diaforos

ΦΥΛΑΞ

Θεοὺς μὲν αἰτῶ τῶνδ’ ἀπαλλαγὴν πόνων,
φρουρᾶς ἐτείας μῆκος, ἣν κοιμώμενος
στέγαις Ἀτρειδῶν ἄγκαθεν, κυνὸς δίκην,
ἄστρων κάτοιδα νυκτέρων ὁμήγυριν,
καὶ τοὺς φέροντας χεῖμα καὶ θέρος βροτοῖς
λαμπροὺς δυνάστας, ἐμπρέποντας αἰθέρι
[ἀστέρας, ὅταν φθίνωσιν, ἀντολάς τε τῶν].
καὶ νῦν φυλάσσω λαμπάδος τὸ σύμβολον,
αὐγὴν πυρὸς φέρουσαν ἐκ Τροίας φάτιν

10 ἁλώσιμόν τε βάξιν· ὧδε γὰρ κρατεῖ
γυναικὸς ἀνδρόβουλον ἐλπίζον κέαρ.
εὖτ’ ἂν δὲ νυκτίπλαγκτον ἔνδροσόν τ’ ἔχων
εὐνὴν ὀνείροις οὐκ ἐπισκοπουμένην
ἐμήν–φόβος γὰρ ἀνθ’ ὕπνου παραστατεῖ,
τὸ μὴ βεβαίως βλέφαρα συμβαλεῖν ὕπνῳ–
ὅταν δ’ ἀείδειν ἢ μινύρεσθαι δοκῶ,
ὕπνου τόδ’ ἀντίμολπον ἐντέμνων ἄκος,
κλαίω τότ’ οἴκου τοῦδε συμφορὰν στένων
οὐχ ὡς τὰ πρόσθ’ ἄριστα διαπονουμένου.

20 νῦν δ’ εὐτυχὴς γένοιτ’ ἀπαλλαγὴ πόνων
εὐαγγέλου φανέντος ὀρφναίου πυρός.
ὦ χαῖρε λαμπτήρ, νυκτὸς ἡμερήσιον
φάος πιφαύσκων καὶ χορῶν κατάστασιν
πολλῶν ἐν Ἄργει, τῆσδε συμφορᾶς χάριν.
ἰοὺ ἰού.
Ἀγαμέμνονος γυναικὶ σημαίνω τορῶς
εὐνῆς ἐπαντείλασαν ὡς τάχος δόμοις
ὀλολυγμὸν εὐφημοῦντα τῇδε λαμπάδι
ἐπορθιάζειν, εἴπερ Ἰλίου πόλις

30 ἑάλωκεν, ὡς ὁ φρυκτὸς ἀγγέλλων πρέπει·
αὐτός τ’ ἔγωγε φροίμιον χορεύσομαι.
τὰ δεσποτῶν γὰρ εὖ πεσόντα θήσομαι
τρὶς ἓξ βαλούσης τῆσδέ μοι φρυκτωρίας.
γένοιτο δ’ οὖν μολόντος εὐφιλῆ χέρα
ἄνακτος οἴκων τῇδε βαστάσαι χερί.
τὰ δ’ ἄλλα σιγῶ· βοῦς ἐπὶ γλώσσῃ μέγας
βέβηκεν· οἶκος δ’ αὐτός, εἰ φθογγὴν λάβοι,
σαφέστατ’ ἂν λέξειεν· ὡς ἑκὼν ἐγὼ
μαθοῦσιν αὐδῶ κοὐ μαθοῦσι λήθομαι.

40 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ δέκατον μὲν ἔτος τόδ’ ἐπεὶ Πριάμῳ
μέγας ἀντίδικος,
Μενέλαος ἄναξ ἠδ’ Ἀγαμέμνων,
διθρόνου Διόθεν καὶ δισκήπτρου
τιμῆς ὀχυρὸν ζεῦγος Ἀτρειδᾶν,
στόλον Ἀργείων χιλιοναύταν
τῆσδ’ ἀπὸ χώρας
ἦραν, στρατιῶτιν ἀρωγάν,
μέγαν ἐκ θυμοῦ κλάζοντες Ἄρη
τρόπον αἰγυπιῶν,

50 οἵτ’ ἐκπατίοις ἄλγεσι παίδων
ὕπατοι λεχέων στροφοδινοῦνται
πτερύγων ἐρετμοῖσιν ἐρεσσόμενοι,
δεμνιοτήρη
πόνον ὀρταλίχων ὀλέσαντες·
ὕπατος δ’ ἀίων ἤ τις Ἀπόλλων
ἢ Πὰν ἢ Ζεὺς οἰωνόθροον
γόον ὀξυβόαν τῶνδε μετοίκων
ὑστερόποινον
πέμπει παραβᾶσιν Ἐρινύν.

60 οὕτω δ’ Ἀτρέως παῖδας ὁ κρείσσων
ἐπ’ Ἀλεξάνδρῳ πέμπει ξένιος
Ζεὺς πολυάνορος ἀμφὶ γυναικός,
πολλὰ παλαίσματα καὶ γυιοβαρῆ,
γόνατος κονίαισιν ἐρειδομένου
διακναιομένης τ’ ἐν προτελείοις
κάμακος, θήσων Δαναοῖσιν
Τρωσί θ’ ὁμοίως. ἔστι δ’ ὅπη νῦν
ἔστι· τελεῖται δ’ ἐς τὸ πεπρωμένον·
οὔθ’ ὑποκαίων οὔτ’ ἐπιλείβων

70 οὔτε δακρύων ἀπύρων ἱερῶν
ὀργὰς ἀτενεῖς παραθέλξει.
ἡμεῖς δ’ ἀτίται σαρκὶ παλαιᾷ
τῆς τότ’ ἀρωγῆς ὑπολειφθέντες
μίμνομεν ἰσχὺν
ἰσόπαιδα νέμοντες ἐπὶ σκήπτροις.
ὅ τε γὰρ νεαρὸς μυελὸς στέρνων
ἐντὸς ἀνᾴσσων
ἰσόπρεσβυς Ἄρης δ’ οὐκ ἔνι χώρᾳ,
τό θ’ ὑπέργηρων φυλλάδος ἤδη

80 κατακαρφομένης τρίποδας μὲν ὁδοὺς
στείχει, παιδὸς δ’ οὐδὲν ἀρείων
ὄναρ ἡμερόφαντον ἀλαίνει.
σὺ δέ, Τυνδάρεω
θύγατερ, βασίλεια Κλυταιμήστρα,
τί χρέος; τί νέον; τί δ’ ἐπαισθομένη
τίνος ἀγγελίας
πειθοῖ περίπεμπτα θυοσκεῖς;
πάντων δὲ θεῶν τῶν ἀστυνόμων,
ὑπάτων, χθονίων,

90 τῶν τε θυραίων τῶν τ’ ἀγοραίων,
βωμοὶ δώροισι φλέγονται·
ἄλλη δ’ ἄλλοθεν οὐρανομήκης
λαμπὰς ἀνίσχει,
φαρμασσομένη χρίματος ἁγνοῦ
μαλακαῖς ἀδόλοισι παρηγορίαις,
πελάνῳ μυχόθεν βασιλείῳ.
τούτων λέξασ’ ὅ τι καὶ δυνατὸν
καὶ θέμις αἴνει
παιών τε γενοῦ τῆσδε μερίμνης,

100 ἣ νῦν τοτὲ μὲν κακόφρων τελέθει,
τοτὲ δ’ ἐκ θυσιῶν ἀγάν’ ἀμφαίνουσ’
ἐλπὶς ἀμύνει φροντίδ’ ἄπληστον
† τὴν θυμοφθόρον λύπης φρένα. †
κύριός εἰμι θροεῖν ὅδιον κράτος αἴσιον ἀνδρῶν [στρ. α.
ἐντελέων· ἔτι γὰρ θεόθεν καταπνεύει
πειθώ, μολπᾶν ἀλκάν, σύμφυτος αἰών·
ὅπως Ἀχαιῶν δίθρονον κράτος, Ἑλλάδος ἥβας

110 ξύμφρονα ταγάν,
πέμπει σὺν δορὶ καὶ χερὶ πράκτορι
θούριος ὄρνις Τευκρίδ’ ἐπ’ αἶαν,
οἰωνῶν βασιλεὺς βασιλεῦσι νεῶν ὁ κελαινός, ὅ τ’ ἐξόπιν
ἀργᾶς,
φανέντες ἴκταρ μελάθρων χερὸς ἐκ δοριπάλτου
παμπρέπτοις ἐν ἕδραισι,
βοσκόμενοι λαγίναν, ἐρικύμονα φέρματα, γένναν,

120 βλαβέντα λοισθίων δρόμων.
αἵλινον αἵλινον εἰπέ, τὸ δ’ εὖ νικάτω.
κεδνὸς δὲ στρατόμαντις ἰδὼν δύο λήμασι δισσοὺς [ἀντ. α.
Ἀτρεΐδας μαχίμους ἐδάη λαγοδαίτας
πομπούς τ’ ἀρχάς· οὕτω δ’ εἶπε τερᾴζων·
‘χρόνῳ μὲν ἀγρεῖ Πριάμου πόλιν ἅδε κέλευθος,
πάντα δὲ πύργων
κτήνη πρόσθε τὰ δημιοπληθέα

130 Μοῖρα λαπάξει πρὸς τὸ βίαιον·
οἶον μή τις ἄγα θεόθεν κνεφάσῃ προτυπὲν
στόμιον μέγα Τροίας
στρατωθέν. οἴκτῳ γὰρ ἐπίφθονος Ἄρτεμις ἀγνὰ
πτανοῖσιν κυσὶ πατρὸς
αὐτότοκον πρὸ λόχου μογερὰν πτάκα θυομένοισι·
στυγεῖ δὲ δεῖπνον αἰετῶν.’
αἵλινον αἵλινον εἰπέ, τὸ δ’ εὖ νικάτω.

140 ‘τόσον περ εὔφρων ἁ καλά, [μεσῳδ.
δρόσοις ἀέπτοις μαλερῶν λεόντων
πάντων τ’ ἀγρονόμων φιλομάστοις
θηρῶν ὀβρικάλοισι τερπνά,
τούτων αἰτεῖ ξύμβολα κρᾶναι,
δεξιὰ μὲν κατάμομφα δὲ φάσματα † στρουθῶν.
ἰήιον δὲ καλέω Παιᾶνα,
μή τινας ἀντιπνόους Δαναοῖς χρονίας ἐχενῇδας ἀπλοίας

150 τεύξῃ, σπευδομένα θυσίαν ἑτέραν, ἄνομόν τιν’,
ἄδαιτον, νεικέων τέκτονα σύμφυτον,
οὐ δεισήνορα. μίμνει γὰρ φοβερὰ παλίνορτος
οἰκονόμος δολία μνάμων μῆνις τεκνόποινος.’
τοιάδε Κάλχας ξὺν μεγάλοις ἀγαθοῖς ἀπέκλαγξεν
μόρσιμ’ ἀπ’ ὀρνίθων ὁδίων οἴκοις βασιλείοις·
τοῖς δ’ ὁμόφωνον
αἵλινον αἵλινον εἰπέ, τὸ δ’ εὖ νικάτω.

160 Ζεύς, ὅστις ποτ’ ἐστίν, εἰ τόδ’ αὐ- [στρ. β.
τῷ φίλον κεκλημένῳ,
τοῦτό νιν προσεννέπω.
οὐκ ἔχω προσεικάσαι
πάντ’ ἐπισταθμώμενος
πλὴν Διός, εἰ τὸ μάταν ἀπὸ φροντίδος ἄχθος
χρὴ βαλεῖν ἐτητύμως.
οὐδ’ ὅστις πάροιθεν ἦν μέγας, [ἀντ. β.
παμμάχῳ θράσει βρύων,

170 οὐδὲ λέξεται πρὶν ὤν·
ὃς δ’ ἔπειτ’ ἔφυ, τρια-
κτῆρος οἴχεται τυχών.
Ζῆνα δέ τις προφρόνως ἐπινίκια κλάζων
τεύξεται φρενῶν τὸ πᾶν,
τὸν φρονεῖν βροτοὺς ὁδώ- [στρ. γ.
σαντα, τὸν πάθει μάθος
θέντα κυρίως ἔχειν.
στάζει δ’ ἀνθ’ ὕπνου πρὸ καρδίας

180 μνησιπήμων πόνος· καὶ παρ’ ἄ-
κοντας ἦλθε σωφρονεῖν.
δαιμόνων δέ που χάρις βίαιος
σέλμα σεμνὸν ἡμένων.
καὶ τόθ’ ἡγεμὼν ὁ πρέ- [ἀντ. γ.
σβυς νεῶν Ἀχαιικῶν,
μάντιν οὔτινα ψέγων,
ἐμπαίοις τύχαισι συμπνέων,
εὖτ’ ἀπλοίᾳ κεναγγεῖ βαρύ-
νοντ’ Ἀχαιικὸς λεώς,

190 Χαλκίδος πέραν ἔχων παλιρρό-
χθοις ἐν Αὐλίδος τόποις·
πνοαὶ δ’ ἀπὸ Στρυμόνος μολοῦσαι [στρ. δ.
κακόσχολοι, νήστιδες, δύσορμοι,
βροτῶν ἄλαι,
ναῶν <τε> καὶ πεισμάτων ἀφειδεῖς,
παλιμμήκη χρόνον τιθεῖσαι
τρίβῳ κατέξαινον ἄνθος Ἀργεί-
ων· ἐπεὶ δὲ καὶ πικροῦ
χείματος ἄλλο μῆχαρ

200 βριθύτερον πρόμοισιν
μάντις ἔκλαγξεν
προφέρων Ἄρτεμιν, ὥστε χθόνα βάκτροις
ἐπικρούσαντας Ἀτρείδας
δάκρυ μὴ κατασχεῖν·
ἄναξ δ’ ὁ πρέσβυς τόδ’ εἶπε φωνῶν· [ἀντ. δ.
‘βαρεῖα μὲν κὴρ τὸ μὴ πιθέσθαι,
βαρεῖα δ’, εἰ
τέκνον δαΐξω, δόμων ἄγαλμα,
μιαίνων παρθενοσφάγοισιν

210 ῥείθροις πατρῴους χέρας πέλας βω-
μοῦ. τί τῶνδ’ ἄνευ κακῶν;
πῶς λιπόναυς γένωμαι
ξυμμαχίας ἁμαρτών;
παυσανέμου γὰρ
θυσίας παρθενίου θ’ αἵματος ὀργᾷ
περιόργως ἐπιθυμεῖν
θέμις. εὖ γὰρ εἴη.’
ἐπεὶ δ’ ἀνάγκας ἔδυ λέπαδνον [στρ. ε.
φρενὸς πνέων δυσσεβῆ τροπαίαν

220 ἄναγνον, ἀνίερον, τόθεν
τὸ παντότολμον φρονεῖν μετέγνω.
βροτοὺς θρασύνει γὰρ αἰσχρόμητις
τάλαινα παρακοπὰ πρωτοπήμων.
ἔτλα δ’ οὖν θυτὴρ γενέσθαι
θυγατρός, γυναικοποίνων
πολέμων ἀρωγὰν
καὶ προτέλεια ναῶν.
λιτὰς δὲ καὶ κληδόνας πατρῴους [ἀντ. ε.
παρ’ οὐδὲν αἰῶ τε παρθένειον

230 ἔθεντο φιλόμαχοι βραβῆς.
φράσεν δ’ ἀόζοις πατὴρ μετ’ εὐχὰν
δίκαν χιμαίρας ὕπερθε βωμοῦ
πέπλοισι περιπετῆ παντὶ θυμῷ
προνωπῆ λαβεῖν ἀέρδην,
στόματός τε καλλιπρῴρου
φυλακᾷ κατασχεῖν
φθόγγον ἀραῖον οἴκοις.
βίᾳ χαλινῶν δ’, ἀναύδῳ μένει, [στρ. ζ.
κρόκου βαφὰς [δ’] ἐς πέδον χέουσα,

240 ἔβαλλ’ ἕκαστον θυτή-
ρων ἀπ’ ὄμματος βέλει φιλοίκτῳ,
πρέπουσα τὼς ἐν γραφαῖς, προσεννέπειν
θέλουσ’, ἐπεὶ πολλάκις
πατρὸς κατ’ ἀνδρῶνας εὐτραπέζους
ἔμελψεν, ἁγνᾷ δ’ ἀταύρωτος αὐδᾷ πατρὸς
φίλου τριτόσπονδον εὔποτμον
παιῶνα φίλως ἐτίμα.
τὰ δ’ ἔνθεν οὔτ’ εἶδον οὔτ’ ἐννέπω· [ἀντ. ζ.
τέχναι δὲ Κάλχαντος οὐκ ἄκραντοι.

250 Δίκα δὲ τοῖς μὲν παθοῦ-
σιν μαθεῖν ἐπιρρέπει· τὸ μέλλον
ἐπεὶ γένοιτ’ ἂν κλύοις· πρὸ χαιρέτω·
ἴσον δὲ τῷ προστένειν.
τορὸν γὰρ ἥξει σύνορθρον αὐγαῖς.
πέλοιτο δ’ οὖν ἁ ‘πὶ τούτοισιν εὖ πρᾶξις, ὡς
θέλει τόδ’ ἄγχιστον Ἀπίας
γαίας μονόφρουρον ἕρκος.
– ἥκω σεβίζων σόν, Κλυταιμήστρα, κράτος·
δίκη γάρ ἐστι φωτὸς ἀρχηγοῦ τίειν

260 γυναῖκ’ ἐρημωθέντος ἄρσενος θρόνου.
σὺ δ’ εἴ τι κεδνὸν εἴτε μὴ πεπυσμένη
εὐαγγέλοισιν ἐλπίσιν θυηπολεῖς,
κλύοιμ’ ἂν εὔφρων· οὐδὲ σιγώσῃ φθόνος.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ εὐάγγελος μέν, ὥσπερ ἡ παροιμία,
ἕως γένοιτο μητρὸς εὐφρόνης πάρα.
πεύσῃ δὲ χάρμα μεῖζον ἐλπίδος κλύειν·
Πριάμου γὰρ ᾑρήκασιν Ἀργεῖοι πόλιν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πῶς φῄς; πέφευγε τοὔπος ἐξ ἀπιστίας.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τροίαν Ἀχαιῶν οὖσαν· ἦ τορῶς λέγω;

270 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ χαρά μ’ ὑφέρπει δάκρυον ἐκκαλουμένη.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ εὖ γὰρ φρονοῦντος ὄμμα σοῦ κατηγορεῖ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τί γὰρ τὸ πιστόν; ἔστι τῶνδέ σοι τέκμαρ;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἔστιν· τί δ’ οὐχί; μὴ δολώσαντος θεοῦ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πότερα δ’ ὀνείρων φάσματ’ εὐπειθῆ σέβεις;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οὐ δόξαν ἂν λάκοιμι βριζούσης φρενός.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἀλλ’ ἦ σ’ ἐπίανέν τις ἄπτερος φάτις;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ παιδὸς νέας ὣς κάρτ’ ἐμωμήσω φρένας.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ποίου χρόνου δὲ καὶ πεπόρθηται πόλις;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ τῆς νῦν τεκούσης φῶς τόδ’ εὐφρόνης λέγω.


280 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ καὶ τίς τόδ’ ἐξίκοιτ’ ἂν ἀγγέλων τάχος;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ἥφαιστος Ἴδης λαμπρὸν ἐκπέμπων
σέλας. φρυκτὸς δὲ φρυκτὸν δεῦρ’ ἀπ’ ἀγγάρου πυρὸς
ἔπεμπεν· Ἴδη μὲν πρὸς Ἑρμαῖον λέπας
Λήμνου· μέγαν δὲ πανὸν ἐκ νήσου τρίτον
Ἀθῷον αἶπος Ζηνὸς ἐξεδέξατο,
ὑπερτελής τε, πόντον ὥστε νωτίσαι
ἰχθῦς πορευτοῦ λαμπάδος πρὸς ἡδονήν,
πεύκη τὸ χρυσοφεγγές, ὥς τις ἥλιος,
σέλας παραγγείλασα Μακίστου σκοπαῖς·

290 ὁ δ’ οὔτι μέλλων οὐδ’ ἀφρασμόνως ὕπνῳ
νικώμενος παρῆκεν ἀγγέλου μέρος·
ἑκὰς δὲ φρυκτοῦ φῶς ἐπ’ Εὐρίπου ῥοὰς
Μεσσαπίου φύλαξι σημαίνει μολόν.
οἱ δ’ ἀντέλαμψαν καὶ παρήγγειλαν πρόσω
γραίας ἐρείκης θωμὸν ἅψαντες πυρί.
σθένουσα λαμπὰς δ’ οὐδέπω μαυρουμένη,
ὑπερθοροῦσα πεδίον Ἀσωποῦ, δίκην
φαιδρᾶς σελήνης, πρὸς Κιθαιρῶνος λέπας,
ἤγειρεν ἄλλην ἐκδοχὴν πομποῦ πυρός.

300 φάος δὲ τηλέπομπον οὐκ ἠναίνετο
φρουρά, πλέον καίουσα τῶν εἰρημένων,
λίμνην δ’ ὑπὲρ Γοργῶπιν ἔσκηψεν φάος,
ὄρος τ’ ἐπ’ Αἰγίπλαγκτον ἐξικνούμενον
ὤτρυνε θεσμὸν μὴ χατίζεσθαι πυρός.
πέμπουσι δ’ ἀνδαίοντες ἀφθόνῳ μένει
φλογὸς μέγαν πώγωνα, καὶ Σαρωνικοῦ
πορθμοῦ κάτοπτον πρῶν’ ὑπερβάλλειν πρόσω
φλέγουσαν· εἶτ’ ἔσκηψεν, εὖτ’ ἀφίκετο
Ἀραχναῖον αἶπος, ἀστυγείτονας σκοπάς·

310 κἄπειτ’ Ἀτρειδῶν ἐς τόδε σκήπτει στέγος
φάος τόδ’ οὐκ ἄπαππον Ἰδαίου πυρός.
τοιοίδε τοί μοι λαμπαδηφόρων νομοί,
ἄλλος παρ’ ἄλλου διαδοχαῖς πληρούμενοι·
νικᾷ δ’ ὁ πρῶτος καὶ τελευταῖος δραμών.
τέκμαρ τοιοῦτον σύμβολόν τε σοὶ λέγω
ἀνδρὸς παραγγείλαντος ἐκ Τροίας ἐμοί.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ θεοῖς μὲν αὖθις, ὦ γύναι, προσεύξομαι.
λόγους δ’ ἀκοῦσαι τούσδε κἀποθαυμάσαι
διηνεκῶς θέλοιμ’ ἂν ὡς λέγεις πάλιν.

320 ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τροίαν Ἀχαιοὶ τῇδ’ ἔχουσ’ ἐν ἡμέρᾳ.
οἶμαι βοὴν ἄμεικτον ἐν πόλει πρέπειν.
ὄξος τ’ ἄλειφά τ’ ἐγχέας ταὐτῷ κύτει
διχοστατοῦντ’ ἂν οὐ φίλως † προσεννέποις.
καὶ τῶν ἁλόντων καὶ κρατησάντων δίχα
φθογγὰς ἀκούειν ἔστι συμφορᾶς διπλῆς.
οἱ μὲν γὰρ ἀμφὶ σώμασιν πεπτωκότες
ἀνδρῶν κασιγνήτων τε, καὶ φυταλμίων
παῖδες γερόντων, οὐκέτ’ ἐξ ἐλευθέρου
δέρης ἀποιμώζουσι φιλτάτων μόρον·

330 τοὺς δ’ αὖτε νυκτίπλαγκτος ἐκ μάχης πόνος
νήστεις πρὸς ἀρίστοισιν ὧν ἔχει πόλις
τάσσει, πρὸς οὐδὲν ἐν μέρει τεκμήριον,
ἀλλ’ ὡς ἕκαστος ἔσπασεν τύχης πάλον.
ἐν αἰχμαλώτοις Τρωικοῖς οἰκήμασιν
ναίουσιν ἤδη, τῶν ὑπαιθρίων πάγων
δρόσων τ’ ἀπαλλαχθέντες· ὡς δ’ εὐδαίμονες
ἀφύλακτον εὑδήσουσι πᾶσαν εὐφρόνην.
εἰ δ’ εὐσεβοῦσι τοὺς πολισσούχους θεοὺς
τοὺς τῆς ἁλούσης γῆς θεῶν θ’ ἱδρύματα,

340 οὔ τἂν ἑλόντες ἀνθαλοῖεν ἄν.
ἔρως δὲ μή τις πρότερον ἐμπίπτῃ στρατῷ
πορθεῖν ἃ μὴ χρή, κέρδεσιν νικωμένους.
δεῖ γὰρ πρὸς οἴκους νοστίμου σωτηρίας
κάμψαι διαύλου θάτερον κῶλον πάλιν·
θεοῖς δ’ ἀναμπλάκητος εἰ μόλοι στρατός,
ἐγρηγορὸς τὸ πῆμα τῶν ὀλωλότων
γένοιτ’ ἄν, εἰ πρόσπαιά πη τεύχοι κακά.
τοιαῦτά τοι γυναικὸς ἐξ ἐμοῦ κλύεις·
τὸ δ’ εὖ κρατοίη, μὴ διχορρόπως ἰδεῖν.

350 πολλῶν γὰρ ἐσθλῶν τήνδ’ ὄνησιν εἱλόμην.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ γύναι, κατ’ ἄνδρα σώφρον’ εὐφρόνως λέγεις.
ἐγὼ δ’ ἀκούσας πιστά σου τεκμήρια
θεοὺς προσειπεῖν αὖ παρασκευάζομαι.
χάρις γὰρ οὐκ ἄτιμος εἴργασται πόνων.
– ὦ Ζεῦ βασιλεῦ καὶ νὺξ φιλία
μεγάλων κόσμων κτεάτειρα,
ἥτ’ ἐπὶ Τροίας πύργοις ἔβαλες
στεγανὸν δίκτυον, ὡς μήτε μέγαν
μήτ’ οὖν νεαρῶν τιν’ ὑπερτελέσαι

360 μέγα δουλείας
γάγγαμον, ἄτης παναλώτου.
Δία τοι ξένιον μέγαν αἰδοῦμαι
τὸν τάδε πράξαντ’, ἐπ’ Ἀλεξάνδρῳ
τείνοντα πάλαι τόξον, ὅπως ἂν
μήτε πρὸ καιροῦ μήθ’ ὑπὲρ ἄστρων
βέλος ἠλίθιον σκήψειεν.
– Διὸς πλαγὰν ἔχουσιν εἰπεῖν, [στρ. α.
πάρεστιν τοῦτό γ’ ἐξιχνεῦσαι.
ἔπραξεν ὡς ἔκρανεν. οὐκ ἔφα τις

370 θεοὺς βροτῶν ἀξιοῦσθαι μέλειν
ὅσοις ἀθίκτων χάρις
πατοῖθ’· ὁ δ’ οὐκ εὐσεβής.
πέφανται δ’ ἐγγονοῦσα τόλμη τῶν Ἄρη
πνεόντων μεῖζον ἢ δικαίως,
φλεόντων δωμάτων ὑπέρφευ
ὑπὲρ τὸ βέλτιστον. ἔστω δ’ ἀπή-
μαντον, ὥστ’ ἀπαρκεῖν

380 εὖ πραπίδων λαχόντι.
οὐ γὰρ ἔστιν ἔπαλξις
πλούτου πρὸς κόρον ἀνδρὶ
λακτίσαντι μέγαν Δίκας
βωμὸν εἰς ἀφάνειαν.
βιᾶται δ’ ἁ τάλαινα πειθώ, [ἀντ. α.
προβούλου παῖς ἄφερτος ἄτας.
ἄκος δὲ πᾶν μάταιον. οὐκ ἐκρύφθη,
πρέπει δέ, φῶς αἰνολαμπές, σίνος·

390 κακοῦ δὲ χαλκοῦ τρόπον
τρίβῳ τε καὶ προσβολαῖς
μελαμπαγὴς πέλει δικαιωθείς, ἐπεὶ
διώκει παῖς ποτανὸν ὄρνιν,
πόλει πρόστριμμα θεὶς ἄφερτον·
λιτᾶν δ’ ἀκούει μὲν οὔτις θεῶν·
† τὸν δ’ ἐπίστροφον τῶν[δε]
φῶτ’ ἄδικον καθαιρεῖ.
οἷος καὶ Πάρις ἐλθὼν

400 ἐς δόμον τὸν Ἀτρειδᾶν
ᾔσχυνε ξενίαν τράπε-
ζαν κλοπαῖσι γυναικός.
λιποῦσα δ’ ἀστοῖσιν ἀσπίστορας [στρ. β.
κλόνους λοχισμούς τε καὶ
ναυβάτας ὁπλισμούς,
ἄγουσά τ’ ἀντίφερνον Ἰλίῳ φθορὰν
βεβάκει ῥίμφα διὰ
πυλᾶν ἄτλητα τλᾶσα· πολλὰ δ’ ἔστενον
τόδ’ ἐννέποντες δόμων προφῆται·

410 ‘ἰὼ ἰὼ δῶμα δῶμα καὶ πρόμοι,
ἰὼ λέχος καὶ στίβοι φιλάνορες.
† πάρεστι σιγᾶς ἄτιμος † ἀλοίδορος
ἄλιστος ἀφεμένων ἰδεῖν.
πόθῳ δ’ ὑπερποντίας
φάσμα δόξει δόμων ἀνάσσειν.’
εὐμόρφων δὲ κολοσσῶν
ἔχθεται χάρις ἀνδρί·
ὀμμάτων δ’ ἐν ἀχηνίαις
ἔρρει πᾶσ’ Ἀφροδίτα.

420 ὀνειρόφαντοι δὲ πειθήμονες [ἀντ. β.
πάρεισι δόξαι φέρου-
σαι χάριν ματαίαν.
μάταν γάρ, εὖτ’ ἂν ἐς θιγὰς δοκῶν ὁρᾷ,
παραλλάξασα διὰ
χερῶν βέβακεν ὄψις, οὐ μεθύστερον
πτεροῖς ὀπαδοῦσ’ ὕπνου κελεύθοις.
τὰ μὲν κατ’ οἴκους ἐφ’ ἑστίας ἄχη
τάδ’ ἐστὶ καὶ τῶνδ’ ὑπερβατώτερα.
τὸ πᾶν δ’ ἀπ’ αἴας Ἕλλαδος συνορμένοις

430 πένθεια τλησικάρδιος
δόμῳ ‘ν ἑκάστου πρέπει.
πολλὰ γοῦν θιγγάνει πρὸς ἧπαρ·
οὓς μὲν γάρ <τις> ἔπεμψεν
οἶδεν, ἀντὶ δὲ φωτῶν
τεύχη καὶ σποδὸς εἰς ἑκά-
στου δόμους ἀφικνεῖται.
ὁ χρυσαμοιβὸς δ’ Ἄρης σωμάτων [στρ. γ.
καὶ ταλαντοῦχος ἐν μάχῃ δορὸς

440 πυρωθὲν ἐξ Ἰλίου
φίλοισι πέμπει βαρὺ
ψῆγμα δυσδάκρυτον, ἀντ-
ήνορος σποδοῦ γεμί-
ζων λέβητας εὐθέτους.
στένουσι δ’ εὖ λέγοντες ἄν-
δρα τὸν μὲν ὡς μάχης ἴδρις,
τὸν δ’ ἐν φοναῖς καλῶς πεσόντ’– ‘ἀλ-
λοτρίας διαὶ γυναικός’·
τάδε σῖγά τις βαΰζει·

450 φθονερὸν δ’ ὑπ’ ἄλγος ἕρπει
προδίκοις Ἀτρείδαις.
οἱ δ’ αὐτοῦ περὶ τεῖχος
θήκας Ἰλιάδος γᾶς
εὔμορφοι κατέχουσιν· ἐ-
χθρὰ δ’ ἔχοντας ἔκρυψεν.
βαρεῖα δ’ ἀστῶν φάτις ξὺν κότῳ· [ἀντ. γ.
δημοκράτου δ’ ἀρᾶς τίνει χρέος.
μένει δ’ ἀκοῦσαί τί μοι

460 μέριμνα νυκτηρεφές.
τῶν πολυκτόνων γὰρ οὐκ
ἄσκοποι θεοί. κελαι-
ναὶ δ’ Ἐρινύες χρόνῳ
τυχηρὸν ὄντ’ ἄνευ δίκας
παλιντυχεῖ τριβᾷ βίου
τιθεῖσ’ ἀμαυρόν, ἐν δ’ ἀίστοις
τελέθοντος οὔτις ἀλκά·
τὸ δ’ ὑπερκόπως κλύειν εὖ
βαρύ· βάλλεται γὰρ ὄσσοις

470 Διόθεν κεραυνός.
κρίνω δ’ ἄφθονον ὄλβον·
μήτ’ εἴην πτολιπόρθης
μήτ’ οὖν αὐτὸς ἁλοὺς ὑπ’ ἄλ-
λων βίον κατίδοιμι.
– πυρὸς δ’ ὑπ’ εὐαγγέλου [ἐπῳδ.
πόλιν διήκει θοὰ
βάξις· εἰ δ’ ἐτήτυμος,
τίς οἶδεν, ἤ τι θεῖόν ἐστί πῃ ψύθος.
– τίς ὧδε παιδνὸς ἢ φρενῶν κεκομμένος,

480 φλογὸς παραγγέλμασιν
νέοις πυρωθέντα καρδίαν ἔπειτ’
ἀλλαγᾷ λόγου καμεῖν;
– γυναικὸς αἰχμᾷ πρέπει
πρὸ τοῦ φανέντος χάριν ξυναινέσαι.
πιθανὸς ἄγαν ὁ θῆλυς ὅρος ἐπινέμεται
ταχύπορος· ἀλλὰ ταχύμορον
γυναικογήρυτον ὄλλυται κλέος.
ΚΟΡΥΦ τ ΣΥΜΒ τάχ’ εἰσόμεσθα λαμπάδων φαεσφόρων

490 φρυκτωριῶν τε καὶ πυρὸς παραλλαγάς,
εἴτ’ οὖν ἀληθεῖς, εἴτ’ ὀνειράτων δίκην
τερπνὸν τόδ’ ἐλθὸν φῶς ἐφήλωσεν φρένας.
κήρυκ’ ἀπ’ ἀκτῆς τόνδ’ ὁρῶ κατάσκιον
κλάδοις ἐλαίας· μαρτυρεῖ δέ μοι κάσις
πηλοῦ ξύνουρος διψία κόνις τάδε,
ὡς οὐκ ἄναυδος οὗτος, οὐ δαίων φλόγα
ὕλης ὀρείας, σημανεῖ καπνῷ πυρός,
ἀλλ’ ἢ τὸ χαίρειν μᾶλλον ἐκβάξει λέγων–
τὸν ἀντίον δὲ τοῖσδ’ ἀποστέργω λόγον·

500 εὖ γὰρ πρὸς εὖ φανεῖσι προσθήκη πέλοι.
– ὅστις τάδ’ ἄλλως τῇδ’ ἐπεύχεται πόλει,
αὐτὸς φρενῶν καρποῖτο τὴν ἁμαρτίαν.
ΚΗΡΥΚΑΣ ἰὼ πατρῷον οὖδας Ἀργείας χθονός,
δεκάτῳ σε φέγγει τῷδ’ ἀφικόμην ἔτους,
πολλῶν ῥαγεισῶν ἐλπίδων μιᾶς τυχών.
οὐ γάρ ποτ’ ηὔχουν τῇδ’ ἐν Ἀργείᾳ χθονὶ
θανὼν μεθέξειν φιλτάτου τάφου μέρος.
νῦν χαῖρε μὲν χθών, χαῖρε δ’ ἡλίου φάος,
ὕπατός τε χώρας Ζεύς, ὁ Πύθιός τ’ ἄναξ,

510 τόξοις ἰάπτων μηκέτ’ εἰς ἡμᾶς βέλη·
ἅλις παρὰ Σκάμανδρον ἦσθ’ ἀνάρσιος,
νῦν δ’ αὖτε σωτὴρ ἴσθι καὶ παιώνιος,
ἄναξ Ἄπολλον. τούς τ’ ἀγωνίους θεοὺς
πάντας προσαυδῶ, τόν τ’ ἐμὸν τιμάορον
Ἑρμῆν, φίλον κήρυκα, κηρύκων σέβας,
ἥρως τε τοὺς πέμψαντας, εὐμενεῖς πάλιν
στρατὸν δέχεσθαι τὸν λελειμμένον δορός.
ἰὼ μέλαθρα βασιλέων, φίλαι στέγαι,
σεμνοί τε θᾶκοι, δαίμονές τ’ ἀντήλιοι,

520 εἴ που πάλαι, φαιδροῖσι τοισίδ’ ὄμμασι
δέξασθε κόσμῳ βασιλέα πολλῷ χρόνῳ.
ἥκει γὰρ ὑμῖν φῶς ἐν εὐφρόνῃ φέρων
καὶ τοῖσδ’ ἅπασι κοινὸν Ἀγαμέμνων ἄναξ.
ἀλλ’ εὖ νιν ἀσπάσασθε, καὶ γὰρ οὖν πρέπει,
Τροίαν κατασκάψαντα τοῦ δικηφόρου
Διὸς μακέλλῃ, τῇ κατείργασται πέδον.
βωμοὶ δ’ ἄιστοι καὶ θεῶν ἱδρύματα,
καὶ σπέρμα πάσης ἐξαπόλλυται χθονός.
τοιόνδε Τροίᾳ περιβαλὼν ζευκτήριον

530 ἄναξ Ἀτρείδης πρέσβυς, εὐδαίμων ἀνήρ,
ἥκει, τίεσθαι δ’ ἀξιώτατος βροτῶν
τῶν νῦν· Πάρις γὰρ οὔτε συντελὴς πόλις
ἐξεύχεται τὸ δρᾶμα τοῦ πάθους πλέον.
ὀφλὼν γὰρ ἁρπαγῆς τε καὶ κλοπῆς δίκην
τοῦ ῥυσίου θ’ ἥμαρτε καὶ πανώλεθρον
αὐτόχθονον πατρῷον ἔθρισεν δόμον.
διπλᾶ δ’ ἔτεισαν Πριαμίδαι θἀμάρτια.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ κῆρυξ Ἀχαιῶν χαῖρε τῶν ἀπὸ στρατοῦ.
ΚΗΡΥΚΑΣ χαίρω, † τεθνᾶναι δ’ οὐκέτ’ ἀντερῶ θεοῖς. †

540 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἔρως πατρῴας τῆσδε γῆς σ’ ἐγύμνασεν;
ΚΗΡΥΚΑΣ ὥστ’ ἐνδακρύειν γ’ ὄμμασιν χαρᾶς ὕπο.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τερπνῆς ἄρ’ ἦστε τῆσδ’ ἐπήβολοι νόσου,
ΚΗΡΥΚΑΣ πῶς δή; διδαχθεὶς τοῦδε δεσπόσω λόγου.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τῶν ἀντερώντων ἱμέρῳ πεπληγμένοι.
ΚΗΡΥΚΑΣ ποθεῖν ποθοῦντα τήνδε γῆν στρατὸν λέγεις;
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ὡς πόλλ’ ἀμαυρᾶς ἐκ φρενός <μ’> ἀναστένειν.
ΚΗΡΥΚΑΣ πόθεν τὸ δύσφρον; τοῦτ’ ἐπῆν στύγος στρατῷ;
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πάλαι τὸ σιγᾶν φάρμακον βλάβης ἔχω.
ΚΗΡΥΚΑΣ καὶ πῶς; ἀπόντων κοιράνων ἔτρεις τινάς;


550 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ὡς νῦν τὸ σὸν δή, καὶ θανεῖν πολλὴ
χάρις. ΚΗΡΥΚΑΣ εὖ γὰρ πέπρακται. ταῦτα δ’ ἐν πολλῷ
χρόνῳ τὰ μέν τις ἂν λέξειεν εὐπετῶς ἔχειν,
τὰ δ’ αὖτε κἀπίμομφα. τίς δὲ πλὴν θεῶν
ἅπαντ’ ἀπήμων τὸν δι’ αἰῶνος χρόνον;
μόχθους γὰρ εἰ λέγοιμι καὶ δυσαυλίας,
σπαρνὰς παρήξεις καὶ κακοστρώτους–τί δ’ οὐ
στένοντες, οὐ λαχόντες ἤματος μέρος;
τὰ δ’ αὖτε χέρσῳ· καὶ προσῆν πλέον στύγος·
εὐναὶ γὰρ ἦσαν δηΐων πρὸς τείχεσιν,

560 ἐξ οὐρανοῦ δὲ κἀπὸ γῆς λειμωνίας
† δρόσοι κατεψάκαζον, ἔμπεδον σίνος
ἐσθημάτων, τιθέντες ἔνθηρον τρίχα.
χειμῶνα δ’ εἰ λέγοι τις οἰωνοκτόνον,
οἷον παρεῖχ’ ἄφερτον Ἰδαία χιών,
ἢ θάλπος, εὖτε πόντος ἐν μεσημβριναῖς
κοίταις ἀκύμων νηνέμοις εὕδοι πεσών–
τί ταῦτα πενθεῖν δεῖ; παροίχεται πόνος·
παροίχεται δέ, τοῖσι μὲν τεθνηκόσιν
τὸ μήποτ’ αὖθις μηδ’ ἀναστῆναι μέλειν–

570 τί τοὺς ἀναλωθέντας ἐν ψήφῳ λέγειν,
τὸν ζῶντα δ’ ἀλγεῖν χρὴ τύχης παλιγκότου;
καὶ πολλὰ χαίρειν ξυμφοραῖς καταξιῶ.
ἡμῖν δὲ τοῖς λοιποῖσιν Ἀργείων στρατοῦ
νικᾷ τὸ κέρδος, πῆμα δ’ οὐκ ἀντιρρέπει·
ὡς κομπάσαι τῷδ’ εἰκὸς ἡλίου φάει
ὑπὲρ θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις·
‘Τροίαν ἑλόντες δήποτ’ Ἀργείων στόλος
θεοῖς λάφυρα ταῦτα τοῖς καθ’ Ἑλλάδα
δόμοις ἐπασσάλευσαν ἀρχαῖον γάνος.’

580 τοιαῦτα χρὴ κλύοντας εὐλογεῖν πόλιν
καὶ τοὺς στρατηγούς· καὶ χάρις τιμήσεται
Διὸς τάδ’ ἐκπράξασα. πάντ’ ἔχεις λόγον.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ νικώμενος λόγοισιν οὐκ ἀναίνομαι·
ἀεὶ γὰρ ἥβη τοῖς γέρουσιν εὐμαθεῖν.
δόμοις δὲ ταῦτα καὶ Κλυταιμήστρᾳ μέλειν
εἰκὸς μάλιστα, σὺν δὲ πλουτίζειν ἐμέ.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἀνωλόλυξα μὲν πάλαι χαρᾶς ὕπο,
ὅτ’ ἦλθ’ ὁ πρῶτος νύχιος ἄγγελος πυρός,
φράζων ἅλωσιν Ἰλίου τ’ ἀνάστασιν.

590 καί τίς μ’ ἐνίπτων εἶπε, ‘φρυκτωρῶν διὰ
πεισθεῖσα Τροίαν νῦν πεπορθῆσθαι δοκεῖς;
ἦ κάρτα πρὸς γυναικὸς αἴρεσθαι κέαρ.’
λόγοις τοιούτοις πλαγκτὸς οὖσ’ ἐφαινόμην.
ὅμως δ’ ἔθυον, καὶ γυναικείῳ νόμῳ
ὀλολυγμὸν ἄλλος ἄλλοθεν κατὰ πτόλιν
ἔλασκον εὐφημοῦντες ἐν θεῶν ἕδραις,
θυηφάγον κοιμῶντες εὐώδη φλόγα.
καὶ νῦν τὰ μάσσω μὲν τί δεῖ σέ μοι λέγειν;
ἄνακτος αὐτοῦ πάντα πεύσομαι λόγον.

600 ὅπως δ’ ἄριστα τὸν ἐμὸν αἰδοῖον πόσιν
σπεύσω πάλιν μολόντα δέξασθαι–τί γὰρ
γυναικὶ τούτου φέγγος ἥδιον δρακεῖν,
ἀπὸ στρατείας ἄνδρα σώσαντος θεοῦ
πύλας ἀνοῖξαι; –ταῦτ’ ἀπάγγειλον πόσει·
ἥκειν ὅπως τάχιστ’ ἐράσμιον πόλει·
γυναῖκα πιστὴν δ’ ἐν δόμοις εὕροι μολὼν
οἵανπερ οὖν ἔλειπε, δωμάτων κύνα,
ἐσθλὴν ἐκείνῳ, πολεμίαν τοῖς δύσφροσιν,
καὶ τἄλλ’ ὁμοίαν πάντα, σημαντήριον

610 οὐδὲν διαφθείρασαν ἐν μήκει χρόνου.
οὐδ’ οἶδα τέρψιν οὐδ’ ἐπίψογον φάτιν
ἄλλου πρὸς ἀνδρὸς μᾶλλον ἢ χαλκοῦ βαφάς.
ΚΗΡΥΚΑΣ τοιόσδ’ ὁ κόμπος, τῆς ἀληθείας γέμων,
οὐκ αἰσχρὸς ὡς γυναικὶ γενναίᾳ λακεῖν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ αὕτη μὲν οὕτως εἶπε μανθάνοντί σοι
† τοροῖσιν ἑρμηνεῦσιν εὐπρεπῶς λόγον.
σὺ δ’ εἰπέ, κῆρυξ, Μενέλεων δὲ πεύθομαι,
εἰ νόστιμός τε καὶ σεσῳμένος πάλιν
ἥξει σὺν ὑμῖν, τῆσδε γῆς φίλον κράτος.

620 ΚΗΡΥΚΑΣ οὐκ ἔσθ’ ὅπως λέξαιμι τὰ ψευδῆ καλὰ
ἐς τὸν πολὺν φίλοισι καρποῦσθαι χρόνον.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πῶς δῆτ’ ἂν εἰπὼν κεδνὰ τἀληθῆ τύχοις;
σχισθέντα δ’ οὐκ εὔκρυπτα γίγνεται τάδε.
ΚΗΡΥΚΑΣ ἁνὴρ ἄφαντος ἐξ Ἀχαιικοῦ στρατοῦ,
αὐτός τε καὶ τὸ πλοῖον. οὐ ψευδῆ λέγω.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πότερον ἀναχθεὶς ἐμφανῶς ἐξ Ἰλίου,
ἢ χεῖμα, κοινὸν ἄχθος, ἥρπασε στρατοῦ;
ΚΗΡΥΚΑΣ ἔκυρσας ὥστε τοξότης ἄκρος σκοποῦ·
μακρὸν δὲ πῆμα συντόμως ἐφημίσω.

630 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πότερα γὰρ αὐτοῦ ζῶντος ἢ τεθνηκότος
φάτις πρὸς ἄλλων ναυτίλων ἐκλῄζετο;
ΚΗΡΥΚΑΣ οὐκ οἶδεν οὐδεὶς ὥστ’ ἀπαγγεῖλαι τορῶς,
πλὴν τοῦ τρέφοντος Ἡλίου χθονὸς φύσιν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πῶς γὰρ λέγεις χειμῶνα ναυτικῷ στρατῷ
ἐλθεῖν τελευτῆσαί τε δαιμόνων κότῳ;
ΚΗΡΥΚΑΣ εὔφημον ἦμαρ οὐ πρέπει κακαγγέλῳ
γλώσσῃ μιαίνειν· χωρὶς ἡ τιμὴ θεῶν.
ὅταν δ’ ἀπευκτὰ πήματ’ ἄγγελος πόλει
στυγνῷ προσώπῳ πτωσίμου στρατοῦ φέρῃ,

640 πόλει μὲν ἕλκος ἓν τὸ δήμιον τυχεῖν,
πολλοὺς δὲ πολλῶν ἐξαγισθέντας δόμων
ἄνδρας διπλῇ μάστιγι, τὴν Ἄρης φιλεῖ,
δίλογχον ἄτην, φοινίαν ξυνωρίδα·
τοιῶνδε μέντοι πημάτων σεσαγμένον
πρέπει λέγειν παιᾶνα τόνδ’ Ἐρινύων.
σωτηρίων δὲ πραγμάτων εὐάγγελον
ἥκοντα πρὸς χαίρουσαν εὐεστοῖ πόλιν–
πῶς κεδνὰ τοῖς κακοῖσι συμμείξω, λέγων
χειμῶν’ Ἀχαιῶν οὐκ ἀμήνιτον θεοῖς;

650 ξυνώμοσαν γάρ, ὄντες ἔχθιστοι τὸ πρίν,
πῦρ καὶ θάλασσα, καὶ τὰ πίστ’ ἐδειξάτην
φθείροντε τὸν δύστηνον Ἀργείων στρατόν·
ἐν νυκτὶ δυσκύμαντα δ’ ὠρώρει κακά.
ναῦς γὰρ πρὸς ἀλλήλῃσι Θρῄκιαι πνοαὶ
ἤρεικον· αἱ δὲ κεροτυπούμεναι βίᾳ
χειμῶνι τυφῶ σὺν ζάλῃ τ’ ὀμβροκτύπῳ
ᾤχοντ’ ἄφαντοι, ποιμένος κακοῦ στρόβῳ.
ἐπεὶ δ’ ἀνῆλθε λαμπρὸν ἡλίου φάος,
ὁρῶμεν ἀνθοῦν πέλαγος Αἰγαῖον νεκροῖς

660 ἀνδρῶν Ἀχαιῶν ναυτικοῖς τ’ ἐρειπίοις.
ἡμᾶς γε μὲν δὴ ναῦν τ’ ἀκήρατον σκάφος
ἤτοι τις ἐξέκλεψεν ἢ ‘ξῃτήσατο
θεός τις, οὐκ ἄνθρωπος, οἴακος θιγών.
τύχη δὲ σωτὴρ ναῦν θέλουσ’ ἐφέζετο,
ὡς μήτ’ ἐν ὅρμῳ κύματος ζάλην ἔχειν
μήτ’ ἐξοκεῖλαι πρὸς κραταίλεων χθόνα.
ἔπειτα δ’ Ἅιδην πόντιον πεφευγότες,
λευκὸν κατ’ ἦμαρ, οὐ πεποιθότες τύχῃ,
ἐβουκολοῦμεν φροντίσιν νέον πάθος,

670 στρατοῦ καμόντος καὶ κακῶς σποδουμένου.
καὶ νῦν ἐκείνων εἴ τις ἐστὶν ἐμπνέων,
λέγουσιν ἡμᾶς ὡς ὀλωλότας, τί μήν;
ἡμεῖς τ’ ἐκείνους ταὔτ’ ἔχειν δοξάζομεν.
γένοιτο δ’ ὡς ἄριστα. Μενέλεων γὰρ οὖν
. . . . . . .
πρῶτόν τε καὶ μάλιστα προσδόκα μέλειν·
εἰ δ’ οὖν τις ἀκτὶς ἡλίου νιν ἱστορεῖ
χλωρόν τε καὶ βλέποντα, μηχαναῖς Διὸς
οὔπω θέλοντος ἐξαναλῶσαι γένος,
ἐλπίς τις αὐτὸν πρὸς δόμους ἥξειν πάλιν.

680 τοσαῦτ’ ἀκούσας ἴσθι τἀληθῆ κλυών.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τίς ποτ’ ὠνόμαξεν ὧδ’ [στρ. α.
ἐς τὸ πᾶν ἐτητύμως–
μή τις ὅντιν’ οὐχ ὁρῶ-
μεν προνοί-
αισι τοῦ πεπρωμένου
γλῶσσαν ἐν τύχᾳ νέμων; –τὰν
δορίγαμβρον ἀμφινεικῆ
θ’ Ἑλέναν; ἐπεὶ πρεπόντως
ἑλένας, ἕλανδρος, ἑλέ-

690 πτολις, ἐκ τῶν ἁβροπήνων
προκαλυμμάτων ἔπλευσε
Ζεφύρου γίγαντος αὔρᾳ,
πολύανδροί
τε φεράσπιδες κυναγοὶ
κατ’ ἴχνος πλατᾶν ἄφαντον
κελσάντων Σιμόεντος
ἀκτὰς ἐπ’ ἀεξιφύλλους
δι’ ἔριν αἱματόεσσαν.
Ἰλίῳ δὲ κῆδος ὀρθ- [ἀντ. α.

700 ώνυμον τελεσσίφρων
μῆνις ἤλασεν, τραπέ-
ζας ἀτί-
μωσιν ὑστέρῳ χρόνῳ
καὶ ξυνεστίου Διὸς πρασ-
σομένα τὸ νυμφότιμον
μέλος ἐκφάτως τίοντας,
ὑμέναιον, ὃς τότ’ ἐπέρ-
ρεπε γαμβροῖσιν ἀείδειν.
μεταμανθάνουσα δ’ ὕμνον

710 Πριάμου πόλις γεραιὰ
πολύθρηνον
μέγα που στένει κικλήσκουσ’
Ἄπαριν τὸν αἰνόλεκτρον,
παμπορθῆ πολύθρηνον
αἰῶν’ ἀμφὶ πολιτᾶν
μέλεον αἷμ’ ἀνατλᾶσα.
ἔθρεψεν δὲ λέοντος ἶ- [στρ. β.
νιν δόμοις ἀγάλακτον οὕ-
τως ἀνὴρ φιλόμαστον,

720 ἐν βιότου προτελείοις
ἅμερον, εὐφιλόπαιδα
καὶ γεραροῖς ἐπίχαρτον.
πολέα δ’ ἔσκ’ ἐν ἀγκάλαις
νεοτρόφου τέκνου δίκαν,
φαιδρωπὸς ποτὶ χεῖρα σαί-
νων τε γαστρὸς ἀνάγκαις.
χρονισθεὶς δ’ ἀπέδειξεν ἦ- [ἀντ. β.]
θος τὸ πρὸς τοκέων· χάριν
γὰρ τροφεῦσιν ἀμείβων

730 μηλοφόνοισι μάταισιν
δαῖτ’ ἀκέλευστος ἔτευξεν,
αἵματι δ’ οἶκος ἐφύρθη,
ἄμαχον ἄλγος οἰκέταις,
μέγα σίνος πολυκτόνον.
ἐκ θεοῦ δ’ ἱερεύς τις ἄ-
τας δόμοις προσεθρέφθη.
πάραυτα δ’ ἐλθεῖν ἐς Ἰλίου πόλιν [στρ. γ.]
λέγοιμ’ ἂν φρόνημα μὲν

740 νηνέμου γαλάνας,
ἀκασκαῖον <τ’> ἄγαλμα πλούτου,
μαλθακὸν ὀμμάτων βέλος,
δηξίθυμον ἔρωτος ἄνθος.
παρακλίνασ’ ἐπέκρανεν
δὲ γάμου πικρὰς τελευτάς,
δύσεδρος καὶ δυσόμιλος
συμένα Πριαμίδαισιν,
πομπᾷ Διὸς ξενίου,
νυμφόκλαυτος Ἐρινύς.

750 παλαίφατος δ’ ἐν βροτοῖς γέρων λόγος [ἀντ. γ.]
τέτυκται, μέγαν τελε-
σθέντα φωτὸς ὄλβον
τεκνοῦσθαι μηδ’ ἄπαιδα θνῄσκειν,
ἐκ δ’ ἀγαθᾶς τύχας γένει
βλαστάνειν ἀκόρεστον οἰζύν.
δίχα δ’ ἄλλων μονόφρων εἰ-
μί. τὸ δυσσεβὲς γὰρ ἔργον
μετὰ μὲν πλείονα τίκτει,

760 σφετέρᾳ δ’ εἰκότα γέννᾳ.
οἴκων γὰρ εὐθυδίκων
καλλίπαις πότμος ἀεί.
φιλεῖ δὲ τίκτειν Ὕβρις [στρ. δ.
μὲν παλαιὰ νεά-
ζουσαν ἐν κακοῖς βροτῶν
Ὕβριν τότ’ ἢ τόθ’, ὅτε τὸ κύριον μόλῃ
φάος τόκου, δαίμονά τ’ ἔταν,
ἄμαχον ἀπόλεμον ἀνίερον,
Θράσος, μελαίνα μελάθροισιν Ἄτα,

770 εἰδομένα τοκεῦσιν.
Δίκα δὲ λάμπει μὲν ἐν [ἀντ. δ.
δυσκάπνοις δώμασιν,
τόν τ’ ἐναίσιμον τίει [βίον].
τὰ χρυσόπαστα δ’ ἔδεθλα σὺν πίνῳ χερῶν
παλιντρόποις ὄμμασι λιποῦσ’,
ὅσια προσέβατο δύναμιν οὐ

780 σέβουσα πλούτου παράσημον αἴνῳ·
πᾶν δ’ ἐπὶ τέρμα νωμᾷ.
– ἄγε, δή, βασιλεῦ, Τροίας πτολίπορθ’,
Ἀτρέως γένεθλον,
πῶς σε προσείπω; πῶς σε σεβίξω
μήθ’ ὑπεράρας μήθ’ ὑποκάμψας
καιρὸν χάριτος;
πολλοὶ δὲ βροτῶν τὸ δοκεῖν εἶναι
προτίουσι δίκην παραβάντες.

790 τῷ δυσπραγοῦντί τ’ ἐπιστενάχειν
πᾶς τις ἑτοῖμος· δῆγμα δὲ λύπης
οὐδὲν ἐφ’ ἧπαρ προσικνεῖται·
καὶ ξυγχαίρουσιν ὁμοιοπρεπεῖς,
ἀγέλαστα πρόσωπα βιαζόμενοι
. . . . . .
ὅστις δ’ ἀγαθὸς προβατογνώμων,
οὐκ ἔστι λαθεῖν ὄμματα φωτός
† τὰ δοκοῦντ’ εὔφρονος ἐκ διανοίας
ὑδαρεῖ σαίνειν φιλότητι.
σὺ δέ μοι τότε μὲν στέλλων στρατιὰν

800 Ἑλένης ἕνεκ’, οὐ γάρ <σ’> ἐπικεύσω,
κάρτ’ ἀπομούσως ἦσθα γεγραμμένος,
οὐδ’ εὖ πραπίδων οἴακα νέμων,
θάρσος ἑκούσιον
ἀνδράσι θνῄσκουσι κομίζων.
νῦν δ’ οὐκ ἀπ’ ἄκρας φρενὸς οὐδ’ ἀφίλως
εὔφρων πόνος εὖ τελέσασιν.
γνώσῃ δὲ χρόνῳ διαπευθόμενος
τόν τε δικαίως καὶ τὸν ἀκαίρως
πόλιν οἰκουροῦντα πολιτῶν.

810 ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ πρῶτον μὲν Ἄργος καὶ θεοὺς ἐγχωρίους
δίκη προσειπεῖν, τοὺς ἐμοὶ μεταιτίους
νόστου δικαίων θ’ ὧν ἐπραξάμην πόλιν
Πριάμου· δίκας γὰρ οὐκ ἀπὸ γλώσσης θεοὶ
κλυόντες ἀνδροθνῆτας Ἰλιοφθόρους
εἰς αἱματηρὸν τεῦχος οὐ διχορρόπως
ψήφους ἔθεντο· τῷ δ’ ἐναντίῳ κύτει
ἐλπὶς προσῄει χειρὸς οὐ πληρουμένῳ.
καπνῷ δ’ ἁλοῦσα νῦν ἔτ’ εὔσημος πόλις.
ἄτης θύελλαι ζῶσι· συνθνῄσκουσα δὲ

820 σποδὸς προπέμπει πίονας πλούτου πνοάς.
τούτων θεοῖσι χρὴ πολύμνηστον χάριν
τίνειν, ἐπείπερ χἀρπαγὰς ὑπερκόπους
ἐπραξάμεσθα καὶ γυναικὸς οὕνεκα
πόλιν διημάθυνεν Ἀργεῖον δάκος,
ἵππου νεοσσός, ἀσπιδηφόρος λεώς,
πήδημ’ ὀρούσας ἀμφὶ Πλειάδων δύσιν·
ὑπερθορὼν δὲ πύργον ὠμηστὴς λέων
ἄδην ἔλειξεν αἵματος τυραννικοῦ.
θεοῖς μὲν ἐξέτεινα φροίμιον τόδε·

830 τὰ δ’ ἐς τὸ σὸν φρόνημα, μέμνημαι κλυών,
καὶ φημὶ ταὐτὰ καὶ συνήγορόν μ’ ἔχεις.
παύροις γὰρ ἀνδρῶν ἐστι συγγενὲς τόδε,
φίλον τὸν εὐτυχοῦντ’ ἄνευ φθόνων σέβειν.
δύσφρων γὰρ ἰὸς καρδίαν προσήμενος
ἄχθος διπλοίζει τῷ πεπαμένῳ νόσον·
τοῖς τ’ αὐτὸς αὑτοῦ πήμασιν βαρύνεται
καὶ τὸν θυραῖον ὄλβον εἰσορῶν στένει.
εἰδὼς λέγοιμ’ ἄν· εὖ γὰρ ἐξεπίσταμαι
ὁμιλίας κάτοπτρον, εἴδωλον σκιᾶς,

840 δοκοῦντας εἶναι κάρτα πρευμενεῖς ἐμοί.
μόνος δ’ Ὀδυσσεύς, ὅσπερ οὐχ ἑκὼν ἔπλει,
ζευχθεὶς ἑτοῖμος ἦν ἐμοὶ σειραφόρος,
εἴτ’ οὖν θανόντος εἴτε καὶ ζῶντος πέρι
λέγω. τὰ δ’ ἄλλα πρὸς πόλιν τε καὶ θεοὺς
κοινοὺς ἀγῶνας θέντες ἐν πανηγύρει
βουλευσόμεσθα. καὶ τὸ μὲν καλῶς ἔχον
ὅπως χρονίζον εὖ μενεῖ βουλευτέον·
ὅτῳ δὲ καὶ δεῖ φαρμάκων παιωνίων,
ἤτοι κέαντες ἢ τεμόντες εὐφρόνως

850 πειρασόμεσθα πῆμ’ ἀποστρέψαι νόσου.
νῦν δ’ ἐς μέλαθρα καὶ δόμους ἐφεστίους
ἐλθὼν θεοῖσι πρῶτα δεξιώσομαι,
οἵπερ πρόσω πέμψαντες ἤγαγον πάλιν.
νίκη δ’ ἐπείπερ ἕσπετ’ ἐμπέδως μένοι.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἄνδρες πολῖται, πρέσβος Ἀργείων τόδε,
οὐκ αἰσχυνοῦμαι τοὺς φιλάνορας τρόπους
λέξαι πρὸς ὑμᾶς· ἐν χρόνῳ δ’ ἀποφθίνει
τὸ τάρβος ἀνθρώποισιν. οὐκ ἄλλων πάρα
μαθοῦσ’, ἐμαυτῆς δύσφορον λέξω βίον

860 τοσόνδ’ ὅσονπερ οὗτος ἦν ὑπ’ Ἰλίῳ.
τὸ μὲν γυναῖκα πρῶτον ἄρσενος δίχα
ἧσθαι δόμοις ἔρημον ἔκπαγλον κακόν,
πολλὰς κλύουσαν κληδόνας παλιγκότους·
καὶ τὸν μὲν ἥκειν, τὸν δ’ ἐπεσφέρειν κακοῦ
κάκιον ἄλλο, πῆμα λάσκοντας δόμοις.
καὶ τραυμάτων μὲν εἰ τόσων ἐτύγχανεν
ἀνὴρ ὅδ’, ὡς πρὸς οἶκον ὠχετεύετο
φάτις, τέτρηται δικτύου πλέω λέγειν.
εἰ δ’ ἦν τεθνηκώς, ὡς ἐπλήθυον λόγοι,

870 τρισώματός τἄν, Γηρυὼν ὁ δεύτερος,
[πολλὴν ἄνωθεν, τὴν κάτω γὰρ οὐ λέγω,]
χθονὸς τρίμοιρον χλαῖναν ἐξηύχει λαβεῖν,
ἅπαξ ἑκάστῳ κατθανὼν μορφώματι.
τοιῶνδ’ ἕκατι κληδόνων παλιγκότων
πολλὰς ἄνωθεν ἀρτάνας ἐμῆς δέρης
ἔλυσαν ἄλλοι πρὸς βίαν λελημμένης.
ἐκ τῶνδέ τοι παῖς ἐνθάδ’ οὐ παραστατεῖ,
ἐμῶν τε καὶ σῶν κύριος πιστωμάτων,
ὡς χρῆν, Ὀρέστης· μηδὲ θαυμάσῃς τόδε.

880 τρέφει γὰρ αὐτὸν εὐμενὴς δορύξενος
Στροφίος ὁ Φωκεύς, ἀμφίλεκτα πήματα
ἐμοὶ προφωνῶν, τόν θ’ ὑπ’ Ἰλίῳ σέθεν
κίνδυνον, εἴ τε δημόθρους ἀναρχία
βουλὴν καταρρίψειεν, ὥς τε σύγγονον
βροτοῖσι τὸν πεσόντα λακτίσαι πλέον.
τοιάδε μέντοι σκῆψις οὐ δόλον φέρει.
ἔμοιγε μὲν δὴ κλαυμάτων ἐπίσσυτοι
πηγαὶ κατεσβήκασιν, οὐδ’ ἔνι σταγών.
ἐν ὀψικοίτοις δ’ ὄμμασιν βλάβας ἔχω

890 τὰς ἀμφί σοι κλαίουσα λαμπτηρουχίας
ἀτημελήτους αἰέν. ἐν δ’ ὀνείρασιν
λεπταῖς ὑπαὶ κώνωπος ἐξηγειρόμην
ῥιπαῖσι θωύσσοντος, ἀμφί σοι πάθη
ὁρῶσα πλείω τοῦ ξυνεύδοντος χρόνου.
νῦν ταῦτα πάντα τλᾶσ’, ἀπενθήτῳ φρενὶ
λέγοιμ’ ἂν ἄνδρα τόνδε τῶν σταθμῶν κύνα,
σωτῆρα ναὸς πρότονον, ὑψηλῆς στέγης
στῦλον ποδήρη, μονογενὲς τέκνον πατρί,
καὶ γῆν φανεῖσαν ναυτίλοις παρ’ ἐλπίδα,

900 κάλλιστον ἦμαρ εἰσιδεῖν ἐκ χείματος,
ὁδοιπόρῳ διψῶντι πηγαῖον ῥέος.
τερπνὸν δὲ τἀναγκαῖον ἐκφυγεῖν ἅπαν.
τοιοῖσδέ τοί νιν ἀξιῶ προσφθέγμασιν.
φθόνος δ’ ἀπέστω. πολλὰ γὰρ τὰ πρὶν κακὰ
ἠνειχόμεσθα. νῦν δέ μοι, φίλον κάρα,
ἔκβαιν’ ἀπήνης τῆσδε, μὴ χαμαὶ τιθεὶς
τὸν σὸν πόδ’, ὦναξ, Ἰλίου πορθήτορα.
δμῳαί, τί μέλλεθ’, αἷς ἐπέσταλται τέλος
πέδον κελεύθου στορνύναι πετάσμασιν;

910 εὐθὺς γενέσθω πορφυρόστρωτος πόρος
ἐς δῶμ’ ἄελπτον ὡς ἂν ἡγῆται Δίκη.
τὰ δ’ ἄλλα φροντὶς οὐχ ὕπνῳ νικωμένη
θήσει–δικαίως σὺν θεοῖς εἱμαρμένα.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Λήδας γένεθλον, δωμάτων ἐμῶν φύλαξ,
ἀπουσίᾳ μὲν εἶπας εἰκότως ἐμῇ·
μακρὰν γὰρ ἐξέτεινας· ἀλλ’ ἐναισίμως
αἰνεῖν, παρ’ ἄλλων χρὴ τόδ’ ἔρχεσθαι γέρας.
καὶ τἄλλα μὴ γυναικὸς ἐν τρόποις ἐμὲ
ἅβρυνε, μηδὲ βαρβάρου φωτὸς δίκην

920 χαμαιπετὲς βόαμα προσχάνῃς ἐμοί,
μηδ’ εἵμασι στρώσασ’ ἐπίφθονον πόρον
τίθει· θεούς τοι τοῖσδε τιμαλφεῖν χρεών·
ἐν ποικίλοις δὲ θνητὸν ὄντα κάλλεσιν
βαίνειν ἐμοὶ μὲν οὐδαμῶς ἄνευ φόβου.
λέγω κατ’ ἄνδρα, μὴ θεόν, σέβειν ἐμέ.
χωρὶς ποδοψήστρων τε καὶ τῶν ποικίλων
κληδὼν ἀυτεῖ· καὶ τὸ μὴ κακῶς φρονεῖν
θεοῦ μέγιστον δῶρον. ὀλβίσαι δὲ χρὴ
βίον τελευτήσαντ’ ἐν εὐεστοῖ φίλῃ.

930 εἰ πάντα δ’ ὣς πράσσοιμ’ ἄν, εὐθαρσὴς ἐγώ.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ καὶ μὴν τόδ’ εἰπὲ μὴ παρὰ γνώμην ἐμοί.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ γνώμην μὲν ἴσθι μὴ διαφθεροῦντ’ ἐμέ.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ηὔξω θεοῖς δείσας ἂν ὧδ’ ἔρδειν τάδε;
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ εἴπερ τις, εἰδώς γ’ εὖ τόδ’ ἐξεῖπον τέλος.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ τί δ’ ἂν δοκεῖ σοι Πρίαμος, εἰ τάδ’ ἤνυσεν;
Αγ. ἐν ποικίλοις ἂν κάρτα μοι βῆναι δοκεῖ.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ μή νυν τὸν ἀνθρώπειον αἰδεσθῇς ψόγον.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ φήμη γε μέντοι δημόθρους μέγα σθένει.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ὁ δ’ ἀφθόνητός γ’ οὐκ ἐπίζηλος πέλει.


940 ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ οὔτοι γυναικός ἐστιν ἱμείρειν μάχης.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ τοῖς δ’ ὀλβίοις γε καὶ τὸ νικᾶσθαι πρέπει.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ἦ καὶ σὺ νίκην τήνδε δήριος τίεις;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ πιθοῦ· κρατεῖς μέντοι παρεὶς ἑκὼν ἐμοί.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ἀλλ’ εἰ δοκεῖ σοι ταῦθ’, ὑπαί τις ἀρβύλας
λύοι τάχος, πρόδουλον ἔμβασιν ποδός.
καὶ τοῖσδέ μ’ ἐμβαίνονθ’ ἁλουργέσιν θεῶν
μή τις πρόσωθεν ὄμματος βάλοι φθόνος.
πολλὴ γὰρ αἰδὼς δωματοφθορεῖν ποσὶν
φύροντα πλοῦτον ἀργυρωνήτους θ’ ὑφάς.

950 τούτων μὲν οὕτω· τὴν ξένην δὲ πρευμενῶς
τήνδ’ ἐσκόμιζε· τὸν κρατοῦντα μαλθακῶς
θεὸς πρόσωθεν εὐμενῶς προσδέρκεται.
ἑκὼν γὰρ οὐδεὶς δουλίῳ χρῆται ζυγῷ.
αὕτη δὲ πολλῶν χρημάτων ἐξαίρετον
ἄνθος, στρατοῦ δώρημ’, ἐμοὶ ξυνέσπετο.
ἐπεὶ δ’ ἀκούειν σοῦ κατέστραμμαι τάδε,
εἶμ’ ἐς δόμων μέλαθρα πορφύρας πατῶν.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἔστιν θάλασσα–τίς δέ νιν κατασβέσει; –
τρέφουσα πολλῆς πορφύρας ἰσάργυρον

960 κηκῖδα παγκαίνιστον, εἱμάτων βαφάς.
οἶκος δ’ ὑπάρχει τῶνδε σὺν θεοῖς, ἄναξ,
ἔχειν· πένεσθαι δ’ οὐκ ἐπίσταται δόμος.
πολλῶν πατησμὸν δ’ εἱμάτων ἂν ηὐξάμην,
δόμοισι προυνεχθέντος ἐν χρηστηρίοις,
ψυχῆς κόμιστρα τῆσδε μηχανωμένη.
ῥίζης γὰρ οὔσης φυλλὰς ἵκετ’ ἐς δόμους,
σκιὰν ὑπερτείνασα σειρίου κυνός.
καὶ σοῦ μολόντος δωματῖτιν ἑστίαν,
θάλπος μὲν ἐν χειμῶνι σημαίνει μολόν·

970 ὅταν δὲ τεύχῃ Ζεὺς ἀπ’ ὄμφακος πικρᾶς
οἶνον, τότ’ ἤδη ψῦχος ἐν δόμοις πέλει,
ἀνδρὸς τελείου δῶμ’ ἐπιστρωφωμένου.
Ζεῦ Ζεῦ τέλειε, τὰς ἐμὰς εὐχὰς τέλει·
μέλοι δέ τοι σοὶ τῶνπερ ἂν μέλλῃς τελεῖν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τίπτε μοι τόδ’ ἐμπέδως [στρ. α.
δεῖμα προστατήριον
καρδίας τερασκόπου
πωτᾶται,
μαντιπολεῖ δ’ ἀκέλευστος ἄμισθος ἀοιδά,

980 οὐδ’ ἀποπτύσαι δίκαν
δυσκρίτων ὀνειράτων
θάρσος εὐπειθὲς ἵ-
ζει φρενὸς φίλον θρόνον;
χρόνος δ’ † ἐπεὶ
πρυμνησίων ξυνεμβολαῖς
ψαμμίας ἀκάτα † παρή-
βησεν, εὖθ’ ὑπ’ Ἴλιον
ὦρτο ναυβάτας στρατός.
πεύθομαι δ’ ἀπ’ ὀμμάτων [ἀντ. α.
νόστον, αὐτόμαρτυς ὤν·

990 τὸν δ’ ἄνευ λύρας ὅμως
ὑμνῳδεῖ
θρῆνον Ἐρινύος αὐτοδίδακτος ἔσωθεν
θυμός, οὐ τὸ πᾶν ἔχων
ἐλπίδος φίλον θράσος.
σπλάγχνα δ’ οὔτοι ματᾴ-
ζει, πρὸς ἐνδίκοις φρεσὶν
τελεσφόροις
δίναις κυκλούμενον κέαρ.
εὔχομαι δ’ ἐξ ἐμᾶς
ἐλπίδος ψύθη πεσεῖν

1000 ἐς τὸ μὴ τελεσφόρον.
μάλα † γάρ τοι τᾶς πολλᾶς † [στρ. β.
ὑγιείας ἀκόρεστον
τέρμα. νόσος γὰρ
γείτων ὁμότοιχος ἐρείδει,
καὶ πότμος εὐθυπορῶν
. . . . .
ἀνδρὸς ἔπαισεν ἄφαντον ἕρμα.
καὶ πρὸ μέν τι χρημάτων
κτησίων ὄκνος βαλὼν

1010 σφενδόνας ἀπ’ εὐμέτρου–
οὐκ ἔδυ πρόπας δόμος
πλησμονᾶς γέμων ἄγαν,
οὐδ’ ἐπόντισε σκάφος.
πολλά τοι δόσις ἐκ Διὸς ἀμφιλα-
φής τε καὶ ἐξ ἀλόκων ἐπετειᾶν
νῆστιν ὤλεσεν νόσον,
τὸ δ’ ἐπὶ γᾶν πεσὸν ἅπαξ [ἀντ. β.

1020 θανάσιμον πρόπαρ ἀνδρὸς
μέλαν αἷμα τίς ἂν
πάλιν ἀγκαλέσαιτ’ ἐπαείδων;
οὐδὲ τὸν ὀρθοδαῆ
τῶν φθιμένων ἀνάγειν
Ζεὺς ἀπέπαυσεν ἐπ’ ἀβλαβείᾳ.
εἰ δὲ μὴ τεταγμένα
μοῖρα μοῖραν ἐκ θεῶν
εἶργε μὴ πλέον φέρειν,
προφθάσασα καρδία
γλῶσσαν ἂν τάδ’ ἐξέχει.

1030 νῦν δ’ ὑπὸ σκότῳ βρέμει
θυμαλγής τε καὶ οὐδὲν ἐπελπομέ-
να ποτὲ καίριον ἐκτολυπεύσειν
ζωπυρουμένας φρενός.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ εἴσω κομίζου καὶ σύ, Κασσάνδραν λέγω·
ἐπεί σ’ ἔθηκε Ζεὺς ἀμηνίτως δόμοις
κοινωνὸν εἶναι χερνίβων, πολλῶν μέτα
δούλων σταθεῖσαν κτησίου βωμοῦ πέλας,
ἔκβαιν’ ἀπήνης τῆσδε, μηδ’ ὑπερφρόνει.

1040 καὶ παῖδα γάρ τοι φασὶν Ἀλκμήνης ποτε
πραθέντα τλῆναι, † δουλίας μάζης βίᾳ.
εἰ δ’ οὖν ἀνάγκη τῆσδ’ ἐπιρρέποι τύχης,
ἀρχαιοπλούτων δεσποτῶν πολλὴ χάρις.
οἳ δ’ οὔποτ’ ἐλπίσαντες ἤμησαν καλῶς,
ὠμοί τε δούλοις πάντα καὶ πέρα σταθμῶν.
ἔχεις παρ’ ἡμῶν οἷάπερ νομίζεται.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ σοί τοι λέγουσα παύεται σαφῆ λόγον.
ἐντὸς δ’ ἁλοῦσα μορσίμων ἀγρευμάτων
πείθοι’ ἄν, εἰ πείθοι’· ἀπειθοίης δ’ ἴσως.

1050 ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἀλλ’ εἴπερ ἐστὶ μὴ χελιδόνος δίκην
ἀγνῶτα φωνὴν βάρβαρον κεκτημένη,
ἔσω φρενῶν λέγουσα πείθω νιν λόγῳ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἕπου. τὰ λῷστα τῶν παρεστώτων λέγει.
πείθου λιποῦσα τόνδ’ ἁμαξήρη θρόνον.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οὔτοι θυραίᾳ τῇδ’ ἐμοὶ σχολὴ πάρα
τρίβειν· τὰ μὲν γὰρ ἑστίας μεσομφάλου
ἕστηκεν ἤδη μῆλα πρὸς σφαγὰς πάρος.
[ὡς οὔποτ’ ἐλπίσασι τήνδ’ ἕξειν χάριν.]
σὺ δ’ εἴ τι δράσεις τῶνδε, μὴ σχολὴν τίθει.

1060 εἰ δ’ ἀξυνήμων οὖσα μὴ δέχῃ λόγον–
σὺ δ’ ἀντὶ φωνῆς φράζε καρβάνῳ χερί.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἑρμηνέως ἔοικεν ἡ ξένη τοροῦ
δεῖσθαι. τρόπος δὲ θηρὸς ὡς νεαιρέτου.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἦ μαίνεταί γε καὶ κακῶν κλύει φρενῶν,
ἥτις λιποῦσα μὲν πόλιν νεαίρετον
ἥκει, χαλινὸν δ’ οὐκ ἐπίσταται φέρειν
πρὶν αἱματηρὸν ἐξαφρίζεσθαι μένος.
οὐ μὴν πλέω ῥίψασ’ ἀτιμασθήσομαι.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἐγὼ δ’, ἐποικτίρω γάρ, οὐ θυμώσομαι.

1070 ἴθ’, ὦ τάλαινα, τόνδ’ ἐρημώσασ’ ὄχον,
εἴκουσ’ ἀνάγκῃ τῇδε καίνισον ζυγόν.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ὀτοτοτοτοῖ πόποι δᾶ. [στρ. α.
ὦπολλον ὦπολλον.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τί ταῦτ’ ἀνωτότυξας ἀμφὶ Λοξίου;
οὐ γὰρ τοιοῦτος ὥστε θρηνητοῦ τυχεῖν.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ὀτοτοτοτοῖ πόποι δᾶ. [ἀντ. α.
ὦπολλον ὦπολλον.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἥδ’ αὖτε δυσφημοῦσα τὸν θεὸν καλεῖ
οὐδὲν προσήκοντ’ ἐν γόοις παραστατεῖν.

1080 ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Ἄπολλον· Ἄπολλον· [στρ. β.
ἀγυιᾶτ’, ἀπόλλων ἐμός.
ἀπώλεσας γὰρ οὐ μόλις τὸ δεύτερον.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ χρήσειν ἔοικεν ἀμφὶ τῶν αὑτῆς κακῶν.
μένει τὸ θεῖον δουλίᾳ περ ἐν φρενί.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Ἄπολλον· Ἄπολλον· [ἀντ. β.
ἀγυιᾶτ’, ἀπόλλων ἐμός.
ἆ ποῖ ποτ’ ἤγαγές με; πρὸς ποίαν στέγην;
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πρὸς τὴν Ἀτρειδῶν· εἰ σὺ μὴ τόδ’ ἐννοεῖς,
ἐγὼ λέγω σοι· καὶ τάδ’ οὐκ ἐρεῖς ψύθη.

1090 ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ μισόθεον μὲν οὖν· πολλὰ συνίστορα, [στρ. γ.] αὐτόφονα, † κακὰ καρτάναι †
ἀνδρὸς σφαγεῖον καὶ πέδον ῥαντήριον.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἔοικεν εὔρις ἡ ξένη κυνὸς δίκην
εἶναι, ματεύει δ’ ὧν ἀνευρήσει φόνον.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ μαρτυρίοισι γὰρ τοῖσδ’ ἐπιπείθομαι· [ἀντ. γ.
κλαιόμενα τάδε βρέφη σφαγὰς
ὀπτάς τε σάρκας πρὸς πατρὸς βεβρωμένας.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ † ἦ μὴν κλέος σοῦ μαντικὸν πεπυσμένοι
ἦμεν· προφήτας δ’ οὔτινας ματεύομεν.

1100 ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἰὼ πόποι, τί ποτε μήδεται; [στρ. δ.
τί τόδε νέον ἄχος μέγα;
μέγ’ ἐν δόμοισι τοῖσδε μήδεται κακόν,
ἄφερτον φίλοισιν, δυσίατον· ἀλκὰ δ’
ἑκὰς ἀποστατεῖ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τούτων ἄιδρίς εἰμι τῶν μαντευμάτων.
ἐκεῖνα δ’ ἔγνων· πᾶσα γὰρ πόλις βοᾷ.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἰὼ τάλαινα, τόδε γὰρ τελεῖς; [ἀντ. δ.
τὸν ὁμοδέμνιον πόσιν
λουτροῖσι φαιδρύνασα–πῶς φράσω τέλος;

1110 τάχος γὰρ τόδ’ ἔσται· προτείνει δὲ χεὶρ ἐκ
χερὸς ὀρεγομένα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ οὔπω ξυνῆκα· νῦν γὰρ ἐξ αἰνιγμάτων
ἐπαργέμοισι θεσφάτοις ἀμηχανῶ.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἒ ἔ, παπαῖ παπαῖ, τί τόδε φαίνεται; [στρ. ε.
ἦ δίκτυόν τί γ’ Ἅιδου.
ἀλλ’ ἄρκυς ἡ ξύνευνος, ἡ ξυναιτία
φόνου. στάσις δ’ ἀκόρετος γένει
κατολολυξάτω θύματος λευσίμου.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ποίαν Ἐρινὺν τήνδε δώμασιν κέλῃ

1120 ἐπορθιάζειν; οὔ με φαιδρύνει λόγος.
ἐπὶ δὲ καρδίαν ἔδραμε κροκοβαφὴς
σταγών, ἅτε καὶ δορὶ πτωσίμοις
ξυνανύτει βίου δύντος αὐγαῖς.
ταχεῖα δ’ ἄτα πέλει.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἆ ἆ, ἰδοὺ ἰδού· ἄπεχε τῆς βοὸς [ἀντ. ε.
τὸν ταῦρον· ἐν πέπλοισιν
μελαγκέρῳ λαβοῦσα μηχανήματι
τύπτει· πίτνει δ’ <ἐν> ἐνύδρῳ τεύχει.
δολοφόνου λέβητος τύχαν σοι λέγω.

1130 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ οὐ κομπάσαιμ’ ἂν θεσφάτων γνώμων
ἄκρος εἶναι, κακῷ δέ τῳ προσεικάζω τάδε.
ἀπὸ δὲ θεσφάτων τίς ἀγαθὰ φάτις
βροτοῖς τέλλεται; κακῶν γὰρ διαὶ
πολυεπεῖς τέχναι θεσπιῳδοὶ
φόβον φέρουσιν μαθεῖν.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἰὼ ἰὼ ταλαίνας κακόποτμοι τύχαι· [στρ. ζ.
τὸ γὰρ ἐμὸν θροῶ πάθος ἐπεγχέασα.
ποῖ δή με δεῦρο τὴν τάλαιναν ἤγαγες;
οὐδέν ποτ’ εἰ μὴ ξυνθανουμένην. τί γάρ;

1140 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ φρενομανής τις εἶ θεοφόρητος, ἀμ-
φὶ δ’ αὑτᾶς θροεῖς
νόμον ἄνομον, οἷά τις ξουθὰ
ἀκόρετος βοᾶς, φεῦ, φιλοίκτοις φρεσὶν
Ἴτυν Ἴτυν στένουσ’ ἀμφιθαλῆ κακοῖς
ἀηδὼν βίον.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἰὼ ἰὼ λιγείας μόρον ἀηδόνος· [ἀντ. ζ.
πτεροφόρον γάρ οἱ περὶ δέμας βάλοντο
θεοὶ γλυκύν τ’ ἀγῶνα κλαυμάτων ἄτερ·
ἐμοὶ δὲ μίμνει σχισμὸς ἀμφήκει δορί.

1150 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πόθεν ἐπισσύτους θεοφόρους [τ’] ἔχεις
ματαίους δύας;
τὰ δ’ ἐπίφοβα δυσφάτῳ κλαγγᾷ
μελοτυπεῖς ὁμοῦ τ’ ὀρθίοις ἐν νόμοις.
πόθεν ὅρους ἔχεις θεσπεσίας ὁδοῦ
κακορρήμονας;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἰὼ γάμοι, γάμοι Πάριδος, [στρ. η.
ὀλέθριοι φίλων.
ἰὼ Σκαμάνδρου πάτριον ποτόν.
τότε μὲν ἀμφὶ σὰς ἀιόνας τάλαιν’
ἠνυτόμαν τροφαῖς·

1160 νῦν δ’ ἀμφὶ Κωκυτόν τε κἀχερουσίους
ὄχθους ἔοικα θεσπιῳδήσειν τάχα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τί τόδε τορὸν ἄγαν ἔπος ἐφημίσω;
νεογνὸς ἂν ἀΐων μάθοι.
πέπληγμαι δ’ ὑπ’ αὖ δήγματι φοινίῳ
δυσαλγεῖ τύχᾳ μινυρὰ θρεομένας,
θραύματ’ ἐμοὶ κλύειν.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἰὼ πόνοι πόνοι πόλεος [ἀντ. η.
ὀλομένας τὸ πᾶν.
ἰὼ πρόπυργοι θυσίαι πατρὸς
πολυκανεῖς βοτῶν ποιονόμων· ἄκος δ’

1170 οὐδὲν ἐπήρκεσαν
τὸ μὴ πόλιν μὲν ὥσπερ οὖν ἐχρῆν παθεῖν,
ἐγὼ δὲ θερμόνους τάχ’ ἐν πέδῳ βαλῶ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἑπόμενα προτέροισι τάδ’ ἐφημίσω.
καί τίς σε κακοφρονῶν τίθη-
σι δαίμων ὑπερβαρὴς ἐμπίτνων
μελίζειν πάθη γοερὰ θανατοφόρα.
τέρμα δ’ ἀμηχανῶ.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ καὶ μὴν ὁ χρησμὸς οὐκέτ’ ἐκ καλυμμάτων
ἔσται δεδορκὼς νεογάμου νύμφης δίκην·

1180 λαμπρὸς δ’ ἔοικεν ἡλίου πρὸς ἀντολὰς
πνέων ἐσᾴξειν, ὥστε κύματος δίκην
κλύζειν πρὸς αὐγάς, τοῦδε πήματος πολὺ
μεῖζον· φρενώσω δ’ οὐκέτ’ ἐξ αἰνιγμάτων.
καὶ μαρτυρεῖτε συνδρόμως ἴχνος κακῶν
ῥινηλατούσῃ τῶν πάλαι πεπραγμένων.
τὴν γὰρ στέγην τήνδ’ οὔποτ’ ἐκλείπει χορὸς
σύμφθογγος οὐκ εὔφωνος· οὐ γὰρ εὖ λέγει.
καὶ μὴν πεπωκώς γ’, ὡς θρασύνεσθαι πλέον,
βρότειον αἷμα κῶμος ἐν δόμοις μένει,

1190 δύσπεμπτος ἔξω, συγγόνων Ἐρινύων.
ὑμνοῦσι δ’ ὕμνον δώμασιν προσήμεναι
πρώταρχον ἄτης· ἐν μέρει δ’ ἀπέπτυσαν
εὐνὰς ἀδελφοῦ τῷ πατοῦντι δυσμενεῖς.
ἥμαρτον, ἢ κυρῶ τι τοξότης τις ὥς;
ἢ ψευδόμαντίς εἰμι θυροκόπος φλέδων;
ἐκμαρτύρησον προυμόσας τό μ’ εἰδέναι
λόγῳ παλαιὰς τῶνδ’ ἁμαρτίας δόμων.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ καὶ πῶς ἂν ὅρκου πῆγμα, γενναίως παγέν,
παιώνιον γένοιτο; θαυμάζω δέ σου,

1200 πόντου πέραν τραφεῖσαν ἀλλόθρουν πόλιν
κυρεῖν λέγουσαν, ὥσπερ εἰ παρεστάτεις.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ μάντις μ’ Ἀπόλλων τῷδ’ ἐπέστησεν τέλει.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ μῶν καὶ θεός περ ἱμέρῳ πεπληγμένος;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ προτοῦ μὲν αἰδὼς ἦν ἐμοὶ λέγειν τάδε.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἁβρύνεται γὰρ πᾶς τις εὖ πράσσων πλέον.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἀλλ’ ἦν παλαιστὴς κάρτ’ ἐμοὶ πνέων χάριν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἦ καὶ τέκνων εἰς ἔργον ἤλθετον νόμῳ;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ξυναινέσασα Λοξίαν ἐψευσάμην.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἤδη τέχναισιν ἐνθέοις ᾑρημένη;

1210 ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἤδη πολίταις πάντ’ ἐθέσπιζον πάθη.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πῶς δῆτ’ ἄνατος ἦσθα Λοξίου κότῳ;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἔπειθον οὐδέν’ οὐδέν, ὡς τάδ’ ἤμπλακον.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἡμῖν γε μὲν δὴ πιστὰ θεσπίζειν δοκεῖς.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἰοὺ ἰού, ὢ ὢ κακά.
ὑπ’ αὖ με δεινὸς ὀρθομαντείας πόνος
στροβεῖ ταράσσων φροιμίοις …..
ὁρᾶτε τούσδε τοὺς δόμοις ἐφημένους
νέους, ὀνείρων προσφερεῖς μορφώμασιν;
παῖδες θανόντες ὡσπερεὶ πρὸς τῶν φίλων,

1220 χεῖρας κρεῶν πλήθοντες οἰκείας βορᾶς·
σὺν ἐντέροις τε σπλάγχν’, ἐποίκτιστον γέμος,
πρέπουσ’ ἔχοντες, ὧν πατὴρ ἐγεύσατο.
ἐκ τῶνδε ποινάς φημι βουλεύειν τινά,
λέοντ’ ἄναλκιν, ἐν λέχει στρωφώμενον
οἰκουρόν, οἴμοι, τῷ μολόντι δεσπότῃ–
ἐμῷ· φέρειν γὰρ χρὴ τὸ δούλιον ζυγόν·
νεῶν τ’ ἄπαρχος Ἰλίου τ’ ἀναστάτης
οὐκ οἶδεν οἵα γλῶσσα, μισητῆς κυνὸς
λείξασα κἀκτείνασα φαιδρὸν οὖς δίκην,

1230 ἄτης λαθραίου τεύξεται κακῇ τύχῃ.
τοιάδε τόλμα· θῆλυς ἄρσενος φονεύς·
ἔστιν–τί νιν καλοῦσα δυσφιλὲς δάκος
τύχοιμ’ ἄν; ἀμφίσβαιναν, ἢ Σκύλλαν τινὰ
οἰκοῦσαν ἐν πέτραισι, ναυτίλων βλάβην,
† θύουσαν Ἅιδου μητέρ’ † ἄσπονδόν τ’ Ἄρη
φίλοις πνέουσαν; ὡς δ’ ἐπωλολύξατο
ἡ παντότολμος, ὥσπερ ἐν μάχης τροπῇ.
δοκεῖ δὲ χαίρειν νοστίμῳ σωτηρίᾳ.
καὶ τῶνδ’ ὅμοιον εἴ τι μὴ πείθω· τί γάρ;

1240 τὸ μέλλον ἥξει. καὶ σύ μ’ ἐν τάχει παρὼν
ἄγαν γ’ ἀληθόμαντιν οἰκτίρας ἐρεῖς.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τὴν μὲν Θυέστου δαῖτα παιδείων κρεῶν
ξυνῆκα καὶ πέφρικα, καὶ φόβος μ’ ἔχει
κλύοντ’ ἀληθῶς οὐδὲν ἐξῃκασμένα.
τὰ δ’ ἄλλ’ ἀκούσας ἐκ δρόμου πεσὼν τρέχω.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Ἀγαμέμνονός σέ φημ’ ἐπόψεσθαι μόρον.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ εὔφημον, ὦ τάλαινα, κοίμησον στόμα.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἀλλ’ οὔτι παιὼν τῷδ’ ἐπιστατεῖ λόγῳ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ οὔκ, εἴπερ ἔσται γ’· ἀλλὰ μὴ γένοιτό πως.

1250 ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ σὺ μὲν κατεύχῃ, τοῖς δ’ ἀποκτείνειν μέλει.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τίνος πρὸς ἀνδρὸς τοῦτ’ ἄχος πορσύνεται;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἦ κάρτα χρησμῶν παρεκόπης ἐμῶν ἄρα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τοῦ γὰρ τελοῦντος οὐ ξυνῆκα μηχανήν.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ καὶ μὴν ἄγαν γ’ Ἕλλην’ ἐπίσταμαι φάτιν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ καὶ γὰρ τὰ πυθόκραντα· δυσμαθῆ δ’ ὅμως.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ παπαῖ, οἷον τὸ πῦρ· ἐπέρχεται δέ μοι.
ὀτοτοῖ, Λύκει’ Ἄπολλον, οἲ ἐγὼ ἐγώ.
αὕτη δίπους λέαινα συγκοιμωμένη
λύκῳ, λέοντος εὐγενοῦς ἀπουσίᾳ,

1260 κτενεῖ με τὴν τάλαιναν· ὡς δὲ φάρμακον
τεύχουσα κἀμοῦ μισθὸν ἐνθήσει ποτῷ·
ἐπεύχεται, θήγουσα φωτὶ φάσγανον,
ἐμῆς ἀγωγῆς ἀντιτείσεσθαι φόνον.
τί δῆτ’ ἐμαυτῆς καταγέλωτ’ ἔχω τάδε,
καὶ σκῆπτρα καὶ μαντεῖα περὶ δέρῃ στέφη;
σὲ μὲν πρὸ μοίρας τῆς ἐμῆς διαφθερῶ.
ἴτ’ ἐς φθόρον· πεσόντα γ’ ὧδ’ ἀμείβομαι.
ἄλλην τιν’ Ἄτην ἀντ’ ἐμοῦ πλουτίζετε.
ἰδοὺ δ’, Ἀπόλλων αὐτὸς ἐκδύων ἐμὲ

1270 χρηστηρίαν ἐσθῆτ’, ἐποπτεύσας δέ με
κἀν τοῖσδε κόσμοις καταγελωμένην † μετὰ
φίλων ὑπ’ ἐχθρῶν οὐ διχορρόπως μάτην.
κακουμένη δέ, φοιτὰς ὡς ἀγύρτρια,
πτωχὸς τάλαινα λιμοθνὴς ἠνεσχόμην·
καὶ νῦν ὁ μάντις μάντιν ἐκπράξας ἐμὲ
ἀπήγαγ’ ἐς τοιάσδε θανασίμους τύχας.
βωμοῦ πατρῴου δ’ ἀντ’ ἐπίξηνον μένει,
θερμῷ κοπείσης φοίνιον προσφάγματι.
οὐ μὴν ἄτιμοί γ’ ἐκ θεῶν τεθνήξομεν.

1280 ἥξει γὰρ ἡμῶν ἄλλος αὖ τιμάορος,
μητροκτόνον φίτυμα, ποινάτωρ πατρός·
φυγὰς δ’ ἀλήτης τῆσδε γῆς ἀπόξενος
κάτεισιν, ἄτας τάσδε θριγκώσων φίλοις·
ὀμώμοται γὰρ ὅρκος ἐκ θεῶν μέγας,
ἄξειν νιν ὑπτίασμα κειμένου πατρός.
τί δῆτ’ ἐγὼ κάτοικτος ὧδ’ ἀναστένω;
ἐπεὶ τὸ πρῶτον εἶδον Ἰλίου πόλιν
πράξασαν ὡς ἔπραξεν, οἳ δ’ εἷλον πόλιν
οὕτως ἀπαλλάσσουσιν ἐν θεῶν κρίσει.

1290 ἰοῦσα πράξω· τλήσομαι τὸ κατθανεῖν.
Ἅιδου πύλας δὲ τάσδ’ ἐγὼ προσεννέπω·
ἐπεύχομαι δὲ καιρίας πληγῆς τυχεῖν,
ὡς ἀσφάδᾳστος, αἱμάτων εὐθνησίμων
ἀπορρυέντων, ὄμμα συμβάλω τόδε.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ὦ πολλὰ μὲν τάλαινα, πολλὰ δ’ αὖ σοφὴ
γύναι, μακρὰν ἔτεινας. εἰ δ’ ἐτητύμως
μόρον τὸν αὑτῆς οἶσθα, πῶς θεηλάτου
βοὸς δίκην πρὸς βωμὸν εὐτόλμως πατεῖς;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ οὐκ ἔστ’ ἄλυξις, οὔ, ξένοι, † χρόνῳ πλέῳ.

1300 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ὁ δ’ ὕστατός γε τοῦ χρόνου
πρεσβεύεται.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἥκει τόδ’ ἦμαρ· σμικρὰ κερδανῶ φυγῇ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἀλλ’ ἴσθι τλήμων οὖσ’ ἀπ’ εὐτόλμου φρενός.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ οὐδεὶς ἀκούει ταῦτα τῶν εὐδαιμόνων.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἀλλ’ εὐκλεῶς τοι κατθανεῖν χάρις βροτῷ.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἰὼ πάτερ σοῦ σῶν τε γενναίων τέκνων.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τί δ’ ἐστὶ χρῆμα; τίς σ’ ἀποστρέφει φόβος;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ φεῦ φεῦ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τί τοῦτ’ ἔφευξας; εἴ τι μὴ φρενῶν στύγος.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ φόνον δόμοι πνέουσιν αἱματοσταγῆ.

1310 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ καὶ πῶς; τόδ’ ὄζει θυμάτων ἐφεστίων.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ὅμοιος ἀτμὸς ὥσπερ ἐκ τάφου πρέπει.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ οὐ Σύριον ἀγλάισμα δώμασιν λέγεις;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἀλλ’ εἶμι κἀν δόμοισι κωκύσουσ’ ἐμὴν
Ἀγαμέμνονός τε μοῖραν. ἀρκείτω βίος.
ἰὼ ξένοι.
οὔτοι δυσοίζω, θάμνον ὡς ὄρνις, φόβῳ
ἄλλως· θανούσῃ μαρτυρεῖτέ μοι τόδε,
ὅταν γυνὴ γυναικὸς ἀντ’ ἐμοῦ θάνῃ,
ἀνήρ τε δυσδάμαρτος ἀντ’ ἀνδρὸς πέσῃ.

1320 ἐπιξενοῦμαι ταῦτα δ’ ὡς θανουμένη.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ὦ τλῆμον, οἰκτίρω σε θεσφάτου μόρου.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ ἅπαξ ἔτ’ εἰπεῖν ῥῆσιν, ἢ θρῆνον θέλω
ἐμὸν τὸν αὐτῆς. ἡλίου δ’ ἐπεύχομαι
πρὸς ὕστατον φῶς τοῖς ἐμοῖς τιμαόροις
ἐχθροὺς φόνευσιν τὴν ἐμὴν τίνειν ὁμοῦ,
δούλης θανούσης, εὐμαροῦς χειρώματος.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἰὼ βρότεια πράγματ’· εὐτυχοῦντα μὲν
σκιᾷ τις ἂν πρέψειεν· εἰ δὲ δυστυχοῖ,
βολαῖς ὑγρώσσων σπόγγος ὤλεσεν γραφήν.

1330 καὶ ταῦτ’ ἐκείνων μᾶλλον οἰκτίρω πολύ.
τὸ μὲν εὖ πράσσειν ἀκόρεστον ἔφυ
πᾶσι βροτοῖσιν· δακτυλοδείκτων δ’
οὔτις ἀπειπὼν εἴργει μελάθρων,
μηκέτ’ ἐσέλθῃς, τάδε φωνῶν.
καὶ τῷδε πόλιν μὲν ἑλεῖν ἔδοσαν
μάκαρες Πριάμου·
θεοτίμητος δ’ οἴκαδ’ ἱκάνει·
νῦν δ’ εἰ προτέρων αἷμ’ ἀποτείσει
καὶ τοῖσι θανοῦσι θανὼν ἄλλων

1340 ποινὰς θανάτων ἐπικρανεῖ,
τίς τἂν εὔξαιτο βροτῶν ἀσινεῖ
δαίμονι φῦναι τάδ’ ἀκούων;
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ὤμοι, πέπληγμαι καιρίαν πληγὴν ἔσω.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ σῖγα· τίς πληγὴν ἀυτεῖ καιρίως οὐτασμένος;
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ ὤμοι μάλ’ αὖθις, δευτέραν πεπληγμένος.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τοὔργον εἰργάσθαι δοκεῖ μοι βασιλέως οἰμώγμασιν. ἀλλὰ κοινωσώμεθ’, ἤν πως, ἀσφαλῆ βουλεύματα. ΣΥΜΒ 1ος Γ ἐγὼ μὲν ὑμῖν τὴν ἐμὴν γνώμην
λέγω, πρὸς δῶμα δεῦρ’ ἀστοῖσι κηρύσσειν βοήν.

1350 ΣΥΜΒ 2ος Γ ἐμοὶ δ’ ὅπως τάχιστά γ’ ἐμπεσεῖν δοκεῖ
καὶ πρᾶγμ’ ἐλέγχειν σὺν νεορρύτῳ ξίφει.
ΣΥΜΒ 3ος Γ κἀγὼ τοιούτου γνώματος κοινωνὸς ὢν
ψηφίζομαί τι δρᾶν· τὸ μὴ μέλλειν δ’ ἀκμή.
ΣΥΜΒ 4ος Γ ὁρᾶν πάρεστι· φροιμιάζονται γὰρ ὥς,
τυραννίδος σημεῖα πράσσοντες πόλει.
ΣΥΜΒ 5ος Γ χρονίζομεν γάρ. οἱ δὲ τῆς μελλοῦς κλέος
πέδοι πατοῦντες οὐ καθεύδουσιν χερί.
ΣΥΜΒ 6ος Γ οὐκ οἶδα βουλῆς ἧστινος τυχὼν λέγω.
τοῦ δρῶντός ἐστι καὶ τὸ βουλεῦσαι πέρι.

1360 ΣΥΜΒ 7ος Γ κἀγὼ τοιοῦτός εἰμ’, ἐπεὶ δυσμηχανῶ
λόγοισι τὸν θανόντ’ ἀνιστάναι πάλιν.
ΣΥΜΒ 8ος Γ ἦ καὶ βίον τείνοντες ὧδ’ ὑπείξομεν
δόμων καταισχυντῆρσι τοῖσδ’ ἡγουμένοις;
ΣΥΜΒ 9ος Γ ἀλλ’ οὐκ ἀνεκτόν, ἀλλὰ κατθανεῖν κρατεῖ·
πεπαιτέρα γὰρ μοῖρα τῆς τυραννίδος.
ΣΥΜΒ 10ος Γ ἦ γὰρ τεκμηρίοισιν ἐξ οἰμωγμάτων
μαντευσόμεσθα τἀνδρὸς ὡς ὀλωλότος;
ΣΥΜΒ 11ος Γ σάφ’ εἰδότας χρὴ τῶνδε θυμοῦσθαι πέρι·
τὸ γὰρ τοπάζειν τοῦ σάφ’ εἰδέναι δίχα.

1370 ΣΥΜΒ 12ος Γ ταύτην ἐπαινεῖν πάντοθεν πληθύνομαι,
τρανῶς Ἀτρείδην † εἰδέναι κυροῦνθ’ ὅπως.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ πολλῶν πάροιθεν καιρίως εἰρημένων
τἀναντί’ εἰπεῖν οὐκ ἐπαισχυνθήσομαι.
πῶς γάρ τις ἐχθροῖς ἐχθρὰ πορσύνων, φίλοις
δοκοῦσιν εἶναι, πημονῆς ἀρκύστατ’ ἂν
φράξειεν ὕψος κρεῖσσον ἐκπηδήματος;
ἐμοὶ δ’ ἀγὼν ὅδ’ οὐκ ἀφρόντιστος πάλαι·
νείκης παλαιᾶς ἦλθε, σὺν χρόνῳ γε μήν·
ἕστηκα δ’ ἔνθ’ ἔπαισ’ ἐπ’ ἐξειργασμένοις.

1380 οὕτω δ’ ἔπραξα–καὶ τάδ’ οὐκ ἀρνήσομαι–
ὡς μήτε φεύγειν μήτ’ ἀμύνεσθαι μόρον.
ἄπειρον ἀμφίβληστρον, ὥσπερ ἰχθύων,
περιστιχίζω, πλοῦτον εἵματος κακόν,
παίω δέ νιν δίς· κἀν δυοῖν οἰμωγμάτοιν
μεθῆκεν αὐτοῦ κῶλα· καὶ πεπτωκότι
τρίτην ἐπενδίδωμι, τοῦ κατὰ χθονός,
Ἅιδου, νεκρῶν σωτῆρος, εὐκταίαν χάριν.
οὕτω τὸν αὑτοῦ θυμὸν ὁρμαίνει πεσών,
κἀκφυσιῶν ὀξεῖαν αἵματος σφαγὴν

1390 βάλλει μ’ ἐρεμνῇ ψακάδι φοινίας δρόσου,
χαίρουσαν οὐδὲν ἧσσον ἢ διοσδότῳ
γάνει σπορητὸς κάλυκος ἐν λοχεύμασιν.
ὡς ὧδ’ ἐχόντων, πρέσβος Ἀργείων τόδε,
χαίροιτ’ ἄν, εἰ χαίροιτ’, ἐγὼ δ’ ἐπεύχομαι.
εἰ δ’ ἦν πρεπόντων ὥστ’ ἐπισπένδειν νεκρῷ,
τῷδ’ ἂν δικαίως ἦν, ὑπερδίκως μὲν οὖν·
τοσόνδε κρατῆρ’ ἐν δόμοις κακῶν ὅδε
πλήσας ἀραίων αὐτὸς ἐκπίνει μολών.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ θαυμάζομέν σου γλῶσσαν, ὡς θρασύστομος,

1400 ἥτις τοιόνδ’ ἐπ’ ἀνδρὶ κομπάζεις λόγον.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ πειρᾶσθέ μου γυναικὸς ὡς ἀφράσμονος·
ἐγὼ δ’ ἀτρέστῳ καρδίᾳ πρὸς εἰδότας
λέγω–σὺ δ’ αἰνεῖν εἴτε με ψέγειν θέλεις
ὅμοιον–οὗτός ἐστιν Ἀγαμέμνων, ἐμὸς
πόσις, νεκρὸς δὲ τῆσδε δεξιᾶς χερός,
ἔργον δικαίας τέκτονος. τάδ’ ὧδ’ ἔχει.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τί κακόν, ὦ γύναι, [στρ. α]
χθονοτρεφὲς ἐδανὸν ἢ ποτὸν
πασαμένα ῥυτᾶς ἐξ ἁλὸς ὄρμενον
τόδ’ ἐπέθου θύος, δημοθρόους τ’ ἀράς;

1410 ἀπέδικες ἀπέταμες, ἀπόπολις δ’ ἔσῃ,
μῖσος ὄβριμον ἀστοῖς.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ νῦν μὲν δικάζεις ἐκ πόλεως φυγὴν ἐμοί,
καὶ μῖσος ἀστῶν δημόθρους τ’ ἔχειν ἀράς,
οὐδὲν τότ’ ἀνδρὶ τῷδ’ ἐναντίον φέρων,
ὃς οὐ προτιμῶν, ὡσπερεὶ βοτοῦ μόρον,
μήλων φλεόντων εὐπόκοις νομεύμασιν,
ἔθυσεν αὑτοῦ παῖδα, φιλτάτην ἐμοὶ
ὠδῖν’, ἐπῳδὸν Θρῃκίων ἀημάτων.
οὐ τοῦτον ἐκ γῆς τῆσδε χρῆν σ’ ἀνδρηλατεῖν,

1420 μιασμάτων ἄποινα; ἐπήκοος δ’ ἐμῶν
ἔργων δικαστὴς τραχὺς εἶ. λέγω δέ σοι
τοιαῦτ’ ἀπειλεῖν, ὡς παρεσκευασμένη
σ’ ἐκ τῶν ὁμοίων χειρὶ νικήσαντ’ ἐμοῦ
ἄρχειν· ἐὰν δὲ τοὔμπαλιν κραίνῃ θεός,
γνώσῃ διδαχθεὶς ὀψὲ γοῦν τὸ σωφρονεῖν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ μεγαλόμητις εἶ, [ἀντ.
περίφρονα δ’ ἔλακες, ὥσπερ οὖν
φονολιβεῖ τύχᾳ φρὴν ἐπιμαίνεται·
λίβος ἐπ’ ὀμμάτων αἵματος ἐμπρέπει·
ἄντιτον ἔτι σε χρὴ στερομέναν φίλων

1430 τύμμα τύμματι τεῖσαι.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ καὶ τήνδ’ ἀκούεις ὁρκίων ἐμῶν θέμιν·
μὰ τὴν τέλειον τῆς ἐμῆς παιδὸς Δίκην,
Ἄτην Ἐρινύν θ’, αἷσι τόνδ’ ἔσφαξ’ ἐγώ,
οὔ μοι Φόβου μέλαθρον ἐλπὶς ἐμπατεῖ,
ἕως ἂν αἴθῃ πῦρ ἐφ’ ἑστίας ἐμῆς
Αἴγισθος, ὡς τὸ πρόσθεν εὖ φρονῶν ἐμοί.
οὗτος γὰρ ἡμῖν ἀσπὶς οὐ σμικρὰ θράσους.
. . . . . . .
κεῖται, γυναικὸς τῆσδε λυμαντήριος,
Χρυσηίδων μείλιγμα τῶν ὑπ’ Ἰλίῳ·

1440 ἥ τ’ αἰχμάλωτος ἥδε καὶ τερασκόπος
καὶ κοινόλεκτρος τοῦδε, θεσφατηλόγος
πιστὴ ξύνευνος, ναυτίλων δὲ σελμάτων
ἰσοτριβής. ἄτιμα δ’ οὐκ ἐπραξάτην.
ὁ μὲν γὰρ οὕτως, ἡ δέ τοι κύκνου δίκην
τὸν ὕστατον μέλψασα θανάσιμον γόον
κεῖται † φιλήτως τοῦδ’, ἐμοὶ δ’ ἐπήγαγεν
εὐνῆς παροψώνημα τῆς ἐμῆς χλιδῇ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ φεῦ, τίς ἂν ἐν τάχει, μὴ περιώδυνος, [στρ.
α.] μηδὲ δεμνιοτήρης,

1450 μόλοι τὸν ἀεὶ φέρουσ’ ἐν ἡμῖν
Μοῖρ’ ἀτέλευτον ὕπνον, δαμέντος
φύλακος εὐμενεστάτου [καὶ]
πολέα τλάντος γυναικὸς διαί; πρὸς γυναι-
κὸς δ’ ἀπέφθισεν βίον.
– ἰὼ ἰὼ παράνους Ἑλένα [ἐφυμν. α
μία τὰς πολλάς, τὰς πάνυ πολλὰς
ψυχὰς ὀλέσασ’ ὑπὸ Τροίᾳ,
νῦν τελέαν πολύμναστον ἐπηνθίσω

1460 δι’ αἷμ’ ἄνιπτον ἥτις ἦν τότ’ ἐν δόμοις
ἔρις ἐρίδματος, ἀνδρὸς οἰζύς.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ μηδὲν θανάτου μοῖραν ἐπεύχου
τοῖσδε βαρυνθείς·
μηδ’ εἰς Ἑλένην κότον ἐκτρέψῃς,
ὡς ἀνδρολέτειρ’, ὡς μία πολλῶν
ἀνδρῶν ψυχὰς Δαναῶν ὀλέσασ’
ἀξύστατον ἄλγος ἔπραξε.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ δαῖμον, ὃς ἐμπίτνεις δώμασι καὶ διφυί- [ἀντ.
α.] οισι Τανταλίδαισιν,

1470 κράτος <τ’> ἰσόψυχον ἐκ γυναικῶν
καρδιόδηκτον ἐμοὶ κρατύνεις,
ἐπὶ δὲ σώματος δίκαν [μοι]
κόρακος ἐχθροῦ σταθεὶς ἐννόμως ὕμνον ὑ-
μνεῖν ἐπεύχεαι <κακόν>.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ νῦν δ’ ὤρθωσας στόματος γνώμην,
τὸν τριπάχυντον
δαίμονα γέννης τῆσδε κικλῄσκων.
ἐκ τοῦ γὰρ ἔρως αἱματολοιχὸς
νείρᾳ τρέφεται· πρὶν καταλῆξαι

1480 τὸ παλαιὸν ἄχος, νέος ἰχώρ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἦ μέγαν οἴκοις τοῖσδε [στρ. β.
δαίμονα καὶ βαρύμηνιν αἰνεῖς,
φεῦ φεῦ, κακὸν αἶνον
ἀτηρᾶς τύχας ἀκόρεστον·
ἰὼ ἰὴ διαὶ Διὸς
παναιτίου πανεργέτα·
τί γὰρ βροτοῖς ἄνευ Διὸς τελεῖται;
τί τῶνδ’ οὐ θεόκραντόν ἐστιν;
– ἰὼ ἰὼ βασιλεῦ βασιλεῦ, [ἐφυμν. β.

1490 πῶς σε δακρύσω;
φρενὸς ἐκ φιλίας τί ποτ’ εἴπω;
κεῖσαι δ’ ἀράχνης ἐν ὑφάσματι τῷδ’
ἀσεβεῖ θανάτῳ βίον ἐκπνέων,
ὤμοι μοι, κοίταν τάνδ’ ἀνελεύθερον
δολίῳ μόρῳ δαμεὶς <δάμαρτος>
ἐκ χερὸς ἀμφιτόμῳ βελέμνῳ.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ αὐχεῖς εἶναι τόδε τοὔργον ἐμόν·
μὴ δ’ ἐπιλεχθῇς
Ἀγαμεμνονίαν εἶναί μ’ ἄλοχον.

1500 φανταζόμενος δὲ γυναικὶ νεκροῦ
τοῦδ’ ὁ παλαιὸς δριμὺς ἀλάστωρ
Ἀτρέως χαλεποῦ θοινατῆρος
τόνδ’ ἀπέτεισεν,
τέλεον νεαροῖς ἐπιθύσας.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ὡς μὲν ἀναίτιος εἶ [ἀντ. β.
τοῦδε φόνου τίς ὁ μαρτυρήσων;
πῶ πῶ; πατρόθεν δὲ
συλλήπτωρ γένοιτ’ ἂν ἀλάστωρ.
βιάζεται δ’ ὁμοσπόροις

1510 ἐπιρροαῖσιν αἱμάτων
μέλας Ἄρης, ὅποι δίκαν προβαίνων
πάχνᾳ κουροβόρῳ παρέξει.
– ἰὼ ἰὼ βασιλεῦ βασιλεῦ, [ἐφυμν. β.
πῶς σε δακρύσω;
φρενὸς ἐκ φιλίας τί ποτ’ εἴπω;
κεῖσαι δ’ ἀράχνης ἐν ὑφάσματι τῷδ’
ἀσεβεῖ θανάτῳ βίον ἐκπνέων,
ὤμοι μοι, κοίταν τάνδ’ ἀνελεύθερον
δολίῳ μόρῳ δαμεὶς <δάμαρτος>

1520 ἐκ χερὸς ἀμφιτόμῳ βελέμνῳ.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ [οὔτ’ ἀνελεύθερον οἶμαι θάνατον
τῷδε γενέσθαι.]
οὐδὲ γὰρ οὗτος δολίαν ἄτην
οἴκοισιν ἔθηκ’;
ἀλλ’ ἐμὸν ἐκ τοῦδ’ ἔρνος ἀερθέν,
† τὴν πολύκλαυτόν τ’ Ἰφιγενείαν,
ἄξια δράσας, ἄξια πάσχων,
μηδὲν ἐν Ἅιδου μεγαλαυχείτω,
ξιφοδηλήτῳ
θανάτῳ τείσας ἅπερ ἔρξεν.

1530 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ἀμηχανῶ φροντίδος στερηθεὶς [στρ. γ.]
εὐπάλαμον μέριμναν
ὅπᾳ τράπωμαι, πίτνοντος οἴκου.
δέδοικα δ’ ὄμβρου κτύπον δομοσφαλῆ
τὸν αἱματηρόν. ψακὰς δὲ λήγει;
δίκην [δ’] ἐπ’ ἄλλο πρᾶγμα θηγάνει βλάβης
πρὸς ἄλλαις θηγάναισι Μοῖρα.
– ἰὼ γᾶ γᾶ, εἴθ’ ἔμ’ ἐδέξω, [ἐφ. γ.
πρὶν τόνδ’ ἐπιδεῖν ἀργυροτοίχου

1540 δροίτης κατέχοντα χάμευναν.
τίς ὁ θάψων νιν; τίς ὁ θρηνήσων;
ἦ σὺ τόδ’ ἔρξαι τλήσῃ, κτείνασ’
ἄνδρα τὸν αὑτῆς ἀποκωκῦσαι,
ψυχῇ τ’ ἄχαριν χάριν ἀντ’ ἔργων
μεγάλων ἀδίκως ἐπικρᾶναι;
– τίς δ’ ἐπιτύμβιος αἶνον ἐπ’ ἀνδρὶ θείῳ
σὺν δακρύοις ἰάπτων

1550 ἀληθείᾳ φρενῶν πονήσει;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οὐ σὲ προσήκει τὸ μέλημ’ ἀλέγειν
τοῦτο· πρὸς ἡμῶν
κάππεσε, κάτθανε, καὶ καταθάψομεν
οὐχ ὑπὸ κλαυθμῶν τῶν ἐξ οἴκων,
ἀλλ’ Ἰφιγένειά νιν ἀσπασίως
θυγάτηρ, ὡς χρή,
πατέρ’ ἀντιάσασα πρὸς ὠκύπορον
πόρθμευμ’ ἀχέων
περὶ χεῖρε βαλοῦσα φιλήσει.

1560 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ὄνειδος ἥκει τόδ’ ἀντ’ ὀνείδους, [ἀντ. γ.]
δύσμαχα δ’ ἐστὶ κρῖναι.
φέρει φέροντ’, ἐκτίνει δ’ ὁ καίνων.
μίμνει δὲ μίμνοντος ἐν θρόνῳ Διὸς
παθεῖν τὸν ἔρξαντα· θέσμιον γάρ.
τίς ἂν γονὰν ἀραῖον ἐκβάλοι δόμων;
κεκόλληται γένος πρὸς ἄτᾳ.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἐς τόνδ’ ἐνέβη σὺν ἀληθείᾳ
χρησμός. ἐγὼ δ’ οὖν
ἐθέλω δαίμονι τῷ Πλεισθενιδᾶν

1570 ὅρκους θεμένη τάδε μὲν στέργειν,
δύστλητά περ ὄνθ’· ὃ δὲ λοιπόν, ἰόντ’
ἐκ τῶνδε δόμων ἄλλην γενεὰν
τρίβειν θανάτοις αὐθένταισι·
κτεάνων δὲ μέρος
βαιὸν ἐχούσῃ πᾶν ἀπόχρη μοι,
μανίας μελάθρων
ἀλληλοφόνους ἀφελούσῃ.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ ὦ φέγγος εὖφρον ἡμέρας δικηφόρου.
φαίην ἂν ἤδη νῦν βροτῶν τιμαόρους
θεοὺς ἄνωθεν γῆς ἐποπτεύειν ἄχη,


1580 ἰδὼν ὑφαντοῖς ἐν πέπλοις Ἐρινύων
τὸν ἄνδρα τόνδε κείμενον, φίλως ἐμοί,
χερὸς πατρῴας ἐκτίνοντα μηχανάς.
Ἀτρεὺς γὰρ ἄρχων τῆσδε γῆς, τούτου πατήρ,
πατέρα Θυέστην τὸν ἐμόν, ὡς τορῶς φράσαι,
αὑτοῦ δ’ ἀδελφόν, ἀμφίλεκτος ὢν κράτει,
ἠνδρηλάτησεν ἐκ πόλεώς τε καὶ δόμων.
καὶ προστρόπαιος ἑστίας μολὼν πάλιν
τλήμων Θυέστης μοῖραν ηὕρετ’ ἀσφαλῆ,
τὸ μὴ θανὼν πατρῷον αἱμάξαι πέδον

1590 αὐτός· ξένια δὲ τοῦδε δύσθεος πατὴρ
Ἀτρεύς, προθύμως μᾶλλον ἢ φίλως πατρὶ
τὠμῷ, κρεουργὸν ἦμαρ εὐθύμως ἄγειν
δοκῶν, παρέσχε δαῖτα παιδείων κρεῶν.
τὰ μὲν ποδήρη καὶ χερῶν ἄκρους κτένας
ἔθρυπτ’ ἄνωθεν ἀνδρακὰς καθημένοις
ἄσημ’· ὁ δ’ αὐτῶν αὐτίκ’ ἀγνοίᾳ λαβὼν
ἔσθει βορὰν ἄσωτον, ὡς ὁρᾷς, γένει.
κἄπειτ’ ἐπιγνοὺς ἔργον οὐ καταίσιον
ᾤμωξεν, ἀμπίπτει δ’ ἀπὸ σφαγὴν ἐρῶν,

1600 μόρον δ’ ἄφερτον Πελοπίδαις ἐπεύχεται,
λάκτισμα δείπνου ξυνδίκως τιθεὶς ἀρᾷ,
οὕτως ὀλέσθαι πᾶν τὸ Πλεισθένους γένος.
ἐκ τῶνδέ τοι πεσόντα τόνδ’ ἰδεῖν πάρα.
κἀγὼ δίκαιος τοῦδε τοῦ φόνου ῥαφεύς.
τρίτον γὰρ ὄντα μ’ ἔλιπε, κἀθλίῳ πατρὶ
συνεξελαύνει τυτθὸν ὄντ’ ἐν σπαργάνοις·
τραφέντα δ’ αὖθις ἡ δίκη κατήγαγεν,
καὶ τοῦδε τἀνδρὸς ἡψάμην θυραῖος ὤν,
πᾶσαν ξυνάψας μηχανὴν δυσβουλίας.

1610 οὕτω καλὸν δὴ καὶ τὸ κατθανεῖν ἐμοί,
ἰδόντα τοῦτον τῆς δίκης ἐν ἕρκεσιν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Αἴγισθ’, ὑβρίζειν ἐν κακοῖσιν οὐ σέβω.
σὺ δ’ ἄνδρα τόνδε φῂς ἑκὼν κατακτανεῖν,
μόνος δ’ ἔποικτον τόνδε βουλεῦσαι φόνον;
οὔ φημ’ ἀλύξειν ἐν δίκῃ τὸ σὸν κάρα
δημορριφεῖς, σάφ’ ἴσθι, λευσίμους ἀράς.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ σὺ ταῦτα φωνεῖς νερτέρᾳ προσήμενος
κώπῃ, κρατούντων τῶν ἐπὶ ζυγῷ δορός;
γνώσῃ γέρων ὢν ὡς διδάσκεσθαι βαρὺ

1620 τῷ τηλικούτῳ, σωφρονεῖν εἰρημένον.
δεσμοὶ δὲ καὶ τὸ γῆρας αἵ τε νήστιδες
δύαι διδάσκειν ἐξοχώταται φρενῶν
ἰατρομάντεις. οὐχ ὁρᾷς ὁρῶν τάδε;
πρὸς κέντρα μὴ λάκτιζε, μὴ παίσας μογῇς.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ γύναι, σὺ τοὺς ἥκοντας ἐκ μάχης νέον–
οἰκουρὸς εὐνήν <τ’> ἀνδρὸς αἰσχύνουσ’ ἅμα,
ἀνδρὶ στρατηγῷ τόνδ’ ἐβούλευσας μόρον;
ΑΙΓΙΣΘΟΣ καὶ ταῦτα τἄπη κλαυμάτων ἀρχηγενῆ.
Ὀρφεῖ δὲ γλῶσσαν τὴν ἐναντίαν ἔχεις.

1630 ὁ μὲν γὰρ ἦγε πάντα που φθογγῆς χαρᾷ,
σὺ δ’ ἐξορίνας νηπίοις ὑλάγμασιν
ἄξῃ· κρατηθεὶς δ’ ἡμερώτερος φανῇ.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ὡς δὴ σύ μοι τύραννος Ἀργείων ἔσῃ,
ὃς οὐκ, ἐπειδὴ τῷδ’ ἐβούλευσας μόρον,
δρᾶσαι τόδ’ ἔργον οὐκ ἔτλης αὐτοκτόνως.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ τὸ γὰρ δολῶσαι πρὸς γυναικὸς ἦν σαφῶς,
ἐγὼ δ’ ὕποπτος ἐχθρὸς ἦ παλαιγενής.
ἐκ τῶν δὲ τοῦδε χρημάτων πειράσομαι
ἄρχειν πολιτῶν· τὸν δὲ μὴ πειθάνορα

1640 ζεύξω βαρείαις, οὔτι μὴ σειραφόρον
κριθῶντα πῶλον· ἀλλ’ ὁ δυσφιλὴς σκότῳ
λιμὸς ξύνοικος μαλθακόν σφ’ ἐπόψεται.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ τί δὴ τὸν ἄνδρα τόνδ’ ἀπὸ ψυχῆς κακῆς
οὐκ αὐτὸς ἠνάριζες, ἀλλὰ σὺν γυνὴ
χώρας μίασμα καὶ θεῶν ἐγχωρίων
ἔκτεινε; Ὀρέστης ἆρά που βλέπει φάος,
ὅπως κατελθὼν δεῦρο πρευμενεῖ τύχῃ
ἀμφοῖν γένηται τοῖνδε παγκρατὴς φονεύς;
ΑΙΓΙΣΘΟΣ ἀλλ’ ἐπεὶ δοκεῖς τάδ’ ἔρδειν καὶ λέγειν, γνώσῃ τάχα·

1650 εἶα δή, φίλοι λοχῖται, τοὔργον οὐχ ἑκὰς τόδε.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ εἶα δή, ξίφος πρόκωπον πᾶς τις εὐτρεπιζέτω.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ ἀλλὰ κἀγὼ μὴν πρόκωπος οὐκ ἀναίνομαι θανεῖν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ δεχομένοις λέγεις θανεῖν σε· τὴν τύχην δ’ αἱρούμεθα. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ μηδαμῶς, ὦ φίλτατ’ ἀνδρῶν, ἄλλα δράσωμεν κακά. ἀλλὰ καὶ τάδ’ ἐξαμῆσαι πολλὰ δύστηνον θέρος· πημονῆς δ’ ἅλις γ’ ὑπάρχει· μηδὲν αἱματώμεθα. στείχετ’ αἰδοῖοι γέροντες πρὸς δόμους, πεπρωμένοις πρὶν παθεῖν εἴξαντες· ἀρκεῖν χρὴ τάδ’ ὡς ἐπράξαμεν. εἰ δέ τοι μόχθων γένοιτο τῶνδ’ ἅλις, δεχοίμεθ’ ἄν,


1660 δαίμονος χηλῇ βαρείᾳ δυστυχῶς πεπληγμένοι.
ὧδ’ ἔχει λόγος γυναικός, εἴ τις ἀξιοῖ μαθεῖν.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ ἀλλὰ τούσδε μοι ματαίαν γλῶσσαν ὧδ’ ἀπανθίσαι
κἀκβαλεῖν ἔπη τοιαῦτα δαίμονος πειρωμένους,
σώφρονος γνώμης δ’ ἁμαρτεῖν τὸν κρατοῦντ’ <ἀρνουμένους>.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ οὐκ ἂν Ἀργείων τόδ’ εἴη, φῶτα προσσαίνειν κακόν.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ ἀλλ’ ἐγώ σ’ ἐν ὑστέραισιν ἡμέραις μέτειμ’ ἔτι.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ οὔκ, ἐὰν δαίμων Ὀρέστην δεῦρ’
ἀπευθύνῃ μολεῖν.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ οἶδ’ ἐγὼ φεύγοντας ἄνδρας ἐλπίδας σιτουμένους.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ πρᾶσσε, πιαίνου, μιαίνων τὴν δίκην, ἐπεὶ πάρα.


1670 ΑΙΓΙΣΘΟΣ ἴσθι μοι δώσων ἄποινα τῆσδε μωρίας χάριν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ κόμπασον θαρσῶν, ἀλέκτωρ ὥστε θηλείας πέλας. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ μὴ προτιμήσῃς ματαίων τῶνδ’ ὑλαγμάτων· <ἐγὼ> καὶ σὺ θήσομεν κρατοῦντε τῶνδε δωμάτων <καλῶς>.


………………………………………………………………

Αισχύλος Χοηφόροι

ΟΡΕΣΤΗΣ <Ἑρμῆ χθόνιε, πατρῷ᾽ ἐποπτεύων κράτη,
σωτὴρ γενοῦ μοι ξύμμαχός τ᾽ αἰτουμένῳ·
ἥκω γὰρ ἐς γῆν τήνδε καὶ κατέρχομαι.
τύμβου δ᾽ ἐπ᾽ ὄχθῳ τῷδε κηρύσσω πατρὶ

5 κλύειν, ἀκοῦσαι …
… πλόκαμον Ἰνάχῳ θρεπτήριον.
τὸν δεύτερον δὲ τόνδε πενθητήριον
οὐ γὰρ παρὼν ᾤμωξα σόν, πάτερ, μόρον
οὐδ᾽ ἐξέτεινα χεῖρ᾽ ἐπ᾽ ἐκφορᾷ νεκροῦ.>

10 τί χρῆμα λεύσσω; τίς ποθ᾽ ἥδ᾽ ὁμήγυρις
στείχει γυναικῶν φάρεσιν μελαγχίμοις
πρέπουσα; ποίᾳ ξυμφορᾷ προσεικάσω;
πότερα δόμοισι πῆμα προσκυρεῖ νέον;
ἢ πατρὶ τὠμῷ τάσδ᾽ ἐπεικάσας τύχω

15 χοὰς φερούσας νερτέροις μειλίγματα;
οὐδέν ποτ᾽ ἄλλο· καὶ γὰρ Ἠλέκτραν δοκῶ
στείχειν ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν πένθει λυγρῷ
πρέπουσαν. ὦ Ζεῦ, δός με τείσασθαι μόρον
πατρός, γενοῦ δὲ σύμμαχος θέλων ἐμοί.

20 Πυλάδη, σταθῶμεν ἐκποδών, ὡς ἂν σαφῶς
μάθω γυναικῶν ἥτις ἥδε προστροπή.
ΔΟΥΛΕΣ [α’ χορ.] ἰαλτὸς ἐκ δόμων ἔβαν [στρ. α.]
χοὰς προπομπὸς ὀξύχειρι σὺν κτύπῳ.
πρέπει παρηὶς φοινίοις ἀμυγμοῖς

25 ὄνυχος ἄλοκι νεοτόμῳ·
δι᾽ αἰῶνος δ᾽ ἰυγμοῖσι βόσκεται κέαρ.
λινοφθόροι δ᾽ ὑφασμάτων
λακίδες ἔφλαδον ὑπ᾽ ἄλγεσιν,
προστέρνῳ στολμῷ

30 πέπλων ἀγελάστοις
ξυμφοραῖς πεπληγμένων.
τορὸς δὲ Φοῖβος ὀρθόθριξ [ἀντ. α.]
δόμων ὀνειρόμαντις, ἐξ ὕπνου κότον
πνέων, ἀωρόνυκτον ἀμβόαμα

35 μυχόθεν ἔλακε περὶ φόβῳ,
γυναικείοισιν ἐν δώμασιν βαρὺς πίτνων.
κριταί <τε> τῶνδ᾽ ὀνειράτων
θεόθεν ἔλακον ὑπέγγυοι
μέμφεσθαι τοὺς γᾶς

40 νέρθεν περιθύμως
τοῖς κτανοῦσί τ᾽ ἐγκοτεῖν.

τοιάνδε χάριν ἀχάριτον ἀπότροπον κακῶν, [στρ. β.]
ἰὼ γαῖα μαῖα,

45 μωμένα μ᾽ ἰάλλει
δύσθεος γυνά. φοβοῦ-
μαι δ᾽ ἔπος τόδ᾽ ἐκβαλεῖν.
τί γὰρ λύτρον πεσόντος αἵματος πέδοι;
ἰὼ πάνοιζυς ἑστία,

50 ἰὼ κατασκαφαὶ δόμων.
ἀνήλιοι βροτοστυγεῖς
δνόφοι καλύπτουσι δόμους
δεσποτῶν θανάτοισι.

55 σέβας δ᾽ ἄμαχον ἀδάματον ἀπόλεμον τὸ πρὶν [ἀντ. β.]
δι᾽ ὤτων φρενός τε
δαμίας περαῖνον
νῦν ἀφίσταται. φοβεῖ-
ται δέ τις. τὸ δ᾽ εὐτυχεῖν,

60 τόδ᾽ ἐν βροτοῖς θεός τε καὶ θεοῦ πλέον.
ῥοπὴ δ᾽ ἐπισκοπεῖ δίκας
ταχεῖα τοὺς μὲν ἐν φάει,
τὰ δ᾽ ἐν μεταιχμίῳ σκότου
μένει χρονίζοντας ἄχη [βρύει],

65 τοὺς δ᾽ ἄκραντος ἔχει νύξ.

δι᾽ αἵματ᾽ ἐκποθένθ᾽ ὑπὸ χθονὸς τροφοῦ [στρ. γ.]
τίτας φόνος πέπηγεν οὐ διαρρύδαν.
διαλγὴς <δ᾽ > ἄτα διαφέρει

70 τὸν αἴτιον παναρκέτας νόσου βρύειν.
θιγόντι δ᾽ οὔτι νυμφικῶν ἑδωλίων [ἀντ. γ.]
ἄκος, πόροι τε πάντες ἐκ μιᾶς ὁδοῦ
<προ>βαίνοντες τὸν χερομυσῆ
φόνον καθαίροντες ἴθυσαν μάταν.

75 ἐμοὶ δ᾽ —ἀνάγκαν γὰρ ἀμφίπτολιν [ἐπῳδ. 75]
θεοὶ προσήνεγκαν· (ἐκ γὰρ οἴκων
πατρῴων δούλιόν <μ᾽> ἐσᾶγον αἶσαν )—
δίκαια καὶ μὴ δίκαια ἀρχὰς πρέπον

80 βίᾳ φρενῶν αἰνέσαι
πικρὸν στύγος κρατούσῃ.
δακρύω δ᾽ ὑφ᾽ εἱμάτων
ματαίοισι δεσποτᾶν
83β τύχαις, κρυφαίοις πένθεσιν παχνουμένη.
ΗΛΕΚΤΡΑ [ α’ ἐπεισ.] δμωαὶ γυναῖκες, δωμάτων εὐθήμονες,

85 ἐπεὶ πάρεστε τῆσδε προστροπῆς ἐμοὶ
πομποί, γένεσθε τῶνδε σύμβουλοι πέρι·
τί φῶ χέουσα τάσδε κηδείους χοάς;
πῶς εὔφρον᾽ εἴπω, πῶς κατεύξομαι πατρί;
πότερα λέγουσα παρὰ φίλης φίλῳ φέρειν

90 γυναικὸς ἀνδρί, τῆς ἐμῆς μητρὸς πάρα;
τῶνδ᾽ οὐ πάρεστι θάρσος, οὐδ᾽ ἔχω τί φῶ,
χέουσα τόνδε πέλανον ἐν τύμβῳ πατρός.
ἢ τοῦτο φάσκω τοὔπος, ὡς νόμος βροτοῖς,
ἔσθλ᾽ ἀντιδοῦναι τοῖσι πέμπουσιν τάδε

95 στέφη, δόσιν γε τῶν κακῶν ἐπαξίαν;
ἢ σῖγ᾽ ἀτίμως, ὥσπερ οὖν ἀπώλετο
πατήρ, τάδ᾽ ἐκχέασα, γάποτον χύσιν,
στείχω καθάρμαθ᾽ ὥς τις ἐκπέμψας πάλιν
δικοῦσα τεῦχος ἀστρόφοισιν ὄμμασιν;

100 τῆσδ᾽ ἐστὲ βουλῆς, ὦ φίλαι, μεταίτιαι·
κοινὸν γὰρ ἔχθος ἐν δόμοις νομίζομεν.
μὴ κεύθετ᾽ ἔνδον καρδίας φόβῳ τινός.
τὸ μόρσιμον γὰρ τόν τ᾽ ἐλεύθερον μένει
καὶ τὸν πρὸς ἄλλης δεσποτούμενον χερός.

105 λέγοις ἄν, εἴ τι τῶνδ᾽ ἔχοις ὑπέρτερον.
ΔΟΥΛΕΣ αἰδουμένη σοι βωμὸν ὡς τύμβον πατρὸς
λέξω, κελεύεις γάρ, τὸν ἐκ φρενὸς λόγον.
ΗΛΕΚΤΡΑ λέγοις ἄν, ὥσπερ ᾐδέσω τάφον πατρός.
ΔΟΥΛΕΣ φθέγγου χέουσα κεδνὰ τοῖσιν εὔφροσιν.

110 ΗΛΕΚΤΡΑ τίνας δὲ τούτους τῶν φίλων προσεννέπω;

ΔΟΥΛΕΣ πρῶτον μὲν αὑτὴν χὤστις Αἴγισθον στυγεῖ.
ΗΛΕΚΤΡΑ ἐμοί τε καὶ σοί τἄρ᾽ ἐπεύξομαι τάδε;
ΔΟΥΛΕΣ αὐτὴ σὺ ταῦτα μανθάνουσ᾽ ἤδη φράσαι.
ΗΛΕΚΤΡΑ τίν᾽ οὖν ἔτ᾽ ἄλλον τῇδε προστιθῶ στάσει;

115 ΔΟΥΛΕΣ μέμνησ᾽ Ὀρέστου, κεἰ θυραῖός ἐσθ᾽ ὅμως.
ΗΛΕΚΤΡΑ εὖ τοῦτο, κἀφρένωσας οὐχ ἥκιστά με.
ΔΟΥΛΕΣ τοῖς αἰτίοις νῦν τοῦ φόνου μεμνημένη—
ΗΛΕΚΤΡΑ τί φῶ; δίδασκ᾽ ἄπειρον ἐξηγουμένη.
ΔΟΥΛΕΣ ἐλθεῖν τιν᾽ αὐτοῖς δαίμον᾽ ἢ βροτῶν τινα—

120 ΗΛΕΚΤΡΑ πότερα δικαστὴν ἢ δικηφόρον λέγεις;
ΔΟΥΛΕΣ ἅπλῶς τι φράζουσ᾽, ὅστις ἀνταποκτενεῖ.
ΗΛΕΚΤΡΑ καὶ ταῦτά μοὐστὶν εὐσεβῆ θεῶν πάρα;
ΔΟΥΛΕΣ πῶς δ᾽ οὐ τὸν ἐχθρὸν ἀνταμείβεσθαι κακοῖς;
124 ΗΛΕΚΤΡΑ κῆρυξ μέγιστε τῶν ἄνω τε καὶ κάτω,
124α <ἄρηξον,> Ἑρμῆ χθόνιε, κηρύξας ἐμοὶ

125 τοὺς γῆς ἔνερθε δαίμονας κλύειν ἐμὰς
εὐχάς, πατρῴων δωμάτων ἐπισκόπους,
καὶ Γαῖαν αὐτήν, ἣ τὰ πάντα τίκτεται,
θρέψασά τ᾽ αὖθις τῶνδε κῦμα λαμβάνει·
κἀγὼ χέουσα τάσδε χέρνιβας βροτοῖς

130 λέγω καλοῦσα πατέρ᾽, “ἐποίκτιρόν τ᾽ ἐμὲ
φίλον τ᾽ Ὀρέστην· πῶς ἀνάξομεν δόμοις;
πεπραμένοι γὰρ νῦν γέ πως ἀλώμεθα
πρὸς τῆς τεκούσης, ἄνδρα δ᾽ ἀντηλλάξατο
Αἴγισθον, ὅσπερ σοῦ φόνου μεταίτιος.

135 κἀγὼ μὲν ἀντίδουλος· ἐκ δὲ χρημάτων
φεύγων Ὀρέστης ἐστίν, οἱ δ᾽ ὑπερκόπως
ἐν τοῖσι σοῖς πόνοισι χλίουσιν μέγα.
ἐλθεῖν δ᾽ Ὀρέστην δεῦρο σὺν τύχῃ τινὶ
κατεύχομαί σοι, καὶ σὺ κλῦθί μου, πάτερ·

140 αὐτῇ τέ μοι δὸς σωφρονεστέραν πολὺ
μητρὸς γενέσθαι χεῖρά τ᾽ εὐσεβεστέραν.
ἡμῖν μὲν εὐχὰς τάσδε, τοῖς δ᾽ ἐναντίοις
λέγω φανῆναί σου, πάτερ, τιμάορον,
καὶ τοὺς κτανόντας ἀντικατθανεῖν δίκῃ.

145 ταῦτ᾽ ἐν μέσῳ τίθημι τῆς καλῆς ἀρᾶς,
κείνοις λέγουσα τήνδε τὴν κακὴν ἀράν·
ἡμῖν δὲ πομπὸς ἴσθι τῶν ἐσθλῶν ἄνω,
σὺν θεοῖσι καὶ γῇ καὶ δίκῃ νικηφόρῳ.”
τοιαῖσδ᾽ ἐπ᾽ εὐχαῖς τάσδ᾽ ἐπισπένδω χοάς.

150 ὑμᾶς δὲ κωκυτοῖς ἐπανθίζειν νόμος,
παιᾶνα τοῦ θανόντος ἐξαυδωμένας.
ΔΟΥΛΕΣ ἵετε δάκρυ καναχὲς ὀλόμενον
ὀλομένῳ δεσπότᾳ
πρὸς ἔρυμα τόδε κακῶν, κεδνῶν τ᾽

155 ἀπότροπον ἄγος ἀπεύχετον
κεχυμένων χοᾶν. κλύε δέ μοι, κλύε, σέ-
βας ὦ δέσποτ᾽, ἐξ ἀμαυρᾶς φρενός.
ὀτοτοτοτοτοτοτοῖ,
ἴτω τις δορυ-

160 σθενὴς ἀνήρ, ἀναλυτὴρ δόμων,
Σκυθικά τ᾽ ἐν χεροῖν παλίντον᾽
ἐν ἔργῳ βέλη ᾽πιπάλλων Ἄρης
σχέδιά τ᾽ αὐτόκωπα νωμῶν ξίφη.
ΗΛΕΚΤΡΑ ἔχει μὲν ἤδη γαπότους χοὰς πατήρ·

165 νέου δὲ μύθου τοῦδε κοινωνήσατε·
ΔΟΥΛΕΣ λέγοις ἄν· ὀρχεῖται δὲ καρδία φόβῳ.
ΗΛΕΚΤΡΑ ὁρῶ τομαῖον τόνδε βόστρυχον τάφῳ.
ΔΟΥΛΕΣ τίνος ποτ᾽ ἀνδρός, ἢ βαθυζώνου κόρης;

170 ΗΛΕΚΤΡΑ εὐξύμβολον τόδ᾽ ἐστὶ παντὶ δοξάσαι.
ΔΟΥΛΕΣ πῶς οὖν; παλαιὰ παρὰ νεωτέρας μάθω.
ΗΛΕΚΤΡΑ οὐκ ἔστιν ὅστις πλὴν ἐμοῦ κείραιτό νιν.
ΔΟΥΛΕΣ ἐχθροὶ γὰρ οἷς προσῆκε πενθῆσαι τριχί.
ΗΛΕΚΤΡΑ καὶ μὴν ὅδ᾽ ἐστὶ κάρτ᾽ ἰδεῖν ὁμόπτερος—

175 ΔΟΥΛΕΣ ποίαις ἐθείραις; τοῦτο γὰρ θέλω μαθεῖν.
ΗΛΕΚΤΡΑ αὐτοῖσιν ἡμῖν κάρτα προσφερὴς ἰδεῖν.
ΔΟΥΛΕΣ μῶν οὖν Ὀρέστου κρύβδα δῶρον ἦν τόδε;
ΗΛΕΚΤΡΑ μάλιστ᾽ ἐκείνου βοστρύχοις προσείδεται.
ΔΟΥΛΕΣ καὶ πῶς ἐκεῖνος δεῦρ᾽ ἐτόλμησεν μολεῖν;

180 ΗΛΕΚΤΡΑ ἔπεμψε χαίτην κουρίμην χάριν πατρός.
ΔΟΥΛΕΣ οὐχ ἧσσον εὐδάκρυτά μοι λέγεις τάδε,
εἰ τῆσδε χώρας μήποτε ψαύσει ποδί.
ΗΛΕΚΤΡΑ κἀμοὶ προσέστη καρδίας κλυδώνιον
χολῆς, ἐπαίσθην δ᾽ ὡς διανταίῳ βέλει·

185 ἐξ ὀμμάτων δὲ δίψιοι πίπτουσί μοι
σταγόνες ἄφρακτοι δυσχίμου πλημμυρίδος,
πλόκαμον ἰδούσῃ τόνδε· πῶς γὰρ ἐλπίσω
ἀστῶν τιν᾽ ἄλλον τῆσδε δεσπόζειν φόβης;
ἀλλ᾽ οὐδὲ μήν νιν ἡ κτανοῦσ᾽ ἐκείρατο,

190 ἐμὴ δὲ μήτηρ, οὐδαμῶς ἐπώνυμον
φρόνημα παισὶ δύσθεον πεπαμένη.
ἐγὼ δ᾽ ὅπως μὲν ἄντικρυς τάδ᾽ αἰνέσω,
εἶναι τόδ᾽ ἀγλάισμά μοι τοῦ φιλτάτου
βροτῶν Ὀρέστου—σαίνομαι δ᾽ ὑπ᾽ ἐλπίδος.
φεῦ.

195 εἴθ᾽ εἶχε φωνὴν εὔφρον᾽ ἀγγέλου δίκην,
ὅπως δίφροντις οὖσα μὴ ᾽κινυσσόμην,
ἀλλ᾽ εὖ ᾽σαφήνει τόνδ᾽ ἀποπτύσαι πλόκον,
εἴπερ γ᾽ ἀπ᾽ ἐχθροῦ κρατὸς ἦν τετμημένος,
ἢ ξυγγενὴς ὢν εἶχε συμπενθεῖν ἐμοὶ

200 ἄγαλμα τύμβου τοῦδε καὶ τιμὴν πατρός.
ἀλλ᾽ εἰδότας μὲν τοὺς θεοὺς καλούμεθα,
οἵοισιν ἐν χειμῶσι ναυτίλων δίκην
στροβούμεθ᾽· εἰ δὲ χρὴ τυχεῖν σωτηρίας,
σμικροῦ γένοιτ᾽ ἂν σπέρματος μέγας πυθμήν.

205 καὶ μὴν στίβοι γε, δεύτερον τεκμήριον,
ποδῶν ὅμοιοι τοῖς τ᾽ ἐμοῖσιν ἐμφερεῖς—
καὶ γὰρ δύ᾽ ἐστὸν τώδε περιγραφὰ ποδοῖν,
αὐτοῦ τ᾽ ἐκείνου καὶ συνεμπόρου τινός.
πτέρναι τενόντων θ᾽ ὑπογραφαὶ μετρούμεναι

210 εἰς ταὐτὸ συμβαίνουσι τοῖς ἐμοῖς στίβοις.
πάρεστι δ᾽ ὠδὶς καὶ φρενῶν καταφθορά.
ΟΡΕΣΤΗΣ εὔχου τὰ λοιπά, τοῖς θεοῖς τελεσφόρους
εὐχὰς ἐπαγγέλλουσα, τυγχάνειν καλῶς.
ΗΛΕΚΤΡΑ ἐπεὶ τί νῦν ἕκατι δαιμόνων κυρῶ;

215 ΟΡΕΣΤΗΣ εἰς ὄψιν ἥκεις ὧνπερ ἐξηύχου πάλαι.
ΗΛΕΚΤΡΑ καὶ τίνα σύνοισθά μοι καλουμένῃ βροτῶν;
ΟΡΕΣΤΗΣ σύνοιδ᾽ Ὀρέστην πολλά σ᾽ ἐκπαγλουμένην.
ΗΛΕΚΤΡΑ καὶ πρὸς τί δῆτα τυγχάνω κατευγμάτων;
ΟΡΕΣΤΗΣ ὅδ᾽ εἰμί· μὴ μάτευ᾽ ἐμοῦ μᾶλλον φίλον.

220 ΗΛΕΚΤΡΑ ἀλλ᾽ ἦ δόλον τιν᾽, ὦ ξέν᾽, ἀμφί μοι πλέκεις;
ΟΡΕΣΤΗΣ αὐτὸς καθ᾽ αὑτοῦ τἄρα μηχανορραφῶ.
ΗΛΕΚΤΡΑ ἀλλ᾽ ἐν κακοῖσι τοῖς ἐμοῖς γελᾶν θέλεις.
ΟΡΕΣΤΗΣ κἀν τοῖς ἐμοῖς ἄρ᾽, εἴπερ ἔν γε τοῖσι σοῖς
ΗΛΕΚΤΡΑ ὡς ὄντ᾽ Ὀρέστην τάδε σ᾽ ἐγὼ προσεννέπω;

225 ΟΡΕΣΤΗΣ αὐτὸν μὲν οὖν ὁρῶσα δυσμαθεῖς ἐμέ·
κουρὰν δ᾽ ἰδοῦσα τήνδε κηδείου τριχὸς
228 ἰχνοσκοποῦσά τ᾽ ἐν στίβοισι τοῖς ἐμοῖς
227 ἀνεπτερώθης κἀδόκεις ὁρᾶν ἐμέ.
230 σκέψαι τομῇ προσθεῖσα βόστρυχον τριχὸς
229 σαυτῆς ἀδελφοῦ σύμμετρον τὠμῷ κάρᾳ.
231 ἰδοῦ δ᾽ ὕφασμα τοῦτο, σῆς ἔργον χερός,
σπάθης τε πληγὰς ἠδὲ θήρειον γραφήν.
ἔνδον γενοῦ, χαρᾷ δὲ μὴ ᾽κπλαγῇς φρένας·
τοὺς φιλτάτους γὰρ οἶδα νῷν ὄντας πικρούς.

235 ΗΛΕΚΤΡΑ ὦ φίλτατον μέλημα δώμασιν πατρός,
δακρυτὸς ἐλπὶς σπέρματος σωτηρίου,
ἀλκῇ πεποιθὼς δῶμ᾽ ἀνακτήσῃ πατρός.
ὦ τερπνὸν ὄμμα τέσσαρας μοίρας ἔχον
ἐμοί· προσαυδᾶν δ᾽ ἐστ᾽ ἀναγκαίως ἔχον


240 πατέρα τε, καὶ τὸ μητρὸς ἐς σέ μοι ῥέπει
στέργηθρον· ἡ δὲ πανδίκως ἐχθαίρεται·
καὶ τῆς τυθείσης νηλεῶς ὁμοσπόρου·
πιστὸς δ᾽ ἀδελφὸς ἦσθ᾽, ἐμοὶ σέβας φέρων
μόνος· Κράτος τε καὶ Δίκη σὺν τῷ τρίτῳ

245 πάντων μεγίστῳ Ζηνὶ συγγένοιτό σοι.
ΟΡΕΣΤΗΣ Ζεῦ Ζεῦ, θεωρὸς τῶνδε πραγμάτων γενοῦ·
ἰδοῦ δὲ γένναν εὖνιν αἰετοῦ πατρός,
θανόντος ἐν πλεκταῖσι καὶ σπειράμασιν
δεινῆς ἐχίδνης. τοὺς δ᾽ ἀπωρφανισμένους

250 νῆστις πιέζει λιμός· οὐ γὰρ ἐντελεῖς
θήραν πατρῴαν προσφέρειν σκηνήμασιν.
οὕτω δὲ κἀμὲ τήνδε τ᾽, Ἠλέκτραν λέγω,
ἰδεῖν πάρεστί σοι, πατροστερῆ γόνον,
ἄμφω φυγὴν ἔχοντε τὴν αὐτὴν δόμων.

255 καὶ τοῦ θυτῆρος καί σε τιμῶντος μέγα
πατρὸς νεοσσοὺς τούσδ᾽ ἀποφθείρας πόθεν
ἕξεις ὁμοίας χειρὸς εὔθοινον γέρας;
οὔτ᾽ αἰετοῦ γένεθλ᾽ ἀποφθείρας, πάλιν
πέμπειν ἔχοις ἂν σήματ᾽ εὐπιθῆ βροτοῖς·

260 οὔτ᾽ ἀρχικός σοι πᾶς ὅδ᾽ αὐανθεὶς πυθμὴν
βωμοῖς ἀρήξει βουθύτοις ἐν ἤμασιν.
κόμιζ᾽, ἀπὸ σμικροῦ δ᾽ ἂν ἄρειας μέγαν
δόμον, δοκοῦντα κάρτα νῦν πεπτωκέναι.
ΔΟΥΛΕΣ ὦ παῖδες, ὦ σωτῆρες ἑστίας πατρός,

265 σιγᾶθ᾽, ὅπως μὴ πεύσεταί τις, ὦ τέκνα,
γλώσσης χάριν δὲ πάντ᾽ ἀπαγγείλῃ τάδε
πρὸς τοὺς κρατοῦντας· οὓς ἴδοιμ᾽ ἐγώ ποτε
θανόντας ἐν κηκῖδι πισσήρει φλογός.
ΟΡΕΣΤΗΣ οὔτοι προδώσει Λοξίου μεγασθενὴς

270 χρησμὸς κελεύων τόνδε κίνδυνον περᾶν,
κἀξορθιάζων πολλὰ καὶ δυσχειμέρους
ἄτας ὑφ᾽ ἧπαρ θερμὸν ἐξαυδώμενος,
εἰ μὴ μέτειμι τοῦ πατρὸς τοὺς αἰτίους·
τρόπον τὸν αὐτὸν ἀνταποκτεῖναι λέγων,

275 ἀποχρημάτοισι ζημίαις ταυρούμενον·
αὐτὸν δ᾽ ἔφασκε τῇ φίλῃ ψυχῇ τάδε
τείσειν μ᾽ ἔχοντα πολλὰ δυστερπῆ κακά.
τὰ μὲν γὰρ ἐκ γῆς δυσφρόνων μηνίματα
βροτοῖς πιφαύσκων εἶπε, τὰς δ᾽ αἰνῶν νόσους,

280 σαρκῶν ἐπαμβατῆρας ἀγρίαις γνάθοις
λειχῆνας ἐξέσθοντας ἀρχαίαν φύσιν·
λευκὰς δὲ κόρσας τῇδ᾽ ἐπαντέλλειν νόσῳ·
ἄλλας τ᾽ ἐφώνει προσβολάς Ἐρινύων
ἐκ τῶν πατρῴων αἱμάτων τελουμένας·

285 τὸ γὰρ σκοτεινὸν τῶν ἐνερτέρων βέλος
ἐκ προστροπαίων ἐν γένει πεπτωκότων,
καὶ λύσσα καὶ μάταιος ἐκ νυκτῶν φόβος
ὁρῶντα λαμπρὸν ἐν σκότῳ νωμῶντ᾽ ὀφρὺν
κινεῖ, ταράσσει, καὶ διώκεσθαι πόλεως

290 χαλκηλάτῳ πλάστιγγι λυμανθὲν δέμας.
καὶ τοῖς τοιούτοις οὔτε κρατῆρος μέρος
εἶναι μετασχεῖν, οὐ φιλοσπόνδου λιβός,
βωμῶν τ᾽ ἀπείργειν οὐχ ὁρωμένην πατρὸς
μῆνιν· δέχεσθαι <δ᾽> οὔτε συλλύειν τινά.

295 πάντων δ᾽ ἄτιμον κἄφιλον θνῄσκειν χρόνῳ
κακῶς ταριχευθέντα παμφθάρτῳ μόρῳ.
τοιοῖσδε χρησμοῖς ἆρα χρὴ πεποιθέναι;
κεἰ μὴ πέποιθα, τοὔργον ἔστ᾽ ἐργαστέον.
πολλοὶ γὰρ εἰς ἓν συμπίτνουσιν ἵμεροι,

300 θεοῦ τ᾽ ἐφετμαὶ καὶ πατρὸς πένθος μέγα,
καὶ πρὸς πιέζει χρημάτων ἀχηνία,
τὸ μὴ πολίτας εὐκλεεστάτους βροτῶν,
Τροίας ἀναστατῆρας εὐδόξῳ φρενί,
δυοῖν γυναικοῖν ὧδ᾽ ὑπηκόους πέλειν.

305 θήλεια γὰρ φρήν· εἰ δὲ μή, τάχ᾽ εἴσεται.
ΔΟΥΛΕΣ ἀλλ᾽ ὦ μεγάλαι Μοῖραι, Διόθεν
τῇδε τελευτᾶν,
τὸ δίκαιον μεταβαίνει.
ἀντὶ μὲν ἐχθρᾶς γλώσσης ἐχθρὰ

310 γλῶσσα τελείσθω· τοὐφειλόμενον
πράσσουσα Δίκη μέγ᾽ ἀυτεῖ·
ἀντὶ δὲ πληγῆς φονίας φονίαν πληγὴν
τινέτω. δράσαντι παθεῖν, τριγέρων μῦθος τάδε φωνεῖ.

315 ΟΡΕΣΤΗΣ [β’ χορ.] ὦ πάτερ αἰνόπατερ, τί σοι [στρ. α’] φάμενος ἢ τί ῥέξας
τύχοιμ᾽ ἂν ἕκαθεν οὐρίσας,
ἔνθα σ᾽ ἔχουσιν εὐναί,
σκότῳ φάος ἀντίμοι-

320 ρον; χάριτες δ᾽ ὁμοίως
κέκληνται γόος εὐκλεὴς
προσθοδόμοις Ἀτρείδαις.
ΔΟΥΛΕΣ τέκνον, φρόνημα τοῦ [στρ. β’]
θανόντος οὐ δαμάζει

325 πυρὸς [ἡ] μαλερὰ γνάθος,
φαίνει δ᾽ ὕστερον ὀργάς·
ὀτοτύζεται δ᾽ ὁ θνῄσκων,
ἀναφαίνεται δ᾽ ὁ βλάπτων.
πατέρων τε καὶ τεκόντων

330 γόος ἔνδικος ματεύει
τὸ πᾶν ἀμφιλαφής ταραχθείς.
ΗΛΕΚΤΡΑ κλῦθὶ νυν, ὦ πάτερ, ἐν μέρει [ἀντ. α’]
πολυδάκρυτα πένθη.
δίπαις τοί σ᾽ ἐπιτύμβιος

335 θρῆνος ἀναστενάζει.
τάφος δ᾽ ἱκέτας δέδεκται
φυγάδας θ᾽ ὁμοίως.
τί τῶνδ᾽ εὖ, τί δ᾽ ἄτερ κακῶν;
οὐκ ἀτρίακτος ἄτα;

340 ΔΟΥΛΕΣ ἀλλ᾽ ἔτ᾽ ἂν ἐκ τῶνδε θεὸς χρῄζων
θείη κελάδους εὐφθογγοτέρους·
ἀντὶ δὲ θρήνων ἐπιτυμβιδίων
παιὰν μελάθροις ἐν βασιλείοις
νεοκρᾶτα φίλον κομίσειεν.

345 ΟΡΕΣΤΗΣ εἰ γὰρ ὑπ᾽ Ἰλίῳ [στρ. γ’]
πρός τινος Λυκίων, πάτερ,
δορίτμητος κατηναρίσθης·
λιπὼν ἂν εὔκλειαν ἐν δόμοισι
τέκνων τ᾽ ἐν κελεύθοις

350 ἐπιστρεπτὸν αἰῶ
κτίσας πολύχωστον ἂν εἶχες
τάφον διαποντίου γᾶς
δώμασιν εὐφόρητον,
ΔΟΥΛΕΣ φίλος φίλοισι τοῖς [ἀντ. β’]

355 ἐκεῖ καλῶς θανοῦσιν
κατὰ χθονὸς ἐμπρέπων
σεμνότιμος ἀνάκτωρ,
πρόπολός τε τῶν μεγίστων
χθονίων ἐκεῖ τυράννων·

360 βασιλεὺς γὰρ ἦσθ᾽, ὄφρ᾽ ἔζης,
μόριμον λάχος πιπλάντων
χεροῖν πεισίβροτόν τε βάκτρον.
ΗΛΕΚΤΡΑ μηδ᾽ ὑπὸ Τρωίας [ἀντ. γ’]
τείχεσι φθίμενος, πάτερ,

365 μετ᾽ ἄλλῳ δουρικμῆτι λαῷ
παρὰ Σκαμάνδρου πόρον τεθάφθαι.
πάρος δ᾽ οἱ κτανόντες
νιν οὕτως δαμῆναι
<φίλοις>, θανατηφόρον αἶσαν

370 πρόσω τινὰ πυνθάνεσθαι
τῶνδε πόνων ἄπειρον.
ΔΟΥΛΕΣ ταῦτα μέν, ὦ παῖ, κρείσσονα χρυσοῦ,
μεγάλης δὲ τύχης καὶ ὑπερβορέου
μείζονα φωνεῖς· δύνασαι γάρ.

375 ἀλλὰ διπλῆς γὰρ τῆσδε μαράγνης
δοῦπος ἱκνεῖται· τῶν μὲν ἀρωγοὶ
κατὰ γῆς ἤδη, τῶν δὲ κρατούντων
χέρες οὐχ ὅσιαι στυγερῶν τούτων·
παισὶ δὲ μᾶλλον γεγένηται.

380 ΟΡΕΣΤΗΣ τοῦτο διαμπερὲς οὖς [στρ. δ’]
ἵκεθ᾽ ἅπερ τι βέλος.
Ζεῦ Ζεῦ, κάτωθεν ἀμπέμπων
ὑστερόποινον ἄταν
βροτῶν τλάμονι καὶ πανούργῳ
χειρὶ—τοκεῦσι δ᾽ ὅμως τελεῖται.

385 ΔΟΥΛΕΣ ἐφυμνῆσαι γένοιτό μοι πυκά- [στρ. ε’]
εντ᾽ ὀλολυγμὸν ἀνδρὸς
θεινομένου, γυναικός τ᾽
ὀλλυμένας· τί γὰρ κεύθω φρενὸς οἷον ἔμπας

390 ποτᾶται; πάροιθεν δὲ πρῴρας
δριμὺς ἄηται κραδίας
θυμὸς ἔγκοτον στύγος.
ΗΛΕΚΤΡΑ καί πότ᾽ ἂν ἀμφιθαλὴς [ἀντ. δ’]

395 Ζεὺς ἐπὶ χεῖρα βάλοι,
φεῦ φεῦ, κάρανα δαΐξας;
πιστὰ γένοιτο χώρᾳ.
δίκαν δ᾽ ἐξ ἀδίκων ἀπαιτῶ.
κλῦτε δὲ Γᾶ χθονίων τε τιμαί.

400 ΔΟΥΛΕΣ ἀλλὰ νόμος μὲν φονίας σταγόνας
χυμένας ἐς πέδον ἄλλο προσαιτεῖν
αἷμα. βοᾷ γὰρ λοιγὸς Ἐρινὺν
παρὰ τῶν πρότερον φθιμένων ἄτην
ἑτέραν ἐπάγουσαν ἐπ᾽ ἄτῃ.

405 ΟΡΕΣΤΗΣ πόποι δὴ νερτέρων τυραννίδες, [στρ. ζ’]
ἴδετε πολυκρατεῖς Ἀραὶ φθινομένων,
ἴδεσθ᾽ Ἀτρειδᾶν τὰ λοίπ᾽ ἀμηχάνως
ἔχοντα καὶ δωμάτων
ἄτιμα. πᾷ τις τράποιτ᾽ ἄν, ὦ Ζεῦ;

410 ΔΟΥΛΕΣ πέπαλται δαὖτὲ μοι φίλον κέαρ [ἀντ. ε’]
τόνδε κλύουσαν οἶκτον
καὶ τότε μὲν δύσελπις,
σπλάγχνα δέ μοι κελαινοῦ-
ται πρὸς ἔπος κλυούσᾳ.

415 ὅταν δ᾽ αὖτ᾽ ἐπ᾽ ἀλκῆς ἐπάρῃ <μ᾽
ἐλπὶς>, ἀπέστασεν ἄχος
προσφανεῖσά μοι καλῶς.
ΗΛΕΚΤΡΑ τί δ᾽ ἂν φάντες τύχοιμεν ἢ τά περ [ἀντ. ζ’]
πάθομεν ἄχεα πρός γε τῶν τεκομένων;

420 πάρεστι σαίνειν, τὰ δ᾽ οὔτι θέλγεται.
λύκος γὰρ ὥστ᾽ ὠμόφρων
ἄσαντος ἐκ ματρός ἐστι θυμός.
ΔΟΥΛΕΣ ἔκοψα κομμὸν Ἄριον ἔν τε Κισσίας [στρ. η’]
νόμοις ἰηλεμιστρίας,

425 ἀπριγδόπληκτα πολυπλάνητα δ᾽ ἦν ἰδεῖν
ἐπασσυτεροτριβῆ τὰ χερὸς ὀρέγματα
ἄνωθεν ἀνέκαθεν, κτύπῳ δ᾽ ἐπερρόθει
κροτητὸν ἀμὸν καὶ πανάθλιον κάρα.
ΗΛΕΚΤΡΑ ἰὼ [ἰὼ] δαΐα [στρ. θ’]

430 πάντολμε μᾶτερ, δαΐαις ἐν ἐκφοραῖς
ἄνευ πολιτᾶν ἄνακτ᾽,
ἄνευ δὲ πενθημάτων
ἔτλας ἀνοίμωκτον ἄνδρα θάψαι.
ΟΡΕΣΤΗΣ τὸ πᾶν ἀτίμως ἔλεξας, οἴμοι. [στρ. ι’]

435 πατρὸς δ᾽ ἀτίμωσιν ἆρα τείσει
ἕκατι μὲν δαιμόνων,
ἕκατι δ᾽ ἀμᾶν χερῶν;
ἔπειτ᾽ ἐγὼ νοσφίσας ὀλοίμαν.
ΔΟΥΛΕΣ ἐμασχαλίσθη δέ γ᾽, ὡς τόδ᾽ εἰδῇς· [ἀντ. ι’]

440 ἔπρασσε δ᾽, πέρ νιν ὧδε θάπτει,
μόρον κτίσαι μωμένα
ἄφερτον αἰῶνι σῷ.
κλύεις πατρῴους δύας ἀτίμους.

445 ΗΛΕΚΤΡΑ λέγεις πατρῷον μόρον· ἐγὼ δ᾽ ἀπεστάτουν
[ἀντ. η’]
ἄτιμος, οὐδὲν ἀξία·
μυχῷ δ᾽ ἄφερκτος πολυσινοῦς κυνὸς δίκαν
ἑτοιμότερα γέλωτος ἀνέφερον λίβη,
χέουσα πολύδακρυν γόον κεκρυμμένα.

450 τοιαῦτ᾽ ἀκούων ἐν φρεσὶν γράφου <υ ->.
ΔΟΥΛΕΣ δι᾽ ὤτων δὲ συν- [ἀντ. θ’]
τέτραινε μῦθον ἡσύχῳ φρενῶν βάσει.
τὰ μὲν γὰρ οὕτως ἔχει,
τὰ δ᾽ αὐτὸς ὄργα μαθεῖν.

455 πρέπει δ᾽ ἀκάμπτῳ μένει καθήκειν.
ΟΡΕΣΤΗΣ σὲ τοι λέγω, ξυγγενοῦ, πάτερ, φίλοις. [στρ. κ’]
ΗΛΕΚΤΡΑ ἐγὼ δ᾽ ἐπιφθέγγομαι κεκλαυμένα.
ΔΟΥΛΕΣ στάσις δὲ πάγκοινος ἅδ᾽ ἐπιρροθεῖ·
ἄκουσον ἐς φάος μολών,

460 ξὺν δὲ γενοῦ πρὸς ἐχθρούς.
ΟΡΕΣΤΗΣ Ἄρης Ἄρει ξυμβαλεῖ, Δίκᾳ Δίκα. [ἀντ. κ’]
ΗΛΕΚΤΡΑ ἰὼ θεοί, κραίνετ᾽ ἐνδίκως <δίκας.>
ΔΟΥΛΕΣ τρόμος μ᾽ ὑφέρπει κλύουσαν εὐγμάτων.
τὸ μόρσιμον μένει πάλαι,

465 εὐχομένοις δ᾽ ἂν ἔλθοι.
ὦ πόνος ἐγγενὴς [στρ. λ’]
καὶ παράμουσος Ἄτας
αἱματόεσσα πλαγά.
ἰὼ δύστον᾽ ἄφερτα κήδη·

470 ἰὼ δυσκατάπαυστον ἄλγος.
δώμασιν ἔμμοτον [ἀντ. λ’]
τῶνδ᾽ ἄκος, οὐδ᾽ ἀπ᾽ ἄλλων
ἔκτοθεν, ἀλλ᾽ ἀπ᾽ αὐτῶν,
δι᾽ ὠμὰν ἔριν αἱματηράν.

475 θεῶν <τῶν> κατὰ γᾶς ὅδ᾽ ὕμνος.
ἀλλὰ κλύοντες, μάκαρες χθόνιοι,
τῆσδε κατευχῆς πέμπετ᾽ ἀρωγὴν
παισὶν προφρόνως ἐπὶ νίκῃ.
ΟΡΕΣΤΗΣ [γ’ ἐπεισ.] πάτερ, τρόποισιν οὐ τυραννικοῖς θανών,

480 αἰτουμένῳ μοι δὸς κράτος τῶν σῶν δόμων.
ΗΛΕΚΤΡΑ κἀγώ, πάτερ, τοιάνδε σου χρείαν ἔχω,
φυγεῖν μέγαν προσθεῖσαν Αἰγίσθῳ <φθόρον>.
ΟΡΕΣΤΗΣ οὕτω γὰρ ἄν σοι δαῖτες ἔννομοι βροτῶν
κτιζοίατ᾽· εἰ δὲ μή, παρ᾽ εὐδείπνοις ἔσῃ

485 ἄτιμος ἐμπύροισι κνισωτοῖς χθονός.
ΗΛΕΚΤΡΑ κἀγὼ χοάς σοι τῆς ἐμῆς παγκληρίας
οἴσω πατρῴων ἐκ δόμων γαμηλίους·
πάντων δὲ πρῶτον τόνδε πρεσβεύσω τάφον.
ΟΡΕΣΤΗΣ ὦ Γαῖ᾽, ἄνες μοι πατέρ᾽ ἐποπτεῦσαι μάχην.

490 ΗΛΕΚΤΡΑ ὦ Περσέφασσα, δὸς δ᾽ ἔτ᾽ εὔμορφον κράτος. ΟΡΕΣΤΗΣ μέμνησο λουτρῶν οἷς ἐνοσφίσθης, πάτερ.
ΗΛΕΚΤΡΑ μέμνησο δ᾽ ἀμφίβληστρον ὡς ἐκαίνισαν.
ΟΡΕΣΤΗΣ πέδαις δ᾽ ἀχαλκεύτοις ἐθηρεύθης, πάτερ.
ΗΛΕΚΤΡΑ αἰσχρῶς τε βουλευτοῖσιν ἐν καλύμμασιν.

495 ΟΡΕΣΤΗΣ ἆρ᾽ ἐξεγείρῃ τοῖσδ᾽ ὀνείδεσιν, πάτερ;
ΗΛΕΚΤΡΑ ἆρ᾽ ὀρθὸν αἴρεις φίλτατον τὸ σὸν κάρα;
ΟΡΕΣΤΗΣ ἤτοι δίκην ἴαλλε σύμμαχον φίλοις,
ἢ τὰς ὁμοίας ἀντίδος λαβὰς λαβεῖν,
εἴπερ κρατηθείς γ᾽ ἀντινικῆσαι θέλεις.

500 ΗΛΕΚΤΡΑ καὶ τῆσδ᾽ ἄκουσον λοισθίου βοῆς, πάτερ,
ἰδὼν νεοσσοὺς τούσδ᾽ ἐφημένους τάφῳ·
οἴκτιρε θῆλυν ἄρσενός θ᾽ ὁμοῦ γόνον,
ΟΡΕΣΤΗΣ καὶ μὴ ᾽ξαλείψῃς σπέρμα Πελοπιδῶν τόδε
οὕτω γὰρ οὐ τέθνηκας οὐδὲ περ θανών·

505 παῖδες γὰρ ἀνδρὶ κληδόνες σωτήριοι
θανόντι· φελλοὶ δ᾽ ὣς ἄγουσι δίκτυον,
τὸν ἐκ βυθοῦ κλωστῆρα σῴζοντες λίνου.
ΗΛΕΚΤΡΑ ἄκου᾽, ὑπὲρ σοῦ τοιάδ᾽ ἔστ᾽ ὀδύρματα.
αὐτὸς δὲ σῴζῃ τόνδε τιμήσας λόγον.

510 ΔΟΥΛΕΣ καὶ μὴν ἀμεμφῆ τόνδ᾽ ἐτείνατον λόγον,
τίμημα τύμβου τῆς ἀνοιμώκτου τύχης.
τὰ δ᾽ ἄλλ᾽, ἐπειδὴ δρᾶν κατώρθωσαι φρενί,
ἔρδοις ἂν ἤδη δαίμονος πειρώμενος.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἔσται· πυθέσθαι δ᾽ οὐδέν ἐστ᾽ ἔξω δρόμου,

515 πόθεν χοὰς ἔπεμψεν, ἐκ τίνος λόγου
μεθύστερον τιμῶσ᾽ ἀνήκεστον πάθος;
θανόντι δ᾽ οὐ φρονοῦντι δειλαία χάρις
ἐπέμπετ᾽· οὐκ ἔχοιμ᾽ ἂν εἰκάσαι τόδε.
τὰ δῶρα μείω δ᾽ ἐστὶ τῆς ἁμαρτίας.

520 τὰ πάντα γάρ τις ἐκχέας ἀνθ᾽ αἵματος
ἑνός, μάτην ὁ μόχθος· ὧδ᾽ ἔχει λόγος.
θέλοντι δ᾽, εἴπερ οἶσθ᾽, ἐμοὶ φράσον τάδε.
ΔΟΥΛΕΣ οἶδ᾽, ὦ τέκνον, παρῆ γάρ· ἔκ τ᾽ ὀνειράτων
καὶ νυκτιπλάγκτων δειμάτων πεπαλμένη

525 χοὰς ἔπεμψε τάσδε δύσθεος γυνή.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἦ καὶ πέπυσθε τοὔναρ, ὥστ᾽ ὀρθῶς φράσαι;
ΔΟΥΛΕΣ τεκεῖν δράκοντ᾽ ἔδοξεν, ὡς αὐτὴ λέγει.
ΟΡΕΣΤΗΣ καὶ ποῖ τελευτᾷ καὶ καρανοῦται λόγος;
ΔΟΥΛΕΣ ἐν [ι] παιδὸς ὁρμίσαι δίκην.

530 ΟΡΕΣΤΗΣ τίνος βορᾶς χρῄζοντα, νεογενὲς δάκος;
ΔΟΥΛΕΣ αὐτὴ προσέσχε μαζὸν ἐν τὠνείρατι.
ΟΡΕΣΤΗΣ καὶ πῶς ἄτρωτον οὖθαρ ἦν ὑπὸ στύγους;
ΔΟΥΛΕΣ ὥστ᾽ ἐν γάλακτι θρόμβον αἵματος σπάσαι.
ΟΡΕΣΤΗΣ οὔτοι μάταιον· ἀνδρὸς ὄψανον πέλει.

535 ΔΟΥΛΕΣ ἡ δ᾽ ἐξ ὕπνου κέκλαγγεν ἐπτοημένη.
πολλοὶ δ᾽ ἀνῇθον, ἐκτυφλωθέντες σκότῳ,
λαμπτῆρες ἐν δόμοισι δεσποίνης χάριν·
πέμπει τ᾽ ἔπειτα τάσδε κηδείους χοάς,
ἄκος τομαῖον ἐλπίσασα πημάτων.

540 ΟΡΕΣΤΗΣ ἀλλ᾽ εὔχομαι γῇ τῇδε καὶ πατρὸς τάφῳ
τοὔνειρον εἶναι τοῦτ᾽ ἐμοὶ τελεσφόρον.
κρίνω δέ τοί νιν ὥστε συγκόλλως ἔχειν.
εἰ γὰρ τὸν αὐτὸν χῶρον ἐκλιπὼν ἐμοὶ
οὕφις ἐμοῖσι σπαργάνοις ὡπλίζετο,

545 καὶ μαστὸν ἀμφέχασκ᾽ ἐμὸν θρεπτήριον,
θρόμβῳ δ᾽ ἔμειξεν αἵματος φίλον γάλα,
ἡ δ᾽ ἀμφὶ τάρβει τῷδ᾽ ἐπῴμωξεν πάθει,
δεῖ τοί νιν, ὡς ἔθρεψεν ἔκπαγλον τέρας,
θανεῖν βιαίως· ἐκδρακοντωθεὶς δ᾽ ἐγὼ

550 κτείνω νιν, ὡς τοὔνειρον ἐννέπει τόδε.
ΔΟΥΛΕΣ τερασκόπον δὴ τῶνδέ σ᾽ αἱροῦμαι πέρι.
γένοιτο δ᾽ οὕτως. τἄλλα δ᾽ ἐξηγοῦ φίλοις,
τοὺς μέν τι ποιεῖν, τοὺς δὲ μή τι δρᾶν λέγων.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἁπλοῦς ὁ μῦθος· τήνδε μὲν στείχειν ἔσω,

555 αἰνῶ δὲ κρύπτειν τάσδε συνθήκας ἐμάς,
ὡς ἂν δόλῳ κτείναντες ἄνδρα τίμιον
δόλοισι καὶ ληφθῶσιν ἐν ταὐτῷ βρόχῳ
θανόντες, καὶ Λοξίας ἐφήμισεν,
ἄναξ Ἀπόλλων, μάντις ἀψευδὴς τὸ πρίν.

560 ξένῳ γὰρ εἰκώς, παντελῆ σαγὴν ἔχων,
ἥξω σὺν ἀνδρὶ τῷδ᾽ ἐφ᾽ ἑρκείους πύλας
Πυλάδῃ, ξένος τε καὶ δορύξενος δόμων.
ἄμφω δὲ φωνὴν ἥσομεν Παρνησσίδα,
γλώσσης ἀυτὴν Φωκίδος μιμουμένω.

565 καὶ δὴ θυρωρῶν οὔτις ἂν φαιδρᾷ φρενὶ
δέξαιτ᾽, ἐπειδὴ δαιμονᾷ δόμος κακοῖς·
μενοῦμεν οὕτως ὥστ᾽ ἐπεικάζειν τινὰ
δόμους παραστείχοντα καὶ τάδ᾽ ἐννέπειν·
“τί δὴ πύλαισι τὸν ἱκέτην ἀπείργεται

570 Αἴγισθος, εἴπερ οἶδεν ἔνδημος παρών;”
εἰ δ᾽ οὖν ἀμείψω βαλὸν ἑρκείων πυλῶν
κἀκεῖνον ἐν θρόνοισιν εὑρήσω πατρός,
ἢ καὶ μολὼν ἔπειτά μοι κατὰ στόμα
ἀρεῖ, σάφ᾽ ἴσθι, καὶ κατ᾽ ὀφθαλμοὺς βαλεῖ,

575 πρὶν αὐτὸν εἰπεῖν “ποδαπὸς ὁ ξένος;” νεκρὸν
θήσω, ποδώκει περιβαλὼν χαλκεύματι.
φόνου δ᾽ Ἐρινὺς οὐχ ὑπεσπανισμένη
ἄκρατον αἷμα πίεται τρίτην πόσιν.
νῦν οὖν σὺ μὲν φύλασσε τἀν οἴκῳ καλῶς,

580 ὅπως ἂν ἀρτίκολλα συμβαίνῃ τάδε·
ὑμῖν δ᾽ ἐπαινῶ γλῶσσαν εὔφημον φέρειν,
σιγᾶν θ᾽ ὅπου δεῖ καὶ λέγειν τὰ καίρια.
τὰ δ᾽ ἄλλα τούτῳ δεῦρ᾽ ἐποπτεῦσαι λέγω,
ξιφηφόρους ἀγῶνας ὀρθώσαντί μοι.

585 ΔΟΥΛΕΣ [γ’ χορ.] πολλὰ μὲν γᾶ τρέφει [στρ. α’]
δεινὰ [καὶ] δειμάτων ἄχη,
πόντιαί τ᾽ ἀγκάλαι κνωδάλων
ἀνταίων βρύουσι·
πλάθουσι [βλαστοῦσι] καὶ πεδαίχμιοι

590 λαμπάδες πεδάοροι,
πτανά τε καὶ πεδοβά-
μονα κἀνεμοέντ᾽ ἂν
αἰγίδων φράσαι κότον.
ἀλλ᾽ ὑπέρτολμον ἀν- [ἀντ. α’]

595 δρὸς φρόνημα τίς λέγοι
καὶ γυναικῶν φρεσὶν τλαμόνων [καὶ]
παντόλμους ἔρωτας
ἄταισι συννόμους βροτῶν;
ξυζύγους δ᾽ ὁμαυλίας
θηλυκρατὴς ἀπέρω-

600 τος ἔρως παρανικᾷ
κνωδάλων τε καὶ βροτῶν.
ἴστω δ᾽, ὅστις οὐχ ὑπόπτερος [στρ. β‘]
φροντίσιν,
δαεὶς τὰν ἁ παιδολυ-

605 μὰς τάλαινα Θεστιὰς μήσατο
πυρδαῆτιν πρόνοιαν,
καταίθουσα παιδὸς δαφοινὸν
δαλὸν ἥλικ᾽, ἐπεὶ μολὼν
ματρόθεν κελάδησε,

610 ξύμμετρόν τε διαὶ βίου
μοιρόκραντον ἐς ἆμαρ.
ἄλλαν δεῖ τιν᾽ ἐν λόγοις στυγεῖν [ἀντ. β’]
φοινίαν κόραν,

615 ἅτ᾽ ἐχθρῶν ὑπαὶ
φῶτ᾽ ἀπώλεσεν φίλον Κρητικοῖς
χρυσοκμήτοισιν ὅρμοις
πιθήσασα δώροισι Μίνω,
Νῖσον ἀθανάτας τριχὸς

620 νοσφίσασ᾽ ἀπροβούλως
πνέονθ᾽ ἁ κυνόφρων ὕπνῳ.
κιγχάνει δέ μιν Ἑρμῆς.
ἐπεὶ δ᾽ ἐπεμνασάμαν ἀμειλίχων [στρ. γ’]
πόνων, ὁ καιρὸς δὲ δυσφιλὲς γαμή-

625 λευμ᾽ ἀπεύχετον δόμοις
γυναικοβούλους τε μήτιδας φρενῶν
ἐπ᾽ ἀνδρὶ τευχεσφόρῳ,
ἐπ᾽ ἀνδρὶ δᾴοις ἐπεικότως σέβαι.
τίω δ᾽ ἀθέρμαντον ἑστίαν δόμων

630 γυναικείαν <τ᾽> ἄτολμον αἰχμάν.
κακῶν δὲ πρεσβεύεται τὸ Λήμνιον [ἀντ. γ’]
λόγῳ· γοᾶται δὲ δὴ πάθος κατά-
πτυστον· ᾔκασεν δέ τις
τὸ δεινὸν αὖ Λημνίοισι πήμασιν.

635 θεοστυγήτῳ δ᾽ ἄχει
βροτῶν ἀτιμωθὲν οἴχεται γένος.
σέβει γὰρ οὔτις τὸ δυσφιλὲς θεοῖς.
τί τῶνδ᾽ οὐκ ἐνδίκως ἀγείρω;
τὸ δ᾽ ἄγχι πλευμόνων ξίφος [στρ. δ’]

640 διανταίαν ὀξυπευκὲς οὐτᾷ
διαὶ Δίκας. τὸ μὴ θέμις γὰρ οὖν
λὰξ πέδοι πατούμενον, τὸ πᾶν Διὸς

645 σέβας παρεκβάντος οὐ θεμιστῶς.
Δίκας δ᾽ ἐρείδεται πυθμήν· [ἀντ. δ’]
προχαλκεύει δ᾽ Αἶσα φασγανουργός·
τέκνον δ᾽ ἐπεισφέρει δόμοισιν

650 αἱμάτων παλαιτέρων τίνειν μύσος
χρόνῳ κλυτὰ βυσσόφρων Ἐρινύς.
ΟΡΕΣΤΗΣ [δ’ ἐπεισ.] παῖ παῖ, θύρας ἄκουσον ἑρκείας
κτύπον. τίς ἔνδον, ὦ παῖ, παῖ, μάλ᾽ αὖθις, ἐν δόμοις;

655 τρίτον τόδ᾽ ἐκπέραμα δωμάτων καλῶ,
εἴπερ φιλόξεν᾽ ἐστὶν Αἰγίσθου διαί.
ΔΟΥΛΟΣ εἶεν, ἀκούω· ποδαπὸς ὁ ξένος; πόθεν;
ΟΡΕΣΤΗΣ ἄγγελλε τοῖσι κυρίοισι δωμάτων,
πρὸς οὕσπερ ἥκω καὶ φέρω καινοὺς λόγους.

660 τάχυνε δ᾽, ὡς καὶ νυκτὸς ἅρμ᾽ ἐπείγεται
σκοτεινόν, ὥρα δ᾽ ἐμπόρους καθιέναι
ἄγκυραν ἐν δόμοισι πανδόκοις ξένων.
ἐξελθέτω τις δωμάτων τελεσφόρος
γυνὴ τόπαρχος, ἄνδρα δ᾽ εὐπρεπέστερον·

665 αἰδὼς γὰρ ἐν λεχθεῖσιν οὐκ ἐπαργέμους
λόγους τίθησιν· εἶπε θαρσήσας ἀνὴρ
πρὸς ἄνδρα κἀσήμηνεν ἐμφανὲς τέκμαρ.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ξένοι, λέγοιτ᾽ ἂν εἴ τι δεῖ· πάρεστι γὰρ
ὁποῖά περ δόμοισι τοῖσδ᾽ ἐπεικότα,

670 καὶ θερμὰ λουτρὰ καὶ πόνων θελκτηρία
στρωμνή, δικαίων τ᾽ ὀμμάτων παρουσία.
εἰ δ᾽ ἄλλο πρᾶξαι δεῖ τι βουλιώτερον,
ἀνδρῶν τόδ᾽ ἐστὶν ἔργον, οἷς κοινώσομεν
ΟΡΕΣΤΗΣ ξένος μέν εἰμι Δαυλιεὺς ἐκ Φωκέων·

675 στείχοντα δ᾽ αὐτόφορτον οἰκείᾳ σαγῇ
εἰς Ἄργος, ὥσπερ δεῦρ᾽ ἀπεζύγην πόδα,
ἀγνὼς πρὸς ἀγνῶτ᾽ εἶπε συμβαλὼν ἀνήρ,
ἐξιστορήσας καὶ σαφηνίσας ὁδόν,
Στροφίος ὁ Φωκεύς· πεύθομαι γὰρ ἐν λόγῳ

680 “ἐπείπερ ἄλλως, ὦ ξέν᾽, εἰς Ἄργος κίεις,
πρὸς τοὺς τεκόντας πανδίκως μεμνημένος
τεθνεῶτ᾽ Ὀρέστην εἰπέ, μηδαμῶς λάθῃ.
εἴτ᾽ οὖν κομίζειν δόξα νικήσει φίλων,
εἴτ᾽ οὖν μέτοικον, εἰς τὸ πᾶν ἀεὶ ξένον,

685 θάπτειν, ἐφετμὰς τάσδε πόρθμευσον πάλιν.
νῦν γὰρ λέβητος χαλκέου πλευρώματα
σποδὸν κέκευθεν ἀνδρὸς εὖ κεκλαυμένου.”
τοσαῦτ᾽ ἀκούσας εἶπον. εἰ δὲ τυγχάνω
τοῖς κυρίοισι καὶ προσήκουσιν λέγων

690 οὐκ οἶδα, τὸν τεκόντα δ᾽ εἰκὸς εἰδέναι.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οἲ ᾽γώ, κατ᾽ ἄκρας εἶπας ὡς πορθούμεθα.
ὦ δυσπάλαιστε τῶνδε δωμάτων Ἀρά,
ὡς πόλλ᾽ ἐπωπᾷς, κἀκποδὼν εὖ κείμενα
τόξοις πρόσωθεν εὐσκόποις χειρουμένη,

695 φίλων ἀποψιλοῖς με τὴν παναθλίαν.
καὶ νῦν Ὀρέστης—ἦν γὰρ εὐβούλως ἔχων,
ἔξω κομίζων ὀλεθρίου πηλοῦ πόδα,—
νῦν δ᾽ ἥπερ ἐν δόμοισι βακχείας καλῆς
ἰατρὸς ἐλπὶς ἦν, προδοῦσαν ἔγγραφε.

700 ΟΡΕΣΤΗΣ ἐγὼ μὲν οὖν ξένοισιν ὧδ᾽ εὐδαίμοσιν
κεδνῶν ἕκατι πραγμάτων ἂν ἤθελον
γνωστὸς γενέσθαι καὶ ξενωθῆναι· τί γὰρ
ξένου ξένοισίν ἐστιν εὐμενέστερον;
πρὸς δυσσεβείας <δ᾽> ἦν ἐμοὶ τόδ᾽ ἐν φρεσίν,

705 τοιόνδε πρᾶγμα μὴ καρανῶσαι φίλοις,
καταινέσαντα καὶ κατεξενωμένον.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οὔτοι κυρήσεις μεῖον ἀξίως σέθεν,
οὐδ᾽ ἧσσον ἂν γένοιο δώμασιν φίλος.
ἄλλος δ᾽ ὁμοίως ἦλθεν ἂν τάδ᾽ ἀγγελῶν.

710 ἀλλ᾽ ἔσθ᾽ ὁ καιρὸς ἡμερεύοντας ξένους
μακρᾶς κελεύθου τυγχάνειν τὰ πρόσφορα.
ἄγ᾽ αὐτὸν εἰς ἀνδρῶνας εὐξένους δόμων,
ὀπισθόπους τε τούσδε καὶ ξυνέμπορον·
κἀκεῖ κυρούντων δώμασιν τὰ πρόσφορα.

715 αἰνῶ δὲ πράσσειν ὡς ὑπευθύνῳ τάδε.
ἡμεῖς δὲ ταῦτα τοῖς κρατοῦσι δωμάτων
κοινώσομέν τε κοὐ σπανίζοντες φίλων
βουλευσόμεσθα τῆσδε συμφορᾶς πέρι.
ΔΟΥΛΕΣ εἶεν, φίλιαι δμωίδες οἴκων,

720 πότε δὴ στομάτων
δείξομεν ἰσχὺν ἐπ᾽ Ὀρέστῃ;
ὦ πότνια χθὼν καὶ πότνι᾽ ἀκτὴ
χώματος, ἣ νῦν ἐπὶ ναυάρχῳ
σώματι κεῖσαι τῷ βασιλείῳ,

725 νῦν ἐπάκουσον, νῦν ἐπάρηξον·
νῦν γὰρ ἀκμάζει Πειθὼ δολίαν
ξυγκαταβῆναι, χθόνιον δ᾽ Ἑρμῆν
καὶ τὸν νύχιον τοῖσδ᾽ ἐφοδεῦσαι
ξιφοδηλήτοισιν ἀγῶσιν.

730 ΕΠΙΣΤ ΔΟΥΛΕΣ ἔοικεν ἁνὴρ ὁ ξένος τεύχειν κακόν·
τροφὸν δ᾽ Ὀρέστου τήνδ᾽ ὁρῶ κεκλαυμένην.
ποῖ δὴ πατεῖς, Κίλισσα, δωμάτων πύλας;
λύπη δ᾽ ἄμισθός ἐστί σοι ξυνέμπορος;
ΒΥΖΑΣΤΡΑ Αἴγισθον ἡ κρατοῦσα τοῖς ξένοις καλεῖν

735 ὅπως τάχιστ᾽ ἄνωγεν, ὡς σαφέστερον
ἀνὴρ ἀπ᾽ ἀνδρὸς τὴν νεάγγελτον φάτιν
ἐλθὼν πύθηται τήνδε, πρὸς μὲν οἰκέτας
θετοσκυθρωπῶν ἐντὸς ὀμμάτων γέλων
κεύθουσ᾽ ἐπ᾽ ἔργοις διαπεπραγμένοις καλῶς

740 κείνῃ, δόμοις δὲ τοῖσδε παγκάκως ἔχειν,
φήμης ὕφ᾽ ἧς ἤγγειλαν οἱ ξένοι τορῶς.
ἦ δὴ κλύων ἐκεῖνος εὐφρανεῖ νόον,
εὖτ᾽ ἂν πύθηται μῦθον. ὦ τάλαιν᾽ ἐγώ·
ὥς μοι τὰ μὲν παλαιὰ συγκεκραμένα

745 ἄλγη δύσοιστα τοῖσδ᾽ ἐν Ἀτρέως δόμοις
τυχόντ᾽ ἐμὴν ἤλγυνεν ἐν στέρνοις φρένα.
ἀλλ᾽ οὔτι πω τοιόνδε πῆμ᾽ ἀνεσχόμην·
τὰ μὲν γὰρ ἄλλα τλημόνως ἤντλουν κακά·
φίλον δ᾽ Ὀρέστην, τῆς ἐμῆς ψυχῆς τριβήν,

750 ὃν ἐξέθρεψα μητρόθεν δεδεγμένη,—
κἀκ᾽ νυκτιπλάγκτων ὀρθίων κελευμάτων
καὶ πολλὰ καὶ μοχθήρ᾽ ἀνωφέλητ᾽ ἐμοὶ
τλάσῃ·—τὸ μὴ φρονοῦν γὰρ ὡσπερεὶ βοτὸν
τρέφειν ἀνάγκη, πῶς γὰρ οὔ; τρόπῳ φρενός·

755 οὐ γάρ τι φωνεῖ παῖς ἔτ᾽ ὢν ἐν σπαργάνοις,
εἰ λιμός, ἢ δίψη τις, ἢ λιψουρία
ἔχει· νέα δὲ νηδὺς αὐτάρκης τέκνων.
τούτων πρόμαντις οὖσα, πολλὰ δ᾽, οἴομαι,
ψευσθεῖσα παιδὸς σπαργάνων φαιδρύντρια,

760 γναφεὺς τροφεύς τε ταὐτὸν εἰχέτην τέλος.
ἐγὼ διπλᾶς δὲ τάσδε χειρωναξίας
ἔχουσ᾽ Ὀρέστην ἐξεδεξάμην πατρί·
τεθνηκότος δὲ νῦν τάλαινα πεύθομαι.
στείχω δ᾽ ἐπ᾽ ἄνδρα τῶνδε λυμαντήριον

765 οἴκων, θέλων δὲ τόνδε πεύσεται λόγον.
ΔΟΥΛΕΣ πῶς οὖν κελεύει νιν μολεῖν ἐσταλμένον;
ΒΥΖΑΣΤΡΑ ἦ πῶς; λέγ᾽ αὖθις, ὡς μάθω σαφέστερον.
ΔΟΥΛΕΣ εἰ ξὺν λοχίταις εἴτε καὶ μονοστιβῆ.
ΒΥΖΑΣΤΡΑ ἄγειν κελεύει δορυφόρους ὀπάονας.

770 ΔΟΥΛΕΣ μή νυν σὺ ταῦτ᾽ ἄγγελλε δεσπότου στύγει·
ἀλλ᾽ αὐτὸν ἐλθεῖν, ὡς ἀδειμάντως κλύῃ,
ἄνωχθ᾽ ὅσον τάχιστα γηθούσῃ φρενί.
ἐν ἀγγέλῳ γὰρ κυπτὸς ὀρθοῦται λόγος.
ΒΥΖΑΣΤΡΑ ἀλλ᾽ ἦ φρονεῖς εὖ τοῖσι νῦν ἠγγελμένοις;

775 ΔΟΥΛΕΣ ἀλλ᾽ εἰ τροπαίαν Ζεὺς κακῶν θήσει ποτέ.
ΒΥΖΑΣΤΡΑ καὶ πῶς; Ὀρέστης ἐλπὶς οἴχεται δόμων.
ΔΟΥΛΕΣ οὔπω· κακός γε μάντις ἂν γνοίη τάδε.
ΒΥΖΑΣΤΡΑ τί φής; ἔχεις τι τῶν λελεγμένων δίχα;
ΔΟΥΛΕΣ ἄγγελλ᾽ ἰοῦσα, πρᾶσσε τἀπεσταλμένα.

780 μέλει θεοῖσιν ὧνπερ ἂν μέλῃ πέρι.
ΒΥΖΑΣΤΡΑ ἀλλ᾽ εἶμι καὶ σοῖς ταῦτα πείσομαι λόγοις.
γένοιτο δ᾽ ὡς ἄριστα σὺν θεῶν δόσει.
ΔΟΥΛΕΣ [δ’ χορ.] νῦν παραιτουμένᾳ μοι, πάτερ [στρ. α’]
Ζεῦ θεῶν Ὀλυμπίων,

785 δὸς τύχας τυχεῖν δόμου κυρίως
τὰ σώφρον᾽ εὖ μαιομένοις ἰδεῖν.
διὰ δίκας πᾶν ἔπος
ἔλακον· <ὦ> Ζεῦ, σύ νιν φυλάσσοις.
ἓ ἕ, πρὸ δὲ δὴ ᾽χθρῶν [μεσῳδ. α’]

790 τὸν ἔσωθεν μελάθρων, Ζεῦ,
θές, ἐπεί νιν μέγαν ἄρας,
δίδυμα καὶ τριπλᾶ
παλίμποινα θέλων ἀμείψει.
ἴσθι δ᾽ ἀνδρὸς φίλου πῶλον εὖ- [ἀντ. α’]

795 νιν ζυγέντ᾽ ἐν ἅρμασιν
πημάτων. <σὺ δ᾽> ἐν δρόμῳ προστιθεὶς
μέτρον κτίσον σῳζόμενον ῥυθμὸν
τοῦτ᾽ ἰδεῖν διὰ πέδον
ἀνομένων βημάτων ὄρεγμα;

800 οἵ τ᾽ ἔσω δωμάτων [στρ. β’]
πλουτογαθῆ μυχὸν νομίζετε,
κλῦτε, σύμφρονες θεοί·
[ἄγετε] τῶν πάλαι πεπραγμένων
λύσασθ᾽ αἷμα προσφάτοις δίκαις.

805 γέρων φόνος μηκέτ᾽ ἐν δόμοις τέκοι.
τὸ δὲ καλῶς κτίμενον ὦ μέγα ναίων [μεσῳδ. β’]
στόμιον, εὖ δὸς ἀνιδεῖν δόμον ἀνδρός,
καί νιν ἐλευθερίας <φῶς>
λαμπρὸν ἰδεῖν φιλίοις

810 ὄμμασιν <ἐκ> δνοφερᾶς καλύπτρας.
ξυλλάβοι δ᾽ ἐνδίκως [ἀντ. β’]
παῖς ὁ Μαίας, ἐπεὶ φορώτατος
πρᾶξιν οὐρίαν θέλων·

815 [πολλὰ δ᾽ ἄλλα φανεῖ χρηίζων κρυπτά].
ἄσκοπον δ᾽ ἔπος λέγων
νύκτα πρό τ᾽ ὀμμάτων σκότον φέρει,
καθ᾽ ἡμέραν δ᾽ οὐδὲν ἐμφανέστερος.
καὶ τότ᾽ ἤδη κλυτὸν [στρ. γ’]

820 δωμάτων λυτήριον,
θῆλυν οὐριοστάταν οὐδ᾽
ὀξύκρεκτον γοα-
τᾶν νόμον θήσομεν· “πλεῖ τάδ᾽ εὖ·

825 ἐμὸν ἐμὸν κέρδος αὔξεται τόδ᾽· ἄ-
τα δ᾽ ἀποστατεῖ φίλων.”
σὺ δὲ θαρσῶν, ὅταν ἥκῃ μέρος ἔργων, [μεσῳδ. γ’]
ἐπαΰσας πατρὸς αὐδὰν
θροούσᾳ [πρὸς σὲ] τέκνον [πατρὸς αὐδὰν]

830 [καὶ] πέραιν᾽ ἀνεπίμομφον ἄταν.
Περσέως τ᾽ ἐν φρεσὶν [ἀντ. γ’]
καρδίαν ἀνασχεθών,
τοῖς θ᾽ ὑπὸ χθονὸς φίλοισιν,
τοῖς τ᾽ ἄνωθεν πρόπρασ-

835 σε χάριν ὀργᾶς λυγρᾶς, ἔνδοθεν
φόνιον ἄταν τιθείς, τὸν αἴτιον δ᾽
ἐξαπολλύων μόρου.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ [ε’ ἐπεισ.] ἥκω μὲν οὐκ ἄκλητος, ἀλλ᾽
ὑπάγγελος· νέαν φάτιν δὲ πεύθομαι λέγειν τινὰς

840 ξένους μολόντας οὐδαμῶς ἐφίμερον,
μόρον δ᾽ Ὀρέστου. καὶ τόδ᾽ ἀμφέρειν δόμοις
γένοιτ᾽ ἂν ἄχθος δειματοσταγὲς φόνῳ
τῷ πρόσθεν ἑλκαίνουσι καὶ δεδηγμένοις.
πῶς ταῦτ᾽ ἀληθῆ καὶ βλέποντα δοξάσω;

845 ἢ πρὸς γυναικῶν δειματούμενοι λόγοι
πεδάρσιοι θρῴσκουσι, θνῄσκοντες μάτην;
τί τῶνδ᾽ ἂν εἴποις ὥστε δηλῶσαι φρενί;
ΔΟΥΛΕΣ ἠκούσαμεν μέν, πυνθάνου δὲ τῶν ξένων
ἔσω παρελθών. οὐδὲν ἀγγέλων σθένος


850 ὡς αὐτὸν αὐτῶν ἄνδρα πεύθεσθαι πάρα.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ ἰδεῖν ἐλέγξαι τ᾽ αὖ θέλω τὸν ἄγγελον,
εἴτ᾽ αὐτὸς ἦν θνῄσκοντος ἐγγύθεν παρών,
εἴτ᾽ ἐξ ἀμαυρᾶς κληδόνος λέγει μαθών.
οὔτοι φρέν᾽ ἂν κλέψειεν ὠμματωμένην.

855 ΔΟΥΛΕΣ Ζεῦ Ζεῦ, τί λέγω, πόθεν ἄρξωμαι
τάδ᾽ ἐπευχομένη κἀπιθεάζουσ᾽,
ὑπὸ δ᾽ εὐνοίας
πῶς ἴσον εἰποῦσ᾽ ἀνύσωμαι;
νῦν γὰρ μέλλουσι μιανθεῖσαι

860 πειραὶ κοπάνων ἀνδροδαΐκτων
ἢ πάνυ θήσειν Ἀγαμεμνονίων
οἴκων ὄλεθρον διὰ παντός,
ἢ πῦρ καὶ φῶς ἐπ᾽ ἐλευθερίᾳ
δαίων ἀρχάς τε πολισσονόμους

865 πατέρων <θ᾽> ἕξει μέγαν ὄλβον.
τοιάνδε πάλην μόνος ὢν ἔφεδρος
δισσοῖς μέλλει θεῖος Ὀρέστης
ἅψειν. εἴη δ᾽ ἐπὶ νίκῃ.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ ἒ ἔ, ὀτοτοτοῖ.

870 ΔΟΥΛΕΣ ἔα ἔα μάλα·
πῶς ἔχει; πῶς κέκρανται δόμοις;
ἀποσταθῶμεν πράγματος τελουμένου,
ὅπως δοκῶμεν τῶνδ᾽ ἀναίτιαι κακῶν
εἶναι· μάχης γὰρ δὴ κεκύρωται τέλος.

875 ΔΟΥΛΟΣ οἴμοι, πανοίμοι δεσπότου πεπληγμένου·
οἴμοι μάλ᾽ αὖθις ἐν τρίτοις προσφθέγμασιν.
Αἴγισθος οὐκέτ᾽ ἔστιν. ἀλλ᾽ ἀνοίξατε
ὅπως τάχιστα, καὶ γυναικείους πύλας
μοχλοῖς χαλᾶτε· καὶ μάλ᾽ ἡβῶντος δὲ δεῖ,

880 οὐχ ὡς δ᾽ ἀρῆξαι διαπεπραγμένῳ· τί γάρ;
ἰοὺ ἰού.
κωφοῖς ἀυτῶ καὶ καθεύδουσιν μάτην
ἄκραντα βάζω; ποῖ Κλυταιμήστρα; τί δρᾷ;
ἔοικε νῦν αὐτῆς ἐπὶ ξυροῦ πέλας
αὐχὴν πεσεῖσθαι πρὸς δίκην πεπληγμένος.

885 ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ τί δ᾽ ἐστὶ χρῆμα; τίνα βοὴν ἵστης δόμοις; ΔΟΥΛΟΣ τὸν ζῶντα καίνειν τοὺς τεθνηκότας λέγω.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οἲ ᾽γώ. ξυνῆκα τοὔπος ἐξ αἰνιγμάτων.
δόλοις ὀλούμεθ᾽, ὥσπερ οὖν ἐκτείναμεν.
δοίη τις ἀνδροκμῆτα πέλεκυν ὡς τάχος·

890 εἰδῶμεν εἰ νικῶμεν, ἢ νικώμεθα·
ἐνταῦθα γὰρ δὴ τοῦδ᾽ ἀφικόμην κακοῦ.
ΟΡΕΣΤΗΣ σὲ καὶ ματεύω· τῷδε δ᾽ ἀρκούντως ἔχει.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οἲ ᾽γώ. τέθνηκας, φίλτατ᾽ Αἰγίσθου βία.
ΟΡΕΣΤΗΣ φιλεῖς τὸν ἄνδρα; τοιγὰρ ἐν ταὐτῷ τάφῳ

895 κείσῃ· θανόντα δ᾽ οὔτι μὴ προδῷς ποτε.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἐπίσχες, ὦ παῖ, τόνδε δ᾽ αἴδεσαι, τέκνον,
μαστόν, πρὸς ᾧ σὺ πολλὰ δὴ βρίζων ἅμα
οὔλοισιν ἐξήμελξας εὐτραφὲς γάλα.
ΟΡΕΣΤΗΣ Πυλάδη τί δράσω; μητέρ᾽ αἰδεσθῶ κτανεῖν;

900 ΠΥΛΑΔΗΣ ποῦ δὴ τὰ λοιπὰ Λοξίου μαντεύματα
τὰ πυθόχρηστα, πιστὰ δ᾽ εὐορκώματα;
ἅπαντας ἐχθροὺς τῶν θεῶν ἡγοῦ πλέον.
ΟΡΕΣΤΗΣ κρίνω σὲ νικᾶν, καὶ παραινεῖς μοι καλῶς.
ἕπου, πρὸς αὐτὸν τόνδε σὲ σφάξαι θέλω.

905 καὶ ζῶντα γάρ νιν κρείσσον᾽ ἡγήσω πατρός·
τούτῳ θανοῦσα ξυγκάθευδ᾽, ἐπεὶ φιλεῖς
τὸν ἄνδρα τοῦτον, ὃν δ᾽ ἐχρῆν φιλεῖν στυγεῖς.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἐγώ σ᾽ ἔθρεψα, σὺν δὲ γηράναι θέλω.
ΟΡΕΣΤΗΣ πατροκτονοῦσα γὰρ ξυνοικήσεις ἐμοί;

910 ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἡ Μοῖρα τούτων, ὦ τέκνον, παραιτία.
ΟΡΕΣΤΗΣ καὶ τόνδε τοίνυν Μοῖρ᾽ ἐπόρσυνεν μόρον.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οὐδὲν σεβίζῃ γενεθλίους ἀράς, τέκνον;
ΟΡΕΣΤΗΣ τεκοῦσα γάρ μ᾽ ἔρριψας ἐς τὸ δυστυχές.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οὔτοι σ᾽ ἀπέρριψ᾽ εἰς δόμους δορυξένους.

915 ΟΡΕΣΤΗΣ αἰκῶς ἐπράθην ὢν ἐλευθέρου πατρός. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ποῦ δῆθ᾽ ὁ τῖμος, ὅντιν᾽ ἀντεδεξάμην; ΟΡΕΣΤΗΣ αἰσχύνομαί σοι τοῦτ᾽ ὀνειδίσαι σαφῶς. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ μὴ ἀλλ᾽ εἴφ᾽ ὁμοίως καὶ πατρὸς τοῦ σοῦ μάτας. ΟΡΕΣΤΗΣ μὴ ᾽λεγχε τὸν πονοῦντ᾽ ἔσω καθημένη.

920 ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἄλγος γυναιξὶν ἀνδρὸς εἴργεσθαι, τέκνον. ΟΡΕΣΤΗΣ τρέφει δέ γ᾽ ἀνδρὸς μόχθος ἡμένας ἔσω.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ κτενεῖν ἔοικας, ὦ τέκνον, τὴν μητέρα.
ΟΡΕΣΤΗΣ σύ τοι σεαυτήν, οὐκ ἐγώ, κατακτενεῖς.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ὅρα, φύλαξαι μητρὸς ἐγκότους κύνας.


925 ΟΡΕΣΤΗΣ τὰς τοῦ πατρὸς δὲ πῶς φύγω, παρεὶς τάδε;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ ἔοικα θρηνεῖν ζῶσα πρὸς τύμβον μάτην.
ΟΡΕΣΤΗΣ πατρὸς γὰρ αἶσα τόνδε σοὐρίζει μόρον.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ οἲ ᾽γὼ τεκοῦσα τόνδ᾽ ὄφιν ἐθρεψάμην.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἦ κάρτα μάντις οὑξ ὀνειράτων φόβος.


930 ἔκανες ὃν οὐ χρῆν, καὶ τὸ μὴ χρεὼν πάθε.
ΕΠΙΣΤ ΔΟΥΛΕΣ στένω μὲν οὖν καὶ τῶνδε συμφορὰν διπλῆν.
ἐπεὶ δὲ πολλῶν αἱμάτων ἐπήκρισε
τλήμων Ὀρέστης, τοῦθ᾽ ὅμως αἱρούμεθα,
ὀφθαλμὸν οἴκων μὴ πανώλεθρον πεσεῖν.

935 ΔΟΥΛΕΣ [ε’ χορ.] ἔμολε μὲν δίκα Πριαμίδαις χρόνῳ, [στρ. α’] βαρύδικος ποινά·
ἔμολε δ᾽ ἐς δόμον τὸν Ἀγαμέμνονος
διπλοῦς λέων, διπλοῦς Ἄρης.
ἔλασε δ᾽ ἐς τὸ πᾶν

940 ὁ πυθόχρηστος φυγὰς
θεόθεν εὖ φραδαῖσιν ὡρμημένος.
ἐπολολύξατ᾽ ὦ δεσποσύνων δόμων [μεσῳδ.]
ἀναφυγᾶς κακῶν καὶ κτεάνων τριβᾶς
ὑπαὶ δυοῖν μιαστόροιν,

945 δυσοίμου τύχας.
ἔμολε δ᾽ ᾧ μέλει κρυπταδίου μάχας [ἀντ. α’]
δολιόφρων ποινά·
ἔθιγε δ᾽ ἐν μάχᾳ χερὸς ἐτήτυμος
Διὸς κόρα—Δίκαν δέ νιν

950 προσαγορεύομεν βροτοὶ τυχόντες καλῶς—
951 ὀλέθριον πνέουσ᾽ ἐν ἐχθροῖς κότον.
942α <ἐπολολύξατ᾽ ὦ δεσποσύνων δόμων
943α ἀναφυγᾶς κακῶν καὶ κτεάνων τριβᾶς
944α ὑπαὶ δυοῖν μιαστόροιν,
945α δυσοίμου τύχας.>
953 τά περ ὁ Λοξίας ὁ Παρνασσίας [στρ. β’]
μέγαν ἔχων μυχὸν χθονὸς ἐπωρθία-

955 ξεν ἀδόλως δόλοις
βλάβαν ἐγχρονισθεῖσαν ἐποίχεται.
“κρατεῖταί πως τὸ θεῖον παρὰ τὸ μὴ
ὑπουργεῖν κακοῖς”.

960 ἄξια δ᾽ οὐρανοῦχον ἀρχὰν σέβειν.
πάρα τε φῶς ἰδεῖν [μεσῳδ.]
μέγα τ᾽ ἀφῃρέθην ψάλιον οἰκέων.
ἄναγε μὰν δόμοι· πολὺν ἄγαν χρόνον
χαμαιπετεῖς ἔκεισθ᾽ ἀεί.

965 τάχα δὲ παντελὴς χρόνος ἀμείψεται [ἀντ. β’]
πρόθυρα δωμάτων, ὅταν ἀφ᾽ ἑστίας
πᾶν ἐλαθῇ μύσος
καθαρμοῖσιν ἀτᾶν ἐλατηρίοις.
τύχαι δ᾽ εὐπροσωποκοῖται τὸ πᾶν

970 ἰδεῖν [ἀκοῦσαι] πρευμενεῖς
μετοίκοις δόμων πεσοῦνται πάλιν.
972 πάρα τε φῶς ἰδεῖν
962α <μέγα τ᾽ ἀφῃρέθην ψάλιον οἰκέων.
963α ἄναγε μὰν δόμοι· πολὺν ἄγαν χρόνον
964α χαμαιπετεῖς ἔκεισθ᾽ ἀεί.>

973 ΟΡΕΣΤΗΣ [στ’ ἐπεισ.] ἴδεσθε χώρας τὴν διπλῆν τυραννίδα πατροκτόνους τε δωμάτων πορθήτορας.

975 σεμνοὶ μὲν ἦσαν ἐν θρόνοις τόθ᾽ ἥμενοι,
φίλοι δὲ καὶ νῦν, ὡς ἐπεικάσαι πάθη
πάρεστιν, ὅρκος τ᾽ ἐμμένει πιστώμασι.
ξυνώμοσαν μὲν θάνατον ἀθλίῳ πατρὶ
καὶ ξυνθανεῖσθαι· καὶ τάδ᾽ εὐόρκως ἔχει.


980 ἴδεσθε δ᾽ αὖτε, τῶνδ᾽ ἐπήκοοι κακῶν,
τὸ μηχάνημα, δεσμὸν ἀθλίῳ πατρί,
πέδας τε χειροῖν καὶ ποδοῖν ξυνωρίδα.
ἐκτείνατ᾽ αὐτὸ καὶ κύκλῳ παρασταδὸν
στέγαστρον ἀνδρὸς δείξαθ᾽, ὡς ἴδῃ πατήρ,

985 οὐχ οὑμός, ἀλλ᾽ ὁ πάντ᾽ ἐποπτεύων τάδε
Ἥλιος, ἄναγνα μητρὸς ἔργα τῆς ἐμῆς,
ὡς ἂν παρῇ μοι μάρτυς ἐν δίκῃ ποτέ,
ὡς τόνδ᾽ ἐγὼ μετῆλθον ἐνδίκως μόρον
τὸν μητρός· Αἰγίσθου γὰρ οὐ λέγω μόρον·

990 ἔχει γὰρ αἰσχυντῆρος, ὡς νόμος, δίκην·
ἥτις δ᾽ ἐπ᾽ ἀνδρὶ τοῦτ᾽ ἐμήσατο στύγος,
ἐξ οὗ τέκνων ἤνεγχ᾽ ὑπὸ ζώνην βάρος,
φίλον τέως, νῦν δ᾽ ἐχθρόν, ὡς φαίνει, κακόν,
τί σοι δοκεῖ; μύραινά γ᾽ εἴτ᾽ ἔχιδν᾽ ἔφυ

995 σήπειν θιγοῦσ᾽ ἂν ἄλλον οὐ δεδηγμένον
τόλμης ἕκατι κἀκδίκου φρονήματος.
τί νιν προσείπω, κἂν τύχω μάλ᾽ εὐστομῶν;
ἄγρευμα θηρός, ἢ νεκροῦ ποδένδυτον
δροίτης κατασκήνωμα; δίκτυον μὲν οὖν,

1000 ἄρκυν τ᾽ ἂν εἴποις καὶ ποδιστῆρας πέπλους.
τοιοῦτον ἂν κτήσαιτο φηλήτης ἀνήρ,
ξένων ἀπαιόλημα κἀργυροστερῆ
βίον νομίζων, τῷδέ τ᾽ ἂν δολώματι
πολλοὺς ἀναιρῶν πολλὰ θερμαίνοι φρένα.

1005 τοιάδ᾽ ἐμοὶ ξύνοικος ἐν δόμοισι μὴ
γένοιτ᾽· ὀλοίμην πρόσθεν ἐκ θεῶν ἄπαις.
ΔΟΥΛΕΣ αἰαῖ <αἰαῖ> μελέων ἔργων·
στυγερῷ θανάτῳ διεπράχθης.
1008β ἒ ἔ,
μίμνοντι δὲ καὶ πάθος ἀνθεῖ.

1010 ΟΡΕΣΤΗΣ ἔδρασεν ἢ οὐκ ἔδρασε; μαρτυρεῖ δέ μοι
φᾶρος τόδ᾽, ὡς ἔβαψεν Αἰγίσθου ξίφος.
φόνου δὲ κηκὶς ξὺν χρόνῳ ξυμβάλλεται,
πολλὰς βαφὰς φθείρουσα τοῦ ποικίλματος.
νῦν αὐτὸν αἰνῶ, νῦν ἀποιμώζω παρών,

1015 πατροκτόνον θ᾽ ὕφασμα προσφωνῶν τόδε.
ἀλγῶ μὲν ἔργα καὶ πάθος γένος τε πᾶν,
ἄζηλα νίκης τῆσδ᾽ ἔχων μιάσματα.
ΔΟΥΛΕΣ οὔτις μερόπων ἀσινὴς βίοτον
διὰ παντὸς ἀπήμον᾽ ἀμείψει.
ἒ ἔ,

1020 μόχθος δ᾽ ὁ μὲν αὐτίχ᾽, ὁ δ᾽ ἥξει.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἀλλ᾽, ὡς ἂν εἰδῆτ᾽, οὐ γὰρ οἶδ᾽ ὅπη τελεῖ,
ὥσπερ ξὺν ἵπποις ἡνιοστροφῶ δρόμου
ἐξωτέρω· φέρουσι γὰρ νικώμενον
φρένες δύσαρκτοι· πρὸς δὲ καρδίᾳ φόβος

1025 ᾄδειν ἕτοιμος ἠδ᾽ ὑπορχεῖσθαι κότῳ.
ἕως δ᾽ ἔτ᾽ ἔμφρων εἰμί, κηρύσσω φίλοις
κτανεῖν τέ φημι μητέρ᾽ οὐκ ἄνευ δίκης,
πατροκτόνον μίασμα καὶ θεῶν στύγος.
καὶ φίλτρα τόλμης τῆσδε πλειστηρίζομαι

1030 τὸν πυθόμαντιν Λοξίαν, χρήσαντ᾽ ἐμοὶ
πράξαντι μὲν ταῦτ᾽ ἐκτὸς αἰτίας κακῆς
εἶναι, παρέντα δ᾽—οὐκ ἐρῶ τὴν ζημίαν·
τόξῳ γὰρ οὔτις πημάτων ἐφίξεται.
καὶ νῦν ὁρᾶτέ μ᾽, ὡς παρεσκευασμένος

1035 ξὺν τῷδε θαλλῷ καὶ στέφει προσίξομαι
μεσόμφαλόν θ᾽ ἵδρυμα, Λοξίου πέδον,
πυρός τε φέγγος ἄφθιτον κεκλημένον,
φεύγων τόδ᾽ αἷμα κοινόν· οὐδ᾽ ἐφ᾽ ἑστίαν
ἄλλην τραπέσθαι Λοξίας ἐφίετο.

1041 καὶ μαρτυρεῖν μὲν ὡς ἐπορσύνθη κακὰ
1040 τάδ᾽ ἐν χρόνῳ μοι πάντας Ἀργείους λέγω·
ἐγὼ δ᾽ ἀλήτης τῆσδε γῆς ἀπόξενος,
ζῶν καὶ τεθνηκὼς τάσδε κληδόνας λιπών.
ΔΟΥΛΕΣ ἀλλ᾽ εὖ γ᾽ ἔπραξας, μηδ᾽ ἐπιζευχθῇς στόμα

1045 φήμῃ πονηρᾷ μηδ᾽ ἐπιγλωσσῶ κακά,
ἐλευθερώσας πᾶσαν Ἀργείων πόλιν,
δυοῖν δρακόντοιν εὐπετῶς τεμὼν κάρα.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἆ, ἆ.
δμωαὶ γυναῖκες, αἵδε Γοργόνων δίκην
φαιοχίτωνες καὶ πεπλεκτανημέναι

1050 πυκνοῖς δράκουσιν· οὐκέτ᾽ ἂν μείναιμ᾽ ἐγώ.
ΔΟΥΛΕΣ τίνες σε δόξαι, φίλτατ᾽ ἀνθρώπων πατρί,
στροβοῦσιν; ἴσχε, μὴ φόβου νικῶ πολύ.
ΟΡΕΣΤΗΣ οὐκ εἰσὶ δόξαι τῶνδε πημάτων ἐμοί·
σαφῶς γὰρ αἵδε μητρὸς ἔγκοτοι κύνες.

1055 ΔΟΥΛΕΣ ποταίνιον γὰρ αἷμά σοι χεροῖν ἔτι·
ἐκ τῶνδέ τοι ταραγμὸς ἐς φρένας πίτνει.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἄναξ Ἄπολλον, αἵδε πληθύουσι δή,
κἀξ ὀμμάτων στάζουσιν αἷμα δυσφιλές.
ΔΟΥΛΕΣ εἷς σοὶ καθαρμός· Λοξίας δὲ προσθιγὼν

1060 ἐλεύθερόν σε τῶνδε πημάτων κτίσει.
ΟΡΕΣΤΗΣ ὑμεῖς μὲν οὐχ ὁρᾶτε τάσδ᾽, ἐγὼ δ᾽ ὁρῶ·
ἐλαύνομαι δὲ κοὐκέτ᾽ ἂν μείναιμ᾽ ἐγὼ.
ΔΟΥΛΕΣ ἀλλ᾽ εὐτυχοίης, καί σ᾽ ἐποπτεύων πρόφρων
θεὸς φυλάσσοι καιρίοισι συμφοραῖς.

1065 ὅδε τοι μελάθροις τοῖς βασιλείοις
τρίτος αὖ χειμὼν
πνεύσας γονίας ἐτελέσθη.
παιδοβόροι μὲν πρῶτον ὑπῆρξαν
μόχθοι τάλανές [τε Θυέστου]·

1070 δεύτερον ἀνδρὸς βασίλεια πάθη·
λουτροδάικτος δ᾽ ὤλετ᾽ Ἀχαιῶν
πολέμαρχος ἀνήρ·
νῦν δ᾽ αὖ τρίτος ἦλθέ ποθεν σωτήρ,
ἢ μόρον εἴπω;

1075 ποῖ δῆτα κρανεῖ, ποῖ καταλήξει
μετακοιμισθὲν μένος ἄτης;

…………………………………………………………….

Αισχύλος Εὐμενίδες

Πυθιάς πρῶτον μὲν εὐχῇ τῇδε πρεσβεύω θεῶν
τὴν πρωτόμαντιν Γαῖαν· ἐκ δὲ τῆς Θέμιν,
ἣ δὴ τὸ μητρὸς δευτέρα τόδ᾽ ἕζετο
μαντεῖον, ὡς λόγος τις· ἐν δὲ τῷ τρίτῳ

5 λάχει, θελούσης, οὐδὲ πρὸς βίαν τινός,
Τιτανὶς ἄλλη παῖς Χθονὸς καθέζετο,
Φοίβη· δίδωσι δ᾽ ἣ γενέθλιον δόσιν
Φοίβῳ· τὸ Φοίβης δ᾽ ὄνομ᾽ ἔχει παρώνυμον.
λιπὼν δὲ λίμνην Δηλίαν τε χοιράδα,

10 κέλσας ἐπ᾽ ἀκτὰς ναυπόρους τὰς Παλλάδος,
ἐς τήνδε γαῖαν ἦλθε Παρνησοῦ θ᾽ ἕδρας.
πέμπουσι δ᾽ αὐτὸν καὶ σεβίζουσιν μέγα
κελευθοποιοὶ παῖδες Ἡφαίστου, χθόνα
ἀνήμερον τιθέντες ἡμερωμένην.

15 μολόντα δ᾽ αὐτὸν κάρτα τιμαλφεῖ λεώς,
Δελφός τε χώρας τῆσδε πρυμνήτης ἄναξ.
τέχνης δέ νιν Ζεὺς ἔνθεον κτίσας φρένα
ἵζει τέταρτον τοῖσδε μάντιν ἐν θρόνοις·
Διὸς προφήτης δ᾽ ἐστὶ Λοξίας πατρός.

20 τούτους ἐν εὐχαῖς φροιμιάζομαι θεούς.
Παλλὰς προναία δ᾽ ἐν λόγοις πρεσβεύεται·
σέβω δὲ νύμφας, ἔνθα Κωρυκὶς πέτρα
κοίλη, φίλορνις, δαιμόνων ἀναστροφή·
Βρόμιος ἔχει τὸν χῶρον, οὐδ᾽ ἀμνημονῶ,

25 ἐξ οὗτε Βάκχαις ἐστρατήγησεν θεός,
λαγὼ δίκην Πενθεῖ καταρράψας μόρον·
Πλειστοῦ τε πηγὰς καὶ Ποσειδῶνος κράτος
καλοῦσα καὶ τέλειον ὕψιστον Δία,
ἔπειτα μάντις ἐς θρόνους καθιζάνω.

30 καὶ νῦν τυχεῖν με τῶν πρὶν εἰσόδων μακρῷ
ἄριστα δοῖεν· κεἰ παρ᾽ Ἑλλήνων τινές,
ἴτων πάλῳ λαχόντες, ὡς νομίζεται.
μαντεύομαι γὰρ ὡς ἂν ἡγῆται θεός.
Πυθιάς ἦ δεινὰ λέξαι, δεινὰ δ᾽ ὀφθαλμοῖς δρακεῖν,


35 πάλιν μ᾽ ἔπεμψεν ἐκ δόμων τῶν Λοξίου,
ὡς μήτε σωκεῖν μήτε μ᾽ ἀκταίνειν βάσιν,
τρέχω δὲ χερσίν, οὐ ποδωκείᾳ σκελῶν·
δείσασα γὰρ γραῦς οὐδέν, ἀντίπαις μὲν οὖν.
ἐγὼ μὲν ἕρπω πρὸς πολυστεφῆ μυχόν·

40 ὁρῶ δ᾽ ἐπ᾽ ὀμφαλῷ μὲν ἄνδρα θεομυσῆ
ἕδραν ἔχοντα προστρόπαιον, αἵματι
στάζοντα χεῖρας καὶ νεοσπαδὲς ξίφος
ἔχοντ᾽ ἐλαίας θ᾽ ὑψιγέννητον κλάδον,
λήνει μεγίστῳ σωφρόνως ἐστεμμένον,

45 ἀργῆτι μαλλῷ· τῇδε γὰρ τρανῶς ἐρῶ.
πρόσθεν δὲ τἀνδρὸς τοῦδε θαυμαστὸς λόχος
εὕδει γυναικῶν ἐν θρόνοισιν ἥμενος.
οὔτοι γυναῖκας, ἀλλὰ Γοργόνας λέγω,
οὐδ᾽ αὖτε Γοργείοισιν εἰκάσω τύποις.

50 εἶδόν ποτ᾽ ἤδη Φινέως γεγραμμένας
δεῖπνον φερούσας· ἄπτεροί γε μὴν ἰδεῖν
αὗται, μέλαιναι δ᾽ ἐς τὸ πᾶν βδελύκτροποι·
ῥέγκουσι δ᾽ οὐ πλατοῖσι φυσιάμασιν·
ἐκ δ᾽ ὀμμάτων λείβουσι δυσφιλῆ λίβα·

55 καὶ κόσμος οὔτε πρὸς θεῶν ἀγάλματα
φέρειν δίκαιος οὔτ᾽ ἐς ἀνθρώπων στέγας.
τὸ φῦλον οὐκ ὄπωπα τῆσδ᾽ ὁμιλίας
οὐδ᾽ ἥτις αἶα τοῦτ᾽ ἐπεύχεται γένος
τρέφουσ᾽ ἀνατεὶ μὴ μεταστένειν πόνον.

60 τἀντεῦθεν ἤδη τῶνδε δεσπότῃ δόμων
αὐτῷ μελέσθω Λοξίᾳ μεγασθενεῖ.
ἰατρόμαντις δ᾽ ἐστὶ καὶ τερασκόπος
καὶ τοῖσιν ἄλλοις δωμάτων καθάρσιος.
ΑΠΟΛΛΩΝ οὔτοι προδώσω· διὰ τέλους δέ σοι φύλαξ


65 ἐγγὺς παρεστὼς καὶ πρόσω δ᾽ ἀποστατῶν
ἐχθροῖσι τοῖς σοῖς οὐ γενήσομαι πέπων.
καὶ νῦν ἁλούσας τάσδε τὰς μάργους ὁρᾷς·
ὕπνῳ πεσοῦσαι δ᾽ αἱ κατάπτυστοι κόραι,
γραῖαι παλαιαὶ παῖδες, αἷς οὐ μείγνυται

70 θεῶν τις οὐδ᾽ ἄνθρωπος οὐδὲ θήρ ποτε.
κακῶν δ᾽ ἕκατι κἀγένοντ᾽, ἐπεὶ κακὸν
σκότον νέμονται Τάρταρόν θ᾽ ὑπὸ χθονός,
μισήματ᾽ ἀνδρῶν καὶ θεῶν Ὀλυμπίων.
ὅμως δὲ φεῦγε μηδὲ μαλθακὸς γένῃ.

75 ἐλῶσι γάρ σε καὶ δι᾽ ἠπείρου μακρᾶς
βιβῶντ᾽ ἀν᾽ αἰεὶ τὴν πλανοστιβῆ χθόνα
ὑπέρ τε πόντον καὶ περιρρύτας πόλεις.
καὶ μὴ πρόκαμνε τόνδε βουκολούμενος
πόνον· μολὼν δὲ Παλλάδος ποτὶ πτόλιν

80 ἵζου παλαιὸν ἄγκαθεν λαβὼν βρέτας.
κἀκεῖ δικαστὰς τῶνδε καὶ θελκτηρίους
μύθους ἔχοντες μηχανὰς εὑρήσομεν,
ὥστ᾽ ἐς τὸ πᾶν σε τῶνδ᾽ ἀπαλλάξαι πόνων·
καὶ γὰρ κτανεῖν σ᾽ ἔπεισα μητρῷον δέμας.

85 ΟΡΕΣΤΗΣ ἄναξ Ἄπολλον, οἶσθα μὲν τὸ μὴ ᾽δικεῖν·
ἐπεὶ δ᾽ ἐπίστᾳ, καὶ τὸ μὴ ᾽μελεῖν μάθε.
σθένος δὲ ποιεῖν εὖ φερέγγυον τὸ σόν.
ΑΠΟΛΛΩΝ μέμνησο, μὴ φόβος σε νικάτω φρένας.
σὺ δ᾽, αὐτάδελφον αἷμα καὶ κοινοῦ πατρός,

90 Ἑρμῆ, φύλασσε· κάρτα δ᾽ ὢν ἐπώνυμος
πομπαῖος ἴσθι, τόνδε ποιμαίνων ἐμὸν
ἱκέτην—σέβει τοι Ζεὺς τόδ᾽ ἐκνόμων σέβας—
ὁρμώμενον βροτοῖσιν εὐπόμπῳ τύχῃ.
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ εὕδοιτ᾽ ἄν, ὠή, καὶ καθευδουσῶν
τί δεῖ;

95 ἐγὼ δ᾽ ὑφ᾽ ὑμῶν ὧδ᾽ ἀπητιμασμένη
ἄλλοισιν ἐν νεκροῖσιν, ὧν μὲν ἔκτανον
ὄνειδος ἐν φθιτοῖσιν οὐκ ἐκλείπεται,
αἰσχρῶς δ᾽ ἀλῶμαι· προυννέπω δ᾽ ὑμῖν ὅτι
ἔχω μεγίστην αἰτίαν κείνων ὕπο·

100 παθοῦσα δ᾽ οὕτω δεινὰ πρὸς τῶν φιλτάτων,
οὐδεὶς ὑπέρ μου δαιμόνων μηνίεται,
κατασφαγείσης πρὸς χερῶν μητροκτόνων.
ὁρᾶτε πληγὰς τάσδε καρδίας ὅθεν.
εὕδουσα γὰρ φρὴν ὄμμασιν λαμπρύνεται,

105 ἐν ἡμέρᾳ δὲ μοῖρ᾽ ἀπρόσκοπος βροτῶν.
ἦ πολλὰ μὲν δὴ τῶν ἐμῶν ἐλείξατε,
χοάς τ᾽ ἀοίνους, νηφάλια μειλίγματα,
καὶ νυκτίσεμνα δεῖπν᾽ ἐπ᾽ ἐσχάρᾳ πυρὸς
ἔθυον, ὥραν οὐδενὸς κοινὴν θεῶν.

110 καὶ πάντα ταῦτα λὰξ ὁρῶ πατούμενα.
ὁ δ᾽ ἐξαλύξας οἴχεται νεβροῦ δίκην,
καὶ ταῦτα κούφως ἐκ μέσων ἀρκυστάτων
ὤρουσεν ὑμῖν ἐγκατιλλώψας μέγα.
ἀκούσαθ᾽ ὡς ἔλεξα τῆς ἐμῆς περὶ

115 ψυχῆς, φρονήσατ᾽, ὦ κατὰ χθονὸς θεαί.
ὄναρ γὰρ ὑμᾶς νῦν Κλυταιμήστρα καλῶ.
ΕΡΙΝΥΕΣ (μυγμός. )
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ μύζοιτ᾽ ἄν, ἁνὴρ δ᾽ οἴχεται φεύγων
πρόσω· φίλοι γάρ εἰσιν οὐκ ἐμοῖς προσεικότες.

120 ΕΡΙΝΥΕΣ (μυγμός. )
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ ἄγαν ὑπνώσσεις κοὐ κατοικτίζεις
πάθος· φονεὺς δ᾽ Ὀρέστης τῆσδε μητρὸς οἴχεται.
ΕΡΙΝΥΕΣ (ὠγμός. )
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ ᾤζεις, ὑπνώσσεις· οὐκ ἀναστήσῃ
τάχος;

125 τί σοι πέπρωται πρᾶγμα πλὴν τεύχειν κακά;
ΕΡΙΝΥΕΣ (ὠγμός. )
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ ὕπνος πόνος τε κύριοι συνωμόται
δεινῆς δρακαίνης ἐξεκήραναν μένος.
ΕΡΙΝΥΕΣ (μυγμὸς διπλοῦς ὀξύς. )

130 λαβὲ λαβὲ λαβὲ λαβέ, φράζου.
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ ὄναρ διώκεις θῆρα, κλαγγαίνεις δ᾽
ἅπερ κύων μέριμναν οὔποτ᾽ ἐκλείπων πόνου.
τί δρᾷς; ἀνίστω, μή σε νικάτω πόνος,
μηδ᾽ ἀγνοήσῃς πῆμα μαλθαχθεῖσ᾽ ὕπνῳ.

135 ἄλγησον ἧπαρ ἐνδίκοις ὀνείδεσιν·
τοῖς σώφροσιν γὰρ ἀντίκεντρα γίγνεται.
σὺ δ᾽ αἱματηρὸν πνεῦμ᾽ ἐπουρίσασα τῷ,
ἀτμῷ κατισχναίνουσα, νηδύος πυρί,
ἕπου, μάραινε δευτέροις διώγμασιν.

140 ΕΡΙΝΥΕΣ ἔγειρ᾽, ἔγειρε καὶ σὺ τήνδ᾽, ἐγὼ δὲ σέ.
εὕδεις; ἀνίστω, κἀπολακτίσασ᾽ ὕπνον,
ἰδώμεθ᾽ εἴ τι τοῦδε φροιμίου ματᾷ.
ἰοὺ ἰοὺ πύπαξ. ἐπάθομεν, φίλαι,—
ἦ πολλὰ δὴ παθοῦσα καὶ μάτην ἐγώ,—

145 ἐπάθομεν πάθος δυσαχές, ὦ πόποι,
ἄφερτον κακόν·
ἐξ ἀρκύων πέπτωκεν οἴχεταί θ᾽ ὁ θήρ.—
ὕπνῳ κρατηθεῖσ᾽ ἄγραν ὤλεσα.
ἰὼ παῖ Διός, ἐπίκλοπος πέλῃ,—

150 νέος δὲ γραίας δαίμονας καθιππάσω,—
τὸν ἱκέταν σέβων, ἄθεον ἄνδρα καὶ
τοκεῦσιν πικρόν·
τὸν μητραλοίαν δ᾽ ἐξέκλεψας ὢν θεός.—
τί τῶνδ᾽ ἐρεῖ τις δικαίως ἔχειν;

155 ἐμοὶ δ᾽ ὄνειδος ἐξ ὀνειράτων μολὸν
ἔτυψεν δίκαν διφρηλάτου
μεσολαβεῖ κέντρῳ
ὑπὸ φρένας, ὑπὸ λοβόν.—

160 πάρεστι μαστίκτορος δαΐου δαμίου
βαρὺ τὸ περίβαρυ κρύος ἔχειν.
τοιαῦτα δρῶσιν οἱ νεώτεροι θεοί,
κρατοῦντες τὸ πᾶν δίκας πλέον
φονολιβῆ θρόνον

165 περὶ πόδα, περὶ κάρα.—
πάρεστι γᾶς ὀμφαλὸν προσδρακεῖν αἱμάτων
βλοσυρὸν ἀρόμενον ἄγος ἔχειν.
ἐφεστίῳ δὲ μάντις ὢν μιάσματι

170 μυχὸν ἐχράνατ᾽ αὐτόσσυτος, αὐτόκλητος,
παρὰ νόμον θεῶν βρότεα μὲν τίων,
παλαιγενεῖς δὲ μοίρας φθίσας.
κἀμοί γε λυπρός, καὶ τὸν οὐκ ἐκλύσεται,

175 ὑπό τε γᾶν φυγὼν οὔ ποτ᾽ ἐλευθεροῦται.
ποτιτρόπαιος ὢν δ᾽ ἕτερον ἐν κάρᾳ
μιάστορ᾽ ἐκ γένους πάσεται.
ΑΠΟΛΛΩΝ ἔξω, κελεύω, τῶνδε δωμάτων τάχος

180 χωρεῖτ᾽, ἀπαλλάσσεσθε μαντικῶν μυχῶν,
μὴ καὶ λαβοῦσα πτηνὸν ἀργηστὴν ὄφιν,
χρυσηλάτου θώμιγγος ἐξορμώμενον,
ἀνῇς ὑπ᾽ ἄλγους μέλαν᾽ ἀπ᾽ ἀνθρώπων ἀφρόν,
ἐμοῦσα θρόμβους οὓς ἀφείλκυσας φόνου.

185 οὔτοι δόμοισι τοῖσδε χρίμπτεσθαι πρέπει·
ἀλλ᾽ οὗ καρανιστῆρες ὀφθαλμωρύχοι
δίκαι σφαγαί τε σπέρματός τ᾽ ἀποφθορᾷ
παίδων κακοῦται χλοῦνις, ἠδ᾽ ἀκρωνία,
λευσμός τε, καὶ μύζουσιν οἰκτισμὸν πολὺν

190 ὑπὸ ῥάχιν παγέντες. ἆρ᾽ ἀκούετε
οἵας ἑορτῆς ἔστ᾽ ἀπόπτυστοι θεοῖς
στέργηθρ᾽ ἔχουσαι; πᾶς δ᾽ ὑφηγεῖται τρόπος
μορφῆς. λέοντος ἄντρον αἱματορρόφου
οἰκεῖν τοιαύτας εἰκός, οὐ χρηστηρίοις

195 ἐν τοῖσδε πλησίοισι τρίβεσθαι μύσος.
χωρεῖτ᾽ ἄνευ βοτῆρος αἰπολούμεναι.
ποίμνης τοιαύτης δ᾽ οὔτις εὐφιλὴς θεῶν.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἄναξ Ἄπολλον, ἀντάκουσον ἐν μέρει.
αὐτὸς σὺ τούτων οὐ μεταίτιος πέλῃ,

200 ἀλλ᾽ εἷς τὸ πᾶν ἔπραξας ὢν παναίτιος.
ΑΠΟΛΛΩΝ πῶς δή; τοσοῦτο μῆκος ἔκτεινον λόγου.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἔχρησας ὥστε τὸν ξένον μητροκτονεῖν.
ΑΠΟΛΛΩΝ ἔχρησα ποινὰς τοῦ πατρὸς πρᾶξαι. τί μήν ;
ΕΡΙΝΥΕΣ κἄπειθ᾽ ὑπέστης αἵματος δέκτωρ νέου.

205 ΑΠΟΛΛΩΝ καὶ προστραπέσθαι τούσδ᾽ ἐπέστελλον δόμους. ΕΡΙΝΥΕΣ καὶ τὰς προπομποὺς δῆτα τάσδε λοιδορεῖς;
ΑΠΟΛΛΩΝ οὐ γὰρ δόμοισι τοῖσδε πρόσφορον μολεῖν.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἀλλ᾽ ἔστιν ἡμῖν τοῦτο προστεταγμένον.
ΑΠΟΛΛΩΝ τίς ἥδε τιμή; κόμπασον γέρας καλόν.

210 ΕΡΙΝΥΕΣ τοὺς μητραλοίας ἐκ δόμων ἐλαύνομεν.
ΑΠΟΛΛΩΝ τί γὰρ γυναικὸς ἥτις ἄνδρα νοσφίσῃ;
ΕΡΙΝΥΕΣ οὐκ ἂν γένοιθ᾽ ὅμαιμος αὐθέντης φόνος.
ΑΠΟΛΛΩΝ ἦ κάρτ᾽ ἄτιμα καὶ παρ᾽ οὐδὲν εἰργάσω
Ἥρας τελείας καὶ Διὸς πιστώματα.

215 Κύπρις δ᾽ ἄτιμος τῷδ᾽ ἀπέρριπται λόγῳ,
ὅθεν βροτοῖσι γίγνεται τὰ φίλτατα.
εὐνὴ γὰρ ἀνδρὶ καὶ γυναικὶ μόρσιμος
ὅρκου ᾽στὶ μείζων τῇ δίκῃ φρουρουμένη.
εἰ τοῖσιν οὖν κτείνουσιν ἀλλήλους χαλᾷς

220 τὸ μὴ τίνεσθαι μηδ᾽ ἐποπτεύειν κότῳ,
οὔ φημ᾽ Ὀρέστην σ᾽ ἐνδίκως ἀνδρηλατεῖν.
τὰ μὲν γὰρ οἶδα κάρτα σ᾽ ἐνθυμουμένην,
τὰ δ᾽ ἐμφανῶς πράσσουσαν ἡσυχαιτέραν.
δίκας δὲ Παλλὰς τῶνδ᾽ ἐποπτεύσει θεά.

225 ΕΡΙΝΥΕΣ τὸν ἄνδρ᾽ ἐκεῖνον οὔ τι μὴ λίπω ποτέ.
ΑΠΟΛΛΩΝ σὺ δ᾽ οὖν δίωκε καὶ πόνον πλείω τίθου.
ΕΡΙΝΥΕΣ τιμὰς σὺ μὴ σύντεμνε τὰς ἐμὰς λόγῳ.
ΑΠΟΛΛΩΝ οὐδ᾽ ἂν δεχοίμην ὥστ᾽ ἔχειν τιμὰς σέθεν.
ΕΡΙΝΥΕΣ μέγας γὰρ ἔμπας πὰρ Διὸς θρόνοις λέγῃ.

230 ἐγὼ δ᾽, ἄγει γὰρ αἷμα μητρῷον, δίκας
μέτειμι τόνδε φῶτα κἀκκυνηγετῶ.
ΑΠΟΛΛΩΝ ἐγὼ δ᾽ ἀρήξω τὸν ἱκέτην τε ῥύσομαι·
δεινὴ γὰρ ἐν βροτοῖσι κἀν θεοῖς πέλει
τοῦ προστροπαίου μῆνις, εἰ προδῶ σφ᾽ ἑκών.

235 ΟΡΕΣΤΗΣ ἄνασσ᾽ Ἀθάνα, Λοξίου κελεύμασιν
ἥκω, δέχου δὲ πρευμενῶς ἀλάστορα,
οὐ προστρόπαιον οὐδ᾽ ἀφοίβαντον χέρα,
ἀλλ᾽ ἀμβλὺς ἤδη προστετριμμένος τε πρὸς
ἄλλοισιν οἴκοις καὶ πορεύμασιν βροτῶν.

240 ὅμοια χέρσον καὶ θάλασσαν ἐκπερῶν,
σῴζων ἐφετμὰς Λοξίου χρηστηρίους,
πρόσειμι δῶμα καὶ βρέτας τὸ σόν, θεά.
αὐτοῦ φυλάσσων ἀναμένω τέλος δίκης.
ΕΡΙΝΥΕΣ εἶεν· τόδ᾽ ἐστὶ τἀνδρὸς ἐκφανὲς τέκμαρ.

245 ἕπου δὲ μηνυτῆρος ἀφθέγκτου φραδαῖς.
τετραυματισμένον γὰρ ὡς κύων νεβρὸν
πρὸς αἷμα καὶ σταλαγμὸν ἐκματεύομεν.
πολλοῖς δὲ μόχθοις ἀνδροκμῆσι φυσιᾷ
σπλάγχνον· χθονὸς γὰρ πᾶς πεποίμανται τόπος,

250 ὑπέρ τε πόντον ἀπτέροις ποτήμασιν
ἦλθον διώκουσ᾽, οὐδὲν ὑστέρα νεώς.
καὶ νῦν ὅδ᾽ ἐνθάδ᾽ ἐστί που καταπτακών.
ὀσμὴ βροτείων αἱμάτων με προσγελᾷ.
ὅρα ὅρα μάλ᾽ αὖ,

255 λεύσσετε πάντα, μὴ
λάθῃ φύγδα βὰς
[ὁ ] ματροφόνος ἀτίτας.
ὁ δ᾽ αὖτέ γ᾽ [οὖν] ἀλκὰν ἔχων
περὶ βρέτει πλεχθεὶς θεᾶς ἀμβρότου

260 ὑπόδικος θέλει γενέσθαι χρεῶν.
τὸ δ᾽ οὐ πάρεστιν· αἷμα μητρῷον χαμαὶ
δυσαγκόμιστον, παπαῖ,
τὸ διερὸν πέδοι χύμενον οἴχεται.
ἀλλ᾽ ἀντιδοῦναι δεῖ σ᾽ ἀπὸ ζῶντος ῥοφεῖν

265 ἐρυθρὸν ἐκ μελέων πέλανον· ἀπὸ δὲ σοῦ
φεροίμαν βοσκὰν πώματος δυσπότου·
καὶ ζῶντά σ᾽ ἰσχνάνασ᾽ ἀπάξομαι κάτω,
ἀντίποιν᾽ ὡς τίνῃς ματροφόνου δύας.
ὄψει δὲ κεἴ τις ἄλλος ἤλιτεν βροτῶν

270 ἢ θεὸν ἢ ξένον
τιν᾽ ἀσεβῶνᾳ” ἢ τοκέας φίλους,
ἔχονθ᾽ ἕκαστον τῆς δίκης ἐπάξια.
μέγας γὰρ Ἅιδης ἐστὶν εὔθυνος βροτῶν
ἔνερθε χθονός,

275 δελτογράφῳ δὲ πάντ᾽ ἐπωπᾷ φρενί.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἐγὼ διδαχθεὶς ἐν κακοῖς ἐπίσταμαι
πολλοὺς καθαρμούς, καὶ λέγειν ὅπου δίκη
σιγᾶν θ᾽ ὁμοίως· ἐν δὲ τῷδε πράγματι
φωνεῖν ἐτάχθην πρὸς σοφοῦ διδασκάλου.

280 βρίζει γὰρ αἷμα καὶ μαραίνεται χερός,
μητροκτόνον μίασμα δ᾽ ἔκπλυτον πέλει·
ποταίνιον γὰρ ὂν πρὸς ἑστίᾳ θεοῦ
Φοίβου καθαρμοῖς ἠλάθη χοιροκτόνοις.
πολὺς δέ μοι γένοιτ᾽ ἂν ἐξ ἀρχῆς λόγος,

285 ὅσοις προσῆλθον ἀβλαβεῖ ξυνουσίᾳ.
[χρόνος καθαιρεῖ πάντα γηράσκων ὁμοῦ.]
καὶ νῦν ἀφ᾽ ἁγνοῦ στόματος εὐφήμως καλῶ
χώρας ἄνασσαν τῆσδ᾽ Ἀθηναίαν ἐμοὶ
μολεῖν ἀρωγόν· κτήσεται δ᾽ ἄνευ δορὸς

290 αὐτόν τε καὶ γῆν καὶ τὸν Ἀργεῖον λεὼν
πιστὸν δικαίως ἐς τὸ πᾶν τε σύμμαχον.
ἀλλ᾽ εἴτε χώρας ἐν τόποις Λιβυστικοῖς,
Τρίτωνος ἀμφὶ χεῦμα γενεθλίου πόρου,
τίθησιν ὀρθὸν ἢ κατηρεφῆ πόδα,

295 φίλοις ἀρήγουσ᾽, εἴτε Φλεγραίαν πλάκα
θρασὺς ταγοῦχος ὡς ἀνὴρ ἐπισκοπεῖ,
ἔλθοι—κλύει δὲ καὶ πρόσωθεν ὢν θεός—
ὅπως γένοιτο τῶνδ᾽ ἐμοὶ λυτήριος.
ΕΡΙΝΥΕΣ οὔτοι σ᾽ Ἀπόλλων οὐδ᾽ Ἀθηναίας σθένος

300 ῥύσαιτ᾽ ἂν ὥστε μὴ οὐ παρημελημένον
ἔρρειν, τὸ χαίρειν μὴ μαθόνθ᾽ ὅπου φρενῶν,
ἀναίματον βόσκημα δαιμόνων, σκιάν.
οὐδ᾽ ἀντιφωνεῖς, ἀλλ᾽ ἀποπτύεις λόγους,
ἐμοὶ τραφείς τε καὶ καθιερωμένος;

305 καὶ ζῶν με δαίσεις οὐδὲ πρὸς βωμῷ σφαγείς·
ὕμνον δ᾽ ἀκούσῃ τόνδε δέσμιον σέθεν.
ἄγε δὴ καὶ χορὸν ἅψωμεν, ἐπεὶ
μοῦσαν στυγερὰν
ἀποφαίνεσθαι δεδόκηκεν,

310 λέξαι τε λάχη τὰ κατ᾽ ἀνθρώπους
ὡς ἐπινωμᾷ στάσις ἁμά.
εὐθυδίκαιοι δ᾽ οἰόμεθ᾽ εἶναι·
τὸν μὲν καθαρὰς χεῖρας προνέμοντ᾽
οὔτις ἐφέρπει μῆνις ἀφ᾽ ἡμῶν,

315 ἀσινὴς δ᾽ αἰῶνα διοιχνεῖ·
ὅστις δ᾽ ἀλιτὼν ὥσπερ ὅδ᾽ ἁνὴρ
χεῖρας φονίας ἐπικρύπτει,
μάρτυρες ὀρθαὶ τοῖσι θανοῦσιν
παραγιγνόμεναι πράκτορες αἵματος

320 αὐτῷ τελέως ἐφάνημεν.
μᾶτερ ἅ μ᾽ ἔτικτες, ὦ μᾶτερ
Νύξ, ἀλαοῖσι καὶ δεδορκόσιν
ποινάν, κλῦθ᾽. ὁ Λατοῦς γὰρ ἶ-
νίς μ᾽ ἄτιμον τίθησιν

325 τόνδ᾽ ἀφαιρούμενος
πτῶκα, ματρῷον ἅ-
γνισμα κύριον φόνου.
ἐπὶ δὲ τῷ τεθυμένῳ
τόδε μέλος, παρακοπά,

330 παραφορὰ φρενοδαλής,
ὕμνος ἐξ Ἐρινύων,
δέσμιος φρενῶν, ἀφόρ-
μικτος, αὐονὰ βροτοῖς.
τοῦτο γὰρ λάχος διανταία

335 Μοῖρ᾽ ἐπέκλωσεν ἐμπέδως ἔχειν,
θνατῶν τοῖσιν αὐτουργίαι
ξυμπέσωσιν μάταιοι,
τοῖς ὁμαρτεῖν, ὄφρ᾽ ἂν
γᾶν ὑπέλθῃ· θανὼν δ᾽

340 οὐκ ἄγαν ἐλεύθερος.
ἐπὶ δὲ τῷ τεθυμένῳ
τόδε μέλος, παρακοπά,
παραφορὰ φρενοδαλής,
ὕμνος ἐξ Ἐρινύων,

345 δέσμιος φρενῶν, ἀφόρ-
μικτος, αὐονὰ βροτοῖς.
γιγνομέναισι λάχη τάδ᾽ ἐφ᾽ ἁμὶν ἐκράνθη·

350 ἀθανάτων δ᾽ ἀπέχειν χέρας, οὐδέ τις ἐστί
συνδαίτωρ μετάκοινος·
παλλεύκων δὲ πέπλων ἀπόμοιρος ἄκληρος ἐτύχθην
‹. . . . . . . . . . . . . . . . . .›
354 <δωμάτων γὰρ εἱλόμαν

355 ἀνατροπάς, ὅταν Ἄρης
τιθασὸς ὢν φίλον ἕλῃ.
ἐπὶ τὸν ὧδ᾽ ἱέμεναι
κρατερὸν ὄνθ᾽ ὅμως ἀμαυ-
ροῦμεν ὑφ᾽ αἵματος νέου.>

360 σπεύδομεν αἵδ᾽ ἀφελεῖν τινὰ τάσδε μερίμνας,
θεῶν δ᾽ ἀτέλειαν ἐμαῖς μελέταις ἐπικραίνειν,
μηδ᾽ εἰς ἄγκρισιν ἐλθεῖν·

365 Ζεὺς δ᾽ αἱμοσταγὲς ἀξιόμισον ἔθνος τόδε λέσχας
366 ἇς ἀπηξιώσατο.
<δωμάτων γὰρ εἱλόμαν (354)
ἀνατροπάς, ὅταν Ἄρης (355)
τιθασὸς ὢν φίλον ἕλῃ. (356)
ἐπὶ τὸν ὧδ᾽ ἱέμεναι (357)
κρατερὸν ὄνθ᾽ ὅμως ἀμαυ- (358)
ροῦμεν ὑφ᾽ αἵματος νέου.> 359α
368 δόξαι τ᾽ ἀνδρῶν καὶ μάλ᾽ ὑπ᾽ αἰθέρι σεμναὶ
τακόμεναι κατὰ γᾶν μινύθουσιν ἄτιμοι

370 ἁμετέραις ἐφόδοις μελανείμοσιν, ὀρχη-
σμοῖς τ᾽ ἐπιφθόνοις ποδός.
<μάλα γὰρ οὖν ἁλομένα
ἀνέκαθεν βαρυπεσῆ
καταφέρω ποδὸς ἀκμάν,

375 σφαλερὰ <καὶ> τανυδρόμοις
κῶλα, δύσφορον ἄταν.>
πίπτων δ᾽ οὐκ οἶδεν τόδ᾽ ὑπ᾽ ἄφρονι λύμᾳ·
τοῖον [γὰρ] ἐπὶ κνέφας ἀνδρὶ μύσος πεπόταται,
καὶ δνοφεράν τιν᾽ ἀχλὺν κατὰ δώματος αὐδᾶ-

380 ται πολύστονος φάτις.
<μάλα γὰρ οὖν ἁλομένα (372)
ἀνέκαθεν βαρυπεσῆ (373)
καταφέρω ποδὸς ἀκμάν, (374)
σφαλερὰ καὶ τανυδρόμοις (375)
κῶλα, δύσφορον ἄταν.> (376)
381 μένει γάρ. εὐμήχανοί
τε καὶ τέλειοι, κακῶν
τε μνήμονες σεμναὶ
καὶ δυσπαρήγοροι βροτοῖς,

385 ἄτιμ᾽ ἀτίετα διόμεναι
λάχη θεῶν διχοστατοῦντ᾽ ἀνηλίῳ
λάμπᾳ, δυσοδοπαίπαλα
δερκομένοισι καὶ δυσομμάτοις ὁμῶς.
τίς οὖν τάδ᾽ οὐχ ἅζεταί

390 τε καὶ δέδοικεν βροτῶν,
ἐμοῦ κλύων θεσμὸν
τὸν μοιρόκραντον ἐκ θεῶν
δοθέντα τέλεον; ἔτι δέ μοι
<μένει> γέρας παλαιόν, οὐδ᾽ ἀτιμίας

395 κύρω, καίπερ ὑπὸ χθόνα
τάξιν ἔχουσα καὶ δυσήλιον κνέφας.
ΑΘΗΝΑ πρόσωθεν ἐξήκουσα κληδόνος βοὴν
ἀπὸ Σκαμάνδρου γῆν καταφθατουμένη,
ἣν δῆτ᾽ Ἀχαιῶν ἄκτορές τε καὶ πρόμοι,

400 τῶν αἰχμαλώτων χρημάτων λάχος μέγα,
ἔνειμαν αὐτόπρεμνον εἰς τὸ πᾶν ἐμοί,
ἐξαίρετον δώρημα Θησέως τόκοις·
ἔνθεν διώκουσ᾽ ἦλθον ἄτρυτον πόδα,
πτερῶν ἄτερ ῥοιβδοῦσα κόλπον αἰγίδος.

405 [πώλοις ἀκμαίοις τόνδ᾽ ἐπιζεύξασ᾽ ὄχον]
καινὴν δ᾽ ὁρῶσα τήνδ᾽ ὁμιλίαν χθονὸς
ταρβῶ μὲν οὐδέν, θαῦμα δ᾽ ὄμμασιν πάρα.
τίνες ποτ᾽ ἐστέ; πᾶσι δ᾽ ἐς κοινὸν λέγω·
βρέτας τε τοὐμὸν τῷδ᾽ ἐφημένῳ ξένῳ,

410 ὑμᾶς θ᾽ ὁμοίας οὐδενὶ σπαρτῶν γένει,
οὔτ᾽ ἐν θεαῖσι πρὸς θεῶν ὁρωμένας
οὔτ᾽ οὖν βροτείοις ἐμφερεῖς μορφώμασιν.
λέγειν δ᾽ ἄμομφον ὄντα τοὺς πέλας κακῶς
πρόσω δικαίων ἠδ᾽ ἀποστατεῖ θέμις.

415 ΕΡΙΝΥΕΣ πεύσῃ τὰ πάντα συντόμως, Διὸς κόρη.
ἡμεῖς γάρ ἐσμεν Νυκτὸς αἰανῆ τέκνα.
Ἀραὶ δ᾽ ἐν οἴκοις γῆς ὑπαὶ κεκλήμεθα.
ΑΘΗΝΑ γένος μὲν οἶδα κληδόνας τ᾽ ἐπωνύμους.
ΕΡΙΝΥΕΣ τιμάς γε μὲν δὴ τὰς ἐμὰς πεύσῃ τάχα.

420 ΑΘΗΝΑ μάθοιμ᾽ ἄν, εἰ λέγοι τις ἐμφανῆ λόγον.
ΕΡΙΝΥΕΣ βροτοκτονοῦντας ἐκ δόμων ἐλαύνομεν.
ΑΘΗΝΑ καὶ τῷ κτανόντι ποῦ τὸ τέρμα τῆς φυγῆς;
ΕΡΙΝΥΕΣ ὅπου τὸ χαίρειν μηδαμοῦ νομίζεται.
ΑΘΗΝΑ ἦ καὶ τοιαύτας τῷδ᾽ ἐπιρροιζεῖς φυγάς;

425 ΕΡΙΝΥΕΣ φονεὺς γὰρ εἶναι μητρὸς ἠξιώσατο.
ΑΘΗΝΑ ἄλλαις ἀνάγκαις, ἤ τινος τρέων κότον;
ΕΡΙΝΥΕΣ ποῦ γὰρ τοσοῦτο κέντρον ὡς μητροκτονεῖν;
ΑΘΗΝΑ δυοῖν παρόντοιν ἥμισυς λόγου πάρα.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἀλλ᾽ ὅρκον οὐ δέξαιτ᾽ ἄν, οὐ δοῦναι θέλοι.

430 ΑΘΗΝΑ κλύειν δίκαιος μᾶλλον ἢ πρᾶξαι θέλεις.
ΕΡΙΝΥΕΣ πῶς δή; δίδαξον· τῶν σοφῶν γὰρ οὐ πένῃ.
ΑΘΗΝΑ ὅρκοις τὰ μὴ δίκαια μὴ νικᾶν λέγω.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἀλλ᾽ ἐξέλεγχε, κρῖνε δ᾽ εὐθεῖαν δίκην.
ΑΘΗΝΑ ἦ κἀπ᾽ ἐμοὶ τρέποιτ᾽ ἂν αἰτίας τέλος;

435 ΕΡΙΝΥΕΣ πῶς δ᾽ οὔ; σέβουσαί γ᾽ ἀξίαν κἀπ᾽ ἀξίων.
ΑΘΗΝΑ τί πρὸς τάδ᾽ εἰπεῖν, ὦ ξέν᾽, ἐν μέρει θέλεις;
λέξας δὲ χώραν καὶ γένος καὶ ξυμφορὰς
τὰς σάς, ἔπειτα τόνδ᾽ ἀμυναθοῦ ψόγον·
εἴπερ πεποιθὼς τῇ δίκῃ βρέτας τόδε

440 ἧσαι φυλάσσων ἑστίας ἁμῆς πέλας
σεμνὸς προσίκτωρ ἐν τρόποις Ἰξίονος.
τούτοις ἀμείβου πᾶσιν εὐμαθές τί μοι.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἄνασσ᾽ Ἀθάνα, πρῶτον ἐκ τῶν ὑστάτων
τῶν σῶν ἐπῶν μέλημ᾽ ἀφαιρήσω μέγα.

445 οὐκ εἰμὶ προστρόπαιος, οὐδ᾽ ἔχων μύσος
πρὸς χειρὶ τἠμῇ τὸ σὸν ἐφεζόμην βρέτας.
τεκμήριον δὲ τῶνδέ σοι λέξω μέγα.
ἄφθογγον εἶναι τὸν παλαμναῖον νόμος,
ἔστ᾽ ἂν πρὸς ἀνδρὸς αἵματος καθαρσίου

450 σφαγαὶ καθαιμάξωσι νεοθήλου βοτοῦ.
πάλαι πρὸς ἄλλοις ταῦτ᾽ ἀφιερώμεθα
οἴκοισι, καὶ βοτοῖσι καὶ ῥυτοῖς πόροις.
ταύτην μὲν οὕτω φροντίδ᾽ ἐκποδὼν λέγω.
γένος δὲ τοὐμὸν ὡς ἔχει πεύσῃ τάχα.

455 Ἀργεῖός εἰμι, πατέρα δ᾽ ἱστορεῖς καλῶς,
Ἀγαμέμνον᾽, ἀνδρῶν ναυβατῶν ἁρμόστορα,
ξὺν ᾧ σὺ Τροίαν ἄπολιν Ἰλίου πόλιν
ἔθηκας. ἔφθιθ᾽ οὗτος οὐ καλῶς, μολὼν
εἰς οἶκον· ἀλλά νιν κελαινόφρων ἐμὴ

460 μήτηρ κατέκτα, ποικίλοις ἀγρεύμασιν
κρύψασ᾽, ἃ λουτρῶν ἐξεμαρτύρει φόνον.
κἀγὼ κατελθών, τὸν πρὸ τοῦ φεύγων χρόνον,
ἔκτεινα τὴν τεκοῦσαν, οὐκ ἀρνήσομαι,
ἀντικτόνοις ποιναῖσι φιλτάτου πατρός.

465 καὶ τῶνδε κοινῇ Λοξίας ἐπαίτιος,
ἄλγη προφωνῶν ἀντίκεντρα καρδίᾳ,
εἰ μή τι τῶνδ᾽ ἔρξαιμι τοὺς ἐπαιτίους.
σὺ δ᾽ εἰ δικαίως εἴτε μὴ κρῖνον δίκην·
πράξας γὰρ ἐν σοὶ πανταχῇ τάδ᾽ αἰνέσω.

470 ΑΘΗΝΑ τὸ πρᾶγμα μεῖζον, εἴ τις οἴεται τόδε
βροτὸς δικάζειν· οὐδὲ μὴν ἐμοὶ θέμις
φόνου διαιρεῖν ὀξυμηνίτου δίκας·
ἄλλως τε καὶ σὺ μὲν κατηρτυκὼς ἐμοῖς
ἱκέτης προσῆλθες καθαρὸς ἀβλαβὴς δόμοις·

475 οὕτως δ᾽ ἄμομφον ὄντα σ᾽ αἰδοῦμαι πόλει.
αὗται δ᾽ ἔχουσι μοῖραν οὐκ εὐπέμπελον,
καὶ μὴ τυχοῦσαι πράγματος νικηφόρου,
χώρᾳ μεταῦθις ἰὸς ἐκ φρονημάτων
πέδοι πεσὼν ἄφερτος αἰανὴς νόσος.

480 τοιαῦτα μὲν τάδ᾽ ἐστίν· ἀμφότερα, μένειν
πέμπειν τε δυσπήμαντ᾽ ἀμηχάνως ἐμοί.
ἐπεὶ δὲ πρᾶγμα δεῦρ᾽ ἐπέσκηψεν τόδε,
φόνων δικαστὰς ὁρκίους αἱρουμένη
θεσμὸν τὸν εἰς ἅπαντ᾽ ἐγὼ θήσω χρόνον.

485 ὑμεῖς δὲ μαρτύριά τε καὶ τεκμήρια
καλεῖσθ᾽, ἀρωγὰ τῆς δίκης ὁρκώματα·
κρίνασα δ᾽ ἀστῶν τῶν ἐμῶν τὰ βέλτατα
ἥξω, διαιρεῖν τοῦτο πρᾶγμ᾽ ἐτητύμως,
ὅρκον πορόντας μηδὲν ἔκδικον φράσειν.

490 ΕΡΙΝΥΕΣ νῦν καταστροφαὶ νέων
θεσμίων, εἰ κρατή-
σει δίκα <τε> καὶ βλάβα
τοῦδε ματροκτόνου.
πάντας ἤδη τόδ᾽ ἔργον εὐχερεί-

495 ᾳ συναρμόσει βροτούς·
πολλὰ δ᾽ ἔτυμα παιδότρωτα
πάθεα προσμένει τοκεῦ-
σιν μεταῦθις ἐν χρόνῳ.
οὐδὲ γὰρ βροτοσκόπων

500 μαινάδων τῶνδ᾽ ἐφέρ-
ψει κότος τις ἐργμάτων—
πάντ᾽ ἐφήσω μόρον.
πεύσεται δ᾽ ἄλλος ἄλλοθεν, προφω-
νῶν τὰ τῶν πέλας κακά,

505 λῆξιν ὑπόδοσίν τε μόχθων·
ἄκεά τ᾽ οὐ βέβαια τλά-
μων [δέ τις ] μάταν παρηγορεῖ.
μηδέ τις κικλῃσκέτω
ξυμφορᾷ τετυμμένος,

510 τοῦτ᾽ ἔπος θροούμενος,
ὦ δίκα,
ὦ θρόνοι τ᾽ Ἐρινύων.
ταῦτά τις τάχ᾽ ἂν πατὴρ
ἢ τεκοῦσα νεοπαθὴς

515 οἶκτον οἰκτίσαιτ᾽, ἐπει-
δὴ πίτνει δόμος δίκας.
ἔσθ᾽ ὅπου τὸ δεινὸν εὖ,
καὶ φρενῶν ἐπίσκοπον
δεῖ μένειν καθήμενον.

520 ξυμφέρει
σωφρονεῖν ὑπὸ στένει.
τίς δὲ μηδὲν ἐν δέει
καρδίαν <ἂν> ἀνατρέφων
ἢ πόλις βροτός θ᾽ ὁμοί-

525 ως ἔτ᾽ ἂν σέβοι δίκαν;
μήτ᾽ ἀνάρχετον βίον
μήτε δεσποτούμενον
αἰνέσῃς.
παντὶ μέσῳ τὸ κράτος

530 θεὸς ὤπασεν, ἄλλ᾽
ἄλλᾳ δ᾽ ἐφορεύει.
ξύμμετρον δ᾽ ἔπος λέγω,
δυσσεβίας μὲν ὕβρις
τέκος ὡς ἐτύμως·

535 ἐκ δ᾽ ὑγιεί-
ας φρενῶν ὁ πάμφιλος
καὶ πολύευκτος ὄλβος.
ἐς τὸ πᾶν δέ σοι λέγω,
βωμὸν αἴδεσαι Δίκας·

540 μηδέ νιν
κέρδος ἰδὼν ἀθέῳ
ποδὶ λὰξ ἀτίσῃς·
ποινὰ γὰρ ἐπέσται.
κύριον μένει τέλος.

545 πρὸς τάδε τις τοκέων
σέβας εὖ προτίων
καὶ ξενοτί-
μους δόμων ἐπιστροφὰς
αἰδόμενός τις ἔστω.

550 ἑκὼν δ᾽ ἀνάγκας ἄτερ δίκαιος ὢν
οὐκ ἄνολβος ἔσται·
πανώλεθρος <δ᾽> οὔποτ᾽ ἂν γένοιτο.
τὸν ἀντίτολμον δέ φαμι παρβάταν
ἄγοντα πολλὰ παντόφυρτ᾽ ἄνευ δίκας

555 βιαίως ξὺν χρόνῳ καθήσειν
λαῖφος, ὅταν λάβῃ πόνος
θραυομένας κεραίας.
καλεῖ δ᾽ ἀκούοντας οὐδὲν <ἐν> μέσᾳ
δυσπαλεῖ τε δίνᾳ·

560 γελᾷ δὲ δαίμων ἐπ᾽ ἀνδρὶ θερμῷ,
τὸν οὔποτ᾽ αὐχοῦντ᾽ ἰδὼν ἀμαχάνοις
δύαις λαπαδνὸν οὐδ᾽ ὑπερθέοντ᾽ ἄκραν·
δι᾽ αἰῶνος δὲ τὸν πρὶν ὄλβον
ἕρματι προσβαλὼν δίκας

565 ὤλετ᾽ ἄκλαυτος, αἶστος.
ΑΘΗΝΑ κήρυσσε, κῆρυξ, καὶ στρατὸν κατειργαθοῦ,
ἥ τ᾽ οὖν διάτορος Τυρσηνικὴ
σάλπιγξ, βροτείου πνεύματος πληρουμένη,
ὑπέρτονον γήρυμα φαινέτω στρατῷ.

570 πληρουμένου γὰρ τοῦδε βουλευτηρίου
σιγᾶν ἀρήγει καὶ μαθεῖν θεσμοὺς ἐμοὺς
πόλιν τε πᾶσαν εἰς τὸν αἰανῆ χρόνον
καὶ τούσδ᾽ ὅπως ἂν εὖ καταγνωσθῇ δίκη.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἄναξ Ἄπολλον, ὧν ἔχεις αὐτὸς κράτει.

575 τί τοῦδε σοὶ μέτεστι πράγματος λέγε.
ΑΠΟΛΛΩΝ καὶ μαρτυρήσων ἦλθον—ἔστι γὰρ νόμῳ
ἱκέτης ὅδ᾽ ἁνὴρ καὶ δόμων ἐφέστιος
ἐμῶν, φόνου δὲ τοῦδ᾽ ἐγὼ καθάρσιος—
καὶ ξυνδικήσων αὐτός· αἰτίαν δ᾽ ἔχω

580 τῆς τοῦδε μητρὸς τοῦ φόνου. σὺ δ᾽ εἴσαγε
ὅπως <τ᾽> ἐπίστᾳ τήνδε κύρωσον δίκην.
ΑΘΗΝΑ ὑμῶν ὁ μῦθος, εἰσάγω δὲ τὴν δίκην·
ὁ γὰρ διώκων πρότερος ἐξ ἀρχῆς λέγων
γένοιτ᾽ ἂν ὀρθῶς πράγματος διδάσκαλος.

585 ΕΡΙΝΥΕΣ πολλαὶ μέν ἐσμεν, λέξομεν δὲ συντόμως.
ἔπος δ᾽ ἀμείβου πρὸς ἔπος ἐν μέρει τιθείς
τὴν μητέρ᾽ εἰπὲ πρῶτον εἰ κατέκτονας.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἔκτεινα· τούτου δ᾽ οὔτις ἄρνησις πέλει.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἓν μὲν τόδ᾽ ἤδη τῶν τριῶν παλαισμάτων.

590 ΟΡΕΣΤΗΣ οὐ κειμένῳ πω τόνδε κομπάζεις λόγον.
ΕΡΙΝΥΕΣ εἰπεῖν γε μέντοι δεῖ σ᾽ ὅπως κατέκτανες.
ΟΡΕΣΤΗΣ λέγω· ξιφουλκῷ χειρὶ πρὸς δέρην τεμών.
ΕΡΙΝΥΕΣ πρὸς τοῦ δ᾽ ἐπείσθης καὶ τίνος βουλεύμασιν;
ΟΡΕΣΤΗΣ τοῖς τοῦδε θεσφάτοισι· μαρτυρεῖ δέ μοι.

595 ΕΡΙΝΥΕΣ ὁ μάντις ἐξηγεῖτό σοι μητροκτονεῖν;
ΟΡΕΣΤΗΣ καὶ δεῦρό γ᾽ ἀεὶ τὴν τύχην οὐ μέμφομαι.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἀλλ᾽ εἴ σε μάρψει ψῆφος, ἄλλ᾽ ἐρεῖς τάχα.
ΟΡΕΣΤΗΣ πέποιθ᾽. ἀρωγὰς δ᾽ ἐκ τάφου πέμψει πατήρ.
ΕΡΙΝΥΕΣ νεκροῖσί νυν πέπισθι μητέρα κτανών.

600 ΟΡΕΣΤΗΣ δυοῖν γὰρ εἶχε προσβολὰς μιασμάτοιν.
ΕΡΙΝΥΕΣ πῶς δή; δίδαξον τοὺς δικάζοντας τάδε.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἀνδροκτονοῦσα πατέρ᾽ ἐμὸν κατέκτανεν.
ΕΡΙΝΥΕΣ τοιγὰρ σὺ μὲν ζῇς, ἡ δ᾽ ἐλευθέρα φόνῳ.
ΟΡΕΣΤΗΣ τί δ᾽ οὐκ ἐκείνην ζῶσαν ἤλαυνες φυγῇ;

605 ΕΡΙΝΥΕΣ οὐκ ἦν ὅμαιμος φωτὸς ὃν κατέκτανεν.
ΟΡΕΣΤΗΣ ἐγὼ δὲ μητρὸς τῆς ἐμῆς ἐν αἵματι;
ΕΡΙΝΥΕΣ πῶς γάρ σ᾽ ἔθρεψ᾽ ἂν ἐντός, ὦ μιαιφόνε,
ζώνης; ἀπεύχῃ μητρὸς αἷμα φίλτατον;
ΟΡΕΣΤΗΣ ἤδη σὺ μαρτύρησον· ἐξηγοῦ δέ μοι,

610 Ἄπολλον, εἴ σφε σὺν δίκῃ κατέκτανον.
δρᾶσαι γὰρ ὥσπερ ἐστὶν οὐκ ἀρνούμεθα.
ἀλλ᾽ εἰ δίκαιον εἴτε μὴ τῇ σῇ φρενὶ
δοκεῖ τόδ᾽ αἷμα, κρῖνον, ὡς τούτοις φράσω.
ΑΠΟΛΛΩΝ λέξω πρὸς ὑμᾶς τόνδ᾽ Ἀθηναίας μέγαν

615 θεσμὸν δικαίως,—μάντις ὢν δ᾽ οὐ ψεύσομαι.
οὐπώποτ᾽ εἶπον μαντικοῖσιν ἐν θρόνοις,
οὐκ ἀνδρός, οὐ γυναικός, οὐ πόλεως πέρι,
ὃ μὴ κελεύσαι Ζεὺς Ὀλυμπίων πατήρ.
τὸ μὲν δίκαιον τοῦθ᾽ ὅσον σθένει μαθεῖν,

620 βουλῇ πιφαύσκω δ᾽ ὔμμ᾽ ἐπισπέσθαι πατρός·
ὅρκος γὰρ οὔτι Ζηνὸς ἰσχύει πλέον.
ΕΡΙΝΥΕΣ Ζεύς, ὡς λέγεις σύ, τόνδε χρησμὸν ὤπασε,
φράζειν Ὀρέστῃ τῷδε, τὸν πατρὸς φόνον
πράξαντα μητρὸς μηδαμοῦ τιμὰς νέμειν;

625 ΑΠΟΛΛΩΝ οὐ γάρ τι ταὐτὸν ἄνδρα γενναῖον θανεῖν
διοσδότοις σκήπτροισι τιμαλφούμενον,
καὶ ταῦτα πρὸς γυναικός, οὔ τι θουρίοις
τόξοις ἑκηβόλοισιν, ὥστ᾽ Ἀμαζόνος,
ἀλλ᾽ ὡς ἀκούσῃ, Παλλὰς οἵ τ᾽ ἐφήμενοι

630 ψήφῳ διαιρεῖν τοῦδε πράγματος πέρι.
ἀπὸ στρατείας γάρ νιν ἠμποληκότα
“τὰ πλεῖστ᾽ ἄμεινον εὔφροσιν δεδεγμένη,
δροίτῃ περῶντι λουτρὰ κἀπὶ τέρματι
φᾶρος περεσκήνωσεν”, ἐν δ᾽ ἀτέρμονι

635 κόπτει πεδήσασ᾽ ἄνδρα δαιδάλῳ πέπλῳ.
ἀνδρὸς μὲν ὑμῖν οὗτος εἴρηται μόρος
τοῦ παντοσέμνου, τοῦ στρατηλάτου νεῶν.
ταύτην τοιαύτην εἶπον, ὡς δηχθῇ λεώς,
ὅσπερ τέτακται τήνδε κυρῶσαι δίκην.

640 ΕΡΙΝΥΕΣ πατρὸς προτιμᾷ Ζεὺς μόρον τῷ σῷ λόγῳ·
αὐτὸς δ᾽ ἔδησε πατέρα πρεσβύτην Κρόνον.
πῶς ταῦτα τούτοις οὐκ ἐναντίως λέγεις;
ὑμᾶς δ᾽ ἀκούειν ταῦτ᾽ ἐγὼ μαρτύρομαι.
ΑΠΟΛΛΩΝ ὦ παντομισῆ κνώδαλα, στύγη θεῶν,

645 πέδας μὲν ἂν λύσειεν, ἔστι τοῦδ᾽ ἄκος
καὶ κάρτα πολλὴ μηχανὴ λυτήριος·
ἀνδρὸς δ᾽ ἐπειδὰν αἷμ᾽ ἀνασπάσῃ κόνις
ἅπαξ θανόντος, οὔτις ἔστ᾽ ἀνάστασις.
τούτων ἐπῳδὰς οὐκ ἐποίησεν πατὴρ

650 οὑμός, τὰ δ᾽ ἄλλα πάντ᾽ ἄνω τε καὶ κάτω
στρέφων τίθησιν οὐδὲν ἀσθμαίνων μένει.
ΕΡΙΝΥΕΣ πῶς γὰρ τὸ φεύγειν τοῦδ᾽ ὑπερδικεῖς ὅρα·
τὸ μητρὸς αἷμ᾽ ὅμαιμον ἐκχέας πέδοι
ἔπειτ᾽ ἐν Ἄργει δώματ᾽ οἰκήσει πατρός;

655 ποίοισι βωμοῖς χρώμενος τοῖς δημίοις;
ποία δὲ χέρνιψ φρατέρων προσδέξεται;
ΑΠΟΛΛΩΝ καὶ τοῦτο λέξω, καὶ μάθ᾽ ὡς ὀρθῶς ἐρῶ.
οὔκ ἔστι μήτηρ ἡ κεκλημένου τέκνου
τοκεύς, τροφὸς δὲ κύματος νεοσπόρου.

660 τίκτει δ᾽ ὁ θρῴσκων, ἡ δ᾽ ἅπερ ξένῳ ξένη
ἔσωσεν ἔρνος, οἷσι μὴ βλάψῃ θεός.
τεκμήριον δὲ τοῦδέ σοι δείξω λόγου.
πατὴρ μὲν ἂν γένοιτ᾽ ἄνευ μητρός· πέλας
μάρτυς πάρεστι παῖς Ὀλυμπίου Διός,

665 οὐδ᾽ ἐν σκότοισι νηδύος τεθραμμένη,
ἀλλ᾽ οἷον ἔρνος οὔτις ἂν τέκοι θεός.
ἐγὼ δέ, Παλλάς, τἄλλα θ᾽ ὡς ἐπίσταμαι,
τὸ σὸν πόλισμα καὶ στρατὸν τεύξω μέγαν,
καὶ τόνδ᾽ ἔπεμψα σῶν δόμων ἐφέστιον,

670 ὅπως γένοιτο πιστὸς εἰς τὸ πᾶν χρόνου
καὶ τόνδ᾽ ἐπικτήσαιο σύμμαχον, θεά,
καὶ τοὺς ἔπειτα, καὶ τάδ᾽ αἰανῶς μένοι
στέργειν τὰ πιστὰ τῶνδε τοὺς ἐπισπόρους.
ΑΘΗΝΑ ἤδη κελεύω τούσδ᾽ ἀπὸ γνώμης φέρειν

675 ψῆφον δικαίαν, ὡς ἅλις λελεγμένων;
ΕΡΙΝΥΕΣ ἡμῖν μὲν ἤδη πᾶν τετόξευται βέλος.
μένω δ᾽ ἀκοῦσαι πῶς ἀγὼν κριθήσεται.
ΑΘΗΝΑ τί γάρ; πρὸς ὑμῶν πῶς τιθεῖσ᾽, ἄμομφος ὦ;
ΑΠΟΛΛΩΝ ἠκούσαθ᾽ ὧν ἠκούσατ᾽, ἐν δὲ καρδίᾳ

680 ψῆφον φέροντες ὅρκον αἰδεῖσθε, ξένοι.
ΑΘΗΝΑ κλύοιτ᾽ ἂν ἤδη θεσμόν, Ἀττικὸς λεώς,
πρώτας δίκας κρίνοντες αἵματος χυτοῦ.
ἔσται δὲ καὶ τὸ λοιπὸν Αἰγέως στρατῷ
αἰεὶ δικαστῶν τοῦτο βουλευτήριον.

685 πάγον δ᾽ Ἄρειον τόνδ᾽, Ἀμαζόνων ἕδραν
σκηνάς θ᾽, ὅτ᾽ ἦλθον Θησέως κατὰ φθόνον
στρατηλατοῦσαι, καὶ πόλιν νεόπτολιν
τήνδ᾽ ὑψίπυργον ἀντεπύργωσαν τότε,
Ἄρει δ᾽ ἔθυον, ἔνθεν ἔστ᾽ ἐπώνυμος

690 πέτρα, πάγος τ᾽ Ἄρειος· ἐν δὲ τῷ σέβας
ἀστῶν φόβος τε ξυγγενὴς τὸ μὴ ἀδικεῖν
σχήσει τό τ᾽ ἦμαρ καὶ κατ᾽ εὐφρόνην ὁμῶς,
αὐτῶν πολιτῶν μὴ ᾽πιχραινόντων νόμους
κακαῖς ἐπιρροαῖσι· βορβόρῳ δ᾽ ὕδωρ

695 λαμπρὸν μιαίνων οὔποθ᾽ εὑρήσεις ποτόν.
τὸ μήτ᾽ ἄναρχον μήτε δεσποτούμενον
ἀστοῖς περιστέλλουσι βουλεύω σέβειν,
καὶ μὴ τὸ δεινὸν πᾶν πόλεως ἔξω βαλεῖν.
τίς γὰρ δεδοικὼς μηδὲν ἔνδικος βροτῶν;

700 τοιόνδε τοι ταρβοῦντες ἐνδίκως σέβας
ἔρυμά τε χώρας καὶ πόλεως σωτήριον
ἔχοιτ᾽ ἄν, οἷον οὔτις ἀνθρώπων ἔχει,
οὔτ᾽ ἐν Σκύθῃσιν οὔτε Πέλοπος ἐν τόποις.
κερδῶν ἄθικτον τοῦτο βουλευτήριον,

705 αἰδοῖον, ὀξύθυμον, εὑδόντων ὕπερ
ἐγρηγορὸς φρούρημα γῆς καθίσταμαι.
ταύτην μὲν ἐξέτειν᾽ ἐμοῖς παραίνεσιν
ἀστοῖσιν εἰς τὸ λοιπόν· ὀρθοῦσθαι δὲ χρὴ
καὶ ψῆφον αἴρειν καὶ διαγνῶναι δίκην

710 αἰδουμένους τὸν ὅρκον. εἴρηται λόγος.
ΕΡΙΝΥΕΣ καὶ μὴν βαρεῖαν τήνδ᾽ ὁμιλίαν χθονὸς
ξύμβουλός εἰμι μηδαμῶς ἀτιμάσαι.
ΑΠΟΛΛΩΝ κἄγωγε χρησμοὺς τοὺς ἐμούς τε καὶ Διὸς
ταρβεῖν κελεύω μηδ᾽ ἀκαρπώτους κτίσαι.

715 ΕΡΙΝΥΕΣ ἀλλ᾽ αἱματηρὰ πράγματ᾽ οὐ λαχὼν σέβεις,
μαντεῖα δ᾽ οὐκέθ᾽ ἁγνὰ μαντεύσῃ νέμων.
ΑΠΟΛΛΩΝ ἦ καὶ πατήρ τι σφάλλεται βουλευμάτων
πρωτοκτόνοισι προστροπαῖς Ἰξίονος;
ΕΡΙΝΥΕΣ λέγεις· ἐγὼ δὲ μὴ τυχοῦσα τῆς δίκης

720 βαρεῖα χώρᾳ τῇδ᾽ ὁμιλήσω πάλιν.
ΑΠΟΛΛΩΝ ἀλλ᾽ ἔν τε τοῖς νέοισι καὶ παλαιτέροις
θεοῖς ἄτιμος εἶ σύ· νικήσω δ᾽ ἐγώ.
ΕΡΙΝΥΕΣ τοιαῦτ᾽ ἔδρασας καὶ Φέρητος ἐν δόμοις·
Μοίρας ἔπεισας ἀφθίτους θεῖναι βροτούς.

725 ΑΠΟΛΛΩΝ οὔκουν δίκαιον τὸν σέβοντ᾽ εὐεργετεῖν,
ἄλλως τε πάντως χὤτε δεόμενος τύχοι;
ΕΡΙΝΥΕΣ σύ τοι παλαιὰς διανομὰς καταφθίσας
οἴνῳ παρηπάτησας ἀρχαίας θεάς.
ΑΠΟΛΛΩΝ σύ τοι τάχ᾽ οὐκ ἔχουσα τῆς δίκης τέλος

730 ἐμῇ τὸν ἰὸν οὐδὲν ἐχθροῖσιν βαρύν.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἐπεὶ καθιππάζῃ με πρεσβῦτιν νέος,
δίκης γενέσθαι τῆσδ᾽ ἐπήκοος μένω,
ὡς ἀμφίβουλος οὖσα θυμοῦσθαι πόλει.
ΑΘΗΝΑ ἐμὸν τόδ᾽ ἔργον, λοισθίαν κρῖναι δίκην.

735 ψῆφον δ᾽ Ὀρέστῃ τήνδ᾽ ἐγὼ προσθήσομαι.
μήτηρ γὰρ οὔτις ἐστὶν ἥ μ᾽ ἐγείνατο,
τὸ δ᾽ ἄρσεν αἰνῶ πάντα, πλὴν γάμου τυχεῖν,
ἅπαντι θυμῷ, κάρτα δ᾽ εἰμὶ τοῦ πατρός.
οὕτω γυναικὸς οὐ προτιμήσω μόρον

740 ἄνδρα κτανούσης δωμάτων ἐπίσκοπον.
νικᾷ δ᾽ Ὀρέστης, κἂν ἰσόψηφος κριθῇ.
ἐκβάλλεθ᾽ ὡς τάχιστα τευχέων πάλους,
ὅσοις δικαστῶν τοῦτ᾽ ἐπέσταλται τέλος.
ΟΡΕΣΤΗΣ ὦ Φοῖβ᾽ Ἄπολλον, πῶς ἀγὼν κριθήσεται;

745 ΕΡΙΝΥΕΣ ὦ Νὺξ μέλαινα μῆτερ, ἆρ᾽ ὁρᾷς τάδε;
ΟΡΕΣΤΗΣ νῦν ἀγχόνης μοι τέρματ᾽, ἢ φάος βλέπειν.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἡμῖν γὰρ ἔρρειν, ἢ πρόσω τιμὰς νέμειν.
ΑΠΟΛΛΩΝ πεμπάζετ᾽ ὀρθῶς ἐκβολὰς ψήφων, ξένοι,
τὸ μὴ ᾽δικεῖν σέβοντες ἐν διαιρέσει.

750 γνώμης δ᾽ ἀπούσης πῆμα γίγνεται μέγα,
βαλοῦσά τ᾽ οἶκον ψῆφος ὤρθωσεν μία.
ΑΘΗΝΑ ἀνὴρ ὅδ᾽ ἐκπέφευγεν αἵματος δίκην·
ἴσον γάρ ἐστι τἀρίθμημα τῶν πάλων.

755 ΟΡΕΣΤΗΣ ὦ Παλλάς, ὦ σώσασα τοὺς ἐμοὺς δόμους.
γαίας πατρῴας ἐστερημένον σύ τοι
κατῴκισάς με· καί τις Ἑλλήνων ἐρεῖ,
“Ἀργεῖος ἁνὴρ αὖθις ἔν τε χρήμασιν
οἰκεῖ πατρῴοις, Παλλάδος καὶ Λοξίου
ἕκατι, καὶ τοῦ πάντα κραίνοντος τρίτου

760 σωτῆρος, ” ὃς πατρῷον αἰδεσθεὶς μόρον
σῴζει με, μητρὸς τάσδε συνδίκους ὁρῶν.
ἐγὼ δὲ χώρᾳ τῇδε καὶ τῷ σῷ στρατῷ
τὸ λοιπὸν εἰς ἅπαντα πλειστήρη χρόνον
ὁρκωμοτήσας νῦν ἄπειμι πρὸς δόμους,

765 μήτοι τιν᾽ ἄνδρα δεῦρο πρυμνήτην χθονὸς
ἐλθόντ᾽ ἐποίσειν εὖ κεκασμένον δόρυ.
αὐτοὶ γὰρ ἡμεῖς ὄντες ἐν τάφοις τότε
τοῖς τἀμὰ παρβαίνουσι νῦν ὁρκώματα
ἀμηχάνοισι πράξομεν δυσπραξίαις,

770 ὁδοὺς ἀθύμους καὶ παρόρνιθας πόρους
τιθέντες, ὡς αὐτοῖσι μεταμέλῃ πόνος·
ὀρθουμένων δέ, καὶ πόλιν τὴν Παλλάδος
τιμῶσιν αἰεὶ τήνδε συμμάχῳ δορί,
αὐτοῖσιν ἡμεῖς ἐσμεν εὐμενέστεροι.

775 καὶ χαῖρε, καὶ σὺ καὶ πολισσοῦχος λεώς·
πάλαισμ᾽ ἄφυκτον τοῖς ἐναντίοις ἔχοις,
σωτήριόν τε καὶ δορὸς νικηφόρον.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἰὼ θεοὶ νεώτεροι, παλαιοὺς νόμους
καθιππάσασθε κἀκ χερῶν εἵλεσθέ μου.

780 ἐγὼ δ᾽ ἄτιμος ἁ τάλαινα βαρύκοτος
ἐν γᾷ τᾷδε, φεῦ,
ἰὸν ἰὸν ἀντιπενθῆ
μεθεῖσα καρδίας, σταλαγμὸν χθονὶ
ἄφορον· ἐκ δὲ τοῦ

785 λειχὴν ἄφυλλος, ἄτεκνος,
ἰὼ δίκα, πέδον ἐπισύμενος
βροτοφθόρους κηλῖδας ἐν χώρᾳ βαλεῖ.
στενάζω· τί ῥέξω;
γελῶμαι πολίταις.

790 δύσοισθ᾽ ἅπαθον.
ἰὼ μεγάλα τοὶ κόραι δυστυχεῖς
Νυκτὸς ἀτιμοπενθεῖς.
ΑΘΗΝΑ ἐμοὶ πίθεσθε μὴ βαρυστόνως φέρειν.

795 οὐ γὰρ νενίκησθ᾽, ἀλλ᾽ ἰσόψηφος δίκη
ἐξῆλθ᾽ ἀληθῶς, οὐκ ἀτιμίᾳ σέθεν·
ἀλλ᾽ ἐκ Διὸς γὰρ λαμπρὰ μαρτύρια παρῆν,
αὐτός θ᾽ ὁ χρήσας αὐτὸς ἦν ὁ μαρτυρῶν,
ὡς ταῦτ᾽ Ὀρέστην δρῶντα μὴ βλάβας ἔχειν.

800 ὑμεῖς δὲ μὴ θυμοῦσθε μηδὲ τῇδε γῇ
βαρὺν κότον σκήψητε, μηδ᾽ ἀκαρπίαν
τεύξητ᾽, ἀφεῖσαι “δαιμόνων σταλάγματα,
βρωτῆρας αἰχμὰς σπερμάτων ἀνημέρους.
ἐγὼ γὰρ ὑμῖν πανδίκως ὑπίσχομαι

805 ἕδρας τε καὶ κευθμῶνας ἐνδίκου χθονὸς
λιπαροθρόνοισιν ἡμένας ἐπ᾽ ἐσχάραις
ἕξειν ὑπ᾽ ἀστῶν τῶνδε τιμαλφουμένας.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἰὼ θεοὶ νεώτεροι, παλαιοὺς νόμους
καθιππάσασθε κἀκ χερῶν εἵλεσθέ μου.

810 ἐγὼ δ᾽ ἄτιμος ἁ τάλαινα βαρύκοτος
ἐν γᾷ τᾷδε, φεῦ,
ἰὸν ἰὸν ἀντιπενθῆ
μεθεῖσα καρδίας, σταλαγμὸν χθονὶ
ἄφορον· ἐκ δὲ τοῦ

815 λειχὴν ἄφυλλος, ἄτεκνος,
ἰὼ δίκα, πέδον ἐπισύμενος
βροτοφθόρους κηλῖδας ἐν χώρᾳ βαλεῖ.
στενάζω· τί ῥέξω;
γελῶμαι πολίταις·

820 δύσοισθ᾽ ἅπαθον.
ἰὼ μεγάλα τοι κόραι δυστυχεῖς
Νυκτὸς ἀτιμοπενθεῖς.
ΑΘΗΝΑ οὐκ ἔστ᾽ ἄτιμοι, μηδ᾽ ὑπερθύμως ἄγαν

825 θεαὶ βροτῶν κτίσητε δύσκηλον χθόνα.
κἀγὼ πέποιθα Ζηνί, καὶ τί δεῖ λέγειν;
καὶ κλῇδας οἶδα δώματος μόνη θεῶν,
ἐν ᾧ κεραυνός ἐστιν ἐσφραγισμένος·
ἀλλ᾽ οὐδὲν αὐτοῦ δεῖ· σὺ δ᾽ εὐπιθὴς ἐμοὶ

830 γλώσσης ματαίας μὴ ᾽κβάλῃς ἔπη χθονί,
καρπὸν φέροντα πάντα μὴ πράσσειν καλῶς
κοίμα κελαινοῦ κύματος πικρὸν μένος
ὡς σεμνότιμος καὶ ξυνοικήτωρ ἐμοί·
πολλῆς δὲ χώρας τῆσδ᾽ ἔτ᾽ ἀκροθίνια

835 θύη πρὸ παίδων καὶ γαμηλίου τέλους
ἔχουσ᾽ ἐς αἰεὶ τόνδ᾽ ἐπαινέσεις λόγον.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἐμὲ παθεῖν τάδε, φεῦ,
ἐμὲ παλαιόφρονα κατά τε γᾶς οἰκεῖν,
φεῦ, ἀτίετον μύσος.

840 πνέω τοι μένος ἅπαντά τε κότον.
οἶ οἶ δᾶ, φεῦ.
τίς μ᾽ ὑποδύεται, <τίς> ὀδύνα πλευράς ;
θυμὸν ἄιε, μᾶτερ

845 Νύξ· ἀπὸ γάρ με τι-
μᾶν δαναιᾶν θεῶν
δυσπάλαμοι παρ᾽ οὐδὲν ἦραν δόλοι.
ΑΘΗΝΑ ὀργὰς ξυνοίσω σοι· γεραιτέρα γὰρ εἶ.
καὶ τῷ μὲν <εἶ> σὺ κάρτ᾽ ἐμοῦ σοφωτέρα·

850 φρονεῖν δὲ κἀμοὶ Ζεὺς ἔδωκεν οὐ κακῶς.
ὑμεῖς δ᾽ ἐς ἀλλόφυλον ἐλθοῦσαι χθόνα
γῆς τῆσδ᾽ ἐρασθήσεσθε· προυννέπω τάδε.
οὑπιρρέων γὰρ τιμιώτερος χρόνος
ἔσται πολίταις τοῖσδε. καὶ σὺ τιμίαν

855 ἕδραν ἔχουσα πρὸς δόμοις Ἐρεχθέως
τεύξῃ παρ᾽ ἀνδρῶν καὶ γυναικείων στόλων,
ὅσων παρ᾽ ἄλλων οὔποτ᾽ ἂν σχέθοις βροτῶν.
σὺ δ᾽ ἐν τόποισι τοῖς ἐμοῖσι μὴ βάλῃς
μήθ᾽ αἱματηρὰς θηγάνας, σπλάγχνων βλάβας

860 νέων, ἀοίνοις ἐμμανεῖς θυμώμασιν,
μήτ᾽, ἐξελοῦσ᾽ ὡς καρδίαν ἀλεκτόρων,
ἐν τοῖς ἐμοῖς ἀστοῖσιν ἱδρύσῃς Ἄρη
ἐμφύλιόν τε καὶ πρὸς ἀλλήλους θρασύν.
θυραῖος ἔστω πόλεμος, οὐ μόλις παρών,

865 ἐν ᾧ τις ἔσται δεινὸς εὐκλείας ἔρως·
ἐνοικίου δ᾽ ὄρνιθος οὐ λέγω μάχην
τοιαῦθ᾽ ἑλέσθαι σοι πάρεστιν ἐξ ἐμοῦ,
εὖ δρῶσαν, εὖ πάσχουσαν, εὖ τιμωμένην
χώρας μετασχεῖν τῆσδε θεοφιλεστάτης.

870 ΕΡΙΝΥΕΣ ἐμὲ παθεῖν τάδε, φεῦ,
ἐμὲ παλαιόφρονα κατά τε γᾶς οἰκεῖν,
φεῦ, ἀτίετον μύσος.
πνέω τοι μένος ἅπαντά τε κότον.
οἶ οἶ δᾶ, φεῦ.

875 τίς μ᾽ ὑποδύεται, τίς ὀδύνα πλευράς;
θυμὸν ἄιε, μᾶτερ
Νύξ· ἀπὸ γάρ με τι-
μᾶν δαναιᾶν θεῶν

880 δυσπάλαμοι παρ᾽ οὐδὲν ἦραν δόλοι.
ΑΘΗΝΑ οὔτοι καμοῦμαί σοι λέγουσα τἀγαθά,
ὡς μήποτ᾽ εἴπῃς πρὸς νεωτέρας ἐμοῦ
θεὸς παλαιὰ καὶ πολισσούχων βροτῶν
ἄτιμος ἔρρειν τοῦδ᾽ ἀπόξενος πέδου.

885 ἀλλ᾽ εἰ μὲν ἁγνόν ἐστί σοι Πειθοῦς σέβας;
γλώσσης ἐμῆς μείλιγμα καὶ θελκτήριον,
σὺ δ᾽ οὖν μένοις ἄν· εἰ δὲ μὴ θέλεις μένειν,
οὔ τἂν δικαίως τῇδ᾽ ἐπιρρέποις πόλει
μῆνίν τιν᾽ ἢ κότον τιν᾽ ἢ βλάβην στρατῷ.

890 ἔξεστι γάρ σοι τῆσδε γαμόρῳ χθονὸς
εἶναι δικαίως ἐς τὸ πᾶν τιμωμένῃ.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἄνασσ᾽ Ἀθάνα, τίνα με φὴς ἔχειν ἕδραν;
ΑΘΗΝΑ πάσης ἀπήμον᾽ οἰζύος· δέχου δὲ σύ.
ΕΡΙΝΥΕΣ καὶ δὴ δέδεγμαι· τίς δέ μοι τιμὴ μένει;

895 ΑΘΗΝΑ ὡς μή τιν᾽ οἶκον εὐθενεῖν ἄνευ σέθεν.
ΕΡΙΝΥΕΣ σὺ τοῦτο πράξεις, ὥστε με σθένειν τόσον;
ΑΘΗΝΑ τῷ γὰρ σέβοντι συμφορὰς ὀρθώσομεν.
ΕΡΙΝΥΕΣ καί μοι πρόπαντος ἐγγύην θήσῃ χρόνου;
ΑΘΗΝΑ ἔξεστι γάρ μοι μὴ λέγειν ἃ μὴ τελῶ.

900 ΕΡΙΝΥΕΣ θέλξειν μ᾽ ἔοικας καὶ μεθίσταμαι κότου.
ΑΘΗΝΑ τοιγὰρ κατὰ χθόν᾽ οὖσ᾽ ἐπικτήσῃ φίλους.
ΕΡΙΝΥΕΣ τί οὖν μ᾽ ἄνωγας τῇδ᾽ ἐφυμνῆσαι χθονί;
ΑΘΗΝΑ ὁποῖα νίκης μὴ κακῆς ἐπίσκοπα,
καὶ ταῦτα γῆθεν ἔκ τε ποντίας δρόσου

905 ἐξ οὐρανοῦ τε· κἀνέμων ἀήματα
εὐηλίως πνέοντ᾽ ἐπιστείχειν χθόνα·
καρπόν τε γαίας καὶ βοτῶν ἐπίρρυτον
ἀστοῖσιν εὐθενοῦντα μὴ κάμνειν χρόνῳ,
καὶ τῶν βροτείων σπερμάτων σωτηρίαν.

910 τῶν εὐσεβούντων δ᾽ ἐκφορωτέρα πέλοις.
στέργω γάρ, ἀνδρὸς φιτυποίμενος δίκην,
τὸ τῶν δικαίων τῶνδ᾽ ἀπένθητον γένος.
τοιαῦτα σοὔστι. τῶν ἀρειφάτων δ᾽ ἐγὼ
πρεπτῶν ἀγώνων οὐκ ἀνέξομαι τὸ μὴ οὐ

915 τήνδ᾽ ἀστύνικον ἐν βροτοῖς τιμᾶν πόλιν.
ΕΡΙΝΥΕΣ δέξομαι Παλλάδος ξυνοικίαν,
οὐδ᾽ ἀτιμάσω πόλιν,
τὰν καὶ Ζεὺς ὁ παγκρατὴς Ἄρης τε
φρούριον θεῶν νέμει,

920 ῥυσίβωμον Ἑλλάνων ἄγαλμα δαιμόνων·
τ᾽ ἐγὼ κατεύχομαι
θεσπίσασα πρευμενῶς
ἐπισσύτους βίου τύχας ὀνησίμους

925 γαίας ἐξαμβρῦσαι
φαιδρὸν ἁλίου σέλας.
ΑΘΗΝΑ τάδ᾽ ἐγὼ προφρόνως τοῖσδε πολίταις
πράσσω, μεγάλας καὶ δυσαρέστους
δαίμονας αὐτοῦ κατανασσαμένη.

930 πάντα γὰρ αὗται τὰ κατ᾽ ἀνθρώπους
ἔλαχον διέπειν.
ὁ δὲ μὴ κύρσας βαρεῶν τούτων
οὐκ οἶδεν ὅθεν πληγαὶ βιότου.
τὰ γὰρ ἐκ προτέρων ἀπλακήματά νιν

935 πρὸς τάσδ᾽ ἀπάγει, σιγῶν <δ᾽> ὄλεθρος
καὶ μέγα φωνοῦντ᾽
ἐχθραῖς ὀργαῖς ἀμαθύνει.
ΕΡΙΝΥΕΣ δενδροπήμων δὲ μὴ πνέοι βλάβα,
τὰν ἐμὰν χάριν λέγω·

940 φλογμός τ᾽ ὀμματοστερὴς φυτῶν, τὸ
μὴ περᾶν ὅρον τόπων,
μηδ᾽ ἄκαρπος αἰανὴς ἐφερπέτω νόσος,
μῆλά τ᾽ εὐθενοῦντα γᾶ

945 ξὺν διπλοῖσιν ἐμβρύοις
τρέφοι χρόνῳ τεταγμένῳ· γόνος <δ᾽>
πλουτόχθων ἑρμαίαν
δαιμόνων δόσιν τίοι.
ΑΘΗΝΑ ἦ τάδ᾽ ἀκούετε, πόλεως φρούριον,

950 οἷ᾽ ἐπικραίνει; μέγα γὰρ δύναται
πότνι᾽ Ἐρινὺς παρά τ᾽ ἀθανάτοις
τοῖς θ᾽ ὑπὸ γαῖαν, περί τ᾽ ἀνθρώπων
φανερῶς τελέως διαπράσσουσιν,
τοῖς μὲν ἀοιδάς, τοῖς δ᾽ αὖ δακρύων

955 βίον ἀμβλωπὸν παρέχουσαι.
ΕΡΙΝΥΕΣ ἀνδροκμῆτας δ᾽ ἀώρ-
ους ἀπεννέπω τύχας,
νεανίδων τ᾽ ἐπηράτων
ἀνδροτυχεῖς βιότους

960 δότε, κύρι᾽ ἔχοντες,
θεαί τ᾽ ὦ Μοῖραι
ματροκασιγνῆται,
δαίμονες ὀρθονόμοι,
παντὶ δόμῳ μετάκοινοι,

965 παντὶ χρόνῳ δ᾽ ἐπιβριθεῖς
ἐνδίκοις ὁμιλίαις,
πάντᾳ τιμιώταται θεῶν.
ΑΘΗΝΑ τάδε τοι χώρᾳ τἠμῇ προφρόνως
ἐπικραινομένων

970 γάνυμαι· στέργω δ᾽ ὄμματα Πειθοῦς,
ὅτι μοι γλῶσσαν καὶ στόμ᾽ ἐπωπᾷ
πρὸς τάσδ᾽ ἀγρίως ἀπανηναμένας·
ἀλλ᾽ ἐκράτησε Ζεὺς ἀγοραῖος·
νικᾷ δ᾽ ἀγαθῶν

975 ἔρις ἡμετέρα διὰ παντός.
ΕΡΙΝΥΕΣ τὰν δ᾽ ἄπληστον κακῶν
μήποτ᾽ ἐν πόλει στάσιν
τᾷδ᾽ ἐπεύχομαι βρέμειν.
μηδὲ πιοῦσα κόνις

980 μέλαν αἷμα πολιτᾶν
δι᾽ ὀργὰν ποινᾶς
ἀντιφόνους ἄτας
ἁρπαλίσαι πόλεως.
χάρματα δ᾽ ἀντιδιδοῖεν

985 κοινοφιλεῖ διανοίᾳ,
καὶ στυγεῖν μιᾷ φρενί·
πολλῶν γὰρ τόδ᾽ ἐν βροτοῖς ἄκος.
ΑΘΗΝΑ ἆρα φρονοῦσιν γλώσσης ἀγαθῆς
ὁδὸν εὑρίσκειν;

990 ἐκ τῶν φοβερῶν τῶνδε προσώπων
μέγα κέρδος ὁρῶ τοῖσδε πολίταις·
τάσδε γὰρ εὔφρονας εὔφρονες αἰεὶ
μέγα τιμῶντες καὶ γῆν καὶ πόλιν
ὀρθοδίκαιον

995 πρέψετε πάντως διάγοντες.
ΕΡΙΝΥΕΣ <χαίρετε> χαίρετ᾽ ἐν αἰσιμίαισι πλούτου.
χαίρετ᾽ ἀστικὸς λεώς,
ἴκταρ ἥμενοι Διός,
παρθένου φίλας φίλοι

1000 σωφρονοῦντες ἐν χρόνῳ.
Παλλάδος δ᾽ ὑπὸ πτεροῖς
ὄντας ἅζεται πατήρ.
ΑΘΗΝΑ χαίρετε χὐμεῖς· προτέραν δ᾽ ἐμὲ χρὴ
στείχειν θαλάμους ἀποδείξουσαν

1005 πρὸς φῶς ἱερὸν τῶνδε προπομπῶν.
ἴτε καὶ σφαγίων τῶνδ᾽ ὑπὸ σεμνῶν
κατὰ γῆς σύμεναι τὸ μὲν ἀτηρὸν
χώρας κατέχειν, τὸ δὲ κερδαλέον
πέμπειν πόλεως ἐπὶ νίκῃ.

1010 ὑμεῖς δ᾽ ἡγεῖσθε, πολισσοῦχοι
παῖδες Κραναοῦ, ταῖσδε μετοίκοις.
εἴη δ᾽ ἀγαθῶν
ἀγαθὴ διάνοια πολίταις.
ΕΡΙΝΥΕΣ χαίρετε, χαίρετε δ᾽ αὖθις, ἐπανδιπλάζω,

1015 πάντες οἱ κατὰ πτόλιν,
δαίμονές τε καὶ βροτοί,
Παλλάδος πόλιν νέμον-
τες· μετοικίαν δ᾽ ἐμὴν
εὖ σέβοντες οὔτι μέμ-

1020 ψεσθε συμφορὰς βίου.
ΑΘΗΝΑ αἰνῶ τε μύθους τῶνδε τῶν κατευγμάτων
πέμψω τε φέγγει λαμπάδων σελασφόρων
εἰς τοὺς ἔνερθε καὶ κατὰ χθονὸς τόπους
ξὺν προσπόλοισιν, αἵτε φρουροῦσιν βρέτας

1025 τοὐμὸν δικαίως. ὄμμα γὰρ πάσης χθονὸς
Θησῇδος ἐξίκοιτ᾽ ἂν εὐκλεὴς λόχος
παίδων, γυναικῶν, καὶ στόλος πρεσβυτίδων.
φοινικοβάπτοις ἐνδυτοῖς ἐσθήμασι
τιμᾶτε, καὶ τὸ φέγγος ὁρμάσθω πυρός,

1030 ὅπως ἂν εὔφρων ἥδ᾽ ὁμιλία χθονὸς
τὸ λοιπὸν εὐάνδροισι συμφοραῖς πρέπῃ.
ΠΡΟΠΟΜΠΟΙ βᾶτε δόμῳ, μεγάλαι φιλότιμοι
Νυκτὸς παῖδες ἄπαιδες, ὑπ᾽ εὔφρονι πομπᾷ,

1035 εὐφαμεῖτε δέ, χωρῖται,
γᾶς ὑπὸ κεύθεσιν ὠγυγίοισιν,
[καὶ] τιμαῖς καὶ θυσίαις περίσεπτα τυχοῦσαι,
εὐφαμεῖτε δὲ πανδαμεί.

1040 ἵλαοι δὲ καὶ σύμφρονες γᾷ
δεῦρ᾽ ἴτε, σεμναί, <ξὺν> πυριδάπτῳ
λαμπάδι τερπόμεναι καθ᾽ ὁδόν.
ὀλολύξατε νῦν ἐπὶ μολπαῖς.
σπονδαὶ δ᾽ ἐς τὸ πᾶν ἐκ μετοίκων

1045 Παλλάδος ἀστοῖς. Ζεὺς <ὁ> πανόπτας
οὕτω Μοῖρά τε συγκατέβα.
ὀλολύξατε νῦν ἐπὶ μολπαῖς.

ΦΥΛΑΞ

Απ’ τους θεούς ζητώ να με γλυτώσουν τέλος απ τα βάσαν’
αυτά ολάκερο ένα χρόνο, που σα σκυλλί στον άγκωνά μου πλαγιασμένος φυλάω σκοπός πάνω στων Ατρειδών τη
στέγη· κι έμαθα των νυχτερινών τη σύναξι άστρων και
τους λαμπρούς των άρχοντες, που μες στα ουράνια
φαντάζουν και στη γη χειμώνα ή θέρος φέρνουν, άλλοι
σαν πάνε σβήνοντας κι άλλοι σα βγαίνουν.
Κι ακόμη καρτερώ το σύνθημα της φλόγας,
τη λάμψι της φωτιάς, να φέρη από την Τροία

την είδησι πως πάρθηκε, γιατί έτσι ορίζει
η ανδρόψυχη καρδιά που ελπίζει της γυναίκας.
Κι όταν το αβόλευτο και δροσομουσκεμένο
με διώχνει στρώμα μου, που όνειρα δε γνωρίζει —
και πώς; αφού μου στέκει δίπλα πάντα ο φόβος
για να μην κλείση ο ύπνος τα ματόφυλλά μου
όταν βαλθώ να ψάλλω ή να μουρμουρίσω για νάβρω
στο τραγούδι γιατρικό της νύστας, πικρό μου γίνεται
στο στόμα μοιρολόι γι’ αυτού του παλατιού τα πάθη,
που σαν πρώτα με τον καλύτερο δεν κυβερνιέται τρόπο.

Μα τώρ’ ας πάρουν πια τα βάσανά μου τέλος,
που έλαμψε η καλοφάνερη φωτιά της νύχτας!
Χαίρε νυχτερινή λαμπάδα, που σαν μέρας
το φως σου δείχνεις και πολλούς χορούς μες στ’ Άργος
μηνάς πως θα στηθούν για χάρι αυτής της τύχης.
Ε! ε!
Θα κράξω δυνατά στου Ατρείδη τη γυναίκα
ευθύς να σηκωθή απ’ την κλίνη και στα σπίτια
φωνές χαράς, γι’ αυτή τη λάμψι, να σηκώση
αν απ’ αλήθεια πάρθηκε του Ιλίου η πόλι

καθώς αυτή τώρα η φωτιά θέλει να δείξη.
Και ‘γώ καλήν αρχή στους χορούς κάνω πρώτος,
γιατί θα κάνω δική μου την καλή τύχη που έχουν οι δεσπότες μου τώρα που τρία έξ ήταν της φωτιάς το σήμα·
κι άμποτε νάρθη ο αφέντης μας και να του σφίξω
το σεβαστό του χέρι μέσα στο δικό μου.
Για τάλλα δε μιλώ· βώδι πατάει επάνω
στη γλώσσα μου· μα αν έπαιρνε φωνή το σπίτι
ξάστερα θε να τάλεγε· με νοιώθουν όσοι
τα ξέρουν κι όποιος δεν τα ξέρει ας μη με νοιώση.

40 ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Είναι αυτός τώρα ο δέκατος χρόνος, αφού
του Πριάμου ο αντίδικος ο δυνατός,
ο Μενέλαος κι ο Αγαμέμνων μαζί,
τιμημένο απ’ το Δία ζευγάρι
με σκήπτρο και θρόνο διπλό,
απ’ τη χώραν αυτή
χίλια Αργίτικα σήκωσαν πλοία,
να ζητήσουν το δίκιο τους στα όπλα.
Απ’ τα στήθια τους κράζοντας άγριαν αμάχη
σαν τους γύπες,

που με πόνο βαρύ των παιδιών τους
από πάνω απ’ την άδεια τους κοίτη
φτερολάμνοντας στριφογυρίζουν,
όταν έχουνε χάση
τη ζεστή της φωλιάς των φροντίδα.
Μα ένας ύψιστος, είτ’ ο Απόλλωνας πης,
είτε ο Δίας, είτε ο Παν,
τους γειτόνους των τούτους γρικόντας πικρά
να θρηνούν και να σκούζουν, την εκδίκησι θάρθη
καιρός στους ενόχους να στείλη.

Έτσι στέλλει κι ο ύψιστος ξένιος Δίας
του Ατρέα τους γυιούς
στον Αλέξαντρο· αγώνα να στήση βαρύ
για την πολυαγάπητη Ελένη,
που πολλά να λυγίσουνε γόνα στη γης
και προμάχων κοντάρια πολλά να τριφτούν
και Ελλήνων και Τρώων.
Κ’ είναι τώρα το πράμα όπου είναι
και θα γίνη το τι είναι γραμμένο.
Με σφαχτά, με σπονδές και

με δάκρυα κανείς την αλύγιστη οργή
της απρόσδεκτης δε θα μαλάξη θυσίας.
Μόνου εμείς ανωφέλευτοι, κρέας παλιό,
ξεκινούσανε οι άλλοι κ’ εμέναμε εδώ,
με μια δύναμη σαν των παιδιών,
να σερνόμαστε πάνω στα σκήπτρα·
γιατί, όπως σαν μόλις βλασταίνη ο μυαλός
στων παιδιών μες στα στήθια,
ό,τι ο γέρος αξίζουν στον πόλεμο,
έτσι πάλι και τι ‘ναι τα στερνά γερατειά,

όταν πιάνουν και ρεύουν τα φύλλα;
Το δρόμο του σέρνει με πόδι τριπλό
κι όχι από ‘να παιδί πιο καλός,
ωσάν όνειρο μέρας πλανιέται.
Αλλά εσύ, του Τυνδάρου ω κόρη, Κλυταιμνήστρα
βασίλισσα, τι συμβαίνει; τι νέο; τι έμαθες; ποια
νάχης τάχα αγγελία και γύρω παντού
για θυσίες ετοιμάζεις;
κι όλων τώρα οι βωμοί των θεών
αστυνόμων, υπάτων, χθονίων,

θυραίων, αγοραίων,
απ’ τα δώρα σου καίουν;
Κι άλλη εδώ κι άλλη εκεί ανεβαίνει ψηλά
ως τα ουράνια φωτιά
με του αγίου θρεμμένη λαδιού τις αγνές
και καθάριες γητειές,
από του παλατιού τα κελλάρια.
Απ’ αυτά λέγοντάς μου ό,τι θες και μπορείς
και ταιριάζει ν’ ακούω,
γίνου συ μου γιατρός της φροντίδας αυτής,

που μια τώρα μου δέρνει το νου,
και μια πάλι απ’ αυτές τις θυσίες, γλυκειά
η ελπίδα μου διώχτει τον καρδιοσωμό
της αχόρταγης έγνοιας μου τούτης.
Να ψάλλω νοιώθω πως μπορώ του δρόμου το σημάδι,
που με καλό ξεκίνησαν οι δυο μας στρατηγοί. Γιατί μου εμπνέουν τα γερατειά ακόμη αυτή τη χάρι, του τραγουδιού τη δύναμη, τη θεϊκή: Πώς του πολέμου το πουλί ξεπροβοδάει και

στέλλει της νιότης της ελληνικής τη δίθρονη αρχή,
τους ομογνώμους αρχηγούς, με σίδερο στο χέρι,
και μ’ εκδικήτρα δύναμη στη γη την Τρωική.
Δυο βασιλιάδες των πουλιών στων πλοίων τους βασιλιάδες
φάνηκαν, μ’ άσπρη ο ένας τους κι ο άλλος με μαύρη ουρά
πλάι στα παλάτια, απ’ το δεξί του κονταριού το χέρι,
σε πρόφαντη ψηλή μεριά,
κι αρπάζοντας σπαράζανε, στον τελευταίο της δρόμο,

μια λάγισσα, με πρόσβαρη της ώρας της κοιλιά.
Αίλινο, ψάλλετε αίλινο, και το καλό ας νικά.
Κι ο σοφός μάντης του στρατού απείκασε άμα είδε
στους λαγοφάγους τους αητούς τους οδηγούς του δρόμου,
τους πολεμάρχους δυο αδερφούς κ’ ισόψυχους Ατρείδες
και τέτοια λέει μαντεύοντας: «Θα πάρη, μα με χρόνο,
αυτός που ξεκινά ο στρατός την πόλι του Πριάμου
κι όλα των πύργων ταγαθά και του λαού τα πλούτη

θ’ αρπάξει η Μοίρα με τη βιά, φθάνει μόνο απ’ το φθόνο
το θεϊκό να μη βλαβή πριν απ’ το τέλος τούτη
της Τροίας η ζώνη η δυνατή, γιατί η αγνή παρθένα.
η Αρτέμιδα η πονετικιά,
μάχεται του πατέρα της τα φτερωτά σκυλιά,
που πριν της γέννας σπάραξαν μ’ όλη μαζί τη γέννα τη
λάγισσα την κακομοίρα κ’ εχθρεύεται των αητών τα δείπνα.
Αίλινο, ψάλλετε αίλινο, και το καλό ας νικά!

Τόσο καλόβουλη η Καλή στις τρυφερές δροσιές
και των πυρών των λεονταριών και στις γαλαθηνές
τις γέννες όλων των αγρίων θηρίων,
ζητάει σε τέλος των πουλιών να φέρη τα σημάδια,
που αν και δεξιά, μα και πολλά γιομάτα ‘ναι ψεγάδια.
Και τον Παιάνα εγώ καλώ βοηθό μας, μήπως στείλη
ενάντιους καιρούς στους Δαναούς και δέσουν τα καράβια
πολύν καιρό αταξίδευτα, για να ζητήση κάποια

άλλη θυσία ανίερη κι απρόσφορη, αφορμή
πολλών δεινών συγγενικών, γιατί η άφοβη η οργή
μένει στο σπίτι η δολερή, μια μέρα να ξυπνήση
κ’ εκδίκησι θυμάμενη του τέκνου να ζητήση».
Τέτοια ο Κάλχας, με πολλά διαλάλησε αγαθά
μελλούμενα για τα βασιλικά παλάτια
απ’ των πουλιών εκείνων τα σημάδια, και σύμφωνα μ’ αυτά αίλινο, ψάλλετε αίλινο, και το καλό ας νικά.

Ο Δίας — όποιος κι αν είναι — αν μ’ αυτό
τόνομα αρέση να καλήται,
μ’ αυτό κ’ εγώ τον ονομάζω,
όλα στη στάθμη
ταπεικάζω
κι όξω από το Δία δε βρίσκω άλλο
για να μπορέσω, αν πρέπει αλήθεια,
μες απ’ τα στήθια
το βάρος της αμφιβολίας να βγάλω.

Ουδ’ όποιος ήτανε μεγάλος πριν
κι ακατανίκητος θρασομανούσε
ούτ’ αν υπήρξε θα μνημονευτή·
κι όποιος κατόπιν ήρθε, βρήκε
τον τρίτο νικητή και πήγε.
Μα όποιος του Δία τη νίκη από καρδιάς τιμά
της γνώσεως τον καρπό τρυγά. Που ωδήγησε
τον άνθρωπο στη γνώση κ’ έβαλε νόμο: πάθος
μάθος, που ως και στον ύπνο, στην καρδιά μας

στάζει τον πόνο, που θυμίζει με τρόμο
τα παθήματά μας κι αθέλητα μας συνετίζει.
Μα κάνει χάρη ο θεός αλήθεια που κυβερνά
μ’ αυστηροσύνη τον κόσμο, απ’ τα ψηλά του σπίτια.
Και τότε ο αρχηγός του στόλου,
ο μεγαλύτερος, δίχως καθόλου
νάχη να κάμη με το μάντη
τι τούρθαν οι καιροί ενάντιοι,
σαν άρχισε να τυραγνή η γαλήνη
κ’ η πείνα των Αργείων το στρατό,

πούτανε περ’ απ’ τη Χαλκίδα
δεμένος μέσα στης Αυλίδας
το πολυτάραχο στενό.
Κι ανέμοι πνέοντας απ’ τον Στρυμόνα
μες στα κακόβουλα λιμάνια,
αργούς και νηστικούς στους ίδιους τόπους
ταλαιπωρούσαν τους ανθρώπους
κ’ έφθειραν πλοία και παλαμάρια
και κάνοντας διπλό το χρόνο ξενεύριζαν
με την αργία το άνθος της νιότης των Αργείων.

Μα όταν κι απ’ τον πικρό χειμώνα
βαρύτερη γιατρειά είπε ο μάντης,
την Άρτεμη προφασισμένος,
τα σκήπτρα τους βροντόντας καταγίς
τα δάκρυα δεν κρατούν οι στρατηγοί.
Και τότε λέει ο τρανός ο ρήγας:
Βαρύ κακό κι αν δεν το πράξω,
βαρύ κι αν το παιδί μου σφάξω,
πόχω καμάρι! και τα χέρια
με το παρθενικό της αίμα

στους βωμούς δίπλα να μολύνω.
Ω συμφορά μου απ’ ολούθε,
προδότης πώς των πλοίων να γίνω
και τους συμμάχους μου ναφήσω;
Μ’ όλο το δίκιο τους ζητούνε
το γαίμα το παρθενικό
για να λουφάξουνε οι ανέμοι,
κι άμποτε, θε μου, σε καλό! »
Και μια που μπήκε στης ανάγκης το ζυγό
κι άνεμος δυσσεβείας γύρισε το νου του,

μηδ’ όσιο μηδ’ ιερό λογιάζει πιο
και τον νικά η αποκοτιά του λογισμού του·
γιατί το πρώτο βήμα στο άθλιο το κακό είναι αχρείος σύμβουλος κι απομωραίνει του ανθρώπου το συλλογικό.
Κ’ έτσι λοιπόν για το γυναίκειο
τον πόλεμο, και να εγκαινιάση
των καραβιών το δρόμο
το βάσταξε την κόρη του να θυσιάση.
Τα διπλοπαρακάλια της, πατέρα! πατέρα!
δεν λόγιασαν, κι ουδέ τα τρυφερά της νιάτα

οι πολεμόχαροι αρχηγοί,
και πρόσταξε τους δούλους ο πατέρας
να τη σηκώσουν ύστερ’ από την ευχή
σαν ρίφι, μες στους πέπλους τυλιγμένη,
γοργά, ψηλά και προύμυτα
επάνω απ’ τους βωμούς
και να της φράξουν τόμορφό της στόμα
με δύναμη του φίμωτρου βουβή,
μην τύχη και το σπίτι του καταραστή.
Στη γης κυλά το φόρεμά της το ζαφρά

και η κόρη τους δημίους της χτυπά ένα ένα,
με των ματιώ της σαϊτιές πονετικές·
κι’ έμοιαζε σαν σε ζουγραφιά
πως νάθελε να τους μιλήση·
γιατί στα πλούσια του πατέρα της τραπέζια
πολλές φορές τους είχε τραγουδήση κι αγνή,
με τη φωνή της την παρθενικιά ταγαπητού πατέρα της
από καρδιάς τον καλοροίζικο έψαλλε παιάνα.
Και το τι γένηκε ύστερα, δεν είδα, δε λέγω,
μα αλάθευτες του Κάλχαντα τις τέχνες ξέρω

κ’ η Δίκη με τη βία το αναγκάζει
να μάθη εκείνος που θα πάθη. Ό,τι είναι
να γενή μπορείς νακούσης αφού γενή, κι ας λείπη
από πριν γιατί είναι τ’ όμοιο να στενάζης κι από πριν.
Θαλθή φως φανερό με της αυγής το φως
κι άμποτε νάβγουν όλα στο καλό,
καθώς ποθεί αυτή, που πλησιάζει τώρα.
μόνος μου πύργος της Απίας της χώρας!
Ήρθα με σέβας, Κλυταιμνήστρα, της αρχής σου
γιατί σαν λείψη ο άρχοντας από το θρόνο

το δίκιο, τη γυναίκα του να προσκυνούμε.
Και τώρα, αν έχης τίποτε καλό ακουσμένα,
ή κ’ έτσι για καλές ελπίδες θυσιάζεις,
πρόθυμα ακούω· κι αν σιωπάς, δικαίωμά σου.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μάννας καλής κόρη καλή, που λέγει
ο λόγος, από τη νύχτα ας έβγη μέρα λαμπροφόρα,
κι ανέλπιστη χαρά ν’ ακούσης ετοιμάσου·
γιατί του Πριάμου, οι Έλληνες πήραν την πόλη.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Πώς λες! δεν άκουσα, ταυτιά μου δεν πιστεύω! ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Πως είναι η Τροία δική μας, καθαρά δεν τόπα;

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Πνίγει το στήθος μου η χαρά και δάκρυα
φέρνει. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τα μάτια την καλή σου γνώμη
μαρτυρούνε. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μα νάχης και γι’ αυτό που λες
βέβαιο σημάδι; ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Έχω, πώς όχι; αν οι θεοί
δεν μ’ απατούνε . . ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μήπως σ’ ονειροφαντασίες
έχεις πιστέψη; ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Σε καρωμένης κεφαλής
καπνούς δεν στέργω. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ή μη σου σήκωσαν το
νου λόγια τανέμου; ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Για κορασιά
αλαφρόμυαλη βλέπω με πήρες. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Κι από πότε
λοιπόν είναι παρμένη η πόλη; ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Σου λέω: τη νύχτα πόχει αυτό το φως γεννήση.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Και ποιος θα μπόρειε μηνυτής να φτάση
αμέσως; ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ο Ήφαιστος! στέλλοντας λαμπρή φωτιά απ’ την Ίδα. Και πάνω πανωτές φωτιές αγγαρεμένες
ξεπροβοδούν τη φλόγα εδώ· και πρώτη η Ίδα
στον κάβο Ερμή της Λήμνου, κι από κείθε τρίτο
τ’ Αγιονόρος φωτιά τρανή παραλαβαίνει.
Και πεύκα αρίφνητη σκεπάζοντας
ως πέρα, σαν χρυσοφέγγισμα ήλιου,
του πελάου τα πλάτη στις βίγλες
του Μακίστου αγγάρεψε τη φλόγα·

και κείνος όχι ανάμελλος ουδ’ από ύπνο
βαριά παρμένος ξαστοχά τα χρέη ταγγέλου·
μα πέρα η λάμψη στου Εύριπου το ρέμμα φτάνει
και στου Μεσσάπιου τους σκοπούς τα νέα φέρνει·
και τούτοι αντιφωτούν και τα ξεπροβοδίζουν
πιο μπρος, ανάβοντας ξερά ταρείκια στίβες·
και πάντα φουντωμένη της φωτιάς η λάμψη
τους κάμπους του Ασωπού σαν μελιχρό φεγγάρι
περνά και στις ψηλές κορφές του Κιθαιρώνα
φωλιά καινούργια η ταξιδεύτρα η φλόγα στήνει·

και δεν αρνιέται η βίγλα, κι απ’ το προσταγμένο
πιότερα ανάβοντας, πιο πέρα να τη στείλη·
κ’ η λάμψη δρασκελόντας τη Γοργώπη λίμνη
και πέφτοντας στο Αιγίπλαγκτο, μηνάει
την τάξι να μη αμελούνε της φωτιάς,
κι αυτοί με ζήλο γλώσσες φλογών σηκώνουν τέτοιες,
που περνόντας τακρόβραχα, όπου το Σαρωνικό
κοιτάζουν, πέφτει σαν κεραυνός και
φτάνει εδώ η λάμψη στις βίγλες τις γειτονικές
μας του Αραχναίου,

ως που σ’ αυτές των Ατρειδών χτυπάει τις στέγες
το φως, που προπάππο έχει τη φωτιά της Ίδας.
Τέτοιους εγώ λαμπαδοφόρων έχω νόμους
να παίρνη και να δίνη ο ένας με τον άλλο
κι ο πρώτος που ήρθε νίκησε και τελευταίος.
Αυτά σου λέω τα σύμβολα και τα σημάδια
που μόχει στείλη ο άντρας μου απ’ την Τρωάδα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τις προσευχές μου στους θεούς κατόπι κάνω,
βασίλισσα, μα τώρ’ αυτά που λες τα λόγια
νακούω θάθελα άπαυτα και να θαυμάζω.

ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Δική τους είναι σήμερα, η Τροία των
Αχαιών! φαντάζομαι, τι ασύσμιχτη βουή στη πόλη!
καθώς σαν χύσης μες σ’ ένα πινάκι λάδι
και ξύδι, να ταράζουνται θα ιδής ανάρια,
έτσι χώρια των νικητών και νικημένων
ξεφωνητά θάχης νακούς ανόμοιας μοίρας.
Αυτοί απ’ εδώ πεσμένοι επάνω στα κουφάρια
αντράδων κι αδερφών και των παιδιώ των γέροι
γονιοί θενά θρηνούνε των αγαπημένων
τη συμφορά, μα μ’ όχι πια λεύτερο στόμα.

Τους άλλους πάλι νηστικούς από τη μάχη
νυχτοπλάνητος κόπος φέρνει στα τραπέζια
της πόλεως και τους στρώνει δίχως καμμιά τάξη
μα μ’ όποιον ο καθένας τους λαχνό τραβήξη.
Τώρα τα σκλαβωμένα σπίτια τους στεγάζουν
των Τρώων και γλυτωμένοι απ’ τανοιχτού του κάμπου
τις παγωνιές και τις δροσιές, όλη τη νύχτα,
πόσο ευτυχείς! αφύλαχτοι θα κοιμηθούνε.
Κι αν σεβαστούνε τους θεούς τους πολιούχους
της νικημένης χώρας και τα ιδρύματά των,

μια που νικήσαν δεν θα νικηθούνε πάλι·
φτάνει μην πιάση πριν το στρατό κακός πόθος
ναρπάζη όσα δεν πρέπει, απ’ αγάπη κέρδους·
γιατί για τον καλό στα σπίτια γυρισμό του
έχει και τάλλο χέρι του σταδίου να στρίψη·
κι αν δίχως κρίμα στους θεούς γυρίσουν πίσω,
μα πάλι ακοίμητο μπορεί των σκοτωμένων
το αίμα να μένη, κι άλλη συμφορά αν δεν λάχη.
Άκου λοιπόν αυτά από μένα, τη γυναίκα·
και το καλό ας αξιωθώ να δω όπως θέλω,

γιατί απ’ όλα ταγαθά αυτό θα ευχόμουν!
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Με γνώση αντρός, βασίλισσα, μιλείς
φρονίμου, κι αφού σημάδια αλάθευτα σου έχω ακούση
τώρα τους θεούς θα ετοιμαστώ να ευχαριστήσω,
γιατί άξιος δόθηκε ο μιστός για τόσους κόπους.
Ω Δία παντοδύναμε και νύχτα αγαπητή,
οπόχεις ταναρίθμητα στολίδια,
πυκνά πλεμμάτια έρριξες στη γη την Τρωική
με σιδερένια δαχτυλίδια. Μήτε μεγάλοι να μπορούν μήτ’ άγουρα παιδιά. — κι ανώφελα κανείς ας μη γυρεύη —

το δίχτυ να πηδήσουνε που ξάπλωσε η σκλαβιά
κι όλους τριγύρω μέσα του μαζεύει.
Σε τρέμω, ω Δία ξένιε, και τα έργα σου
τιμώ, που από καιρό τεντώνεις
το δοξάρι για να μη ρίξης άνεργο
το δίκιο σου θυμό
επάνω στον αδικητή τον Πάρη!
Έχεις να πης κ’ έχεις να κρίνης το χέρι
της Δικαιοσύνης· τον βρήκε το άδικο
στο δρόμο, κι ας λέη κάποιος

πως θ’ αφήση απλέρωτον όποιος τολμήση
το θείο της να πατήση νόμο. Αργά ή νωρίς
θαρθή μια μέρα να πάθη ο γυιός για
τον πατέρα, που άδικο πόλεμο σηκώνει,
και που μ’ ασήμι σκορπισμένο
και με χρυσάφι μαζεμένο
τα σπίτια του παραφορτώνει.
Ο φρόνιμος μονάχα αρκιέται

μ’ όσο να μη στενοχωριέται·
γιατί οι θησαυροί οι περισσοί
δεν τον γλυτώνουν δίχως άλλο
όποιος της Δίκης το μεγάλο
βωμό θενά ποδοπατήση.
Μας σπρώχνει των φρενών η βλάβη κι
άλλου κακού τον πόθο ανάβει, μα τότε γιατριά
δεν έχει· δεν κρύβεται το κρίμα· βγαίνει και σα
φωτιά καταραμένη φαντάζει ολόγυρα και τρέχει.

Έτσι το ψεύτικο χρυσάφι
με τη τριβή τέλος ξεβάφει
και μαύρη φαίνεται η θωριά του·
όπως μωρό παιδί να πιάση πουλί ζητά
— κ’ έχει ντροπιάση την πόλη και τα γονικά του.
Μα δεν ακούει τα παρακάλια
κανείς θεός, και στα κεφάλια
ταμαρτωλά φωτιά θα βρέξη.
Νά ο Πάρης! που ψωμί κι αλάτι

δεν ντράπηκε, απ’ το παλάτι
γυναίκα φίλου του να κλέψη.
Κι αφίνοντας λογχών κι ασπίδων κρότους
και ναυτικούς στην πύλη εξοπλισμούς
και στους Τρωαδίτες φέρνοντας
αντίς για προίκα, αφανισμό τους,
γοργά τις πύλες διάβηκε
όσα κανείς δεν τόλμησε τολμόντας!
Και πολυαναστενάζοντας
ελέγανε του παλατιού οι προφήτες:

Ω σπίτι, σπίτι κι άρχοντες
ω κλίνη, κερωτόθυμα του αντρός της χνάρια!
δήτε τον τώρα στη βουβή ατιμία του κι απαραπόνευτο
στη συμφορά του, παρατημένο αδιάντροπα·
κι απ’ τη λαχτάρα της φευγάτης
πως στα παλάτια μέσα ζη φαντάζεται το φάντασμά της!
Χάρη δεν έχει άλλη εμορφιά
για το θλιμμένο,
και σβύνει κάθε αποθυμιά
στο μάτι του το στειρεμένο.

Κέρχουνται ονειροφάνταχτοι
και θλιβεροί στους ύπνους ήσκιοι
φέρνοντας χάρη ανώφελη!
γιατί του κάκου! όταν κανείς νομίζει
πως βλέπει ένα καλό στα ονείρατά του γλυστρά
μες απ’ τα χέρια τόραμα και δεν αργεί
νακολουθήση το δρόμο του ύπνου του φευγάτου!
Τέτοιες μες στα παλάτια συμφορές
μα κι άλλες είναι πιο βαριές ακόμη·
για όσους ξεκίνησαν από τη χώρα,

σ’ όλων τα σπίτια αβάσταγο
πένθος και θλίψη βασιλεύει τώρα·
πολλά ραγίζουν τις καρδιές,
γιατί καθένας ξέρει εκείνους
πόστειλε για τον πόλεμο, μα τώρ’
αντίς για κείνους στάχτη και νεκροδόχες
μοναχά στα σπίτια καθενός γυρίζουν!
Κι ο Άρης, παλλάζει τα κορμιά με μάλαμα,
και που κρατάει ζυγαριά στις μάχες,

απ’ το Ίλιο στέλλει πίσω στους δικούς
βαρυά και πικροθρήνητα
καρβουνωμένα θρύψαλα,
γιομίζοντας τα ευκολοβάσταγα λεβέτια
με στάχτη των ανθρώπω των·
κ’ εγκωμιάζουν και θρηνούν τους άντρες των
τον ένα, τι άξιζε στη μάχη,
τον άλλο, πόπεσε στον πόλεμο
παλικαρίσια, για γυναίκα ξένη!
Έτσι κρυφά από κάποιο ψιθυρίζεται

κι ο φθόνος έχθρητα γιομάτος
σιγογλυστράει στους πρόμαχους Ατρείδες.
Μα κείνοι εκεί, στο τείχη ολόγυρα,
καλά κρατούν, οι πολυεπαινεμένοι,
της Τρωικής της γης τα μνήματα
που κρύβει τους εχθρούς της νικημένη.
Βαρύς ο λόγος του λαού, βαριά η οργή
κι απλέρωτη η κατάρα του δε μένει·
η έγνοια μου κάτι μαύρο σκοτεινό

νακούση περιμένει.
Γιατί έτσι δεν αφίνουν οι θεοί
κείνους που χύνουν πολύ γαίμα.
Κι οι μαύρες Ερινύες με τον καιρό
την άδικη του ανθρώπου ευτυχία
μ’ έν’ αναποδογύρισμα της τύχης
μαυρίζουν· κι όταν ξεγραφή
δύναμη πια καμιά δεν έχει.
Βαρύ ναι φήμη αμέτρητη
νάχη κανείς, γιατί απ’ του Δία

το μάτι πέφτει ο κεραυνός.
Προκρίνω αζήλευτη ευτυχία,
ούτε καταχτητής νάθελα γένω
μα ούτε κάτω απ’ άλλους πάλι
να δω το βίο μου σκλαβωμένο!
— Της καλοφάνερης φωτιάς
τρέχει στη πόλη γρήγορη
η φήμη· μα κι αν είναι αληθινή
ποιος ξέρει, ή τάχα απάτη θεϊκή;
— Ποιος είν’ έτσι παιδί και με κρίση λειψή

που να πυρώση πρώτα την καρδιά με
τα καινούργια της φωτιάς μαντάτα για
να θλιβή αν έβγη αλλιώς ο λόγος;
— Αυτό ναι το γυναίκειο φυσικό, νανοίγη
την καρδιά της στο καλό και πρι φανερώση ακόμη.
— Και τώρα η προσταγή της γυναικός
ευκολοπίστευτη πολύ ξαπλώνει . . . . μα σβήνει
ταχυθάνατος ο γυναικόσπαρτος ο λόγος.
ΚΟΡΥΦ τ ΣΥΜΒ Όπου κι αν είσαι θενά μάθωμε αν

ήταν αληθινές οι επανωτές φωτιές και φλόγες
ή μήπως ήρθε το τερπνό το φως εκείνο
σαν όνειρο και μας ξεσήκωσε το νου μας.
Τον βλέπω, νά, που απ’ το γιαλό προβαίνει ο κήρυξ
ελιάς κρατάει κλαδόφυλλα, και μάρτυράς μου
ο κορνιαχτός, της λάσπης το στεγνό ταδέρφι,
πως δε μου φέρνει, ανάβοντας βουνίσια ξύλα,
με των καψάλων τους καπνούς βουβά σημάδια,
και ή τη χαρά μας μ’ ό,τι πη θα βεβαιώση,
ή — πιο καλά αμελέτητο το ενάντιο νάναι,

και το καλό που φάνηκε σε καλό νάβγη —
Όποιος τανάντια εύχεται απ’ αυτά στην πόλη
αυτός των λογισμών του ας τρυγάη το κρίμα.
ΚΗΡΥΚΑΣ Χαίρε της πατρικής μου γης, του Άργους χώμα,
που σε πατώ πάλι ύστερ’ από δέκα χρόνια
και μια καν απ’ τις τόσες μου χάρηκα ελπίδες!
γιατί ποτέ δεν τόλεγα πως θαξιωνόμουν
τάγια μας χώματα νεκρό να με σκεπάσουν·
τώρα, χαίρε πατρίδα, χαίρε φως του ήλιου
και συ μεγάλε Δία της χώρας και συ Πύθιε,

χωρίς πια με τα βέλη σου να μας σαϊτεύης
φτάνει όσο εκεί στο Σκάμαντρο μας πολεμούσες·
τώρα βοηθός μας και σκεπός άμποτε νάσαι
Απόλλων! κι όλους τους θεούς τους αγωνίους
προσκυνώ, και τον δικό μου τον προστάτη
τον Ερμή, φίλον κήρυκα, τιμήν κηρύκων·
κ’ ήρωες, που μας στείλετε, καλοδεχτήτε
πάλι όσοι απ’ το στρατό γλυτώσαν το κοντάρι.
Ω, ω, του βασιλιά τιμημένα παλάτια,
πολυσέβαστοι θρόνοι και θεοί προσήλιοι,

χαρούμενοι, αν και πριν, το βασιλιά
από χρόνια να τον δεχτήτε που έρχεται,
σε σας και σ’ όλους εμάς στη μαύρη
σκοτεινιά μας φως να φέρη·
χαρούμενοι δεχθήτε τον γιατί του πρέπει,
που με του Δία τη δίκελλα του δικαιοκρίτη
την Τροία γκρέμνισε και ρήξαμε τη γη τους,
και ρείπια οι βωμοί των θεών και τα ιερά τους
κι ουδέ σπόρος δε μένει απ’ όλη τους τη χώρα·
τέτοιο ζυγό στον τράχηλο έβαλε της Τροίας

κ’ έρχεται τώρα ο ευτυχισμένος βασιλιάς μας,
που μέσα σ’ όσους τώρα ζουν τιμές του πρέπουν
γιατί ουδ’ ο Πάρις ουδέ η Τροία είναι, να πούνε
αν άξιζε το πάθημα το κάμωμά τους·
και δεν μπορεί να πη πως δεν το βρήκε ως τόσο
το δίκιο του και με το παραπάνω ο κλέφτης,
αφού συθέμελα έσβησε το πατρικό του
και πλέρωσαν διπλά το κρίμα οι Πριαμίδες.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Του αχαϊκού στρατού χαίρε, κήρυκα, χαίρε!
ΚΗΡΥΚΑΣ Χαίρω· και τώρα, αν θέλουν οι θεοί, ας αποθάνω.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Της πατρικής μας γης σε δάμασε ο πόθος;
ΚΗΡΥΚΑΣ Τόσο, που απ’ τη χαρά μου πλημμυρούν τα μάτια.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Την ίδια θα είχετε και σεις γλυκειάν
αρρώστεια. ΚΗΡΥΚΑΣ Τι πάει ο λόγος σου να πη; δος μου
να νοιώσω. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Πως έδερνε και σας και μας ο
ίδιος πόθος. ΚΗΡΥΚΑΣ Η χώρα που εποθούσαμε λες μας
ποθούσε; ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ναι, και στενάζαμε συχνά απ’ τα
φυλλοκάρδια. ΚΗΡΥΚΑΣ Και πόθε αυτός ο μαύρος πόνος
της καρδιάς σου; ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τόσο καιρό τη σιωπή βρήκα
γιατρειά μου. ΚΗΡΥΚΑΣ Μη, λείποντας ο βασιλιάς, κάποιο εφοβόσουν;

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τόσο, που ως λες και συ, τώρα κ’ εγώ ας ποθάνω! ΚΗΡΥΚΑΣ Τέλος καλόν όλα καλά· μέσα στο διάβα
του χρόνου, άλλα μας έρχουνται δεξιά και πάλι
άλλα ζερβά· γιατί έξω απ’ τους θεούς ποιος άλλος
όλο το βίο του θα χαρή με δίχως πάθη;
Γιατί αν λέω τους κόπους και τις κακοπέρασες
τανάριο ξεμπαρκάρισμα, τα κακοστρώσια,
ποια μέρ’ αστέναχτη είτανε να μη μας λάχουν;
Στη στεριά πάλι το κακό είταν ποιο μεγάλο:
Κάτω απ’ τα κάστρα των εχθρών τόχαμε στρώση

και πια η δροσιά απ’ τον ουρανό κι απ’ τα λειβάδια
της γης, μας περεχούσε και μας είχε πάντα
ολόμουσγα τα ρούχα μας κι άγρια την τρίχα·
κι αν πης για τον χειμώνα, των πουλιώ το χάρο,
που αβάσταγο κατέβαζε η χιονιά της Ίδας,
ή για τη ζέστη, όταν ο πόντος δίχως κύμα
κι αγέρα στις μεσημερνές κοιμόνταν κοίτες-
Μα τι να κλαίω γι’ αυτά; έχει περάση ο πόνος·
κι έχει περάση, τόσο για τους πεθαμένους,
που πια σκοπό δεν τόχουνε ναναστηθούνε·

τι να τους λογαριάζουμε τους πεθαμένους,
και τι να φέρνη ο ζωντανός τις λύπες πίσω;
τις συμφορές τις στέλλω στο καλό να πάνε,
γιατί σ’ εμάς που μείναμεν απ’ το στρατό μας
πλήθιο το κέρδος τη ζημία αντισηκώνει,
που αξίζει αλήθεια μπρος σ’ αυτό το φως του ήλιου
να καυχηθούμε πάνω από στεριές και θάλασσες:
«Αφού την Τροία επήρε ο στόλος των Αργείων
αυτά για τους ελληνικούς θεούς τα λάφυρα
στις εκκλησιές των κρέμασε, λαμπρά στολίδια».

Κι όποιος ακούη αυτά θα πρέπει να παινεύη
την πόλη και τους στρατηγούς και χάρη νάχη
του Δία που τάφερε δεξιά· είπα ότι είχα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Με νίκησαν οι λόγοι σου και δεν ταρνιούμαι.
γιατί είναι πάντα ο γέρος νιος για να μαθαίνη,
μα αυτά την Κλυταιμνήστρα και ταρχοντικό της
πιότερο γνοιάζουν· μα και με συνάμα ευφραίνουν.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Απ’ τη χαρά μου ερέκαξα και τότε αμέσως
που ήρθε το πρώτο μήνυμα της φλόγας, νύχτα,
κ’ είπε της Τροίας το πάρσιμο κ’ είπε το τέλος,

και κάποιος μ’ επερίπαιξε: από τις φλόγες
γελάστηκες και πίστεψες πως η Τροία επάρθη;
ω πόσο τόχει ο νους να τρέχη της γυναίκας!
Μ’ αυτά τα λόγια μέχανε πως πήρα πέρα,
όμως εγώ εθυσίαζα και στη γυναίκεια
υπάκουοι προσταγή, παντού μέσα στην πόλη
στις εκκλησιές, χαράς αλλαλαγμοί αντηχούσαν,
κι άλλοι τις φάουσες κοίμιζαν μυριστές φλόγες.
Και τώρα τι τα θέλω πιότερα από σένα;
Όλα τα πάντα από τον ίδιο θα τα μάθω,

και θα βιαστώ να κάμω τα καλύτερά μου
για τα καλά του σεβαστού μου αντρός δεξίμια·
γιατί ποιο φως γλυκύτερο θα ιδή γυναίκα,
παρ’ απ’ τον πόλεμο ο θεός τον άντρα αν σώση,
τις πόρτες να του ανοίξη; — πήγαινε και πε του
ναρθή το γρηγορώτερο, η χαρά της χώρας,
και να βρη, όπως την άφησε, πιστή γυναίκα
μες στα παλάτια του, που φύλαγε σαν σκύλα
καλή για κείνον και άγρια για τους εχθρούς του·
και σ’ όλα τα ίδια πάντα, δίχως να χαλάση

καμιά, τόσον καιρό που έλειπε, σφραγίδα·
και τόση γνώρισα χαρά ή κακό λόγο
για άλλον άνδρα, όσο και το χαλκό πως βάφουν.
ΚΗΡΥΚΑΣ Δεν είναι τέτοια καύχηση, γιομάτη αλήθεια,
αταίριαστη σε στόμα ευγενικής γυναίκας.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Άκουσες τώρα κ’ έμαθες έτσι που σου είπε
σαν ξάστερος εξηγητής τα ωραία της λόγια.
Μα εσύ για τον Μενέλαο θα σ’ ερωτήσω —
πες μας, έχει γλυτώση, κήρυκα, και θάρθη
μαζί με σας, ο καλός άρχοντας της χώρας;

ΚΗΡΥΚΑΣ Πώς να μπορέσω να το πω το έμορφο ψέμμα
και να το χαίρουνται πολύν καιρόν οι φίλοι;
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Άμποτε να μας πης καλά και νάν’ κι αλήθεια
γιατί τόνα δεν κρύβεται χώρια από τάλλο
ΚΗΡΥΚΑΣ Άφαντος μέσ’ από το στόλο των Αργείων
κι αυτός και το καράβι του· αυτή ναι η αλήθεια.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Σας άφησε απ’ την Τροία φανερά, ή τάχα
μπόρα σας βρήκε και τον χώρισε απ’ τους άλλους;
ΚΗΡΥΚΑΣ Σαν άξιος πέτυχες τοξότης το σημάδι
και με δύο λόγια ιστόρησες κακό μεγάλο.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Και δεν ακούστηκε απ’ τους άλλους κανείς
λόγος αν είναι τάχα ζωντανός ή πεθαμένος;
ΚΗΡΥΚΑΣ Δεν ξέρει τίποτε σωστό να πη κανείς γι’ αυτό
έξω απ’ τον ήλιο που τον κόσμον όλον θρέφει.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Πες μας λοιπόν πώς βρήκε η χειμωνιά
το στόλο και πώς η θεϊκή η οργή επήρε τέλος;
ΚΗΡΥΚΑΣ Μια τέτοια μέρα με κακές δεν πρέπει ειδήσεις
να βεβηλώσω· χώρια των θεών η χάρη·
γιατί όταν πάθη αδήγητα που ηύραν το στράτευμα
μ’ όψη στυγνή ο μηνυτής φέρνει στην πόλη,

πρώτα είναι για όλους μια πληγή το κοινό πάθος,
και χώρια κι όσους ξέκαμε από τόσα σπίτια
με τη διπλή του μάστιγα, που ξέρει ο Άρης,
δίκοπη συμφορά, διπλού ζευγάρι ολέθρου·
κι όποιος τόσα κακά φορτωμένος θα φέρη
των Ερινύων του πρέπει αυτός Ύμνο να ψάλλη·
μα εγώ που άγγελος έρχομαι της σωτηρίας
στην πόλη τη χαρούμενη στο θρίαμβό της,
πώς στα καλά κακά να σμίξω, κι ιστορίσω
την τρικυμία, που απ’ τη θεία οργή μας βρήκε;

Γιατί η φωτιά κ’ η θάλασσα που είταν ως τότε
άσπονδοι εχθροί φιλιώθηκαν κ’ έδωκαν όρκο
να φθείρουνε τον άθλιο των Αργείων στόλο.
Νύχτα, και το μεγάλο το κακό εσηκώθη
κι άμπωθε τόνα πάνω στάλλο τα καράβια
ο άγριος ο θρακιάς και τα βροντούσε αντάμα,
ως που απ’ τη μάνητα της μπόρας και τη ζάλη της
ανεμόδαρτης βροχής, άφαντα πάνε σαν νάταν και κακός βοσκός τα είχε προγγίξη. Μα έδωκε και ξημέρωσε και
βγήκε ο ήλιος και βλέπομε ν’ ανθή το πέλαγος το Αιγαίον

από Αχαιών κορμιά και καραβιών συντρίμια·
μα εμάς και το καράβι μας άβλαβο κάποιος
με μαστοριά ξεγλύτωσε κ’ έβγαλε πέρα
θεός κι όχι άνθρωπος, κρατόντας το τιμόνι·
κι ο σωτήρας η Τύχη εκάθησε πιλότος
να μη μας λύση τους αρμούς τάγριο το κύμα,
ή κάπου σε ξερόβραχα έξω μας ρίξη.
Κ’ έτσι απ’ της θάλασσας το χάρο γλυτωμένοι
χωρίς να το πιστεύουμε, στη χρυσή μέρα
τη συμφορά μας βόσκαμε με έγνοιες καινούριες

για το στρατό πανεμοσκόρπισε κ’ εχάθη.
Και τώρα αν ζη κανείς και πνέη κι από κείνους
θα μας λογιάζουν για χαμένους· και πώς όχι;
μήπως το ίδιο και γι’ αυτούς και μεις δε λέμε; όμως ας έβγη σε καλό, και πρώτο απ’ όλους και βέβαια το Μενέλαο

να ιδής καρτέρει, γιατί αν τον ξέρη κάπου
μια του ήλιου αχτίνα πως ζη και
βασιλεύει, με του Δία τη γνώμη,
που δε θέλει το γένος του να σβύση ακόμη,
υπάρχει ελπίδα πάλι εδώ να μας γυρίση·

αυτή ‘ναι, που είπα κι άκουσες η πάσα αλήθεια.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ποιος να της τόδινε έτσι αυτό
τόνομα σ’ όλα ταιριαστό;
μην κάποιος που δε βλέπομε
και ξέροντας το πεπρωμένο
τη γλώσσα ωδήγα στο σωστό;
Ελένη! νύφη με σπαθιά και φόνους γυρεμένη!
γιατί αλήθεια όλεθρος
ανδρών και πλοίων και κάστρων
απ’ την παστάδα εκίνησε

την πολυξομπλιασμένη
με τις πνοές του γίγαντος
Ζεφύρου, η Ελένη!
Και κυνηγοί αναρίθμητοι
σιδεροφορεμένοι
πίσω απ’ τα ίχνη τάφαντα
των καραβιών που αράξανε εκεί πέρα,
που οι όχθες του Σιμόεντα χλωρές
βλαστομανούνε από πολέμων αίμα.
Έτσ’ η εκδικήτρα η οργή στην Τροία

να φέρη δεν αργεί
συμπεθεριό, όνομα και πράμμα,
για να ξοφλήσουν με καιρό
του τραπεζιού την ατιμία
και του φιλόξενου του Δία
κείνοι που τότε από καρδιάς
έψαλλαν το νυφιάτικο τραγούδι
του υμεναίου, που η μοίρα τόφερνε
έτσι οι γαμπροί να τραγουδούνε·
τον ξέμαθε όμως ύστερα τον ύμνο

η πόλη του Πριάμου·
τώρα βαρυαστενάζει, πολυθρήνητο
καλόντας τον κακόγαμπρο τον Πάρη,
αλήθεια πολυθρήνητο
για τόσες πολιτών ψυχές
και το αίμα τάδικο που εχάθη.
Έτσι στο σπίτι του έθρεψε
κάποιος γαλαθηνό λιοντάρι,
αποκομμένο απ’ το βυζί της μάννας του·
στων πρώτων του ημερώ τη χάρη·

ήμερο στα παιδιά
πασίχαρο, και των
γεροντοτέρων χάδι·
συχνά στην αγκαλιά του τόπερνε
σαν νάτανε νεογέννητο παιδάκι,
και χαρωπά χαϊδεύονταν
στο χέρι που του χόρταινε την πείνα.
Μα ήρθε καιρός και χρόνισε
και τόδειξε από ποιους κρατούσε·
για το σπολλάτη της τροφής του, ακάλεστος

το γιόμα του ετοιμάζει
μες στα κοπάδια, πόπνιξε,
κ’ αίμα πλημμύρισε το σπίτι —
κακό στους σπιτικούς αγιάτρευτο
και φονικό, ζημία μεγάλη.
Θεός τον είχε θρέψη επίτηδες
σαν ιερέα συμφοράς στο σπίτι!
Έτσι και στις αρχές λέω πως νάρθε στην Τροία
σαν μια ιδέα ανάνεμης γαλήνης,

σαν ένα ατίμητο αρχοντιάς
στολίδι σαν μαλακό ματιών
σαΐτεμα, καρδιών λίγωμα,
έρωτος άνθος.
Μ’ άλλαξεν όψη κ’ έφερε
πικρό στους γάμους τέλος,
κι ασύντυχη και κακοσύβαστη
σηκώθηκε στους Πριαμίδες,
σταλμένη από το Δία τον ξένιο
νυμφόκλαυτη Ερινύα!

Είν’ ένας λόγος παλαιός παμπάλαιος,
που όταν τανθρώπου η ευτυχία περσέψη
γεννά και δεν πεθαίνει άκλερη,
κι απ’ την καλοτυχιά βλασταίνει
αχόρταγη στο γένος δυστυχία.
Μα εγώ χώρια απ’ τους άλλους σκέπτομαι,
πως πιότερα παιδιά γεννά το κρίμα
που του γονιού των όλα μοιάζουν,
ενώ τα σπίτια τα καλά και δίκια

πάντα καλότυχη γεννιά θα βγάζουν.
Τόχει το κρίμα το παλιό
καινούργιο να γεννοβολάη κρίμα
στους άδικους ανθρώπους,
— αργά ή νωρίς όταν
θε νάρθη ημέρα
της γέννας η γραφτή —
και συμφορά απολέμητη ανίκητη κι ανίερη
στα σπίτια την απόκοτη μαύρη Εκδικήτρα,
με τους γονιούς της απαράλλακτη.

Μα η Δίκη λάμπει
στα φτωχά κι
άραχλα σπίτια και
του δικαίου το βίο τιμά,
ενώ απ’ τα χρυσοστόλιστα με αδικίες παλάτια
φεύγει και δε γυρνάει τα μάτια
και πάει στα τιμημένα, δίχως να ψηφά

τη ψευτοφημισμένη δύναμη του πλούτου
κι όλα σε δίκιο τέλος κυβερνά.
Τώρα εσέ, βασιλιά, νικητή της Τρωάδας
του Ατρέα γεννιά,
και το πώς να σε πω και πώς να τιμήσω,
χωρίς πέρα να πάω, μηδέ πίσω ναφήσω
των επαίνων το μέτρο;
Γιατί ξέρω, πολλοί προτιμούν ό,τι φαίνεται
μόνο και το δίκιο αψηφούν·

κι ο καθένας στον πόνο σου είν έτοιμος
τάχα να στενάζη μαζί σου
ενώ δεν του ραγίζει η καρδιά του από μέσα·
και σου κάνει πως χαίρει με σένα ο άλλος
και το αγέλαστο πρόσωπο βιάζει.

Μα ο καλός ο βοσκός που γνωρίζει από τέτοια
δεν γελιέται απ’ το μάτι ανθρώπου που δείχνει
τάχα γνώμη καλόκαρδη κι όμως
σε χαϊδεύει με αγάπη χλιαρή.
Και λοιπόν, όταν συ ξεκινούσες το στόλο

για τη μαύρη Ελένη,
δεν το κρύβω, γι’ ανόητο σε είχα
και πως όχι σωστά κυβερνούσες το νου σου
σαν να επήαινες σ’ ανθρώπους γραμμένους του χάρου
ανωφέλευτο θάρρος.
Όμως τώρα που βγήκαν σε τέλος καλό
αναγαλλιάζει η ψυχή μου απ’ τα βάθη,
και συ πια δε θαργήσης ρωτόντας να μάθης
ποιος στην πόλη σου φύλαξε γνώμη πιστή
και ποιος όχι.

ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Το Άργος για πρώτα δίκιο ‘ναι να χαιρετήσω
και τους εγχώριους τους θεούς που μου είν’ αιτία
του γυρισμού και της εκδίκησης που πήρα
από την Τροία· γιατί οι θεοί, όχι από λόγια
γρικόντας, ρίξανε στην κάλπη του θανάτου
το ψήφο τους αμέραστο για της Τρωάδας
τον τέλειο το ξολοθρεμό, ενώ στην άλλη
σίμωνε η ελπίδα του χεριού κ’ έμενεν άδεια.
Κι απ’ τον καπνό γνωρίζεται η παρμένη η πόλη
και τώρα ακόμη· ζούνε του ολέθρου οι μπόρες

κ’ η στάχτη η δυσκολόσβυστη, ψηλά και γύρω
παχιές σκορπίζει μυρωδιές του αρχαίου του πλούτου.
Και πρέπει χάρη αξέχαστη νάχουμε πάντα
για τούτα στους θεούς, που τα θεόργητά μας
στήσαμε δίχτυα και για χάρι μιας γυναίκας
ξολόθρεψε ταργείτικο θεριό την πόλη,
ο ασπιδοφόρος ο λαός, πουλάρι αλόγου,
πηδόντας τον καιρό που βασιλεύει η Πούλια·
και μες στα κάστρα πέφτοντας τωμό λιοντάρι
βασιλικόν εχόρτασε γλείφοντας αίμα.

Αυτά να πω για τους θεούς έπρεπε πρώτα.
Κι όσο για τη δική σου γνώμη, μες στη μνήμη κρατώ
όσα μούπες, κ’ είμαι σύμφωνος με σένα· αλήθεια, λίγοι άνθρωποι τόχουν φυσικό τους την ευτυχία του φίλου τους
να μη φθονούνε· μα στην καρδιά κατασταλάζει το φαρμάκι
της ζούλιας και διπλαίνει του άρρωστου τον πόνο,
που, χώρια απ’ της δικής του δυστυχίας το βάρος,
την ευτυχία του γείτονα βλέπει και σκάζει.
Ξέρω που σου μιλώ· γιατί πολλούς γνωρίζω
που η τόση αγάπη πόδειχναν είταν μονάχα

σαν του καθρέφτη ζουγραφιά και σκιάς εικόνα·
και μόνου ο Οδυσσέας, που ακλούθησε άθελά του
μια που ζεύχτηκε, πρόθυμος σύντροφός μου είταν
— καλή του η ώρα ή ζωντανός ή πεθαμένος —
Και τώρα τάλλα, για τους θεούς και για την πόλη,
σε σύνοδο κοινή, δουλειά μας κάνοντάς το,
μαζί θε να σκεφθούμε, κι ό,τι καλά στέκει
πρέπει να ιδούμε πως θα καλομείνη πάντα
κι ό,τι από γιατρειά και φάρμακα έχει ανάγκη
καίοντας και κόβοντας στοχαστικά με γνώση

θα δοκιμάσομε, αν μπορή, να φύγη η αρρώστεια.
Τώρα στων παλατιών την τιμημένη εστία
πηγαίνω, πρώτα τους θεούς να προσκυνήσω
που όπως με καταβόδωσαν μ’ έφεραν πίσω·
κ’ η νίκη μια π’ ακλούθησε, ας στεριώση!
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Της πόλεως του Άργους τιμημένοι εσείς γερόντοι, δε θα ντραπώ να πω σε σας την τόση αγάπη,
που αισθάνομαι του αντρός μου, γιατί ο χρόνος σβήνει
τη συστολή απ’ τον άνθρωπο· δεν τάχω ακούση
απ’ άλλους, τα δικά μου θα σου πω τα πάθη

όσον καιρόν έλειπε αυτός κάτω στην Τροία·
και πρώτα δίχως άντρα κ’ έρμη μες στο σπίτι
είναι φριχτό κακό να κάθεται η γυναίκα
κι όλο ν’ ακούη πολλά συφοριασμένα λόγια·
και μόλις μπαίνη ο ένας με κακά μαντάτα
χειρότερη άλλη συμφορά να φέρνη ο άλλος·
κι αν τόσες είταν οι λαβωματιές του, όσες
καθημερνά μας έφερνε στο σπίτι η φήμη
θάταν να πης πιο τρύπιος κι απ’ το δίχτυ αλήθεια.
Κι αν όσες φορές τόπανε, είχε πεθάνη

σαν άλλος δεύτερος τρισώματος Γηρυόνης
[πολύ από πάνω, κι από κάτω πια δε λέγω]
τρίδιπλο ντύμα γης πως πήρε θα καυχιόνταν
για να πεθάνη μια φορά στο κάθε σχήμα.
Γι’ αυτές λοιπόν και για τις τέτοιες κακές φήμες
πολλές κρεμάθρες άλλοι γύρω απ’ το λαιμό μου
με το στανιό μου λύσανε που είχα σφιγμένες.
Γι αυτά δεν βρίσκεται κ’ εμπρός σου εδώ κι ο γυιός σου
το ενέχυρον της πίστης μου και της δικής σου,
ο Ορέστης, καθώς έπρεπε, και μη απορήσης·

γιατί τον τρέφει καλοθελητής μας φίλος
απ’ τη Φωκίδα ο Στρύφιος, προλέγοντάς μου
διπλά ενδεχόμενα κακά: και το δικό σου
κάτω στην Τροία τον κίντυνο, ή μήπως ρίξη
κάποια αναρχία του λαού την γερουσία,
ως καθώς τόχουν φυσικό οι άνθρωποι πάντα,
πιότερο να ποδοπατούν έναν που πέση.
Μια τέτοια βέβαια πρόφαση δεν κρύβει απάτη·
μα εμένα οι άφθονες πηγές των δάκρυών μου
έχουν στειρέψη και σταλαματιά δε μένει·

και ταργοκοίμητα μου βλάβηκαν τα μάτια
να κλαίω τις παραμελημένες φωταψίες
που πρόσμενα από σένα· και στα ονειρατά μου
από τανάλαφρο του κουνουπιού εξυπνούσα
φτεροσουσούρισμα, γιατί έβλεπα για σένα
πιότερα πάθη κι απ’ του ύπνου μου τις ώρες.
Τώρα χαρούμενη που πέρασα όλα ετούτα,
πώς να μη λέω τον άντρα αυτό, σκύλλο της στάνης,
άγκυρα σωτηρίας του πλοίου, και ψηλής στέγης
στερεό στύλο, μονάκριβο παιδί, πατέρα,

στεριά που βλέπει ανέλπιστα ο θαλασσομάχος,
μέρα λαμπρότατη ύστερ’ από κακωσύνη,
τρεχάμενο νερό στον δρομομαχισμένο!
Τέτοιων λοιπόν χαιρετισμών τιμή του αξίζει
κι ας λείπη ο φθόνος! φτάνουνε τα περασμένα
που τράβηξα· και τώρ’ αγαπητό κεφάλι
κατέβαινε απ’ τ’ αμάξι σου, δίχως ναγγίξης
στη γης το πόδι σου, που χάλασε την Τροία!
Δούλες τι στέκεσθε; πόχω το χρέος προστάξη
να στρώσετε χαλιά στου δρόμου του τη στράτα;

ευθύς ας γίνη πορφυρόστρωτος ο δρόμος
κι ας τον φέρη στανέλπιστα παλάτια η Δίκη!
Για τάλλα — η έγνοια μου άγρυπνη, σε δίκιο τέλος
θα φέρη — πρώτα ο Θεός — τα πεπρωμένα.
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Κόρη της Λήδας, των σπιτιών μου
κυβερνήτρα, σύμφωνα με της απουσίας μου το μάκρος
και τα λόγια σου μάκρυνες, αν και ταιριάζη
νάρχεται απ’ άλλους η τιμή του δίκιου εμένα
κι απ’ άλλο, με καμώματα γυναίκεια εμένα
μη θες να με χαλάσης και σα βάρβαρο άντρα

ταπεινοπροσκυνάς με χαμόσυρτα λόγια,
μηδέ στρώσης στο δρόμο μου, με τις πορφύρες,
το φθόνο· στους θεούς η τιμή τούτη πρέπει·
θνητός σε τέτια πολυξόμπλιαστα στολίδια
δεν πάει σ’ εμένα να πατώ με δίχως φόβο·
σαν άνθρωπο, όχι σαν θεό να με τιμούνε·
και δίχως τα στρωσίματα κι αυτά τα ξόμπλια
η δόξα διαλαλεί· κ’ η μετρημένη η γνώση
δώρο μεγάλο του θεού· να μακαρίζης
τον άνθρωπο απ’ τα τέλη του τα ευτυχισμένα

κι αν έτσι πάντα φέρνομαι, φόβο δε θάχω!
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Όμως τώρα κι αυτή μη μου αρνηθής τη
χάρη. ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Ξέρε το, δε θα ιδής τη γνώμη μου
ναλάξω. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μην τύχης τάμμα στους θεούς, για κάπιο φόβο; ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Παρά καθ άλλον, ξέροντας το λόγο μου είπα. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Και τι λες τάχα ο Πρίαμος,
αν ενικούσε; ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Και βέβαια θα πατούσε πάνω
στις πορφύρες ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Λοιπόν μη ντηρηθής το τι
θα πη ο κόσμος. ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Όμως και του λαού η φωνή
πολύ βαραίνει. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τον άνθρωπο που δε φθονούν, μην τον ζηλεύης.

ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Δεν πάει και στη γυναίκα να γυρεύη αμάχες.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μα πρέπει κάπου κι ο ευτυχής να τον
νικούνε. ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Τόσο λοιπόν να με νικήσης επιμένεις;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Σε με, μα με το θέλημά σου, ας μείνη η
νίκη. ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Μ’ αφού το θες . . . γοργά ας μου
λύσουν τις αρβύλες, που ως σκλάβους τις πατάει και
πορπατάει το πόδι· κ’ ενώ πάνω σ’ αυτές θα φεύγω τις
πορφύρες ας μη με ιδή κανείς θεός με φθόνου μάτι·
ντροπή, σταλήθεια, τέτοια να ρημάζης πλούτη
κι ασημοζυγιασμένα φάδια μες στους δρόμους.

Τόσο γι’ αυτά· την ξένη τώρα ετούτη δέξου
με καλωσύνη· από ψηλά θα καλοβλέπουν
πάντα οι θεοί, όποιος σκληρός δεν είναι αφέντης·
γιατί ποιος πέφτει στη σκλαβιά με θέλημά του;
αυτή, διαλεχτόν άνθος από τόσα πλούτη,
την έφερα μαζί μου, δώρο του στρατού μου·
κι αφού στο θέλημά σου μ’ έχεις τέλος φέρη
πατόντας σε πορφύρες στο παλάτι ας εμπώ!
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Έχει κι αν έχει η θάλασσα! ποιος θα την σώση; που ασημοζύγιαστη πολλήν πορφύρα θρέφει

καινούργια πάντα, για όσα θες να βάφης φάδια.
Και το σπίτι σου, ρήγα μου, τόχει για νάχη,
και πρώτα ο θεός φτώχεια τι πάει να πη δε ξέρει·
κι αν τέτοιο μου έφερναν χρησμό απ’ τα μαντεία
θάταζα τόσα κι άλλα φάδια να πατιόνταν
για τα καλά σου, νάθε ταξιωθώ, δεξίμια·
γιατί σαν μένη η ρίζα, τα κλωνιά φουντώνουν
κι απλώνουν ήσκιο του σπιτιού, στο βαρύ κάμμα·
έτσι και σένα ο γυρισμός σταρχοντικό μας
σαν να μας φέρνη από χειμώνα καλωσύνη·

κι όταν γυαλίση απ’ τη ξυνή την αγουρίδα
κρασάτη ρόγα, τότε πια η δροσιά γλυκειά ‘ναι,
σαν κυβερνάει το σπίτι του ο ίδιος ο αφέντης.
Ω Δία μου τέλειε, δίνε στις ευχές μου τέλος
κι όπως συ θέλεις κάμε ό,τι να κάμης θέλεις.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Γιατί με τόσο πείσμα πάντα εμπρός
στη ‘λαφροΐκιωτή μου τη καρδιά
αυτός ο φόβος να πηδά
κι ακάλεστος κι αλέρωτος
μου ψέλνει προφητείες;

Γιατί σαν τα όνειρα τα σκοτεινά
να μην μπορώ να τον ξορκίσω
και το καλό το θάρρος μου ξανά
στο θρόνο της καρδιάς να στήσω;
κι όμως καιρός επέρασ’ από τότε,
που σέρνοντας τα παλαμάρια
αφήσανε την αμουδένια ακρογιαλιά,
όταν κατά την Τροία ξεκίνησαν
με το στρατό μας τα καράβια.
Τώρα ο ίδιος μάρτυρας εγώ
το γυρισμό τους με τα μάτια μου είδα·

μα πάλι από μέσα, και με δίχως λύρα,
ψάλλει αυτοδίδακτη η καρδιά μου
των Ερινύων το θρήνο
και γω δεν έχω αλάκερο
το καλό θάρρος της ελπίδας.
Γιατί έτσι μάταια δεν σπαρνούν
τα σπλάχνα μου, ουδέ στρέφει
μ’ όχι του κάκου ταραγμούς
σε δίκιους η καρδιά μου λογισμούς.
Μα εύχομαι ψεύτικοι να βγουν
οι φόβοι παναμένω

και να γενούν τανέμου.
Αχόρταγη είναι βέβαια
η άκρα υγεία
γιατί η αρρώστεια
γειτόνισσα
ενός τοίχου συνορεύει
* * * * * *
και του θνητού η καλοτυχιά που πλέει πρίμα
χτύπησε απάνω στα κρυφά τα βράχια.
Μ’ αν απ’ τα κερδισμένα πλούτη

δεν ντηρηθή να κάμη χύση
με το πρεπούμενο το μέτρο,
δεν πήε κατά βυθού το σπίτι
μ’ όλο της συμφοράς το παραφόρτωμα
και δεν εβούλιαξε το σκάφος.
Πολλά τάφθονα δώρα τουρανού
και της καλόχρονης σοδειάς
διώξαν την πείνα και τη φτώχεια.

Όμως, μια να χυθή χάμω στη γης
το μαύρο αίμα ανθρώπου σκοτωμένου
ποιος να το φέρη πίσω με γητειές;
μήπως και κείνον, που με τη σοφία του
να ξαναζωντανεύη μπόρειε πεθαμένο.
δεν τούδωσε ο Δίας να μάθη;
Αν όμως η ωρισμένη μοίρα απ’ τους θεούς
δεν μπόδιζε να ξεπερνούμε
τα σύνορα που έχουνε τάξη,
τη γλώσσα θα προλάβαινε η καρδιά
στο φως αυτά να φέρη·

τώρα στα σκοτεινά κρυφανταριάζει
χωρίς καμμιάν ελπίδα, η πονεμένη,
να ξεσκεπάση τίποτα σωστό
μες απ’ τα φλογισμένα φρένα.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Και συ, σε σένα λέω Κασσάνδρα, έμπαινε μέσα, αφού σούδωκε ο θεός ανόργητα εδώ μέσα
του σπιτιού μας να γίνης και με τόσες δούλες
μαζί να παραστέκης δίπλα στο βωμό μας,
κατέβαινε απ’ ταμάξι, δίχως περηφάνεια.

Αφού κι ο γυιός ακόμα λέγουν της Αλκμήνης
ψωμί σκλαβιάς υπόφερε να δοκιμάση·
γιατί αν το φέρη η τύχη τέτοια νάρθη ανάγκη,
χαρά ‘ς τον, που αρχαιόπλουτο κύριο θα λάχη.
Μα εκείνοι, όπου ανέλπιστα θερίσουν πλούτη,
πάντα σκληροί στους δούλους και με δίχως μέτρο
έχεις τώρ’ από μέρους μας, ότι είναι δίκιο.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Σούπε λόγια κοφτά και στρογγυλά και παύει·
και μια που στα πλεμμάτια είσαι της τύχης,
ό,τι σου λέει κάμε — αν θες — μα ίσως δεν θέλεις.

ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μ’ αν ίσως και δεν έχει σαν το χελιδόνι
βαρβαρικιά στη γλώσσα της φωνή και ξένη,
τα φρόνιμά μου νοιώθοντας θακούση λόγια.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Εμπρός· σου λέει τα πιο καλά στη θέσι που
‘σαι κι ακλούθει αφίνοντας αυτή την έδρα τώρα.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Καιρό δεν έχω πλια εδώ έξω από τη θύρα
να χάνω· γιατί εμπρός εις τους βωμούς, στη μέση
του παλατιού, για σφάξιμο τ’ αρνιά προσμένουν.
σαν να ποτέ μην έλπιζαν μια τέτοια χάρη·
και συ στο νου σου αν τόχης κάμε ό,τι θα κάμης

κι αν πάλι δεν τη νοιώθης, ξένη, αυτή τη γλώσσα
μίλησε αντίς με τη φωνή καν με το χέρι.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Φαίνεται θέλει η ξένη έν’ άξιο δραγομάνο
κι ο τρόπος της νεοσκλάβωτο την δείχνει αγρίμι.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μα είναι τρελλή, κι ακούει κακά στο νου της φρένα, ‘π’ αφού πάρθηκ’ η χώρα της κ’ εδώ μας ήρθε,
δε λέει στο χαλινάρι της να συνειθίση
πρι να ξαφρίση τους θυμούς του αίματός της.
Σκοπό δεν τόχω πιότερα να χάνω λόγια.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μα εγώ τη συμπονώ και δε θα της θυμώσω·

κατέβα πια ταλαίπωρη κι άφις τ’ αμάξι
και κάνε της σκλαβιάς σου αρχή σαν είναι ανάγκη.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Συμφορά μου ωιμέ συμφορά,
Απόλλων Απόλλων!
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ ‘Τι θέλουν τάχα οι θρήνοι αυτοί για το Λοξία;
δεν είναι τέτοιος να του πρέπουν μοιρολόγια.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Συμφορά μου ωιμέ συμφορά,
Απόλλων Απόλλων!
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Πάλι με στόμα βλάστημο το θεό φωνάζει
που σε γόους να παραστέκη δεν του πρέπει.

ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Απόλλων,
Απόλλων οδηγέ κ’ η απώλειά μου!
δεύτερη αυτή φορά και για καλά με χάνεις.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Για τα δικά της πάθη, λέω, θα προφητέψη.
μένει το θείο το χάρισμα και στη σκλαβιά της.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Απόλλων,
Απόλλων οδηγέ κ’ η απώλεια μου!
α, που τάχα μ’ ωδήγησες; και σε ποια στέγη;
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Στων Ατρειδών τη στέγη· κι αν δε τόχης
νοιώση νά που σου λέω· και ψέμα δε θα πης πως σου είπα.

ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Α, α, θεομίσητο σπίτι, και πόσα ξέρει
φονικά, σκοτωμούς από δικών χέρι,
ανθρωπομακελλειό αιματορραντισμένο!
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μοιάζει μύτη καλή σαν σκύλλα νάχη η ξένη,
και ψάχει νάβρη εκεί που οσμίζεται το γαίμα.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Γιατί έχω μάρτυρες, νά, ιδού, ετούτα.
Βρέφη που σκούζουν κάτω απ’ το μαχαίρι
κρέατα ψητά, απ’ τον πατέρα φαγωμένα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τη μαντική σου είχαμε ακουστά τη φήμη,
αλλά γι’ αυτά δεν μας χρειάζονται προφήτες.

ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Αλλοί κι απ’ αλλοί, το τι έχει στο νου της;
τι ‘ναι αυτό το καινούργιο κακό το μεγάλο,
το μεγάλο, που εδώ μέσα ετοιμάζει, κακό
για τους φίλους βαρύ και δεν έχει γιατρειά
κ’ είναι κάθε βοήθεια μακριά.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Αυτά σου τα μαντεύματα δεν τα γνωρίζω·
τάλλα τα ξέρω· τα κηρύττει όλη η χώρα.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Αλλοί σου αθλία, και το κάνεις αυτό;
τον άντρα, το δεξί σου το πλευρό,
ευφραίνεις με λουτρό — πώς να το πω το τέλος;

μα όπου και νάναι γίνεται· κι απλώνει
χέρι το χέρι γοργό.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Δεν νοιώθω ακόμα· κ’ ύστερα απ’ τα αινίγματά σου τώρα τους σκοτεινούς σου τους χρησμούς τρομάζω.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Έ, ε, παπαί παπαί, τι ‘ναι που φαίνεται;
δεν είναι δίχτυ του Ίδη;
μα δίχτυ ‘ναι η γυναίκα του, η φόνισσά του·
κ’ η κατάρα η αχόρταγη του γένους
ας κλάψη του φριχτού το θρήνο φονικού.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ποια τούτη η Ερινύα που προσκαλείς να υψώση

θρήνο στο σπίτι; δε μ’ ευφραίνει αυτός σου ο λόγος
και μαύρη στην καρδιά μ’ ανέβηκε σταλιά
το γαίμα — όπως με θανάσιμη πληγή
χυμένο πάει με το φως του βίου που σβύνει,
και δεν αργεί να φτάση το κακό.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Α, α· ιδού ιδού· κράτα μακριά
τον ταύρο από την αγελάδα,
με δόλο μες στα βρόχια της τον πιάνει,
βαράει του μαύρου μια, και πέφτει
μες στα λεβέτια του λουτρού, όπως σου λέω.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Δε θα το καυχηθώ πως νοιώθω τους χρησμούς σου με κάτι όμως κακά μου φαίνεται να μοιάζουν.
Και πότε απ’ τους χρησμούς βγήκε για τους θνητούς
λόγος καλός; — μέσα στις συμφορές
των μάντηδων οι περισσές οι τέχνες
το φόβο έρχουνται να φέρουν.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Αλλοίμονο της άμοιρης μαύρη μου τύχη,
βάζω και κλαίω μαζί και τα δικά μου πάθη!
που ηύρες να φέρης την ταλαίπωρη κ’ εμένα,
τι άλλο, πάρεξ να πεθάνω εδώ μαζί σου!

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Φρενοπαρμένη θάσαι και θεοπείραχτη,
μόνη σου για να ψάλλης θρήνον άνομο
του εαυτού σου, όπως η ξανθιά
κι αβάρετη στα κλάματα αηδόνα,
που κλαίοντας κλαίει πάντα τον Ίτυν Ίτυ
σ’ όλη την πικραμένη τη ζωή της.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Καλότυχη της λιγερής μοίρα αηδόνας!
αυτή την ντύσανε οι θεοί με φτερωτό κορμί
και μες τα κλάματα γλυκειά της δώσανε ζωή·
μα εμέ σφαγή με δίκοπο σπαθί προσμένει.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Πούθ’ έρχονται, από ποιο θεό σταλμένοι οι τρόμοι αυτοί,
και τα δεινά με σκούξιμο κακόσυρτο θρηνείς,
και με προφητικούς ψάλλεις μαζί σκοπούς;
πούθε τα μέτρα αυτής της τέχνης μαντικής
έχεις και κακομελετάς;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Ω γάμοι γάμοι Πάριδος
των φίλων συμφορά,
ω του Σκαμάντρου πατρικό νερό!
που μια φορά στις όχθες σου την άθλια
μ’ έθρεφες και με τράνευες

και τώρα γρήγορα θαρρώ γύρω στον Κωκυτό
και στις οχθιές του Αχέροντα θα προφητέψω!
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τι ‘ναι αυτός τώρα ο φανερός πάρα πολύ χρησμός; κ’ ένα μωρό μπορεί να νοιώση·
και στη καρδιά με πλήγωσε σα δάγκαμα φιδιού
καθώς τη μαύρη μοίρα σου μοιρολογάς πικρά
και με σπαράζεις να σ’ ακούω.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Ω κρίμα οι κόποι, η χώρα μας
κ’ επήε κατά βυθού!
κρίμα οι θυσίες του πατέρα για τους πύργους
και τα σφαγμένα αρίθμητα παχιά κοπάδια

τίποτε δεν ωφέλησαν
για να μην πάθη ό,τι έπαθεν η πόλη.
Και γω το θερμόν αίμα μου ταχιά στη γη σκορπώ!
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Σύμφωνα μ’ όσα μούψαλες κι αυτά που τώρα
λες. Και βέβαια κάποιος δαίμονας σε βάζει,
όπου κακό σου θέλει, πέφτοντας βαρύς,
για να θρηνής πικρά πάθη θανατικά·
και πού θα βγη δε ξέρω.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Σε λίγο ακόμη κι ο χρησμός πια δε θα βλέπη
μέσ’ από πέπλους σαν την νιόπαντρη τη νύφη·

μα θα χυθή, όπως φαίνεται, μ’ ορμή μεγάλη
προς του ήλιου τις ανατολές, και σαν το κύμα
στο φως κακό θα βγάλη πιο μεγάλο απ’ τάλλο.
Τώρα όχι πια μ’ αινίγματα θα σου τα μάθω!
Και μάρτυρες μου νάσαστε, μαζί ακλουθόντας,
πως των αρχαίων οσμίζομαι κακών τα χνάρια·
γιατί ποτέ δεν απολείπει αυτή τη στέγη χορός που
ψάλλει μια κακόφωνη αρμονία. Και μια που μάλιστα
έχει πιή ανθρώπινο αίμα κι αποδιαντράπη ολότελα,
τόστρωσε μέσα στο σπίτι για καλά, και πια δε λέει να φύγη

των Ερινύων των συγγενικών ο κώμος.
Κ* έτσι για πάντα θρονιασμένες τραγουδούνε
την πρώτη του κακού αφορμή, και καταριούνται
κλίνη, που ατίμασε αδελφός, προς όλεθρό του.
Αστόχησα ή το ηύρα σαν καλός τοξότης;
Ή ψευτομάντισσα είμαι φλύαρη δερνοθύρα;
αρνήσου το αν μπορής κι ορκίσου πως δε ξέρεις
απ’ ακουστά τις πρώτες του σπιτιού αμαρτίες
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ω και να μπόρειε ο στέρεος δεμένος όρκος
καμμιά θεράπεια νάφερνε! μα εσέ θαυμάζω

που όντας περατινή κι απ’ αλλόγλωσση πόλη,
σαν νάσουν μπρος και τάβλεπες τα ξεδιαλύνεις.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Το δώρο αυτό απ’ το μάντη δέχτηκα το Φοίβο.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μην, και θεό, τον λάβωσε η αποθυμιά σου;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Πριν, τόχα για ντροπή μου να τ’ ομολογούσα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τόχει ο καθείς να ‘παίρεται στην ευτυχιά του.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Μα είταν για μένα αγωνιστής γιομάτος φλόγα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μην και σε κλίνη γάμου επλάγιασες μαζί του;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Αφού είχα πη το ναι, τον γέλασα κατόπι.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ενώ είχες πια τη θεϊκιά τέχνη παρμένη;

ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Στην πόλη πια προφήτευα τα ήθελε πάθη.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Και πώς απλέρωτη έμεινες απ’ την οργή του;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Κανένας πια σε τίποτε δεν μου επιστεύαν.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μα εμείς αυτά που λες μας φαίνεται είν’
αλήθεια. ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Αχ! Αχ!
Πάλι ο φριχτός ο πόνος της ορθομαντείας
μ’ απαίσιο προανάκρουσμα μ’ αναταράζει.
Βλέπετε εδώ τους νέους αυτούς τους θρονιασμένους
μέσα στο σπίτι ομοίους με μορφές ονείρων,
παιδιά που σαν δικοί τους τάχουνε σφαγμένα;

γιομάτα από φαΐ των σαρκών τους τα χέρια
μαζί άντερα και σπλάχνα — γιόμισμα τρισάθλιο,
φαίνονται να κρατούν, που γεύτηκε ο πατέρας!
Κ’ εκδίκησί τους μελετά να πάρη κάποιος
λιόντας δειλός, που στρέφεται μες στα κρεβάτια
και στο σπίτι φυλάει, ωιμέ, πότε να στρέψη
ο αφέντης — ναι, ο αφέντης μου, αφού είμαι σκλάβα.
Κι ο στόλαρχος και νικητής της Τροίας δε ξέρει
τι με της γλώσσας της τα χάδια και τα λόγια
τα πρόσχαρα, του μαγερεύει η μαύρη σκύλλα,

σαν την κρυμμένη συμφορά, κακιά του μοίρα!
Τέτοια τολμά! γυναίκα να σκοτώση άντρα!
και ποιο όνομα στο μισητό το τέρας νάβρω
να του ταιριάζη; αμφίσβαινα ή τάχα Σκύλλα
που μες στους βράχους, θρήνος των ναυτών, φωλιάζει;
μάννα του Χάρου αλλόφρενη, που των δικών της
κρατάει αμάχη ασύβαστη; κ’ ερέκαξε έτσι
σαν να είχε εχθρούς η απόκοτη κατατροπώση,
και χαρά τάχα δείχνει για το γυρισμό του;
Και αν θέλης πίστεψέ μου, κι αν δε μη. τι τάχα;

Θαρθή που θάρθη· και συ μάρτυρας σε λίγο
σωστή πολύ προφήτισσα θε να με κλάψης.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Το δείπνο του Θυέστη με παιδιών του σάρκες
τόνοιωσα κι ανατρίχιασα κ’ έχω ένα φόβο!
Γι’ αυτά σου που είπες, που δε μοιάζουν παραμύθια·
μα τάλλα πάκουσα — βγήκα και πάω απ’ το δρόμο.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Πώς του Αγαμέμνονα θα ιδής σου λέω το φόνο.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Φράξε το στόμα σου, άθλια, στον κακό λόγο!
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Γιατρός κανείς δεν βρίσκεται γι’ αυτό που σου είπα. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Όχι, αν θα γίνη· μα ο θεός να μην το δώση!

ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Καλές οι ευχές· μα εκείνοι μελετούν τον φόνο.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ποιος νάναι ο άντρας που το κρίμα αυτό ετοιμάζει; ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Βλέπω οι χρησμοί μου αλήθεια πήγανε στο βρόντο. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ποιος είν’ αυτός ο επίβουλος, δεν τόχω νοιώση. ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Κι όμως καλά τη γλώσσα ξέρω των Ελλήνων. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Και η Πυθία επίσης, μα οι χρησμοί της, σκότος. ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Αλλοί μου!
ω ποια φωτιά χυμίζει και μ’ αδράχνει! Οτοτοτοί, Απόλλων
Λύκειε, αλλοίμονό μου! Αυτή, λιόντισσα με δυο πόδια, που
κοιμάται με λύκο, ενώ το αρχοντικό λιοντάρι λείπει

θα με σκοτώση τη φτωχιά, κι ως να ετοιμάζη φάρμακο,
θε να χύση μέσα στην οργή της και τη δικιά μου
πλερωμή κ’ ενώ ακονίζει το σπαθί για τον άντρα της,
θε να εγκωμιάζη πως γιατί μ’ έφερε μαζί τον εκδικιέται.
Και τι λοιπόν τα θέλω αυτά σα να μ’ εμπαίζουν
τα σκήπτρα και τα μαντικά στεφάνια εμπρός μου;
Εσένα πριν του τέλους μου θα σε χαλάσω·
και στην οργή και σεις, κ’ εγώ ταχιά ακλουθώ σας,
στολίσετε άλλη συμφορά αντίς για μένα.
Νά! με τα χέρια του ο Απόλλωνας μου βγάζει

το μαντικό το φόρεμα· κι αφού είδε πρώτα,
και μ’ όλη αυτή μου τη στολή, τα περιγέλοια
που φίλοι εχθροί μου κάνανε, βέβαια του κάκου,
κ’ υπόφερα σα μια ζητιάνα γυρολόγα
να με λένε φτωχιά, στρίγγλα και λιμασμένη —
και τώρα ο μάντης μάντισσα που μ’ έχει κάμη,
μ’ ωδήγησε σ’ αυτές τις θανάσιμες τύχες!
Κι αντίς ο πατρικός βωμός, με περιμένει
ζεστό το κρεατοσάνιδο που θα με κόψουν.
Μα ακδίκητο οι θεοί το αίμα μου δε θαφήσουν,

γιατί άλλος πάλι εκδικητής θαρθή δικός μας
να πάρη από τη μάννα που τον γέννα πίσω
του πατέρα το γαίμα· κ’ έρχεται διωγμένος
πλανημένος κι απόξενος αυτής της χώρας,
κορώνα στου σπιτιού τις συμφορές να βάλη.
Κ’ εστέριωσε από τους θεούς μεγάλος όρκος
νάρθη του ξαπλωμένου ανάγερμα πατέρα.
Μα γιατί τάχα εδώ πονετικά να κλαίω μια που είδα με
τα μάτια μου του Ιλίου την πόλη να πάθη ό,τι έπαθε; και κείνοι που την πήραν έτσι με των θεών την κρίση ξεμπερδεύουν;

Πηγαίνω στο γραφτό μου και στο θάνατό μου
και χαιρετάω αυτές εδώ του Άδη τις πόρτες.
Μόνου άμποτε μια και καλή πληγή να λάβω
που να μπορέσω ασφάδαστη και με χυμένο
το γαίμα ευκολοθάνατη να ξεψυχήσω.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Ω συ πολύ ταλαίπωρη και πολύ πάλι
σοφή γυναίκα, είπες πολλά, κι αν απ’ αλήθεια
το θάνατό σου ξέρεις, πώς με τόση τόλμη
σα βώδι που οδηγάει θεός στο βωμό στέκεις;
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Δεν έχει γλυτωμό κι αν κερδήσουμε χρόνο.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μα η τελευταία η ώρα είναι όπου
αξίζει.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Ήρθεν η μέρα· τι θε να κερδίσω αν φύγω;
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Κακό σου φέρνει, ξέρε το, αυτή σου η τόλμη.
ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Μα είναι ωραίο κανείς να ποθάνη με δόξα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Και ποιος τ’ ακούει αυτά απ’ τους
ευτυχισμένους; ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Ωιμένα εσύ, και τάξια σου
παιδιά, πατέρα! ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τι ‘ναι; Ποιος φόβος σου
γυρνάει το νου σου πάλι; ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Αχ κι αχ!
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τι πάλι αυτό το αχ; εκτός του νου σου αν
βλάβη. ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Φόνον αιματοστάλαχτο βγάζουν οι τοίχοι.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Και πώς; Είν’ τα σφαχτά που στους βωμούς μυρίζουν. ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Είν’ όμοιος σαν αχνός που βγαίνει από τους τάφους. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Δεν μοιάζει αυτό που λες με της Συρίας τα μύρα. ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Μα τώρα μέσα πάω τη μοίρα μου να κλάψω και του Αγαμέμνονα· με φτάνει όσο
έχω ζήση. Αχ φίλοι!
Δε σκούζω σαν πουλί έτσι από μάταιο φόβο
σε θάμνο εμπρός· θε να πεθάνω· και σας θέλω
μάρτυρες, σαν πεθάνη αντίς για με γυναίκα
κι άντρας αντίς για τον κακότυχο τον άντρα·

ως ξένιο δώρο πριν πεθάνω αυτό σας θέλω.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Αθλία, σου κλαίω τη μοίρα σου που
προφητεύεις. ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ Ακόμη μια φορά θέλω να πω
σαν θρήνο έτσι εδικό μου. Μπρος στο στερνό φως του
ήλιου εύχομαι οι εκδικάτορες του βασιλιά μου
να θυμηθούν και τους δικούς μου τους φονιάδες
για το εύκολο κατόρθωμα φόνου μιας σκλάβας.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Αχ και το τι ‘ναι ο άνθρωπος! στην ευτυχία του
σα ζουγραφιά φαντάζει, πλην η δυστυχία
μια σα σφουγγάρι υγρό της δίνει και τη σβύνει·

κι αυτά από κείνα πιο πολύ ελεούμαι ακόμη.
Η ευτυχία είναι πράμα που δε λένε ποτέ να χορτάσουν
οι ανθρώποι και δεν τη βαρέθηκε τόσο κανένας ποτέ
να της κλείση την πόρτα απ’ έξω απ’ τα πλούσια παλάτια, κράζοντάς της: μη μπαίνης.
Και σ’ αυτόν έχουν δώση οι θεοί να νικήση
του Πριάμου την πόλη
και μας γύρισε πίσω γιομάτος με δόξα.
Μ’ αν τώρα πλερώση το κρίμα των άλλων
κι αν άλλων θανάτων το γαίμα ξεπλύνη

αυτός με το φόνο του πάλι,
ποιος γρικόντας αυτά θα μπορέση να πη
πως με δίχως κακό εγεννήθη;
ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Ωιμένα μου και πάω! βαθιά με βρήκε μέσα!
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Σώπα! ποιος φωνάζει τάχα χτυπημένος στα
γερά; ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ Πάλι ξανά μου αλλοίμονο με βρήκε κι
η άλλη. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Το έργο τέλειωσε! λογιάζω απ’ τη
φωνή του βασιλιά· μα τουλάχιστον έλ’ ας δούμε τι έχουμε
να κάμουμε. ΣΥΜΒ 1ος Γ ο α’ Εμένα η γνώμη μου είναι σε
βοήθεια αμέσως να κράξομε όλη εδώ την πόλι στο παλάτι.

ΣΥΜΒ 2ος Γ Εγώ, μια ώρα αρχύτερα να μπούμε μέσα
και να τους πιάσομε με το σπαθί στο χέρι.
ΣΥΜΒ 3ος Γ Και γω μ’ αύτη τη γνώμη, κάτι πρέπει λέω
να κάμουμε, καιρός για χάσιμο δεν είναι.
ΣΥΜΒ 4ος Γ Φώς φανερό· όπως άρχισαν είναι σημείο
πως ετοιμάζουν τυραννίδα για την πόλη.
ΣΥΜΒ 5ος Γ Η ώρα περνά, μα όσοι της άργητας πατούνε
στα πόδια τη ντροπή, έχουν το χέρι ξύπνιο.
ΣΥΜΒ 6ος Γ Και γω δε ξέρω ποια βουλή να βρω να δώσω·
πρέπει να το σκεφθή ένας που κάνει κάτι.

ΣΥΜΒ 7ος Γ Τέτοιος είμαι κ’ εγώ, γιατί δε ξέρω τρόπο
έναν που πέθανε, με λόγια ν’ αναστήσω.
ΣΥΜΒ 8ος Γ Κ’ έτσι όσο ζούμε το λοιπόν, στην κεφαλή μας
θάχουμε αυτούς τους άτιμους να μας ορίζουν;
ΣΥΜΒ 9ος Γ Μα όχι! δεν είναι υποφερτό· κάλλιο ας πεθάνω
παρά σκλαβιά, γλυκύτερη μια τέτοια μοίρα.
ΣΥΜΒ 10ος Γ Μα τάχα αυτά τα βογγητά να είταν σημάδι
να κρίνουμε πώς είναι κι όλας σκοτωμένος;
ΣΥΜΒ 11ος Γ Ας μη μας παίρνη ο οργή πρι να βεβαιωθούμε·
άλλο να βάζης με το νου, κι άλλο η αλήθεια.

ΣΥΜΒ 12ος Γ Απ’ όλα τα πολλά μ’ αυτή τη γνώμη κλίνω
να μάθουμε ακριβώς τι γένηκε ο Ατρείδης.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Απ’ όλα πριν που από σκοπού έχω
ειπωμένα δε θε να το ντραπώ να πω τα ενάντια τώρα.
Γιατί και πώς αλλιώς κανείς, σαν ετοιμάζει τον όλεθρο
του εχθρού του, που περνά για φίλος, να περιφράξη στέρεα του χαμού τα δίχτυα σε ύψος που να είναι αδύνατο να το πηδήση; Μα εμέ δε με ηύρε ανέτοιμη αυτός ο αγώνας
της έχθρας τέλος της παλιάς, αν και με χρόνια.
Και στέκω εδώ που χτύπησα, στο έργο μου επάνω.

Κ’ έτσι έκαμα, και δεν τ’ αρνιούμαι, που απ’ το χάρο
να μην μπορέση να διαφεντευθή ή ξεφύγη.
Γύρω του δίχτυ ατέλειωτο, σαν ψαριών δίχτυ,
τυλίζω — πλουσιοπάροχη φορεσιά χάρου —
και δυο φορές τονέ χτυπώ· και με δυο βόγγους
πέφτει παράλυτο κορμί και σωριασμένος
τρίτη αποπάνω του χτυπώ, ταμμένη χάρη
του Δία σωτήρα των νεκρών κάτω στον Άδη.
Έτσι ξερνάει πεσμένος χάμω τη ψυχή του
και το αίμα του σαν ψιλή σφήνα ξεπετόντας

με μαύρες στάλες φονικής δροσιάς με ραίνει
κ’ εύφρανε τη ψυχή μου όχι πιο λίγο απ’ ό,τι
του θεού η βροχούλα τα σπαρτά στο πλούμισμά τους.
Τέτοια λοιπόν, πρόκριτοι σεβαστοί του Άργους,
κι αν σας βολή χαρήτε· καύχημα εγώ τόχω·
κι αν είταν πρέπον σε νεκρούς σπονδές να κάνουν,
δίκαια σ’ αυτόν θα ταίριαζε και παραδίκαια.
Μόνος του το ποτήρι γιόμισε με τόσες
στο σπίτι συμφορές κ’ ήλθε και τόπιε ο ίδιος.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Θαυμάζομε τι αχρεία γλώσσα έχεις στο στόμα

που επάνω στον νεκρό του αντρός σου έτσι καυχιέσαι.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Σαν άμυαλη με δοκιμάζετε γυναίκα·
μα εγώ με ατρόμητη καρδιά σου λέω να ξέρης.
Και συ καν θες να μ’ επαινής καν να με ψέγης,
το ίδιο μου κάνει· αυτός είν’ ο Αγαμέμνων, άντρας
δικός μου, και νεκρός μ’ αυτό το δεξί χέρι
που με το δίκιο ό,τι έκαμε. αυτό να ξέρης.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Σαν τι κακό, γυναίκα,
να γεύτηκες βοτάνι από το γη θραμμένο,
ή τι φαρμάκι από τη θάλασσα βγαλμένο,
και πήρες τέτοια λύσσα και λαού κατάρα;

δίκασες κ’ έκοψες, μα τώρα εξόριστη
βδέλυγμα θάσαι της χώρας.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τώρ’ απ’ την πόλη μου δικάζεις εξορία,
μίσος των πολιτών και του λαού κατάρες,
ενώ κανένα φταίξιμο σ’ αυτόν δε βρήκες,
που ούτε σα νάτανε σφαχτό λογιάζοντάς το,
όταν με γέννες καρπερές φτουρούν οι στάνες,
την κόρη του εθυσίασε — τον πιο γλυκό μου
καϋμό — για να γητέψη το βοριά της Θράκης.
Δεν είν’ αυτός που τούπρεπε μακριά απ’ τη χώρα

να διώχτης για το κρίμα του; και συ δικάζεις
σκληρά το έργο που μ’ άκουσες. Μα σου το λέω:
Φοβέριζε κ’ είμαι έτοιμη, μια σου και μια μου,
νάμαι στην εξουσία σου, αν με νικήσης.
Μ’ αν πάλι δώση ο θεός κι αλλιώς τα κρίνη
θε να σου μάθω, αν κι αργά, να βάλης γνώση.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μεγάλα τα σοφίσματά σου,
κι άρρητα κλώθεις σαν να τάραξε
το νου σου το χυμένο αίμα, και θαρρείς
πως σου φαντάζει η βούλλα η κόκκινη στην όψη.
Μα κάπου θάρθη μέρα, δίχως φίλους και καταφρονεμένη

μ’ αίμα το αίμα να πλερώσης.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μ’ άκου τώρα κι αυτό τον όρκο που σου ομόνω. Έτσι ναι, μα της κόρης μου την τέλεια Δίκη,
πόσφαξα και της πρόσφερα θυσία ετούτον,
ούτε σκιά στο σπίτι μου φόβου δε θάμπη
όσο που της γωνιάς μου τη φωτιά θανάβη
ο Αίγισθος, σαν πάντα καλοθελητής μου·
γιατί ναι αυτός του θάρρους μας μεγάλη ασπίδα.

Νά τον! νεκρός, ο ατιμαστής της γυναικός του
και των Χρυσηίδων ο καλός κάτου στην Τροία.

νά την! και τούτη εδώ η αιχμάλωτη, η μαγίστρα
η χρησμολόγα και παρακοιμάμενή του
πιστή γυναίκα, πότριβαν μαζί το ίδιο
σκαμνί του καραβιού — μα ότι άξιζαν το βρήκαν·
αυτός από τη μια μεριά· κι αύτη αφού είπε
σαν κύκνος το στερνό θανάτου μοιρολόι
κείται στο πλάι του αγαπητού, που είχε τη φέρη
προσφάγι γλιχουδιάρικο του κοιμηθιού μας.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Αλλοίμονο, ποια να είταν γρήγορη
δίχως κρεβάτωμα ουδ’ αρρώστεια

νάρχουνταν μοίρα να μας έφερνε
για πάντα τον ατέλειωτο τον ύπνο,
τώρα που πάει εχάθη ο φύλακας ο τρισκαλώτατός μου,
που όσα από μια γυναίκα υπόφερε,
κι από γυναίκα χάνει τη ζωή του.
Ω Ελένη εσύ, δίχως κρίση και νου,
που μια τις πολλές τις πάρα πολλές
ψυχές εθυσίασες κάτω απ’ την Τροία,
και τώρα στο τέλος πολυθύμητον αίμα

ανθολόγησεν άπλυτον κάποια που θάτανε
τότε στο σπίτι οργή βαρυσύντυχη και συμφορά.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μ’ αυτά μη βαργομάς και πας και ζητάς
του θανάτου τη μοίρα·
κι ούτε μη στην Ελένη γυρνάς την οργή σου
πως χάλασε κόσμο, πως μια της αυτή
εθυσίασε τόσες ψυχές Δαναών
κ’ έχει ανοίξη πληγή που δεν κλείνει.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Δαίμονα, που στο σπίτι αυτό βαρύς
και στους διπλούς τους Τανταλίδες πέφτεις

και δίνεις στις γυναίκες τις ισόψυχες
νίκη, που την καρδιά σπαράζει εμένα!
Και ιδού την τώρα επάνω στο νεκρό
σαν κόρακας κακός εστάθη και το καυχιέται
με τα δίκια της πως ψάλλει αυτό τον ύμνο.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τώρα μάλιστα τώπες σωστά
και με δίκιο τα ρίχτεις στης γενεάς τον τετράπαχο
δαίμονα, γιατ’ αλήθεια είναι αυτός που από μάννας
κοιλιά θρέφει τούτη τη λύσσα που γαίμα διψά
κι όπου πριν να τελειώση

η παλιά συμφορά, άλλο γαίμα χυμένο.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μεγάλο αλήθεια δαίμονα
κι οργή εγκωμιάζεις θεϊκιά στο σπίτι,
κακόν εγκώμιο, αλλοίμονο!
αχόρταγης και μαύρης τύχης.
Αχ κι αχ! εσύ ‘σαι Δία
σ’ όλα η αφορμή σ’ όλα η αιτία·
τι γίνεται χωρίς το Δία στον κόσμο;
και ποιο απ’ αυτά χωρίς θεού βουλή;
Αχ αλλοίμονο, αλλοίμονο, βασιλιά μου καλέ,

και πώς να σε κλάψω και τι να σου πω
από μέσ’ απ’ τη δόλια καρδιά μου;
Μες σ’ αυτά της αράχνης τα δίχτυα πεσμένος
τη ζωή σου με θάνατον άνομο χάνεις.
Αλλοίμονό μου, ποιος σου μέλλονταν
θάνατος που δε σούπρεπε; θάνατος δολερός
σε δάμασε με δίκοπο σπαθί στο χέρι
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ναι, δικιά μου είναι η πράξη κ’ έχεις δίκιο να λες όμως πια μη με πης
του Αγαμέμνονος τάχα γυναίκα·

τη μορφή της γυναίκας αυτού του νεκρού
ο δριμύς ο αντίδικος πήρε ο παλιός
του απάνθρωπου δείπνου του Ατρέα,
κι αυτόν, άντρα σωστόν, θυσιάζει
πλερωμή για τα βρέφη.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Πως είσαι καθαρή απ’ αυτό το φόνο
ποιος θα βρεθή και θα το μαρτυρήση;
Πώς, πώς; μα ίσως και χέρι νάδωσε
ο αρχαίος εκδικητής από γενιάς.
Κι ανοίχει δρόμο, χύνοντας

αίμα συγγενικό καινούργιο πάντα,
η αρχαία η έχθρα, κι όπου προχωρέση
στο άδικο γαίμα των παιδιών θα πέση.
Αχ αλλοίμονο, αλλοίμονο, βασιλιά μου καλέ,
και πώς να σε κλάψω και τι να σου πω
από μέσ’ απ’ τη δόλια καρδιά μου;
που σ’ αυτά της αράχνης τα δίχτυα πεσμένος
τη ζωή σου με θάνατον άνομο χάνεις.
Αλλοίμονό μου, ποιος σου μέλλονταν θάνατος
που δε σούπρεπε; θάνατος δολερός σε δάμασε

με δίκοπο σπαθί στο χέρι.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μη δεν έμπασε τάχα στο σπίτι
κι αυτός
δολερή συμφορά;
Μα δικό μου βλαστάρι,
δικό του παιδί,
την πολύκλαυτη την Ιφιγένεια,
αν ό,τι της έκαμε βρήκε κι αυτός,
ας μην το καυχιέται στον Άδη, αφού
με θανάτου σπαθί
το ξεπλήρωσε ό,τι έπραξε πρώτος.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Στέκομαι κι απορώ, του νου μου χάνω
τους ίσους λογισμούς·
πού να στραφώ; πέφτει το σπίτι!
τρέμω — δεν είναι πια ψιχάλα, τρέμω της αιματοβροχής
τον χτύπο, που απ’ τα θεμέλια σείει το σπίτι·
κ’ η Δίκη σ’ άλλα ακόνια τακονίζει
για άλλο κακό καινούργιο το σπαθί της.
Ω άμποτε, γη, και να με είχες δεχτή
πριν τον έβλεπ’ αυτόν ξαπλωτό καταγίς

στ’ ασημότοιχο μέσα λουτρό.
Να τον κλάψη και ποιος, να τον θάψη και ποιος;
τάχα θέλεις τολμήση εσύ να το κάμης, αφού τον εσκότωσες πριν μοιρολόγια του αντρός σου να πης,
κι αντίς σου γι’ αυτά τα μεγάλα κακά
να προσφέρης στερνά στη ψυχή του αχάριστη χάρη;
Ποιος τον ασύγκριτον άντρα επιτύμβιος θρήνος
με κλάματα, από γνώμη

χυμένα αληθινή, θα υμνήση;
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Λεν είναι δουλειά σου να γνοιάζεσ’ εσύ
γι αυτό· από μας
έπεσε, πέθανε· και θα τον θάψομε
με χωρίς μοιρολόγια απ’ το σπίτι.
Η Ιφιγένεια όμως, με πόση χαρά,
σαν καλή θυγατέρα,
τον πατέρα της όταν δεχτή στο γοργό
ποταμό των καϋμών,
αγκαλιάζοντας θέλει φιλήση.

ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Η μια αφορμή σ’ άλλη αφορμή,
και δε μπορεί κανείς να κρίνη.
Χάρος στο χάρο, και ο φονιάς πλερώνει.
Κι όσο που μένει ο Δίας θα μένη
το κάνεις βρίσκεις — κ’ είναι νόμος·
ποιος να τη βγάλη την κατάρα από το σπίτι;
και κόλλησε στη συμφορά το γένος.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Για τούτον σταλήθεια ταιριάζει ο παλιός
ο λόγος· μα εγώ
το δαίμονα θέλω των Πλεισθενιδών

δένοντάς τον με ξόρκια, να στέργω σ’ αυτά,
αν κι αβάσταγα είναι· μ’ απέδω και μπρος
απ’ το σπίτι να φύγη και μια άλλη γενιά
με δικούς της θανάτους να τρίβη.
Κ’ ένα μέρος μικρό
απ’ τους τόσους θα μ’ έφτανε εδώ θησαυρούς,
ταλληλοσκοτωμού
την μανία αν ημπόρειου να σβύσω.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Ω φως φαιδρόν ημέρας, που έφερε τη Δίκη!
τώρα μπορώ να πω, πως δεν αφίνουν έτσι απλέρωτα
οι θεοί και γνοιάζονται σταλήθεια τα κακουργήματα της γης από κει πάνω,

αφού είδα, μες στων Ερινύων τα πλεχτά βρόχια
να κοίτεται αυτός εδώ — χαρά, χαρά μου,
και να πλερώνη του πατέρα του το κρίμα.
Γιατί ο Ατρέας, βασιλιάς αυτής της χώρας,
πατέρας αυτουνού, το δικό μου πατέρα
Θυέστη, κι αδελφό του — για να καταλάβης —
εξ αφορμής του θρόνου εξώρισε απ’ τη χώρα.
Κι όταν εξαναγύρισε κ’ έπεσε ικέτης στην εστία,
την γλύτωσε, αλήθεια, ο ίδιος ο άθλιος Θυέστης μη σφαχτή
κ’ αιματοβρέξη το πατρικό του χώμα· μ’ αυτουνού ο πατέρας,

πώς τάχα, ο άθεος, ήθελε το γυρισμό του
μ’ ένα πλούσιο χαράς τραπέζι να γιορτάση,
δείπνο του ετοίμασε τα κρέατα των παιδιών του·
τα πόδια και τα χτένια των χεριώ είχε κόψη
παράμερα, που να μην καταλάβουν και οι άλλοι,
καθώς καθόταν χωριστά, μα εκείνος παίρνει
κι ανίδεος καθώς είτανε, τρώει από κείνο
τάσωστ’, όπως θωρείς, φαΐ για όλο το γένος.
Μα έπειτα μόλις τόνοιωσε το άθεο πράμα
έσκουζε κ’ έπεσε ξερνόντας τα σφαχτάρια,

κι ευχιέται μοίρ’ ασύντυχη στους Πελοπίδες,
με την κατάρα δίνοντας κλωτσιά στο δείπνος,
έτσι να πάη όλ’ η γενιά και του Κλεισθένη.
Γι’ αυτά ‘ναι πούπεσε κι αυτός καθώς το βλέπεις
κ’ είχαν το δίκιο εγώ το φόνο του να υφάνω
γιατί κι εμέ, τρίτο παιδί του αθλίου πατέρα,
μ’ έδιωξε, βρέφος μες στα σπάργανα, μαζί του.
Μα ετράνεψα και μ’ έφερε οπίσω η Δίκη·
και δίχως νάμαι εμπρός το χέρι μου έχω βάλη
κι όλο το σχέδιο της κακής του ύφανα μοίρας.

Έτσι κι ο θάνατος γλυκύς θα μου είταν τώρα,
μια που τον είδα αυτόν μες στης Δίκης τα δίχτυα.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Στις συμφορές να βρίζης, Αίγισθε, δεν πάει.
και λες πως το μελέτησες να τον σκοτώσης
και μόνος σου εσχεδίασες τον άθλιο φόνο;
Δε θα γλυτώση η κάρα σου, σου λέω και ξέρε,
απ’ του λαού τη δίκια οργή κι από τις πέτρες.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Εσύ τα λες, που βρίσκεσαι στην κάτω θέση
του πλοίου, κι άλλοι απάνωθέ σου κυβερνούνε;
Θα μάθης στα γεράματα πόσο βαρύ ‘ναι

να βάζουνε με το στανιό του γέρου γνώση.
Μα οι αλυσίδες και τα βάσανα της νηστείας
άφευκτα γιατροσόφια και το γέρο ακόμα
να συνετίσουν έχεις μάτια και δε βλέπεις;
Μην πηδάς στα παλούκια μήπως και την πάθης.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Γυναίκα εσύ, μέσ’ απ’ το σπίτι είχες καρτέρι γι’ αυτούς που από τον πόλεμο εγυρνούσαν κ’ ενώ την κλίνη ατίμαζες ενός γενναίου το φόνο αυτό εσχεδίασες του στρατηγού των; ΑΙΓΙΣΘΟΣ Αρχή οδυρμών και θρήνων και τα λόγια αυτά σου κ’ έχεις τη γλώσσα ενάντια με τον Ορφέα·

με τη φωνή του γήτευε τα πάντα εκείνος·
μα εσύ γαυγίζοντας και τα ήμερα ερεθίζεις,
ως που δεμένος θες δε θες θα μαλακώσης.
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Τάχα πώς θα μου γίνης βασιλιάς μες στο
Άργος εσύ; που ενώ εσχεδίασες το θάνατό του
να τον σκοτώσης μόνος σου δεν είχες θάρρος.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Γιατί έπρεπε γυναίκα βέβαια να δολώση,
ενώ εγώ ο παλιός εχθρός ύποπτος θα ήμουν.
Τώρα με ταγαθά αυτουνού θα προσπαθήσω
την εξουσία μου να στεριώσω, κι όποιος κάνει

το δύσκολο, βαρύ ζυγό θα του φορτώσω, όχι σαν βέβαια ελεύτερο θραφτό πουλάρι· μα το κακό της σκοτεινιάς συντρόφι, η νήστεια, θα μας τον δείξη μια χαρά
μαλακωμένο. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Γιατί μ’ αυτή σου την κακιά
ψυχή μονάχος λοιπόν δεν τον εσκότωνες; μα μια γυναίκα,
της χώρας όλης κάθαρμα και των θεών μας,
τον σκότωσε; Μα βέβαια κάπου ζη ο Ορέστης
για να τον φέρη εδώ μια μέρα η καλή μοίρα
και να γενή τρανός εκδικητής των δυο σας.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Αφού τέτοια λες και κάνεις, τώρα να σου μάθω εγώ·

μπρός λοιπόν, φίλοι σύντροφοι, κ’ ήλθε η ώρα της
δουλειάς. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Μπρος, με τα σπαθιά στο χέρι
έτοιμος νάναι ο καθείς. ΑΙΓΙΣΘΟΣ Με το σπαθί κ’ εγώ στο
χέρι να ποθάνω δε ψηφώ. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Άμποτε ό,τι λες να
γίνη, δέχομαι την τύχη αυτή. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Όχι κι άλλα,
φίλτατέ μου, ας μη θελήσωμε κακά· πολύς είν’ κι ο τόσος
θέρος της πανάθλιας ‘σοδειάς· οι συμφορές σωσμό δεν
έχουν, άλλο γαίμ’ ας μη χυθή. Πήγαινε και συ κ’ οι γέροι
όπου η μοίρα έχει γραφτό, πριν κακό κανένα πάθουν κι
ό,τι κάμαμε αρκετό. Θάθελ’ άμποτε να μέναν ως εδώ οι συμφορές

κι αρκετά μας έχει ως τώρα των θεών χτυπήσ’ η οργή·
έτσι λέω ‘γω η γυναίκα, αν θελήσης να μ’ ακούς.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Μα έτσι αυτοί λοιπόν τη γλώσσα την κακιά
τους να χαρούν; να τα βάζουν με την τύχη από
κακοκεφαλιά, και σε με, που τώρα ορίζω, τέτοια λόγια να κοτούν;
ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Δε θα ταίριαζε σε Αργείους έν’ αχρείο να προσκυνούν.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Μα έχομε καιρόν εμπρός μας να σου βάλω γνώσι εγώ. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Όχι, αν στείλη τον Ορέστη του Θεού το χέρι εδώ.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Ναι, το ξέρω πως μ’ ελπίδες βόσκουνται οι
εξόριστοι. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Κάνε, χόρτασε, τη δίκη μόλυνε, αφού μπορείς.

ΑΙΓΙΣΘΟΣ Έγνοια σου, θα μου πληρώσης την κακογνωμιά σου αυτή. ΣΥΜΒ 12 ΓΕΡ Σαν τον κόκορα κορδώνου πλάι στην κόττα του και συ. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ας τους, με τα μπόσικά τους γαυγητά· εγώ και συ με την εξουσία στο χέρι θα βολέψομε όλα εδώ.

……………………………………………………………….



ΟΡΕΣΤΗΣ Ω χθόνιε Έρμη, της πατρικής μου αρχής
προστάτη, σωτήρας, δέομαι, γίνε μου και σύμμαχος μου,
τώρα που πίσω ο εξόριστος φτάνω στη γη μας και κράζω
του πατέρα μου, σ’ αυτόν επάνω του τάφου του τον όχτο,

να μ’ ακούση . .
. . . πλεξίδα πότρεφα του Ινάχου
κι’ αυτή την άλλη για το πένθος του πατρός μου.
γιατί δεν ήμουν μπρος να κλάψω το νεκρό σου,
πατέρα, ουδέ στο ξόδι σου ν’ απλώσω χέρι.

τι ‘ναι που βλέπω! σαν ποια νάναι η συνοδεία
των γυναικών αυτών των μαυροφορεμένων,
πόρχουνται δώθε; τι να φαντασθώ πως τρέχει;
μη βρήκε νέα το σπίτι μας συμφορά πάλι;
Ή δεν θα γελαστώ αν ειπώ πως του πατρός μου

φέρνουν χοές που τους νεκρούς καλοκαρδίζουν;
το δίχως άλλο! γιατί, νά, θαρρώ κ’ η Ηλέκτρα
έρχεται η αδερφή μου εδώ βαρυπενθούσα.
Ω Δία, δόσε του πατέρα μου το φόνο
να εκδικηθώ και γίνε πρόθυμος βοηθός μου!

Πυλάδη, ας τραβηχτούμε, για να εξακριβώσω
τι νάναι αυτών των γυναικών η λιτανεία.
ΔΟΥΛΕΣ (πάροδος) Ήρθα σταλμένη συνοδειά
χοές να φέρω απ’ τα παλάτια γοργά τα στήθια μου
χεροχτυπόντας· πρέπουν στα ματωμένα μάγουλά μου

ξεγδάρματ’ απ’ το νιόκοπο σπάραγμα των νυχιών
— όσο για θρήνους βόσκομαι καθημερνά μ’ αυτούς.
Των πέπλων μου τα λινά φάδια σχίστηκαν κ’
έγιναν κουρέλια από τη λύπη μου, πάνω
στα στήθια, που στόλιζαν, κομματιασμένα,

από τα αγέλαστά μας πάθια.
Γιατί φόβος ορθότριχος τρανός
ονειρομάντης των σπιτιών, στον ύπνο
φρουμάζοντας μ’ οργή,
στης νύχτας την καρδιά,

έβαλ’ ένα ξεφωνητό τρομάρας στα παλάτια
στο γυναικίτη μέσα πέφτοντας βαρύς·
κι αυτού του ονείρου οι εξηγητάδες
είπαν, μ’ εγγύησι θεϊκιά,
πως τόχουν οι κατωκοσμίτες

βαριά παρμένο στην καρδιά
και κρατούν όργητα στους φονιάδες.

Ζητόντας χάρι αχάριστη,
ω μάννα γη,

να στρέψη τούτα τα κακά απ’ την κεφαλή της,
μ’ έστειλ’ εμένα δω η άθεη η γυναίκα·
όμως, φοβούμαι να τον πω το λόγο αυτό·
γιατί ποιάν έχει γιατρειά το αίμα που θα χυθή;
Αλλοί, σπίτι πανάθλιο,

θεμελιοξεσπιτώματα,
ανήλια ανθρωπομίσητα
σκοτάδια σε σκεπάζουνε,
με του κυρίου το θάνατο.

Τώρα το πριν το σέβας ταπολέμητο
κι ανίκητο κι αδάμαστο, που μέσ’ απ’ του λαού
τ’ αυτιά περνούσε και μέσ’
απ’ τα φρένα, χάθηκε·
και καθείς τέτοια ευτυχία φοβάται

πούναι θεός για τους θνητούς και κάτι πιο πολύ.
Της δίκης η απόφασι αγρυπνά
γι’ άλλους γοργή καταμεσήμερα,
γι άλλους φυλάει με τον καιρό
την τιμωρία το σούρπωμα,

κι άλλους κρατάει μεσάνυχτα.

Για τα αίματα που χύθηκαν και τάπιε η μάννα γης
μένει πηχτός κι ασκόρπιστος λύθρος εκδικητής·
κ’ η βασανίστρα εκδίκησι τον σέρνει εδώ κ’ εκεί

τον ένοχο, που πάσα αρρώστεια τυραγνεί.
Και να κρυφτή σε νυφικό δεν έχει γλυτωμό
κι όλοι ναρθούν οι ποταμοί
απόνα δρόμο, για να πλύνουν χέρι αιματωμένο,
του κάκου θε να ξεχειλίσουν.

Μα εγώ αφού μου ωρίσανε οι θεοί
διπλή πατρίδα, κι απ’ τα σπίτια
τα πατρικά με ρίξανε στην τύχη της σκλαβιάς —
πρέπει σε δίκια κι άδικα των κύριων

της ζωής μου σύμφωνη νάμαι, πνίγοντας
την πικρήν έχθρα στην καρδιά μου·
και σκέποντας το πρόσωπο δακρύζω
του αφέντη μας την τυφλή τύχη
κ’ οι κρυφές λύπες με μαργώνουν.
ΗΛΕΚΤΡΑ Πιστές μου σκλάβες, των σπιτιών μας κυβερνήτρες,

αφού μαζί μου έχετ’ ερθή, της λιτανείας
ετούτης συνοδεία, ζητώ τη συμβουλή σας,
τώρα που αυτές τις νεκρικές χοές στο μνήμα του πατέρα
μου χύνω, ποιαν ευχή να κάμω που να τούνε καλόδεχτη;
να του πω τάχα πως από μέρος της μητέρας μου τις φέρνω,

της καλής του γυναίκας στον καλό της άντρα;
Δεν έχω θάρρος αχ! και τι να πω δεν ξέρω,
ενώ την προσφορά στον τάφο του θα χύνω.
Ή να του δεηθώ, καθώς και νόμος είναι
ανθρώπινος, να δώση αυτών, που του τις στέλλουν

τις προσφορές, την πλερωμή που τους αξίζει;
ή δίχως λόγο, ατίμητα, καθώς και κείνος
εχάθηκε, να χύσω τις χοές στο χώμα, που θα τις πιή και
να γυρίσω έτσι οπίσω σαν ένας που αφίνει καθαρμούς και
φεύγει δίχως τα μάτια του να στρέψη να κοιτάξη;

Και σεις την ίδια νάχετε, φίλες μου, γνώμη,
αφού την ίδιαν έχουμε στο σπίτι έχθρα·
ανοίξετέ μου δίχως φόβο την καρδιά σας,
γιατί τ’ όμοιο γραφτό της μοίρας περιμένει
κ’ ελεύθερο κι όποιος σε ξένα χέρια σκλάβος·

λέγε μου, τίποτε καλύτερό μου αν ξέρης.
ΔΟΥΛΕΣ Σέβομαι σα βωμό το μνήμα του πατρός σου
κι αφού προστάζεις θα σου κρίνω απ’ την καρδιά μου.
ΗΛΕΚΤΡΑ Καθώς τον τάφο του σεβάστηκες, και κρίνε.
ΔΟΥΛΕΣ Χύνε, κ’ εύχου καλό για όσους τον αγαπούνε

ΗΛΕΚΤΡΑ Και ποιοί ‘ναι οι φίλοι αυτοί που λες να ονοματίσω;

ΔΟΥΛΕΣ Εσένα πρώτα πες κι όσοι ‘ναι εχθροί του Αιγίσθου.
ΗΛΕΚΤΡΑ Τότε για με και σε την ευχή λες να κάμω.
ΔΟΥΛΕΣ Μόνη σου πια κατάλαβε τι έχεις να κρίνης.
ΗΛΕΚΤΡΑ Ποιο λοιπόν άλλο μετά μάς να βάλω ακόμα;

ΔΟΥΛΕΣ Τον Ορέστη μελέτησε, όμως κι αν λείπη.
ΗΛΕΚΤΡΑ Καλά λες, και τον έφερες και με στο νου μου.
ΔΟΥΛΕΣ Τώρα θυμάμενη, γι’ αυτούς που τον σκοτώσαν-
ΗΛΕΚΤΡΑ Τι να πω; ξήγησέ μου της άμαθης να μάθω.
ΔΟΥΛΕΣ Κάποιος γι’ αυτούς άνθρωπος ή θεός να φτάση,

ΗΛΕΚΤΡΑ Και ποιο απ’ τα δυο, κριτής των ή εκδικητής των;
ΔΟΥΛΕΣ Τόσο φτάνει να πης, το αίμα να πάρη πίσω.
ΗΛΕΚΤΡΑ Και μου είναι τούτο απ’ τους θεούς συχωρεμένο;
ΔΟΥΛΕΣ Πώς όχι, τον εχθρό με κακό να πλερώνης;
ΗΛΕΚΤΡΑ Κήρυκα μέγιστε της γης και τουρανού,
βοήθησέ μας, χθόνιε Ερμή, και στείλε μου τις

αυτές μου τις ευχές κάτω στη γης, ν’ ακούσουν
του κάτω κόσμου οι θεοί, που το φυλάγουν
το αίμα του πατέρα μου, κ’ η Γη που όλα
γεννά και θρέφει και το σπέρμα πίσω παίρνει.
Και γω σκορπόντας στους νεκρούς τα δώρα τούτα

λέω και κράζω «ελέησε και με, πατέρα,
και τον Ορέστη, να τον φέρουμε στα σπίτια,
που έτσι σαν πουλημένοι τώρα τριγυρνούμε
απ’ την ίδια τη μάννα μας· κι άλλαξεν άντρα
τον Αίγιστο αντίς σε, το συνεργό του φόνου.

Κ’ είμαι σε τόπο δούλας τώρα εγώ· κι ο Ορέστης
απ’ τα δικά του εξόριστος, ενώ εκείνοι
χαροκοπούν απόκοτα μέσα στο βιος σου.
Μ’ ας έρθη πια ο Ορέστης από κάποια τύχη,
παρακαλώ σε, κι άκουσέ μου εσύ πατέρα·

δόσε κ’ εγώ πολύ πιο γνωστικιά να γίνω
απ’ τη μητέρα και μ’ αγνότερα τα χέρια.
Για μας αυτές οι ευχές· και στους εχθρούς μας πάλι
λέω να φανή, πατέρα μου, εκδικητής σου,
που τους φονιάδες με το δίκιο να σκοτώση·

[αυτά στη μέση βάζω της καλής ευχής μου
και λέω για κείνους την κακήν αυτή κατάρα· ]
σε μας τα καλά στέλλε μας, με τη βοήθεια
των θεών και της γης και της νικήτρας δίκης.
Σε τέτοιες πάνω ευχές τις σπονδές τούτες χύνω,

και σεις με μοιρολόγια στεφανώνετέ τις,
ως είναι νόμος, ψάλλοντας νεκρικόν ύμνο.
ΔΟΥΛΕΣ Χύνετε δάκρυα μαύρ’ από σταμνιού
ταδικοσκοτωμένου μας αφέντη,
τώρα πόχει πιωμένες τις χοές

αυτός ο τάφος των καλών η σκέπη
και προστασία και φυλακτό
για τα κακά τα ξωρκισμένα·
κι άκου και δέξου, σεβαστέ,
από τη μαύρη την καρδιά μου τις ευχές μας.

Αχ, και ποιος να είταν χεροδύναμος
νάρχονταν άντρας λυτρωτής μας,
δίστροφα σειόντας βέλη σκυθικά στον πόλεμο,
και στη δεξά καλόδετα μαχαίρια κυβερνόντας!
ΗΛΕΚΤΡΑ Ήπιεν η γης κ’ έχει ο πατέρας τις χοές μας,

μα τώρα ακούστε μου κι αυτόν τον νέο το λόγο.
ΔΟΥΛΕΣ Πες μου, χοροπηδά απ’ το φόβο μου η καρδιά μου.
ΗΛΕΚΤΡΑ Βλέπω στον τάφο την κομμένη αυτή πλεξίδα.
ΔΟΥΛΕΣ Ποιου τάχ’ αντρός, ή ποιας χαμηλόζωστης κόρης;

ΗΛΕΚΤΡΑ Καθένας εύκολα μπορεί να ταπεικάση.
ΔΟΥΛΕΣ Πώς από σε τη νεώτερή μου θε να μάθω;
ΗΛΕΚΤΡΑ Άλλος, έξω από με, δεν μπόρειε να την κόψη.
ΔΟΥΛΕΣ Γιατί ‘ναι εκείνοι εχθροί πόπρεπε να πενθήσουν.
ΗΛΕΚΤΡΑ Κι όμως είν’ ομοιότατη αυτή η πλεξίδα . . .

ΔΟΥΛΕΣ Με ποια μαλλιά; αυτό ίσα ίσα να μου μάθης.
ΗΛΕΚΤΡΑ Με τα δικά μου να τα βλέπης πάρα μοιάζουν.
ΔΟΥΛΕΣ Μην είναι τάχα κρυφό δώρο του Ορέστη;
ΗΛΕΚΤΡΑ Πάρα πολύ μ’ εκείνου μοιάζει τις πλεξίδες.
ΔΟΥΛΕΣ Και πώς εκείνος τόλμησε ναρθή εδωπέρα;

ΗΛΕΚΤΡΑ Έστειλε τάμμα τα μαλλιά του στον πατέρα.
ΔΟΥΛΕΣ Αυτά που λες μου φέρνουν τώρα κι άλλα δάκρια,
αφού ποτέ δεν θα πατήση εδώ το πόδι.
ΗΛΕΚΤΡΑ Και μένα στην καρδιά μου ανέβη πικρό κύμα
χολής, σαν να με πέρασε σπαθί για πέρα,

κι από τα μάτια μου καυτές μου πέφτουν στάλες
αβάσταγες, σα χειμωνιάτικης πλημμύρας,
ότι είδα την πλεξίδα αυτή· γιατί ποιανού άλλου
να φανταστώ πως ειμπορεί νάν’ αυτ’ η κόμη;
και βέβαια δεν την έκοψεν η φόνισσά του,

η μάννα μας! που ταιριαστή δεν έχει γνώμη
μ’ αυτό η κακούργα τόνομα για τα παιδιά της.
Μα και πώς πάλι να παραδεχθώ πως είναι
του Ορέστη δώρο τακριβό στολίδι τούτο,
του φίλτατού μας; κι αχ, με τυραγνά η ελπίδα,
αλλοίμονο!

δεν ήταν νάχε μίλημα και κρίσι ανθρώπου
να μη στεκόμουν δίγνωμη στο ναι και στ’ όχι,
μα ή να μπορούσα μια καλή να την πετάξω
αν είτανε κομμένη από κεφάλι εχθρού μας,
ή αν ήταν πάλι από δικό, να κλαίη μαζί μου

στόλισμα και τιμή σ’ αυτό το μνήμα επάνω.
Μα εσείς θεοί, που ξέρετε, μάρτυρες νάστε
μέσα σε ποιους χειμώνες, σα θαλασσομάχοι,
παραδέρνουμ’ εμείς! μα αν είναι να σωθούμε
τρανά θεμέλια από μικρή αφορμή στεριώνουν.

Μα νά και πατησιές, δεύτερο αυτό σημάδι,
γιατί είναι χνάρια δυο ποδιών στη γης
γραμμένα του ίδιου εκείνου αυτά και
κάποιου σύντροφού του, μετρώ και
βρίσκω πως οι φτέρνες κ’ οι πατούσες

με των δικώ μου συμφωνούν ποδιών το μέτρος·
ω πόνος που με παίρνει και του νου μου αντράλα!
ΟΡΕΣΤΗΣ Γνώριζε στους θεούς των ευχών σου το τέλος
κ’ ευχήσου και τα επίλοιπα σε καλό νάβγουν.
ΗΛΕΚΤΡΑ Πώς τάχα τι από χάρι τους καλό με βρήκε;

ΟΡΕΣΤΗΣ Βλέπεις εμπρός σου αυτόν, που από καιρόν ευχόσουν
ΗΛΕΚΤΡΑ Και ποιον απ’ τους ανθρώπους ξέρεις πως καλούσα;
ΟΡΕΣΤΗΣ Ξέρω πως τον Ορέστη πάρα ελαχταρούσες.
ΗΛΕΚΤΡΑ Και σε τι τάχα εισακουστήκανε οι ευχές μου;
ΟΡΕΣΤΗΣ Εγώ είμ’ αυτός! κι άλλον πιο φίλο μη γυρεύης.

ΗΛΕΚΤΡΑ Μα δόλους τώρα εδώ πλέκεις για μένα, ξένε;
ΟΡΕΣΤΗΣ Τότε στον εαυτό μου πάει να πη τους πλέκω.
ΗΛΕΚΤΡΑ Μα τάχα θες ναναγελάς στις συμφορές μου;
ΟΡΕΣΤΗΣ Και στις δικές μου τότε, αφού στις εδικές σου.
ΗΛΕΚΤΡΑ Να λέω λοιπόν πως είν’ ο Ορέστης που μου κρίνει;

ΟΡΕΣΤΗΣ Ενώ τον ίδιο βλέπεις, όμως αμφιβάλλεις·
μα όταν την πένθιμη κουρά των μαλλιών είδες
και των ποδιώ μου αναμετρούσες τα σημάδια,
σαν νάβλεπες εμένα πέταξε η καρδιά σου·
σίμωσε την πλεξίδα αυτή στην κεφαλή μου
και ιδές με τα μαλλιά πώς μοιάζει ταδερφού σου·
νά και τούτο το φόρεμα, έργο των χεριώ σου
και της σαΐτας σου διάσιμο τα ξόμπλια τούτα.
Κράτα το νου σου· κ’ η χαρά σου ας μη ξεσπάση
γιατί πικροί μας είναι, ξέρω — οι φίλτατοί μας.

ΗΛΕΚΤΡΑ Ω εσύ, του πατρικού σπιτιού γλυκύτατη έγνοια,
πολύκλαυτη της σωτηρίας μας ελπίδα,
θαρρεύοντας στη δύναμί σου θε να πάρης
πίσω το θρόνο του πατέρα μας· ω μάτια,
γλυκύτατά μου μάτια, πόχετε για μένα
τέσσερ’ αγάπης μερδικά, γιατί έχω χρέος

πατέρα μου να σ’ ονομάζω, και μιας μάννας
που ολόδικα μισώ, σε σένα πέφτει η αγάπη,
και της θυσιασμένης άσπλαχν’ αδερφής μου·
αλήθεια αδέρφι μου πιστό, τιμή μου φέρνεις.
Μόνον η Δύναμι κ’ η Δίκη με τον τρίτο

το Δία τον πανυπέρτατον ας σου συντρέξουν.
ΟΡΕΣΤΗΣ Ναι, Δία, στρέψε τα μάτια σου στις συμφορές
μας, και ιδές την ορφανή γενεά αητού πατέρα,
που μέσα στα σφιχτά ξεψύχησεν αρπάγια
καταραμένης όχεντρας· και τα ορφανά του

πείνα τρανή μας έσφιξε· γιατί δεν μπόρειου
άγρη στην πατρική φωλιά να φέρνω ακόμα.
Κ’ έτσι νά μας, κ’ εγώ και τούτη εδώ η Ηλέκτρα,
καθώς μας βλέπεις, ορφανούς από πατέρα,
κι αποδιωγμένους μέσ’ από το γονικό μας·

και σαν εμάς, τανήλικα πουλιά, μας πήρες
πατέρα που σου θύσιαζε και σε τιμούσε,
τέτοιων δώρων τιμές από ποιο χέρι θάχης;
ούτ’ αν τη γέννα φτείρης ταητού θε νάχης
να στέλλης μαντικά σημάδια στους ανθρώπους,

κι’ ουδ’ απ τη ρίζα αν μαραθή το αρχαίο το δέντρο
για τους βωμούς σου θα φελά στα πανηγύρια.
Βόηθα! κι απ’ το τίποτα μπορείς να υψώσης
σπίτι ψηλό που για καλά τόχουν πεσμένο.
ΔΟΥΛΕΣ Ω τέκνα, ω της πατρικής εστίας σωτήρες,

σωπάτε μήπως και κανείς σάς νοιώση, ω τέκνα,
και πάει με γλώσσα έτσι άκριτη και πη τα πάντα
στους άρχοντες μας· που είθε να τους δω μια μέρα
νεκρούς μες τους πισσένιους τους ατμούς της φλόγας.
ΟΡΕΣΤΗΣ Δεν θα προδώση ο αλάθευτος

χρησμός του Φοίβου, που μ’ έσπρωξε σ’ αυτό τον κίντυνο
και τόσο με ξεσήκωσε λέγοντας φριχτές φοβέρες
και ψυχρές μπόρες μέσα στα ζεστά μου σπλάχνα,
αν έτσι αφήσω τους φονιάδες του πατρός μου
κι αν μ’ όποιο τρόπο σκότωσαν δεν τους σκοτώσω,

με μια άγρια λύσσα, που άλλη πλερωμή δε στρέγει·
αλλιώς θαν το πλερώσω εγώ με τη ψυχή μου,
μ’ όσα πολλά κι αγλύκαντα θα μ’ εύρουν πάθια·
γιατί οι οργές των χολιασμένων απ’ τον άδη
είπε πως στους δικούς θέλουνε προξενήση

φριχτές αρρώστειες, μ’ άγριες να τραβούν σαγόνες τις
σάρκες, και λειχήνες που θα τις σπαράζουν και θα κάνουν
παράλλαμα την πρώτην όψι, ως που να βγουν μ’ άσπρα
μαλλιά ‘πό την αρρώστεια· κι άλλες των Εριννύων πληγές
μόλεγε ακόμα που θα με βρουν από το αγδίκητο το γαίμα.

Γιατί των σκοτωμένων συγγενών, που θέλουν
εκδίκησι, το μαύρο βέλος απ’ τον Άδη
η λύσσα κι ο νυχτερινός ο μάταιος
φόβος σειεί και ταράζει
κι όξω από τη χώρα διώχτει

με χαλκή μάστιγα κορμί παραδαρμένο·
και δεν μπορούν οι τέτοιοι μήτε σε τραπέζια
μήτε σε γιορτινές σπονδές να λάβουν μέρος·
κι’ απ’ τους βωμούς, αθώρητος, μακριά τον διώχτει
ο χολιασμένος του πατέρας· και κανένας ουδέ στέγη

του δίνει, μ’ ουδέ και βοήθεια, όσο που τέλος έρμος, καταφρονεμένος κακήν του κακού, άθλιος να τον τυλίξη χάρος. Πώς να μη μπιστευτώ λοιπόν σε χρησμούς τέτοιους,
που κι αν δεν μπιστευτώ, μα πρέπει να το πράξω;
γιατί πολλές μαζί αφορμές σ’ ένα συντρέχουν:

η θεϊκιά η διαταγή, και του πατρός μου
το μέγα πένθος, κ’ η ανέχεια με στενεύει,
για να μη μένη ένας λαός, γενναίος μες σ’ όλους,
παφάνισεν από προσώπου γης την Τροία,
σκλάβος σε δυο γυναίκες· γιατ’ αλήθεια εκείνος

γυναίκεια ‘χει καρδιά, ειδέ ταχιά θα μάθη
ΔΟΥΛΕΣ Αλλ’ ω Μοίρες μεγάλες, ας δώση ο θεός
ένα τέλος καλό
εκεί πόχουν το δίκιο μαζί τους.
«Με γλώσσα κακιά η γλώσσα η κακιά

να πλερώνεται πρέπει» φωνάζει τρανά
που ξοφλά τα χρωστούμενα η Δίκη.
«Κι αντίς φόνου πληγή πάλι φόνου πληγή, να πλερώνεται·
κάμεις θα βρης» ο παμπάλαιος ο μύθος φωνάζει.

ΟΡΕΣΤΗΣ Ω πατέρα τρισάμοιρε,
τι τάχα να πω ή να κάμω
που ήθε σου καλοσυντύχη
στη γη που κοιμάσαι;
Χώρια ‘ν’ το φως και χώρια το σκότος,

έτσι κλεισμένη κ’ η χάρι των θρήνων
για τους αρχηγούς του σπιτιού μας
τους πρώτους Ατρείδες.
ΔΟΥΛΕΣ Τέκνον, το πνεύμα
του νεκρού δεν το δαμάζει

η φλογερή η φάουσα της φωτιάς
και κάπου φανερώνει την οργή του·
θρηνολογιέται ο πεθαμένος,
βγαίνει στη μέση ο εκδικητής του·
κι αν οι πατέρες γίνουν στάχτη

μπαίνει με βια και τους γυρεύει
μέσα στη γης το μοιρολόγι.
ΗΛΕΚΤΡΑ Άκου λοιπόν στη σειρά μου και μένα, πατέρα,
πολύκλαυτα πένθη·
των δυο των παιδιώ σου

σε κλαίει επιτάφιος θρήνος
και ικέτες μαζί κ’ εξορίστους
μας δέχεται αυτό σου το μνήμα·
τι καλόν έχομε; ποιο κακό λείπει;
δεν είν’ απολέμητη η μαύρη μας μοίρα;

ΔΟΥΛΕΣ Μ’ αν θέλη ο θεός, ακόμη μπορεί κι απ’ αυτά
να δώση τραγούδια γιομάτα χαρά·
κι’ αντίς για επιτάφιους θρήνους
στου βασιλιά τα παλάτια, παιάνες
καινούργια να στήσουν κροντήρια χαράς.

ΟΡΕΣΤΗΣ Καν νάπεφτες νεκρός
κάτω στην Τροία, πατέρα,
απ’ το κοντάρι κάποιου Τρωαδίτη,
δόξα στα σπίτια αφίνοντας
και κάνοντας στους δρόμους των παιδιώ σου

ζωή καλοπερπάτητη,
τάφο θε νάχες ψηλοστοίβαχτο
στη χώρα την περατινή
κ’ υποφερτό για μας θε να είταν.
ΔΟΥΛΕΣ Φίλος στους φίλους

πόπεσαν γενναία πέρα εκεί
θε νάπρεπες ξεχωριστός και κάτω από τη γης,
αφέντης πολυοτιμημένος,
κ’ υπουργός πλάι στους δυνατούς
του κάτω κόσμου βασιλιάδες·

γιατ’ ήσουν και σαν ζούσες βασιλιάς
και τέτοιον κλήρον έλαχες από τη μοίρα
να κυβερνάς με δύναμι και σκήπτρο τους λαούς.
ΗΛΕΚΤΡΑ Μα ουδέ και κάτω από τα Τρωικά
πατέρα μου, τα κάστρα σκοτωμένος

μάλλους που το κοντάρι δάμασε λαούς
νάσουν πλάι στο Σκάμαντρο θαμμένος.
Κάλλιο πριν έτσι να είχαν σκοτωθή
εκείνοι που σε σκότωναν και κάποιος
<από μακριά> να την εμάθαινε

τη φονικιά τη συντυχιά τους
ξένος σ’ αυτές τις συμφορές.
ΔΟΥΛΕΣ Πιο καλές κι απ το μάλαμα είν’ αυτές σου οι ευχές
κι απ των Υπερβορείων τη μεγάλη ευτυχία
πολύ ανώτερ’ ακόμη· κ’ είν’ αυτό που μπορείς.

Αλλά τώρα ως εκεί φτάνει ο χτύπος βαρύς
της διπλής σας της μάστιγας· κ’ είναι στη γης
οι προστάτες σας μέσα· ενώ αυτοί που κρατούν
την αρχήν, έχουν χέρια λερά, κι απ’ αυτούς
ποιος μισήθηκε πιότερο απ’ όλους;

ΟΡΕΣΤΗΣ Σαν σαϊτιά πέρα και πέρα χτύπησε
την ακοή μου αυτός σου ο λόγος.
Ω Δία, ω Δία, που κάτω από τη γης
στέλλεις την αργοτιμωρούσα Δίκη
στο χέρι, που όλα τα κακά τολμά
να τα πλερώση όμως με τον τόκο.

ΔΟΥΛΕΣ Άμποτε να ταξιωθώ πικρόχολο
να κελαδήσω μοιρολόγι πάνου του εκεί
που θα τον σφάζουνε και πάνω της
που θα την κόβουν· γιατί πώς να το κρύψω αυτό

που μες στα φρένα μου πετά; και μου χτυπάει
κατάπρωρα σαν άνεμος δριμύς, η βράσι
της καρδιάς και το θεόργητό μου μίσος.
ΗΛΕΚΤΡΑ Μα πότε κι ο προστάτης μας

το χέρι του θα βάλη ο Δίας
και τα κεφάλια τους θα σχίση;
Στη χώρα μας η πίστις ας γυρίση,
το δίκιο από τους άδικους ζητώ κι ακούσετέ μου,
σεβαστές του κάτω κόσμου εσείς Θεές.

ΔΟΥΛΕΣ Μα είναι νόμος, των αιμάτων οι στάλες
που στο χώμα χυθούν να ζητούν κι άλλο αίμα
γιατί κράζει εκδίκησι ο φόνος,
για να φέρη, από κείνους που χάθηκαν πριν,
άλλο πάθος στο πρώτο το πάθος.

ΟΡΕΣΤΗΣ Αλλοίμονο, του κάτω κόσμου βασιλιάδες,
δέτε, κατάρες παντοδύναμες των σκοτωμένων,
δέτε και ταποδέλοιπα των Ατρειδών
έρμα κι απελπισμένα, δίχως στέγη·
πού να στραφή, θε μου, κανείς;

ΔΟΥΛΕΣ Πάλι ραγίζει μου η καρδιά
νακούω αυτά τα μοιρολόγια
και χάνω καθ’ ελπίδα,
μαυρίζουν μου τα σωτικά
στα λόγια που γρικώ·

μα όταν σε βλέπω πάλι ν’ αντρειεύεσαι
το θάρρος μου ξανάρχεται και διώχτει
το φόβο απ την καρδιά μου κατ’ ανέμου.
ΗΛΕΚΤΡΑ Πώς να τα πη κανείς σωστά; να πη τις συμφορές
που πάθαμ’ από κείνη που μας ‘γέννα;

καλόπιανε τις όσο θες, μ’ αυτές δεν είναι να μερέψουν·
γιατί είναι λύκος κακοτράχηλος που δεν μερεύει
με τα χάδια η λύσσα, που κρατώ της μάννας μου.
ΔΟΥΛΕΣ Άριον θρήνο εμοιρολόγησα
σε νόμο Κισσιανής μοιρολογήτρας

κ’ έβλεπες μαλλιοτράβηγμα και πάνω πανωτά
χέρι το χέρι, εδώ και κει, να συχνοπέφτη
κι από τους χτύπους βούυζε
το βροντημένο μου πανάθλιο το κεφάλι.
ΗΛΕΚΤΡΑ Ωιμέ ωιμένα φόνισσα

κακούργα μάννα! σαν νάταν ξόδι ενός εχθρού
και δίχως νακλουθά ο λαός την εκφορά του βασιλιά του,
το βάσταξ’ η καρδιά σου αθρήνητο
τον άντρα σου να θάψης.
ΟΡΕΣΤΗΣ Είπες την πάσα, ωιμέ, ατιμία της

μα βέβαια και θα την πλερώση
την καταφρόνια του πατέρα μας·
πρώτα ο θεός κ’ έπειτ’ αυτό το χέρι
το δεξί μου, θα την σκοτώσω κι ας χαθώ.
ΔΟΥΛΕΣ Το λείψανό του το ερεζίλεψαν,

μάθε και τούτο ακόμα κ’ έτσι σ’ αυτό το χάλι
τόνε θάψανε, τέτοια ατιμία ανυπόφερτη
ζητόντας να κολλήσουν στη ζωή σου·
άκουσες του πατέρα σου τάτιμα πάθη.

ΗΛΕΚΤΡΑ Είδες την τύχη του πατέρα μας· κ’ εγώ
από μακριά εστεκόμουν για τίποτε άξια,
περιφρονημένη σαν δαγκανιάρικο σκυλλί
σ’ ένα κατώι μαντρισμένη· κλάιμα
από γέλοια πιο άτιμο μ’ ανέβαινε, και
στα κρυφά πολύθρηνη βογγούσα·

μα εσύ τα τόσα πάκουσες γράφε τα μες στο νου σου.
ΔΟΥΛΕΣ Κι ας τριβελίσουνε τα δυο σου αυτιά τα λόγια αυτά
και να κατασταλάξουν στα ήσυχα βάθη της ψυχής σου·
έτσι είναι όπως μας τάκουσες
κ’ έχεις λαχτάρα να τα μάθης

και τώρα πια μ’ αλύγιστη τη γνώμη τράβα εμπρός.
ΟΡΕΣΤΗΣ Κράζω σου με το μέρος μας νάσαι, πατέρα.
ΗΛΕΚΤΡΑ Και γω μαζί, στα δάκρυά μου πνιγμένη.
ΔΟΥΛΕΣ Με μια φωνή κ’ εμείς όλες μαζί,
άκου, σου κράζουμε κ’ έβγα στο φως

και στάσου αντίκρυ στους εχθρούς, δίπλα με μας.
ΟΡΕΣΤΗΣ Θαρθούν στα χέρια ο Άρης με τον Άρη κ’ η Δίκη με
τη Δίκη. ΗΛΕΚΤΡΑ Και σεις πια φέρτε τα, ω θεοί, όπως το
δίκιο ορίζει. ΔΟΥΛΕΣ Τρέμω π’ ακούω αυτές σας τις ευχές·
το τι θα γίνη στέκει από καιρό,

μ’ άμποτε καθώς εύχεσθε ναρθή.
Ωιμέν’ αρρώστεια από γενιάς
και συμφοράς παράχορδη
πληγή αιματωμένη·
ω πένθη βαρυστέναχτα κι αβάσταγα

και πάθος που δε λέει να λουφάξη.
Γιατ’ είν’ η αρρώστεια ριζωμένη
στα σπίτια αυτά, κι όχι παρμένη
απόξω απ’ άλλους, μα απ των ίδιων
την έχθρα, που αίμα δε χορταίνει.

Στις θεές του κάτω κόσμου αυτός ο ύμνος!
Μ’ ακούσετε μου, εσείς θεοί της γης,
αυτή μας την ευχή, και στα παιδιά
στείλτε βοήθεια πρόθυμη για να νικήσουν.
ΟΡΕΣΤΗΣ Πατέρα, που δεν πέθανες σα βασιλέας,

δόσε να πάρω κατοχή των παλατιώ σου.
ΗΛΕΚΤΡΑ Τέτοια κ’ εγώ παράκλησι κάνω, πατέρα,
δος να σωθώ, μ’ αφού τον Αίγιστο σκοτώσω.
ΟΡΕΣΤΗΣ Κ’ έτσι μόνο τα νόμιμα δείπνα θε νάχης
της γης, αλλιώς, μες στους καλόδειπνους τους άλλους

νεκρούς, έμπυρα κνισωτά θε να στερείσαι.
ΗΛΕΚΤΡΑ Χοές κ’ εγώ, στους γάμους μου, θε να σου φέρω
απ’ όλη μου των πατρικών σπιτιών την προίκα
και πρώτο απ’ όλ’ αυτόν τον τάφο θα τιμήσω.
ΟΡΕΣΤΗΣ Άφις τον, Γη, να βγη να ιδή τον πόλεμό μας.

ΗΛΕΚΤΡΑ Κι ω Περσεφόνη, δόσε νίκη ευτυχισμένη!
ΟΡΕΣΤΗΣ Θύμας πατέρα τα λουτρά που σε σκοτώσαν!
ΗΛΕΚΤΡΑ Θύμας και κείνο που εγκαινίασες το δίχτυ!
ΟΡΕΣΤΗΣ Σαν πιάστηκες στ’ αχάλκευτά τους τα πεδούκλια.
ΗΛΕΚΤΡΑ Στ’ άτιμα που σοφίστηκαν σκεπάσματά τους.

ΟΡΕΣΤΗΣ Τέτοιες ντροπές δε σε σηκώνουνε, πατέρα;
ΗΛΕΚΤΡΑ Δεν σηκώνεις τάχα ορθό το αγαπητό κεφάλι;
ΟΡΕΣΤΗΣ Καν στείλε στους δικούς τη Δίκη σύμμαχό τους
κ’ έτσι όμοια δος να λάβουνε ταπίχειρά τους,
αν θες μια που νικήθηκες ναντινικήσης.

ΗΛΕΚΤΡΑ Άκου κι αυτήν, πατέρα, τη στερνή βουή μου·
μας βλέπεις τα πουλιά σου αυτά πάνω στον τάφο
κ’ ελέησε του γυιού τους θρήνους και της κόρης.
ΟΡΕΣΤΗΣ Και των Πελοπιδών το σπέρμ’ αυτό μη σβύσης,
γιατ΄ έτσι κι αν απέθανες δε θα πεθάνης.

Αφού απ’ αλήθεια ο πεθαμένος ζη και μένει
στόνομα των παιδιώ, που σα φελλοί κρατούνε
απ’ το βυθό το κλώστινο του διχτυού νήμα.
ΗΛΕΚΤΡΑ Άκου, κ’ είναι για σέν’ αυτά τα μοιρολόγια·
συ ‘σαι που θα σωθής τα λόγι’ αυτ’ αν τιμήσης.

ΔΟΥΛΕΣ Μ’ όλα τα δίκια σας αυτός ο πολύς θρήνος,
τιμή του τάφου για την άκλαυτή του μοίρα·
και τώρα, μια που τη βουλή σου έχεις στεριώση,
καιρός να δοκιμάζης στη δουλειά την τύχη.
ΟΡΕΣΤΗΣ Θα γίνη· μα δεν βλάβει ναρωτήσω ακόμα:

πόθε και πώς να στείλη τις χόες; ποιος λόγος
να θυμηθή τώρα στερνά ταγιάτρευτο κακό,
και πήε την άθλια χάρι σε νεκρό να στείλη,
που δεν αιστάνεται; και γω δε ξέρω τι να πω γι’ αυτά
τα δώρα· μα ‘ναι πάντ’ από το κρίμα μικρότερα·

γιατ’ όσους θησαυρούς κι αν δώσης
για το ένα το αίμα πόχυσες, του κάκου ο κόπος·
λοιπόν, αν ξέρης, πες μου ό,τι ζητώ να μάθω.
ΔΟΥΛΕΣ Ξέρω, παιδί μου, τι ‘μουν μπρος: αλλαλιασμένη
απ’ όνειρα και νυχτοπλάνητες τρομάρες

έστειλε αυτά τα δώρα η άθεη η γυναίκα.
ΟΡΕΣΤΗΣ Μη μάθατε και τόνειρο να μου το πήτε;
ΔΟΥΛΕΣ Φαντάστηκε πως γέννησ’ έναν όφιο λέει.
ΟΡΕΣΤΗΣ Κ’ έπειτα τι; ποιο τέλος είχε τόνειρό της;
ΔΟΥΛΕΣ Στα σπάργανα τον τύλιξε σαν να είταν βρέφος.

ΟΡΕΣΤΗΣ Τι ζήταε το νιογέννητο θεριό να φάη;
ΔΟΥΛΕΣ Αυτή βυζί του πρόσφερε μες στόνειρό της.
ΟΡΕΣΤΗΣ Και τάφησε το σερπετό ασπάραχτο έτσι;
ΔΟΥΛΕΣ Τράβηξε με το γάλα της και κόμπον αίμα.
ΟΡΕΣΤΗΣ Λοιπόν θα πη πως τόνειρο δε θάν’ του κάκου.

ΔΟΥΛΕΣ Κ’ έκραξ’ εκείνη από τον ύπνο τρομαγμένη
και πλήθος φώτα, τυφλωμένα στο σκοτάδι,
ξανάφτουνε για χάρι της μες στα παλάτια·
και στέλλει ευθύς τα νεκρικά τα δώρα ετούτα
θαρρόντας πως μ’ αυτά το κακό θα γιατρέψη.

ΟΡΕΣΤΗΣ Μα εγώ παρακαλώ τη Γη κι αυτό το μνήμα
σε καλό τέλος τόνειρο να βγη για μένα·
κ’ έτσι το κρίνω αλήθεια νάναι ταιριασμένο:
Αφού απ την ίδια την κοιλιά βγήκε με μένα
και κουλουριάστηκε στα σπάργανά μου ο όφης

κι άνοιξε στόμα στο βυζί που μ’ έχει θρέψη
κι ανάμιξε στο γάλα μου μια στάλα αίμα
κι έντρομη εκείνη ωλόλυξε γι’ αυτό το πάθος
πρέπει λοιπόν, ως τόθρεψε τάγριο το τέρας,
να ποθάνη με βιά· και γω θα γίνω ο δράκος

καθώς το λέει και τόνειρο να τη σκοτώσω.
ΔΟΥΛΕΣ Ονειροκρίτη το λοιπόν γι’ αυτά σε παίρνω
κ’ έτσι ας γενή· για τάλλα τώρα οδήγησέ με
τι έχει να κάμη ο ένας κι ο άλλος να μην κάμη.
ΟΡΕΣΤΗΣ Απλός ο λόγος: πρώτ’ αυτή να πάη στο σπίτι,

και θέλω όσα μιλήσαμε κρυφά να μένουν,
κι όπως με δόλο εσκότωσαν τον τίμιον άντρα
έτσι με δόλο να πιαστούν, και στα όμοια βρόχια
να σκοτωθούν καθώς το πρόσταξε κι ο Φοίβος
ο άναξ Απόλλων, μάντις αψευδής ως τώρα.

Λοιπόν ντυμένος στην εντέλεια ωσάν ξένος
θα πάω μ’ αυτόν εδώ που βλέπεις τον Πυλάδη στην
πόρτα της αυλής σα φίλος σπιτικός των, όπου κ’ οι δυο,
σαν νάμαστ’ απ τα μέρη τάχα του Παρνασού, θα κρένομε τη
γλώσσα εκείνη δίνοντας προφορά Φωκέικια στη φωνή μας·

πρόθυμοι βέβαια οι θυρωροί δε θα μας ‘νοίξουν
γιατί δαιμόνου πείραξι βαστάει το σπίτι·
μα εμείς εκεί θα μείνουμε, ώσπου περνόντας
από κει κάποιος μας ιδή κ’ έτσι μιλήση:
«Γιατί ναφήνη τον ικέτη έξω απ την πόρτα

ο Αίγιστος, αν είναι μέσα και το ξέρη;»
Μ’ αν θα περάσω μια της πόρτας το κατώφλι
και νάβρω εκείνον στου πατέρα μου το θρόνο,
ή και κατόπι βγη μπροστά μου και σηκώση
τα μάτια καταπάνω μου — να το γνωρίζης,

πριν να προφτάση να μου πη «πούθεν ο ξένος;»
νεκρό με μια γοργή σπαθιά σου τον ξαπλώνω.
Κ’ η Ερινύα, που δεν της λείβουνται σκοτώσια,
τρίτο ποτήρι θε να πιή άκρατον αίμα.
Εσύ λοιπόν το νου σου νάχης μες στο σπίτι,

για νάρθουν όλα βολικά τόνα με τάλλο·
και σεις διακριτικιά τη γλώσσα να κρατάτε,
λέγοντας όσα πρέπει κι όσα μη σιωπόντας.
Για τάλλα, τον θεόν καλώ να τα φροντίση
που μ’ άμπωσε σ’ αυτούς τους φονικούς αγώνες.

ΔΟΥΛΕΣ ΠΡΩΤΟ ΣΤΑΣΙΜΟ Θρέφει κ’ η γη πολλές
σκιάχτρων φριχτών τρομάρες,
οι αγκαλιές της θάλασσας
τέρατ’ ανθρωπομάχα βράζουν·
κι ανάμεσα γης κι ουρανού

φωτιές επάνωθέ μας ‘γγιάζουν.
Πετούμενα και στεριανά
έχουν να πουν
τις άγριες μπόρες σαν μανιάζουν.
Μα ποιος θα πη του αντρός

τη δίχως όρια τόλμη
και των ξωφρένων γυναικών
τις άγριες αγάπες,
που μες στις συμφορές μας βόσκουν;
Ο θηλυκός ο έρωτας,
ο ανέρωτας,

που δε λογιάζει ταντρογυνοζευγάρωμα,
θηρία και μπόρες παρομοιάζει.
Κι ας μάθη ναναθυμηθή
όποιος το νου δεν έχει κούφιο,
το τι σοφίστηκε η πανάθλια

κακούργα μάννα, του Θεστίου η κόρη,
που πήε να κάψη το δαυλό
το συνομήλικο του γυιού της,
που αφόντας απ’ τον κόλφο της
πέφτοντας εκελάδησε, η ζωή του

ήταν δεμένη όλη μ’ αυτόν
ως τη μοιρόγραφτή του μέρα.
Κι ανάθεμα την άλλη που ιστορούν
την κόρη την κακούργα,

που χάλασε τον ίδιο τον πατέρα της
για έναν εχθρό, γιατί το νου της
ξεσήκωσαν τα κρητικά
του Μίνου δώρα, τα χρυσά γιορτάνια,
κ’ έκοψε Νίσου του πατέρα της

που αξέγνοιαστα εκοιμόνταν
την τρίχα, η σκύλλα, την αθάνατη
κι άρπαξε τη ψυχή του ο χάρος.
Πρώτο λογιέται μέσα σ’ όλα τα κακά
της Λήμνου, κ’ έχουν να το λένε

με σιχαμό το πομπιασμένο, τόσο που και
την ίδια συμφορά «Λημνία» της έχουν
όνομα δοσμένο· από ένα κρίμα θεομίσητο
κάθε καμάρι ανθρώπινο πάει χαμένο·
γιατ’ ό,τι εχθρεύουνται οι Θεοί κανείς δεν προσκυνά·

σε τι δεν έχω δίκιο απ’ όλα αυτά;
Και μια που πάθη ανήμερα μελέτησα,
δεν έχει εδώ τον τόπο του και τούτων των σπιτιών
τάνομο το ζευγάρωμα το ξορκισμένο,
κι ο άπιστος δόλος του γυναίκειου της μυαλού

για άντρα πολεμιστή αρματοζωσμένο
για άντρα που τούχαν ως κ’ οι εχθροί του σέβας;
και να ψηφώ σπιτιών αθέρμαντη γωνιά,
την άναντρη εξουσία μιας γυναίκας;
Της Δίκης στέκουν τα θεμέλια στερεά και τον χαλκό

από πριν δουλεύει η Μοίρα που φτιάνει
τα σπαθιά· και μες στα σπίτια μπάζει το παιδί
των αρχαίων αιμάτων, για να εκδικηθή

με τον καιρό το κρίμα η δοξαστή βαθύβουλη Ερινύς.
Το κοφτερό πικρότατο σπαθί κοντά στο ψυχικό
τη δίνει πέρα και πέρα τη λαβωματιά του σε κείνον,
που στα πόδια του πατεί

ανίερα κι άνομα τη Δίκη και δεν ψηφάει
το σεβαστό του Δία το νόμο ταθανάτου.
ΟΡΕΣΤΗΣ Παιδί, αι παιδί, άκω η αυλόπορτα βροντάει,
ποιος είναι μέσα; αι παιδί, ματά σου κράζω·

νά, που φωνάζω τρεις φορές για να βγη κάποιος
αν είν το σπίτι του Αίγιστου ανοικτό στον ξένο.
ΔΟΥΛΟΣ Καλά. Ακούω. Ποιος και πούθεν είν’ ο ξένος;
ΟΡΕΣΤΗΣ Δόσε στ’ αφεντικά σου είδησι, όπου ήρθα
ξάργου γι’ αυτούς κάτι μαντάτα να τους φέρω —

και βιάσου, γιατί βιάζεται θωρείς κ’ η νύχτα
με τα μαύρα της τάλογα, κ’ οι στρατολάτες
ώρα να ρίξουν άγκυρα σε κάποιο χάνι —
πες νάρθη εδώ η νοικοκερά έξω στην πόρτα
του παλατιού· μα πιο καλά θα ταίριαζε άντρας,

γιατ’ η ντροπή δεν κάνει σκεπαστά τα λόγια
πόχει να πη και θαρρετά τα λέει ο άντρας
στον άντρα κ’ έτσι καθαρά τα ξεδιαλύνει.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Λέγετε, ξένοι, ότι χρειάζεσθε· γιατί όλα
υπάρχουν όσα πρέπει τέτοιο σπίτι νάχη,

θερμά λουτρά κι ανάπαψι του κουρασμένου,
κρεββάτι και δικαίων ματιών η παρουσία·
αν όμως σπουδαιότερη σας φέρνη ανάγκη
αυτό ‘ναι των άντρων δουλειά κ’ ειδοποιούμε.
ΟΡΕΣΤΗΣ Ξένος είμαι, Δαυλιώτης από τη Φωκίδα·

καθώς ξεκίναγα για τ’ Άργος, φορτωμένος
τα πράματά μου μόνος μου, έτσι όπως ήρθα,
μ’ εσίμωσ’ ένας, που δε γνώριζα — κατόπι
τόμαθ’ απ την κουβέντα: Στρόφιος Φωκιδιώτης —
κι αφού για πού με ρώτησε κ’ είπε και κείνος

μου λέει «αφού έτσι κ’ έτσι, ξένε, πας για τ’ Άργος,
θύμας να πης για τον Ορέστη στους γονιούς του
πως πέθανε· και κοίταξε μην ταμελήσης·
κ’ είτε κρίνουν εκεί να στείλουν να τον πάρουν,
είτ’ εδώ να ταφή ξένος κ’ έρμος στα ξένα,

μας λες στο γυρισμό σου τις παραγγελιές των·
τώρα το χάλκινο λεβέτι στα πλευρά του
κρύβει του νιου, που καλά κλάψαμε, τη στάχτη».
Είπα εγώ κείνα πάκουσα· τώρα δεν ξέρω
αν τάπα σ’ όποιους έπρεπε και σε δικούς του,

μα βέβαια πρέπει να το μάθουν οι γονιοί του.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ωιμέ, ποιος κατακέφαλα χαμός μας
βρήκε! Ω ανίκητη των παλατιών αυτών κατάρα,
πόσο πολλά, καλά καθούμενα, μακρυάθε
μ’ αλάθευτες ματίζεις σαϊτιές και βρίσκεις!

όλους μου απομαδάς τους φίλους της τρισάθλιας·
και τώρα ο Ορέστης, πούχε την καλή την τύχη
νάν’ έξω απ την κατάρατην αυτή τη λάσπη,
η μόνη ελπίδα πόμενε να μας γιατρέψη
απ το καλό μας χαροκόπι — πάει τανέμου!

ΟΡΕΣΤΗΣ Εγώ σε ξένους τόσο καλοτυχισμένους
από καλύτερη αφορμή να γνωριζόμουν
θάθελα και στο σπίτι τους να φιλευόμουν·
γιατί ποιος το καλό του ξένου του δε θέλει;
όμως αμάρτημα θα τόχα στη ψυχή μου

σε φίλους τέτοιο πράμα να μη φανερώσω,
μια πόδωκα το λόγο μου και με φιλεύουν.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Δε θάχης από μας πιο λίγο απ’ ότι αξίζεις
κι ουδέ πιο λίγο φίλος του σπιτιού θα γένης·
τ’ όμοιο ένας άλλος θάρχονταν τα νέα να φέρη.

Μα είναι καιρός οι ξένοι, που όλη την ημέρα
σε δρόμο επέρασαν μακρύ, ναναπαυθούνε·
οδήγησέ τον στο φιλόξενο ανδρωνίτη
κι αυτόν που τον ακολουθεί το σύντροφό του·
και να φροντίσης τίποτε να μην τους λείψη,

γιατί με σένα, ξέρε το, θάχω να κάμω.
Κ’ εγώ στον άρχοντα του παλατιού θα φέρω
την είδησι· και δόξα ο Θεός έχομε φίλους
για να σκεφθούμε όσο γι’ αυτά που μας ευρήκαν.
ΔΟΥΛΕΣ Λοιπόν πότε, γυναίκες πιστές του σπιτιού,

θενά δείξομ’ εμείς
των ευχών μας τη δύναμι για τον Ορέστη;
Ω γη σεβαστή και χώμα ιερό
του τάφου του τώρα κρατεί το κορμί
βασιλιά του στολάρχου,

τώρ’ απάκουσε τώρα βοήθεια ναρθής,
γιατί τώρα καιρός να κατέβουν μαζί
η δολία η Πειθώ και ο νύχτιος Ερμής
να επιβλέψουν σ’ αυτές
των σπαθιών τις σκληρόψυχες μάχες.

ΕΠΙΣΤ ΔΟΥΛΕΣ Κάτι κακό μου φαίνεται σκαρώνει ο ξένος·
βλέπω του Ορέστη τη βυζάστρ’ αυτή κλαμμένη·
για πού πηγαίνεις, Κίλισσα, έξω απ τις θύρες
και λύπη, ακόλουθο άμισθο, σέρνεις μαζί σου;
ΒΥΖΑΣΤΡΑ Τον Αίγισθο η βασίλισσα πρόσταξε αμέσως

να τρέξω για τους ξένους που ήρθαν να καλέσω,
για νάρθη και πιο ξάστερα σαν άντρας πούναι
το νέο αυτό το μήνυμα καλοεξετάση.
Και μπρος στους δούλους κάνοντας τη λυπημένη
κρύβει μες στα πικρά της μάτια τη χαρά της,

για την καλή τη συντυχιά, που ήρθε για κείνη, μα συμφορά
τρισάμοιρη γι’ αυτό το σπίτι, απ’ το σωστό το μήνυμα που
οι ξένοι εφέραν. Α! πως θα ευφράνη βέβαια τη ψυχή του
εκείνος σα μάθη αυτή την είδησι, αλλοίμονό μου!
πόσο οι παλιές και τόσες συμφορές που ετύχαν

αβάσταγες μες στα παλάτια αυτά του Ατρέα
μου σπάραξαν τα σωτικά μέσα στα στήθια!
μα άλλη μια τέτοια δε δοκίμασα ως τα τώρα,
γιατί με υπομονή τα τράβηξα όλα τάλλα·
μα τον Ορέστη, της ψυχής μου γλυκειάν έγνοια,

π’ από μάννας κοιλιά δέχτηκα κ’ έθρεψά τον —
πόσα ξενύχτια ορθή στο πόδι απ τις φωνές του
και πόσα βάσαν’ ανωφέλευτα για μένα
δεν πέρασα! γιατί σαν δεν αιστάνεσαι, είσαι
σα ζώο, που πρέπει με το νου κανείς να βρίσκη

ό,τι χρειάζεται, και μες στα σπάργανά του
το βρέφος δε μιλεί για να σου πη αν έχη
ή πείνα ή δίψα ή άλλη προς νερού του ανάγκη,
μα μόνη της δουλεύεται η κοιλιά του βρέφου.
Εγώ όλ’ αυτά τα πρόβλεπα, μα πάντα βέβαια γελιόμουν

και πολλές φορές κ’ έπρεπε τότε πλύστρα μαζί λουτράρισα
και βάγια νάμαι· κι αυτές επάνω μου έχοντας τις διπλές
τέχνες του ανάθρεψα του βασιλιά μας τον Ορέστη·
τώρα μαθαίνω η άμοιρη το θάνατό του!
και πάω να ‘βρω αυτόν πόχει ρημάξει τούτα

τα σπίτια· αχ, τι χαρά θα κάμη σαν το ακούση!
ΔΟΥΛΕΣ Και πώς του παραγγέλνει νάρθη ετοιμασμένος;
ΒΥΖΑΣΤΡΑ Τι πώς; ξηγήσου καθαρώτερα να νοιώσω;
ΔΟΥΛΕΣ Τάχα με τους στρατιώτες του, ή μοναχός του;
ΒΥΖΑΣΤΡΑ Μαζί και δορυφόρους του μηνάει να πάρη.

ΔΟΥΛΕΣ Λοιπόν αυτό μην του το πης, αν του έχης έχθρα,
αλλά μόνος ναρθή, μην έμπη σε υποψία,
πες του το γρηγορότερο, χαρούμενη έτσι·
σαν θέλη κάνει ο μηνυτής το στραβό ίσιο.
ΒΥΖΑΣΤΡΑ Τάχεις σωστά; κατόπι απ’ αυτά τα νέα;

ΔΟΥΛΕΣ Μ’ αν τέλος θέλη ο Ζευς ναλλάξη πια την τύχη;
ΒΥΖΑΣΤΡΑ Και πώς; ο Ορέστης, των σπιτιών η ελπίδα,
πάει. ΔΟΥΛΕΣ Ακόμη! όποιος το πη μάντις κακός θε νάταν.
ΒΥΖΑΣΤΡΑ Τι λες; μη ξέρεις τίποτε χώρια ‘πό τάλλα;
ΔΟΥΛΕΣ Πήγαιν’ εκεί που σ’ έστειλαν, το χρέος σου κάμε

και για όσα γνοιάζεται ο θεός την έγνοια του έχει.
ΒΥΖΑΣΤΡΑ Τραβώ και καταπώς μ’ ορμήνεψες θα πράξω,
κι’ άμποτ’ ο θεός ότι ‘ν’ το πιο καλό ας μας δίνη.
ΔΟΥΛΕΣ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΤΑΣΙΜΟ Τώρα σου δέομαι, των
Ολύμπιων θεών πατέρα Δία,

εμείς που λαχταρούμε το καλό μ’ ευλάβεια,
δόσε να δούμε αλήθεια ευδία·
το δίκιο η κάθ’ ευχή μας σου ζητά,
εσύ να τον φυλάγης, Δία.
Ναι, κάμε, ω Δία, νικητής,

μες στα παλάτια, των εχθρών να γίνη
κι αν τον υψώσης συ τρανό,
διπλή τριπλή την οφειλή
πρόθυμα θα σου δίνη.
Φίλου σου ανθρώπου ταρφανό

πουλάρι, γνώριζέ το,
σ’ έν’ άρμα συμφορών εζεύχτηκε
και στο τρεχιό του βάλε συ ένα μέτρο·
ποιο βήμα τρέχοντας με τόση ορμή
σ’ έδαφος τέτοιο να φυλάη το μέτρο;

Και σεις, που μέσα στο παλάτι, τάδυτα
χαίρεσθε με τα πλούτη τα φαιδρά των,
ακούστε μας, ομόγνωμοι θεοί,
και με την νέα στερνήν εκδίκησι
των πρωτινών ξεπλύνετε το αίμα κριμάτων^

και πια εδώ μέσ’ ας μη ακλουθήση ο γέρος φόνος να γεννοβολήση. Συ που την τρίσβαθη σπηλιά
την ώριαν έχεις κατοικία,
κάμε το σπίτι τούτο ναναβλέψη
και λαμπρό φως ελευθεριάς

να δη με μάτια χαρωπά
μες απ τη σκοτεινή του σκέπη.
Κι άμποτ’ ο Ερμής, της Μαίας ο γυιός,
κ’ είναι το δίκιο — χέρι να του δώση,

γιατ’ είν’ ο μόνος οπού δύνεται μια πράξι αν θέλη να
καταβοδώση· κάτι σαν αίνιγμα θα πω:
στα μάτια και τη νύχτα σκότος χύνει
και την ημέρα πιότερο φως δεν αφίνει.
Και τότε πια φανερά

θα διώξω φόβους μακριά
και με γυναίκεια τραγούδια
φαιδρό θα στήσω χορό,
και όχι στριγγά μοιρολόγια

θε να κινήσω να πω· πλέομε πρίμα, δική μου
χαρά, μακριά απ τους φίλους η συμφορά.
Και συ με θάρρος σαν έρθη του έργου η ώρα
κι ακούσης να σου φωνάζη «παιδί μου! »
τόνομα πες του πατέρα σου

και τάψογο τέλειωνε κρίμα.
Σαν του Περσέα καρδιά
κάμε στα στήθη σκληρά
και για τους φίλους που κάτω
κ’ επάνω είναι στη γης ξόφλησε

τέλος το χρέος της άτιμής του σφαγής,
να τρέξη το αίμα του μέσα ρονιά
και να ξεκάμης άθλιο φονιά.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Μήνυμα μόστειλαν κι ακάλεστος δεν ήρθα·
καινούριαν είδησι έμαθα πως κάποιοι ξένοι

ήρθαν απόξω κ’ έφεραν, όπου καθόλου δεν είν’ ευχάριστη,
το θάνατο του Ορέστη· και τούτο ακόμη να μας βρη, γι’
αυτό το σπίτι· θα είταν αιματοστάλαχτη πληγή, στις πρώτες
που ακόμα δεν εκλείσανε και μας πονούνε·
πώς είναι τάχα και σωστά να το πιστέψω;

ή λόγια γυναικών που τόχουν να φοβούνται,
μαζώματα του ανέμου και στο βρόντο σβύνουν;
τι έχεις να πης γι’ αυτά και μένα να φωτίσης;
ΔΟΥΛΕΣ Τακούσαμε και μεις μα κάλλιο να περάσης μέσα
και να ξετάσης μόνος σου τους ξένους· γιατί καμιά το
μήνυμα δεν έχει αξία,

όσο αν τα μάθης απ’ αυτούς τα πάντα ο ίδιος.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ Θέλω να ιδώ και νανακρίνω αυτό το ξένο
αν είτανε παρών που πέθανε κοντά του,
ή αν έτσι τόχει απ’ ακουστά, λόγια τ’ αέρα·
εμένα μάτια έχει ο νους και δε γελιέμαι.

ΔΟΥΛΕΣ Ω Δία, ω Δία, τι να πω κι από πού
ναρχινήσω ευλογίες να λέω κ’ ευχές
και πώς λέγοντας πέρα να βγάλω
όσα θέλ’ η καρδιά μου γι’ αυτόν;
Γιατί έφθασ’ η ώρα ταντρόφονα ξίφη

με την κόψι βαμμένη στο αίμα,
ή για πάντα τα σπίτια του Ατρείδη
από πρόσωπο γης ναφανίσουν,
ή φως και φωτιά για τη λευτεριά στους βωμούς μας επάνω
ν’ ανάψη και στα χέρια του πίσω τα σκήπτρα να πάρη

και τους πατρικούς θησαυρούς του.
Τέτοιο αγώνα μονάχος του έφεδρος έχει
ο ανδρείος Ορέστης με δύο να παλέψη
κι ο θεός πια ας του δίνη τη νίκη.
ΑΙΓΙΣΘΟΣ (Φωνή από μέσα). Ώι, ώι, συμφορά μου!

ΔΟΥΛΕΣ Άκου, άκου· πώς νάγινε;
πώς το πράμα να τέλειωσε μέσα;
Μ’ ας τραβηχτούμε κι ότι νάναι παίρνει τέλος,
για να μην πέση επάνω μας καμιά υποψία
όσο γι’ αυτά· γιατ’ έχει πια κριθή ο αγώνας.

ΔΟΥΛΟΣ Αλοί και πάλι αλοίμονο! πάει ο αφέντης
και τρεις φορές αλοίμονο ξανά φωνάζω·
τέλειωσε πάει ο Αίγισθος· ανοίξετέ μας
ευτύς αμέσως· ξεμπαρώσετε τις πόρτες
του γυναικείου· μα εδώ χρειάζεται άντρας κι άντρας,

όχι γι’ αυτόν, τι τόφελος; πάει δουλειά του.
Ε, σεις, ε σεις!
Βροντώ σε κουφού πόρτα κι άγνοιαστοι κοιμούνται·
του κάκου κράζω· πούν’ η Κλυταιμνήστρα, πούναι;
Μα θαρρώ τώρα κρέμεται κοπίδι επάνω
στο σβέρκο της να πέση δίκια χτυπημένος.

ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τι τρέχει; τι ‘ν’ αυτή που σήκωσες η
αντάρα; ΔΟΥΛΟΣ Το ζωντανό σκοτώνουν, λέω, οι
πεθαμένοι. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ωιμέ! κατάλαβα τι παν να
πουν τα αινίγματά σου καθώς με δόλο εσφάξαμε και θα
σφαγούμε· μα ένα μπαλτά ας μου δώσουν γρήγορ’ αντροφόνο,

να δούμε αν θα νικήσομε ή θα νικηθούμε,
αφού ως εδώ κατάντησε νάρθη το πράμα.
ΟΡΕΣΤΗΣ Σένα και ‘γω ζητώ· όσο γι’ αυτόν, καλά ναι.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ωιμένανε! νεκρός, Αίγισθε φίλτατέ μου!
ΟΡΕΣΤΗΣ Τον αγαπάς αυτόν; λοιπόν στον ίδιο τάφο

μαζί, δε θα τον χωριστής νεκρόν ποτέ σου.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Στάσου, παιδί· και ντράπου καν ετούτο,
γυιέ μου,το στήθος, που πολλές φορές σ’ αυτό υπνωμένος
άρμεξες με τα γούλια σου θραψερό γάλα.
ΟΡΕΣΤΗΣ Πυλάδη, τι να κάνω; πώς να σφάξω μάννα;

ΠΥΛΑΔΗΣ Πού είναι λοιπόν οι επίλοιποι χρησμοί του Φοίβου
απ τους Δελφούς κ’ οι ορκοδεμένες συμφωνίες;
πιο φίλο απ’ τους θεούς κανένα μη νομίζης.
ΟΡΕΣΤΗΣ Κρίνω πως έχεις δίκιο και σωστά ορμηνεύεις·
ακλούθα μου· δίπλα του θέλω να σε σφάξω·

και ζώντας τον προτίμησες απ τον πατέρα,
κοίμου λοιπόν πλάι του νεκρή, αφού αγαπούσες
αυτόν και κείνον, που είταν ναγαπάς, μισούσες.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Σ’ έθρεψα εγώ, μαζί σου θέλω να γεράσω.
ΟΡΕΣΤΗΣ Μαζί μου, του πατρός μου φόνισσα, να ζήσης;

ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Η μοίρα, γυιέ μου, σ’ όλ’ αυτά είν’ η αιτία.
ΟΡΕΣΤΗΣ Λοιπόν η μοίρα ετοίμασε κι αυτόν το φόνο.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Παιδί μου, δεν ψηφάς διόλου κατάρες
μάννας; ΟΡΕΣΤΗΣ Στη δυστυχία μ’ εγέννησες για να με
ρίξης. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Σε χέρια φιλικά μονάχα σε είχα ρίξη.

ΟΡΕΣΤΗΣ Ελεύθερος εγώ, πουλήθηκα έξω σκλάβος.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Και πού ‘ναι η πλερωμή που δέχτηκα για
σένα; ΟΡΕΣΤΗΣ Ντρέπομαι φανερά και τούτο να σου βρίσω.
ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Μη, μόνον πες και τάδικα και του πατρός
σου. ΟΡΕΣΤΗΣ. Μην κρίνης το ξωμάχο εσύ, που μένεις σπίτι.

ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τρώει τις γυναίκες ο καϋμός του αντρός
να λείπη. ΟΡΕΣΤΗΣ Μέσα στα σπίτια αυτές, του αντρός τις
θρέφει ο κόπος. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Τόχεις το βλέπω απόφασι
να με σκοτώσης. ΟΡΕΣΤΗΣ Συ, κι όχι εγώ, τον εαυτό σου
θα σκοτώσης. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Φυλάξου από τις μάννας
σου τις άγριες σκύλλες.

ΟΡΕΣΤΗΣ Κι απ του πατέρα μου, πώς θα σωθώ αν σ’
αφήσω; ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Θαρρώ του κάκου ζωντανή κλαίω
μπρος στον τάφο. ΟΡΕΣΤΗΣ Σου ορίζει αυτό το θάνατο του
αντρός σου η μοίρα. ΚΛΥΤΑΙΜΝΗΣΤΡΑ Ωιμένα, εγώ τον
γέννησα κ’ έθρεψα φίδι· ΟΡΕΣΤΗΣ ω πόσο αληθινός του ονείρου βγήκε ο φόβος!

Σκότωσες τόν δεν έπρεπε· και τ’ όμοιο πάθε.
ΕΠΙΣΤ ΔΟΥΛΕΣ Σπλαχνίζομαι κι αυτών των δυο τη μαύρη
μοίρα· μ’ αφού στα τόσα τα αίματα έβαλεν άκρη
ο άθλιος ο Ορέστης, πιο καλά τουλάχιστο έχω
να μη χαθή για πάντα του σπιτιού το μάτι.

ΔΟΥΛΕΣ ΤΡΙΤΟ ΣΤΑΣΙΜΟ Ήρθε στους Πριαμίδες η Δίκη με
καιρό βαρύδικη ποινή·
ήρθε και στο παλάτι του Αγαμέμνονος
διπλό λιοντάρι, Άρης διπλός·
πέρα για πέρα τόβγαλεν

ο εξόριστος, που ανάγγειλε η Πυθώ
και την ορμή του ωδήγησεν η γνώμη των θεών.
Τραγούδια ψάλλετε χαράς
που γλύτωσε ταρχοντικό το σπίτι και το βιoς
από τα νύχια της φθοράς,

από τους δυο ιερόσυλους — κακό τους ριζικό.
Ήρθε κι ο που της μάχης γνοιάζεται της κρυφής
τη δολερή ποινή·
και τούπιασε το χέρι στη μάχ’ η αληθινή
του Δία η κόρη — Δίκη εμείς

το βρήκαμε με πιτυχιά τόνομα που της δίνομ’ οι θνητοί,
και που έχθρα πνέει θανάσιμη για όσους της είν’ εχθροί.
Τραγούδια ψάλλετε χαράς
που γλύτωσε ταρχοντικό το σπίτι και το βιος
από τα νύχια της φθοράς,
από τους δυο ιερόσυλους — κακό τους ριζικό.
Εκείνα που ο Λοξίας, από τον Παρνασό,
πόχει το μέγα σπήλαιο στης γης τον ομφαλό,

εμάντευσε, τους βρήκαν
για το άπιστό τους κρίμα πόγινε χρονιακό·
ποτέ η θεία η δύναμις
δε βοηθάει κακούς·

δόξα στη δικαιοσύνη της ψηλά στους ουρανούς.
Τέλος μπορείς να δης το φως και των σπιτιών
βγήκε ο ζυγός ο βαρύς.
Σήκω παλάτι ορθό· πάρα πολύν καιρό
χαμωπεσμένο στη γης.

Ταχιά ο Καιρός, που σ’ όλα βάζει τέλος,
την όψι θε ναλλάξη κι αυτών των παλατιών,
όταν το μίασμα ξορκιστή
απ τη γωνιά με καθαρμούς, που διώχτουν το κακό·
κ’ η τύχη ιλαροπρόσωπη γυρνάει κατά μας

νακούη που θενά ψάλλομε:
«ο ξένος που σπιτώθηκε καιρός να βγη απεδώ».
Τέλος μπορείς να δης το φως και των σπιτιών
βγήκε ο ζυγός ο βαρύς.
Σήκω παλάτι ορθό· πάρα πολύν καιρό
χαμωπεσμένο στη γης.

ΟΡΕΣΤΗΣ Ιδέτε τους διπλούς της χώρας μας τυράννους
φονιάδες του πατρός μου και ξεσπιτωτήδες·

ομόγνωμοι είχαν και σαν κάθονταν στο θρόνο,
φίλοι και τώρα, όπως μπορείς να συμπεράνης,
στη συμφορά τους και πιστοί στον όρκο που είπαν^ γιατ’
είχαν συμφωνήση μ’ όρκο να σκοτώσουν τον άθλιο τον
πατέρα μου και ναποθάνουν κ’ οι δυο μαζί — και κράτησαν
καλά τον όρκο.

Και ιδέτε ακόμα, οι μάρτυρες των κακών τούτων,
τη μηχανή τους, δέσιμο του αθλίου πατρός μου,
τα χεροπέδουκλα και τα ποδόλουρά του·
ξεδίπλωστέ το κι ολοτρόγυρα στεκόντας
δείχτε το ανθρωποδόκανο, να ιδή ο πατέρας,

όχι ο δικός μου, μα που όλ’ αυτά επιβλέπει,
ο Ήλιος, της μητέρας μου τανόσια έργα,
για νάναι μάρτυρας στη δίκη μου μια μέρα
πως με το δίκιο μου έπραξα τούτο το φόνο
της μάννας μου — γιατί του Αιγίσθου ούτε τον λέω·

έχει τη δίκη ο ατιμαστής, που θέλει ο νόμος·
μα αυτή που το θεομίσητο κακό εσοφίστη για τον άντρα,
που βάσταξε κάτου απ τη ζώνη το βάρος των παιδιώνε του,
γλυκό της βάρος έναν καιρό, μα τώρα, ως δείχνει,
μισημένο, πώς την νομίζεις; σμέρνα ή αμβίσβαινα, που μόνου

να ‘γγίξη κάποιο εσάπισε κι αν δεν δαγκώση;
τι να την πω και στο σωστό να μη αστοχήσω;
βροχόλουρα θεριού;
ή σκέπασμα ως τα πόδια
ενός νεκρού στον κράβατο; μα βέβαια δίχτυ και

βρόχια να την πης μπέρδεμα για τα πόδια.
Τέτοιο και νάχε ένας ληστής,
τρόμος των ξένων, που έχει
για ζήση την κλεψιά, με τέτοιο δόλο
πολλούς σκοτώνοντας, χρυσές δουλειές που θάχε!

Παρά τέτοια συντρόφισσα στο σπιτικό μου
κάλλιο άκλερος ας δώσουν οι θεοί να σβύσω.
ΔΟΥΛΕΣ Αλλοίμονο, τι φοβερά κακά!
τον βρήκε θάνατος φριχτός·
μα και για κείνον πάργησεν,
ιδού, ανθίζει τώρα η συμφορά.

ΟΡΕΣΤΗΣ Έπραξεν ή δεν έπραξε; μάρτυραν έχω
το έντυμ’ αυτό, πόβαψε του Αίγισθου το ξίφος· σημάδι κ’ οι
πολυκαιρνές του αιμάτου οι βούλλες, που πολλά χρώματα
έφθειραν από τα ξόμπλια· τώρα εγκωμιάζω το έργο μου
και τώρ’ αμέσως το κλαίομαι πάλι, κ’ ενώ λέω αυτό το ρούχο

του πατρός μου φονιά, τα κρίματα πονιούμαι,
τα πάθη μας κι όλη μας τη γενιά — κρατόντας
ταζήλευτα μιάσματα μιας τέτοιας νίκης.
ΔΟΥΛΕΣ Κανείς άνθρωπος δίχως κακό τη ζωή του
ως το τέλος αζημίωτος δε θα περάση,
αλλοί του!

τώρα η μια συμφορά, κ’ η άλλη αμέσως θα φτάση.
ΟΡΕΣΤΗΣ Μα για να μάθης — γιατί που θα βγη δεν ξέρω,
κι όξω απ τον ίσιο δρόμο σαν πως να με τρέχουν ταλόγατα,
γιατί με σέρνει αθέλητά μου που δεν ακούει γκέμι ο νους,
και στην καρδιά μου έτοιμη κοντοστέκ’ η μάνητα να ψάλη

κι απίκου από το φόβο της να ορχιέται εκείνη —
μα όσο που ακόμα είμαι καλά, στους φίλους λέω
και διαλαλώ πως σκότωσα, μα με το δίκιο,
τη μάννα μου τη φόνισσα και θεών κατάρα·
κι αυτής της τόλμης την αποθυμιά καυχιούμαι

πως μόβαλε ο πυθόμαντις Λοξίας, που μούπε
όξω από κάθε φταίξιμο θάμαι αν το πράξω
κι αν ταμελήσω — δεν το λέω το τι θα πάθω,
ουδ’ είν να βάλη ανθρώπου νους τις συμφορές μου·
και με βλέπετε τώρα πως ετοιμασμένος

μ’ αυτούς τους κλώνους της ελιάς και τα στεφάνια
θα φτάσω στο μεσόμφαλο ιερό του Φοίβου,
τάσβυστο φέγγος της φωτιάς καθώς το λένε,
απ το συγγενικό διωγμένος αίμα, κι ούδε
σ’ άλλο βωμό να σύρω μ’ άφησε ο Λοξίας.

Γι’ αυτό σας θέλω μιαν ημέρα όλ’ οι Αργείτες
πως με ηύραν τούτα τα κακά να μαρτυράτε·
μα εγώ πλανήτης ξένος και χωρίς πατρίδα
ζωντανός και νεκρός τόνομ’ αυτό θαφήσω.
ΔΟΥΛΕΣ Μα όλα καλά ‘ναι, και στο στόμα σου μην παίρνης

λόγια κακομελέτητα και γλωσσοτρώεσαι·
ξεσκλάβωσες τη χώρα πάσα των Αργείων
πόκοψες τολμηρά των δυο φιδιώ την κάρα.
ΟΡΕΣΤΗΣ Α, α!
Πιστές μας δούλες, να τες κείνες σα Γοργόνες
σταχτόμαυρα ντυμένες, πλοκαμοζωσμένες

μ’ αρμαθιές φίδια· δε μπορώ πια να βαστάξω.
ΔΟΥΛΕΣ Ποιες φρεναπάτες πολυαγάπητε σε δέρνουν;
Θάρρος· κι ας μη σε παρακυριεύει ο φόβος.
ΟΡΕΣΤΗΣ Δεν είναι φρεναπάτες των ματιών μου ετούτες,
μα οι οργισμένες, φανερά, σκύλλες της μάννας.

ΔΟΥΛΕΣ Γιατί ‘ν’ νωπό το αίμα των χεριώ σου ακόμα
κι αυτό ‘ναι που σου φέρνει ταραγμό στο νου σου.
ΟΡΕΣΤΗΣ Άναξ Απόλλων! πώς πληθαίνουν αυτές τώρα
και στάζει από τα μάτια τους μισητόν αίμα!
ΔΟΥΛΕΣ Υπάρχουν καθαρμοί και ‘γγίζοντάς σε ο Απόλλων

από τις συμφορές αυτές θα σε γλυτώση.
ΟΡΕΣΤΗΣ Εσείς δε θα τις βλέπετε· μα εγώ τις βλέπω
και δρόμο παίρνω· δε μπορώ πια να βαστάξω.
ΔΟΥΛΕΣ Πήγαινε στην ευχή! κι ο Θεός καλόσκεπός σου
ας σε φυλάη σ’ αυτές τις τύχες που σε βρήκαν.

Ιδού πάλιν επλάκωσε
ο τρίτος χειμώνας
σηκωμένος σ’ αυτά ‘πό γενιάς τα παλάτια·
πρώτην έκανε αρχή του πανάθλιου Θυέστη
το φριχτό παιδοφάγωμα εκείνο·

δεύτερο ήρθε το πάθημα του βασιλιά μας
που μες στο λουτρό σκοτωμένος επήγε,
ο αντρείος αρχηγός των Ελλήνων·
τώρα πάλ’ ήρθε τρίτο από κάπου κι αυτό
και πώς να το πω; σωτηρία ή χαμό;

μα πού τάχα θα βγη και πού θα σταθή
ησυχία να βρη αυτ’ η άγρια η λύσσα;

……………………………………………………………..



ΠΥΘΙΑ Τη Γαία επικαλούμαι, την πρώτη
μάντισσα πρώτη απ’ όλους τους θεούς, Την κόρη της
μετά, τη Θέμη, που ανέλαβε δεύτερη την προστασία
του Μαντείου και τρίτη τη Φοίβη,

Τιτανίδα, την κόρη της Γης. Που κληρώθηκε.
Η Φοίβη το χάρισε γενέθλιο
δώρο στο γιό της Λητώς
και Φοίβο τον είπαν. Για το χάρισμα.
Ο Φοίβος άφησε της Δήλου λίμνη

και βράχια και στις ακτές της Παλλάδας τις ήρεμες
άραξε, και μετά ήρθε εδώ στη γη του Παρνασσού,
στο μαντείο που έλαβε. Ανήμερος τόπος.
Τα παιδιά του Ήφαιστου άνοιξαν δρόμο και
ημέρωσαν τον τόπο και τον συνόδεψαν.

Τον τίμησαν κι ο βασιλιάς ο Δελφός, ο άρχοντας
του τόπου κι ο λαός τον αγάπησαν.
Ο Δίας του χάρισε την τέχνη της μαντείας
και προφήτη τον κάθισε στο θρόνο του, τέταρτο.
Του Δία προφήτης είναι ο Φοίβος.

Μ’ αυτούς τους θεούς αρχίζω την προσευχή μου και
ζητώ της Πρυναίας Παλλάδας τη χάρη και τις Νύμφες
Κωρύκειες τις τιμώ και τις καλώ, που όρνεα φωλιάζουν
στις Κωρύκειες σπηλιές τους και οι Δαίμονες.
Ο τόπος είναι στην προστασία του Διόνυσου

από τότε που πρώτος τις μανιασμένες Βάκχες οδήγησε στο
χορό στου Πενθέα το θάνατο. Τον μνημονεύω το Διόνυσο.
Επικαλούμαι και τις πηγές του Πλείστου του Ποσειδώνα τη
δύναμη και τον Ύψιστο, τον Κράτιστο Δία.
Μετά στον τρίποδα πάω και ορίζομαι.

Σήμερα ο θεός να μ’ αξιώσει περισσότερο. Να στείλει πιο καλά σημάδια. Αν ήρθαν οι Έλληνες και θέλουν μαντεία να μπουν στον κλήρο και στη σειρά. Όπως πρέπει. Ο θεός με φωτίζει και τη γνώμη του λέω. (Η προφήτισσα μπαίνει στην πύλη και βγαίνει – κατεβαίνει τρομαγμένη) Φρίκη Φρίκη. Δε λέγεται! Φρίκη να δεις. Δε βλέπεται!

Μ’ έδιωξε ο τρόμος. Με κυνήγησε απ’ του Φοίβου
το άδυτο. Μήτε να σταθώ μήτε να φύγω. Διπλώθηκα.
Έσπασα. Στα τέσσερα σύρθηκα. Γριά εγώ,
κάνω σα μωρό! Μόλις που σκύβοντας μπαίνω
στο άδυτο μπροστά στον Ομφαλό,

είδα μπροστά μου έναν μιασμένο
να δέεται. Με αίμα στα χέρια.
Και γυμνωμένο σπαθί. Και κλωνάρια
ελιάς στολισμένα σεμνά με ταινίες και
γνέματα. Ικέτης. Ικέτευε. Έτσι τον είδα.

Και μπροστά του κοπάδι γυναίκες,
στα τέσσερα σημεία απλωμένες,
κοιμόνταν. Όχι γυναίκες.
Γοργόνες θα ήταν. Ούτε Γοργόνες.
Γοργόνες και ακόμα χειρότερα.

Τέτοιες σε ζωγραφιά τις είδα να κλέβουν του Φινέα
το δείπνο. Πουλιά. Και τα άρπαζαν.
Άφτερες τούτες. Και μαύρες. Στα μαύρα.
Ολόκληρο σίχαμα. Ρόγχο ανέπνεαν. Ξεφυσώντας.
Πληγές που κινούνταν τα μάτια τους. Στάζοντας αίμα.

Και ντυμένες ανόσια. Από βωμούς κι
από στέγες, θεέ μου, απόμακρα! Μίασμα είναι.
Δεν την ξέρω τη γενιά τους,
δεν τις ξανάδα. Ούτε ποια χώρα
τις έθρεψε δίχως να πάθει.

Τα παραπέρα στα χέρια του Φοίβου του παντοδύναμου
άρχοντα. Είναι γιατρός και μάντης.
Και προφήτης αλάθητος. Και το κακό από παντού ξορκίζει.
(Ο Ορέστης έχει συρθεί έξω. Εμφανίζεται ο Απόλλωνας)
ΑΠΟΛΛΩΝ Δε θα σ’ αφήσω. Μέχρι το τέλος προστάτης σου
θα ‘μαι.

Και δίπλα σου. Όπου και να ‘μαι,
στους εχθρούς σου θα σταθώ ανήλεος.
Τώρα τις ξέφρενες τούτες μαινάδες τις δάμασα. Βλέπεις;
Πέσαν στον ύπνο οι Γριές οι Πανάρχαιες κόρες
της Φρίκης. Που ούτε θεός

ούτε θνητός τις σμίγει. Μήτε θεριό.
Του κακού γεννημένες, το κακό σκοτάδι
βόσκουν κάτω στα Τάρταρα των Ολύμπιων θεών
και των ανθρώπων το Σίχαμα.
Φύγε και δείξε δύναμη τώρα.

Ξοπίσω σου θα ‘ρθουν. Όπου πατάς
θα πατούν. Και σε στεριά
και σε θάλασσα. Δε θ’ αποκάμεις
να σέρνεις τον πόνο σου.
Και στην πόλη της Παλλάδας όταν έρθεις,

γονάτισε στο ξόανο της θεάς το αρχαίο.
Εκεί θα κριθείς.
Θα βρούμε να πούμε να μαγέψουμε αυτιά
και αθώος να είσαι.
Αφού εγώ σε όρισα να σφάξεις τη μάνα σου.

ΟΡΕΣΤΗΣ Άνακτα Απόλλωνα. Δίκαιος είσαι.
Δίπλα μου να ‘σαι. Δύναμη μου δίνει
η παρουσία σου.
ΑΠΟΛΛΩΝ Να θυμάσαι.
Μη δειλιάσεις.

Και συ Ερμή, αδερφέ μου, προστάτευέ τον. Οδήγα τον
ικέτη μου και φύλαγέ τον. Όπως είναι ο ρόλος σου. Όταν
τους ικέτες τύχη τους οδηγεί καλή τους σέβεται ο Δίας.
(Ο Ορέστης φεύγει. Εμφανίζεται το είδωλο της
Κλυταιμνήστρας) ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ Ω! και σας πήρε ο ύπνος,
τι να σας κάνω κοιμισμένες!

Στους νεκρούς ντροπιασμένη
είμαι εξαιτίας σας
οι ζωντανοί με καταφρονούν
για το φονικό μου αδικαίωτη περιπλανιέμαι
με καταφρονούν στον Άδη

για τον άντρα μου και για το γιό μου
που έπαθα από τα χέρια του.
Θεός κανένας δεν με υπερασπίζεται.
Κοιτάξτε τις πληγές μου. Και δώσε βοήθεια.
Στον ύπνο ο νους φωτίζεται.

Την ημέρα σκοντάφτει η μοίρα.
Πολλά σας έδωσα και φάγατε.
Χοές μελίρρυτες και νοστιμιές
και δείπνα ιερής νυκτερινής θυσίας
που άλλος θεός δε γεύεται.

Όλα πήγαν χαμένα. Τα ποδοπατήσατε όλα.
Κι αυτός κρυφά σαν ελαφάκι
γλίστρησε σαν άνεμος
σας την έσκασε και σας γελάει.
Τον πόνο μου

σας είπα Εγώ η Κλυταιμνήστρα. Η ψυχή μου είμαι
και σας φωνάζει. Κάντε αυτό που είσαστε. Το έργο σας.
ΕΡΙΝΥΕΣ (Μμμμμ…)
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ Μουγκρίζετε. Και
κείνος έφυγε.

ΕΡΙΝΥΕΣ (Συνεχίζει το μουγκρητό)
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ Τον ύπνο σας κοιτάτε. Τα πάθη
μου δεν νοιάζεστε. Κι ο μητροκτόνος έφυγε!
ΕΡΙΝΥΕΣ (ουρλιαχτό)
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ Ουρλιάζετε. Και πάλι στον
ύπνο.

Άλλο απ’ το κακό, ποια είναι η δουλειά σας!
ΕΡΙΝΥΕΣ (ουρλιαχτό)
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ Αχ ο ύπνος και ο κόπος τα
συνταίριασαν! Την ξέραναν τη λύσσα σας δράκαινες.
ΕΡΙΝΥΕΣ (διπλό δυνατό ούρλιασμα)

Πιάστε τον. Πιάστε τον, πιάστε τον. Μη μας ξεφύγει.
ΕΙΔΩΛΟ ΚΛΥΤΑΙΜΝ Όνειρο το κυνήγι σας
σαν το σκυλί που κάθεται μονάχο κι αλυχτάει.
Τι καρτεράτε; Σηκωθείτε. Εμπρός. Ξεχάστε τον κόπο.
Στη γλύκα του ύπνου μη παραδίνεστε.

Πονέστε στον πόνο μου, κεντρί
να σας κεντρίσει να γίνει.
Τη ματωμένη ανάσα σας πάνω του.
Στη φωτιά των σπλάχνων σας να λιώσει. Να καεί.
Πίσω του. Κυνηγήστε τον πάλι. Αποκάντε τον.

ΕΡΙΝΥΕΣ Ξύπνα. Σκούντα. Εσένα εγώ. Εσύ την άλλη.
Κοιμάσαι; Σήκω κλώτσα τον τον ύπνο.
Να μην αργοπορούμε.
Ω, Ω, κακό που πάθαμε. Άδικα πάθαμε,
πάθαμε πάθη ντροπής.

Αυτήν την ανείπωτη ντροπή.
Απ’ το δίχτυ μας πέρασε,
πάει το θηρίο.
Μας γέλασε ο ύπνος. Η λεία μας έφυγε.
Αχ γιε του Δία. Κλέφτη. Πανούργε, Αρχέγονες

δαιμόνισσες μας πέρασες εσύ ο νέος θεός!
Τον ικέτη σου βοήθησες, άθεο άντρα
ενάντια στη μάνα του.
Το μητροκτόνο μας έκλεψες.
Ανόσια κάνεις.

Ήρθε στον ύπνο αρματηλάτης,
ντροπή – με μαστίγωσε.
Τρύπησε με κεντρί
την καρδιά μου.

Σκληρός μαστιγωτής δαμαστής
στο βαρύ του μαστίγιο μ ‘έχει.
Τέτοια καμώματα οι νέοι θεοί κάνουν
καταπατώντας το δίκιο. Το μαντείο σου
το ‘κανες αιματοστάλαχτο θρόνο.

Του έβαλες πάνω του μητροκτονίας κατάρα.
Μάντης. Και μόνος του.
Το βωμό του μαγάρισε θέλοντας. Πατά
τους θεούς. Τιμά τους θνητούς.

Ποδοπατά τις Αρχέγονες μοίρες.
Και μένα ταπείνωσε.
Κι αυτό
δε θα σώσει.

Δε θα γλιτώσει και στη γη να κρυφτεί.
Κατάρατος είναι. Κι άλλη θα πέσει
τιμωρός κατά πάνω του.
ΑΠΟΛΛΩΝ Έξω. Προστάζω. Έξω απ’ το ναό μου.

Σαΐτα. Φίδι φτερωτό θα ρίξει επάνω σας
το κατάργυρο τόξο μου.
Θα βογγήξετε.
Σαν μαύρο αφρό θα το ξεράσετε το αίμα
του φόνου που ήπιατε.

Σ’ αυτό το ναό δεν έχετε θέση. Εκεί που δικάζουν
και σφάζουν να πάτε. Που βγάζουν μάτια.
Που παίρνουν κεφάλια. Που ευνουχίζουν τα παιδιά για
να σβήσουν γενιές. Στους λιθοβολισμούς, στους
ακρωτηριασμούς στα παλουκώματα

που μουγκρίζουν. Με τέτοια ευφραίνεστε.
Και οι θεοί σας σιχαίνονται.
Η μορφή σας σας δείχνει.
Με τα λιοντάρια να ζείτε
που ταιριάζετε. Όχι σε ναούς

που τ’ άγγιγμά σας μαγαρίζει.
Άντε να βοσκήσετε τώρα αλλού, χωρίς βοσκό.
Τέτοια μισημένη φάρα κανένας θεός δεν τη θέλει.
ΕΡΙΝΥΕΣ Άνακτα Απόλλωνα. Μίλησες. Και τώρα άκου.
Δεν είσαι μόνο ο βοηθός του ανόσιου.

Ο ανόσιος είσαι.
ΑΠΟΛΛΩΝ Γιατί; Τούτο μόνο.
ΕΡΙΝΥΕΣ Του όρισες να σφάξει τη μάνα του.
ΑΠΟΛΛΩΝ Για το γονιό του εκδίκηση. Έπρεπε.
ΕΡΙΝΥΕΣ Μιασμένον του παραστάθηκες.

ΑΠΟΛΛΩΝ Του είπα να προσπέσει στο ναό μου.
ΕΡΙΝΥΕΣ Και μας που τον κυνηγάμε, μας μιλάς όλο με απειλές
και λοιδορίες; ΑΠΟΛΛΩΝ Δεν είναι ο ναός μου τόπος να
συχνάζετε. ΕΡΙΝΥΕΣ Χρέος μας ορίστηκε.
ΑΠΟΛΛΩΝ Ποιο χρέος; Γιατί κομπιάζεις; Ξεστόμισε.

ΕΡΙΝΥΕΣ Τους μητροκτόνους κυνηγάμε.
ΑΠΟΛΛΩΝ Και τη γυναίκα που σφάζει τον άντρα της;
ΕΡΙΝΥΕΣ Δεν έσφαξε ομόαιμο.
ΑΠΟΛΛΩΝ Τους ορισμούς του Δία και
της Ήρας αψήφισες.

Τις γλυκιές χαρές της Κύπριδας στο έλεος άφησες.
Μοίρα μεγάλη είναι τ’ αντρόγυνο.
Πάνω απ’ τον όρκο.
Και η Δίκη προστάτης του.
Αφού δε σε πήρε καημός που σκοτώνονται,

τι κυνηγάς τον Ορέστη;
Χολή και λύσσα έχυσες ενάντια του
αλλά ενάντιά της τίποτα.
Η θεά Αθηνά θα κρίνει
τα κρίματα δίκαια.

ΕΡΙΝΥΕΣ Μάτι δε θα κλείσω. Δεν θα τον αφήσω.
ΑΠΟΛΛΩΝ Κυνήγα τον. Άδικα.
ΕΡΙΝΥΕΣ Κυνηγάς τις τιμές μου και τα θέσμια.
ΑΠΟΛΛΩΝ Οι τιμές σου. Να μου λείπουν.
ΕΡΙΝΥΕΣ Μάντη σε λενε. Δίπλα στο Δία,

μα εγώ θα τον πάρω στο κατόπι σα σκύλα.
Με σέρνει το αίμα της μάνας του.
ΑΠΟΛΛΩΝ Θα τον σώσει η βοήθειά μου.
Και θεός και θνητός να προδώσει ικέτη,
του ικέτη η κατάρα είναι βαριά.

(Ο Απόλλωνας φεύγει. Ο Ορέστης εμφανίζεται τώρα
να είναι στο ναό της Αθηνάς, στην Αθήνα) ΟΡΕΣΤΗΣ Άνασσα
Αθηνά! Στο Φοίβο ακούγοντας ήρθα. Δέξου με
τον κατάρατο καλόσυνα. Ικέτης σου αμόλυντος είμαι.
Η αμαρτία μου ξέβαψε, λιγόστεψε

καθώς διάβαινα από τόπο σε τόπο σε στεριές και σε
θάλασσες. Έφτασα σε σένα τις εντολές του Φοίβου
τηρώντας και στο άγαλμά σου προσπέφτω. Εδώ θα μείνω
θεά. Θα περιμένω τη δίκαιη κρίση σου. (Οι Ερινύες
ψάχνοντας φτάνουν) ΕΡΙΝΥΕΣ Να! Να! Να το σημάδι. Φανερό.

Παρ’ το ξοπίσω το χνάρι το άφωνο.
Σαν το σκυλί που κυνηγάει χτυπημένη γαζέλα,
έτσι τον ψάχνω. Στάλα τη στάλα μυρίζω το αίμα του,
λαχάνιασα τρέχοντας. Όλο τον τόπο τον έψαξα
πέτρα την πέτρα. Άφτερη πέταξα.

Γρήγορη όπως καράβι πάνω απ’ τη θάλασσα.
Τον πήρα ξοπίσω. Κάπου εδώ
θα τρέμει λουφάζοντας.
Αίμα μυρίζω και γλυκαίνομαι.
Κοίτα. Κοίτα καλά.

Ψάξε παντού.
Μη σου ξεφύγει
ο μητροκτόνος απλήρωτος.
Νάτος! Νάτος! Πάλι βοήθεια βρήκε.
Στης θεάς το αθάνατο άγαλμα πρόσπεσε.

Ζητά τη θεά να κρίνει τα χέρια του.
Όχι. Όχι. Αίμα μητέρας σφαγμένης
δε δίνεται πίσω. Ποτίζει
κι η γη το ρουφάει.
Ζητάει να δώσεις ζωντανό να ρουφήξω

του κορμιού σου τον κόκκινο χυμό να χορτάσω.
Με χαρά θα σε πιω. Ζωντανό θα σε στύψω,
θα σε σύρω στη γη να πληρώσεις στα βάθη
για τη μάνα αντίποινα.
Εκεί θα δεις τους φονιάδες που αμάρτησαν

σε θεό, σε δικό τους και ξένο,
να πληρώνουν αντάξια.
Ο Μέγας Άδης, ο δικαστής
των θνητών τα έχει γραμμένα.
Τα πάντα.

Και κρίνει.
ΟΡΕΣΤΗΣ Έπαθα. Έμαθα.
Με πολλούς καθαρμούς. Να μιλώ όταν πρέπει.
Και να σωπαίνω στο άδικο. Αλλά τώρα θα πω
όπως όρισε δάσκαλος σοφός.

Ξέβαψε το αίμα στα χέρια μου.
Νωπό και το ξόρκισα
με χοίρου θυσία
στο βωμό του Απόλλωνα.
Αντάμωσα κι έσμιξα με πολλούς

από τότε κανέναν δε μόλυνα.
Γερνούν τα πάντα με το χρόνο. Ξεπερνιούνται.
Τώρα αγνός και ευλαβής ικετεύω
την Αθηνά την άνασσα.
Προστάτης μου τώρα να έρθει.

Και μένα και τη χώρα μου και το Άργος
όλο σύμμαχους θα μας κάνει και φίλους.
Είτε στη Λιβύη βρίσκεται
στις όχθες του Τρίτωνα
βοηθώντας δικούς της

είτε τον κάμπο της Φλέγρας διασχίζει
κι αναμετρά ανδρειωμένη.
Ας έρθει να γίνει σωτήρας μου.
Ο θεός πανταχού παρών ακούει.
ΕΡΙΝΥΕΣ Ούτε ο Φοίβος ούτε της Παλλάδας σε σώζει η δύναμη.

Αφημένος θα χαθείς.
Τι είναι και που η χαρά, θα ξεμάθεις.
Σκιά θα γίνεις χωρίς αίμα. Δαίμονες θα σε ρουφήξουν.
Μιλώ και με καταφρονάς. Δεν απαντάς.
Όμως είσαι ταμένη τροφή μου. Για μένα σε έθρεψαν.

Ζωντανός θα με χορτάσεις – δε θα σε φάω σαν σφάγιο
σε βωμό. Και θα πω τραγούδι μαγικό να σε δέσω.
Εμπρός χορό ας στήσουμε τραγούδι
που μας δόθηκε
να τραγουδούμε άγριο να πούμε

πως μοιράζουμε τις μοίρες
στους ανθρώπους.
Δίκαια το δίκαιο κρίνουμε.
Δεν παθαίνει ο δίκαιος.
Δεν ξεσπά η οργή μας

σε χέρια αμόλυντα.
Όμως αυτοί που έχουν κρίματα όπως ετούτος
και χέρια βαμμένα στα αίματα
παραστάτες θα μας βρουν
των νεκρών όπου σκότωσαν.

Την αλήθεια θα πούμε να πληρώσει το αίμα.
Μάνα. Νύχτα. Μάνα γεννήτρα μου.
Τιμωρό νεκρών και ζωντανών
που με όρισες. Ο γιός της Λητώς
μ’ ατιμάζει.

Μου παίρνει τ’ αγριμάκι,
το κατάτρομο άγνισμα
για της μάνας το φόνο.
Για τούτο το σφαχτάρι
το τραγούδι το παράφωνο

των Ερινύων το τρομερό
κι αλλόκοτο ψάλλω,
παράκρουσμα να ‘ναι
και τη δύναμη να μαραίνει.
Αυτόν τον κλήρο όρισε

η μοίρα η ανελέητη.
Όσους βαραίνουν συγγενών
ανόσιοι φόνοι τους κυνηγώ
ως ν’ ανοίξει
η γη να τους πάρει.

Και πληρώνουν κι εκεί.
Στη γέννα μας
τούτη τη μοίρα μας μοίραναν.
Απ’ τους θεούς χωριστά στα τραπέζια
και στα έργα μας μόνες.

Τύχαμε άτυχες κι άμοιρες και στα μαύρα,
ανεόρταστες. Τις συμφορές τις ανέλαβα.
Όταν διχόνοια πέσει στα σπίτια

και χέρι το χέρι δικού του χτυπήσει,
χύνομαι πάνω και την τόλμη του θύτη στο αίμα την πνίγω.
Τις έγνοιες των άλλων θεών φορτωθήκαμε
ανέμελοι να ‘ναι.
— Γιατί πήρα δουλειά μου να φέρνω

τα σπίτια άνω κάτω, πού χύσει
εχθρός σπιτικός δικού γαίμα
και καταπάνω του ορμώντας
κι αν δυνατός λάχει να ᾽ναι
στο νέο τον πνίγομεν αίμα.

Σπεύδομ᾽ εμείς να λαφρύνωμεν άλλο απ᾽ την έγνοια
κι απ᾽ τους θεούς τις φροντίδες αυτές ν᾽ αφαιρούμε,
κρισολογιές να μην έχουν για τέτοιους·.

Ο Δίας δε θέλει να μπλέκεται σε μισητούς κι
αιματόβρεχτους ρόλους.
— Γιατί πήρα δουλειά μου να φέρνω
τα σπίτια άνω κάτω, πού χύσει
εχθρός σπιτικός δικού γαίμα
και καταπάνω του ορμώντας
κι αν δυνατός λάχει να ᾽ναι
στο νέο τον πνίγομεν αίμα.
Άνθρωποι ένδοξοι μέχρι τ’ ακρούρανα όταν στα μαύρα μας
ορμήσουμε πάνω και το μίσος χορεύουμε

βροντώντας τα πόδια λιώνουν στα έγκατα
και ατίμητοι σβήνουν.
— Γιατί με φόρα πηδώντας
από ψηλά κατεβάζω
βαρύ το πόδι, όπου πέσει

και παρ᾽ τον κάτω που τρέχει,
τρομάρα του! να μου γλιτώσει.
Τους λιώνω με πάτημα αβάσταχτο.
Ο πεσμένος δε νιώθει τα θολά του τα φρένα.
Σύννεφο μίασμα πάνω του πνέει.

Καταλαλιέται η γενιά του. Ολούθε βουίζοντας.
— Γιατί με φόρα πηδώντας
από ψηλά κατεβάζω
βαρύ το πόδι, όπου πέσει
και παρ᾽ τον κάτω που τρέχει,
τρομάρα του! να μου γλιτώσει.
Κι έτσι για πάντα· πολυσόφιστες,
τελειωτικές, δεν το ξεχνούμε
ποτέ μας το κακό κι ανεξιλέωτες
σ᾽ ανθρώπων παρακάλια δε λυγούμε.

Φοβερές και αμείλικτες και δίχως τιμές
κι απ’ τους θεούς χωριστά, στα ανήλιαγα σκότη
σε νεκρούς και σε ζώντες τα γραμμένα
επίχειρα δίνουμε.
Ποιος τάχα δε σέβεται ποιος θνητός

δε φοβάται το θεσμό
όπου όρισαν
οι θεοί και η μοίρα;
Θεσμός προαιώνιος
και φόβος για όλους.

Κι ας ζω στα σκοτάδια
και στα βάθη της γης.
(Εμφανίζεται η Αθηνά) ΑΘΗΝΑ Φωνή ικεσίας άκουσα,
μακριά όπως ήμουν, στη Σκάμαντρο.
Όριζα τη γη που μου ‘δωσαν οι αρχηγοί των Αργείων –

δώρο μεγάλη μερίδα τιμητική απ’ τα λάφυρα.
Να την έχω για πάντα.
Δώρο τιμής στου Θησέα τα τέκνα.
Βλέπω στη χώρα μου
πλήθος παράξενο.

Δε με φοβίζει,
μόνο ξαφνιάζομαι.
Ποιοι είσαστε;
Για όλους το λέω.
Και για τον ξένο που πρόσπεσε

στο άγαλμά μου και για σας τις αλλόκοτες.
Ούτε σε συνέλευση θεών σας είδα
ούτε με άνθρωπο μοιάζετε.
Όμως δεν είναι σωστό να κακολογεί
κανείς τις δυσμορφίες που δεν έχει.

ΕΡΙΝΥΕΣ Κόρη του Δία. Με δυο λόγια θα σου πω
τα πάντα. Είμαστε της Μαύρης Νύχτας
οι Κόρες Ερινύες. Κατάρες μας λεν.
ΑΘΗΝΑ Το ξέρω το γένος και τ’ όνομα.
ΕΡΙΝΥΕΣ Και το έργο μας μάθε.

ΑΘΗΝΑ Ας το πει κάποια. Καθαρά.
ΕΡΙΝΥΕΣ Διώχνουμε τους φονιάδες απ’ τα σπίτια τους.
ΑΘΗΝΑ Και του διωγμού το τέρμα. Που;
ΕΡΙΝΥΕΣ Όπου χαρά δεν υπάρχει.
ΑΘΗΝΑ Κι αυτόν. Με τέτοιες απειλές τον κυνήγησες;

ΕΡΙΝΥΕΣ Έφτασε να σφάξει τη μάνα του.
ΑΘΗΝΑ Ανάγκη ή Φόβος κι Οργή;
ΕΡΙΝΥΕΣ Λόγος να γίνεις μητροκτόνος υπάρχει;
ΑΘΗΝΑ Δυο αντιδικείτε. Τον ένα ακούω.
ΕΡΙΝΥΕΣ Ούτε δέχεται όρκο. Ούτε δίνει.

ΑΘΗΝΑ Να σε λεν’ θέλεις δίκαιο. Να είσαι δεν θέλεις;
ΕΡΙΝΥΕΣ Πες εσύ πως. Σοφή είσαι.
ΑΘΗΝΑ Λέω να μην πατούμε το δίκιο με όρκους.
ΕΡΙΝΥΕΣ Μίλα και Κρίνε.
ΑΘΗΝΑ Σε μένα η κρίση;

ΕΡΙΝΥΕΣ Δίκαιες είμαστε. Δίκαιη είσαι.
ΑΘΗΝΑ Τι έχεις να αντειπείς με τη σειρά σου ξένε;
Πες τη χώρα και τη γενιά και τα πάθη σου
και την κατηγορία. Κι αντίκρουσε.
Αν πιστεύεις στο δίκιο σου –

και γι’ αυτό ήρθες ικέτης στο άγαλμά μου
και τ’ αγκάλιασες,
απάντησε στους διώχτες σου να κρίνω.
ΟΡΕΣΤΗΣ Παντάνασσα Αθηνά! Πρέπει να πω
για το μίασμα. Να μην έχεις έγνοια.

Δεν είμαι μιασμένος, μήτε στα χέρια.
Αγνός ήρθα και πρόσπεσα.
Και απόδειξη έχω. Να μη μιλούν
στο φονιά είναι Νόμος,
μέχρι κάποιος να σφάξει αρνί

που δεν έχει βοσκήσει ακόμα και στο αίμα του
να ξεπλύνει τα χέρια του φονιά. Είναι καιρός που
τα ξέπλυνα και σε σπίτια που πήγα και
σε ύδατα θάλασσας και ποταμούς στεριάς.
Έγνοια για μίασμα, λοιπόν, να μην έχεις καμία.

Κι όσο για τη γενιά μου Αργείος είμαι. Και τον πατέρα μου
τον ξέρεις καλά. Είναι ο Αγαμέμνονας.
Ο στρατηλάτης ανδρών και καραβιών. Μαζί του Εσύ
την Τροία την έσβησες. Πάει αυτός. Κακό γυρισμό είχε. Η
μαυρόψυχη μάνα μου τον τύλιξε στα δίχτυα

και τον έσφαξε.
Μάρτυρας γι’ αυτά και το λουτρό.
Όπου έπεσε. Στον καιρό του φόνου διωγμένος ήμουν κι
ύστερα γύρισα. Τη σκότωσα τη μάνα μου. Δεν το αρνούμαι.
Τη σκότωσα πληρώνοντας το φόνο με φόνο.

Ο Φοίβος συναίτιος. Προφήτευσε
θα με σπάραζαν πόνοι και πάθη
αν δεν έκανα στους φταίχτες αυτά που έκανα.
Δίκαιο αν έχω ή όχι Εσύ θα το κρίνεις,
εγώ θα σκύψω στην πάσα σου απόφαση.

ΑΘΗΝΑ Βαρύ το κρίμα για κρίση ανθρώπινη.
Και φόνο που γέννησε οργή ψυχής δεν έχω λόγο,
ούτε εγώ, να τον κρίνω.
Εσύ μεν σκότωσες. Αλλά ήρθες στο βωμό μου εξαγνισμένος
και για την όλη μου ακίνδυνος άρα σε δέχομαι.

Όμως κι αυτές έχουν μερίδιο βαρύ επάνω σου.
Αν δεν κερδίσουν φαρμάκι
θα γίνει ο θυμός τους θα πέσει
στο χώμα
θα κάνει αρρώστιες αγιάτρευτες.

Έτσι λοιπόν. Χάσουν κερδίσουν γκρεμός είναι
για μένα και ρέμα. Έτσι που είναι τα πράγματα
πρέπει να αποφασίσω αλλιώς.
Διαλέγω δικαστές αποδεκτούς κι ορκισμένους να κρίνουν
τους φόνους. Αυτόν τον θεσμό τον κηρύσσω. Αιώνιο.

Φέρτε τώρα μαρτυρίες και θέσεις να στηρίξουν
την κρίση αλάνθαστη.
Εγώ θα διαλέξω ορθοφρονούντες πολίτες
που δεν πατούν όρκο και δίκιο. Και θα έρθω.
Θα γίνει η κρίση αδέκαστη.

(Φεύγει η Αθηνά) ΕΡΙΝΥΕΣ Της μητροκτονίας
το κρίμα αν γίνει κανόνας,
όλα θα αναστραφούν.
Θα τα λύσει τα χέρια
των θνητών τούτη η πράξη.

Ανόσιοι γιοι δεινά
θα σωρεύουν
στους γονείς τους
στο μέλλον.
Και μας τις Σκύλες κυνηγήτρες

του φόνου οργή για τ’ Ανόσιο
δε θα μας πιάνει.
Και οι φόνοι θα είναι ελεύθεροι.
Θα τα λεν τα δεινά τους ο ένας στον άλλον
κι ατέλειωτα θα ‘ναι.

Και όποιον χτυπά το κακό
θα μένει αδικαίωτος.
Κι όποιον χτυπήσει το κακό
δε θα έχει
να σηκώσει κατάρα

“Ω Δίκη Θεά Των Ερινύων εκδίκηση!”
Με ανήμπορους θρήνους
πατέρας και
μάνα του κάκου
θα κλαιν’.

Της Δίκης ο θρόνος
δε θα υπάρχει.
Καλό να υπάρχει
μέσα μας φόβος
και το νου να κρατάει.

Η σωφροσύνη είναι καλή
και όταν βογγάει.
Θνητός στην καρδιά του
που δεν έχει φόβο – και για κράτος
ακόμη ισχύει το ίδιο –

δεν σέβεται δίκιο.
Ζωή στο ζυγό
θα ζείτε και
ζωή δίχως νόμους.
Μέγα κακό.

Το μέτρο ευλογεί ο θεός.
Κι εποπτεύει.
Και ο λόγος του φως είναι.
Την Ύβρη γεννά η ασέβεια πάντα
κι ο φρόνιμος νους

γεννάει την άχραντη
σ’ όλους ευτυχία που θέλουμε.
Σους αιώνες και για πάντα
μια αλήθεια ισχύει.
Τη Δίκη να σέβεσαι.

Για χάρη του κέρδους
μην την κλωτσήσει
το άθεο πόδι σου.
Θα πληρώσεις πικρά.
Το γραμμένο.

Το γονιό σου
να σέβεσαι πρώτα απ’ όλα
και τον ξένο
που δέχεσαι στο σπίτι σου,
τίμα.

Όποιος μονάχος του
διαλέγει το δίκιο καλότυχος θα ‘ναι
και βαριά συμφορά δεν θα τον εύρει.
Κι αυτός που ενάντιος
λαιμαργώντας πλουτίζει

θα τον βρει το κακό
με σχισμένα πανιά
και σπασμένο κατάρτι.
Δεν ακούει κανείς – κι
ας φωνάζει πνιγμένος στη δίνη.

Ο θεός τον σαρκάζει αυτόν που
ο νους του δεν λογαριάζει τι θα τον βρει
για να περάσει τον κάβο.
Τα πλούτη που σώριασε στης Δίκης το βράχο
χτυπώντας τα άδειασε.

Άκλαυτος πάει.
(Επιστρέφει η Αθηνά. Ακολουθούν κριτές) ΑΘΗΝΑ Σάλπισε
κήρυκα. Και βάλε τάξη. Να σκορπίσει λαλιά
και αχό η σάλπιγγα φύσημα να χορτάσει και ο κόσμος να
σιγήσει καθώς θα μπαίνουν οι δικαστές.

Να βασιλέψει σιγή για να ακούσει η πόλη
το θεσμό που ορίζω στον αιώνα τον άπαντα να ‘ναι.
Και οι δικαστές να κρίνουν δίκαια. (Προσέρχονται σε θέσεις
οι κριτές. Εμφανίζεται και ο Απόλλωνας)
ΕΡΙΝΥΕΣ Άνακτα Απόλλωνα. Στα δικά σου να ορίζεις.

Εδώ στη δίκη ποια είναι η θέση σου;
ΑΠΟΛΛΩΝ Μάρτυρας ήρθα. Κατά το νόμο,
ο κατηγορούμενος ικέτης μου είναι
και στο βωμό μου πρόσπεσε.
Εγώ τον εξάγνισα. Και ήρθα συνήγορος.

Στη μητροκτονία του συναίτιος είμαι. Κήρυξε τώρα Αθηνά
την έναρξη και επόπτευε την κρίση να βγει σωστά.
ΑΘΗΝΑ Κηρύσσω τη δίκη. Και πρώτα ο λόγος σε σας
Ερινύες. Πρώτος μιλώντας ο κατήγορος και στη σειρά θα
μας δείξει σωστά τη διάσταση της υπόθεσης.

ΕΡΙΝΥΕΣ Είμαστε πολλές λίγα θα πούμε και συ ν’ απαντάς.
Ερώτηση κι απάντηση. Τη σκότωσες τη μάνα σου;
Αυτό πες πρώτα.
ΟΡΕΣΤΗΣ Τη σκότωσα. Δεν το αρνούμαι.
ΕΡΙΝΥΕΣ Έχασες τον πρώτο γύρο.

ΟΡΕΣΤΗΣ Δε βρήκε χώμα η πλάτη μου και μην καυχιέσαι.
ΕΡΙΝΥΕΣ Τώρα να πεις και πως τη σκότωσες.
ΟΡΕΣΤΗΣ Λέω. Με χέρι σπαθωμένο της πήρα το λαιμό.
ΕΡΙΝΥΕΣ Και ποιος γνωμάτευσε και σ’ έπεισε;
ΟΡΕΣΤΗΣ Οι χρησμοί του θεού που καταθέτει.

ΕΡΙΝΥΕΣ Σου το ‘πε ο θεός να γίνεις μητροκτόνος;
ΟΡΕΣΤΗΣ Δεν την καταριέμαι την τύχη μου. Και τώρα και ποτέ.
ΕΡΙΝΥΕΣ Μόλις σε δαγκώσει η ψήφος θα τα πεις αλλιώς.
ΟΡΕΣΤΗΣ Τα ίδια θα πω. Με συντρέχει κι ο πατέρας απ’ τον
τάφο. ΕΡΙΝΥΕΣ Μάνα σκότωσες. Σε σκοτωμένους ελπίζεις;

ΟΡΕΣΤΗΣ Δυο φόνους έχει στην πλάτη της.
ΕΡΙΝΥΕΣ Πως δύο; Πες το στους δικαστές.
ΟΡΕΣΤΗΣ Τον άντρα της και τον πατέρα μου σκότωσε.
ΕΡΙΝΥΕΣ Τι τα λες; Εκείνη πλήρωσε. Εσύ χρωστάς.
ΟΡΕΣΤΗΣ Γιατί δεν την κυνήγησες ζωντανή κι εκείνη;

ΕΡΙΝΥΕΣ Άλλο αίμα είχε απ’ τον άντρα της.
ΟΡΕΣΤΗΣ Και εγώ έχω της μάνας μου;
ΕΡΙΝΥΕΣ Με τι σ’ έθρεψε στην κοιλιά της φονιά; Το αίμα
της μάνας σου αρνιέσαι;
ΟΡΕΣΤΗΣ Απόλλωνα θεέ! Πες αν έχω δίκιο.

Το έκανα. Και είναι.
Δεν τ’ αρνιέμαι.
Αν όμως δίκαιο ή άδικο το ‘κρινες
πες να το πω. Και κατάθεσε.
ΑΠΟΛΛΩΝ Θα καταθέσω στο μεγάλο τούτο

των θεών δικαστήριο ότι δίκαια έπραξε. Μάντης είμαι
και ψέμα δεν ξέρω.
Και σε γυναίκες και άντρες και σε πόλεις ως τώρα ό,τι
προφήτευσα ο Ζευς, των Ολυμπίων ο πατέρας, το
πρόσταξε. Και μάθε το. Παντοδύναμη η δίκαιη κρίση του.

Και δέξου τη γνώμη του. Λέω λοιπόν.
Απ’ τον πατέρα μου όρκος δεν είναι πιο πάνω.
ΕΡΙΝΥΕΣ Και ο Δίας σου όρισε να πεις
στον Ορέστη τέτοιο χρησμό; Να σεβαστεί
τον πατέρα του ασεβώντας στη μάνα;

ΑΠΟΛΛΩΝ Δεν είναι φόνος απλά. Άντρας γενναίος
σκοτώθηκε εξουσία θεόσταλτη προίκα του είχε.
Και γυναίκα τον σκότωσε. Και όχι να πω
με τόξα πολέμου – σαν Αμαζόνα που ρίχνει και βρίσκει το
στόχο, αλλά όπως θα σας διηγηθώ τώρα. Και

να μ’ ακούσετε Αθηνά και Κριτές και να κρίνετε.
Από πόλεμο γύρισε. Κερδισμένος. Κι αγαπώντας τον
δέχτηκε. Και τον έλουσε. Και όταν τέλειωσε
το λουτρό του, σάβανο πάνω του άπλωσε
και με πέπλο – απόχη σαν αγρίμι

τον τύλιξε. Και τον έκοψε.
Αυτό το τέλος βρήκε
το στρατηλάτη τον παντοδύναμο.
Και τη φόνισσα την παράστησα για να κεντρίσω
τους κριτές που θα κρίνουν.

ΕΡΙΝΥΕΣ Όπως τα λες, τον πατέρα βάζει πάνω απ’ τη μάνα
ο Δίας. Όμως αυτός τον γερο – πατέρα του τον Κρόνο
δεν το έδεσε; Πως τα ταιριάζεις τούτα τ’ αντίθετα;
Μάρτυρες σας βάζω που τ’ ακούτε.
ΑΠΟΛΛΩΝ Κνώδαλα κοσμομίσητα, σιχάματα των θεών!

Κι απ’ τα δεσμά γλιτώνεσαι, υπάρχει τρόπος.
Κι απ’ τα πολλά γιατρεύεσαι.
Αλλά άντρας που το αίμα του θα το ρουφήξει η γη
και πεθάνει μια φορά πέθανε, δεν έχει ανάσταση.
Μόνο γι’ αυτό δεν έχει ξόρκι ο πατέρας μου.

Τα άλλα όλα τα άνω κάτω φέρνει
και χωρίς λαχάνιασμα.
ΕΡΙΝΥΕΣ Κοίτα τώρα πως τα μπερδεύεις να τον σώσεις!
Χύνει το αίμα της μάνας του ανόσια κι
έπειτα στο Άργος στο πατρικό του θα κάθεται!

Σε ποιους δημόσιους βωμούς θα θυσιάζει;
Ποιο σπίτι θ’ αγιαστεί μ’ αυτόν παρόντα;
ΑΠΟΛΛΩΝ Θ’ αποκριθώ, για να δεις την αλήθεια.
Δεν είναι όπως λεν’ ότι η μάνα γεννάει.
Μόνο τροφός του σπόρου είναι.

Ο σπορέας γεννάει. Η μάνα τον φιλεύει μόνο.
Σαν φιλοξενούσα – κι αν δεν τον βλάψει ο Δίας.
Και θα πω απόδειξη.
Μάρτυρας δίπλα σας.
Η κόρη του Δία.

Καμιάς κοιλιάς το σκότος δεν την έθρεψε.
Τέτοιο βλαστάρι και μάνα θεά δεν το γέννησε.
Εγώ Παλλάδα – όπως ξέρω τα τόσα,
την πόλη σου και το λαό σου θα τους μεγαλύνω.
Και τούτον τον έστειλα στον ναό σου να προσπέσει

για να γίνει πιστός σου εις τον αιώνα τον άπαντα
και σύμμαχος να ‘ναι. Και η γενιά του.
Και τούτο που γίνεται τώρα θα ‘ναι
σημείο αναφοράς στους απογόνους.
ΑΘΗΝΑ Αρκετά τα τεκμήρια. Τώρα

θα πουν την κρίση οι κριτές.
ΕΡΙΝΥΕΣ Εγώ τα βέλη μου τα ‘ριξα όλα
και προσμένω απόφαση.
ΑΘΗΝΑ Εσείς; Τι λέτε εσείς να μην έχω ψεγάδι;
ΑΠΟΛΛΩΝ Όσα ακούσατε τ’ ακούσατε σεις οι κριτές.

Κρίνοντας τώρα να σεβαστείτε τον όρκο σας.
ΑΘΗΝΑ Πολίτες της Αθήνας πρώτη φορά δικάζετε για φόνο.
Ακούστε πως ορίζω της δίκης το θεσμό.
Τούτο το δικαστήριο των κριτών θα μείνει αιώνιο στη χώρα του Αιγέα.

Στο βράχο αυτόν τον Άρη – όπου οι Αμαζόνες
όταν ήρθαν φθονώντας το Θησέα,
έχτισαν πύργο στο δικό μας κατάντικρα
και στον Άρη θυσίασαν
– απ’ όπου το όνομα Άρειος Πάγος –

στο βράχο αυτόν, ο Σεβασμός και
ο αδερφός του ο Φόβος θα συγκρατούν την αδικία
μέρα και νύχτα να μην κάνει νόμους
κατά το θέλημά του ο καθένας.
Με λάσπες και βρωμιές ανακατεύοντας

νερό καθαρό να πιείς δε θα βρεις.
Την Αναρχία και την Τυραννία σας διατάζω
να την αρνιέστε οι νοήμονες και
το Φόβο Θεού και Νόμου μην τον διώχνετε.
Δίχως φόβο θνητός πώς να ‘ναι δίκαιος;

Φόβο και σεβασμό στο θεσμό που θεσπίζω
και θα έχετε φρούριο σωτηρίας και της πόλης και
της χώρας, τέτοιο που άλλο αλλού κανένας.
Μήτε ξένος μήτε Έλληνας.
Θεσπίζω λοιπόν τούτο το δικαστήριο

να είναι αδέκαστο και σεβαστό και κριτής αναντίρρητος.
Φρουρός να φρουρεί το δίκιο της πόλης και
την ειρήνη της. Άγρυπνος.
Αυτές τις επισημάνσεις έκανα στο λαό μου για το μέλλον.
Τελειώνω. Σηκωθείτε. Ρίξτε την ψήφο σας.

Δώστε το δίκαιο κατά τον όρκο σας.
(Όσο οι κριτές ψηφίζουν) ΕΡΙΝΥΕΣ Τη δύναμη και το δίκιο
μας να μην τα πατήσετε. Αυτό συμβουλεύω.
ΑΠΟΛΛΩΝ Τους χρησμούς μου και του Δία να φοβηθείτε
σας λέω. Να μην τους πατήσετε.

ΕΡΙΝΥΕΣ Οι φόνοι δεν είναι στον κλήρο σου.
Και Μαντεία αγνά να μαντεύεις δε θα ‘χεις.
ΑΠΟΛΛΩΝ Σφάλμα λοιπόν έκανε ο πατέρας ο Δίας
όταν δέχτηκε ικέτη του τον πρώτο φονιά τον Ιξίονα;
ΕΡΙΝΥΕΣ Όπως το λες. Αν χάσω τη δίκη

θα δράσω. Θα το νιώσει η χώρα.
ΑΠΟΛΛΩΝ Ούτε οι παλιοί ούτε οι νέοι θεοί σε τιμούν.
Εγώ θα κερδίσω.
ΕΡΙΝΥΕΣ Τέτοια έκανες και με τη μοίρα του Φέρη.
Έπεισες τις Μοίρες να κάνουν τους θνητούς αθάνατους.

ΑΠΟΛΛΩΝ Σ’ αυτόν που σε σέβεται και
έχει ανάγκη η βοήθεια σου δίκαιη.
ΕΡΙΝΥΕΣ Χάλασες τους παλιούς θεσμούς.
Αρχαίες θεές και μας ξεγέλασες. Μας πότισες οίνο.
ΑΠΟΛΛΩΝ Θα τη χάσεις τη δίκη.

Ξεθυμασμένο φαρμάκι θα ξερνάς στους εχθρούς σου.
ΕΡΙΝΥΕΣ Ακόμα μικρός είσαι. Και κοροϊδεύεις
μια γριά. Περιμένω ν’ ακούσω την απόφαση.
Όμως για το μετά δίβουλη είμαι.
ΑΘΗΝΑ Τον τελευταίο λόγο τον έχω εγώ.

Θα υπερψηφίσω τον Ορέστη.
Δε με γέννησε μάνα.
Και υποστηρίζω τον άντρα σε όλα. Εκτός απ’ το γάμο.
Με την ψυχή μου τον πατέρα υποστηρίζω,
δε βάζω πιο πάνω της γυναίκας το θάνατο

που τον άντρα της σκότωσε, το στύλο του σπιτιού της.
Και με ισοψηφία ακόμα νικάει ο Ορέστης.
Όσοι κρίνουν λοιπόν ας μετρήσουν
τις ψήφους στις κάλπες.
ΟΡΕΣΤΗΣ Φοίβε Απόλλωνα! Στην κόψη βρίσκομαι.

ΕΡΙΝΥΕΣ Νύχτα Μαύρη. Τα βλέπεις τα έργα τους!
ΟΡΕΣΤΗΣ Ή στη ζωή ή στην κρεμάλα βαδίζω.
ΕΡΙΝΥΕΣ Ή θα γκρεμιστεί ή θα σωθεί ο κόσμος.
ΑΠΟΛΛΩΝ Να μετρήσετε τις ψήφους
σωστά. Δίκαιο μέτρημα.

Μία ψήφος λάθος και ή το άδικο θα τραφεί
και θα μεγαλώσει, ή σπίτια θα σωθούν.
(Μετά το μέτρημα) ΑΘΗΝΑ Αθώος του φόνου.
Οι ψήφοι είναι μισοί μισοί.

ΟΡΕΣΤΗΣ Παλλάδα Αθηνά. Και σωτήρα μου!
Στην πατρική μου γη που την πήραν
με ξανάστησες. Όλοι θα λεν για μένα :
“Αργείος ξανάγινε. Στου πατέρα του
το παλάτι ξαναέγινε αφέντης, χάρη στην Παλλάδα
και στο Φοίβο, και στο Δία τον Μέγα – τον τρίτο

σωτήρα“. Ο Δίας! Αυτός με έσωσε ενάντια
στης μάνας μου τις Μαύρες εκδικήτρες.
Φεύγω τώρα. Γυρίζω στην πατρίδα.
Και ορκίζομαι. Στην πόλη αυτή και
στο λαό της Αργείος κυβερνήτης

δε θα πατήσει πόδι πολέμου.
Εις τον αιώνα τον άπαντα.
Από τον τάφο μου μέσα τους παραβάτες
των όρκων μου σε δεινά θα τους σπρώξω.
Σε δρόμους να κλαινε.

Σε χρησμούς να τους φέρουν σε παγίδες περάσματα
Να λεν’ αχ πως! Να χτυπιώνται.
Αν τηρήσουν τους όρκους μου και αιώνια δέσουν
συμμαχία πολέμου με την πόλη σου Δέσποινα
δίπλα τους θα ‘μαι και προστάτης τους.

Χαίρε Αθηνά Κι ο λαός της Αθήνας ανίκητος να ‘ναι
από τους εχθρούς του. Πάντα. Νικηφόρα να είναι
της σωτηρίας τα όπλα σου. (Φεύγει ο Ορέστης)
ΕΡΙΝΥΕΣ Ουαί Ουαί! Καινούργιοι θεοί! Τους αιώνιους
νόμους μας αρπάξατε. Και τους ρίξατε κάτω.

Ντροπή σε μας φέρατε και ατίμωση.
Φαρμάκι. Πικρή πληρωμή
θα χύσω. Χολή.
Θα τη ρημάξω τη γη σας
Μαρασμού και

θανάτου αρρώστια θα πέσει.
Ω Δίκη! Εκδίκηση!
Πληγές του θανάτου παντού.
Στενάζω.
Με ξεγέλασαν.

Ανυπόφορα αυτά τα πάθη για μένα!
Αλίμονό μας! Αλίμονό μας. Κόρες της Νύχτας.
Ντροπιασμένες. Ανίσχυρες.
ΑΘΗΝΑ Εμένα ν’ ακούτε. Μη χτυπάτε τα στήθια σας.

Δεν νικηθήκατε. Η μοιρασμένη
η κρίση δεν ταπεινώνει.
Υπήρξε καθαρή του Δια η επιμαρτύρηση.
Γιατί αυτός χρησμοδότησε.
Γιατί αυτός του βεβαίωσε τον απλήρωτο φόνο.

Μήτε την οργή σας στη γη μου
να ρίξετε μήτε τη λύπη σας. Μήτε αφρούς
δαιμόνων σιτοδείας να στάξετε
μήτε στο σπόρο μήτε στο ωρίμασμα.
Το δίκιο σας το ομολογώ και ιερές

σας υπόσχομαι κρύπτες στη γη και
πλούσιους βωμούς να θρονιάζεστε δίκαια.
Και του λαού μου οι τιμές οι μεγάλες δε θα σας λείψουν.
ΕΡΙΝΥΕΣ Ουαί Ουαί! Καινούργιοι θεοί! Τους αιώνιους
νόμους μας αρπάξατε. Και τους ρίξατε κάτω.

Ντροπή σε μας φέρατε και ατίμωση.
Φαρμάκι. Πικρή πληρωμή
θα χύσω. Χολή.
Θα τη ρημάξω τη γη σας
Μαρασμού

και θανάτου αρρώστια θα πέσει.
Ω Δίκη! Εκδίκηση!
Πληγές του θανάτου παντού.
Στενάζω.
Με ξεγέλασαν

Ανυπόφορα αυτά τα πάθη για μένα
Αλίμονό μας! Αλίμονό μας. Κόρες της Νύχτας.
Ντροπιασμένες. Ανίσχυρες.
ΑΘΗΝΑ Δε σας ατίμασαν. Ούτε η οργή σας,

θεές, να χτυπήσει τη χώρα μου.
Και τι ν’ απειλώ; Στο Δία στηρίζομαι.
Και τα κλειδιά και το δώμα που φυλάει κλειδωμένο τον
Κεραυνό ο πατέρας μόνη απ’ όλους εγώ τα ξέρω.
Ας μη χρειαστεί. Μην παραφέρεστε συμφορές

και κατάρες μην ξεστομίζεις.
Άκαρπη γλώσσα. Το μαύρο αίμα και
την οργή που σε πνίγει κοίμησέ τα.
Συγκάτοικος μαζί μου και
συντιμώμενη θα ‘σαι. Τι άλλο θέλεις;

Τις θυσίες της γέννας και του γάμου θα χαίρεσαι.
Ευλογημένη θα τη λες την ώρα τούτη. Για πάντα.
ΕΡΙΝΥΕΣ Εγώ να τα πάθω αυτά!
Η πρώτη πανάρχαια θεά. Και να ζω
ντροπιασμένη και άτιμη. Αλίμονό μου,

μανία και οργή ξεφυσώ.
Και εκδίκηση.
Στα πλευρά μου
συστρέφεται πόνος.

Νύχτα μου. Μάνα μου. Άκουσε ! Τις τιμές
τις πανάρχαιες ανίκητοι δόλοι των θεών
μου τις άρπαξαν. Ένα τίποτα μ’ έκαναν.
ΑΘΗΝΑ Δε σε συνερίζομαι. Πρεσβύτερη είσαι
και στη γνώση της πείρας ανώτερη.

Όμως κρίνω κι εγώ. Με προίκισε ο Δίας.
Αν πάρετε τα μάτια σας σε χώρες αλλόφυλες, τούτη
τη γη πολύ θα την κλάψετε.
Τούτη η χώρα στα χρόνια που έρχονται με δόξες θ’ ανθίσει.
Και συ τιμημένη,

δίπλα στο θρόνο του Ερεχθέα θα κάθεσαι.
Κι ομάδες – ομάδες γυναίκες και άντρες
θα σε λιτανεύουν, όσο πουθενά δεν σε λιτάνευσε κανένας.
Στον τόπο μη σέρνεις διχόνοια και
δαγκάνες πληγών που παλαβώνουν

τους νέους στα καλά τους και σκοτώνονται.
Μην τους ανάψεις σαν κοκόρια και
φλογίσεις τον Άρη με αίμα τους και
τον έναν στον άλλον.
Κράτα τον πόλεμο μακρά τους.

Κι ο ερχομός του – αν είναι – τη μανία της δόξας
να σπείρει – μιλώ για πολέμους μεγάλους –
δε μιλώ για ξεσπάσματα πετεινών στον ορνιθώνα.
Αυτά σου προσφέρω. Και διάλεξε. Δώσε και πάρε.
Να σε τιμάει μια χώρα θεοφίλητη.

ΕΡΙΝΥΕΣ Εγώ να τα πάθω αυτά!
Η πρώτη πανάρχαια θεά! Και να ζω
ντροπιασμένη και άτιμη. Αλίμονο.
Μανία κι οργή ξεφυσώ
και εκδίκηση.

Στα πλευρά μου
συστρέφεται πόνος.
Νύχτα μου. Μάνα μου. Άκουσε.
Τις τιμές τις πανάρχαιες ανίκητοι

δόλοι των θεών μου τις άρπαξαν. Ένα τίποτα μ’ έκαναν.
ΑΘΗΝΑ Θα τα λέω και θα τα ξαναλέω τα κέρδη σου.
Να μην πεις ότι Αρχαίες θεές
και τις έδιωξε νέα
κι ο λαός της ασέβαστες.

Αν τιμάς την Πειθώ – γλύκασμα
γλώσσας στα λόγια – θα μείνεις.
Αν αρνηθείς, άσε τη χώρα μου ήσυχη.
Μην πας να τη χαλάσεις με οργές και
ζημιά και τόσο παράτολμα.

Στο χέρι σου είναι να ‘χεις μερίδιο
σε τούτη τη γη και τιμές στους Αιώνες.
(Ξαφνικά και σε άλλη ατμόσφαιρα) ΕΡΙΝΥΕΣ Άνασα Αθηνά.
Τι βωμό θα ‘χω; ΑΘΗΝΑ Αδάκρυτο δέξου.
ΕΡΙΝΥΕΣ Το δέχομαι πες. Ποιες τιμές θα ‘χω;

ΑΘΗΝΑ Στερέωμα σπιτιού. Μόνο με Σένα.
ΕΡΙΝΥΕΣ Τόσο θα μπορώ; Θα το κάνεις;
ΑΘΗΝΑ Ασυμφόριστος όποιος σε σέβεται.
ΕΡΙΝΥΕΣ Με εγγυάσαι για πάντα;
ΑΘΗΝΑ Αν δεν μπορούσα δε θα το έταζα.

ΕΡΙΝΥΕΣ Ξεθυμώνω. Με μάγεψες.
ΑΘΗΝΑ Θα σ’ αγαπήσει η χώρα μου όλη.
ΕΡΙΝΥΕΣ Τι ευχές θέλεις να ευχηθώ για τη χώρα σου;
ΑΘΗΝΑ Ευχές ευτυχίας.
Αγέρες Στεριάς

Ουρανού και Θάλασσας
ηλιόχαρες πνοές να στέλνουν στη χώρα μου.
Θα υπάρχει αφθονία καρπών
και ποιμνίων. Και τους άνομους
να τους παίρνει ρομφαία.

Των δικαίων τη φύτρα – σαν καλός
κηπουρός – τη φροντίζω εγώ.
Τέτοιες ευχές κάνω. Και για
νίκες πολέμου – αν πεις –
καμιά δε θ’ αφήσω να χορτάσει

τη δόξα πιο πολύ απ’ την πόλη μου.
ΕΡΙΝΥΕΣ Θα δεχτώ να συνοικώ με την Παλλάδα
και στην πόλη της δε θ’ ασεβήσω.
Αφού ο παντοδύναμος και του πολέμου
ο θεός, ο Άρης, προπύργιο

τη θέλουν των θεών της Ελλάδας,
βωμό και παραστάτη.
Έτσι προφητεύω
και εύχομαι.

Ζωοδότης ο Ήλιος, να δίνει στη γη
ν’ αναβλύζουν αγαθά και χαρές ατελείωτα.
ΑΘΗΝΑ Για το καλό του λαού,
ορίζω στην πόλη προστάτισσες
τις Μαύρες θεές τις Μεγάλες.

Τα ανθρώπινα όλα αυτές
να τα ορίζουν.
Κι όποιος το χέρι τους
δεν ένιωσε πάνω του,
δεν ξέρει ποιος τα δεινά ξεφυσά και

σε ποιον των γονιών αμαρτίες τον σέρνουν.
Όταν το μάθει φωνάζει και δέρνεται,
αλλά μαύρη οργή σιωπηλή τον τσακίζει.
ΕΡΙΝΥΕΣ Χιονιάς να μη φυσήξει δεντροξηραντής
– ευχή και έργο κάνω –

ούτε λίβας που τα μάτια τυφλώνει των φυτών
να μην περάσει προς τα δω.
Κι αρρώστια των καλών καρπών
να μην πέσει εδώ ποτέ.

Ο Πάνας να βοσκά
κοπάδια καλόγεννα
και να δοξάζουν τους θεούς
τα πλούτη της θείας ετούτης γης.
ΑΘΗΝΑ Ακούτε κριτές τι λεν’ και

πως υπόσχονται.
Οι σεβαστές Ερινύες τα πάντα μπορούν στους θεούς
τ’ Ουρανού και του Άδη. Και τη ζωή των θνητών
ως το τέλος τη φέρνουν,
αλλού με χαρές, κι αλλού

σκοτεινή με το δάκρυ.
ΕΡΙΝΥΕΣ Και τον άγουρο των παλικαριών
το χαλασμό ξορκίζω.
Μοίρες, σεις που ορίζετε,
– θεές και αδερφές μου –

στις κοπέλας
τις καλές δώστε
να καλοπαντρευτούν,
που μπαίνετε
στα σπιτικά και

κάθε ώρα βρίσκεται
ο ίσκιος σας παντού
ο πολυτιμημένος.
ΑΘΗΝΑ Χαίρομαι που χαρίζεστε
καλόψυχα στη χώρα μου.

Και την Πειθώ ευχαριστώ
που γλύκανε τα λόγια και τη γλώσσα μου,
όταν των Ερινύων η εχθρότητα αρνιόταν.
Αλλά νίκησε ο Δίας της Συμφωνίας.
Και η λαχτάρα του καλού

μου έδωσε τη νίκη την αιώνια.
ΕΡΙΝΥΕΣ Των συμφορών η Διχόνοια,
εγώ εύχομαι,
ποτέ να μην ξεσπάσει
στην πόλη.

Μήτε εμφύλιο αίμα οργής να πιεί η γη.
Και να ζητά για το χυμένο
αίμα άλλο αίμα.
Τη χαρά ν’ ανταποδίδουν
αδερφωμένοι οι πολίτες

κι από κοινού
ν’ αποφασίζουν.
Η συμφωνία σώζει απ’ το κακό τους ανθρώπους.
ΑΘΗΝΑ Της συμφωνίας το δρόμο
τον βρίσκουν οι φρόνιμοι.

Τα φοβερά τους τα πρόσωπα αλλάζουν!
Κέρδος μεγάλο είναι στην πόλη.
Φρόνιμες φρόνιμοι
πάντα τιμώντας και σε χώρα
και πόλη δίκαιη μένοντας,

ξακουσμένες θα ζείτε.
ΕΡΙΝΥΕΣ Χαίρετε και να ζείτε τις χαρές του πλούτου.
Χαίρετε πολίτες,
αγαπημένοι του Δία,
αγαπημένοι της αγαπητής Παλλάδας.

Και πάντα να δείχνετε φρόνηση.
Όποιους προστατεύει η Παλλάδα,
ο Δίας τους νοιάζεται.
ΑΘΗΝΑ Και σεις να πάτε στο καλό.
Πρώτη πηγαίνω με το φως

το ιερό αυτής της λιτανείας να σας δείξω τον τόπο σας.
Πηγαίνετε. Κι απ’ τα βάθη της γης,
τιμημένες, το κακό απ’ την πόλη
να διώχνετε και το καλό
να ευλογείτε. Και τη νίκη.

Και σεις άρχοντες,
γιοί του Κραναού, ξεπροβοδίστε
τους καινούργιους φίλους. Και νους αγαθός
– για το καλό – να συντροφεύει τους πολίτες.
ΕΡΙΝΥΕΣ Χαίρετε. Χαίρετε πάλι.

Ξαναεύχομαι. Θνητοί
και θεοί όλης της πόλης.
Τον τόπο και
τον ορισμό μου,
αν σέβεστε,

συμφορά στη ζωή σας δε θα ‘χετε.
ΑΘΗΝΑ Οι ευχές σας καλόδεχτες.
Με αναμμένες λαμπάδες και τις ιέρειες
που υπηρετούν το άγαλμά μου,
σας ξεπροβαδίζω όπως πρέπει,

να πάτε στον τόπο που σας πρέπει.
Όλης της χώρας του Θησέα οι ένδοξοι κάτοικοι θα σας
συνοδεύσουν και παιδιά και γυναίκες και γερόντισσες
σεμνές στα πορφυρόχρωμα ντυμένοι.
Και ν’ ανάψουν της θυσίας οι φωτιές να φωτιστούν.

Να τιμηθούν της γης οι θεές.
Να είναι – για νίκες – καλόγνωμες.
(Οι προπομποί οδηγώντας και προπέμποντας τις Ερινύες)
ΠΡΟΠΟΜΠΟΙ Ελάτε. Με πομπή τιμημένες. Μεγάλες Κόρες

Παρθένες της Νύχτας. – Όλοι κάντε ιερή σιγή.
Στα βάθη της γης και
στα Άδυτα τιμές ζηλευτές σας προσμένουν
– Όλοι ιερή σιγή.

Εσείς σπλαχνικές και δίκαιες,
ελάτε Σεβάσμιες.
Με πομπή λαμπρυνόμενες.
– Τώρα δοξολογείστε. Όλοι ευχηθείτε.
Ευχές και θυσίες πάντα να καινε

για το ποίμνιο. Ο παντεπόπτης ο Δίας και
οι Μοίρες συμφώνησαν.
– Δόξα σε σένα Δόξα! Όλοι επευφημείτε.