diaforos

Just another WordPress site

467 π.Χ. Επτά επί Θήβας Αισχύλος

Η ιστορία της τραγωδίας είναι βασισμένη στο μύθο των γιων του Οιδίποδα και της Ιοκάστης, Ετεοκλή και Πολυνείκη. Σύμφωνα με αυτόν, τα δύο αδέλφια συμφώνησαν αρχικά να κυβερνούν εναλλάξ τη Θήβα, ωστόσο, μετά από την άρνηση του Ετεοκλή να παραδώσει το θρόνο στον Πολυνείκη, ο τελευταίος οργάνωσε με έξι ακόμα βασιλείς (τον Άδραστο, τον Αμφιάραο, τον Καπανέα, τον Ιππομέδοντα, τον Τυδέα και τον Παρθενοπαίο) εκστρατεία εναντίον του Ετεοκλή και της πόλης της Θήβας. Η πολεμική αυτή σύγκρουση αναφέρεται με τον όρο Επτά επί Θήβαις και κατέληξε με νίκη των Θηβαίων, αλλά και τον θάνατο των δύο διεκδικητών του θρόνου.
Το ίδιο θέμα πραγματεύεται και η τραγωδία του Ευριπίδη Φοίνισσαι
wikipedia.org

Πηγή https://www.greek-language.gr/



ΕΤΕΟΚΛΗΣ
Κάδμου πολῖται, χρὴ λέγειν τὰ καίρια
ὅστις φυλάσσει πρᾶγος ἐν πρύμνῃ πόλεως
οἴακα νωμῶν, βλέφαρα μὴ κοιμῶν ὕπνῳ.
εἰ μὲν γὰρ εὖ πράξαιμεν, αἰτία θεοῦ·
5 εἰ δ᾽ αὖθ᾽, ὃ μὴ γένοιτο, συμφορὰ τύχοι,
Ἐτεοκλέης ἂν εἷς πολὺς κατὰ πτόλιν
ὑμνοῖθ᾽ ὑπ᾽ ἀστῶν φροιμίοις πολυρρόθοις
οἰμώγμασίν θ᾽— ὧν Ζεὺς Ἀλεξητήριος
ἐπώνυμος γένοιτο Καδμείων πόλει.

10 ὑμᾶς δὲ χρὴ νῦν, καὶ τὸν ἐλλείποντ᾽ ἔτι
ἥβης ἀκμαίας καὶ τὸν ἔξηβον χρόνῳ,
ὥραν τ᾽ ἔχονθ᾽ ἕκαστον, ὥς τε συμπρεπὲς
βλαστημὸν ἀλδαίνοντα σώματος πολύν,
πόλει τ᾽ ἀρήγειν καὶ θεῶν ἐγχωρίων
15 βωμοῖσι, τιμὰς μὴ ᾽ξαλειφθῆναί ποτε,
τέκνοις τε, Γῇ τε μητρί, φιλτάτῃ τροφῷ·
ἡ γὰρ νέους ἕρποντας εὐμενεῖ πέδῳ,
ἅπαντα πανδοκοῦσα παιδείας ὄτλον,
ἐθρέψατ᾽ οἰκητῆρας ἀσπιδηφόρους,

20 πλείους ὅπως γένοισθε πρὸς χρέος τόδε.
καὶ νῦν μὲν ἐς τόδ᾽ ἦμαρ εὖ ῥέπει θεός·
χρόνον γὰρ ἤδη τόνδε πυργηρουμένοις
καλῶς τὰ πλείω πόλεμος ἐκ θεῶν κυρεῖ.
νῦν δ᾽ ὡς ὁ μάντις φησίν, οἰωνῶν βοτήρ,
25 ἐν ὠσὶ νωμῶν καὶ φρεσίν, πυρὸς δίχα,
χρηστηρίους ὄρνιθας ἀψευδεῖ τέχνῃ·
οὗτος τοιῶνδε δεσπότης μαντευμάτων
λέγει μεγίστην προσβολὴν Ἀχαιίδα
νυκτηγορεῖσθαι κἀπιβούλευσιν πόλει.

30 ἀλλ᾽ ἔς τ᾽ ἐπάλξεις καὶ πύλας πυργωμάτων
ὁρμᾶσθε πάντες, σοῦσθε σὺν παντευχίᾳ,
πληροῦτε θωρακεῖα, κἀπὶ σέλμασιν
πύργων στάθητε, καὶ πυλῶν ἐπ᾽ ἐξόδοις
μίμνοντες εὖ θαρσεῖτε, μηδ᾽ ἐπηλύδων
35 ταρβεῖτ᾽ ἄγαν ὅμιλον· εὖ τελεῖ θεός.
σκοποὺς δὲ κἀγὼ καὶ κατοπτῆρας στρατοῦ
ἔπεμψα, τοὺς πέποιθα μὴ ματᾶν ὁδῷ·
καὶ τῶνδ᾽ ἀκούσας οὔ τι μὴ ληφθῶ δόλῳ.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΣ
Ἐτεόκλεες, φέριστε Καδμείων ἄναξ,

40 ἥκω σαφῆ τἀκεῖθεν ἐκ στρατοῦ φέρων,
αὐτὸς κατόπτης δ᾽ εἴμ᾽ ἐγὼ τῶν πραγμάτων·
ἄνδρες γὰρ ἑπτά, θούριοι λοχαγέται,
ταυροσφαγοῦντες ἐς μελάνδετον σάκος
καὶ θιγγάνοντες χερσὶ ταυρείου φόνου,
45 Ἄρη τ᾽, Ἐνυώ, καὶ φιλαίματον Φόβον
ὡρκωμότησαν ἢ πόλει κατασκαφὰς
θέντες λαπάξειν ἄστυ Καδμείων βίᾳ,
ἢ γῆν θανόντες τήνδε φυράσειν φόνῳ·
μνημεῖά θ᾽ αὑτῶν τοῖς τεκοῦσιν ἐς δόμους

50 πρὸς ἅρμ᾽ Ἀδράστου χερσὶν ἔστεφον, δάκρυ
λείβοντες· οἶκτος δ᾽ οὔτις ἦν διὰ στόμα.
σιδηρόφρων γὰρ θυμὸς ἀνδρείᾳ φλέγων
ἔπνει, λεόντων ὣς Ἄρη δεδορκότων.
καὶ τῶνδε πύστις οὐκ ὄκνῳ χρονίζεται.
55 κληρουμένους δ᾽ ἔλειπον, ὡς πάλῳ λαχὼν
ἕκαστος αὐτῶν πρὸς πύλας ἄγοι λόχον.
πρὸς ταῦτ᾽ ἀρίστους ἄνδρας ἐκκρίτους πόλεως
πυλῶν ἐπ᾽ ἐξόδοισι τάγευσαι τάχος·
ἐγγὺς γὰρ ἤδη πάνοπλος Ἀργείων στρατὸς


60 χωρεῖ, κονίει, πεδία δ᾽ ἀργηστὴς ἀφρὸς
χραίνει σταλαγμοῖς ἱππικῶν ἐκ πλευμόνων.
σὺ δ᾽ ὥστε ναὸς κεδνὸς οἰακοστρόφος
φράξαι πόλισμα, πρὶν καταιγίσαι πνοὰς
Ἄρεως· βοᾷ γὰρ κῦμα χερσαῖον στρατοῦ·
65 καὶ τῶνδε καιρὸν ὅστις ὤκιστος λαβέ·
κἀγὼ τὰ λοιπὰ πιστὸν ἡμεροσκόπον
ὀφθαλμὸν ἕξω, καὶ σαφηνείᾳ λόγου
εἰδὼς τὰ τῶν θύραθεν ἀβλαβὴς ἔσῃ.
ΕΤ. ὦ Ζεῦ τε καὶ Γῆ καὶ πολισσοῦχοι θεοί,

70 Ἀρά τ᾽ Ἐρινὺς πατρὸς ἡ μεγασθενής,
μή μοι πόλιν γε πρυμνόθεν πανώλεθρον
ἐκθαμνίσητε δῃάλωτον, Ἑλλάδος
φθόγγον χέουσαν, καὶ δόμους ἐφεστίους·
ἐλευθέραν δὲ γῆν τε καὶ Κάδμου πόλιν
75 ζεύγλῃσι δουλίῃσι μήποτε σχεθεῖν·
γένεσθε δ᾽ ἀλκή· ξυνὰ δ᾽ ἐλπίζω λέγειν·
πόλις γὰρ εὖ πράσσουσα δαίμονας τίει.

ΠΑΡΟΔΟΣ

ΧΟΡΟΣ
— θρεῦμαι φοβερὰ μεγάλ᾽ ἄχη·
μεθεῖται στρατὸς στρατόπεδον λιπών·

80 ῥεῖ πολὺς ὅδε λεὼς πρόδρομος ἱππότας·
αἰθερία κόνις με πείθει φανεῖσ᾽,
ἄναυδος σαφὴς ἔτυμος ἄγγελος,
ἕλε δὲ γᾶς ἐμᾶς πεδί᾽· ὁπλῶν κτύπος,
ἒ ἕ, χρίμπτεται.
(βοᾷ)
85 — ποτᾶται, βρέμει δ᾽
ἀμαχέτου δίκαν ὕδατος ὀροτύπου.
ἰώ,
— ἰὼ ἰὼ θεοὶ θεαί τ᾽, ὀρόμενον
κακὸν ἀλεύσατε.
(βοᾷ)

90 — ὑπὲρ τειχέων
ὁ λεύκασπις ὄρνυται λαὸς εὐ-
τρεπὴς ἐπὶ πόλιν διώκων ‹πόδα.›
— τίς ἄρα ῥύσεται, τίς ἄρ᾽ ἐπαρκέσει
θεῶν ἢ θεᾶν;
95 πότερα δῆτ᾽ ἐγὼ ‹πάτρια› προσπέσω
βρέτη δαιμόνων;
— ἰώ, μάκαρες εὔεδρο·
ἀκμάζει βρετέων ἔχεσθαι· τί μέλ-
λομεν ἀγάστονοι;

100 — ἀκούετ᾽ ἢ οὐκ ἀκούετ᾽ ἀσπίδων κτύπον;
— πέπλων καὶ στεφέων πότ᾽ εἰ μὴ νῦν ἀμ-
φὶ λιτάν᾽ ἕξομεν;
— κτύπον δέδοικα· πάταγος οὐχ ἑνὸς δορός.
— τί ῥέξεις; προδώσεις, παλαίχθων
105 Ἄρης, τὰν τεάν;
— ὦ χρυσοπήληξ δαῖμον, ἔπιδ᾽ ἔπιδε πόλιν
ἅν ποτ᾽ εὐφιλήταν ἔθου.
— θεοὶ πολιάοχοι χθονὸς ἴτ᾽, ἴτε, πάντες. [στρ. α]

110 ἴδετε παρθένων
ἱκέσιον λόχον δουλοσύνας ὕπερ.
κῦμα περὶ πτόλιν δοχμολόφων ἀνδρῶν
115 καχλάζει πνοαῖς Ἄρεος ὀρόμενον.
ἀλλ᾽, ὦ Ζεῦ ‹φεῦ φεῦ› πάτερ παντελές,
πάντως ἄρηξον δαΐων ἅλωσιν.

120 Ἀργέϊοι γὰρ πόλισμα Κάδμου
κυκλοῦνται· φόβος δ᾽ ἀρείων ὅπλων.
διὰ δέ τοι γενύων ἱππίων
κινύρονται φόνον χαλινοί.
ἑπτὰ δ᾽ ἀγήνορες πρέποντες στρατοῦ
125 δορυσσοῖς σαγαῖς
πύλαις ἑβδόμαις προσίστανται πάλῳ λαχόντες.
σύ τ᾽, ὦ Διογενὲς φιλόμαχον κράτος, [ἀντ. α]

130 ῥυσίπολις γενοῦ,
Παλλάς, ὅ θ᾽ ἵππιος ποντομέδων ἄναξ
ἰχθυβόλῳ μαχανᾷ Ποσειδάν,
ἐπίλυσιν φόβων, ἐπίλυσιν δίδου.
135 σύ τ᾽, Ἄρης, φεῦ, φεῦ, πόλιν ἐπώνυμον
Κάδμου φύλαξον κήδεσαί τ᾽ ἐναργῶς.

140 καὶ Κύπρις, ἅτ᾽ εἶ γένους προμάτωρ,
ἄλευσον· σέθεν γὰρ ἐξ αἵματος
γεγόναμεν· λιταῖς [σε] θεοκλύτοις
ἀυτοῦσαι πελαζόμεσθα.
145 καὶ σύ, Λύκει᾽ ἄναξ, Λύκειος γενοῦ
στρατῷ δαΐῳ [στόνων ἀυτᾶς].
σύ τ᾽, ὦ Λατογένεια κούρα, τόξον εὐτυκάζου.
[Ἄρτεμι φίλα].

ἒ ἕ, ἒ ἕ, [στρ. β]
ὄτοβον ἁρμάτων ἀμφὶ πόλιν κλύω·
ὦ πότνι᾽ Ἥρα.
ἔλακον ἀξόνων βριθομένων χνόαι·
Ἄρτεμι φίλα.
155 δοριτίνακτος αἰθὴρ ἐπιμαίνεται.
τί πόλις ἄμμι πάσχει, τί γενήσεται;
ποῖ δ᾽ ἔτι τέλος ἐπάγει θεός;
ἒ ἕ, ἒ ἕ, [ἀντ. β]
ἀκροβόλων [δ᾽] ἐπάλξεις λιθὰς ἔρχεται·
ὦ φίλ᾽ Ἄπολλον.

160 κόναβος ἐν πύλαις χαλκοδέτων σακέων·
παῖ Διός, ὅθεν
πολεμόκραντον ἁγνὸν τέλος ἐν μάχᾳ,
σύ τε, μάκαιρ᾽ ἄνασσ᾽ Ὄγκα, πρὸ πόλεως
165 ἑπτάπυλον ἕδος ἐπιρρύου.
ἰὼ παναρκεῖς θεοί, [στρ. γ]
ἰὼ τέλειοι τέλειαί τε γᾶς
τᾶσδε πυργοφύλακες,
πόλιν δορίπονον μὴ προδῶθ᾽

170 ἑτεροφώνῳ στρατῷ.
κλύετε παρθένων κλύετε πανδίκως
χειροτόνους λιτάς.
ἰὼ φίλοι δαίμονες, [ἀντ. γ]
175 λυτήριοί ‹τ᾽› ἀμφιβάντες πόλιν
δείξαθ᾽ ὡς φιλοπόλεις,
μέλεσθέ θ᾽ ἱερῶν δημίων,
μελόμενοι δ᾽ ἄλξατε·
φιλοθύτων δέ τοι πόλεος ὀργίων

180 μνήστορες ἐστέ μοι.
ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ

ΕΤ. ὑμᾶς ἐρωτῶ, θρέμματ᾽ οὐκ ἀνασχετά,
ἦ ταῦτ᾽ ἀρωγὰ καὶ πόλει σωτήρια,
στρατῷ τε θάρσος τῷδε πυργηρουμένῳ,
185 βρέτη πεσούσας πρὸς πολισσούχων θεῶν
αὔειν, λακάζειν, σωφρόνων μισήματα;
μήτ᾽ ἐν κακοῖσι μήτ᾽ ἐν εὐεστοῖ φίλῃ
ξύνοικος εἴην τῷ γυναικείῳ γένει.
κρατοῦσα μὲν γὰρ οὐχ ὁμιλητὸν θράσος,


190 δείσασα δ᾽ οἴκῳ καὶ πόλει πλέον κακόν.
καὶ νῦν πολίταις τάσδε διαδρόμους φυγὰς
θεῖσαι διερροθήσατ᾽ ἄψυχον κάκην·
τὰ τῶν θύραθεν δ᾽ ὡς ἄριστ᾽ ὀφέλλετε,
αὐτοὶ δ᾽ ὑπ᾽ αὐτῶν ἔνδοθεν πορθούμεθα.
195 τοιαῦτά τἂν γυναιξὶ συνναίων ἔχοις.
κεἰ μή τις ἀρχῆς τῆς ἐμῆς ἀκούσεται,
ἀνὴρ γυνή τε χὤ τι τῶν μεταίχμιον,
ψῆφος κατ᾽ αὐτῶν ὀλεθρία βουλεύσεται,
λευστῆρα δήμου δ᾽ οὔ τι μὴ φύγῃ μόρον.

200 μέλει γὰρ ἀνδρί—μὴ γυνὴ βουλευέτω—
τἄξωθεν· ἔνδον δ᾽ οὖσα μὴ βλάβην τίθει.
ἤκουσας, ἢ οὐκ ἤκουσας; ἢ κωφῇ λέγω;
ΧΟ. ὦ φίλον Οἰδίπου τέκος, ἔδεισ᾽ ἀκού- [στρ. α]
σασα τὸν ἁρματόκτυπον ὄτοβον ὄτοβον,
205 ὅτε τε σύριγγες κλάγξαν ἑλικότροχοι,
ἱππικοί τ᾽ ἄπυον πηδαλίων διὰ στόμια
πυριγενετᾶν χαλινοί.
ΕΤ. τί οὖν; ὁ ναύτης ἆρα μὴ ᾽ς πρῷραν φυγὼν
πρύμνηθεν ηὗρε μηχανὴν σωτηρίας,

210 νεὼς καμούσης ποντίῳ πρὸς κύματι;
ΧΟ. ἀλλ᾽ ἐπὶ δαιμόνων πρόδρομος ἦλθον ἀρ- [ἀντ. α]
χαῖα βρέτη, θεοῖς πίσυνος, ὅτ᾽ ὀλοᾶς
νειφομένας βρόμος λιθάδος ἐν πύλαις·
δὴ τότ᾽ ἤρθην φόβῳ πρὸς μακάρων λιτάς, πόλεος
215 ἵν᾽ ὑπερέχοιεν ἀλκάν.
ΕΤ. πύργον στέγειν εὔχεσθε πολέμιον δόρυ.
οὐκοῦν τάδ᾽ ἔσται πρὸς θεῶν. ἀλλ᾽ οὖν θεοὺς
τοὺς τῆς ἁλούσης πόλεος ἐκλείπειν λόγος.
ΧΟ. μήποτ᾽ ἐμὸν κατ᾽ αἰῶνα λίποι θεῶν [στρ. β]

220 ἅδε πανάγυρις, μηδ᾽ ἐπίδοιμι τάνδ᾽
ἀστυδρομουμέναν πόλιν καὶ † στράτευμ᾽
ἁπτόμενον πυρὶ δαΐῳ.
ΕΤ. μή μοι θεοὺς καλοῦσα βουλεύου κακῶς·
πειθαρχία γάρ ἐστι τῆς εὐπραξίας
225 μήτηρ, γυνὴ Σωτῆρος· ὧδ᾽ ἔχει λόγος.
ΧΟ. ἔστι· θεοῦ δ᾽ ἔτ᾽ ἰσχὺς καθυπερτέρα· [ἀντ. β]
πολλάκι δ᾽ ἐν κακοῖσι τὸν ἀμήχανον
κἀκ χαλεπᾶς δύας ὕπερθ᾽ ὀμμάτων
κριμναμενᾶν νεφελᾶν ὀρθοῖ.

230 ΕΤ. ἀνδρῶν τάδ᾽ ἐστί, σφάγια καὶ χρηστήρια
θεοῖσιν ἔρδειν, πολεμίων πειρωμένων·
σὸν δ᾽ αὖ τὸ σιγᾶν καὶ μένειν εἴσω δόμων.
ΧΟ. διὰ θεῶν πόλιν νεμόμεθ᾽ ἀδάματον, [στρ. γ]
δυσμενέων δ᾽ ὄχλον πύργος ἀποστέγει.
235 τίς τάδε νέμεσις στυγεῖ;
ΕΤ. οὔτοι φθονῶ σοι δαιμόνων τιμᾶν γένος·
ἀλλ᾽ ὡς πολίτας μὴ κακοσπλάγχνους τιθῇς,
εὔκηλος ἴσθι μηδ᾽ ἄγαν ὑπερφοβοῦ.
ΧΟ. ἅμα ποταίνιον κλύουσα πάταγον [ἀντ. γ]

240 ταρβοσύνῳ φόβῳ τάνδ᾽ ἐς ἀκρόπτολιν,
τίμιον ἕδος, ἱκόμαν.
ΕΤ. μή νυν, ἐὰν θνῄσκοντας ἢ τετρωμένους
πύθησθε, κωκυτοῖσιν ἁρπαλίζετε.
τούτῳ γὰρ Ἄρης βόσκεται, φόνῳ βροτῶν.
ΧΟ. καὶ μὴν ἀκούω γ᾽ ἱππικῶν φρυαγμάτων.
ΕΤ. μή νυν ἀκούουσ᾽ ἐμφανῶς ἄκου᾽ ἄγαν.
ΧΟ. στένει πόλισμα γῆθεν, ὡς κυκλουμένων.
ΕΤ. οὐκοῦν ἔμ᾽ ἀρκεῖ τῶνδε βουλεύειν πέρι;
ΧΟ. δέδοικ᾽, ἀραγμὸς δ᾽ ἐν πύλαις ὀφέλλεται.

250 ΕΤ. οὐ σῖγα μηδὲν τῶνδ᾽ ἐρεῖς κατὰ πτόλιν;
ΧΟ. ὦ ξυντέλεια, μὴ προδῷς πυργώματα.
ΕΤ. οὐκ ἐς φθόρον σιγῶσ᾽ ἀνασχήσῃ τάδε;
ΧΟ. θεοὶ πολῖται, μή με δουλείας τυχεῖν.
ΕΤ. αὐτὴ σὺ δουλοῖς κἀμὲ καὶ πᾶσαν πόλιν.
255 ΧΟ. ὦ παγκρατὲς Ζεῦ, τρέψον εἰς ἐχθροὺς βέλος.
ΕΤ. ὦ Ζεῦ, γυναικῶν οἷον ὤπασας γένος.
ΧΟ. μοχθηρόν, ὥσπερ ἄνδρας ὧν ἁλῷ πόλις.
ΕΤ. παλινστομεῖς αὖ θιγγάνουσ᾽ ἀγαλμάτων;
ΧΟ. ἀψυχίᾳ γὰρ γλῶσσαν ἁρπάζει φόβος.

260 ΕΤ. αἰτουμένῳ μοι κοῦφον εἰ δοίης τέλος.
ΧΟ. λέγοις ἂν ὡς τάχιστα, καὶ τάχ᾽ εἴσομαι.
ΕΤ. σίγησον, ὦ τάλαινα, μὴ φίλους φόβει.
ΧΟ. σιγῶ· σὺν ἄλλοις πείσομαι τὸ μόρσιμον.
ΕΤ. τοῦτ᾽ ἀντ᾽ ἐκείνων τοὔπος αἱροῦμαι σέθεν.
265 καὶ πρός γε τούτοις, ἐκτὸς οὖσ᾽ ἀγαλμάτων,
εὔχου τὰ κρείσσω, ξυμμάχους εἶναι θεούς·
κἀμῶν ἀκούσασ᾽ εὐγμάτων, ἔπειτα σὺ
ὀλολυγμὸν ἱερὸν εὐμενῆ παιώνισον,
Ἑλληνικὸν νόμισμα θυστάδος βοῆς,

270 θάρσος φίλοις, λύουσα πολέμιον φόβον.
ἐγὼ δὲ χώρας τοῖς πολισσούχοις θεοῖς,
πεδιονόμοις τε κἀγορᾶς ἐπισκόποις,
Δίρκης τε πηγαῖς ὕδατί τ᾽ Ἰσμηνοῦ λέγω,
εὖ ξυντυχόντων καὶ πόλεως σεσωμένης,
275 μήλοισιν αἱμάσσοντας ἑστίας θεῶν,
ταυροκτονοῦντας θ᾽ οἷσιν ὧδ᾽ ἐπεύχομαι,
θήσειν τροπαῖα, καὶ λάφυρα δαΐων
στέψω πρὸ ναῶν δουρίπληχθ᾽ ἁγνοῖς δόμοις.
τοιαῦτ᾽ ἐπεύχου μὴ φιλοστόνως θεοῖς,

280 μηδ᾽ ἐν ματαίοις κἀγρίοις ποιφύγμασιν·
οὐ γάρ τι μᾶλλον μὴ φύγῃς τὸ μόρσιμον.
ἐγὼ δέ γ᾽ ἄνδρας ἓξ ἐμοὶ σὺν ἑβδόμῳ
ἀντηρέτας ἐχθροῖσι τὸν μέγαν τρόπον
εἰς ἑπτατειχεῖς ἐξόδους τάξω μολών,
285 πρὶν ἀγγέλους σπερχνούς τε καὶ ταχυρρόθους
λόγους ἱκέσθαι καὶ φλέγειν χρείας ὕπο.

ΣΤΑΣΙΜΟΝ ΠΡΩΤΟΝ

ΧΟΡΟΣ
μέλει, φόβῳ δ᾽ οὐχ ὑπνώσσει κέαρ· [στρ. α]
γείτονες δὲ καρδίας
μέριμναι ζωπυροῦσι τάρβος

290 τὸν ἀμφιτειχῆ λεών,
δράκοντας ὥς τις τέκνων
ὑπερδέδοικεν λεχαί-
ων δυσευνήτορας
πάντρομος πελειάς.
295 τοὶ μὲν γὰρ ποτὶ πύργους
πανδημεὶ πανομιλεὶ
στείχουσιν. τί γένωμαι;
τοὶ δ᾽ ἐπ᾽ ἀμφιβόλοισιν
ἰάπτουσι πολῖται

300 χερμάδ᾽ ὀκριόεσσαν
παντὶ τρόπῳ, Διογενεῖς
θεοί, πόλιν καὶ στρατὸν
Καδμογενῆ ῥύεσθε.
ποῖον δ᾽ ἀμείψεσθε γαίας πέδον [ἀντ. α]
305 τᾶσδ᾽ ἄρειον, ἐχθροῖς
ἀφέντες τὰν βαθύχθον᾽ αἶαν,
ὕδωρ τε Διρκαῖον, εὐ-
τραφέστατον πωμάτων
ὅσων ἵησιν Ποσει-

310 δὰν ὁ γαιάοχος
Τηθύος τε παῖδες;
πρὸς τάδ᾽, ὦ πολιοῦχοι
θεοί, τοῖσι μὲν ἔξω
πύργων ἀνδρολέτειραν
315 κάκαν, ῥίψοπλον ἄταν,
ἐμβαλόντες ἄροισθε
κῦδος τοῖσδε πολίταις.
καὶ πόλεως ῥύτορες ‹ἔστ᾽›
εὔεδροί τε στάθητ᾽

320 ὀξυγόοις λιταῖσιν.
οἰκτρὸν γὰρ πόλιν ὧδ᾽ ὠγυγίαν [στρ. β]
Ἀίδᾳ προϊάψαι, δορὸς ἄγραν
δουλίαν, ψαφαρᾷ σποδῷ
ὑπ᾽ ἀνδρὸς Ἀχαιοῦ θεόθεν
325 περθομέναν ἀτίμως,
τὰς δὲ κεχειρωμένας ἄγεσθαι,
ἒ ἔ, νέας τε καὶ παλαιὰς
ἱππηδὸν πλοκάμων, περιρ-
ρηγνυμένων φαρέων. βοᾷ

330 δ᾽ ἐκκενουμένα πόλις,
λαΐδος ὀλλυμένας μειξοθρόου·
βαρείας τοι τύχας προταρβῶ.
κλαυτὸν δ᾽ † ἀρτιδρόποις ὠμοδρόπων † [ἀντ. β]
νομίμων προπάροιθεν διαμεῖψαι
335 δωμάτων στυγερὰν ὁδόν·
τί; τὸν φθίμενον γὰρ προλέγω
βέλτερα τῶνδε πράσσειν·
πολλὰ γάρ, εὖτε πτόλις δαμασθῇ,
ἒ ἔ, δυστυχῆ τε πράσσει.

340 ἄλλος δ᾽ ἄλλον ἄγει, φονεύ-
ει, τὰ δὲ πυρφορεῖ· καπνῷ
[δὲ] χραίνεται πόλισμ᾽ ἅπαν·
μαινόμενος δ᾽ ἐπιπνεῖ λαοδάμας
μιαίνων εὐσέβειαν Ἄρης.
345 κορκορυγαὶ δ᾽ ἀν᾽ ἄστυ, ποτὶ [πτόλιν] δ᾽ ὁρκάνα [στρ.
γ] πυργῶτις,
πρὸς ἀνδρὸς δ᾽ ἀνὴρ
δόρει καίνεται·
βλαχαὶ δ᾽ αἱματόεσσαι
τῶν ἐπιμαστιδίων

350 ἀρτιτρεφεῖς βρέμονται.
ἁρπαγαὶ δὲ διαδρομᾶν ὁμαίμονες··
ξυμβολεῖ φέρων φέροντι,
καὶ κενὸς κενὸν καλεῖ,
ξύννομον θέλων ἔχειν,
355 οὔτε μεῖον οὔτ᾽ ἴσον λελιμμένοι.
τί ἐκ τῶνδ᾽
εἰκάσαι † λόγος πάρα;
παντοδαπὸς δὲ καρπὸς χαμάδις πεσὼν [ἀντ. γ]
ἀλγύνει
κυρήσας, πικρὸν δ᾽
ὄμμα θαλαμοπόλων·

360 πολλὰ δ᾽ ἀκριτόφυρτος
γᾶς δόσις οὐτιδανοῖς
ἐν ῥοθίοις φορεῖται.
δμωίδες δὲ καινοπήμονες † νέαι
τλήμονες εὐνὰν αἰχμάλωτον †
365 ἀνδρὸς εὐτυχοῦντος, ὡς
δυσμενοῦς ὑπερτέρου,
ἐλπίς ἐστι νύκτερον τέλος μολεῖν,
παγκλαύτων
ἀλγέων ἐπίρροθον.

ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ
— ὅ τοι κατόπτης, ὡς ἐμοὶ δοκεῖ, στρατοῦ


370 πευθώ τιν᾽ ἡμῖν, ὦ φίλαι, νέαν φέρει,
σπουδῇ διώκων πομπίμους χνόας ποδῶν.
— καὶ μὴν ἄναξ ὅδ᾽ αὐτὸς Οἰδίπου τόκος
ἐς ἀρτίκολλον ἀγγέλου λόγον μαθεῖν·
σπουδὴ δὲ καὶ τοῦδ᾽ οὐκ ἀπαρτίζει πόδα.
375 ΑΓ. λέγοιμ᾽ ἂν εἰδὼς εὖ τὰ τῶν ἐναντίων,
ὥς τ᾽ ἐν πύλαις ἕκαστος εἴληχεν πάλον.
Τυδεὺς μὲν ἤδη πρὸς πύλαισι Προιτίσιν
βρέμει, πόρον δ᾽ Ἰσμηνὸν οὐκ ἐᾷ περᾶν
ὁ μάντις· οὐ γὰρ σφάγια γίγνεται καλά.

380 Τυδεὺς δὲ μαργῶν καὶ μάχης λελιμμένος
μεσημβριναῖς κλαγγαῖσιν ὡς δράκων βοᾷ·
θείνει δ᾽ ὀνείδει μάντιν Οἰκλείδην σοφόν,
σαίνειν μόρον τε καὶ μάχην ἀψυχίᾳ.
τοιαῦτ᾽ ἀυτῶν τρεῖς κατασκίους λόφους
385 σείει, κράνους χαίτωμ᾽, ὑπ᾽ ἀσπίδος δὲ τῷ
χαλκήλατοι κλάζουσι κώδωνες φόβον·
ἔχει δ᾽ ὑπέρφρον σῆμ᾽ ἐπ᾽ ἀσπίδος τόδε,
φλέγονθ᾽ ὑπ᾽ ἄστροις οὐρανὸν τετυγμένον·
λαμπρὰ δὲ πανσέληνος ἐν μέσῳ σάκει,

390 πρέσβιστον ἄστρων, νυκτὸς ὀφθαλμός, πρέπει.
τοιαῦτ᾽ ἀλύων ταῖς ὑπερκόμποις σαγαῖς
βοᾷ παρ᾽ ὄχθαις ποταμίαις, μάχης ἐρῶν,
ἵππος χαλινῶν ὣς κατασθμαίνων μένει,
ὅστις βοὴν σάλπιγγος ὁρμαίνει κλύων.
395 τίν᾽ ἀντιτάξεις τῷδε; τίς Προίτου πυλῶν
κλῄθρων λυθέντων προστατεῖν φερέγγυος;
ΕΤ. κόσμον μὲν ἀνδρὸς οὔτιν᾽ ἂν τρέσαιμ᾽ ἐγώ,
οὐδ᾽ ἑλκοποιὰ γίγνεται τὰ σήματα·
λόφοι δὲ κώδων τ᾽ οὐ δάκνουσ᾽ ἄνευ δορός.

400 καὶ νύκτα ταύτην ἣν λέγεις ἐπ᾽ ἀσπίδος
ἄστροισι μαρμαίρουσαν οὐρανοῦ κυρεῖν—
τάχ᾽ ἂν γένοιτο μάντις ἡ ἀνοία τινί.
εἰ γὰρ θανόντι νὺξ ἐπ᾽ ὀφθαλμοῖς πέσοι,
τῷ τοι φέροντι σῆμ᾽ ὑπέρκομπον τόδε
405 γένοιτ᾽ ἂν ὀρθῶς ἐνδίκως τ᾽ ἐπώνυμον,
καὐτὸς καθ᾽ αὑτοῦ τήνδ᾽ ὕβριν μαντεύσεται.
ἐγὼ δὲ Τυδεῖ κεδνὸν Ἀστακοῦ τόκον
τόνδ᾽ ἀντιτάξω προστάτην πυλωμάτων,
μάλ᾽ εὐγενῆ τε καὶ τὸν Αἰσχύνης θρόνον

410 τιμῶντα καὶ στυγοῦνθ᾽ ὑπέρφρονας λόγους.
αἰσχρῶν γὰρ ἀργός, μὴ κακὸς δ᾽ εἶναι φιλεῖ.
σπαρτῶν δ᾽ ἀπ᾽ ἀνδρῶν, ὧν Ἄρης ἐφείσατο,
ῥίζωμ᾽ ἀνεῖται, κάρτα δ᾽ ἔστ᾽ ἐγχώριος,
Μελάνιππος· ἔργον δ᾽ ἐν κύβοις Ἄρης κρινεῖ·
415 Δίκη δ᾽ ὁμαίμων κάρτα νιν προστέλλεται
εἴργειν τεκούσῃ μητρὶ πολέμιον δόρυ.
ΧΟ. τὸν ἁμόν νυν ἀντίπαλον εὐτυχεῖν [στρ. α]
θεοὶ δοῖεν, ὡς δικαίως πόλεως
πρόμαχος ὄρνυται· τρέμω δ᾽ αἱματη-

420 φόρους μόρους ὑπὲρ φίλων
ὀλομένων ἰδέσθαι.
ΑΓ. τούτῳ μὲν οὕτως εὐτυχεῖν δοῖεν θεοί·
Καπανεὺς δ᾽ ἐπ᾽ Ἠλέκτραισιν εἴληχεν πύλαις,
γίγας ὅδ᾽ ἄλλος, τοῦ πάρος λελεγμένου
425 μείζων, ὁ κόμπος δ᾽ οὐ κατ᾽ ἄνθρωπον φρονεῖ,
πύργοις δ᾽ ἀπειλεῖ δείν᾽, ἃ μὴ κραίνοι τύχη·
θεοῦ τε γὰρ θέλοντος ἐκπέρσειν πόλιν
καὶ μὴ θέλοντός φησιν, οὐδὲ τὴν Διὸς
Ἔριν πέδοι σκήψασαν ἐμποδὼν σχεθεῖν

430 τὰς δ᾽ ἀστραπάς τε καὶ κεραυνίους βολὰς
μεσημβρινοῖσι θάλπεσιν προσῄκασεν·
ἔχει δὲ σῆμα γυμνὸν ἄνδρα πυρφόρον,
φλέγει δὲ λαμπὰς διὰ χερῶν ὡπλισμένη·
χρυσοῖς δὲ φωνεῖ γράμμασιν “Πρήσω πόλιν.”
435 τοιῷδε φωτὶ πέμπε—τίς ξυστήσεται,
τίς ἄνδρα κομπάζοντα μὴ τρέσας μενεῖ;
ΕΤ. καὶ τῷδε κόμπῳ κέρδος ἄλλο τίκτεται.
τῶν τοι ματαίων ἀνδράσιν φρονημάτων
ἡ γλῶσσ᾽ ἀληθὴς γίγνεται κατήγορος.

440 Καπανεὺς δ᾽ ἀπειλεῖ, δρᾶν παρεσκευασμένος,
θεοὺς ἀτίζων, κἀπογυμνάζων στόμα
χαρᾷ ματαίᾳ θνητὸς ὢν εἰς οὐρανὸν
πέμπει γεγωνὰ Ζηνὶ κυμαίνοντ᾽ ἔπη·
πέποιθα δ᾽ αὐτῷ ξὺν δίκῃ τὸν πυρφόρον
445 ἥξειν κεραυνόν, οὐδὲν ἐξῃκασμένον
μεσημβρινοῖσι θάλπεσιν τοῖς ἡλίου.
ἀνὴρ δ᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ, κεἰ στόμαργός ἐστ᾽ ἄγαν,
αἴθων τέτακται λῆμα, Πολυφόντου βία,
φερέγγυον φρούρημα, προστατηρίας

450 Ἀρτέμιδος εὐνοίαισι σύν τ᾽ ἄλλοις θεοῖς.
λέγ᾽ ἄλλον ἄλλαις ἐν πύλαις εἰληχότα.
ΧΟ. ὄλοιθ᾽ ὃς πόλει μεγάλ᾽ ἐπεύχεται, [ἀντ. α]
κεραυνοῦ δέ νιν βέλος ἐπισχέθοι,
πρὶν ἐμὸν ἐσθορεῖν δόμον, πωλικῶν θ᾽
455 ἑδωλίων ‹μ᾽› ὑπερκόπῳ
δορί ποτ᾽ ἐκλαπάξαι.
ΑΓ. [καὶ μὴν τὸν ἐντεῦθεν λαχόντα πρὸς πύλαις]
λέξω· τρίτῳ γὰρ Ἐτεόκλῳ τρίτος πάλος
ἐξ ὑπτίου ᾽πήδησεν εὐχάλκου κράνους,

460 πύλαισι Νηίστῃσι προσβαλεῖν λόχον.
ἵππους δ᾽ ἐν ἀμπυκτῆρσιν ἐμβριμωμένας
δινεῖ, θελούσας πρὸς πύλαις πεπτωκέναι.
φιμοὶ δὲ συρίζουσι βάρβαρον βρόμον,
μυκτηροκόμποις πνεύμασιν πληρούμενοι.
465 ἐσχημάτισται δ᾽ ἀσπὶς οὐ σμικρὸν τρόπον·
ἀνὴρ [δ᾽] ὁπλίτης κλίμακος προσαμβάσεις
στείχει πρὸς ἐχθρῶν πύργον, ἐκπέρσαι θέλων.
βοᾷ δὲ χοὖτος γραμμάτων ἐν ξυλλαβαῖς,
ὡς οὐδ᾽ ἂν Ἄρης σφ᾽ ἐκβάλοι πυργωμάτων.

470 καὶ τῷδε φωτὶ πέμπε τὸν φερέγγυον
πόλεως ἀπείργειν τῆσδε δούλιον ζυγόν.
ΕΤ. πέμποιμ᾽ ἂν ἤδη τόνδε, σὺν τύχῃ δ᾽ ἴτω,
[καὶ δὴ πέπεμπται κόμπον ἐν χεροῖν ἔχων,]
Μεγαρεύς, Κρέοντος σπέρμα τοῦ σπαρτῶν γένους,
475 ὃς οὔτι μάργων ἱππικῶν φρυαγμάτων
βρόμον φοβηθεὶς ἐκ πυλῶν χωρήσεται,
ἀλλ᾽ ἢ θανὼν τροφεῖα πληρώσει χθονί,
ἢ καὶ δύ᾽ ἄνδρε καὶ πόλισμ᾽ ἐπ᾽ ἀσπίδος
ἑλὼν λαφύροις δῶμα κοσμήσει πατρός.

480 κόμπαζ᾽ ἐπ᾽ ἄλλῳ, μηδέ μοι φθόνει λόγων.
ΧΟ. ἐπεύχομαι δὴ τὰ μὲν εὖ τυχεῖν, ἰὼ [στρ. β]
πρόμαχ᾽ ἐμῶν δόμων, τοῖσι δὲ δυστυχεῖν.
ὡς δ᾽ ὑπέραυχα βάζουσιν ἐπὶ πτόλει
μαινομένᾳ φρενί, τώς νιν
485 Ζεὺς νεμέτωρ ἐπίδοι κοταίνων.
ΑΓ. τέταρτος ἄλλος, γείτονας πύλας ἔχων
Ὄγκας Ἀθάνας, ξὺν βοῇ παρίσταται,
Ἱππομέδοντος σχῆμα καὶ μέγας τύπος·
ἅλω δὲ πολλήν, ἀσπίδος κύκλον λέγω,

490 ἔφριξα δινήσαντος· οὐκ ἄλλως ἐρῶ.
ὁ σηματουργὸς δ᾽ οὔ τις εὐτελὴς ἄρ᾽ ἦν
ὅστις τόδ᾽ ἔργον ὤπασεν πρὸς ἀσπίδι,
Τυφῶν᾽ ἱέντα πύρπνοον διὰ στόμα
λιγνὺν μέλαιναν, αἰόλην πυρὸς κάσιν·
495 ὄφεων δὲ πλεκτάναισι περίδρομον κύτος
προσηδάφισται κοιλογάστορος κύκλου.
αὐτὸς δ᾽ ἐπηλάλαξεν, ἔνθεος δ᾽ Ἄρει
βακχᾷ πρὸς ἀλκὴν θυιὰς ὥς, φόβον βλέπων.
τοιοῦδε φωτὸς πεῖραν εὖ φυλακτέον·

500 Φόβος γὰρ ἤδη πρὸς πύλαις κομπάζεται.
ΕΤ. πρῶτον μὲν Ὄγκα Παλλάς, ἥτ᾽ ἀγχίπτολις
πύλαισι γείτων, ἀνδρὸς ἐχθαίρουσ᾽ ὕβριν,
εἴρξει νεοσσῶν ὡς δράκοντα δύσχιμον·
Ὑπέρβιος δέ, κεδνὸς Οἴνοπος τόκος,
505 ἀνὴρ κατ᾽ ἄνδρα τοῦτον ᾑρέθη, θέλων
ἐξιστορῆσαι μοῖραν ἐν χρείᾳ τύχης,
οὔτ᾽ εἶδος οὔτε θυμὸν οὐδ᾽ ὅπλων σχέσιν
μωμητός· Ἑρμῆς δ᾽ εὐλόγως ξυνήγαγεν.
ἐχθρὸς γὰρ ἁνὴρ ἀνδρὶ τῷ ξυστήσεται,

510 ξυνοίσετον δὲ πολεμίους ἐπ᾽ ἀσπίδων
θεούς· ὁ μὲν γὰρ πύρπνοον Τυφῶν᾽ ἔχει,
Ὑπερβίῳ δὲ Ζεὺς πατὴρ ἐπ᾽ ἀσπίδος
σταδαῖος ἧσται, διὰ χερὸς βέλος φλέγων·
κοὔπω τις εἶδε Ζῆνά που νικώμενον.
515 [τοιάδε μέντοι προσφίλεια δαιμόνων.
πρὸς τῶν κρατούντων [δ᾽] ἐσμέν, οἱ δ᾽ ἡσσωμένων,
εἰ Ζεύς γε Τυφῶ καρτερώτερος μάχῃ.
εἰκὸς δὲ πράξειν ἄνδρας ὧδ᾽ ἀντιστάτας·
Ὑπερβίῳ τε πρὸς λόγον τοῦ σήματος
σωτὴρ γένοιτ᾽ ἂν Ζεὺς ἐπ᾽ ἀσπίδος τυχών.]

520 ΧΟ. πέποιθα ‹δὴ› τὸν Διὸς ἀντίτυπον ἔχοντ᾽ [ἀντ. β.]
ἄφιλον ἐν σάκει τοῦ χθονίου δέμας
δαίμονος, ἐχθρὸν εἴκασμα βροτοῖς τε καὶ
δαροβίοισι θεοῖσιν,
525 πρόσθε πυλᾶν κεφαλὰν ἰάψειν.
ΑΓ. οὕτως γένοιτο. τὸν δὲ πέμπτον αὖ λέγω,
πέμπταισι προσταχθέντα Βορραίαις πύλαις,
τύμβον κατ᾽ αὐτὸν Διογενοῦς Ἀμφίονος·
ὄμνυσι δ᾽ αἰχμὴν ἣν ἔχει, μᾶλλον θεοῦ

530 σέβειν πεποιθὼς ὀμμάτων θ᾽ ὑπέρτερον,
ἦ μὴν λαπάξειν ἄστυ Καδμείων βίᾳ
Διός· τόδ᾽ αὐδᾷ μητρὸς ἐξ ὀρεσκόου
βλάστημα καλλίπρῳρον, ἀνδρόπαις ἀνήρ.
στείχει δ᾽ ἴουλος ἄρτι διὰ παρηίδων,
535 ὥρας φυούσης, ταρφὺς ἀντέλλουσα θρίξ.
ὁ δ᾽ ὠμόν, οὔτι παρθένων ἐπώνυμον,
537 φρόνημα, γοργὸν δ᾽ ὄμμ᾽ ἔχων, προσίσταται
547 Παρθενοπαῖος Ἀρκάς· ὁ δὲ τοιόσδ᾽ ἀνὴρ
548 μέτοικος, Ἄργει δ᾽ ἐκτίνων καλὰς τροφάς.
549 [πύργοις ἀπειλεῖ τοῖσδ᾽ ἃ μὴ κραίνοι θεός]
545 ἐλθὼν δ᾽ ἔοικεν οὐ καπηλεύσειν μάχην,
546 μακρᾶς κελεύθου δ᾽ οὐ καταισχυνεῖν πόρον.
538 οὐ μὴν ἀκόμπαστός γ᾽ ἐφίσταται πύλαις·
τὸ γὰρ πόλεως ὄνειδος ἐν χαλκηλάτῳ

540 σάκει, κυκλωτῷ σώματος προβλήματι,
Σφίγγ᾽ ὠμόσιτον προσμεμηχανημένην
γόμφοις ἐνώμα, λαμπρὸν ἔκκρουστον δέμας,
φέρει δ᾽ ὑφ᾽ αὑτῇ φῶτα Καδμείων ἕνα,
ὡς πλεῖστ᾽ ἐπ᾽ ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἰάπτεσθαι βέλη.

550 ΕΤ. εἰ γὰρ τύχοιεν ὧν φρονοῦσι πρὸς θεῶν,
αὐτοῖς ἐκείνοις ἀνοσίοις κομπάσμασιν·
ἦ τἂν πανώλεις παγκάκως τ᾽ ὀλοίατο.
ἔστιν δὲ καὶ τῷδ᾽, ὃν λέγεις τὸν Ἀρκάδα,
ἀνὴρ ἄκομπος, χεὶρ δ᾽ ὁρᾷ τὸ δράσιμον,
555 Ἄκτωρ, ἀδελφὸς τοῦ πάρος λελεγμένου·
ὃς οὐκ ἐάσει γλῶσσαν ἐργμάτων ἄτερ
εἴσω πυλῶν ῥέουσαν ἀλδαίνειν κακά,
οὐδ᾽ εἰσαμεῖψαι θηρὸς ἐχθίστου δάκος
[εἰκὼ φέροντα πολεμίας ἐπ᾽ ἀσπίδος]

560 ἔξωθεν εἴσω. τῷ φέροντι μέμψεται,
πυκνοῦ κροτησμοῦ τυγχάνουσ᾽ ὑπὸ πτόλιν.
θεῶν θελόντων κἂν ἀληθεύσαιμ᾽ ἐγώ.
ΧΟ. ἱκνεῖται λόγος διὰ στηθέων, [στρ. γ]
τριχὸς δ᾽ ὀρθίας πλόκαμος ἵσταται·
565 μεγάλα μεγαληγόρων κλύοντες
ἀνοσίων ἀνδρῶν, εἰ θεοὶ θεοί,
τούσδ᾽ ὀλέσειαν ἐν γᾷ.
ΑΓ. ἕκτον λέγοιμ᾽ ἂν ἄνδρα σωφρονέστατον
ἀλκήν τ᾽ ἄριστον, μάντιν, Ἀμφιάρεω βίαν·

570 Ὁμολωίσιν δὲ πρὸς πύλαις τεταγμένος
κακοῖσι βάζει πολλὰ Τυδέως βίαν·
τὸν ἀνδροφόντην, τὸν πόλεως ταράκτορα,
μέγιστον Ἄργει τῶν κακῶν διδάσκαλον,
Ἐρινύος κλητῆρα, πρόσπολον Φόνου,
575 κακῶν δ᾽ Ἀδράστῳ τῶνδε βουλευτήριον.
καὶ τὸν σὸν αὖθις † πρὸς μόραν ἀδελφεόν, †
ἐξυπτιάζων ὄνομα, Πολυνείκους βίαν
[δίς τ᾽ ἐν τελευτῇ τοὔνομ᾽ ἐνδατούμενος,]
καλεῖ. λέγει δὲ τοῦτ᾽ ἔπος διὰ στόμα·

580 «Ἦ τοῖον ἔργον καὶ θεοῖσι προσφιλές,
καλόν τ᾽ ἀκοῦσαι καὶ λέγειν μεθυστέροις,
πόλιν πατρῴαν καὶ θεοὺς τοὺς ἐγγενεῖς
πορθεῖν, στράτευμ᾽ ἐπακτὸν ἐμβεβληκότα;
μητρός τε πηγὴν τίς κατασβέσει δίκη;
585 πατρίς τε γαῖα σῆς ὑπὸ σπουδῆς δορὶ
ἁλοῦσα πῶς σοι ξύμμαχος γενήσεται;
ἔγωγε μὲν δὴ τήνδε πιανῶ χθόνα,
μάντις κεκευθὼς πολεμίας ὑπὸ χθονός.
μαχώμεθ᾽, οὐκ ἄτιμον ἐλπίζω μόρον.»

590 τοιαῦθ᾽ ὁ μάντις ἀσπίδ᾽ εὐκήλως ἔχων
πάγχαλκον ηὔδα· σῆμα δ᾽ οὐκ ἐπῆν κύκλῳ.
οὐ γὰρ δοκεῖν ἄριστος, ἀλλ᾽ εἶναι θέλει,
βαθεῖαν ἄλοκα διὰ φρενὸς καρπούμενος,
ἐξ ἧς τὰ κεδνὰ βλαστάνει βουλεύματα.
595 τούτῳ σοφούς τε κἀγαθοὺς ἀντηρέτας
πέμπειν ἐπαινῶ. δεινὸς ὃς θεοὺς σέβει.
ΕΤ. φεῦ τοῦ ξυναλλάσσοντος ὄρνιθος βροτοῖς
δίκαιον ἄνδρα τοῖσι δυσσεβεστέροις.
ἐν παντὶ πράγει δ᾽ ἔσθ᾽ ὁμιλίας κακῆς

600 κάκιον οὐδέν, καρπὸς οὐ κομιστέος.
[ἄτης ἄρουρα θάνατον ἐκκαρπίζεται.]
ἢ γὰρ ξυνεισβὰς πλοῖον εὐσεβὴς ἀνὴρ
ναύτῃσι θερμοῖς καὶ πανουργίᾳ τινὶ
ὄλωλεν ἀνδρῶν σὺν θεοπτύστῳ γένει,
605 ἢ ξὺν πολίταις ἀνδράσιν δίκαιος ὢν
ἐχθροξένοις τε καὶ θεῶν ἀμνήμοσιν,
ταὐτοῦ κυρήσας ἐκδίκως ἀγρεύματος,
πληγεὶς θεοῦ μάστιγι παγκοίνῳ ᾽δάμη.
οὕτως δ᾽ ὁ μάντις, υἱὸν Οἰκλέους λέγω,

610 σώφρων δίκαιος ἀγαθὸς εὐσεβὴς ἀνήρ,
μέγας προφήτης, ἀνοσίοισι συμμιγεὶς
θρασυστόμοισιν ἀνδράσιν βίᾳ φρενῶν,
τείνουσι πομπὴν τὴν μακρὰν πάλιν μολεῖν,
Διὸς θέλοντος ξυγκαθελκυσθήσεται.
615 δοκῶ μὲν οὖν σφε μηδὲ προσβαλεῖν πύλαις,
οὐχ ὡς ἄθυμον οὐδὲ λήματος κάκῃ,
ἀλλ᾽ οἶδεν ὥς σφε χρὴ τελευτῆσαι μάχῃ,
εἰ καρπὸς ἔσται θεσφάτοισι Λοξίου·
φιλεῖ δὲ σιγᾶν ἢ λέγειν τὰ καίρια.

620 ὅμως δ᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ φῶτα, Λασθένους βίαν,
ἐχθρόξενον πυλωρὸν ἀντιτάξομεν·
γέροντα τὸν νοῦν, σάρκα δ᾽ ἡβῶσαν φύει,
ποδῶκες ὄμμα, χειρὶ δ᾽ οὐ βραδύνεται
παρ᾽ ἀσπίδος γυμνωθὲν ἁρπάσαι δόρυ.
625 θεοῦ δὲ δῶρόν ἐστιν εὐτυχεῖν βροτούς.
ΧΟ. κλύοντες θεοὶ δικαίας λιτὰς [ἀντ. γ]
ἡμετέρας τελεῖθ᾽, ὡς πόλις εὐτυχῇ,
δορίπονα κάκ᾽ ἐκτρέποντες ‹ἐς› γᾶς
ἐπιμόλους· πύργων δ᾽ ἔκτοθεν βαλὼν

630 Ζεύς σφε κάνοι κεραυνῷ.
ΑΓ. τὸν ἕβδομον δὴ τόνδ᾽ ἐφ᾽ ἑβδόμαις πύλαις
λέξω, τὸν αὐτοῦ σου κασίγνητον, πόλει
οἵας ἀρᾶται καὶ κατεύχεται τύχας·
πύργοις ἐπεμβὰς κἀπικηρυχθεὶς χθονί,
635 ἁλώσιμον παιῶν᾽ ἐπεξιακχάσας,
σοὶ ξυμφέρεσθαι καὶ κτανὼν θανεῖν πέλας,
ἢ ζῶντ᾽, ἀτιμαστῆρα τὼς ἀνδρηλάτην,
φυγῇ τὸν αὐτὸν τόνδε τείσασθαι τρόπον.
τοιαῦτ᾽ ἀυτεῖ καὶ θεοὺς γενεθλίους

640 καλεῖ πατρῴας γῆς ἐποπτῆρας λιτῶν
τῶν ὧν γενέσθαι πάγχυ Πολυνείκους βία.
ἔχει δὲ καινοπηγὲς εὔκυκλον σάκος
διπλοῦν τε σῆμα προσμεμηχανημένον.
χρυσήλατον γὰρ ἄνδρα τευχηστὴν ἰδεῖν
645 ἄγει γυνή τις σωφρόνως ἡγουμένη.
Δίκη δ᾽ ἄρ᾽ εἶναί φησιν, ὡς τὰ γράμματα
λέγει· «Κατάξω δ᾽ ἄνδρα τόνδε καὶ πόλιν
ἕξει πατρῴαν δωμάτων τ᾽ ἐπιστροφάς.»
τοιαῦτ᾽ ἐκείνων ἐστὶ τἀξευρήματα.

650 σὺ δ᾽ αὐτὸς ἤδη γνῶθι τίνα πέμπειν δοκεῖ·
ὡς οὔποτ᾽ ἀνδρὶ τῷδε κηρυκευμάτων
μέμψῃ—σὺ δ᾽ αὐτὸς γνῶθι ναυκληρεῖν πόλιν.
ΕΤ. ὦ θεομανές τε καὶ θεῶν μέγα στύγος,
ὦ πανδάκρυτον ἁμὸν Οἰδίπου γένος·
655 ὤμοι, πατρὸς δὴ νῦν ἀραὶ τελεσφόροι.
ἀλλ᾽ οὔτε κλαίειν οὔτ᾽ ὀδύρεσθαι πρέπει,
μὴ καὶ τεκνωθῇ δυσφορώτερος γόος.
ἐπωνύμῳ δὲ κάρτα, Πολυνείκη λέγω,
τάχ᾽ εἰσόμεσθα τοὐπίσημ᾽ ὅποι τελεῖ,

660 εἴ νιν κατάξει χρυσότευκτα γράμματα
ἐπ᾽ ἀσπίδος φλύοντα σὺν φοίτῳ φρενῶν.
εἰ δ᾽ ἡ Διὸς παῖς παρθένος Δίκη παρῆν
ἔργοις ἐκείνου καὶ φρεσίν, τάχ᾽ ἂν τόδ᾽ ἦν·
ἀλλ᾽ οὔτε νιν φυγόντα μητρόθεν σκότον,
665 οὔτ᾽ ἐν τροφαῖσιν, οὔτ᾽ ἐφηβήσαντά πω,
οὔτ᾽ ἐν γενείου ξυλλογῇ τριχώματος,
Δίκη προσεῖδε καὶ κατηξιώσατο·
οὐδ᾽ ἐν πατρῴας μὴν χθονὸς κακουχίᾳ
οἶμαί νιν αὐτῷ νῦν παραστατεῖν πέλας.

670 ἦ δῆτ᾽ ἂν εἴη πανδίκως ψευδώνυμος
Δίκη, ξυνοῦσα φωτὶ παντόλμῳ φρένας.
τούτοις πεποιθὼς εἶμι καὶ ξυστήσομαι
αὐτός· τίς ἄλλος μᾶλλον ἐνδικώτερος;
ἄρχοντί τ᾽ ἄρχων καὶ κασιγνήτῳ κάσις,
675 ἐχθρὸς σὺν ἐχθρῷ στήσομαι. φέρ᾽ ὡς τάχος
κνημῖδας, αἰχμῆς καὶ πέτρων προβλήματα.
ΧΟ. μή, φίλτατ᾽ ἀνδρῶν, Οἰδίπου τέκος, γένῃ
ὀργὴν ὁμοῖος τῷ κάκιστ᾽ αὐδωμένῳ·
ἀλλ᾽ ἄνδρας Ἀργείοισι Καδμείους ἅλις

680 ἐς χεῖρας ἐλθεῖν· αἷμα γὰρ καθάρσιον.
ἀνδροῖν δ᾽ ὁμαίμοιν θάνατος ὧδ᾽ αὐτοκτόνος—
οὐκ ἔστι γῆρας τοῦδε τοῦ μιάσματος.
ΕΤ. εἴπερ κακὸν φέροι τις, αἰσχύνης ἄτερ
ἔστω· μόνον γὰρ κέρδος ἐν τεθνηκόσι·
685 κακῶν δὲ κᾀσχρῶν οὔτιν᾽ εὐκλείαν ἐρεῖς.
ΧΟ. τί μέμονας, τέκνον; μή τί σε θυμοπλη- [στρ. α]
θὴς δορίμαργος ἄτα φερέτω· κακοῦ δ᾽
ἔκβαλ᾽ ἔρωτος ἀρχάν.
ΕΤ. ἐπεὶ τὸ πρᾶγμα κάρτ᾽ ἐπισπέρχει θεός,

690 ἴτω κατ᾽ οὖρον, κῦμα Κωκυτοῦ λαχόν,
Φοίβῳ στυγηθὲν πᾶν τὸ Λαΐου γένος.
ΧΟ. ὠμοδακής σ᾽ ἄγαν ἵμερος ἐξοτρύ- [ἀντ. α]
νει πικρόκαρπον ἀνδροκτασίαν τελεῖν
αἵματος οὐ θεμιστοῦ.
695 ΕΤ. φίλου γὰρ ἐχθρά μοι πατρὸς μέλαιν᾽ Ἀρὰ
ξηροῖς ἀκλαύτοις ὄμμασιν προσιζάνει,
λέγουσα κέρδος πρότερον ὑστέρου μόρου.
ΧΟ. ἀλλὰ σὺ μὴ ᾽ποτρύνου· κακὸς οὐ κεκλή- [στρ. β]
σῃ βίον εὖ κυρήσας· μελάναιγις [δ᾽] οὐκ

700 εἶσι δόμων Ἐρινύς, ὅταν ἐκ χερῶν
θεοὶ θυσίαν δέχωνται.
ΕΤ. θεοῖς μὲν ἤδη πως παρημελήμεθα,
χάρις δ᾽ ἀφ᾽ ἡμῶν ὀλομένων θαυμάζεται·
τί οὖν ἔτ᾽ ἂν σαίνοιμεν ὀλέθριον μόρον;
705 ΧΟ. νῦν ὅτε σοι παρέστακεν· ἐπεὶ δαίμων [ἀντ. β]
λήματος ἂν τροπαίᾳ χρονίᾳ μεταλ-
λακτὸς ἴσως ἂν ἔλθοι θελεμωτέρῳ
πνεύματι· νῦν δ᾽ ἔτι ζεῖ.
ΕΤ. ἐξέζεσεν γὰρ Οἰδίπου κατεύγματα·

710 ἄγαν δ᾽ ἀληθεῖς ἐνυπνίων φαντασμάτων
ὄψεις, πατρῴων χρημάτων δατήριοι.
ΧΟ. πιθοῦ γυναιξί, καίπερ οὐ στέργων ὅμως.
ΕΤ. λέγοιτ᾽ ἂν ὧν ἄνη τις· οὐδὲ χρὴ μακράν.
ΧΟ. μὴ ἔλθῃς ὁδοὺς σὺ τάσδ᾽ ἐφ᾽ ἑβδόμαις πύλαις.
715 ΕΤ. τεθηγμένον τοί μ᾽ οὐκ ἀπαμβλυνεῖς λόγῳ.
ΧΟ. νίκην γε μέντοι καὶ κακὴν τιμᾷ θεός.
ΕΤ. οὐκ ἄνδρ᾽ ὁπλίτην τοῦτο χρὴ στέργειν ἔπος.
ΧΟ. ἀλλ᾽ αὐτάδελφον αἷμα δρέψασθαι θέλεις;
ΕΤ. θεῶν διδόντων οὐκ ἂν ἐκφύγοις κακά.

ΣΤΑΣΙΜΟΝ ΔΕΥΤΕΡΟΝ

720 ΧΟ. πέφρικα τὰν ὠλεσίοικον [στρ. α ]
θεόν, οὐ θεοῖς ὁμοίαν,
παναληθῆ, κακόμαντιν,
πατρὸς εὐκταίαν Ἐρινὺν
τελέσαι τὰς περιθύμους
725 κατάρας Οἰδιπόδα βλαψίφρονος·
παιδολέτωρ δ᾽ ἔρις ἅδ᾽ ὀτρύνει.
ξένος δὲ κλήρους ἐπινωμᾷ [ἀντ. α]
Χάλυβος Σκυθῶν ἄποικος,
κτεάνων χρηματοδαίτας

730 πικρός, ὠμόφρων σίδαρος,
χθόνα ναίειν διαπήλας
ὁπόσαν καὶ φθιμένοισιν κατέχειν,
τῶν μεγάλων πεδίων ἀμοίρους.
ἐπεὶ δ᾽ ἂν αὐτοκτόνως [στρ. β]
735 αὐτοδάικτοι θάνω-
σι, καὶ γαΐα κόνις
πίῃ μελαμπαγὲς αἷμα φοίνιον,
τίς ἂν καθαρμοὺς πόροι,
τίς ἄν σφε λούσειεν; ὦ

740 πόνοι δόμων νέοι παλαι-
οῖσι συμμιγεῖς κακοῖς.
παλαιγενῆ γὰρ λέγω [ἀντ. β]
παρβασίαν ὠκύποι-
νον, αἰῶνα δ᾽ ἐς τρίτον
745 μένειν, Ἀπόλλωνος εὖτε Λάιος
βίᾳ, τρὶς εἰπόντος ἐν
μεσομφάλοις Πυθικοῖς
χρηστηρίοις θνῄσκοντα γέν-
νας ἄτερ σῴζειν πόλιν.

750 κρατηθεὶς δ᾽ ἐκ φιλᾶν ἀβουλιᾶν [στρ. γ]
ἐγείνατο μὲν μόρον αὑτῷ,
πατροκτόνον Οἰδιπόδαν,
ὅστε ματρὸς ἁγνὰν
σπείρας ἄρουραν, ἵν᾽ ἐτράφη,
755 ῥίζαν αἱματόεσσαν
ἔτλα· παράνοια συνᾶγε
νυμφίους φρενώλης.
κακῶν δ᾽ ὥσπερ θάλασσα κῦμ᾽ ἄγει· [ἀντ. γ]
τὸ μὲν πίτνον, ἄλλο δ᾽ ἀείρει

760 τρίχαλον, ὃ καὶ περὶ πρύμ-
ναν πόλεως καχλάζει.
μεταξὺ δ᾽ ἀλκὰ δι᾽ ὀλίγου
τείνει, πύργος ἐν εὔρει.
δέδοικα δὲ σὺν βασιλεῦσι
765 μὴ πόλις δαμασθῇ.
τέλειαι γὰρ παλαιφάτων ἀρᾶν [στρ. δ]
βαρέαι καταλλαγαί· τὰ δ᾽ ὀλο-
ὰ πενομένους παρέρχεται,
πρόπρυμνα δ᾽ ἐκβολὰν φέρει

770 ἀνδρῶν ἀλφηστᾶν
ὄλβος ἄγαν παχυνθείς.
τίν᾽ ἀνδρῶν γὰρ τοσόνδ᾽ ἐθαύμασαν [ἀντ. δ]
θεοὶ [καὶ] ξυνέστιοι πόλεος
ὁ πολύβοτός τ᾽ αἰὼν βροτῶν,
775 ὅσον τότ᾽ Οἰδίπουν τίον,
τὰν ἁρπαξάνδραν
κῆρ᾽ ἀφελόντα χώρας;
ἐπεὶ δ᾽ ἀρτίφρων [στρ. ε]
ἐγένετο μέλεος ἀθλίων

780 γάμων, ἐπ᾽ ἄλγει δυσφορῶν
μαινομένᾳ κραδίᾳ
δίδυμα κάκ᾽ ἐτέλεσεν·
πατροφόνῳ χερὶ τῶν
κρεισσοτέκνων [δ᾽ ἀπ᾽] ὀμμάτων ἐπλάγχθη· †
785 τέκνοις δ᾽ ἀρχαίας [ἀντ. ε.]
ἐφῆκεν ἐπίκοτος τροφᾶς,
αἰαῖ, πικρογλώσσους ἀράς,
καί σφε σιδαρονόμῳ
διὰ χερί ποτε λαχεῖν

790 κτήματα· νῦν δὲ τρέω
μὴ τελέσῃ καμψίπους Ἐρινύς.
ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΝ ΤΡΙΤΟΝ

ΑΓ. θαρσεῖτε, παῖδες μητέρων τεθραμμέναι.
πόλις πέφευγεν ἥδε δούλιον ζυγόν·
πέπτωκεν ἀνδρῶν ὀβρίμων κομπάσματα·
795 πόλις δ᾽ ἐν εὐδίᾳ τε καὶ κλυδωνίου
πολλαῖσι πληγαῖς ἄντλον οὐκ ἐδέξατο.
στέγει δὲ πύργος, καὶ πύλας φερεγγύοις
ἐφραξάμεσθα μονομάχοισι προστάταις·
καλῶς ἔχει τὰ πλεῖστ᾽ ἐν ἓξ πυλώμασιν·

800 τὰς δ᾽ ἑβδόμας ὁ σεμνὸς ἑβδομαγέτας
ἄναξ Ἀπόλλων εἵλετ᾽, Οἰδίπου γένει
κραίνων παλαιὰς Λαΐου δυσβουλίας.
ΧΟ. τί δ᾽ ἐστὶ πρᾶγος νεόκοτον πόλει πλέον;
ΑΓ. πόλις σέσωται· βασιλέῳν δ᾽ ὁμοσπόροιν—
805 [ἅνδρες τεθνᾶσιν ἐκ χερῶν αὐτοκτόνων.]
ΧΟ. τίνες; τί δ᾽ εἶπας; παραφρονῶ φόβῳ λόγου.
ΑΓ. φρονοῦσα νῦν ἄκουσον· Οἰδίπου γένος—
ΧΟ. οἲ ᾽γὼ τάλαινα· μάντις εἰμὶ τῶν κακῶν.
ΑΓ. οὐδ᾽ ἀμφιλέκτως μὴν κατεσποδημένοι—

810 ΧΟ. ἐκεῖθι κἦλθον; βαρέα δ᾽ οὖν ὅμως φράσον.
ΑΓ. οὕτως ἀδελφαῖς χερσὶν ἠναίρονθ᾽ ἅμα;
ΧΟ. οὕτως ὁ δαίμων κοινὸς ἦν ἀμφοῖν ἄγαν,
ΑΓ. αὐτὸς δ᾽ ἀναλοῖ δῆτα δύσποτμον γένος.
τοιαῦτα χαίρειν καὶ δακρύεσθαι πάρα,
815 πόλιν μὲν εὖ πράσσουσαν, οἱ δ᾽ ἐπιστάται,
δισσὼ στρατηγώ, διέλαχον σφυρηλάτῳ
Σκύθῃ σιδήρῳ κτημάτων παμπησίαν.
ἕξουσι δ᾽ ἣν λάβωσιν ἐν ταφῇ χθονός,

820 πατρὸς κατ᾽ εὐχὰς δυσπότμως φορούμενοι.
[πόλις σέσωται· βασιλέῳν δ᾽ ὁμοσπόροιν
πέπωκεν αἷμα γαῖ᾽ ὑπ᾽ ἀλλήλων φόνῳ.]

ΣΤΑΣΙΜΟΝ ΤΡΙΤΟΝ

ΧΟ. ὦ μεγάλε Ζεῦ καὶ πολιοῦχοι
δαίμονες, οἳ δὴ Κάδμου πύργους
† τούσδε ῥύεσθε·
825 πότερον χαίρω κἀπολολύξω
πόλεως ἀσινεῖ † σωτῆρι …
ἢ τοὺς μογεροὺς καὶ δυσδαίμονας
ἀτέκνους κλαύσω πολεμάρχους;
οἳ δῆτ᾽ ὀρθῶς κατ᾽ ἐπωνυμίαν

830 ‹κλεινοί τ᾽ ἐτεὸν καὶ πολυνεικεῖς›
ὤλοντ᾽ ἀσεβεῖ διανοίᾳ.
ὦ μέλαινα καὶ τελεία [στρ. α]
γένεος Οἰδίπου τ᾽ Ἀρά,
κακόν με καρδίαν τι περιπίτνει κρύος.
835 ἔτευξα τύμβῳ μέλος
θυιὰς αἱματοσταγεῖς
νεκροὺς κλύουσα δυσμόρως
θανόντας· ἦ δύσορνις ἅ-
δε ξυναυλία δορός.

840 ἐξέπραξεν, οὐδ᾽ ἀπεῖπεν [ἀντ. α.]
πατρόθεν εὐκταία φάτις·
βουλαὶ δ᾽ ἄπιστοι Λαΐου διήρκεσαν.
μέριμνα δ᾽ ἀμφὶ πτόλιν·
θέσφατ᾽ οὐκ ἀμβλύνεται.
845 ἰὼ πολύστονοι, τόδ᾽ εἰρ-
γάσασθ᾽ ἄπιστον· ἦλθε δ᾽ αἰ-
ακτὰ πήματ᾽ οὐ λόγῳ.
τάδ᾽ αὐτόδηλα, προῦπτος ἀγγέλου λόγος·
διπλαῖ μέριμναι, διδύμα δ᾽ ἀνορέα·

850 κάκ᾽ αὐτοφόνα δίμοιρα τέλεα τάδε πάθη.
τί φῶ; τί δ᾽ ἄλλο γ᾽ ἢ πόνοι
πόνων δόμων ἐφέστιοι;
ἀλλὰ γόων, ὦ φίλαι, κατ᾽ οὖρον
855 ἐρέσσετ᾽ ἀμφὶ κρατὶ πόμπιμον χεροῖν
πίτυλον, ὃς αἰὲν δι᾽ Ἀχέροντ᾽ ἀμείβεται,
τὰν ἄστονον μελάγκροκον ναύστολον θεωρίδα,
τὰν ἀστιβῆ ᾽πόλλωνι, τὰν ἀνάλιον,

860 πάνδοκον εἰς ἀφανῆ τε χέρσον.
[ἀλλὰ γὰρ ἥκουσ᾽ αἵδ᾽ ἐπὶ πρᾶγος
πικρὸν Ἀντιγόνη τ᾽ ἠδ᾽ Ἰσμήνη,
θρῆνον ἀδελφοῖν· οὐκ ἀμφιβόλως
οἶμαί σφ᾽ ἐρατῶν ἐκ βαθυκόλπων
865 στηθέων ἥσειν ἄλγος ἐπάξιον.
ἡμᾶς δὲ δίκη πρότερον φήμης
τὸν δυσκέλαδόν θ᾽ ὕμνον Ἐρινύος
ἀχεῖν Ἀίδα τ᾽

870 ἐχθρὸν παιᾶν᾽ ἐπιμέλπειν.
ἰώ.
δυσαδελφόταται πασῶν ὁπόσαι
στρόφον ἐσθῆσιν περιβάλλονται,
κλαίω, στένομαι, καὶ δόλος οὐδεὶς
μὴ ᾽κ φρενὸς ὀρθῶς με λιγαίνειν.]
― ἰὼ ἰὼ δύσφρονες, [στρ. α]
φίλων ἄπιστοι καὶ κακῶν ἀτρύμονες,
δόμους ἑλόντες πατρῴ-
ους μέλεοι σὺν ἀλκᾷ.
― μέλεοι δῆθ᾽ οἳ μελέους θανάτους

880 ηὕροντο δόμων ἐπὶ λύμῃ.
― ἰὼ ἰὼ δωμάτων [ἀντ. α.]
ἐρειψίτοιχοι καὶ πικρὰς μοναρχίας
ἰδόντες, ἤδη διήλ-
885 λαχθε σὺν σιδάρῳ.
― κάρτα δ᾽ ἀληθῆ πατρὸς Οἰδιπόδα
πότνι᾽ Ἐρινὺς ἐπέκρανεν.
― δι᾽ εὐωνύμων τετυμμένοι, [στρ. β]
τετυμμένοι δῆθ᾽, ὁμο-

890 σπλάγχνων τε πλευρωμάτων
‹. . . . . ›
αἰαῖ δαιμόνιοι,
αἰαῖ δ᾽ ἀντιφόνων
‹ἐκ› θανάτων ἀραί.
895 ― διανταίαν λέγεις [πλαγὰν] δόμοισι καὶ
σώμασιν πεπλαγμένους, [ἐννέπω]
ἀναυδάτῳ μένει
ἀραίῳ τ᾽, ἐκ πατρὸς
‹δ᾽ οὐ› διχόφρονι πότμῳ.

900 ― διήκει δὲ καὶ πόλιν στόνος, [ἀντ. β]
στένουσι πύργοι, στένει
πέδον φίλανδρον· μένει
‹δὲ› κτέαν᾽ ἐπιγόνοις,
δι᾽ ὧν αἰνομόροις,
905 δι᾽ ὧν νεῖκος ἔβα
καὶ θανάτου τέλος.
― ἐμοιράσαντο δ᾽ ὀξυκάρδιοι
κτήμαθ᾽, ὥστ᾽ ἴσον λαχεῖν.
διαλλακτῆρι δ᾽ οὐκ
ἀμεμφεία φίλοις,

910 οὐδ᾽ ἐπίχαρις Ἄρης.
― σιδηρόπληκτοι μὲν ὧδ᾽ ἔχουσιν [στρ. γ]
σιδηρόπληκτοι δὲ τοὺς μένουσι—
τάχ᾽ ἄν τις εἴποι, τίνες;
τάφων πατρῴων λαχαί.
915 ― † δόμων μάλ᾽ ἀχάεσσα τοὺς †
προπέμπει
δαϊκτὴρ γόος αὐ-
τόστονος, αὐτοπήμων,
δαϊόφρων, οὐ φιλογα-
θής, ἐτύμως δακρυχέων

920 ἐκ φρενός, ἃ κλαιομένας
μου μινύθει,
τοῖνδε δυοῖν ἀνάκτοιν.
― πάρεστι δ᾽ εἰπεῖν ἐπ᾽ ἀθλίοισιν [ἀντ. γ]
ὡς ἐρξάτην πολλὰ μὲν πολίτας,
ξένων τε πάντων στίχας
925 πολυφθόρους ἐν δαΐ.
― δυσδαίμων σφιν ἁ τεκοῦσα
πρὸ πασᾶν
γυναικῶν ὁπόσαι
τεκνογόνοι κέκληνται.
παῖδα τὸν αὑτᾶς πόσιν αὑ-
τᾷ θεμένα τούσδ᾽ ἔτεχ᾽, οἱ

930 δ᾽ ὧδ᾽ ἐτελεύτασαν ὑπ᾽ ἀλ-
λαλοφόνοις
χερσὶν ὁμοσπόροισιν.
― ὁμόσποροι δῆτα καὶ πανώλεθροι, [στρ. δ]
διατομαῖς οὐ φίλαις,
935 ἔριδι μαινομένᾳ,
νείκεος ἐν τελευτᾷ.
― πέπαυται δ᾽ ἔχθος, ἐν δὲ γαίᾳ
ζόα φονορύτῳ

940 μέμεικται· κάρτα δ᾽ εἴσ᾽ ὅμαιμοι.
πικρὸς λυτὴρ νεικέων ὁ πόντιος
ξεῖνος ἐκ πυρὸς συθεὶς
θηκτὸς σίδαρος· πικρὸς δὲ χρημάτων
945 ἴσος δατητὰς Ἄρης ἀρὰν πατρῴ-
αν τιθεὶς ἀλαθῆ.
― ἔχουσι μοῖραν λαχόντες οἱ μέλεοι [ἀντ. δ]
διοδότων λάξεων·
ὑπὸ δὲ σώματι γᾶς

950 πλοῦτος ἄβυσσος ἔσται.
― ἰὼ πολλοῖς ἐπανθίσαντες
πόνοισι γενεάν·
τελευταῖαι δ᾽ ἐπηλάλαξαν
Ἀραὶ τὸν ὀξὺν νόμον, τετραμμένου
955 παντρόπῳ φυγᾷ γένους.
ἕστακε δ᾽ Ἄτας τροπαῖον ἐν πύλαις,
ἐν αἷς ἐθείνοντο, καὶ δυοῖν κρατή-

960 σας ἔληξε δαίμων.
ΗΜΙΧΟΡΙΟΝ Α’ παιθεὶς ἔπαισας.
ΗΜΙΧΟΡΙΟΝ Β’ σὺ δ᾽ ἔθανες κατακτανών.
― δορὶ δ᾽ ἔκανες. ― δορὶ δ᾽ ἔθανες.
― μελεοπόνος ― μελεοπαθής
― ἴτω γόος, ― ἴτω δάκρυ,)
965 ― πρόκεισαι, ― κατακτάς.

― ἠέ. ― ἠέ. [στρ. α]
― μαίνεται γόοισι φρήν.
― ἐντὸς δὲ καρδία στένει.
― ἰωιὼ πανδάκρυτε σύ.

970 ― σὺ δ᾽ αὖτε καὶ πανάθλιε.
― πρὸς φίλου ἔφθισο. ― καὶ φίλον ἔκτανες.
― διπλόα λέγειν. ― διπλόα δ᾽ ὁρᾶν.
― † ἀχέων τοίων τάδ᾽ ἐγγύθεν.
― πέλας δ᾽ αἵδ᾽ ἀδελφαὶ ἀδελφεῶν. †
975 ΧΟ. ἰὼ Μοῖρα βαρυδότειρα μογερά,
πότνιά τ᾽ Οἰδίπου σκιά·
μέλαιν᾽ Ἐρινύς, ἦ μεγασθενής τις εἶ.
― ἠέ. ― ἠέ. [ἀντ. α]
― δυσθέατα πήματα—
― ἐδείξατ᾽ ἐκ φυγᾶς ἐμοί.

980 ―. οὐδ᾽ ἵκεθ᾽ ὡς κατέκτανεν.
―σωθεὶς δὲ πνεῦμ᾽ ἀπώλεσεν.
― ὤλεσε δῆθ᾽ ‹ὅδε› ― καὶ τὸν ἐνόσφισεν.

― ὀλοὰ λέγειν. ― ὀλοὰ δ᾽ ὁρᾶν.
― † δύστονα κήδε᾽ ὁμώνυμα.
985 ― δίυγρα τριπάλτων πημάτων. †
ΧΟ. ἰὼ Μοῖρα βαρυδότειρα μογερά,
πότνιά τ᾽ Οἰδίπου σκιά·
μέλαιν᾽ Ἐρινύς, ἦ μεγασθενής τις εἶ.
― σὺ τοί νιν οἶσθα διαπερῶν,

990 ― σὺ δ᾽ οὐδὲν ὕστερος μαθών,
― ἐπεὶ κατῆλθες ἐς πόλιν,
―δορός γε τῷδ᾽ ἀντηρέτας.
― τάλαν γένος, ― τάλανα παθόν.
― ἰὼ πόνος, ― ἰὼ κακά,
995 ― δώμασι, ― καὶ χθονί,
― πρὸ πάντων δ᾽ ἐμοί.
― καὶ τὸ πρόσω γ᾽ ἐμοί.
― ἰὼ ἰώ, δυστόνων κακῶν ἄναξ,
Ἐτεόκλεις ἀρχαγέτα

1000 ― ἰώ, πάντων πολυπονωτάτω.
― ἰώ, δαιμονῶντ᾽ ἐν ἄτᾳ.
― ἰώ, ποῦ σφε θήσομεν χθονός;
― ἰώ, ὅπου τιμιώτατον.
― ἰὼ ἰώ, πῆμα πατρὶ πάρευνον.

ΕΞΟΔΟΣ

ΚΗΡΥΞ
1005 [δοκοῦντα καὶ δόξαντ᾽ ἀπαγγέλλειν με χρὴ
δήμου προβούλοις τῆσδε Καδμείας πόλεως·
Ἐτεοκλέα μὲν τόνδ᾽ ἐπ᾽ εὐνοίᾳ χθονὸς
θάπτειν ἔδοξε γῆς φίλαις κατασκαφαῖς·
στέγων γὰρ ἐχθροὺς θάνατον εἵλετ᾽ ἐν πόλει,

1010 ἱερῶν πατρῴων δ᾽ ὅσιος ὢν μομφῆς ἄτερ
τέθνηκεν οὗπερ τοῖς νέοις θνῄσκειν καλόν.
οὕτω μὲν ἀμφὶ τοῦδ᾽ ἐπέσταλται λέγειν·
τούτου δ᾽ ἀδελφὸν τόνδε Πολυνείκους νεκρὸν
ἔξω βαλεῖν ἄθαπτον, ἁρπαγὴν κυσίν,
1015 ὡς ὄντ᾽ ἀναστατῆρα Καδμείων χθονός,
εἰ μὴ θεῶν τις ἐμποδὼν ἔστη δορὶ
τῷ τοῦδ᾽. ἄγος δὲ καὶ θανὼν κεκτήσεται
θεῶν πατρῴων, οὓς ἀτιμάσας ὅδε
στράτευμ᾽ ἐπακτὸν ἐμβαλὼν ᾕρει πόλιν.

1020 οὕτω πετηνῶν τόνδ᾽ ὑπ᾽ οἰωνῶν δοκεῖ
ταφέντ᾽ ἀτίμως τοὐπιτίμιον λαβεῖν,
καὶ μήθ᾽ ὁμαρτεῖν τυμβοχόα χειρώματα
μήτ᾽ ὀξυμόλποις προσσέβειν οἰμώγμασιν,
ἄτιμον εἶναι δ᾽ ἐκφορᾶς φίλων ὕπο.
1025 τοιαῦτ᾽ ἔδοξε τῷδε Καδμείων τέλει.
ΑΝ. ἐγὼ δὲ Καδμείων γε προστάταις λέγω·
ἢν μή τις ἄλλος τόνδε συνθάπτειν θέλῃ,
ἐγώ σφε θάψω κἀνὰ κίνδυνον βαλῶ
θάψασ᾽ ἀδελφὸν τὸν ἐμόν, οὐδ᾽ αἰσχύνομαι

1030 ἔχουσ᾽ ἄπιστον τήνδ᾽ ἀναρχίαν πόλει.
δεινὸν τὸ κοινὸν σπλάγχνον οὗ πεφύκαμεν,
μητρὸς ταλαίνης κἀπὸ δυστήνου πατρός.
τοιγὰρ θέλουσ᾽ ἄκοντι κοινώνει κακῶν,
ψυχή, θανόντι ζῶσα συγγόνῳ φρενί.
1035 τούτου δὲ σάρκας οὐδὲ κοιλογάστορες
λύκοι πάσονται· μὴ δοκησάτω τινί.
τάφον γὰρ αὐτὴ καὶ κατασκαφὰς ἐγώ,
γυνή περ οὖσα, τῷδε μηχανήσομαι,
κόλπῳ φέρουσα βυσσίνου πεπλώματος,

1040 καὐτὴ καλύψω· μηδέ τῳ δόξῃ πάλιν.
θάρσει παρέσται μηχανὴ δραστήριος.
ΚΗ. αὐδῶ πόλιν σε μὴ βιάζεσθαι τάδε.
ΑΝ. αὐδῶ σε μὴ περισσὰ κηρύσσειν ἐμοί.
ΚΗ. τραχύς γε μέντοι δῆμος ἐκφυγὼν κακά.

1045 ΑΝ. τράχυν᾽· ἄθαπτος δ᾽ οὗτος οὐ γενήσεται.
ΚΗ. ἀλλ᾽ ὃν πόλις στυγεῖ, σὺ τιμήσεις τάφῳ;
ΑΝ. † ἤδη τὰ τοῦδ᾽ οὐ διατετίμηται θεοῖς.
ΚΗ. οὔ, πρίν γε χώραν τήνδε κινδύνῳ βαλεῖν.
ΑΝ. παθὼν κακῶς κακοῖσιν ἀντημείβετο.

1050 ΚΗ. ἀλλ᾽ εἰς ἅπαντας ἀνθ᾽ ἑνὸς τόδ᾽ ἔργον ἦν.
ΑΝ. Ἔρις περαίνει μῦθον ὑστάτη θεῶν.
ἐγὼ δὲ θάψω τόνδε· μὴ μακρηγόρει.
ΚΗ. ἀλλ᾽ αὐτόβουλος ἴσθ᾽, ἀπεννέπω δ᾽ ἐγώ.
ΧΟ. φεῦ φεῦ.
ὦ μεγάλαυχοι καὶ φθερσιγενεῖς
1055 Κῆρες Ἐρινύες, αἵτ᾽ Οἰδιπόδα
γένος ὠλέσατε πρυμνόθεν οὕτως,
τί πάθω; τί δὲ δρῶ; τί δὲ μήσωμαι;
πῶς τολμήσω μήτε σε κλαίειν
μήτε προπέμπειν ἐπὶ τύμβῳ;

1060 ἀλλὰ φοβοῦμαι κἀποτρέπομαι
δεῖμα πολιτῶν.
σύ γε μὴν πολλῶν πενθητήρων
τεύξῃ· κεῖνος δ᾽ ὁ τάλας ἄγοος
μονόκλαυτον ἔχων θρῆνον ἀδελφῆς
1065 εἶσιν· τίς ἂν οὖν τὰ πίθοιτο;
ΗΜ. δράτω ‹τι› πόλις καὶ μὴ δράτω
τοὺς κλαίοντας Πολυνείκη.
ἡμεῖς γὰρ ἴμεν καὶ συνθάψομεν
αἵδε προπομποί. καὶ γὰρ γενεᾷ

1070 κοινὸν τόδ᾽ ἄχος, καὶ πόλις ἄλλως
ἄλλοτ᾽ ἐπαινεῖ τὰ δίκαια.
ΗΜ. ἡμεῖς δ᾽ ἅμα τῷδ᾽, ὥσπερ τε πόλις
καὶ τὸ δίκαιον ξυνεπαινεῖ.
μετὰ γὰρ μάκαρας καὶ Διὸς ἰσχὺν
1075 ὅδε Καδμείων ἤρυξε πόλιν
μὴ ᾽νατραπῆναι μηδ᾽ ἀλλοδαπῶν
κύματι φωτῶν
κατακλυσθῆναι τὰ μάλιστα.]


ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΤΕΟΚΛΗΣ
Λαέ του Κάδμου, πρέπει σύμφωνα τα λόγια να ᾽χει
με τους καιρούς εκείνος που απ᾽ την πρύμνα το τιμόνι κρατώντας κυβερνάει μια χώρα, δίχως ν᾽ αφήνει
ο ύπνος να του κλει το μάτι· γιατί αν το πράμα πάει καλά,
ο Θεός η αιτία· μα αν πάλι —ο μη γένοιτο— συμφορά λάχει,
ένας ο Ετεοκλής, πολλά στην πόλη θα ᾽χει
να του ψάλλουν μυριόστομα όλοι μοιρολόγια
και θρήνους, που άμποτε απ᾽ αυτά, στ᾽ αλήθεια ο Δίας
διαφεντευτής, τη χώρα μας ας διαφεντεύει.

10 Μα τώρα πρέπει εσείς, κι όποιος του λείπει ακόμη
της νιότης του η ακμή, κι ο που έχει πια περάσει,
να βάζει όλο το δρίμωμα της δύναμής του
παίρνοντας πάνω του ο καθείς ό,τι του πέφτει,
για να βοηθήσει την πατρίδα, τους θεούς μας,
τους βωμούς των —μην ποτέ χάσουν τις τιμές των—
τα παιδιά του, τη μάνα Γη γλυκιά θροφό μας· γιατ᾽
είν᾽ αυτή, που όταν μικροί σερνόσαστ᾽ έτσι στο καλόβολο
χώμα της, πάνω της όλο φορτώθηκε το βάρος της
ανατροφής σας και πολίτες σας τράνεψεν ασπιδοφόρους

20 να σας έχει πιστούς σ᾽ αυτή της την ανάγκη.
Ναι, βέβαια ώς σήμερα ο θεός δεξιά τα φέρνει·
γιατ᾽ όλον τούτο τον καιρό, που είναι ζωσμένα
τα κάστρα μας, η τύχη του πολέμου κλίνει
το πιότερο σε μας με του θεού τη χάρη· μα τώρα, όπως
ο μάντης λέει ο πουλολόγος, που με το νου και με τ᾽ αυτί μονάχα, δίχως θυσίας φωτιές, τα μαντικά σημάδια κρίνει
και δε λαθεύει η τέχνη του — αυτός των τέτοιων
κυβερνήτης χρησμών, μας λέει πως νυχτοκλώθουν
φοβερήν έφοδο οι εχθροί γι᾽ αφανισμό μας.

30 Μα όλοι στις πολεμίστρες αρματοζωσμένοι
στις πύλες των φρουρίων ριχτείτε, πεταχτείτε,
γεμίστε τα προστήθια, στις σκεπές των πύργων
σταθείτε και ριζώνοντας στα έβγα των κάστρων
έχετε θάρρος και καθόλου μη φοβάστε το πλήθος
των εχθρών· ο θεός μαζί μας θα ᾽ναι. Μα έχω κι εγώ του στρατού στείλει κατασκόπους κι ανιχνευτές, που βέβαιος είμαι πως του κάκου δε θα ᾽ν᾽ ο δρόμος των, κι αφού έρθουν και μου πούνε, φόβο δεν θα ᾽χω μες στα δίχτυα τους μην πέσω.

ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ
Έρχομαι, δοξασμένε βασιλιά της Θήβας,

40 ξεδιαλυμένα φέρνοντάς σου από τα κείθε
νέα του στρατού, που ο ίδιος με τα μάτια μου είδα.
Εφτά καπετανέοι, πολεμόχαροι άντρες,
σφάζοντας μες σε μαυροσίδερην ασπίδα
ταύρο και στο αίμα του τα χέρια τους βουτώντας
στον Άρη, Ενυώ και Φόβο, που σφαγές
διψούνε, όρκο δώσανε: ή αφού με βια
τη διαγουμίσουν την πόλη τέλεια
των Καδμείων να ξολοθρέψουν,
ή με το γαίμα τους νεκροί τη γης ν᾽ αργάσουν.

50 κι απής στου Άδραστου τ᾽ άρμα κρέμαγαν σημάδια
θυμητικά για τους γονιούς των στην πατρίδα, χύνοντας
δάκρυ, μ᾽ απ᾽ τ᾽ αχείλι τους ούτ᾽ άχνα παράπονου δεν
έβγαινε· γιατ᾽ η ατσαλένια καρδιά τους λάβριζε απ᾽
αντρειά και φυσσομάναε σα λιονταριώ, που πόλεμο σπιθάει
η ματιά των. Και δε θ᾽ αργήσει ώραν την ώρα να το
δείξουν· κλήρους τους άφησα να ρίχτουν, σε ποιά πύλη θα
λάχει καθενός να φέρει το στρατό του. Λοιπόν και συ
διαλέγοντας τους πιο σου αντρείους πολεμάρχους γοργά,
τάξε τους μπρος στις πύλες· γιατί, όπου να ᾽σαι, ολάρματοι κοντοζυγώνουν

60 οι Αργίτες, κορνιαχτό σηκώνουν και τους κάμπους
χραίνει ο άσπρος στάζοντας αφρός απ᾽ των αλόγων
το λεχομάνισμα· μα εσύ, σαν τιμονιέρης
άξιος του καραβιού, το κάστρο να στεριώσεις
πριν να μανίσει η μπόρα του πολέμου· κι άκου! κύμα
το στεριανό βρουχιέται του στρατού των. Άδραξε τον καιρό που πρέπει χέρι χέρι, και γω για τ᾽ άλλα πιστό μάτι ημεροσκόπου θενα ᾽χω, κι όταν μ᾽ όλη την αλήθεια ξέρεις
τί τρέχει έξω απ᾽ τα τείχη μας, φόβο δε θα ᾽χεις.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Ω Δία και Γη και Θεοί προστάτες της πατρίδας,

70 κι ω Κατάρα, τρανή Ερινύα του πατέρα,
μη μου απ᾽ τη ρίζα σύγκορμα ξεθεμελιώστε
αφανισμένη απ᾽ τους εχθρούς μια πολιτεία που κραίνει
γλώσσα Ελληνικιά, μηδέ τα σπίτια που τις εστίες σας
έχουνε, και μην αφήστε μια χώρα ελεύτερη, την πόλη
αυτή του Κάδμου, να πέσει σε σκλαβιάς ζυγό, μα
σώσετέ μας, που ᾽ν᾽ και δικό σας διάφορο· γιατί
μια χώρα μόν᾽ όταν ευτυχεί, τιμά και τους θεούς της.

ΠΑΡΟΔΟΣ

ΧΟΡΟΣ
Τρομάρα μου, κακά μεγάλα φοβερά! Μολύνθηκε
ο στρατός απ᾽ τα χαράκια, νά, κύμα χυμίζει κατά δω

80 αρίφνητ᾽ η καβαλαριά·
μου το μαθαίνει ο κορνιαχτός
π᾽ ασκώθηκε ώς το ουρανό,
δίχως μιλιά, μα μηνυτής βέβαιος κι αληθινός.
Της γης μου παίρνει ο ομπλόχτυπος
τους κάμπους
που κι όλο μπρος πετάει, ζυγώνει και βροντά,
ωσάν τ᾽ ακράτηγο νερό που δέρνει τα γκρεμνά.
Αλί μου,
αλί, θεοί, θεές,
το κακό που μας πλάκωσε
μακρύνετ᾽ από μας!

90 Βουή τα τείχη ξεπερνά και καλοσύνταχτος ο οχτρός
με τα λευκά σκουτάρια του τραβώντας όλο μπρος
πάνω στα κάστρα μας χυμά.
Ποιός θα με σώσει; ποιός θα μού είναι βοηθός
απ᾽ τους θεούς, απ᾽ τις θεές;
τί άλλο μπορώ ή γονατιστή να πέσω ευτύς μπροστά
στ᾽ αγάλματα τα θεϊκά;
Ω μάκαρες καλόθρονοι, ώρα, και βιάζει το κακό,
να σας σφιχτοπεριπλεχτώ.
Καιρό τί χάνουμε μ᾽ αυτούς τους μάταιους οδυρμούς;

100 Ακούτε ή δεν ακούγετε οι ασπίδες που χτυπούν;
τους πέπλους και τα στέφανα, αν όχι τώρα πια,
πότε θα τα φυλάξομε της λιτανείας μας προσφορά;
Είδες τί χτύπος; όχι ενού βρόντημα κονταριού.
Τί έχεις σκοπό; τη χώρ᾽ αυτή, δικιά σου απ᾽ τα παλιά,
θ᾽ αφήσεις, Άρη, να χαθεί, με το χρυσό
το κράνος θεέ; στρέψε το μάτι σου και ιδέ
και ιδέ τη γης που αγάπαγες πολύ από μια φορά.
Προστάτες μας θεοί, προφτάσετ᾽ όλοι

110 δείτε μας τις παρθένες, που πεσμένες
μπρος σας, σκλαβιάς ζητούμε λυτρωμό.
Κύμα τριγύρ᾽ απ᾽ την πόλη
με λοξές φούντες οχτρών με του πολέμου
τις πνοές κοχλάζει. Πατέρα, Δία παντέλειε, μα βοήθησέ με
κι απ᾽ των οχτρών διαγούμισμα διαφέντεψέ με.

120 Την πολιτεία περίζωσαν του Κάδμου Αργίτες.
τ᾽ άρματα τα πολεμικά βροντούν, βροντούνε
κι απ᾽ τα σαγόνια των ατιών δετά τα γκέμια
πώς φονικά στριγγολογούνε!
Κι εφτά τρανοί μες στο στρατό ξεχωριστοί
πολέμαρχοι αρματοζωσμένοι,
όπως τους έτυχε ο λαχνός, στις εφτά πύλες προχωρούν.
Μα ω πολεμόχαρη θεά, κόρη του Δία,

130 γίνε της πόλης μας, εσύ Παλλάδα, η σωτηρία·
κι ω καβαλάρη βασιλιά, θαλασσοκράτορα
με το ψαροκαμάκι, Ποσειδώνα θεέ μας,
απ᾽ τις τρομάρες τούτες γλίτωνέ μας, γλίτωνέ μας! Και συ
Άρη, αλί μου αλί, την πόλη αυτή πόχει απ᾽ τον Κάδμο
τ᾽ όνομά της, δικιά σου φύλαξέ τηνε, σωστός προστάτης.

140 Κι ω της γενιάς μας, Κύπριδα, προστάτισσα
μάκρυνε το κακό, γιατί αίμα εμείς δικό σου
με λιτανείες και θρήνους τη θεότη σου
κράζομε πέφτοντας εμπρός σου.
Κι ω Λύκειε βασιλιά ξολόθρεψε
και τους εχθρούς μας σαν τους λύκους, να πλερώσουν
τους στεναγμούς μας. Κι ω κόρη της Λητώς
με τ᾽ αλάθευτο δοξάρι σου αρματώσου.

Αά, Αά!
Αρμάτων βρόντημα γύρω στην πόλη γρικώ,
Ήρα μου δέσποινα,
στρίζουν βαρύφορτα τ᾽ αξόνια, νά, των τροχών.
Γλυκειά μου Αρτέμιδα,
κονταροτίναχτος, άκου, φρενιάζει ο ουρανός·
τί κακό βρήκε την πόλη μας; τ᾽ είναι να γένει;
ποιό τέλος τάχα, απ᾽ τους θεούς μάς περιμένει;
Αά, Αά!
Στις ψηλές έπαλξες χαλάζ᾽ οι πέτρες πετούν,
ω φίλε Απόλλωνα,

160 κι απ᾽ τα χαλκόδετα σκουτάρια οι πύλες βροντούν.
Μα ω συ, που σ᾽ έταξε
ο Δίας στον πόλεμο να δίνεις τέλος καλό,
και συ, Όγκα δέσποινα, μπροστ᾽ απ᾽ την πόλη στημένη,
τη σωτηρία η Εφτάπυλη από σας προσμένει.
Ω παντοδύναμοι Θεοί,
τρανοί θεοί, τρανές θεές, αυτής πυργοφυλάχτορες
της γης, μην παραδώσετε από εχθρού
κοντάρι καταπονεμένα

170 τα κάστρα μας σ᾽ αλλόγλωσσο στρατό,
μ᾽ ακούστε μας που με υψωμένα
τα χέρια τα παρθενικά
σας κράζομε θλιφτά, ευλαβητικά!
Ω η μόνη μας εσείς απαντοχή, το χέρι σας
απλώσετε. θεοί, πάνω στην πόλη να σωθεί,
δείξετε πως την αγαπάτε· θυμάστε τις θυσίες μας
τις πάνδημες γνοιαστείτε μας και βοηθάτε·
τ᾽ άγια μυστήρια με τις πλούσιες

180 τις προσφορές μη μου ξεχνάτε.
ΠΡΩΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΕΤΕΟΚΛΗΣ Εσάς ρωτώ, ανυπόφερτα πλάσματα, — μα είναι
καλά πράματ᾽ αυτά για να σωθεί μια πόλη
και δώσουν θάρρος σε λαό πολιορκημένο,
να πέφτετε μπρος στων θεών τ᾽ αγάλματα έτσι με τ᾽ άγρια αυτά ξεφωνητά και τις στριγγιές σας, που κάνουνε σε γνωστικούς ανθρώπους φρίκη; Α! και στις συμφορές
και στη γλυκιά ευτυχία να ᾽διν᾽ ο Θεός και να ᾽λειπε
από με η γυναίκα! γιατί αν της έρθουνε δεξιά, και ποιός την πιάνει στην έπαρσή της! μ᾽ αν την κυριεύσει ο φόβος,

190 τότε είναι που είναι μια πληγή για τους δικούς της.
Σαν τώρα εσείς μ᾽ αυτά τα ξώφρενα τρεχιά σας
δεξά ζερβά δειλία κακόψυχη σκορπάτε μες στο στρατό μας,
κι έτσ᾽ οι εχθροί, πὄχομ᾽ απόξω, βρίσκουνε μια χαρά το πιο μεγάλο κέρδος, ενώ εμείς μέσα φτείρομε τους εαυτούς μας.
Νά τί κερδίζει όταν κανείς ζει με γυναίκες.
Μα όποιος την προσταγή μου, τώρα, δεν ακούσει,
άντρας, γυναίκα, ή ό,τι κι άλλο πάει να ᾽ναι,
απόφαση θανατική τον περιμένει,
κι από τις πέτρες του λαού δε θα ξεφύγει.

200 Έχει έγνοια ο άντρας, η γυναίκα ας μη φροντίζει
για τα όξω· μεσ᾽ ας κάθεται, χωρίς να βλάφτει.
Τ᾽ ακούς, ή δεν τ᾽ ακούς, ή σε κουφή τα λέω;
ΧΟΡΟΣ Ω καλογιέ του Οιδίποδα,
επήρα φόβο π᾽ άκουσα το βρόντημα, το βρόντημ᾽ απ᾽
τ᾽ αμάξια τα βαρύχτυπα και πὄκριξαν τ᾽ αξόνια τροχοκίνητα
κι άκουσα στων αλόγων ν᾽ αναδεύουν γύρω το στόμα, της φωτιάς γεννήματα, τα γκέμια, που τα τιμονεύουν.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Και τί; μην τάχα ο ναύτης, αν από την πρύμνα
στην πλώρη τρέξει, θα βρει τρόπο να γλιτώσει,

210 σαν πάρει πια το κύμα δίπλα το καράβι;
ΧΟΡΟΣ Μα ήρθα μ᾽ ασπούδα τρέχοντας προς των θεών
τα παλιά τ᾽ αγάλματα πόχω σ᾽ αυτούς μονάχα όλα τα θάρρη μου, όταν πάνω στις πύλες μας μανίζοντας τ᾽ άγριο τουφάνι της χιονιάς βροντούσε· τότ᾽ απ᾽ το φόβο να προσπέσω πέταξα στη θεότη, να ᾽θε με βοηθούσε.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Εύχεστε να βαστά στου εχθρού το δόρυ ο πύργος, κι αυτό συμφέρει τους θεούς· γιατί δε λένε πως σαν μια πολιτεία χαθεί, παν κι οι θεοί της;
ΧΟΡΟΣ Άμποτ᾽ όσο που ζω μην ποτέ μου μ᾽ αφήσει

220 των θεών αυτή η σύναξη, μήτε να δω εχθρού πόδι
την πόλη μου αυτή να πατήσει και να την διαγουμίσει
κι από φλόγες ζωσμένο εχθρικές το λαό.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Μπορείς να κράζεις τους θεούς, μα δίχως κι έτσι
το νου να χάνεις· γιατί, ξέρε, η πειθαρχία της νίκης είναι και της σωτηρίας μητέρα.
ΧΟΡΟΣ Ναι, μα πιο του θεού τρανή η δύναμη ακόμα· και συχνά κι έναν όπου δε βλέπει σωσμό στη φορτούνα και πια του σκεπάζει μαύρο νέφος τα μάτια, απ᾽ τον άγριο χαμό τον σηκώνει με μιας και γερό τονέ βγάζει.

230 ΕΤΕΟΚΛΗΣ Δουλειά ᾽ναι των αντρών στους θεούς θυσίες να κάνουν και τη βουλή τους να ρωτούν πριν πιάσει η μάχη· δουλειά σου εσένα, να σωπάς και μένεις σπίτι.
ΧΟΡΟΣ Να ᾽ν᾽ αδάμαστ᾽ η πόλη μας, στους θεούς το χρωστούμε κι απ᾽ τα πλήθη του εχθρού να μας σκέπουν οι πύργοι· ποιά γι᾽ αυτά μου λοιπόν κατηγόρια φοβούμαι;
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Τους θεούς για να τιμάς εγώ δε σ᾽ εμποδίζω, μα για να μη λιγόκαρδους τους άλλους κάνεις, κάθου ήσυχη κι ας μη σε παραπαίρνει ο φόβος.
ΧΟΡΟΣ Σύσμιχτο άκουσα πάταγο τώρα πρι λίγην ώρα

240 και διωγμένη απ᾽ τον τρόμο στην ακρόπολη τούτη,
των θεών άγιαν έδρα, ήρθα τρέχοντας φόρα.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Μη λοιπόν τώρ᾽ αν τύχει ή σκοτωμούς κι ακούτε
ή λαβωμούς, σ᾽ άγρια ξεφωνητά ξεσπάτε,
κι ο Άρης μ᾽ αυτά ᾽ναι που μεθά, μ᾽ ανθρώπινο αίμα.
ΧΟΡΟΣ Θε μου, και νά, γρικώ να φρουμανίζουν τ᾽ άτια.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Κι αν τα γρικάς κάνε πως δε γρικάς και τόσο.
ΧΟΡΟΣ Απόβαθα στενάζει η γης· μας περιζώνουν.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Εγώ ᾽μαι δω τα μέτρα μου γι᾽ αυτά να πάρω.
ΧΟΡΟΣ Τρέμω, το τράνταγμα στις πύλες κι όλο αυξαίνει.

250 ΕΤΕΟΚΛΗΣ Σώπα, δεν παύεις πια να λες τέτοια στην πόλη; ΧΟΡΟΣ Άγιοι θεοί, τα κάστρα μας μην παρατάτε.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Κακή ώρα να ᾽χεις! δε θα πεις πια να λουφάξεις;
ΧΟΡΟΣ Από σκλαβιά φυλάχτε με, ω θεοί της χώρας!
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Συ ρίχτεις στη σκλαβιά και σε κι όλη την πόλη.
ΧΟΡΟΣ Δία, στρέψε στους εχθρούς τα βέλη της οργής σου.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Δία, πράμα που ηύρες να μας δώσεις, τις γυναίκες! ΧΟΡΟΣ Τρισάθλιο, σαν τους άντρες που τους παίρνουν σκλάβους. ΕΤΕΟΚΛΗΣ Πάλι κακογλωσσάς, ενώ αγκαλιάζεις τ᾽ άγια; ΧΟΡΟΣ Τη γλώσσα, της λιγόψυχης, μου αρπάζει ο φόβος.

260 ΕΤΕΟΚΛΗΣ Αν σου ζητούσα, μια μικρή μου ᾽κανες χάρη;
ΧΟΡΟΣ Όσο μπορείς πιο γρήγορα λέγε να δούμε.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Σώπα, να ζεις· και μη δειλιάζεις τους δικούς σου. ΧΟΡΟΣ Σωπαίνω κι ότι ᾽ναι γραφτό μ᾽ όλους ας πάθω.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Αντίς εκείνα, αυτό σου προτιμώ το λόγο.
και τούτο ακόμα· από τ᾽ αγάλματα τραβήξου και
στους θεούς τη μόνη ευχή π᾽ αξίζει κάνε, να ᾽ναι μαζί μας σύμμαχοι· κι όταν θ᾽ ακούσεις τα τάματά μου εμένα,
ψάλλ᾽ εσύ κατόπι τον άγιο ολολυγμό σαν αίσιο παιάνα,
συνήθειο ελληνικό στις θυσίες επάνω,

270 θάρρος στους φίλους, που σκορπά του εχθρού το φόβο. Λοιπόν, στης χώρας τους θεούς τους πολιούχους,
στους προστάτες των κάμπων και της αγοράς μας,
στης Δίρκης τις πηγές και στου Ισμηνού το ρέμα
τάζω, αν μας έρθουν δεξιά και σωθεί η πόλη,
ποτάμι το αίμα από τ᾽ αρνιά να τρέξει απάνω
στους βωμούς των θεών, γιορτάζοντας τη νίκη,
και τους αγίους των τους ναούς θενα στολίσω
μ᾽ εχθρών αρματωσιές κονταροκαρφωμένες.
Τέτοιες ευχές και συ να κάνεις δίχως θρήνους,

280 μηδέ με μάταια κι άγρια σκούγματα τρόμου,
που δε γλιτώνεις πιότερο μ᾽ αυτά απ᾽ τη μοίρα.
Μα εγώ θα πάω στις εφτά του κάστρου πύλες
εξ πολεμάρχους και με μένα εφτά να στήσω
αντίκρυ στους εχθρούς μεγάλους αντιμάχους,
πριν νά᾽ρθουν βιαστικά μηνύματα και λόγια
γοργόσπαρτα κι η φωτιά ᾽νάψει απ᾽ την ανάγκη.

ΠΡΩΤΟ ΣΤΑΣΙΜΟ

ΧΟΡΟΣ
Να ᾽θε ημπόρου! μα που ο φόβος δεν αφήνει
την καρδιά μου μες στα στήθια να ησυχάσει…
Η έγνοια, πὄχει στη ψυχή μου εμπρός θρονιάσει,

290 των εχθρών τον τρόμο ανάβει και δε σβήνει.
Τους φοβούμαι, σαν τους όφιους περιστέρι
το πασίτρομο για τ᾽ άλουβα πουλιά του,
π᾽ ολοτρίγυρα στη δόλια τη φωλιά του
έχουν στήσει κακοσύντυχο καρτέρι.
Γιατί ορμούν άλλοι στους πύργους,
σμάρια, σμάρια,
πλήθια ολάκερα — και τί
θα γένω; κι άλλοι ρίχνουνε
χαλάζι τα λιθάρια

300 στο λαό μας το γυροζωσμένο.
Σώσετε, ω θεοί Διογέννητοι όλοι,
το στρατό με κάθε τρόπο
και την πόλη.
Γιατί τάχα ποιά θα βρείτε
κι άλλη χώρα
πιο καλή, σαν θέλετε την παραδώσει
στους εχθρούς αυτή τη γη την πλουτοφόρα
και της Δίρκης το νερό, που όσοι κι αν όσοι
ποταμοί τον κόσμο τρέχουν,

310 το πιοτό της το
καλόθροφο δεν έχουν;
Και γι᾽ αυτό, θεοί της πόλης μας προστάτες,
στους εχθρούς, που μας περίζωσαν τα κάστρα,
ρίχτ᾽ απάνω συμφορά ανθρωποχαλάστρα,
που να παίρνουνε τα πόδια τους στις πλάτες·
και χαρίζετε τη νίκη
στο στρατό μας
και στην πόλη σωτηρία· και σταθείτε
καλοθρόνιαστοι όπως είστε ανάμεσό μας·

320 τις πικρές τις λιτανείες μας σπλαχνιστείτε.
Τόσο μια πανάρχαια πόλη, ω τί κρίμα,
να τη στείλετε στον Άδη κουρσεμένη
απ᾽ ενού Αχαιού κοντάρι
και να γένει
έτσι ανάξια απ᾽ τους θεούς
της στάχτη θρύμμα.
Κι οι γυναίκες σκλαβωμένες, οϊμένα,
νιες και γριες σαν τ᾽ άλογα να τις τραβάνε
απ᾽ τις χήτες, με τα ρούχα ξεσκισμένα,

330 ενώ η πόλη θεν᾽ αδειάζει όλη αντάρα
και βουή σύσμιχτη των σκλάβων που χαλάνε·
βαριές τύχες που προσμένω με τρομάρα!
Κι ω τί κλάμα, που οι αθώες οι κορασίδες,
πριν την ώρα και την τίμια τη χαρά τους,
μαύρη στράτα θενα πάρουν,
αγουρίδες ωμοτρύγητες, μακριά
απ᾽ τα γονικά τους.
Ω μακάριοι που πεθαίνουν πριν να δούνε
όσα η πόλη μαύρα κι άραχλα παθαίνει

340 μια που πάρθηκε· εδώ σφάζουν,
κει τραβούνε, φωτιά βάζουν
και τα πάντα καπνός χραίνει
κι ο θεός του ολέθρου ο Άδης, που δριμώνει
μ᾽ άγρια λύσσα, πάσα ευσέβεια βεβηλώνει.
Μες στις ρούγες βρουχισμός και
γύρω μάντρες
από πύργους εχθρικούς την πόλη ζώνουν,
οι άντρες σφάζονται απ᾽ τους άντρες
κι άθλια σκούζοντας
τα βρέφη που σκοτώνουν

350 με το γαίμα το βυζί
που πίνουν βρέχουν.
Χέρι χέρι οι αρπαγές κι οι κούρσες
τρέχουν, φορτωμένους απαντούνε
οι φορτωμένοι κι ο άδειος κράζει
τ᾽ αδειανού να ᾽χει κολλήγα,
μα ο καθένας στο μεράσι ούτε πιο λίγα
ούτε κι ίδια θέλει να ᾽χει. —
Ω, τί ᾽ν᾽ να γένει!
Χύμα χάμου όλ᾽ οι καρποί
λύπη σου φέρνουν,
με πικρό οι νοικοκυρές μάτι κοιτάζουν·

360 πλήθια ανάκατα της γης
τα δώρ᾽ αρπάζουν τ᾽ αδιαφόρετα
τα κύματα και σέρνουν.
Και πρωτόπαθες νέες σκλάβες
με γιομάτη την καρδιά απ᾽ της συμφοράς
τη νέα την τύχη
περιμένουν κάποιου αφέντη εχθρού κρεβάτι,
όποιος να ᾽ναι ο νικητής που θα τους τύχει·
μόνη ελπίδα, του θανάτου η νύχτα αν σώσει
απ᾽ τα ολόκλαυτα δεινά να μας γλιτώσει.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ
Η ΚΟΡΥΦΑΙΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ Νά του στρατού ο κατάσκοπος, αν δε γελιούμαι,

370 κάποια καινούργιαν είδηση, φίλες, μας φέρνει
με βία τ᾽ αδράχτια στρέφοντας των ποδαριώ του.
Μα νά κι ο ίδιος ο βασιλιάς ο γιος του Οιδίπου
φτάνει να μάθει σε καιρό τα νέα μαντάτα
κι από τη βία κι αυτός δεν πάει τα πόδια ταίρια.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Όλα τα ξέρω να σας πω για τους εχθρούς
μας και για ποιά πύλη τράβηξε καθένας κλήρο. Πρώτα στου
Προίτου εμπρός τις πύλες απ᾽ τα τώρα βροντάει ο Τυδέας· μα ο
μάντης του Ισμηνού το ρέμα δεν τον αφήνει να περάσει, γιατί
δείχνουν όχι καλά οι θυσίες·

380 μ᾽ απ᾽ τη λύσσα εκείνος και του πολέμου τη μανία ξεφρενιασμένος, σαν όφιος στο μεσημερνό χουγιάζει κάμα
και λούζει με βρισιές το σοφό μάντη Οικλείδη,
πως μπρος στη μάχη και στο θάνατο ζαρώνει από αναντρία· και τέτοια κράζοντας τινάζει τρεις δασές χήτες που του κρέμουνται απ᾽ το κράνος, και κάτω απ᾽ την ασπίδα χάλκινα κουδούνια τρομάρα ηχολογούν· κι έχει σ᾽ αυτήν απάνω τέτοια περήφανα σημάδια δουλεμένα: τον ουρανό που αστράφτει απ᾽ άστρα και στη μέση βασίλισσα των άστρων σ᾽ όλη της τη δόξα λάμπ᾽ η Σελήνη ολόγιομη,

390 της νύχτας μάτι. Με τέτοια ξώφρεν᾽ άρματα
σα ξεπαρμένος χουγιάζει εμπρός στον ποταμό
διψώντας μάχη, σαν τ᾽ άτι που τη ζώρη του
ξαφράει στα γκέμια και φρουμανίζει ώσπου
τη σάλπιγγα ν᾽ ακούσει.
Ποιό θενά στείλεις μπρος σ᾽ αυτόν; ποιός, σα θ᾽ ανοίξουν
του Προίτου οι πύλες, άξιος να τις διαφεντέψει;
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Δεν είμ᾽ εγώ που οι αρματωσιές να με τρομάζουν, ουδέ ξέρω πληγές ν᾽ ανοίγουν τα σημάδια και δίχως δόρυ να δαγκούν κουδούνια ή φούντες.

400 Μα όσο γι᾽ αυτή τη Νύχτα, που ᾽ναι, λες, απάνω
στην ασπίδα κι αστράφτει με τ᾽ ουράνια τ᾽ άστρα,
ίσως με νόημα μάντης να γενεί για κάποιον.
Γιατ᾽ αν η νύχτα στα νεκρά τα μάτια πέσει
αυτού, που το περήφανο κρατάσει σημάδι,
μ᾽ όλα τα δίκια αληθινά θα του ταιριάσει
κι ο ίδιος την ίδια του πομπή θα ᾽χει μαντέψει.
Μα εγώ τον άξιο αντίκρυ στον Τυδέα θα στήσω
γιο του Αστακού, να διαφεντεύει αυτή την πύλη·
από πολύ τρανή γενιά τιμάει το θρόνο

410 της ντροπής κι αποστρέφεται τις κομποφάνειες,
αργός στα αισχρά, δειλός δε συνηθίζει να ᾽ναι κι η ρίζα του από των Σπαρτών κρατάει το γένος π᾽ άφησε ο Άρης ζωντανούς· ντόπιο βλαστάρι με τα όλα του, ο Μελάνιππος·
το τέλος βέβαια ο Άρης θα κρίνει με τα ζάρια του, αυτόν
όμως το δίκιο της συγγένειας παρά καθ᾽ άλλον στέλνει, για ν᾽ αποδιώξει το εχθρικό κοντάρι μακριά απ᾽ τη μάνα γη, που τον γεννούσε. ΧΟΡΟΣ Είθε να δώσουν οι θεοί στο δικό μου τον πρόμαχο τη νίκη, που μ᾽ όλα του τα δίκια ξεκινά για την πατρίδα του να πολεμήσει·

420 μα τρέμω, μη μου γράφεται να ιδώ
το θάνατο δικούς μας να θερίζει.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Είθε λοιπόν σ᾽ αυτόν τη νίκη ο θεός να δώσει. Έπειτα, ο Καπανέας στην πύλη Ηλέχτρα πήρε θέση απ᾽ τον κλήρο, αντίθεος πάλι αυτός άλλος κι από τον πρι χειρότερος, που η έπαρσή του δεν έχει μέτρο ανθρώπινο· τέτοιες φοβέρες ρίχτει στους πύργους μας, που η τύχη ας μη αληθέψει: Θέλει δε θέλει, λέει, ο θεός, θα την κουρσέψει την πόλη μας αυτός κι ούτ᾽ αν στα πόδια μπρος του σκάσει του Δία η συνερισιά, θα τον κρατήσει·

430 γι᾽ αυτόνα, λέει κι οι αστραπές κι οι κεραυνοί του
με του ήλιου του μεσημερνού την κάψα μοιάζουν.
Κι έχει σημάδι άντρα γυμνό που κρατεί φλόγα
και λάμπ᾽ η δάδα αρματωμένη στη δεξιά του
και με χρυσά ψηφιά, «Θα κάψω, λέει, την πόλη».
Πάνω σε τέτοιον άντρα στείλε…ποιό να στείλεις;
ποιός νά ᾽βγει εμπρός του αδείλιαστος στις καύχησές του;
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Κέρδος για μας κι αυτό πάνω στο κέρδος τ᾽ άλλο· γι᾽ ανθρώπους, πὄχει πάθει ο νους και παραδέρνουν, αληθινός κατήγορος γίνεται η γλώσσα.

440 Κι ο Καπανέας είν᾽ έτοιμος απ᾽ τις φοβέρες στα έργα
να ᾽ρθει και τους θεούς καταφρονώντας το στόμα του σε μπόσικια χαρά γυμνάζει, κι ενώ είν᾽ αυτός θνητός, βροντοφωνάει του Δία ψηλά στον ουρανό φουρτουνιασμένα λόγια. Μα έγνοια του, ελπίζω, πως καθώς του αξίζει θά ᾽ρθει απάνου του του κεραυνού η φωτιά, που διόλου με ήλιου μεσημερνού τη κάψα δε θα μοιάζει. Όσο από μας, στο πείσμα της αχρείας του γλώσσας, έχει κι όλα ταχθεί παλληκάρι αντικρύ του, που το λέει η καρδιά του, ο αντρείος ο Πολυφόντης φύλακας άξιος μπιστεμού, γιατί τον σκέπει

450 προστάτισσά του η Αρτέμιδα κι οι θεοί οι άλλοι.
λέγε άλλον τώρα σ᾽ άλλη πύλη κληρωμένο.
ΧΟΡΟΣ Κακιά ώρα να τον βρει που για την πόλη
τέτοιες ξερνάει κατάρες και το βόλι του κεραυνού
ας τον σταματήσει, πριν μέσ᾽ στα σπίτια μου χυμίσει
κι απ᾽ την παρθενικιά μου τη φωλιά
με κοντάρι περήφανο με ξεπορτίσει.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Ποιός έπειτα κληρώθηκε και για ποιά πύλη
τώρα θα πω· λοιπόν του Ετέοκλου τρίτου ο κλήρος
πήδηξε από τ᾽ ανάσκελο χάλκινο κράνος,

460 για να ρίξει το λόχο του στις Νηστές πύλες.
Και γύρο φέρνει τ᾽ άτια του, που φρουμανίζουν
στα γκέμια θέλοντας νά ειχαν ριχτεί στις πόρτες
κι άγρια σφυρίζουν οι χημοί, που απ᾽ τα ρουθούνια
τα φουσκωμένα φυσομάνισμα γιομίζουν.
Κι η ασπίδα του έχει διόλου ταπεινό σημάδι,
έναν οπλίτη που ανεβαίνει σκάλα επάνω
σε πύργο εχθρών μ᾽ απόφαση για να τον πάρει·
και με ψηφιά κι αυτός φωνάζει συθεμένα
πως ούτε κι ο Άρης θα τον βγάλει από τους πύργους.

470 Λοιπόν αντίκρυ και σ᾽ αυτόν στείλε τον άξιον
από ζυγό σκλαβιάς την πόλη μας να σώζει.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Θα ᾽στελλα ευτύς τέτοιον που λες· μ᾽ από μια τύχη έχει σταλεί ένας κιόλα, που την έπαρση έχει μόνον στα χέρια, ο Μεγαρέας, του Κρέοντα σπέρμα κι απ᾽ των Σπαρτών το γένος, που δε θα τρομάξει το λυσσασμένο χουγιατό απ᾽ τ᾽ αλογίσιο φρουμάνισμα, να πάρει πόδι από τις πύλες, μα ή θα πληρώσει με το γαίμα του το χρέος στη γη που τον ανάθρεψε, ή αφού θα πάρει τους δύο άντρες και την πόλη που ᾽ναι στην ασπίδα, θα τα στολίσει λάφυρα στο πατρικό του.

480 Άλλου καύχησες ᾽πες και μη μου τις ζηλεύεις.
ΧΟΡΟΣ Για σε τη νίκη, ω των σπιτιών μου πρόμαχε,
παρακαλούν οι ευχές μου κι όλεθρο για κείνους·
κι έτσ᾽ όπως για την πόλη μας ασύφταστα
καυχιολογούνται με βλαμμένα φρένα, έτσι ας τους δει
κι ο Δίας ο εκδικητής με βλέμματα οργισμένα.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Τέταρτος άλλος, που τις διπλανές τις πύλες
πήρε της Όγκας Αθηνάς, με βοή σιμώνει γίγαντας στο κορμί
και στο παράστημά του, ο Ιππομέδοντας, που όταν να γυρνάει τον είδα στα χέρια αλώνι ολάκερο —τη στρογγυλή του

490 ασπίδα λέω— ανατρίχιασα και δεν τ᾽ αρνιούμαι.
Δε θα ᾽ταν βέβαια ένας κοινός αυτός τεχνίτης
που τέτοια απάνω της δουλειά τού έχει σκαλίσει:
έναν Τυφώνα, που απ᾽ το φλογοβόλο στόμα
βγάζει στριφνό καπνό, της φωτιάς μαύρο αδέρφι·
κι αρμαθιές φίδια στρώνουν γύρω το στεφάνι,
τον ανακουφωτό που περιζώνει δίσκο. Κι ο ίδιος
ρέκαζε αλαλά κι Άρη γιομάτος λυσσάει για μάχη σα μαινάδα μ᾽ άγρια μάτια. Πρέπει λοιπόν απ᾽ την ορμή τέτοιου ενός άντρα καλά να φυλαχτούμε, γιατ᾽ οι κομπασμοί του

500 από τώρα σκορπούν το φόβο εμπρός στις πύλες.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Μα πρώτα η Όγκα η Αθηνά, που έξω απ᾽ τη Θήβα κάθεται πλάι στην πύλη αυτή, εχθρεύοντάς του την έπαρση, σαν άγριο φίδι απ᾽ τα πουλιά της θεν᾽ αποδιώξει· κι έπειτα ο γενναίος Υπέρβιος του Οίνοπου ο γιος διαλέχτηκε για νά ᾽βγει μπρος του, που ξέρει το γραφτό της μοίρας ν᾽ αντικρίσει, όταν θα τύχ᾽ η ανάγκη, και κανείς ψεγάδι στη λεβεντιά και την αντρειά κι αρματωσιά του δε θα του βρει· κι ορθά ο Ερμής τους έχει σμίξει· εχθρός μ᾽ εχθρό θα ᾽ρθουν στα χέρια αυτός και κείνος

510 κι εχθρούς με τις ασπίδες των θεούς θα κρούξουν·
γιατ᾽ έχει ο ένας τον Τυφώνα, που απ᾽ το στόμα
βγάζει φωτιές· στου Υπέρβιου πάλι την ασπίδα
στητός ο Δίας τον κεραυνό κρατάει στα χέρια,
κι ο Δίας να νικηθεί, κανείς ποτέ δεν τό ειδε.
[Τέτοιους λοιπόν έχουν θεούς να τους φυλάγουν,
κι είμαστε με των νικητών εμείς το μέρος κι εκείνοι με
των νικημένων· αφού βέβαια είναι πιο δυνατός απ᾽
τον Τυφώνα ο Δίας· και το ίδιο, φυσικά, και με τους δυο
θα τύχει, και τον Υπέρβιο, σύμφωνα με το έμβλημά του,
θενα γλιτώσει ο Δίας, πὄχει στην ασπίδα.

520 ΧΟΡΟΣ Πιστεύω εκείνος, πὄχει στην ασπίδα του
το γιο της Γης, τον άγριο αντίμαχο του Δία,
εικόνα στους θνητούς ανθρώπους μισητή και στους θεούς
που αιώνια ζουν στα ουράνια ύψη, την κεφαλή του
την κακή στις πύλες μας μπροστά πως θα συντρίψει.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Ο θεός να δώσει· κι έρχομαι στον πέμπτο
τώρα που τάχτηκε στη Βορεινή την πέμπτη πύλη, στου Αμφίονα του Διογέννητου κοντά το μνήμα· κι ομώνει στο κοντάρι αυτός, πὄχει στο χέρι και που με πίστη το τιμά κι απ᾽ το θεό του

530 κι από το φως του πιότερο, πως θα κουρσέψει
την πόλη των Καδμείων και στου Δία το πείσμα.
Έτσι μιλάει κι αυτός, ωριόκορμο βλαστάρι
από βουνίσια μάνα, αντρόπαιδο λεβέντης,
που ότι και ξεμυτάει στο μάγουλό του τ᾽ άνθος,
535 σγουρής τρίχας πυκνής που η πρώτ᾽ η νιότη αδρύνει.
Κι όμως μ᾽ άγριαν ορμή, που διόλου δεν ταιριάζει
με το παρθενικό όνομά του, και με κάτι
μάτια που βγάζουν σπίθες, καταδώ ζυγώνει ο Αρκαδηνός Παρθενοπαίος· που ενώ είναι ξένος, με τα όλα του εννοεί το χρέος της θροφής του να ξεπλερώσει στο Άργος· κι ήρθε, φαίνεται, όχι να εμπορευτεί τον πόλεμο, κι ουδέ το δρόμο το μακρινό που διάβηκε, να τον ντροπιάσει. Κι ακόμπαστος κι αυτός στις πύλες μπρος δε στέκει· γιατί το ντρόπιασμα της πόλης μας απάνω στη χάλκινή του ασπίδα,

540 σκέπη του κορμιού του, στριφογυρνούσε: καρφωτή
με τέχνη εικόνα ξώκρουστη, φανταχτή,
της ωμοφάγας Σφίγγας μ᾽ έναν κάτω απ᾽
τα νύχια της απ᾽ τους Καδμείους,
που επάνω του τα πιότερα να χτυπούν βέλη.

550 ΕΤΕΟΚΛΗΣ Να ᾽ταν απ᾽ τους θεούς τα επίχειρα
να βρίσκαν των λογισμών των, και να χάνονταν πανάθλια
μαζί με κείνες τις ανόσιες καύχησές των.
Μα και γι᾽ αυτό σου τον Αρκάδα βρίσκετ᾽ ένας με δίχως κομπασμούς, μα που η δεξιά του βλέπει τί έχει να κάνει —
ο Άχτορας, αδερφός τ᾽ άλλου που είπαμε πριν· που δε θ᾽ αφήσει έτσι μια γλώσσα δίχως φράχτες να πλημμυρήσει μες στα κάστρα για να πληθύνει συμφορές, ούτε και νά ᾽μπει στην πόλη εκείνος, πὄχει την εικόνα τ᾽ άγριου και μισητού θεριού σ᾽ εχθρικιά ασπίδα επάνω·

560 μ᾽ απ᾽ όξω αυτή, παράπονα μαζί του θα ᾽χει,
όταν θα τρώει πυκνές κρουξιές κάτω απ᾽ την πόλη.
Και πρώτα ο θεός, πιστεύω πως δε θά ᾽βγω ψεύτης.
ΧΟΡΟΣ Περνάει ο φόβος μες στα στήθια μου κι ορθές σηκώνουνται της κεφαλής μου οι τρίχες ν᾽ ακούω
τα μεγάλα λόγια των, που από μεγάλο οι ανόσιοι
κομπάζουν στόμα. Μα άμποτε να τους ξολοθρέψουν
οι θεοί σ᾽ αυτό το χώμα.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Τώρα έρχομαι στον έχτον, άνθρωπο
με γνώση κι αντρεία ξεχωριστή, τον Αμφιάραο μάντη·

570 αυτός στημένος μπρος στην πύλη Ομολωίδα
μ᾽ ένα σωρό βρισιές φορτώνει τον Τυδέα,
το φονιά, που τη χώρα του έφερε άνω κάτω,
τον πιο μεγάλο του κακού δάσκαλο στ᾽ Άργος,
του θανάτου υπουργό, της Ερινύας κλητήρα,
το σύμβουλο, για τα κακά όλ᾽ αυτά, του Αδράστου.
Κι έπειτα πάλι βλέποντας τον αδερφό σου,
με μάτια ανάστροφα του κράζει: «Πολυνείκη»
—χωρίζοντας σε δυο στο τέλος τ᾽ όνομά του—
και τέτοια λέει το στόμα του· «είν᾽ αυτό πράμα

580 που να το στρέγουν οι θεοί; κι είναι τιμή σου
για να τ᾽ ακούν οι απόγονοι και να το λένε,
πως ξένον έφερες στρατό για να ρημάξεις
τη χώρα των πατέρων σου και τους θεούς της;
ποιά δίκη, πες, τα δάκρυα μάνας θα στεγνώσει;
και πώς την πατρική σου γη, εχθροπατημένη
εξ αφορμής σου, με το μέρος σου πια θα ᾽χεις;
Αλήθεια εγώ θενα παχύνω αυτό το χώμα
κάτω απ᾽ τη γη την εχθρική κρυμμένος μάντης·
μα εμπρός! κι ελπίζω να μην πέσω δίχως δόξα.

590 Τέτοια έλεγε, χωρίς επίδειξες κρατώντας την ολόχαλκη ασπίδα του· κι ούτε κανένα σημάδι ήταν επάνω της· γιατί δε θέλει να φαίνεται ξεχωριστός, μα να ᾽ναι αλήθεια βαθύ καρπολογώντας μες στο νου του αυλάκι, απ᾽ ούθε
οι καλοστόχαστες βουλές βλασταίνουν. Σ᾽ αυτόν αντίκρυ φρόνιμους κι αντρείους να στείλεις —η γνώμη μου είναι— αντίπαλους· γιατ᾽ όποιος σέβεται τους θεούς, να τον φοβάσαι πρέπει. ΕΤΕΟΚΛΗΣ Αλίμονο, ποιά τύχη σμίγει εδώ στον κόσμο τον δίκαιο άνθρωπο μαζί με τους πιο ανόμους! Σαν την κακή τη συντροφιά χειρότερο άλλο δεν είναι σε καμιά δουλειά, και

600 να σοδέψεις μην καρτεράς καρπό απ᾽ αυτή· απ᾽ τα χωράφια της αμαρτίας θάνατος καρπολογιέται.
Αν ένας θεοφοβούμενος στο ίδιο καράβι
βρεθεί με ναύτες έτοιμους για κάποιο κρίμα,
πάει, χάθηκε μαζί με την αντίθετη φάρα.
Κι αν ζει, αυτός δίκαιος άνθρωπος, με συντοπίτες
εχθρόξενους και που θεό δε λογαριάζουν,
θα πάει χαμένος άδικα μες στο ίδιο δίχτυ
κι απ᾽ το ίδιο χτύπημα θεού, που όλους θενά ᾽βρει.
Έτσι τώρα κι αυτός του Οϊκλέα ο γιος ο μάντης,

610 φρόνιμος άντρας, δίκαιος, ευσεβής κι αντρείος,
μέγας προφήτης, μια που δίχως να το θέλει,
με ανόσιους, αυθαδόστομους έσμιξ᾽ ανθρώπους,
που τραβούν το μακρύ να πάρουν δρόμο πίσω,
μες στα ίδια δίχτυα θα συρθεί — αν θεός θέλει.
Μα εγώ φοβούμαι πως αυτός ούτε θα ορμήσει στις πύλες καν, κι όχι γιατί του λείπει αντρεία και δεν το λέει η καρδιά του, μα γιατί το ξέρει πως άφευχτα νεκρός στη μάχη θενά πέσει, αν του Απόλλωνα οι χρησμοί δεν είναι στείροι, και ξέρει ή να σωπαίνει, ή τα πρεπά να λέει.

620 Μα όπως και να ᾽ναι, αντίκρυ και σ᾽ αυτόν θα στήσω
εχθρόξενο φρουρό της πύλης, το Λαστένη,
γέρο στο νου, μα έχει κορμί παλληκαρίσιο,
γρηγορόδρομο μάτι κι όχι οκνό το χέρι
ν᾽ αρπά του εχθρού τ᾽ απόσκεπα με το κοντάρι.
Μα δώρο του θεού στον πόλεμο είναι η νίκη.
ΧΟΡΟΣ Δώστε στην πόλη μας τη νίκη εσείς, θεοί,
τα δίκια μας ακούοντας παρακάλια και στρέψετ᾽ όλη
του πολέμου την οργή σ᾽ αυτών, που πλάκωσαν τη γη μου,
τα κεφάλια· τον κεραυνό του ο Δίας ας ρίξει

630 έξω απ᾽ τους πύργους και να τους συντρίψει.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Ο έβδομος τώρα που στην έβδομη την πύλη
στέκετ᾽ αντίκρυ, ο ίδιος ο αδερφός σου, άκου
τί καταριέται κι εύχεται να βρουν την πόλη:
Αφού τους πύργους μας πατήσει και της χώρας
άρχοντας κηρυχθεί, της νίκης ν᾽ αλαλάξει τον παιάνα,
κι έπειτα να μετρηθεί με σένα κι ή σε σκοτώσει και νεκρός δίπλα σου να πέσει, ή, ζωντανός, σου εκδικηθεί την ατιμία
της εξορίας του διώχνοντας έτσι και σένα.
Τέτοια φωνάζει κράζοντας ο Πολυνείκης

640 τους γενεθλίους θεούς της πατρικής της χώρας
για να επιβλέψουν τις ευχές του πέρα ώς πέρα.
Και νέα κρατεί ολοστρόγγυλη στο χέρι ασπίδα
μ᾽ επάνω της διπλό σημάδι δουλεμένο:
έναν πολεμιστή φτιασμένο από χρυσάφι
μια γυναίκα οδηγά, που σεμνά πάει εμπρός του
πως να ᾽ναι τάχα η Δίκη αυτή, καθώς το λένε
τα γράμματα «Θα ξαναφέρω αυτόν να πάρει
πίσω τη χώρα και τα πατρικά του σπίτια».
Τέτοιες είναι λοιπόν οι φαντασίες εκείνων·

650 μα βέβαια παράπονο λέω να μην έχεις
γι᾽ αυτά τα νέα που σου έφερα· μα ο ίδιος τώρα
κρίνε πώς το καράβι μας θα τιμονέψεις.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Ω θεομίσητη εσύ και πολύ θεοβλαμμένη
του Οιδίπου η παντοδάκρυτη γενιά δική μου,
οϊμέ! και πιάνουν τώρα οι πατρικές κατάρες.
Μα δεν ταιριάζουν κλάματα ούδε μοιρολόγια μήπως κι άλλος πιο αβάσταχτος ξεσπάσει θρήνος. Όσο γι᾽ αυτόν, που αξίζει αλήθεια τ᾽ όνομά του, τον Πολυνείκη, γρήγορα θα ιδούμε ώς πόσο το έμβλημα θα του στρέξει κι αν τον φέρουν πίσω

660 τα χρυσά γράμματα που πάνω στην ασπίδα
με της ψυχής του ξεχειλίζουνε τη λύσσα.
Γιατί αν του παραστέκονταν του Δία η κόρη,
Δίκη η παρθένα, στα έργα του και τις βουλές του, ίσως
να γίνουνταν κι αυτό· μα ούτε σα βγήκε απ᾽ της μητέρας
τα σκοτάδια, ούτε στα χρόνια που μεγάλωνε κι έφτασε
στα πρώτα νιάτα κι ούτε σαν πύκνωσαν οι τρίχες
του γενιού του, η Δίκη καταδέχτηκε να τον κοιτάξει·
κι ουδέ τώρα πιστεύω, που ήρθε να χαλάσει
την πατρική του γη, πως πλάι του θενά στέκει·

670 ή ολωσδιόλου ψευτονόματη θενά ᾽ταν
η Δίκη, αν είχε συντροφιά με τέτοιον άντρα, που η τόλμη του δε σταματά μπρος σ᾽ όποιο κρίμα. Σ᾽ αυτά έχοντας τα θάρρη μου πηγαίνω ο ίδιος να του έβγω αντίκρυ· και ποιός άλλος με ποιό δίκιο; άρχοντας μ᾽ άρχοντα και μ᾽ αδερφό αδερφός του κι εχθρός μ᾽ εχθρό θα χτυπηθώ. Φέρτε μου αμέσως τις κνημίδες, σκεπή για πέτρες και σαΐτες.
ΧΟΡΟΣ Μη πολυαγάπητε, του Οιδίπου γιε, μη γίνεις
όμοιος στο νου μ᾽ αυτόν, που όσ᾽ άκουσε του αξίζουν·
είν᾽ αρκετό οι Καδμείοι με τους Αργείους να ᾽ρθούνε

680 στα χέρια· κι έχει καθαρμό το τέτοιο το αίμα·
μα δυο αδερφιών ο θάνατος έτσι απ᾽ το ίδιο
το χέρι τους, ποτέ το κρίμ᾽ αυτό δε λιώνει.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Αν είναι δίχως ντρόπιασμα το κακό νά ᾽ρθει
καλώς! γιατ᾽ είν᾽ για τους νεκρούς το μόνο κέρδος·
μα κακό με ντροπή, μην πεις πως δόξα φέρνει.
ΧΟΡΟΣ Τί ᾽ν᾽ αυτός, γιε μου, ο πειρασμός; η θεοβλάβη που
με λύσσα πολεμόχαρη γιομίζει σου το νου;
μη σε ξεσύρει· την αρχή πνίξε πάθους κακού.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Μια που το σπρώχνει έτσι ο θεός το πράμα, ας πάει

690 πρίμα στου Κωκυτού το γραμμένο της κύμα
όλη, στο Φοίβο η βδελυχτή, του Λάιου η γέννα.
ΧΟΡΟΣ Πολύ ωμοβόρα επιθυμιά σε σπρώχνει, φονικό
να κάμεις, που πικρό θενά ᾽χει το καρπό,
γιατ᾽ είναι κρίμ᾽ αντίθεο το αίμα τ᾽ αδερφικό.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Γιατ᾽ η κακιά μαύρη Κατάρα ενός πατέρα
καθώντας πλάι μου αδάκρυτη με ξερά μάτια
μου λέει πως κέρδος μια ώρα πριν να ᾽ρθει το τέλος.
ΧΟΡΟΣ Μα εσύ μην παρασέρνεσαι· κι ούτ᾽ άναντρο κανείς
θενα σε πει που πέτυχες να σώσεις τη ζωή·

700 τα μαύρα αφήνει φεύγοντας η μαύρ᾽ η Ερινύς
που τη θυσία τους δέχουνται οι θεοί.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Οι θεοί! μα τώρα πια λίγο μας λογαριάζουν
και μόνο αξία στα μάτια τους έχει ο χαμός μας·
τί να τον γαλιφεύουμε το χάρο ακόμα;
ΧΟΡΟΣ Καν τώρα, όσο ᾽ναι έτσι κοντά· γιατί με τον καιρό
μπορεί να στρέψ᾽ η γνώμη της κι η Μοίρα σου να ᾽ρθει
μεταλλαγμένη, πνέοντας μ᾽ αγέρα πιο απαλό·
μα τώρ᾽ ακόμα βράζει μ᾽ άγρια οργή.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Γιατί από τις κατάρες ξέσπασε του Οιδίπου·

710κι αληθινά τα οράματα του ύπνου μου βγήκαν,
που με μαχαίρι μας μοιράζανε το βιος του.
ΧΟΡΟΣ Άκου και μας γυναίκες, αν και δε μας στρέγεις.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Λέγετε, αν έχει διάφορο· με λίγα λόγια.
ΧΟΡΟΣ Άφησ᾽ το δρόμο αυτό στην έβδομη την πύλη.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Με λόγια δε στομώνεις γνώμη ακονισμένη.
ΧΟΡΟΣ Μα έχει τιμή από τους θεούς κι άδοξη νίκη.
ΕΤΕΟΚΛΗΣ Δεν πάει το λόγο αυτό να στρέγει ο στρατιώτης.
ΧΟΡΟΣ Μα το αίμα του ίδιου σου αδερφού θες να τρυγήσεις; ΕΤΕΟΚΛΗΣ Κακό που δίνουνε οι θεοί δεν το ξεφεύγεις.

ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΤΑΣΙΜΟ

720 ΧΟΡΟΣ Τρέμω σύγκορμη τη σπιτοκαταλύτρα
τη φριχτή θεά, που με θεούς δε μοιάζει,
την αλάθευτη της συμφοράς μηνύτρα
Ερινύα, που ενός γονιού η κατάρα κράζει,
μην τις ξώφρενες ευχές σε τέλος βγάλει
πόκαμε στο νου του ο Οιδίποδας τη βλάβη· γιατ᾽ η αμάχη
αυτή σπρώχνει τα δυο παιδιά του μες στ᾽ αφεύγατα
τα βρόχια του θανάτου. Ένας κυβερνά τους κλήρους
ξένος, που ήρθε από της Σκυθίας —ο Χάλυβας— τα μέρη,
που κλερονομιές και χτήματα μοιράζει,

730 ο σκληρόκαρδος, με σίδερο στο χέρι
και τα ζάρια του μ᾽ απόφαση τινάζει,
τόση να κρατούν στην κατοχή τους χώρα
όσο τόπο γης θα πιάνουν πεθαμένοι,
τους μεγάλους των τους κάμπους στερημένοι.
Κι όταν θα πέσουν νεκροί ο ένας απ᾽ τ᾽ άλλου
σφαγμένος το χέρι και το μαυρόπηχτο
το αίμα τους πιει το ξερό χώμα της γης,
ποιός καθαρμούς θα προσφέρει;
ποιός θα τους λούσει;

740 ω των σπιτιών τους νέες συμφορές
που σ᾽ ένα σμίγετε με τις παλιές!
Την αμαρτία λογιάζω την παλιά
τη γοργοπληρωμένη, μα που μένει
ακόμα κι ώς την τρίτη τη γενιά:
όταν ο Λάιος στο πείσμα
του Απόλλωνα, που του ᾽πε τρεις φορές
απ᾽ τα μεσόμφαλα μαντεία τα Πυθικά,
αν θέλ᾽ η Θήβα να σωθεί από συμφορές,
να μην αφήσει πίσω του παιδιά.

750 Μ᾽ απ᾽ το γλυκό νικήθηκε ξεπλάνεμα
και γέννησε τον ίδιο θάνατό του,
τον πατροχτόνο γιο του
Οιδίποδα, που τόλμησε
μες στο ιερό της μάνας του χωράφι,
που η ύπαρξή του εθράφη,
ρίζα να σπείρει στο αίμα ποτισμένη. —Μια τρέλα
τους ζευγάρωσε τους νιόγαμπρους σ᾽ ώρα οργισμένη!
Και τώρα σα μια θάλασσα από συμφορές το ᾽να της κύμα πέφτει κι ευτύς άλλο τρίκορφο πιο μεγάλο

760 σηκώνεται, που ολόγυρα
στην πρύμνα μας με βρουχησμό κοχλάζει,
ενώ στη μέση βάζει
το φτενό ο πύργος φράχτη μου γι᾽ απαντοχή μας·
και τρέμω, με τους βασιλιάδες της
κι η πόλη μη χαθεί η δική μας.
Γιατί μια κατάρα παλιά βαρύν εξοφλημό στο τέλος έχει·
κι αν ο όλεθρος τους ταπεινούς φτωχούς ανθρώπους παρατρέχει, μα τους τρανούς μεγαλοπίχειρους
που ο πλούτος των παραπαχαίνει

770 έξω από το μέτρο, συγκλαδόκορμο ξερίζωμα
τους περιμένει.
Ποιόν άνθρωπο καμιά φορά τίμησαν κι οι συνέστιοι
οι θεοί μας τόσο κι η πολυσύχναστη αγορά
της πολιτείας μας, όσο
τιμούσαν τότε τον Οιδίποδα
όταν τη χώρα είχε απαλλάξει
από το τέρας, τόσους άντρες της
που είχεν αρπάξει;
Μα όταν στο τέλος του ξεφανερώθηκαν,

780 του μαύρου, οι θλιβεροί του γάμοι,
τρελός από τον πόνο τον αβάσταγο
διπλά κακά επήε να κάμει· με το ίδιο χέρι
ο πατροφονιάς ξερίζωσε τα μάτια τα δικά του,
τα πιο ακριβά στον άνθρωπο
κι απ᾽ τα παιδιά του.
Και για τους γιους του μέσα στο άγριο το πάθος του,
γιατί τους είχε θρέψει, πικρόγλωσσες, αλίμονο,
κατάρες βρήκε να γυρέψει·
το βιος του να μοιράσουν μια φορά

790 με σίδερο στο χέρι· και πώς τρέμω τώρα
να μην το κάμει η Ερινύα ώραν την ώρα!
ΤΡΙΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ

ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Πάρτε θάρρος, παιδιά, καλών μανάδων
γέννες, απ᾽ της σκλαβιάς τον κίντυνο ξέφυγε η πόλη
και κείνων των τρανών οι κομπασμοί έχουν πέσει.
Πέρασ᾽ η μπόρα και δεν έκαμε το πλοίο
νερά απ᾽ το βροντοχτύπημα της τρικυμίας·
βαστούν τα κάστρα, γιατί φράξαμε τις πύλες
μ᾽ άξιους να τις φυλάξουνε πολεμιστάδες·
Πάνε καλά τα πιότερα στις έξε πύλες·

800 την έβδομην ο σεβαστός ο εβδομαγέτης διάλεξε
ο Φοίβος βασιλιάς, ν᾽ αποτελειώσει πάνω στου Οιδίπου
τη γενιά την τιμωρία για τις παλιές τις κακοκεφαλιές
του Λάιου. ΧΟΡΟΣ Ποιό νέο να βρήκε ξαφνικό την πόλη
ακόμα; ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Η πόλη έχει σωθεί, μα οι ομόσποροι άρχοντές της —
ΧΟΡΟΣ Ποιοί; τί ᾽πες; απ᾽ το φόβο μου με πιάνει τρέλα.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Βάστα το νου σου κι άκουγε· οι γιοι του Οιδίπου — ΧΟΡΟΣ Οϊμένα, η μαύρη, το μαντεύω τί μας βρήκε. ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Λόγο δεν έχει· εφάγανε κι οι δυο τους χώμα.

810 ΧΟΡΟΣ Κείτουντ᾽ εκεί νεκροί; βαριά, μα πες μου τα όμως. ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Έτσι με χέρια αδερφικά πάνε και πάνε. ΧΟΡΟΣ Έτσ᾽ ήταν και των δυο μαζί παρόμοια η μοίρα. ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ Κι αυτή αφανίζει την τρισάθλια τη γενιά τους. Τέτοια αφορμή λοιπόν χαράς μαζί και λύπης
έχομ᾽ εμείς· η πόλη μας νικά, μα οι δυο μας οι βασιλιάδες στρατηγοί με δουλεμένο σίδερο σκυθικό τα χτήματά τους
όλα μεράσανε και θα ᾽χουν όση γης θα πάρουν
μέσα στο τάφο, όπου τους έχουν κατεβάσει

820 οι ευχές οι κακορίζικες ενός πατέρα.
[Σώθηκ᾽ η πόλη· μα των δυο της βασιλιάδων
ήπιε το αίμα η γης τ᾽ αλληλοσκοτωμού των].

ΤΡΙΤΟ ΣΤΑΣΙΜΟ

ΧΟΡΟΣ Παντοδύναμε Δία και
πολιούχοι θεοί, που τους πύργους του Κάδμου
εγλιτώσατ᾽ αυτούς,
σε χαρά να ξεσπάσω κι
ύμνους τάχα να πω
στων Θηβών τον προστάτη Σωτήρα,
ή να κλάψω πικρά τους κακότυχους δυο
θλιβερούς πολεμάρχους,

830 που με τ᾽ όνομ᾽ αλήθεια πολύ ταιριαστό
απ᾽ τη άθεη διχόνοιά τους πάνε;
Ω μαύρη κι ολοτέλειωτη
του γένους και του Οιδίποδα κατάρα,
σύγκρυο σκληρό μου ζώνει την καρδιά και
σε θανατερό ξεσπάνω μοιρολόγι σα μαινάδα,
ν᾽ ακούω πως πέσανε νεκροί
αντίθεα ματοκυλισμένοι.
ω συναυλία των κονταριών
αλήθεια τρισκαταραμένη!

840 Ήρθ᾽ ως το τέλος ουδ᾽ απόστασε
η ευχή απ᾽ το στόμα του πατέρα κι η γνώμη
του Λαΐου η ανυπάκουη βάσταξε ώς πέρα.
Μια έγνοια την πόλη σφίγγει κι οι χρησμοί
δε ξεθυμαίνουν. Ποιός, συφοριασμένοι
να το πιστέψει αυτό που κάματε;
Νά την, όχι με λόγια, η βαριοστέναχτη
και μαύρη συμφορά φτασμένη.
Όσα τ᾽ αυτιά μας άκουσαν τα βλέπουν τώρα ζωντανά
τα μάτια, ιδού τα· οι δυο μας έγνοιες, συμφορές διπλές

850 των δυο αδερφών, που ένας τον άλλο σκότωσε,
διπλά σωστά σφαχτάρια ετούτα. Και τί να πω; τί άλλο,
ή συμφορές στις συμφορές τις άλλες των σπιτιών;
Μα με τον πρίμο αγέρα, φίλες, των θρήνων στις κεφαλές σας λάμνετε γύρω κουπιά τα χέρια σας για την πομπή,
που πάντ᾽ ανάμεσ᾽ απ᾽ τον Αχέροντα τη βαριά βάρκα ξεπροβοδεί με τα κατάμαυρα τα πανιά ώς την ανήλιαγη,
που δεν την πάτησε ποτέ ο Απόλλωνας,

860 την παντοδόχα σκότεινη οχτιά.
[Μα για χρέος πικρό να τις πὄρχουνται η Αντιγόνη
κι η Ισμήνη, να κλάψουνε τους νεκρούς αδερφούς
τωνε· Δίχως άλλο απ᾽ τα ωραία, στοχάζομαι,
και βαθύκοπλα στήθια θα χύσουνε
της καρδιάς τωνε δίκιο τον πόνο.
Μα εμείς πρέπει, πριν πιάσουν το θρήνο τους,
το στριγγόφωνον ύμνο να σκούξομε
των Ερινύων κι από πάνω να ψάλομε

870 τον κακόσυρτο του Άδη παιάνα.
Ωχ οϊμέ!
Οϊμέ σεις αδερφές οι πιο δύστυχες μέσα
σ᾽ όλες εκείνες που δένουνε ζώστρα γύρω
στη μέση τους, κλαίω στενάζω και μ᾽ όχι
καμώματα απ᾽ τα βάθη σπαράζω της ψυχής μου].
Οϊμένα οϊμέ κακόγνωμοι
στους φίλους ανυπάκουοι
στις συμφορές αχόρταγοι,
τα πατρικά τα σπίτια σας
πήγατε και ρημάξατε,

880 άθλιοι, με την αμάχη σας.
―Άθλιοι απ᾽ αλήθεια, που ηύρανε και θάνατο
αθλιότατο για ντροπή τω σπιτιώ τους. Τους τοίχους των γκρεμνίσετε, αλίμονο, μονάχοι σας και μοναρχίες είδετε
πικρές πολύ ο καθένας σας· τώρα συμβιβαστήκατε
με σίδερο στο χέρι. ―Κι αληθινή βγήκε πολύ του Οιδίποδα πατέρα των η φοβερή Ερινύα.
Απ᾽ τα ζερβά τρυπημένοι
αλήθεια, ναι, τρυπημένοι

890 κι ομόσπλαχνα πλευρά.
Αλί, δυστυχισμένοι,
αλί και στις κατάρες,
που φέραν την αντίφονη στους δυο τη συμφορά.
―Τα σπίτια τους και τα κορμιά
τους χτύπησ᾽ η λαβωματιά,
αυτή που λες, πέρα για πέρα,
που ήρθε με λύσσα ανάκουστη
και φονικιά διχογνωμιά
απ᾽ την κατάρα του πατέρα.

900 Βόγγος περνάει μες στην πόλη,
βόγγος στους πύργους, και σ᾽ όλη,
που ᾽ταν δική τους τη γη·
κι οι απόγονοί τους τα πλούτη
θενα χαρούνε, που τούτη
την άγριαν φέραν αμάχη
και του θανάτου το τέλος, αλί!
Μεράσανε μ᾽ αψιά καρδιά το βιος των
σε ίσια μερδικά και μοναχά ο δικοί τους
μπορεί να ᾽χουν παράπονο
με το συμβιβαστή τους

910 τον άχαρο Άρη, το φονιά.
Έτσι όπως είναι κείτουνται
σιδεροχτυπημένοι
και τώρα τους προσμένει, θενα ρωτήσεις:
ποιά; η σιδεροσκαμμένη του πατρικού των
τάφου η μοιρασιά.
Με αχό πολύ και σπαραγμό
στον πόνο και στο στεναγμό πνιγμένος
τους συνοδεύει ο θρήνος των σπιτιώ
σε κάθε χαρά ξένος,
που ο μαύρος κι άραχλος πικρά

920 δάκρυα μας φέρνει απ᾽ την καρδιά μας
και λιώνει η δόλια αληθινά
να κλαίει τα δυο τα βασιλόπουλά της.
Μα για τους άθλιους με το δίκιο μου να πω
το πολύ πὄκαμαν κακό και στους δυο των πατριώτες,
και το μεγάλο χαλασμό
που κάμανε στον πόλεμο
και στους εξωφερμένους στρατιώτες.
Αχ μέσα σ᾽ όλες πιο βαριόμοιρη
όσες μανάδες κράζουνται παιδιών
η μάνα που τους εγεννούσε!
πόκαμεν άντρα το δικό της γιο
για να γεννήσει αυτούς τους δυο

930 που τέλος τέτοιο ήταν να βρούνε,
έτσι με χέρια αδερφικά
ο ένας από τον άλλο να σφαγούνε.
Αλήθεια αδερφικά χαθήκανε ολότελα,
μαζί ξολοθρεμένοι μ᾽ άγρια στη μέση μερασιά
και λύσσα στη συνερισιά,
που ᾽ναι πια τελειωμένη.
Κι η έχτρα τους έπαψε· στα χώματα με το διπλό τους
φόνο ποτισμένα οι ζωές των σμίξανε μαζί

940 κι είν᾽ απ᾽ αλήθεια οι δυο τους ένα αίμα.
Πικρός στις διαφορές ξεδιαλυτής
το σίδερο, ο περατινός ο ξένος,
που απ᾽ τη φωτιάν εβγήκε ατσαλωμένος,
πικρός κι ο Άρης κακομοιραστής στα υπάρχοντά σου,
πὄχει βγάλει πέρα στ᾽ αλήθεια την κατάρα του πατέρα.
Απ᾽ τις θεόσταλτες οι μαύροι συμφορές τον κλήρο του
ο καθένας έχει πάρει και τώρα κάτω από τη γη,
που τα κορμιά τους θα κρατεί

950 τ᾽ αρίφνητο θενα ᾽χουνε λογάρι.
Οϊμένα εσείς που το στεφάνωμα
βάλατε στων σπιτιών τα τόσα πάθη,
ώσπου στο τέλος οι Κατάρες ρέκαξαν του θρίαμβου
το στριγγόφωνο τροπάρι, ενώ η γενιά σας
τ᾽ ασταμάτηγο πήρε φευγιό και πάει. Στις πύλες
μπρος που μακελεύονταν το τρόπαιο τώρα υψώνεται
της Άτης και μόνο αφού τους δυο τους δάμασεν

960 έπαψε η Μοίρα τα χτυπήματά της.
ΗΜΙΧΟΡΙΟ Α’ Πληγήν έδωσες, πληγήν έλαβες.
ΗΜΙΧΟΡΙΟ Β’ Τονέ σκότωσες και σκοτώθηκες.
Α’ ― Με κοντάρι τον σκότωσες. Β’ ― Με κοντάρι

σκοτώθηκες. Α’ ― Ω κακόπραγος. Β’ ― Ω κακόπαθος.
Α’ ― Χυθείτε θρήνοι μου. Β’ ― Χυθείτε δάκρυά μου.
Α’ ― Νεκρός κείτεσαι. Β’ ― Αφού σκότωσες.

Α’ ― Οϊμένα μου! Β’ ― Οϊμένα μου!
Α’ ― Σαλεύει ο νους μου απ᾽ το κακό
Β’ ― Βαθειά από την καρδιά βογγώ.
Α’ ― Ω πολυθρήνητέ μου, εσύ.

970 Β’ ― Πάλι τρισάμοιρε και συ.
Α’ ― Σκοτώθηκες από δικό. Β’ ― Και πάλι σκότωσες δικό.
Α’ ― Διπλά να πεις. Β’ ― Διπλά να δεις.
Α’ ― Διπλές που στέκουν συμφορές
Β’ ― Αδερφικές τις αδερφές.
Α’ ― Β’ ― Ω μοίρα μεγαλόδωρη πόνων πικρών
και σεβαστή του Οιδίποδα σκιά τρανή σου,
αλήθεια, η δύναμη, μαύρη Ερινύα.
Α’ ― Οϊμένα μου! Β’ ― Οϊμένα μου!
Α’ ― Συμφορές κακοθώρητες
Β’ ― Ήρθε πίσω και μου ᾽φερε.

980 Α’ ― Μα δεν ήρθε, κι αν σκότωσε
Β’ ― Τη ζωή μόνο πὄχασε.
Α’ ― Την έχασεν αλήθεια αυτός Β’ ― Και τηνέ στέρησε κι αυτού
Α’ ― Αλί, βαριόμοιρη γενιά Β’ ― Αλί, τρισάθλια συμφορά
Α’ ― Δίπονα πάθη αδερφικά
Β’ ― Φριχτά που επλάκωσαν κακά.
Α’ ― Β’ ― Ω μοίρα μεγαλόδωρη πόνων πικρών
και σεβαστή του Οιδίποδα σκιά τρανή σου,
αλήθεια, η δύναμη. μαύρη Ερινύα.
Α’ ― Δοκίμασες κι έχεις να πεις.

990 Β’ ― Πίσω δεν έμεινες και συ.
Α’ ― Αφού στην πόλη γύρισες
Β’ ― Του κονταριού του αντίμαχος.
Α’ ― Φριχτά να δεις. Β’ ― Φριχτά να πεις.
Α’ ― Οϊμέ κακά. Β’ ― Οϊμέ δεινά.
Α’ ― Στα σπίτια και
στη χώρα μας
Β’ ― Κι ακόμε πιότερο σε με.
Α’ ― Αλί κι αλί σου, βασιλιά,
στις συμφορές.

1000 Β’ ― Αλί και συ, πολύκλαυτε χίλιες φορές.
Α’ ― Οϊμέ, που ετυφλωθήκατε απ᾽ των θεών τη βλάβη.
Β’ ― Οϊμένα τα κορμάκια σας ποιός τόπος γης θα λάβει.
Α’ ― Σε ποιό θενα τα θάψομε χώμα πιο τιμημένο;
Β’ ― Ω μνήμα, στου πατέρα σας το πλάι ετοιμασμένο!

ΕΞΟΔΟΣ

[ΚΗΡΥΚΑΣ
Να σας πω πρέπει, τί έκριναν κι αποφασίζουν οι πρόκριτοι αυτής της πολιτείας του Κάδμου: Αυτός ο Ετεοκλής, για όλη την τόση αγάπη πόδειξε στην πατρίδα μας, αποφασίζουν ταφή να λάβει μ᾽ όλες τις τιμές στη γη της. γιατί αποκρούοντας τους εχθρούς, νεκρός να πέσει στην πατρίδα του θέλησε· και

1010 στων θεών μας πιστός τους άγιους τους ναούς, δίχως ψεγάδι, το θάνατο, που για τους νέους αξίζει, βρήκε.
Αυτή ᾽ναι που έχω η προσταγή να λέω για τούτον.
Μα όσο γι᾽ αυτόν, τον αδερφό του Πολυνείκη, άταφος έξω
θα ριχτεί θροφή στους σκύλους, γιατ᾽ ήθελε τη χώρα
των Καδμείων ρημάξει, α δε στεκόταν στο κοντάρι εμπρός του εμπόδιο κάποιος θεός· μα και νεκρός θα ᾽χει το κρίμα
στους θεούς των πατέρων μας, που έχει ατιμάσει φέρνοντας ξένο στράτευμα να καταχτήσει την πόλη τους· κι έτσι λοιπόν είν᾽ ορισμένο άξια να λάβει επίχειρα κι άτιμο τάφο

1020 απ᾽ τα όρνια μόνο τ᾽ ουρανού, δίχως
κανένα χέρι ακλουθώντας να του ρίξει
χώμα επάνω, δίχως να τιμηθεί με οξύβοα
μοιρολόγια, μηδέ φίλοι το ξόδι του
να συνοδέψουν. Τέτοια αυτή η νέα αρχή
της Θήβας έχει ορίσει.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ Μα κι εγώ λέω σ᾽ αυτούς τους άρχοντες
της Θήβας: κι αν δε βρεθεί κανείς μαζί μου να τον θάψει,
πάνω μου εγώ τον κίντυνο μόνη θα πάρω
τον αδερφό μου θάβοντας· κι ούτε ντροπή μου

1030 τόχω να δείξω αντάρτισσα γνώμη στη πόλη. Πολύ
ισχυρός δεσμός το κοινό σπλάχνο, απ᾽ όπου έχομε
γεννηθεί, τέκνα μιανής μητέρας δυστυχισμένης και ενός
άμοιρου πατέρα. Λοιπόν, ψυχή μου, θέλοντας στ᾽ αθέλητά
του πάρε μέρος κακά και, ζωντανή εσύ, δείξε όλη σου την
καρδιά αδερφής στον πεθαμένο. Όχι, δε θα γευτούν οι
λιμάντεροι λύκοι τις σάρκες του· κανείς στο νου του ας μην
το βάλει· εγώ τον τάφο, εγώ το λάκκο να του σκάψω, αν
και γυναίκα, θα βρω τρόπο και θα φέρω στου βύσσινου
του πέπλου μου τον κόρφο χώμα

1040 να τον σκεπάσω, και μην πεις αλλιώς πως θα ᾽ναι·
τρόπο θα ᾽βρει το θάρρος μου για να το πράξει.
ΚΗΡΥΚΑΣ Μη θες στην πόλη ενάντια, σου λέω, να κάμεις.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ Σε με τα περιττά σου λέω κι εγώ μην κρίνεις.
ΚΗΡΥΚΑΣ Σκληρός ο λαός, μια που απ᾽ τον κίντυνο
γλιτώσει.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ Σκλήριζε, μα όμως άταφος αυτός δε μένει.
ΚΗΡΥΚΑΣ Εχθρό της χώρας θα τιμήσεις συ με τάφο;
ΑΝΤΙΓΟΝΗ Έκαμαν πια οι θεοί την κρίση τους για τούτον.
ΚΗΡΥΚΑΣ Όχι όμως πριν τη χώρα του φέρει άνω κάτω.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ Το άδικο θέλησε με άδικο να πλερώσει.

1050 ΚΗΡΥΚΑΣ Μα ενάντια σ᾽ όλους στράφηκε αντίς στον
ένα. ΑΝΤΙΓΟΝΗ Στερνή από τους θεούς το λόγο κλείνει η Έρις·
μα εγώ θα θάψω αυτόν· κι άλλα μη χάνεις λόγια.
ΚΗΡΥΚΑΣ Κάμε του κεφαλιού σου· εγώ — είπα κι απόειπα.
ΧΟΡΟΣ Ωχ, αλίμον᾽ αλίμονο!
Των σπιτιών καταλύτρες αγέρωχες
Ερινύες του ολέθρου, που πρόρριζα και
το γένος του Οιδίπου αφανίσατε, τί να πω;
τί να κάμω; και τί να σκεφτώ;
πώς μπορώ να σ᾽ αφήσω έτσι άκλαυτο
και να μη σου ακλουθήσω το ξόδι;

1060 Όμως τρέμω κι ο φόβος της χώρας μου
να τραβιούμαι με κάνει.
Κι έτσι εσένα πολλά θα σε κλάψουνε
μοιρολόγια, μα εκείνος αθρήνητος
και με μιας αδερφής μόνο κλάψιμο
—ποιός το πίστευε;— ο άθλιος θα πάει.
ΗΜΙΧΟΡΙΟ Α’ Ό,τι να ᾽θελε η πόλη ας τους έκανε
το νεκρό Πολυνείκη όσοι κλάψουνε,
μα εμείς όμως μαζί να τον θάψομε συνοδειά θενα πάμε
στο ξόδι του. γιατί αυτό πένθος είναι για ολόκληρη

1070 τη γενιά· ενώ η πόλη μια έτσι μια αλλιώς
παραδέχεται πάντα το δίκιο.
ΗΜΙΧΟΡΙΟ Β’ Μα εμείς πάμε μ᾽ αυτόν, όπως σύμφωνα
το απαιτεί και το δίκιο κι η πόλη.
Γιατί πρώτα οι θεοί οι παντοδύναμοι
κι αυτός έπειτα πιότερο βοήθησε
των Καδμείων την πόλη,
να μη πάει άνω κάτω και σύψυχη
1078 απ᾽ των ξένων το κύμα βουλιάξει].