Ιλιάδα Τ – Μήνιδος ἀπόρρησις

Ομηρικά Έπη

Πηγή greek-language.gr _ Homer Iliad s
greek-language.gr _ Homer – Iliad and Odyssey

Τ_1Ἠὼς μὲν κροκόπεπλος ἀπ᾽ Ὠκεανοῖο ῥοάων
ὄρνυθ᾽, ἵν᾽ ἀθανάτοισι φόως φέροι ἠδὲ βροτοῖσιν·
ἡ δ᾽ ἐς νῆας ἵκανε θεοῦ πάρα δῶρα φέρουσα.
εὗρε δὲ Πατρόκλῳ περικείμενον ὃν φίλον υἱόν,
Άφηνε του Ωκεανού τα βάθ᾽ η ροδισμένη
Ηώς να φέρει των Θεών το φως και των ανθρώπων·
κι έφερ᾽ η Θέτις του θεού τα δώρ᾽ αυτά στα πλοία.
Ήβρε σιμά στον Πάτροκλο τον ποθητόν υιόν της
Τ_5κλαίοντα λιγέως· πολέες δ᾽ ἀμφ᾽ αὐτὸν ἑταῖροι
μύρονθ᾽· ἡ δ᾽ ἐν τοῖσι παρίστατο δῖα θεάων,
ἔν τ᾽ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε·
«τέκνον ἐμόν, τοῦτον μὲν ἐάσομεν ἀχνύμενοί περ
κεῖσθαι, ἐπεὶ δὴ πρῶτα θεῶν ἰότητι δαμάσθη·
πικρά να κλαίει, και πολλοί τριγύρω του εθρηνούσαν
σύντροφοι, κι η ασύγκριτη θεά σιμά τους ήλθε.
Το χέρι του ᾽πιασε σφικτά, προσφώνησέ τον κι είπε:
«Παιδί μου, αυτόν ν᾽ αφήσομε, με όλο μας τον πόνο,
να κείτεται ως τον δάμασε η βουλή των αθανάτων·
Τ_10τύνη δ᾽ Ἡφαίστοιο πάρα κλυτὰ τεύχεα δέξο,
καλὰ μάλ᾽, οἷ᾽ οὔ πώ τις ἀνὴρ ὤμοισι φόρησεν.»
Ὣς ἄρα φωνήσασα θεὰ κατὰ τεύχε᾽ ἔθηκε
πρόσθεν Ἀχιλλῆος· τὰ δ᾽ ἀνέβραχε δαίδαλα πάντα.
Μυρμιδόνας δ᾽ ἄρα πάντας ἕλε τρόμος, οὐδέ τις ἔτλη
του Ηφαίστου τώρα δέξου εσύ τ᾽ άρματα τα ωραία
που όμοια δεν εφόρεσε κανείς θνητός ακόμη».
Είπε και καθώς έθεσεν εμπρός στον Αχιλλέα
τ᾽ άρματα τα καλότεχνα, κείν᾽ αντηχήσαν όλα.
Οι Μυρμιδόνες τρόμαξαν, κανείς να τ᾽ αντικρίσει
Τ_15ἄντην εἰσιδέειν, ἀλλ᾽ ἔτρεσαν. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς
ὡς εἶδ᾽, ὥς μιν μᾶλλον ἔδυ χόλος, ἐν δέ οἱ ὄσσε
δεινὸν ὑπὸ βλεφάρων ὡς εἰ σέλας ἐξεφάανθεν·
τέρπετο δ᾽ ἐν χείρεσσιν ἔχων θεοῦ ἀγλαὰ δῶρα.
αὐτὰρ ἐπεὶ φρεσὶν ᾗσι τετάρπετο δαίδαλα λεύσσων,
δεν ετολμούσε κι έφυγαν· και άμα τα είδ᾽ εκείνος
μέσα του εχόχλασε η χολή βαθύτερα και αστράψαν
ωσάν φωτιά τα μάτια του· κι ευφραίνετο να πιάνει
τα ωραία δώρα του θεού και αφού να τα θωράει
τα εξαίσια κείνα θαύματα μες στην ψυχή του ευφράνθη,
Τ_20αὐτίκα μητέρα ἣν ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«μῆτερ ἐμή, τὰ μὲν ὅπλα θεὸς πόρεν οἷ᾽ ἐπιεικὲς
ἔργ᾽ ἔμεν ἀθανάτων, μηδὲ βροτὸν ἄνδρα τελέσσαι.
νῦν δ᾽ ἤτοι μὲν ἐγὼ θωρήξομαι· ἀλλὰ μάλ᾽ αἰνῶς
δείδω μή μοι τόφρα Μενοιτίου ἄλκιμον υἱὸν
είπε προς τη μητέρα του: «Τ᾽ άρματα, ω μητέρα,
τέτοια τα χάρισε ο θεός, καθώς να είναι αρμόζει
έργα θεών, και οπού θνητός δεν τα κατασκευάζει.
Και τώρα εγώ θ᾽ αρματωθώ· μόνον πολύ φοβούμαι
μήπως εις τον ανδράγαθον υιόν του Μενοιτίου
Τ_25μυῖαι καδδῦσαι κατὰ χαλκοτύπους ὠτειλὰς
εὐλὰς ἐγγείνωνται, ἀεικίσσωσι δὲ νεκρόν―
ἐκ δ᾽ αἰὼν πέφαται― κατὰ δὲ χρόα πάντα σαπήῃ.»
Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα θεὰ Θέτις ἀργυρόπεζα·
«τέκνον, μή τοι ταῦτα μετὰ φρεσὶ σῇσι μελόντων.
στες ανοικτές λαβωματιές αισχρές βοηθήσουν μύγες
και τα σκουλήκια γεννηθούν και τον νεκρόν να φθείρουν,
αφού τον άφησε η ψυχή, και όλο σαπεί το σώμα».
Κι η ασημόποδη θεά σ᾽ εκείνον αποκρίθη:
«Παιδί μου, αυτόν τον στοχασμόν ποσώς μη βάλει ο νους σου.
Τ_30τῷ μὲν ἐγὼ πειρήσω ἀλαλκεῖν ἄγρια φῦλα,
μυίας, αἵ ῥά τε φῶτας ἀρηϊφάτους κατέδουσιν·
ἤν περ γὰρ κεῖταί γε τελεσφόρον εἰς ἐνιαυτόν,
αἰεὶ τῷ γ᾽ ἔσται χρὼς ἔμπεδος, ἢ καὶ ἀρείων.
ἀλλὰ σύ γ᾽ εἰς ἀγορὴν καλέσας ἥρωας Ἀχαιούς,
Από τες μύγες, άγριες σπορές που κατοτρώγουν
το σκοτωμένο μαχητήν, εγώ θα τον φυλάξω·
κι εάν σταθεί κειτόμενος, όσο να κλείσει ο χρόνος,
άβλαπτο και καλύτερο θα στέκεται το σώμα.
Κάλεσε ωστόσο εις σύνοδον των Αχαιών τους πρώτους
Τ_35μῆνιν ἀποειπὼν Ἀγαμέμνονι, ποιμένι λαῶν,
αἶψα μάλ᾽ ἐς πόλεμον θωρήσσεο, δύσεο δ᾽ ἀλκήν.»
Ὣς ἄρα φωνήσασα μένος πολυθαρσὲς ἐνῆκε,
Πατρόκλῳ δ᾽ αὖτ᾽ ἀμβροσίην καὶ νέκταρ ἐρυθρὸν
στάξε κατὰ ῥινῶν, ἵνα οἱ χρὼς ἔμπεδος εἴη.
και βάλε κάτω τον θυμόν που έχεις στον Ατρείδη,
κι ευθύς ρίξου στον πόλεμον και περιζώσου ανδρείαν».
Είπε και τον εγέμισεν ανδραγαθία και θάρρος
και στα ρουθούνια του νεκρού ρόδινο στάζει νέκταρ
και αμβροσίαν, άφθαρτο το σώμα να κρατήσει.
Τ_40Αὐτὰρ ὁ βῆ παρὰ θῖνα θαλάσσης δῖος Ἀχιλλεὺς
σμερδαλέα ἰάχων, ὦρσεν δ᾽ ἥρωας Ἀχαιούς.
καί ῥ᾽ οἵ περ τὸ πάρος γε νεῶν ἐν ἀγῶνι μένεσκον,
οἵ τε κυβερνῆται καὶ ἔχον οἰήϊα νηῶν
καὶ ταμίαι παρὰ νηυσὶν ἔσαν, σίτοιο δοτῆρες,
Και παίρνει την ακρογιαλιάν ο θείος Αχιλλέας
και με κραυγή τρομακτική σηκώνει τους Αργείους.
Και αυτοί που πάντοτ᾽ έμεναν στην περιοχή των πλοίων,
και όσοι τα πλοία κυβερνούν και στρέφουν το πηδάλι,
οι οικονόμοι, οι μοιρασταί του σίτου, ετρέξαν όλοι
Τ_45καὶ μὴν οἱ τότε γ᾽ εἰς ἀγορὴν ἴσαν, οὕνεκ᾽ Ἀχιλλεὺς
ἐξεφάνη, δηρὸν δὲ μάχης ἐπέπαυτ᾽ ἀλεγεινῆς.
τὼ δὲ δύω σκάζοντε βάτην Ἄρεος θεράποντε,
Τυδεΐδης τε μενεπτόλεμος καὶ δῖος Ὀδυσσεύς,
ἔγχει ἐρειδομένω· ἔτι γὰρ ἔχον ἕλκεα λυγρά·
στην σύνοδον που εφάνηκε και πάλιν ο Πηλείδης
που τόσον έλειπε καιρόν απ᾽ τον σκληρόν αγώνα.
Με χωλό πόδι εβάδιζαν του Άρη δυο βλαστάρια,
Τυδείδης ο ανδράγαθος και ο θείος Οδυσσέας,
και ακούμπαν στα κοντάρια τους, ως ήσαν λαβωμένοι,
Τ_50κὰδ δὲ μετὰ πρώτῃ ἀγορῇ ἵζοντο κιόντες.
αὐτὰρ ὁ δεύτατος ἦλθεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων,
ἕλκος ἔχων· καὶ γὰρ τὸν ἐνὶ κρατερῇ ὑσμίνῃ
οὖτα Κόων Ἀντηνορίδης χαλκήρεϊ δουρί.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντες ἀολλίσθησαν Ἀχαιοί,
και της συνόδου εκάθισαν στες έδρες που ᾽ναι οι πρώτες.
Κατόπιν ήλθεν ύστερος ο μέγας Αγαμέμνων,
είχε κι εκείνος λάβωμα που στον σκληρόν αγώνα
με κονταριά τού άνοιξεν ο Αντηνορίδης Κόων
και ως όλοι ομού συνάχθηκαν οι Αχαιοί, σηκώθη
Τ_55τοῖσι δ᾽ ἀνιστάμενος μετέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
«Ἀτρεΐδη, ἦ ἄρ τι τόδ᾽ ἀμφοτέροισιν ἄρειον
ἔπλετο, σοὶ καὶ ἐμοί, ὅ τε νῶΐ περ ἀχνυμένω κῆρ
θυμοβόρῳ ἔριδι μενεήναμεν εἵνεκα κούρης;
τὴν ὄφελ᾽ ἐν νήεσσι κατακτάμεν Ἄρτεμις ἰῷ,
στη μέση τους και ομίλησεν ο θείος Αχιλλέας:
«Ατρείδη, τάχα ωφέλησεν εκείνο εμάς τους δύο,
εσέ κι εμέ, ότ᾽ άναψε φαρμακερή διχόνοια
τα σωθικά μας και ο θυμός, εξ αφορμής της κόρης;
Να ᾽χε την σβήσ᾽ η Άρτεμις με βέλος την ημέρα
Τ_60ἤματι τῷ ὅτ᾽ ἐγὼν ἑλόμην Λυρνησσὸν ὀλέσσας·
τῶ κ᾽ οὐ τόσσοι Ἀχαιοὶ ὀδὰξ ἕλον ἄσπετον οὖδας
δυσμενέων ὑπὸ χερσίν, ἐμεῦ ἀπομηνίσαντος.
Ἕκτορι μὲν καὶ Τρωσὶ τὸ κέρδιον· αὐτὰρ Ἀχαιοὺς
δηρὸν ἐμῆς καὶ σῆς ἔριδος μνήσεσθαι ὀΐω.
που επόρθησα την Λυρνησσόν, και δούλη την επήρα·
τότε δεν θα εδάγκαναν τόσοι Αχαιοί το χώμα
κάτω απ᾽ τες λόγχες των εχθρών, κι ήτ᾽ ο θυμός μου αιτία.
Ο Έκτωρ απ᾽ την έχθραν μας εκέρδισε και οι Τρώες,
αλλ᾽ οι Αχαιοί πολύν καιρόν θαρρώ θα την θυμούνται.
Τ_65ἀλλὰ τὰ μὲν προτετύχθαι ἐάσομεν ἀχνύμενοί περ,
θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι φίλον δαμάσαντες ἀνάγκῃ·
νῦν δ᾽ ἤτοι μὲν ἐγὼ παύω χόλον, οὐδέ τί με χρὴ
ἀσκελέως αἰεὶ μενεαινέμεν· ἀλλ᾽ ἄγε θᾶσσον
ὄτρυνον πόλεμόνδε κάρη κομόωντας Ἀχαιούς,
Αλλ᾽ ό,τι εγίνη αφήνομεν, αν και μας έχει πλήξει
και πρέπει να δαμάσομεν στα στήθη την ψυχή μας.
Παύω εγώ τώρα την χολήν ότι ποσώς δεν πρέπει
θυμόν να τρέφω αιώνιον· συ μην αργείς ωστόσο
στον πόλεμον τους Αχαιούς αμέσως να σηκώσεις·
Τ_70ὄφρ᾽ ἔτι καὶ Τρώων πειρήσομαι ἀντίον ἐλθών,
αἴ κ᾽ ἐθέλωσ᾽ ἐπὶ νηυσὶν ἰαύειν· ἀλλά τιν᾽ οἴω
ἀσπασίως αὐτῶν γόνυ κάμψειν, ὅς κε φύγῃσι
δηΐου ἐκ πολέμοιο ὑπ᾽ ἔγχεος ἡμετέροιο.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἐχάρησαν ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ
ότι τους Τρώας άντικρυ θα δοκιμάσω αν θέλουν
να ξενυκτούν στα πλοία μας· θαρρώ που όσοι προφθάσουν
να φύγουν απ᾽ τη λόγχη μου και απ᾽ τον δεινόν αγώνα
πολλή χαρά θενά αισθανθούν τα γόνατα να κλίνουν».
Είπεν αυτά κι εχάρηκαν οι Αχαιοί γενναίοι
Τ_75μῆνιν ἀπειπόντος μεγαθύμου Πηλεΐωνος.
τοῖσι δὲ καὶ μετέειπεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων
αὐτόθεν ἐξ ἕδρης, οὐδ᾽ ἐν μέσσοισιν ἀναστάς·
«ὦ φίλοι ἥρωες Δαναοί, θεράποντες Ἄρηος,
ἑσταότος μὲν καλὸν ἀκούειν, οὐδὲ ἔοικεν
που άφησε ο μεγαλόψυχος Πηλείδης το θυμό του.
Και προς αυτούς ομίλησεν ο μέγας Αγαμέμνων
εκείθεν όπου εκάθονταν, χωρίς να προχωρήσει:
«Ήρωες φίλοι Δαναοί, θεράποντες του Άρη,
ν᾽ ακούετ᾽ ανεμπόδιστος όποιος τον λόγον έχει
Τ_80ὑββάλλειν· χαλεπὸν γὰρ ἐπισταμένῳ περ ἐόντι.
ἀνδρῶν δ᾽ ἐν πολλῷ ὁμάδῳ πῶς κέν τις ἀκούσαι
ἢ εἴποι; βλάβεται δὲ λιγύς περ ἐὼν ἀγορητής.
Πηλεΐδῃ μὲν ἐγὼν ἐνδείξομαι· αὐτὰρ οἱ ἄλλοι
σύνθεσθ᾽ Ἀργεῖοι, μῦθόν τ᾽ εὖ γνῶτε ἕκαστος.
η τάξις θέλει· κι έμπειρον η διακοπή πειράζει·
να ειπεί, ν᾽ ακούσει ποιος μπορεί στον θόρυβον που κάνουν
τα πλήθη; Και ψηλόφωνος δειλιάζει δικηγόρος.
Εις τον Πηλείδη τώρα εγώ θα εξηγηθώ κι οι άλλοι
Αργείοι κείνο οπού θα ειπώ καλά νοήσετ᾽ όλοι.
Τ_85πολλάκι δή μοι τοῦτον Ἀχαιοὶ μῦθον ἔειπον,
καί τέ με νεικείεσκον· ἐγὼ δ᾽ οὐκ αἴτιός εἰμι,
ἀλλὰ Ζεὺς καὶ Μοῖρα καὶ ἠεροφοῖτις Ἐρινύς,
οἵ τέ μοι εἰν ἀγορῇ φρεσὶν ἔμβαλον ἄγριον ἄτην,
ἤματι τῷ ὅτ᾽ Ἀχιλλῆος γέρας αὐτὸς ἀπηύρων.
Πολλές φορές οι Αχαιοί μ᾽ ονείδισαν για τούτο,
αλλ᾽ αίτιος δεν είμ᾽ εγώ· αλλά είναι ο Ζευς κι η Μοίρα
και η νυκτοπλάνητη Ερινύς, που την αγρίαν Άτην
τότε μέσα στη σύνοδον εβάλαν εις τον νουν μου,
και του Αχιλλέως πήρα εγώ ο ίδιος το βραβείον.
Τ_90ἀλλὰ τί κεν ῥέξαιμι; θεὸς διὰ πάντα τελευτᾷ.
πρέσβα Διὸς θυγάτηρ Ἄτη, ἣ πάντας ἀᾶται,
οὐλομένη· τῇ μέν θ᾽ ἁπαλοὶ πόδες· οὐ γὰρ ἐπ᾽ οὔδει
πίλναται, ἀλλ᾽ ἄρα ἥ γε κατ᾽ ἀνδρῶν κράατα βαίνει
βλάπτουσ᾽ ἀνθρώπους· κατὰ δ᾽ οὖν ἕτερόν γε πέδησε.
Και τι θα έκανα; Ο θεός τα πάντα κατορθώνει.
Σεβαστή κόρη του Διός η Άτ᾽ η ολεθρία
κατάρατη αερόποδη, το χώμα δεν εγγίζει
ανάερ᾽ από τες κεφαλές γυρίζει των ανθρώπων
για να τους βλάψει, και άσφαλτα έν᾽ απ᾽ τους δυο τους δένει·
Τ_95καὶ γὰρ δή νύ ποτε Ζεὺς ἄσατο, τόν περ ἄριστον
ἀνδρῶν ἠδὲ θεῶν φασ᾽ ἔμμεναι· ἀλλ᾽ ἄρα καὶ τὸν
Ἥρη θῆλυς ἐοῦσα δολοφροσύνῃς ἀπάτησεν,
ἤματι τῷ ὅτ᾽ ἔμελλε βίην Ἡρακληείην
Ἀλκμήνη τέξεσθαι ἐϋστεφάνῳ ἐνὶ Θήβῃ.
τον Δί᾽ ακόμη έβλαψε, που υπέρτατον τον λέγουν
και οι θνητοί κι οι αθάνατοι· όμως και αυτόν η Ήρα
απάτησε αν και αδύνατη με δόλο την ημέραν
εκείνην οπού έμελλε στην πυργωμένη Θήβην
του Ηρακλή την δύναμιν η Αλκμήνη να γεννήσει.
Τ_100ἤτοι ὅ γ᾽ εὐχόμενος μετέφη πάντεσσι θεοῖσι·
“κέκλυτέ μευ, πάντές τε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι,
ὄφρ᾽ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἀνώγει.
σήμερον ἄνδρα φόωσδε μογοστόκος Εἰλείθυια
ἐκφανεῖ, ὃς πάντεσσι περικτιόνεσσιν ἀνάξει,
Ότ᾽ είπε αυτός καυχόμενος στους αθανάτους όλους:
«Σεις όλοι αθάνατοι θεοί, θεές και σεις, ακούτε
ό,τι στα στήθη μου η ψυχή να ειπώ παρακινεί με·
θα φέρει σήμερα στο φως η οδυνοφόρα Ειλείθυια
άνδρα που γύρω των λαών θα βασιλεύσει όλων·
Τ_105τῶν ἀνδρῶν γενεῆς οἵ θ᾽ αἵματος ἐξ ἐμεῦ εἰσί.”
τὸν δὲ δολοφρονέουσα προσηύδα πότνια Ἥρη·
“ψευστήσεις, οὐδ᾽ αὖτε τέλος μύθῳ ἐπιθήσεις.
εἰ δ᾽ ἄγε νῦν μοι ὄμοσσον, Ὀλύμπιε, καρτερὸν ὅρκον,
ἦ μὲν τὸν πάντεσσι περικτιόνεσσιν ἀνάξειν,
κατάγεται απ᾽ το αίμα μου και από την γενεάν μου».
Κι η Ήρα του ᾽πε η σεβαστή με δόλον εις τον νουν της:
«Θα φανείς ψεύτης, δεν θα ιδείς ο λόγος σου να γίνει.
Κι όρκον, Ολύμπιε, δυνατόν, αν θέλεις όμοσέ μου
που όλων τριγύρω των λαών θα βασιλεύσει εκείνος
Τ_110ὅς κεν ἐπ᾽ ἤματι τῷδε πέσῃ μετὰ ποσσὶ γυναικὸς
τῶν ἀνδρῶν οἳ σῆς ἐξ αἵματός εἰσι γενέθλης.”
ὣς ἔφατο· Ζεὺς δ᾽ οὔ τι δολοφροσύνην ἐνόησεν,
ἀλλ᾽ ὄμοσεν μέγαν ὅρκον, ἔπειτα δὲ πολλὸν ἀάσθη.
Ἥρη δ᾽ ἀΐξασα λίπεν ῥίον Οὐλύμποιο,
που μες στα πόδια γυναικός την σήμερον θα πέσει
που να ᾽ναι από το αίμα σου και από την γενεάν σου».
Είπε και δεν ενόησεν ο Ζευς ποσώς τον δόλον,
και όρκον μέγαν όμοσε, και αυτό κακό του εγίνη.
Κι η Ήρ᾽ από την κορυφήν του Ολύμπου εχύθη στ᾽ Άργος
Τ_115καρπαλίμως δ᾽ ἵκετ᾽ Ἄργος Ἀχαιικόν, ἔνθ᾽ ἄρα ᾔδη
ἰφθίμην ἄλοχον Σθενέλου Περσηϊάδαο.
ἡ δ᾽ ἐκύει φίλον υἱόν, ὁ δ᾽ ἕβδομος ἑστήκει μείς·
ἐκ δ᾽ ἄγαγε πρὸ φόωσδε καὶ ἠλιτόμηνον ἐόντα,
Ἀλκμήνης δ᾽ ἀπέπαυσε τόκον, σχέθε δ᾽ Εἰλειθυίας.
το Αχαϊκόν, που εγνώριζεν εκεί του Περσηιάδου
Σθενέλου την ασύγκριτη γυναίκα, οπού βαστούσε
μες στην γαστέρα της παιδί κι εμέτρα επτά φεγγάρια·
και αν και λειπόμηνον στο φως τον έβγαλεν η Ήρα
και της Αλκμήνης κράτησε τη γέννα και τους πόνους
Τ_120αὐτὴ δ᾽ ἀγγελέουσα Δία Κρονίωνα προσηύδα·
“Ζεῦ πάτερ ἀργικέραυνε, ἔπος τί τοι ἐν φρεσὶ θήσω·
ἤδη ἀνὴρ γέγον᾽ ἐσθλός, ὃς Ἀργείοισιν ἀνάξει,
Εὐρυσθεύς, Σθενέλοιο πάϊς Περσηϊάδαο,
σὸν γένος· οὔ οἱ ἀεικὲς ἀνασσέμεν Ἀργείοισιν.”
κι η ίδια το ᾽πε του Διός: «Πατέρ᾽ αστραποφόρε,
άκουσε κάτι· πρόωρα άνδρας λαμπρός γεννήθη
ο Ευρυσθεύς, που βασιλεύς θα είναι των Αργείων,
πατέρας του είναι ο Σθένελος και πάππος ο Περσέας,
γένος σου· και του στέκεται το σκήπτρο των Αργείων».
Τ_125ὣς φάτο, τὸν δ᾽ ἄχος ὀξὺ κατὰ φρένα τύψε βαθεῖαν·
αὐτίκα δ᾽ εἷλ᾽ Ἄτην κεφαλῆς λιπαροπλοκάμοιο
χωόμενος φρεσὶν ᾗσι, καὶ ὤμοσε καρτερὸν ὅρκον
μή ποτ᾽ ἐς Οὔλυμπόν τε καὶ οὐρανὸν ἀστερόεντα
αὖτις ἐλεύσεσθαι Ἄτην, ἣ πάντας ἀᾶται.
Είπε· στα σπλάχνα του Διός δριμύς εμπήκε πόνος.
Την Άτην άρπαξεν ευθύς απ᾽ τες λαμπρές πλεξίδες
με την χολήν εις την καρδιά και όμοσε μέγαν όρκον:
ποτέ στ᾽ αστέρια τ᾽ ουρανού και στες κορφές του Ολύμπου
η Άτη, όλεθρος κοινός, στο εξής να μην πατήσει.
Τ_130ὣς εἰπὼν ἔρριψεν ἀπ᾽ οὐρανοῦ ἀστερόεντος
χειρὶ περιστρέψας· τάχα δ᾽ ἵκετο ἔργ᾽ ἀνθρώπων.
τὴν αἰεὶ στενάχεσχ᾽, ὅθ᾽ ἑὸν φίλον υἱὸν ὁρῷτο
ἔργον ἀεικὲς ἔχοντα ὑπ᾽ Εὐρυσθῆος ἀέθλων.
ὣς καὶ ἐγών, ὅτε δ᾽ αὖτε μέγας κορυθαίολος Ἕκτωρ
Είπε και με το χέρι του την πέταξε από τ᾽ άστρα
σφενδονιστά κι έφθασε αυτή στους τόπους των ανθρώπων.
Πάντοτ᾽ εστέναζε απ᾽ αυτήν όταν τον ποθητόν του
εβασανίζαν οι απρεπείς αγώνες του Ευρυσθέως.
Ομοίως κι εγώ πάντοτε όταν ο μέγας Έκτωρ
Τ_135Ἀργείους ὀλέκεσκεν ἐπὶ πρύμνησι νέεσσιν,
οὐ δυνάμην λελαθέσθ᾽ Ἄτης, ᾗ πρῶτον ἀάσθην.
ἀλλ᾽ ἐπεὶ ἀασάμην καί μευ φρένας ἐξέλετο Ζεύς,
ἂψ ἐθέλω ἀρέσαι, δόμεναί τ᾽ ἀπερείσι᾽ ἄποινα·
ἀλλ᾽ ὄρσευ πόλεμόνδε καὶ ἄλλους ὄρνυθι λαούς.
ακράτητος εθέριζε στες πρύμνες τους Αργείους,
η Άτη, που μ᾽ ετύφλωσε δεν έβγαινε απ᾽ τον νου μου.
Κι εάν τότ᾽ ετυφλώθηκα και ο Ζευς το νου μου επήρε
να το διορθώσω θέλω εγώ με ξαγοράν πλουσίαν·
αλλά σήκω στον πόλεμον και σήκωσε τα πλήθη.
Τ_140δῶρα δ᾽ ἐγὼν ὅδε πάντα παρασχέμεν, ὅσσα τοι ἐλθὼν
χθιζὸς ἐνὶ κλισίῃσιν ὑπέσχετο δῖος Ὀδυσσεύς.
εἰ δ᾽ ἐθέλεις, ἐπίμεινον ἐπειγόμενός περ Ἄρηος,
δῶρα δέ τοι θεράποντες ἐμῆς παρὰ νηὸς ἑλόντες
οἴσουσ᾽, ὄφρα ἴδηαι ὅ τοι μενοεικέα δώσω.»
Και όλα τα δώρα είν᾽ ετοιμα, κείνα που στη σκηνή σου
εχθές που ήλθε σου ᾽ταξεν ο θείος Οδυσσέας·
και, αν θέλεις, στάσου, κράτησε της μάχης την ορμή σου,
τα δώρα οι θεράποντες απ᾽ το δικό μου πλοίον
θενά σου φέρουν για να ιδείς που εξαίσια θα τα δώσω».
Τ_145Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
«Ἀτρεΐδη κύδιστε, ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγάμεμνον,
δῶρα μὲν αἴ κ᾽ ἐθέλῃσθα παρασχέμεν, ὡς ἐπιεικές,
ἤ τ᾽ ἐχέμεν παρὰ σοί· νῦν δὲ μνησώμεθα χάρμης
αἶψα μάλ᾽· οὐ γὰρ χρὴ κλοτοπεύειν ἐνθάδ᾽ ἐόντας
Και ο πτεροπόδης Αχιλλεύς σ᾽ εκείνον αποκρίθη:
«Υγιέ του Ατρέα, τρανέ Αγαμέμνονα, ρηγάρχη τιμημένε,
τα δώρα είναι στο χέρι σου να δώσεις, ως αρμόζει,
ή να κρατήσεις· τώρα εμείς στην μάχην ας χυθούμε·
δεν πρέπει εδώ να τρίβομε με λόγια τον καιρό μας·
Τ_150οὐδὲ διατρίβειν· ἔτι γὰρ μέγα ἔργον ἄρεκτον·
ὥς κέ τις αὖτ᾽ Ἀχιλῆα μετὰ πρώτοισιν ἴδηται
ἔγχεϊ χαλκείῳ Τρώων ὀλέκοντα φάλαγγας.
ὧδέ τις ὑμείων μεμνημένος ἀνδρὶ μαχέσθω.»
Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
το μέγα έργον άπρακτον ακόμη μένει οπίσω·
και όπως και πάλι πρόμαχον θα ιδείτε τον Πηλείδην
να κόβει με τη λόγχη του τες φάλαγγες των Τρώων,
μ᾽ αυτό στον νουν ανδράγαθα καθείς ας πολεμήσει».
Σ᾽ εκείνον ο πολύβουλος απάντησε Οδυσσέας:
Τ_155«μὴ δὴ οὕτως, ἀγαθός περ ἐών, θεοείκελ᾽ Ἀχιλλεῦ,
νήστιας ὄτρυνε προτὶ Ἴλιον υἷας Ἀχαιῶν
Τρωσὶ μαχησομένους, ἐπεὶ οὐκ ὀλίγον χρόνον ἔσται
φύλοπις, εὖτ᾽ ἂν πρῶτον ὁμιλήσωσι φάλαγγες
ἀνδρῶν, ἐν δὲ θεὸς πνεύσῃ μένος ἀμφοτέροισιν.
«Όσο και αν είσαι ασύγκριτος, θεόμορφε Αχιλλέα,
μη προς την Ίλιον νηστικούς στον πόλεμον κινήσεις
τους Αχαιούς, ότι καιρόν δεν θα βαστάξει ολίγον
η μάχη, ευθύς που οι φάλαγγες πιασθούν των ανδρειωμένων,
και στα δυο μέρη ένας θεός φυσήσει την ανδρείαν·
Τ_160ἀλλὰ πάσασθαι ἄνωχθι θοῇς ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιοὺς
σίτου καὶ οἴνοιο· τὸ γὰρ μένος ἐστὶ καὶ ἀλκή.
οὐ γὰρ ἀνὴρ πρόπαν ἦμαρ ἐς ἠέλιον καταδύντα
ἄκμηνος σίτοιο δυνήσεται ἄντα μάχεσθαι·
εἴ περ γὰρ θυμῷ γε μενοινάᾳ πολεμίζειν,
αλλά να φάγουν και να πιουν στες πρύμνες πρόσταξέ 
τους· δύναμις είναι το φαγί και το κρασί του ανθρώπου.
Άνδρας δεν δύναται κανείς ολήμερα ως το δείλι
του εχθρού αντίκρυ αφάγωτος ν᾽ αγωνισθεί στην μάχην·
όσην και αν έχει προθυμιά να μάχεται η ψυχή του,
Τ_165ἀλλά τε λάθρῃ γυῖα βαρύνεται, ἠδὲ κιχάνει
δίψα τε καὶ λιμός, βλάβεται δέ τε γούνατ᾽ ἰόντι.
ὃς δέ κ᾽ ἀνὴρ οἴνοιο κορεσσάμενος καὶ ἐδωδῆς
ἀνδράσι δυσμενέεσσι πανημέριος πολεμίζῃ,
θαρσαλέον νύ οἱ ἦτορ ἐνὶ φρεσίν, οὐδέ τι γυῖα
σιγά-σιγά τα μέλη του βαραίνουν και τον πιάνουν
πείνα και δίψα και δειλά τα γόνατά του τρέμουν·
αλλ᾽ όποιος πρώτ᾽ από φαγί κι από κρασί χορτάσει
και ολημερίς αν πολεμά με τους εχθρούς αντίκρυ
το θάρρος έχει στην ψυχήν, τα μέλη δεν του κόβει
Τ_170πρὶν κάμνει, πρὶν πάντας ἐρωῆσαι πολέμοιο.
ἀλλ᾽ ἄγε λαὸν μὲν σκέδασον καὶ δεῖπνον ἄνωχθι
ὅπλεσθαι· τὰ δὲ δῶρα ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων
οἰσέτω ἐς μέσσην ἀγορήν, ἵνα πάντες Ἀχαιοὶ
ὀφθαλμοῖσιν ἴδωσι, σὺ δὲ φρεσὶ σῇσιν ἰανθῇς.
ο κόπος κι είναι ο ύστερος τον πόλεμον ν᾽ αφήσει.
Σκόρπισε τώρα τον λαόν και ειπέ τους να ετοιμάσουν
το γεύμα· ωστόσ᾽ ο βασιλεύς Ατρείδης ας σου φέρει
τα δώρα εδώ στην σύνοδον να τα θωρήσουν όλοι
οι Αχαιοί και να χαρείς εσύ μες στην ψυχήν σου.
Τ_175ὀμνυέτω δέ τοι ὅρκον ἐν Ἀργείοισιν ἀναστάς,
μή ποτε τῆς εὐνῆς ἐπιβήμεναι ἠδὲ μιγῆναι·
ἣ θέμις ἐστίν, ἄναξ, ἤ τ᾽ ἀνδρῶν ἤ τε γυναικῶν·
καὶ δὲ σοὶ αὐτῷ θυμὸς ἐνὶ φρεσὶν ἵλαος ἔστω.
αὐτὰρ ἔπειτά σε δαιτὶ ἐνὶ κλισίῃς ἀρεσάσθω
Και όρκον αυτός να σου ορκισθεί, στην μέσην των 
Αργείων, που δεν ανέβηκε ποτέ μαζί της εις την κλίνην
όπως το θέλει των ανδρών και γυναικών ο νόμος.
Και συ ο ίδιος πράυνε στα βάθη την ψυχήν σου.
Εις την σκηνήν του με λαμπρό τραπέζι ας σε ημερώσει
Τ_180πιείρῃ, ἵνα μή τι δίκης ἐπιδευὲς ἔχῃσθα.
Ἀτρεΐδη, σὺ δ᾽ ἔπειτα δικαιότερος καὶ ἐπ᾽ ἄλλῳ
ἔσσεαι. οὐ μὲν γάρ τι νεμεσσητὸν βασιλῆα
ἄνδρ᾽ ἀπαρέσσασθαι, ὅτε τις πρότερος χαλεπήνῃ.»
Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπεν ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων·
το δίκαιόν σου ανέλλιπα να λάβεις όπως πρέπει·
και δικαιότερος στο εξής και μ᾽ άλλους θα ᾽σαι, Ατρείδη.
Ότι ποσώς κατάκρισιν δεν έχει βασιλέας
εάν κάποιον παραδίκησε να τον καταπραΰνει».
Και προς αυτόν απάντησεν ο μέγας Αγαμέμνων:
Τ_185«χαίρω σεῦ, Λαερτιάδη, τὸν μῦθον ἀκούσας·
ἐν μοίρῃ γὰρ πάντα διίκεο καὶ κατέλεξας.
ταῦτα δ᾽ ἐγὼν ἐθέλω ὀμόσαι, κέλεται δέ με θυμός,
οὐδ᾽ ἐπιορκήσω πρὸς δαίμονος. αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς
μιμνέτω αὐτόθι τεῖος ἐπειγόμενός περ Ἄρηος·
«Εχάρηκα όπως άκουσα τον λόγον σου, Οδυσσέα,
τα είπες όλα ορθότατα και όπως τα θέλ᾽ η τάξις·
αυτά θα ομώσω πρόθυμος, ως και η ψυχή μού θέλει.
Ουδέ θα γίνω επίορκος εμπρός των αθανάτων.
Και απ᾽ την ορμήν ας κρατηθεί της μάχης ο Πηλείδης
Τ_190μίμνετε δ᾽ ἄλλοι πάντες ἀολλέες, ὄφρα κε δῶρα
ἐκ κλισίης ἔλθῃσι καὶ ὅρκια πιστὰ τάμωμεν.
σοὶ δ᾽ αὐτῷ τόδ᾽ ἐγὼν ἐπιτέλλομαι ἠδὲ κελεύω·
κρινάμενος κούρητας ἀριστῆας Παναχαιῶν
δῶρα ἐμῆς παρὰ νηὸς ἐνεικέμεν, ὅσσ᾽ Ἀχιλῆϊ
και όλοι εδώ μείνετε μαζί, όσο τα δώρα να ᾽λθουν
απ᾽ την σκηνήν και κάμομε των όρκων την θυσίαν.
Και εις σε τον ίδιον τούτο εγώ να κάμεις παραγγέλλω.
Διάλεξε των Παναχαιών τα πρώτα παλικάρια,
τα δώρα όσα ετάξαμεν εχθές στον Αχιλλέα
Τ_195χθιζὸν ὑπέστημεν δώσειν, ἀγέμεν τε γυναῖκας.
Ταλθύβιος δέ μοι ὦκα κατὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν
κάπρον ἑτοιμασάτω, ταμέειν Διί τ᾽ Ἠελίῳ τε.»
Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
«Ἀτρεΐδη κύδιστε, ἄναξ ἀνδρῶν Ἀγάμεμνον,
απ᾽ την σκηνήν μου φέρετε, και αντάμα τες γυναίκες.
Κι έτοιμον ο Ταλθύβιος απ᾽ το στρατόπεδόν μας
χοίρον ας έχει να σφαγεί στον Ήλιον και στον Δία».
Και ο πτεροπόδης Αχιλλεύς σ᾽ εκείνον απαντούσε:
«Ω Αγαμέμνων αρχηγέ, τρισένδοξε Ατρεΐδη,
Τ_200ἄλλοτέ περ καὶ μᾶλλον ὀφέλλετε ταῦτα πένεσθαι,
ὁππότε τις μεταπαυσωλὴ πολέμοιο γένηται
καὶ μένος οὐ τόσον ᾖσιν ἐνὶ στήθεσσιν ἐμοῖσι.
νῦν δ᾽ οἱ μὲν κέαται δεδαϊγμένοι, οὓς ἐδάμασσεν
Ἕκτωρ Πριαμίδης, ὅτε οἱ Ζεὺς κῦδος ἔδωκεν,
αυτά να συγυρίζετε θ᾽ αρμόζει σ᾽ άλλην ώραν
όταν συμβεί ξανάσαμα να γίνει του πολέμου
και να μη καίει τόση ορμή τ᾽ ανδράγαθά μας στήθη.
Σφαγμένοι από τον Έκτορα, που εδόξασεν ο Δίας,
κείτοντ᾽ εκείνοι καταγής, και σεις να ευφρανθούμε
Τ_205ὑμεῖς δ᾽ ἐς βρωτὺν ὀτρύνετον· ἦ τ᾽ ἂν ἔγωγε
νῦν μὲν ἀνώγοιμι πτολεμίζειν υἷας Ἀχαιῶν
νήστιας ἀκμήνους, ἅμα δ᾽ ἠελίῳ καταδύντι
τεύξεσθαι μέγα δόρπον, ἐπὴν τεισαίμεθα λώβην.
πρὶν δ᾽ οὔ πως ἂν ἔμοιγε φίλον κατὰ λαιμὸν ἰείη
στο φαγοπότι θέλετε· καλύτερα να ηθέλαν
και ολονήστικ᾽ οι Αχαιοί στον πόλεμον να ορμήσουν
και άμα βυθίσ᾽ ο ήλιος, να ετοιμασθεί μεγάλο
συμπόσιον, αφού τ᾽ όνειδος εκδικηθούμεν όλο·
όσο για με δεν γίνεται φαγί να μου περάσει,
Τ_210οὐ πόσις οὐδὲ βρῶσις, ἑταίρου τεθνηῶτος,
ὅς μοι ἐνὶ κλισίῃ δεδαϊγμένος ὀξέϊ χαλκῷ
κεῖται ἀνὰ πρόθυρον τετραμμένος, ἀμφὶ δ᾽ ἑταῖροι
μύρονται· τό μοι οὔ τι μετὰ φρεσὶ ταῦτα μέμηλεν,
ἀλλὰ φόνος τε καὶ αἷμα καὶ ἀργαλέος στόνος ἀνδρῶν.»
μήτε πιοτό κατέμπροσθεν του σκοτωμένου φίλου,
που στην σκηνήν μου κείτεται με πόδια τεντωμένα
νεκρός εκεί στα πρόθυρα και γύρω οι φίλοι κλαίουν.
Ώστε τον νουν μου δεν κινούν εκείνα, αλλά μ᾽ ανάφτει
φόνος και αίμα και βαρύς των σκοτωμένων βόγγος».
Τ_215Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«ὦ Ἀχιλεῦ, Πηλῆος υἱέ, μέγα φέρτατ᾽ Ἀχαιῶν,
κρείσσων εἰς ἐμέθεν καὶ φέρτερος οὐκ ὀλίγον περ
ἔγχει, ἐγὼ δέ κε σεῖο νοήματί γε προβαλοίμην
πολλόν, ἐπεὶ πρότερος γενόμην καὶ πλείονα οἶδα.
Σ᾽ αυτόν τότε ο πολύβουλος αντείπεν Οδυσσέας:
«Των Αχαιών υπέρτατε, Πηλείδη Αχιλλέα,
εμέ στην λόγχην ξεπερνάς τωόντι και όχι ολίγο,
αλλ᾽ είμ᾽ εγώ στην νόησιν πολύ καλύτερός σου,
ως έχω χρόνια πλιότερα και πλιότερα έχω μάθει·
Τ_220τῶ τοι ἐπιτλήτω κραδίη μύθοισιν ἐμοῖσιν.
αἶψά τε φυλόπιδος πέλεται κόρος ἀνθρώποισιν,
ἧς τε πλείστην μὲν καλάμην χθονὶ χαλκὸς ἔχευεν,
ἄμητος δ᾽ ὀλίγιστος, ἐπὴν κλίνῃσι τάλαντα
Ζεύς, ὅς τ᾽ ἀνθρώπων ταμίης πολέμοιο τέτυκται.
ώστε συ στέρξε την καρδιά στα λόγια μου να κλίνεις·
του ανθρώπου γρήγορ᾽ έρχεται ο κόρος του πολέμου,
περισσές όπου οι καλαμιές κομμένες πέφτουν χάμου
και ολίγος είναι ο θερισμός, οπόταν του πολέμου
ο οικονόμος που ᾽ναι ο Ζευς, την πλάστιγγά του κλίνει·
Τ_225γαστέρι δ᾽ οὔ πως ἔστι νέκυν πενθῆσαι Ἀχαιούς·
λίην γὰρ πολλοὶ καὶ ἐπήτριμοι ἤματα πάντα
πίπτουσιν· πότε κέν τις ἀναπνεύσειε πόνοιο;
ἀλλὰ χρὴ τὸν μὲν καταθάπτειν ὅς κε θάνῃσι,
νηλέα θυμὸν ἔχοντας, ἐπ᾽ ἤματι δακρύσαντας·
με την γαστέρ᾽ οι Αχαιοί να κλάψουν τους νεκρούς των
δεν γίνεται· ότι αμέτρητοι στην μάχην κάθε ημέραν
πέφτουν· και πότε θα ᾽χαμε ξανάσαμα της λύπης;
Αλλ᾽ όσους πήρε ο θάνατος θα θάπτομεν και δάκρυα
θα χύνομεν αδείλιαστα ολόκληρην ημέραν.
Τ_230ὅσσοι δ᾽ ἂν πολέμοιο περὶ στυγεροῖο λίπωνται,
μεμνῆσθαι πόσιος καὶ ἐδητύος, ὄφρ᾽ ἔτι μᾶλλον
ἀνδράσι δυσμενέεσσι μαχώμεθα νωλεμὲς αἰεί,
ἑσσάμενοι χροῒ χαλκὸν ἀτειρέα. μηδέ τις ἄλλην
λαῶν ὀτρυντὺν ποτιδέγμενος ἰσχαναάσθω·
Αλλ᾽ όσοι από τον πόλεμον τον μισητόν εμείναν
αυτοί θα φάγουν και θα πιουν, όπως εμψυχημένοι
προς τους εχθρούς αδιάκοπα κρατήσομε την μάχην
με τα καλά μας άρματα· μηδέ κανείς θα στέκει
δεύτερην άλλη προσταγή στον πόλεμον ν᾽ ακούσει·
Τ_235ἥδε γὰρ ὀτρυντὺς κακὸν ἔσσεται ὅς κε λίπηται
νηυσὶν ἐπ᾽ Ἀργείων· ἀλλ᾽ ἀθρόοι ὁρμηθέντες
Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοισιν ἐγείρομεν ὀξὺν Ἄρηα.»
Ἦ, καὶ Νέστορος υἷας ὀπάσσατο κυδαλίμοιο,
Φυλεΐδην τε Μέγητα Θόαντά τε Μηριόνην τε
ολέθρια παρακίνησις θα είναι εις όποιον μείνει
οπίσω εις τα καράβια μας· αλλ᾽ όλοι ας πεταχθούμε
ν᾽ ανάψομε τον πόλεμον των ιπποδάμων Τρώων».
Και ως είπ᾽ εκίνησαν μ᾽ αυτόν του Νέστορος τ᾽ αγόρια
και ο Θόας και ο Μελάνιππος και ο Μέγης ο Φιλείδης
Τ_240καὶ Κρειοντιάδην Λυκομήδεα καὶ Μελάνιππον·
βὰν δ᾽ ἴμεν ἐς κλισίην Ἀγαμέμνονος Ἀτρεΐδαο.
αὐτίκ᾽ ἔπειθ᾽ ἅμα μῦθος ἔην, τετέλεστο δὲ ἔργον·
ἑπτὰ μὲν ἐκ κλισίης τρίποδας φέρον, οὕς οἱ ὑπέστη,
αἴθωνας δὲ λέβητας ἐείκοσι, δώδεκα δ᾽ ἵππους·
και ο Μηριόνης και μ᾽ αυτούς ο Λυκομήδης, τέκνον
του Κρέοντος, και στη σκηνήν επήγαιναν του Ατρείδη·
και όπως ειπώθη ο λόγος του το έργον ετελέσθη·
επτά εφέρναν τρίποδες, όσους τους είχε τάξει,
είκοσι λέβητες λαμπρούς, και δώδεκα πουλάρια
Τ_245ἐκ δ᾽ ἄγον αἶψα γυναῖκας ἀμύμονα ἔργα ἰδυίας
ἕπτ᾽, ἀτὰρ ὀγδοάτην Βρισηΐδα καλλιπάρῃον.
χρυσοῦ δὲ στήσας Ὀδυσεὺς δέκα πάντα τάλαντα
ἦρχ᾽, ἅμα δ᾽ ἄλλοι δῶρα φέρον κούρητες Ἀχαιῶν.
καὶ τὰ μὲν ἐν μέσσῃ ἀγορῇ θέσαν, ἂν δ᾽ Ἀγαμέμνων
κι εξαίσιες στα έργα τους κόρες επτά και ογδόην
την Βρισηίδα την καλήν· κι εζύγισ᾽ ο Οδυσσέας
χρυσάφι δέκα τάλαντα, κι εκίνησε αυτός πρώτος
και έφερναν κατόπι του τα δώρα οι πολεμάρχοι
και της συνόδου τα ᾽θεσαν στην μέσην· κι εσηκώθη
Τ_250ἵστατο· Ταλθύβιος δὲ θεῷ ἐναλίγκιος αὐδὴν
κάπρον ἔχων ἐν χερσὶ παρίστατο ποιμένι λαῶν.
Ἀτρεΐδης δὲ ἐρυσσάμενος χείρεσσι μάχαιραν,
ἥ οἱ πὰρ ξίφεος μέγα κουλεὸν αἰὲν ἄωρτο,
κάπρου ἀπὸ τρίχας ἀρξάμενος, Διὶ χεῖρας ἀνασχὼν
ο Ατρείδης· και ο θεόφωνος Ταλθύβιος πλησίον
εις τον ποιμένα των λαών τον χοίρον εκρατούσε·
κι έσυρ᾽ ο Ατρείδης μάχαιραν οπού σιμά στην θήκην
του ξίφους είχε πάντοτε, και αφού απαρχές του χοίρου
τες τρίχες έκοψε μ᾽ αυτήν, κι υψώνοντας τα χέρια
Τ_255εὔχετο· τοὶ δ᾽ ἄρα πάντες ἐπ᾽ αὐτόφιν ἥατο σιγῇ
Ἀργεῖοι κατὰ μοῖραν, ἀκούοντες βασιλῆος.
εὐξάμενος δ᾽ ἄρα εἶπεν ἰδὼν εἰς οὐρανὸν εὐρύν·
«ἴστω νῦν Ζεὺς πρῶτα, θεῶν ὕπατος καὶ ἄριστος,
Γῆ τε καὶ Ἠέλιος καὶ Ἐρινύες, αἵ θ᾽ ὑπὸ γαῖαν
προς τον Κρονίδην εύχονταν, και όλοι τον βασιλέα
ήσυχοι άκουαν αυτού με τάξιν οι Αργείοι.
Και αυτός τον μέγαν ουρανόν κοιτάζοντας ευχόνταν:
«Μάρτυς μου ο Δίας, των θεών ο εξαίσιος, ο πρώτος,
η Γη και ο Ήλιος και οι θεές, οπού στα καταχθόνια
Τ_260ἀνθρώπους τίνυνται, ὅτις κ᾽ ἐπίορκον ὀμόσσῃ,
μὴ μὲν ἐγὼ κούρῃ Βρισηΐδι χεῖρ᾽ ἐπένεικα,
οὔτ᾽ εὐνῆς πρόφασιν κεχρημένος οὔτε τευ ἄλλου.
ἀλλ᾽ ἔμεν᾽ ἀπροτίμαστος ἐνὶ κλισίῃσιν ἐμῇσιν.
εἰ δέ τι τῶνδ᾽ ἐπίορκον, ἐμοὶ θεοὶ ἄλγεα δοῖεν
τους επιόρκους τιμωρούν, οι μαύρες Ερινύες,
που χέρι εγώ δεν άπλωσα στην κόρη του Βρισέως
της κλίνης το αγκάλιασμα, είτ᾽ άλλο ν᾽ απολαύσω,
αλλ᾽ έμεινεν αμάλακτη κει μέσα στες σκηνές μου,
και αν ψεύδομαι, από τους θεούς να πάθ᾽ ό,τι παθαίνει
Τ_265πολλὰ μάλ᾽, ὅσσα διδοῦσιν ὅτίς σφ᾽ ἀλίτηται ὀμόσσας.»
Ἦ, καὶ ἀπὸ στόμαχον κάπρου τάμε νηλέϊ χαλκῷ.
τὸν μὲν Ταλθύβιος πολιῆς ἁλὸς ἐς μέγα λαῖτμα
ῥῖψ᾽ ἐπιδινήσας, βόσιν ἰχθύσιν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς
ἀνστὰς Ἀργείοισι φιλοπτολέμοισι μετηύδα·
ο ασεβής που ψεύτικα το όνομά τους λέγει».
Είπε, τον χοίρον έσφαξε με τη σκληρή λεπίδα
και στους αφρούς της θάλασσας, τα ψάρια να τον φάγουν,
τον έριξε ο Ταλθύβιος· και αμέσως ο Αχιλλέας
ορθός σηκώθη κι έλεγε στη μέση των Αργείων:
Τ_270«Ζεῦ πάτερ, ἦ μεγάλας ἄτας ἄνδρεσσι διδοῖσθα·
οὐκ ἂν δή ποτε θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἐμοῖσιν
Ἀτρεΐδης ὤρινε διαμπερές, οὐδέ κε κούρην
ἦγεν ἐμεῦ ἀέκοντος ἀμήχανος· ἀλλά ποθι Ζεὺς
ἤθελ᾽ Ἀχαιοῖσιν θάνατον πολέεσσι γενέσθαι.
«Δία πατέρα, τους θνητούς πόσο κακά τυφλώνεις·
αλλέως δεν θ᾽ αγρίευε στα βάθη την ψυχή μου
ο Ατρείδης, και στο πείσμα μου δεν θα ᾽παιρνε την κόρη
στην θέλησίν του αμάλακτος· αλλ᾽ ήθελεν ο Δίας
να μας θερίσει ο θάνατος πολλούς ανδρειωμένους·
Τ_275νῦν δ᾽ ἔρχεσθ᾽ ἐπὶ δεῖπνον, ἵνα ξυνάγωμεν Ἄρηα.»
Ὣς ἄρ᾽ ἐφώνησεν, λῦσεν δ᾽ ἀγορὴν αἰψηρήν.
οἱ μὲν ἄρ᾽ ἐσκίδναντο ἑὴν ἐπὶ νῆα ἕκαστος,
δῶρα δὲ Μυρμιδόνες μεγαλήτορες ἀμφεπένοντο,
βὰν δ᾽ ἐπὶ νῆα φέροντες Ἀχιλλῆος θείοιο.
φάγετε τώρα κι έπειτα στη μάχη θα χυθούμε».
Αυτά ᾽πε και την σύνοδον απόλυσε κι εκείνοι
εδώ κι εκεί σκορπίσθηκαν καθένας στη σκηνή του.
Ωστόσον εσυγύριζαν τα δώρα οι Μυρμιδόνες
και εις το καράβι τα ᾽φεραν του θείου Αχιλλέως·
Τ_280καὶ τὰ μὲν ἐν κλισίῃσι θέσαν, κάθισαν δὲ γυναῖκας,
ἵππους δ᾽ εἰς ἀγέλην ἔλασαν θεράποντες ἀγαυοί.
Βρισηῒς δ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτ᾽ ἰκέλη χρυσέῃ Ἀφροδίτῃ,
ὡς ἴδε Πάτροκλον δεδαϊγμένον ὀξέϊ χαλκῷ,
ἀμφ᾽ αὐτῷ χυμένη λίγ᾽ ἐκώκυε, χερσὶ δ᾽ ἄμυσσε
τα δώρα εθέσαν στες σκηνές και έμπασαν τες κόρες
κι επήραν οι θεράποντες τους ίππους στην αγέλην.
Και η Βρισηίς, που της χρυσής ομοίαζε Αφροδίτης,
άμ᾽ είδε αυτού τον Πάτροκλον σφαγμένον του εχύθη
επάνω με ξεφωνητό, και την καλήν μορφή της,
Τ_285στήθεά τ᾽ ἠδ᾽ ἁπαλὴν δειρὴν ἰδὲ καλὰ πρόσωπα.
εἶπε δ᾽ ἄρα κλαίουσα γυνὴ ἐϊκυῖα θεῇσι·
«Πάτροκλέ μοι δειλῇ πλεῖστον κεχαρισμένε θυμῷ,
ζωὸν μέν σε ἔλειπον ἐγὼ κλισίηθεν ἰοῦσα,
νῦν δέ σε τεθνηῶτα κιχάνομαι, ὄρχαμε λαῶν,
τα λευκά στήθη ξέσχιζε, τον απαλόν λαιμό της,
κι είπε η θεόμορφη γυνή στα δάκρυα της πνιγμένη:
«Πάτροκλ᾽, εμέ της άμοιρης, ω πολυαγαπημένε,
σ᾽ άφησα οϊμένα ζωντανόν όταν αναχωρούσα,
γυρίζ᾽, ω βασιλέα μου, να σ᾽ έβρω απεθαμένον.
Τ_290ἂψ ἀνιοῦσ᾽· ὥς μοι δέχεται κακὸν ἐκ κακοῦ αἰεί.
ἄνδρα μὲν ᾧ ἔδοσάν με πατὴρ καὶ πότνια μήτηρ
εἶδον πρὸ πτόλιος δεδαϊγμένον ὀξέϊ χαλκῷ,
τρεῖς τε κασιγνήτους, τούς μοι μία γείνατο μήτηρ,
κηδείους, οἳ πάντες ὀλέθριον ἦμαρ ἐπέσπον.
Από κακό σ᾽ άλλο κακό με κατατρέχ᾽ η μοίρα·
τον άνδρα οπού μου έδωκαν οι σεβαστοί γονείς μου
τον είδα εμπρός στα τείχη μας αιματοκυλισμένον,
και της μητρός μου τρεις υιούς, αδέλφι᾽ αγαπητά μου,
μου τα επήρεν όλα ομού του ολέθρου η μαύρ᾽ ημέρα·
Τ_295οὐδὲ μὲν οὐδέ μ᾽ ἔασκες, ὅτ᾽ ἄνδρ᾽ ἐμὸν ὠκὺς Ἀχιλλεὺς
ἔκτεινεν, πέρσεν δὲ πόλιν θείοιο Μύνητος,
κλαίειν, ἀλλά μ᾽ ἔφασκες Ἀχιλλῆος θείοιο
κουριδίην ἄλοχον θήσειν, ἄξειν τ᾽ ἐνὶ νηυσὶν
ἐς Φθίην, δαίσειν δὲ γάμον μετὰ Μυρμιδόνεσσι.
κι ενώ τον θείον άνδρα μου, τον Μύνητα, ο Πηλείδης
μου φόνευε και πάτησε την πόλιν του, συ μόνος
να κλαίω συ δεν μ᾽ άφηνες, και νύμφην να με κάμεις
του Αχιλλέως μου ᾽λεγες, στην Φθίαν να με φέρεις
να γίνουν οι χαρές αυτού, που οικούν οι Μυρμιδόνες·
Τ_300τῶ σ᾽ ἄμοτον κλαίω τεθνηότα, μείλιχον αἰεί.»
Ὣς ἔφατο κλαίουσ᾽, ἐπὶ δὲ στενάχοντο γυναῖκες,
Πάτροκλον πρόφασιν, σφῶν δ᾽ αὐτῶν κήδε᾽ ἑκάστη.
αὐτὸν δ᾽ ἀμφὶ γέροντες Ἀχαιῶν ἠγερέθοντο
λισσόμενοι δειπνῆσαι· ὁ δ᾽ ἠρνεῖτο στεναχίζων·
γι᾽ αυτήν σου την γλυκύτητα τόσο πικρά σε κλαίω».
Είπε· μαζί της έκλαιαν τον Πάτροκλον κι οι άλλες
και αντί εκείνου η καθεμιά θρηνούσε τους νεκρούς της·
και ολόγυρά του οι βασιλείς τροφήν να πάρει ολίγην
τον παρακάλουν· αλλ᾽ αυτός στενάζοντας αρνείτο:
Τ_305«λίσσομαι, εἴ τις ἔμοιγε φίλων ἐπιπείθεθ᾽ ἑταίρων,
μή με πρὶν σίτοιο κελεύετε μηδὲ ποτῆτος
ἄσασθαι φίλον ἦτορ, ἐπεί μ᾽ ἄχος αἰνὸν ἱκάνει·
δύντα δ᾽ ἐς ἠέλιον μενέω καὶ τλήσομαι ἔμπης.»
Ὣς εἰπὼν ἄλλους μὲν ἀπεσκέδασεν βασιλῆας,
«Αν μ᾽ αγαπάτε, φίλοι μου, μη με στενοχωρείτε
με το πιοτό, με το φαγί να ευφράνω την καρδιά μου,
ενώ ακόμη φοβερή με καταθλίβει λύπη,
και να υποφέρω είμαι καλός, ο Ήλιος ως να δύσει».
Είπε· τους άλλους βασιλείς απόλυσε, κι εμείναν
Τ_310δοιὼ δ᾽ Ἀτρεΐδα μενέτην καὶ δῖος Ὀδυσσεύς,
Νέστωρ Ἰδομενεύς τε γέρων θ᾽ ἱππηλάτα Φοῖνιξ,
τέρποντες πυκινῶς ἀκαχήμενον· οὐδέ τι θυμῷ
τέρπετο, πρὶν πολέμου στόμα δύμεναι αἱματόεντος.
μνησάμενος δ᾽ ἁδινῶς ἀνενείκατο φώνησέν τε·
οι Ατρείδες, ο Ιδομενεύς και ο θείος Οδυσσέας,
ο Νέστωρ με τον Φοίνικα, και τον παρηγορούσαν
με λόγια φρόνιμα, αλλ᾽ αυτός παρηγοριά δεν είχε
ή μες στον λάρυγγα να μπει του αιματηρού πολέμου·
και στεναγμός βγήκε βαθύς απ᾽ την ψυχή του κι είπε:
Τ_315«ἦ ῥά νύ μοί ποτε καὶ σύ, δυσάμμορε, φίλταθ᾽ ἑταίρων,
αὐτὸς ἐνὶ κλισίῃ λαρὸν παρὰ δεῖπνον ἔθηκας
αἶψα καὶ ὀτραλέως, ὁπότε σπερχοίατ᾽ Ἀχαιοὶ
Τρωσὶν ἐφ᾽ ἱπποδάμοισι φέρειν πολύδακρυν Ἄρηα.
νῦν δὲ σὺ μὲν κεῖσαι δεδαϊγμένος, αὐτὰρ ἐμὸν κῆρ
«Άλλοτε, άμοιρε και συ, ω φίλε της καρδιάς μου,
εδώ το γεύμα ευτρέπιζες γρήγορος και όπως πρέπει,
όταν εβιάζοντ᾽ οι Αχαιοί να ορμήσουν και να φέρουν
τον Άρη τον πολύθρηνον στους ιπποδάμους Τρώας·
τώρα συ κείτεσαι νεκρός κι εμένα δεν αφήνει
Τ_320ἄκμηνον πόσιος καὶ ἐδητύος, ἔνδον ἐόντων,
σῇ ποθῇ· οὐ μὲν γάρ τι κακώτερον ἄλλο πάθοιμι,
οὐδ᾽ εἴ κεν τοῦ πατρὸς ἀποφθιμένοιο πυθοίμην,
ὅς που νῦν Φθίηφι τέρεν κατὰ δάκρυον εἴβει
χήτεϊ τοιοῦδ᾽ υἷος· ὁ δ᾽ ἀλλοδαπῷ ἐνὶ δήμῳ
ο πόθος σου μήτε φαγί μήτε πιοτό να πάρω,
ότι κακό χειρότερο να πάθω δεν μπορούσα
και αν άκουα ν᾽ απέθανεν ο γέρος μου πατέρας,
οπού στην Φθίαν τήκεται στα δάκρυα, που του λείπει
τέτοιος υιός, κι εγώ μακριά, να πολεμώ τους Τρώας
Τ_325εἵνεκα ῥιγεδανῆς Ἑλένης Τρωσὶν πολεμίζω·
ἠὲ τὸν ὃς Σκύρῳ μοι ἔνι τρέφεται φίλος υἱός,
εἴ που ἔτι ζώει γε Νεοπτόλεμος θεοειδής.
πρὶν μὲν γάρ μοι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἐώλπει
οἶον ἐμὲ φθίσεσθαι ἀπ᾽ Ἄργεος ἱπποβότοιο
μένω στα ξένα εξ αφορμής της μισητής Ελένης·
ή αυτό που μου ανατρέφεται στην Σκύρον, το παιδί μου
ο θείος ο Νεοπτόλεμος, εάν μου ζει ακόμη.
Άλλην ελπίδα έτρεφα εγώ στα βάθη της ψυχής μου,
μόνος να πέσω εγώ μακράν απ᾽ το ιπποτρόφον Άργος
Τ_330αὐτοῦ ἐνὶ Τροίῃ, σὲ δέ τε Φθίηνδε νέεσθαι,
ὡς ἄν μοι τὸν παῖδα θοῇ ἐνὶ νηῒ μελαίνῃ
Σκυρόθεν ἐξαγάγοις καί οἱ δείξειας ἕκαστα,
κτῆσιν ἐμὴν δμῶάς τε καὶ ὑψερεφὲς μέγα δῶμα.
ἤδη γὰρ Πηλῆά γ᾽ ὀΐομαι ἢ κατὰ πάμπαν
εδώ στην Τροίαν, και να πας οπίσω εσύ στην Φθίαν
και από την Σκύρον το παιδί να βγάλεις εις το πλοίον
μαζί σου να τον οδηγείς και να του δείξεις όλα,
το είναι μου, τους δούλους μου και το υψηλό παλάτι.
Ότι φοβούμαι που ο Πηλεύς ή πεθαμένος είναι
Τ_335τεθνάμεν, ἤ που τυτθὸν ἔτι ζώοντ᾽ ἀκάχησθαι
γήραΐ τε στυγερῷ καὶ ἐμὴν ποτιδέγμενον αἰεὶ
λυγρὴν ἀγγελίην, ὅτ᾽ ἀποφθιμένοιο πύθηται.»
Ὣς ἔφατο κλαίων, ἐπὶ δὲ στενάχοντο γέροντες,
μνησάμενοι τὰ ἕκαστος ἐνὶ μεγάροισιν ἔλειπον·
ή έχ᾽ ημέρες μετρητές και λύπη τον μαραίνει
και τα κακά γεράματα, και πάντοτε αναμένει
είδησις του θανάτου μου να πλήξει την καρδιά του».
Έλεγε κλαίοντας, και ομού και οι βασιλείς στενάζαν,
θυμούμενος καθένας τους στο σπίτι τ᾽ είχε αφήσει.
Τ_340μυρομένους δ᾽ ἄρα τούς γε ἰδὼν ἐλέησε Κρονίων,
αἶψα δ᾽ Ἀθηναίην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«τέκνον ἐμόν, δὴ πάμπαν ἀποίχεαι ἀνδρὸς ἑῆος.
ἦ νύ τοι οὐκέτι πάγχυ μετὰ φρεσὶ μέμβλετ᾽ Ἀχιλλεύς;
κεῖνος ὅ γε προπάροιθε νεῶν ὀρθοκραιράων
Είδε και τους συμπόνεσεν ο Ζευς οπού θρηνούσαν
κι έλεγε προς την Αθηνά: «Ω τέκνον μου, τελείως
το πρόσωπόν σου έστρεψες από τον θείον άνδρα;
Τωόντι πλέον εις τον νουν δεν έχεις τον Πηλείδη;
Τον βλέπεις οπού κάθεται κατέμπροσθεν στα πλοία
Τ_345ἧσται ὀδυρόμενος ἕταρον φίλον· οἱ δὲ δὴ ἄλλοι
οἴχονται μετὰ δεῖπνον, ὁ δ᾽ ἄκμηνος καὶ ἄπαστος.
ἀλλ᾽ ἴθι οἱ νέκταρ τε καὶ ἀμβροσίην ἐρατεινὴν
στάξον ἐνὶ στήθεσσ᾽, ἵνα μή μιν λιμὸς ἵκηται.»
Ὣς εἰπὼν ὄτρυνε πάρος μεμαυῖαν Ἀθήνην·
και κλαίει για τον φίλον του· κι οι άλλοι αναχωρήσαν
να γευματίσουν· και τροφήν να πάρει αυτός δεν θέλει.
Αλλά κατέβα, την γλυκιά να στάξεις αμβροσίαν
και νέκταρ μες στα στήθη του, να μην τον πνίξ᾽ η πείνα».
Και ό,τ᾽ είπ᾽ ο Ζευς η Αθηνά το επιθυμούσε πρώτη·
Τ_350ἡ δ᾽ ἅρπῃ ἐϊκυῖα τανυπτέρυγι λιγυφώνῳ
οὐρανοῦ ἒκ κατεπᾶλτο δι᾽ αἰθέρος. αὐτὰρ Ἀχαιοὶ
αὐτίκα θωρήσσοντο κατὰ στρατόν· ἡ δ᾽ Ἀχιλῆϊ
νέκταρ ἐνὶ στήθεσσι καὶ ἀμβροσίην ἐρατεινὴν
στάξ᾽, ἵνα μή μιν λιμὸς ἀτερπὴς γούναθ᾽ ἵκοιτο·
και όμοια με πλατύπτερο ψιλόφωνο γεράκι
τινάζετ᾽ απ᾽ τον ουρανόν και σχίζει τον αιθέρα
κι ευρέθη εκεί που οπλίζονταν οι Αχαιοί στην μάχην·
και μες στα στήθη την γλυκιά τού έσταξε αμβροσίαν
και νέκταρ, μη τα γόνατα του κόψ᾽ η μαύρη πείνα,
Τ_355αὐτὴ δὲ πρὸς πατρὸς ἐρισθενέος πυκινὸν δῶ
ᾤχετο, τοὶ δ᾽ ἀπάνευθε νεῶν ἐχέοντο θοάων.
ὡς δ᾽ ὅτε ταρφειαὶ νιφάδες Διὸς ἐκποτέονται,
ψυχραί, ὑπὸ ῥιπῆς αἰθρηγενέος Βορέαο,
ὣς τότε ταρφειαὶ κόρυθες λαμπρὸν γανόωσαι
και στου πατρός της γύρισε του μεγαλοδυνάμου
το δώμα και απ᾽ τες πρύμνες των εχύνονταν εκείνοι.
Και ως του Διός χιονοβολές πυκνές πυκνές πετιούνται
οπού ο αιθερογέννητος επάγωσε Βορέας,
όμοια πυκνές αστράφτοντας οι περικεφαλαίες
Τ_360νηῶν ἐκφορέοντο καὶ ἀσπίδες ὀμφαλόεσσαι
θώρηκές τε κραταιγύαλοι καὶ μείλινα δοῦρα.
αἴγλη δ᾽ οὐρανὸν ἷκε, γέλασσε δὲ πᾶσα περὶ χθὼν
χαλκοῦ ὑπὸ στεροπῆς· ὑπὸ δὲ κτύπος ὄρνυτο ποσσὶν
ἀνδρῶν· ἐν δὲ μέσοισι κορύσσετο δῖος Ἀχιλλεύς.
από τες πρύμνες χύνονταν κι οι ομφαλωτές ασπίδες,
οι θώρακες οι ασύντριφτοι, τα φράξινα κοντάρια
και ο τόπος όλος άστραφτεν απ᾽ του χαλκού την λάμψιν
έως τα ύψη τ᾽ ουρανού, και των ποδιών ο κτύπος
εβρόντα, και στην μέσην τους οπλίζετ᾽ ο Αχιλλέας.
Τ_365τοῦ καὶ ὀδόντων μὲν καναχὴ πέλε, τὼ δέ οἱ ὄσσε
λαμπέσθην ὡς εἴ τε πυρὸς σέλας, ἐν δέ οἱ ἦτορ
δῦν᾽ ἄχος ἄτλητον· ὁ δ᾽ ἄρα Τρωσὶν μενεαίνων
δύσετο δῶρα θεοῦ, τά οἱ Ἥφαιστος κάμε τεύχων.
κνημῖδας μὲν πρῶτα περὶ κνήμῃσιν ἔθηκε
Τρίζαν τα δόντια του φρικτά, φωτιά τα μάτια εκαίαν,
θλίψις μεγάλη εβάρυνε τα στήθη του και, ως ήταν
να ξεθυμάνει ακράτητος το μίσος του εις τους Τρώας,
τα άρματά του εζώνονταν, δώρα του Ηφαίστου θεία.
Πρώτα τες κνήμες με λαμπρές κνημίδες περικλείει,
Τ_370καλάς, ἀργυρέοισιν ἐπισφυρίοις ἀραρυίας·
δεύτερον αὖ θώρηκα περὶ στήθεσσιν ἔδυνεν.
ἀμφὶ δ᾽ ἄρ᾽ ὤμοισιν βάλετο ξίφος ἀργυρόηλον
χάλκεον· αὐτὰρ ἔπειτα σάκος μέγα τε στιβαρόν τε
εἵλετο, τοῦ δ᾽ ἀπάνευθε σέλας γένετ᾽ ἠΰτε μήνης.
οπού εθηλυκώνονταν με ολάργυρες περόνες.
Τα στήθη εσκέπασ᾽ έπειτα με θώρακα που λάμπει
χάλκινο, αργυροκᾴρφωτον, εκρέμασε απ᾽ τους ώμους
ξίφος κι επήρε την τρανήν και στερεήν ασπίδα
που έριχνε πέρ᾽ αναλαμπήν ως στρογγυλό φεγγάρι.
Τ_375ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἂν ἐκ πόντοιο σέλας ναύτῃσι φανήῃ
καιομένοιο πυρός, τό τε καίεται ὑψόθ᾽ ὄρεσφι
σταθμῷ ἐν οἰοπόλῳ· τοὺς δ᾽ οὐκ ἐθέλοντας ἄελλαι
πόντον ἐπ᾽ ἰχθυόεντα φίλων ἀπάνευθε φέρουσιν·
ὣς ἀπ᾽ Ἀχιλλῆος σάκεος σέλας αἰθέρ᾽ ἵκανε
Και ως όταν στους θαλασσινούς μακρόθεν από όρος
φέγγει φωτιά που άναψαν στην στάνην οι ποιμένες,
αλλά στο μέγα πέλαγος τους σέρν᾽ η ανεμοζάλη
μακράν από τους ποθητούς· παρόμοια στον αιθέρα
έφθαν᾽ η λάμψη της καλής ασπίδος του Αχιλλέως.
Τ_380καλοῦ δαιδαλέου· περὶ δὲ τρυφάλειαν ἀείρας
κρατὶ θέτο βριαρήν· ἡ δ᾽ ἀστὴρ ὣς ἀπέλαμπεν
ἵππουρις τρυφάλεια, περισσείοντο δ᾽ ἔθειραι
χρύσεαι, ἃς Ἥφαιστος ἵει λόφον ἀμφὶ θαμειάς.
πειρήθη δ᾽ ἕο αὐτοῦ ἐν ἔντεσι δῖος Ἀχιλλεύς,
Εσήκωσε κι εφόρεσε την περικεφαλαίαν
την στερεήν, και η χήτη της ως άστρο εσπιθοβόλα,
καθώς τριγύρω εσείονταν πυκνές χρυσές πλεξίδες,
που ο Ήφαιστος ολόγυρα στον λόφον είχε σύρει.
Κι εδοκιμάσθη στ᾽ άρματα ο θείος Αχιλλέας
Τ_385εἰ οἷ ἐφαρμόσσειε καὶ ἐντρέχοι ἀγλαὰ γυῖα·
τῷ δ᾽ εὖτε πτερὰ γίγνετ᾽, ἄειρε δὲ ποιμένα λαῶν.
ἐκ δ᾽ ἄρα σύριγγος πατρώϊον ἐσπάσατ᾽ ἔγχος,
βριθὺ μέγα στιβαρόν· τὸ μὲν οὐ δύνατ᾽ ἄλλος Ἀχαιῶν
πάλλειν, ἀλλά μιν οἶος ἐπίστατο πῆλαι Ἀχιλλεύς,
ελεύθερ᾽ αν του άρμοζαν προς τα λαμπρά του μέλη·
και αυτά σηκώναν σαν φτερά τον μέγαν πολεμάρχον·
και από την θήκην έσυρε το πατρικό κοντάρι
βαρύ, μεγάλο, στερεό, που άλλος δεν μπορούσε
να σείσει από τους Αχαιούς, ή μόνος ο Αχιλλέας,
Τ_390Πηλιάδα μελίην, τὴν πατρὶ φίλῳ πόρε Χείρων
Πηλίου ἐκ κορυφῆς φόνον ἔμμεναι ἡρώεσσιν·
ἵππους δ᾽ Αὐτομέδων τε καὶ Ἄλκιμος ἀμφιέποντες
ζεύγνυον· ἀμφὶ δὲ καλὰ λέπαδν᾽ ἕσαν, ἐν δὲ χαλινοὺς
γαμφηλῇς ἔβαλον, κατὰ δ᾽ ἡνία τεῖναν ὀπίσσω
φράξο απ᾽ το Πήλιο βουνό, που του πατρός του ο Χείρων
είχε χαρίσει φονικό να είναι των ηρώων.
Ο Αυτομέδων έζευε και ο Άλκιμος τους ίππους·
τους έζωναν με όμορφα ζυγόλουρα κι εβάλαν
στα στόματα τους χαλινούς και οπίσω προς την έδραν
Τ_395κολλητὸν ποτὶ δίφρον. ὁ δὲ μάστιγα φαεινὴν
χειρὶ λαβὼν ἀραρυῖαν ἐφ᾽ ἵπποιιν ἀνόρουσεν,
Αὐτομέδων· ὄπιθεν δὲ κορυσσάμενος βῆ Ἀχιλλεύς,
τεύχεσι παμφαίνων ὥς τ᾽ ἠλέκτωρ Ὑπερίων,
σμερδαλέον δ᾽ ἵπποισιν ἐκέκλετο πατρὸς ἑοῖο·
τα χαλινάρια τέντωσαν· κι επάνω στο ζευγάρι
με την ωραίαν μάστιγα επήδησε ο Αυτομέδων.
Οπίσω ανέβη ολόλαμπρος ως ήλιος ο Αχιλλέας
κι εφώναξε τρομακτικά στους ίππους του πατρός του:
«Ξάνθε, Βαλίε, θρέμματα θαυμάσια της Ποδάργης,
Τ_400«Ξάνθε τε καὶ Βαλίε, τηλεκλυτὰ τέκνα Ποδάργης,
ἄλλως δὴ φράζεσθε σαωσέμεν ἡνιοχῆα
ἂψ Δαναῶν ἐς ὅμιλον, ἐπεί χ᾽ ἕωμεν πολέμοιο,
μηδ᾽ ὡς Πάτροκλον λίπετ᾽ αὐτόθι τεθνηῶτα.»
Τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπὸ ζυγόφι προσέφη πόδας αἰόλος ἵππος
τώρα τον κυβερνήτην σας καλύτερα σκεφθείτε
οπίσω να τον σώσετε στων Δαναών τα πλήθη
όλην αφού χορτάσομεν την δίψαν του πολέμου,
όχι ως τον Πάτροκλον νεκρόν αυτού να τον αφήστε».
Του αντείπε κάτω απ᾽ τον ζυγόν ο γοργοπόδης Ξάνθος
Τ_405Ξάνθος, ἄφαρ δ᾽ ἤμυσε καρήατι· πᾶσα δὲ χαίτη
ζεύγλης ἐξεριποῦσα παρὰ ζυγὸν οὖδας ἵκανεν·
αὐδήεντα δ᾽ ἔθηκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη·
«καὶ λίην σ᾽ ἔτι νῦν γε σαώσομεν, ὄβριμ᾽ Ἀχιλλεῦ·
ἀλλά τοι ἐγγύθεν ἦμαρ ὀλέθριον· οὐδέ τοι ἡμεῖς
την κεφαλήν του κλίνοντας βαθιά και όλ᾽ η χαίτη
από την ζεύγην ξέπεσε και έφθανε στο χώμα·
φωνητικόν τον έκαμεν η Ήρα η λευκοχέρα:
«Για τώρα θα σε σώσομεν, ανδράγαθε Αχιλλέα,
αλλ᾽ είναι η ώρα σου κοντά, δεν πταίμ᾽ εμείς αλλ᾽ είναι
Τ_410αἴτιοι, ἀλλὰ θεός τε μέγας καὶ Μοῖρα κραταιή.
οὐδὲ γὰρ ἡμετέρῃ βραδυτῆτί τε νωχελίῃ τε
Τρῶες ἀπ᾽ ὤμοιιν Πατρόκλου τεύχε᾽ ἕλοντο·
ἀλλὰ θεῶν ὤριστος, ὃν ἠΰκομος τέκε Λητώ,
ἔκταν᾽ ἐνὶ προμάχοισι καὶ Ἕκτορι κῦδος ἔδωκε.
μέγας θεός ο αίτιος κι η ανίκητ᾽ είναι η μοίρα·
και όχι από αμέλειαν ποτέ και οκνηριά δική μας
απ᾽ τ᾽ άρματα τον Πάτροκλον εγύμνωσαν οι Τρώες·
αλλ᾽ ο εξαίσιος των θεών τον φόνευσεν, ο Φοίβος,
μες στους προμάχους κι έδωσε στον Έκτορα την δόξαν·
Τ_415νῶϊ δὲ καί κεν ἅμα πνοιῇ Ζεφύροιο θέοιμεν,
ἥν περ ἐλαφροτάτην φάσ᾽ ἔμμεναι· ἀλλὰ σοὶ αὐτῷ
μόρσιμόν ἐστι θεῷ τε καὶ ἀνέρι ἶφι δαμῆναι.»
Ὣς ἄρα φωνήσαντος Ἐρινύες ἔσχεθον αὐδήν.
τὸν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
και του Ζεφύρου την πνοήν οπού γοργότατ᾽ είναι,
μπορούμ᾽ εμείς να φθάσομεν· αλλά και σένα η μοίρα
από θεόν και από θνητόν διόρισε να πέσεις».
Και ως είπε τούτου την φωνήν τού κόψαν οι Ερινύες.
Εβάρυνεν ο Αχιλλεύς και του ᾽πε: «Προμαντεύεις
Τ_420«Ξάνθε, τί μοι θάνατον μαντεύεαι; οὐδέ τί σε χρή.
εὖ νυ τὸ οἶδα καὶ αὐτὸς ὅ μοι μόρος ἐνθάδ᾽ ὀλέσθαι,
νόσφι φίλου πατρὸς καὶ μητέρος· ἀλλὰ καὶ ἔμπης
οὐ λήξω πρὶν Τρῶας ἅδην ἐλάσαι πολέμοιο.»
Ἦ ῥα, καὶ ἐν πρώτοις ἰάχων ἔχε μώνυχας ἵππους.
Ξάνθε, σ᾽ εμέ τον θάνατον; Και μόνος το γνωρίζω,
ότι να πέσω εδώ μακράν των ποθητών γονέων
η μοίρα μου διόρισεν· αλλ᾽ όμως δεν θα παύσω,
πριν ή τους Τρώας αρκετά στην μάχην τρικυμίσω».
Είπε κι εκίνα με κραυγήν τα δυνατά πουλάρια.

Τα σχόλια είναι κλειστά.