diaforos

Αὐτὰρ ἐπεὶ διά τε σκόλοπας καὶ τάφρον ἔβησαν
φεύγοντες, πολλοὶ δὲ δάμεν Δαναῶν ὑπὸ χερσίν,
οἱ μὲν δὴ παρ᾽ ὄχεσφιν ἐρητύοντο μένοντες,
χλωροὶ ὑπαὶ δείους, πεφοβημένοι· ἔγρετο δὲ Ζεὺς

5 Ἴδης ἐν κορυφῇσι παρὰ χρυσοθρόνου Ἥρης,
στῆ δ᾽ ἄρ᾽ ἀναΐξας, ἴδε δὲ Τρῶας καὶ Ἀχαιούς,
τοὺς μὲν ὀρινομένους, τοὺς δὲ κλονέοντας ὄπισθεν
Ἀργείους, μετὰ δέ σφι Ποσειδάωνα ἄνακτα·
Ἕκτορα δ᾽ ἐν πεδίῳ ἴδε κείμενον, ἀμφὶ δ᾽ ἑταῖροι

10 ἥαθ᾽, ὁ δ᾽ ἀργαλέῳ ἔχετ᾽ ἄσθματι κῆρ ἀπινύσσων,
αἷμ᾽ ἐμέων, ἐπεὶ οὔ μιν ἀφαυρότατος βάλ᾽ Ἀχαιῶν.
τὸν δὲ ἰδὼν ἐλέησε πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε,
δεινὰ δ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν Ἥρην πρὸς μῦθον ἔειπεν·
«ἦ μάλα δὴ κακότεχνος, ἀμήχανε, σὸς δόλος, Ἥρη,

15 Ἕκτορα δῖον ἔπαυσε μάχης, ἐφόβησε δὲ λαούς.
οὐ μὰν οἶδ᾽ εἰ αὖτε κακορραφίης ἀλεγεινῆς
πρώτη ἐπαύρηαι καί σε πληγῇσιν ἱμάσσω.
ἦ οὐ μέμνῃ ὅτε τ᾽ ἐκρέμω ὑψόθεν, ἐκ δὲ ποδοῖιν
ἄκμονας ἧκα δύω, περὶ χερσὶ δὲ δεσμὸν ἴηλα

20 χρύσεον ἄρρηκτον; σὺ δ᾽ ἐν αἰθέρι καὶ νεφέλῃσιν
ἐκρέμω· ἠλάστεον δὲ θεοὶ κατὰ μακρὸν Ὄλυμπον,
λῦσαι δ᾽ οὐκ ἐδύναντο παρασταδόν· ὃν δὲ λάβοιμι
ῥίπτασκον τεταγὼν ἀπὸ βηλοῦ, ὄφρ᾽ ἂν ἵκηται
γῆν ὀλιγηπελέων· ἐμὲ δ᾽ οὐδ᾽ ὧς θυμὸν ἀνίει

25 ἀζηχὴς ὀδύνη Ἡρακλῆος θείοιο,
τὸν σὺ ξὺν Βορέῃ ἀνέμῳ πεπιθοῦσα θυέλλας
πέμψας ἐπ᾽ ἀτρύγετον πόντον, κακὰ μητιόωσα,
καί μιν ἔπειτα Κόωνδ᾽ εὖ ναιομένην ἀπένεικας.
τὸν μὲν ἐγὼν ἔνθεν ῥυσάμην καὶ ἀνήγαγον αὖτις

30 Ἄργος ἐς ἱππόβοτον, καὶ πολλά περ ἀθλήσαντα.
τῶν σ᾽ αὖτις μνήσω, ἵν᾽ ἀπολλήξῃς ἀπατάων,
ὄφρα ἴδῃ ἤν τοι χραίσμῃ φιλότης τε καὶ εὐνή,
ἣν ἐμίγης ἐλθοῦσα θεῶν ἄπο καί μ᾽ ἀπάτησας.»
Ὣς φάτο, ῥίγησεν δὲ βοῶπις πότνια Ἥρη,

35 καί μιν φωνήσασ᾽ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«ἴστω νῦν τόδε Γαῖα καὶ Οὐρανὸς εὐρὺς ὕπερθε
καὶ τὸ κατειβόμενον Στυγὸς ὕδωρ, ὅς τε μέγιστος
ὅρκος δεινότατός τε πέλει μακάρεσσι θεοῖσι,
σή θ᾽ ἱερὴ κεφαλὴ καὶ νωΐτερον λέχος αὐτῶν

40 κουρίδιον, τὸ μὲν οὐκ ἂν ἐγώ ποτε μὰψ ὀμόσαιμι·
μὴ δι᾽ ἐμὴν ἰότητα Ποσειδάων ἐνοσίχθων
πημαίνει Τρῶάς τε καὶ Ἕκτορα, τοῖσι δ᾽ ἀρήγει,
ἀλλά που αὐτὸν θυμὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει,
τειρομένους δ᾽ ἐπὶ νηυσὶν ἰδὼν ἐλέησεν Ἀχαιούς.

45 αὐτάρ τοι καὶ κείνῳ ἐγὼ παραμυθησαίμην
τῇ ἴμεν ᾗ κεν δὴ σύ, κελαινεφές, ἡγεμονεύῃς.»
Ὣς φάτο, μείδησεν δὲ πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε,
καί μιν ἀμειβόμενος ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«εἰ μὲν δὴ σύ γ᾽ ἔπειτα, βοῶπις πότνια Ἥρη,

50 ἶσον ἐμοὶ φρονέουσα μετ᾽ ἀθανάτοισι καθίζοις,
τῶ κε Ποσειδάων γε, καὶ εἰ μάλα βούλεται ἄλλῃ,
αἶψα μεταστρέψειε νόον μετὰ σὸν καὶ ἐμὸν κῆρ.
ἀλλ᾽ εἰ δή ῥ᾽ ἐτεόν γε καὶ ἀτρεκέως ἀγορεύεις,
ἔρχεο νῦν μετὰ φῦλα θεῶν, καὶ δεῦρο κάλεσσον

55 Ἶρίν τ᾽ ἐλθέμεναι καὶ Ἀπόλλωνα κλυτότοξον,
ὄφρ᾽ ἡ μὲν μετὰ λαὸν Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
ἔλθῃ, καὶ εἴπῃσι Ποσειδάωνι ἄνακτι
παυσάμενον πολέμοιο τὰ ἃ πρὸς δώμαθ᾽ ἱκέσθαι,
Ἕκτορα δ᾽ ὀτρύνῃσι μάχην ἐς Φοῖβος Ἀπόλλων,

60 αὖτις δ᾽ ἐμπνεύσῃσι μένος, λελάθῃ δ᾽ ὀδυνάων
αἳ νῦν μιν τείρουσι κατὰ φρένας, αὐτὰρ Ἀχαιοὺς
αὖτις ἀποστρέψῃσιν ἀνάλκιδα φύζαν ἐνόρσας,
φεύγοντες δ᾽ ἐν νηυσὶ πολυκλήϊσι πέσωσι
Πηλεΐδεω Ἀχιλῆος· ὁ δ᾽ ἀνστήσει ὃν ἑταῖρον

65 Πάτροκλον· τὸν δὲ κτενεῖ ἔγχεϊ φαίδιμος Ἕκτωρ
Ἰλίου προπάροιθε, πολέας ὀλέσαντ᾽ αἰζηοὺς
τοὺς ἄλλους, μετὰ δ᾽ υἱὸν ἐμὸν Σαρπηδόνα δῖον.
τοῦ δὲ χολωσάμενος κτενεῖ Ἕκτορα δῖος Ἀχιλλεύς.
ἐκ τοῦ δ᾽ ἄν τοι ἔπειτα παλίωξιν παρὰ νηῶν

70 αἰὲν ἐγὼ τεύχοιμι διαμπερές, εἰς ὅ κ᾽ Ἀχαιοὶ
Ἴλιον αἰπὺ ἕλοιεν Ἀθηναίης διὰ βουλάς.
τὸ πρὶν δ᾽ οὔτ᾽ ἄρ᾽ ἐγὼ παύω χόλον οὔτε τιν᾽ ἄλλον
ἀθανάτων Δαναοῖσιν ἀμυνέμεν ἐνθάδ᾽ ἐάσω,
πρίν γε τὸ Πηλεΐδαο τελευτηθῆναι ἐέλδωρ,

75 ὥς οἱ ὑπέστην πρῶτον, ἐμῷ δ᾽ ἐπένευσα κάρητι,
ἤματι τῷ ὅτ᾽ ἐμεῖο θεὰ Θέτις ἥψατο γούνων,
λισσομένη τιμῆσαι Ἀχιλλῆα πτολίπορθον.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε θεὰ λευκώλενος Ἥρη,
βῆ δ᾽ ἐξ Ἰδαίων ὀρέων ἐς μακρὸν Ὄλυμπον.

80 ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἂν ἀΐξῃ νόος ἀνέρος, ὅς τ᾽ ἐπὶ πολλὴν
γαῖαν ἐληλουθὼς φρεσὶ πευκαλίμῃσι νοήσῃ,
«ἔνθ᾽ εἴην, ἢ ἔνθα», μενοινήῃσί τε πολλά,
ὣς κραιπνῶς μεμαυῖα διέπτατο πότνια Ἥρη·
ἵκετο δ᾽ αἰπὺν Ὄλυμπον, ὁμηγερέεσσι δ᾽ ἐπῆλθεν

85 ἀθανάτοισι θεοῖσι Διὸς δόμῳ· οἱ δὲ ἰδόντες
πάντες ἀνήϊξαν καὶ δεικανόωντο δέπασσιν.
ἡ δ᾽ ἄλλους μὲν ἔασε, Θέμιστι δὲ καλλιπαρῄῳ
δέκτο δέπας· πρώτη γὰρ ἐναντίη ἦλθε θέουσα,
καί μιν φωνήσασ᾽ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

90 «Ἥρη, τίπτε βέβηκας; ἀτυζομένῃ δὲ ἔοικας·
ἦ μάλα δή σε φόβησε Κρόνου πάϊς, ὅς τοι ἀκοίτης.»
Τὴν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα θεὰ λευκώλενος Ἥρη·
«μή με, θεὰ Θέμι, ταῦτα διείρεο· οἶσθα καὶ αὐτή,
οἷος κείνου θυμὸς ὑπερφίαλος καὶ ἀπηνής.

95 ἀλλὰ σύ γ᾽ ἄρχε θεοῖσι δόμοις ἔνι δαιτὸς ἐΐσης·
ταῦτα δὲ καὶ μετὰ πᾶσιν ἀκούσεαι ἀθανάτοισιν,
οἷα Ζεὺς κακὰ ἔργα πιφαύσκεται· οὐδέ τί φημι
πᾶσιν ὁμῶς θυμὸν κεχαρησέμεν, οὔτε βροτοῖσιν
οὔτε θεοῖς, εἴ πέρ τις ἔτι νῦν δαίνυται εὔφρων.»

100 Ἡ μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰποῦσα καθέζετο πότνια Ἥρη,
ὄχθησαν δ᾽ ἀνὰ δῶμα Διὸς θεοί· ἡ δὲ γέλασσε
χείλεσιν, οὐδὲ μέτωπον ἐπ᾽ ὀφρύσι κυανέῃσιν
ἰάνθη· πᾶσιν δὲ νεμεσσηθεῖσα μετηύδα·
«νήπιοι, οἳ Ζηνὶ μενεαίνομεν ἀφρονέοντες·

105 ἦ ἔτι μιν μέμαμεν καταπαυσέμεν ἆσσον ἰόντες
ἢ ἔπει ἠὲ βίῃ· ὁ δ᾽ ἀφήμενος οὐκ ἀλεγίζει
οὐδ᾽ ὄθεται· φησὶν γὰρ ἐν ἀθανάτοισι θεοῖσι
κάρτεΐ τε σθένεΐ τε διακριδὸν εἶναι ἄριστος.
τῶ ἔχεθ᾽ ὅττι κεν ὔμμι κακὸν πέμπῃσιν ἑκάστῳ.

110 ἤδη γὰρ νῦν ἔλπομ᾽ Ἄρηΐ γε πῆμα τετύχθαι·
υἱὸς γάρ οἱ ὄλωλε μάχῃ ἔνι, φίλτατος ἀνδρῶν,
Ἀσκάλαφος, τόν φησιν ὃν ἔμμεναι ὄβριμος Ἄρης.»
Ὣς ἔφατ᾽, αὐτὰρ Ἄρης θαλερὼ πεπλήγετο μηρὼ
χερσὶ καταπρηνέσσ᾽, ὀλοφυρόμενος δ᾽ ἔπος ηὔδα·

115 «μὴ νῦν μοι νεμεσήσετ᾽, Ὀλύμπια δώματ᾽ ἔχοντες,
τείσασθαι φόνον υἷος ἰόντ᾽ ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν,
εἴ πέρ μοι καὶ μοῖρα Διὸς πληγέντι κεραυνῷ
κεῖσθαι ὁμοῦ νεκύεσσι μεθ᾽ αἵματι καὶ κονίῃσιν.»
Ὣς φάτο, καί ῥ᾽ ἵππους κέλετο Δεῖμόν τε Φόβον τε

120 ζευγνύμεν, αὐτὸς δ᾽ ἔντε᾽ ἐδύσετο παμφανόωντα.
ἔνθα κ᾽ ἔτι μείζων τε καὶ ἀργαλεώτερος ἄλλος
πὰρ Διὸς ἀθανάτοισι χόλος καὶ μῆνις ἐτύχθη,
εἰ μὴ Ἀθήνη πᾶσι περιδείσασα θεοῖσιν
ὦρτο διὲκ προθύρου, λίπε δὲ θρόνον ἔνθα θάασσε,

125 τοῦ δ᾽ ἀπὸ μὲν κεφαλῆς κόρυθ᾽ εἵλετο καὶ σάκος ὤμων,
ἔγχος δ᾽ ἔστησε στιβαρῆς ἀπὸ χειρὸς ἑλοῦσα
χάλκεον· ἡ δ᾽ ἐπέεσσι καθάπτετο θοῦρον Ἄρηα·
«μαινόμενε, φρένας ἠλέ, διέφθορας· ἦ νύ τοι αὔτως
οὔατ᾽ ἀκουέμεν ἐστί, νόος δ᾽ ἀπόλωλε καὶ αἰδώς.

130 οὐκ ἀΐεις ἅ τέ φησι θεὰ λευκώλενος Ἥρη,
ἣ δὴ νῦν πὰρ Ζηνὸς Ὀλυμπίου εἰλήλουθεν;
ἦ ἐθέλεις αὐτὸς μὲν ἀναπλήσας κακὰ πολλὰ
ἂψ ἴμεν Οὔλυμπόνδε καὶ ἀχνύμενός περ ἀνάγκῃ,
αὐτὰρ τοῖς ἄλλοισι κακὸν μέγα πᾶσι φυτεῦσαι;

135 αὐτίκα γὰρ Τρῶας μὲν ὑπερθύμους καὶ Ἀχαιοὺς
λείψει, ὁ δ᾽ ἡμέας εἶσι κυδοιμήσων ἐς Ὄλυμπον,
μάρψει δ᾽ ἑξείης ὅς τ᾽ αἴτιος ὅς τε καὶ οὐκί.
τῶ σ᾽ αὖ νῦν κέλομαι μεθέμεν χόλον υἷος ἑῆος·
ἤδη γάρ τις τοῦ γε βίην καὶ χεῖρας ἀμείνων

140 ἢ πέφατ᾽, ἢ καὶ ἔπειτα πεφήσεται· ἀργαλέον δὲ
πάντων ἀνθρώπων ῥῦσθαι γενεήν τε τόκον τε.»
Ὣς εἰποῦσ᾽ ἵδρυσε θρόνῳ ἔνι θοῦρον Ἄρηα.
Ἥρη δ᾽ Ἀπόλλωνα καλέσσατο δώματος ἐκτὸς
Ἶρίν θ᾽, ἥ τε θεοῖσι μετάγγελος ἀθανάτοισι,

145 καί σφεας φωνήσασ᾽ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Ζεὺς σφὼ εἰς Ἴδην κέλετ᾽ ἐλθέμεν ὅττι τάχιστα·
αὐτὰρ ἐπὴν ἔλθητε, Διός τ᾽ εἰς ὦπα ἴδησθε,
ἕρδειν ὅττι κε κεῖνος ἐποτρύνῃ καὶ ἀνώγῃ.»
Ἡ μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰποῦσα πάλιν κίε πότνια Ἥρη,

150 ἕζετο δ᾽ εἰνὶ θρόνῳ· τὼ δ᾽ ἀΐξαντε πετέσθην.
Ἴδην δ᾽ ἵκανον πολυπίδακα, μητέρα θηρῶν,
εὗρον δ᾽ εὐρύοπα Κρονίδην ἀνὰ Γαργάρῳ ἄκρῳ
ἥμενον· ἀμφὶ δέ μιν θυόεν νέφος ἐστεφάνωτο.
τὼ δὲ πάροιθ᾽ ἐλθόντε Διὸς νεφεληγερέταο

155 στήτην· οὐδέ σφωϊν ἰδὼν ἐχολώσατο θυμῷ,
ὅττι οἱ ὦκ᾽ ἐπέεσσι φίλης ἀλόχοιο πιθέσθην.
Ἶριν δὲ προτέρην ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«βάσκ᾽ ἴθι, Ἶρι ταχεῖα, Ποσειδάωνι ἄνακτι
πάντα τάδ᾽ ἀγγεῖλαι, μηδὲ ψευδάγγελος εἶναι.

160 παυσάμενόν μιν ἄνωχθι μάχης ἠδὲ πτολέμοιο
ἔρχεσθαι μετὰ φῦλα θεῶν ἢ εἰς ἅλα δῖαν.
εἰ δέ μοι οὐκ ἐπέεσσ᾽ ἐπιπείσεται, ἀλλ᾽ ἀλογήσει,
φραζέσθω δὴ ἔπειτα κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμὸν
μή μ᾽ οὐδὲ κρατερός περ ἐὼν ἐπιόντα ταλάσσῃ

165 μεῖναι, ἐπεί ἑο φημὶ βίῃ πολὺ φέρτερος εἶναι
καὶ γενεῇ πρότερος· τοῦ δ᾽ οὐκ ὄθεται φίλον ἦτορ
ἶσον ἐμοὶ φάσθαι, τόν τε στυγέουσι καὶ ἄλλοι.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις,
βῆ δὲ κατ᾽ Ἰδαίων ὀρέων εἰς Ἴλιον ἱρήν.

170 ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἂν ἐκ νεφέων πτῆται νιφὰς ἠὲ χάλαζα
ψυχρὴ ὑπὸ ῥιπῆς αἰθρηγενέος Βορέαο,
ὣς κραιπνῶς μεμαυῖα διέπτατο ὠκέα Ἶρις,
ἀγχοῦ δ᾽ ἱσταμένη προσέφη κλυτὸν ἐννοσίγαιον·
«ἀγγελίην τινά τοι, γαιήοχε κυανοχαῖτα,

175 ἦλθον δεῦρο φέρουσα παραὶ Διὸς αἰγιόχοιο.
παυσάμενόν σε κέλευσε μάχης ἠδὲ πτολέμοιο
ἔρχεσθαι μετὰ φῦλα θεῶν ἢ εἰς ἅλα δῖαν.
εἰ δέ οἱ οὐκ ἐπέεσσ᾽ ἐπιπείσεαι, ἀλλ᾽ ἀλογήσεις,
ἠπείλει καὶ κεῖνος ἐναντίβιον πολεμίξων

180 ἐνθάδ᾽ ἐλεύσεσθαι· σὲ δ᾽ ὑπεξαλέασθαι ἄνωγε
χεῖρας, ἐπεὶ σέο φησὶ βίῃ πολὺ φέρτερος εἶναι
καὶ γενεῇ πρότερος· σὸν δ᾽ οὐκ ὄθεται φίλον ἦτορ
ἶσόν οἱ φάσθαι, τόν τε στυγέουσι καὶ ἄλλοι.»
Τὴν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη κλυτὸς ἐννοσίγαιος·

185 «ὢ πόποι, ἦ ῥ᾽ ἀγαθός περ ἐὼν ὑπέροπλον ἔειπεν,
εἴ μ᾽ ὁμότιμον ἐόντα βίῃ ἀέκοντα καθέξει.
τρεῖς γάρ τ᾽ ἐκ Κρόνου εἰμὲν ἀδελφεοί, οὓς τέκετο ῾Ρέα,
Ζεὺς καὶ ἐγώ, τρίτατος δ᾽ Ἀΐδης, ἐνέροισιν ἀνάσσων.
τριχθὰ δὲ πάντα δέδασται, ἕκαστος δ᾽ ἔμμορε τιμῆς·

190 ἤτοι ἐγὼν ἔλαχον πολιὴν ἅλα ναιέμεν αἰεὶ
παλλομένων, Ἀΐδης δ᾽ ἔλαχε ζόφον ἠερόεντα,
Ζεὺς δ᾽ ἔλαχ᾽ οὐρανὸν εὐρὺν ἐν αἰθέρι καὶ νεφέλῃσι·
γαῖα δ᾽ ἔτι ξυνὴ πάντων καὶ μακρὸς Ὄλυμπος.
τῶ ῥα καὶ οὔ τι Διὸς βέομαι φρεσίν, ἀλλὰ ἕκηλος

195 καὶ κρατερός περ ἐὼν μενέτω τριτάτῃ ἐνὶ μοίρῃ.
χερσὶ δὲ μή τί με πάγχυ κακὸν ὣς δειδισσέσθω·
θυγατέρεσσιν γάρ τε καὶ υἱάσι βέλτερον εἴη
ἐκπάγλοις ἐπέεσσιν ἐνισσέμεν, οὓς τέκεν αὐτός,
οἵ ἑθεν ὀτρύνοντος ἀκούσονται καὶ ἀνάγκῃ.»

200 Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα ποδήνεμος ὠκέα Ἶρις·
«οὕτω γὰρ δή τοι, γαιήοχε κυανοχαῖτα,
τόνδε φέρω Διὶ μῦθον ἀπηνέα τε κρατερόν τε,
ἦ τι μεταστρέψεις; στρεπταὶ μέν τε φρένες ἐσθλῶν.
οἶσθ᾽ ὡς πρεσβυτέροισιν Ἐρινύες αἰὲν ἕπονται.»

205 Τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε Ποσειδάων ἐνοσίχθων·
«Ἶρι θεά, μάλα τοῦτο ἔπος κατὰ μοῖραν ἔειπες·
ἐσθλὸν καὶ τὸ τέτυκται, ὅτ᾽ ἄγγελος αἴσιμα εἰδῇ.
ἀλλὰ τόδ᾽ αἰνὸν ἄχος κραδίην καὶ θυμὸν ἱκάνει,
ὁππότ᾽ ἂν ἰσόμορον καὶ ὁμῇ πεπρωμένον αἴσῃ

210 νεικείειν ἐθέλῃσι χολωτοῖσιν ἐπέεσσιν.
ἀλλ᾽ ἤτοι νῦν μέν κε νεμεσσηθεὶς ὑποείξω·
ἄλλο δέ τοι ἐρέω, καὶ ἀπειλήσω τό γε θυμῷ·
αἴ κεν ἄνευ ἐμέθεν καὶ Ἀθηναίης ἀγελείης,
Ἥρης Ἑρμείω τε καὶ Ἡφαίστοιο ἄνακτος,

215 Ἰλίου αἰπεινῆς πεφιδήσεται, οὐδ᾽ ἐθελήσει
ἐκπέρσαι, δοῦναι δὲ μέγα κράτος Ἀργείοισιν,
ἴστω τοῦθ᾽, ὅτι νῶϊν ἀνήκεστος χόλος ἔσται.»
Ὣς εἰπὼν λίπε λαὸν Ἀχαιϊκὸν ἐννοσίγαιος,
δῦνε δὲ πόντον ἰών, πόθεσαν δ᾽ ἥρωες Ἀχαιοί.

220 καὶ τότ᾽ Ἀπόλλωνα προσέφη νεφεληγερέτα Ζεύς·
«ἔρχεο νῦν, φίλε Φοῖβε, μεθ᾽ Ἕκτορα χαλκοκορυστήν·
ἤδη μὲν γάρ τοι γαιήοχος ἐννοσίγαιος
οἴχεται εἰς ἅλα δῖαν, ἀλευάμενος χόλον αἰπὺν
ἡμέτερον· μάλα γάρ κε μάχης ἐπύθοντο καὶ ἄλλοι,

225 οἵ περ ἐνέρτεροί εἰσι θεοί, Κρόνον ἀμφὶς ἐόντες.
ἀλλὰ τόδ᾽ ἠμὲν ἐμοὶ πολὺ κέρδιον ἠδέ οἱ αὐτῷ
ἔπλετο, ὅττι πάροιθε νεμεσσηθεὶς ὑπόειξε
χεῖρας ἐμάς, ἐπεὶ οὔ κεν ἀνιδρωτί γε τελέσθη.
ἀλλὰ σύ γ᾽ ἐν χείρεσσι λάβ᾽ αἰγίδα θυσσανόεσσαν,

230 τῇ μάλ᾽ ἐπισσείων φοβέειν ἥρωας Ἀχαιούς·
σοὶ δ᾽ αὐτῷ μελέτω, ἑκατηβόλε, φαίδιμος Ἕκτωρ·
τόφρα γὰρ οὖν οἱ ἔγειρε μένος μέγα, ὄφρ᾽ ἂν Ἀχαιοὶ
φεύγοντες νῆάς τε καὶ Ἑλλήσποντον ἵκωνται.
κεῖθεν δ᾽ αὐτὸς ἐγὼ φράσομαι ἔργον τε ἔπος τε,

235 ὥς κε καὶ αὖτις Ἀχαιοὶ ἀναπνεύσωσι πόνοιο.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἄρα πατρὸς ἀνηκούστησεν Ἀπόλλων,
βῆ δὲ κατ᾽ Ἰδαίων ὀρέων, ἴρηκι ἐοικὼς
ὠκέϊ φασσοφόνῳ, ὅς τ᾽ ὤκιστος πετεηνῶν.
εὗρ᾽ υἱὸν Πριάμοιο δαΐφρονος, Ἕκτορα δῖον,

240 ἥμενον, οὐδ᾽ ἔτι κεῖτο, νέον δ᾽ ἐσαγείρετο θυμόν,
ἀμφὶ ἓ γιγνώσκων ἑτάρους· ἀτὰρ ἆσθμα καὶ ἱδρὼς
παύετ᾽, ἐπεί μιν ἔγειρε Διὸς νόος αἰγιόχοιο.
ἀγχοῦ δ᾽ ἱστάμενος προσέφη ἑκάεργος Ἀπόλλων·
«Ἕκτορ, υἱὲ Πριάμοιο, τίη δὲ σὺ νόσφιν ἀπ᾽ ἄλλων

245 ἧσ᾽ ὀλιγηπελέων; ἦ πού τί σε κῆδος ἱκάνει;»
Τὸν δ᾽ ὀλιγοδρανέων προσέφη κορυθαίολος Ἕκτωρ·
«τίς δὲ σύ ἐσσι φέριστε θεῶν, ὅς μ᾽ εἴρεαι ἄντην;
οὐκ ἀΐεις ὅ με νηυσὶν ἔπι πρύμνῃσιν Ἀχαιῶν
οὓς ἑτάρους ὀλέκοντα βοὴν ἀγαθὸς βάλεν Αἴας

250 χερμαδίῳ πρὸς στῆθος, ἔπαυσε δὲ θούριδος ἀλκῆς;
καὶ δὴ ἔγωγ᾽ ἐφάμην νέκυας καὶ δῶμ᾽ Ἀΐδαο
ἤματι τῷδ᾽ ἵξεσθαι, ἐπεὶ φίλον ἄϊον ἦτορ.»
Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπεν ἄναξ ἑκάεργος Ἀπόλλων·
«θάρσει νῦν· τοῖόν τοι ἀοσσητῆρα Κρονίων

255 ἐξ Ἴδης προέηκε παρεστάμεναι καὶ ἀμύνειν,
Φοῖβον Ἀπόλλωνα χρυσάορον, ὅς σε πάρος περ
ῥύομ᾽, ὁμῶς αὐτόν τε καὶ αἰπεινὸν πτολίεθρον.
ἀλλ᾽ ἄγε νῦν ἱππεῦσιν ἐπότρυνον πολέεσσι
νηυσὶν ἔπι γλαφυρῇσιν ἐλαυνέμεν ὠκέας ἵππους·

260 αὐτὰρ ἐγὼ προπάροιθε κιὼν ἵπποισι κέλευθον
πᾶσαν λειανέω, τρέψω δ᾽ ἥρωας Ἀχαιούς.»
Ὣς εἰπὼν ἔμπνευσε μένος μέγα ποιμένι λαῶν.
ὡς δ᾽ ὅτε τις στατὸς ἵππος, ἀκοστήσας ἐπὶ φάτνῃ,
δεσμὸν ἀπορρήξας θείῃ πεδίοιο κροαίνων,

265 εἰωθὼς λούεσθαι ἐϋρρεῖος ποταμοῖο,
κυδιόων· ὑψοῦ δὲ κάρη ἔχει, ἀμφὶ δὲ χαῖται
ὤμοις ἀΐσσονται· ὁ δ᾽ ἀγλαΐηφι πεποιθώς,
ῥίμφα ἑ γοῦνα φέρει μετά τ᾽ ἤθεα καὶ νομὸν ἵππων·
ὣς Ἕκτωρ λαιψηρὰ πόδας καὶ γούνατ᾽ ἐνώμα

270 ὀτρύνων ἱππῆας, ἐπεὶ θεοῦ ἔκλυεν αὐδήν.
οἱ δ᾽ ὥς τ᾽ ἢ ἔλαφον κεραὸν ἢ ἄγριον αἶγα
ἐσσεύαντο κύνες τε καὶ ἀνέρες ἀγροιῶται·
τὸν μέν τ᾽ ἠλίβατος πέτρη καὶ δάσκιος ὕλη
εἰρύσατ᾽, οὐδ᾽ ἄρα τέ σφι κιχήμεναι αἴσιμον ἦεν·

275 τῶν δέ θ᾽ ὑπὸ ἰαχῆς ἐφάνη λὶς ἠϋγένειος
εἰς ὁδόν, αἶψα δὲ πάντας ἀπέτραπε καὶ μεμαῶτας·
ὣς Δαναοὶ ἧος μὲν ὁμιλαδὸν αἰὲν ἕποντο,
νύσσοντες ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισιν·
αὐτὰρ ἐπεὶ ἴδον Ἕκτορ᾽ ἐποιχόμενον στίχας ἀνδρῶν,

280 τάρβησαν, πᾶσιν δὲ παραὶ ποσὶ κάππεσε θυμός.
Τοῖσι δ᾽ ἔπειτ᾽ ἀγόρευε Θόας, Ἀνδραίμονος υἱός,
Αἰτωλῶν ὄχ᾽ ἄριστος, ἐπιστάμενος μὲν ἄκοντι,
ἐσθλὸς δ᾽ ἐν σταδίῃ· ἀγορῇ δέ ἑ παῦροι Ἀχαιῶν
νίκων, ὁππότε κοῦροι ἐρίσσειαν περὶ μύθων·

285 ὅ σφιν ἐϋφρονέων ἀγορήσατο καὶ μετέειπεν·
«ὢ πόποι, ἦ μέγα θαῦμα τόδ᾽ ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶμαι,
οἷον δ᾽ αὖτ᾽ ἐξαῦτις ἀνέστη κῆρας ἀλύξας
Ἕκτωρ· ἦ θήν μιν μάλα ἔλπετο θυμὸς ἑκάστου
χερσὶν ὑπ᾽ Αἴαντος θανέειν Τελαμωνιάδαο.

290 ἀλλά τις αὖτε θεῶν ἐρρύσατο καὶ ἐσάωσεν
Ἕκτορ᾽, ὃ δὴ πολλῶν Δαναῶν ὑπὸ γούνατ᾽ ἔλυσεν,
ὡς καὶ νῦν ἔσσεσθαι ὀΐομαι· οὐ γὰρ ἄτερ γε
Ζηνὸς ἐριγδούπου πρόμος ἵσταται ὧδε μενοινῶν.
ἀλλ᾽ ἄγεθ᾽, ὡς ἂν ἐγὼν εἴπω, πειθώμεθα πάντες.

295 πληθὺν μὲν ποτὶ νῆας ἀνώξομεν ἀπονέεσθαι·
αὐτοὶ δ᾽, ὅσσοι ἄριστοι ἐνὶ στρατῷ εὐχόμεθ᾽ εἶναι,
στήομεν, εἴ κεν πρῶτον ἐρύξομεν ἀντιάσαντες,
δούρατ᾽ ἀνασχόμενοι· τὸν δ᾽ οἴω καὶ μεμαῶτα
θυμῷ δείσεσθαι Δαναῶν καταδῦναι ὅμιλον.»

300 Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα τοῦ μάλα μὲν κλύον ἠδ᾽ ἐπίθοντο·
οἱ μὲν ἄρ᾽ ἀμφ᾽ Αἴαντα καὶ Ἰδομενῆα ἄνακτα,
Τεῦκρον Μηριόνην τε Μέγην τ᾽, ἀτάλαντον Ἄρηϊ,
ὑσμίνην ἤρτυνον, ἀριστῆας καλέσαντες,
Ἕκτορι καὶ Τρώεσσιν ἐναντίον· αὐτὰρ ὀπίσσω

305 ἡ πληθὺς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν ἀπονέοντο.
Τρῶες δὲ προὔτυψαν ἀολλέες, ἦρχε δ᾽ ἄρ᾽ Ἕκτωρ
μακρὰ βιβάς· πρόσθεν δὲ κί᾽ αὐτοῦ Φοῖβος Ἀπόλλων
εἱμένος ὤμοιιν νεφέλην, ἔχε δ᾽ αἰγίδα θοῦριν,
δεινὴν ἀμφιδάσειαν ἀριπρεπέ᾽, ἣν ἄρα χαλκεὺς

310 Ἥφαιστος Διὶ δῶκε φορήμεναι ἐς φόβον ἀνδρῶν·
τὴν ἄρ᾽ ὅ γ᾽ ἐν χείρεσσιν ἔχων ἡγήσατο λαῶν.
Ἀργεῖοι δ᾽ ὑπέμειναν ἀολλέες, ὦρτο δ᾽ ἀϋτὴ
ὀξεῖ᾽ ἀμφοτέρωθεν, ἀπὸ νευρῆφι δ᾽ ὀϊστοὶ
θρῷσκον· πολλὰ δὲ δοῦρα θρασειάων ἀπὸ χειρῶν

315 ἄλλα μὲν ἐν χροῒ πήγνυτ᾽ ἀρηϊθόων αἰζηῶν,
πολλὰ δὲ καὶ μεσσηγύ, πάρος χρόα λευκὸν ἐπαυρεῖν
ἐν γαίῃ ἵσταντο λιλαιόμενα χροὸς ἆσαι.
ὄφρα μὲν αἰγίδα χερσὶν ἔχ᾽ ἀτρέμα Φοῖβος Ἀπόλλων,
τόφρα μάλ᾽ ἀμφοτέρων βέλε᾽ ἥπτετο, πῖπτε δὲ λαός.

320 αὐτὰρ ἐπεὶ κατ᾽ ἐνῶπα ἰδὼν Δαναῶν ταχυπώλων
σεῖσ᾽, ἐπὶ δ᾽ αὐτὸς ἄϋσε μάλα μέγα, τοῖσι δὲ θυμὸν
ἐν στήθεσσιν ἔθελξε, λάθοντο δὲ θούριδος ἀλκῆς.
οἱ δ᾽ ὥς τ᾽ ἠὲ βοῶν ἀγέλην ἢ πῶϋ μέγ᾽ οἰῶν
θῆρε δύω κλονέωσι μελαίνης νυκτὸς ἀμολγῷ,

325 ἐλθόντ᾽ ἐξαπίνης σημάντορος οὐ παρεόντος,
ὣς ἐφόβηθεν Ἀχαιοὶ ἀνάλκιδες· ἐν γὰρ Ἀπόλλων
ἧκε φόβον, Τρωσὶν δὲ καὶ Ἕκτορι κῦδος ὄπαζεν.
Ἔνθα δ᾽ ἀνὴρ ἕλεν ἄνδρα κεδασθείσης ὑσμίνης.
Ἕκτωρ μὲν Στιχίον τε καὶ Ἀρκεσίλαον ἔπεφνε,

330 τὸν μὲν Βοιωτῶν ἡγήτορα χαλκοχιτώνων,
τὸν δὲ Μενεσθῆος μεγαθύμου πιστὸν ἑταῖρον·
Αἰνείας δὲ Μέδοντα καὶ Ἴασον ἐξενάριξεν.
ἤτοι ὁ μὲν νόθος υἱὸς Ὀϊλῆος θείοιο
ἔσκε Μέδων, Αἴαντος ἀδελφεός· αὐτὰρ ἔναιεν

335 ἐν Φυλάκῃ γαίης ἄπο πατρίδος, ἄνδρα κατακτάς,
γνωτὸν μητρυιῆς Ἐριώπιδος, ἣν ἔχ᾽ Ὀϊλεύς·
Ἴασος αὖτ᾽ ἀρχὸς μὲν Ἀθηναίων ἐτέτυκτο,
υἱὸς δὲ Σφήλοιο καλέσκετο Βουκολίδαο.
Μηκιστῆ δ᾽ ἕλε Πουλυδάμας, Ἐχίον δὲ Πολίτης

340 πρώτῃ ἐν ὑσμίνῃ, Κλονίον δ᾽ ἕλε δῖος Ἀγήνωρ.
Δηΐοχον δὲ Πάρις βάλε νείατον ὦμον ὄπισθε
φεύγοντ᾽ ἐν προμάχοισι, διαπρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσεν.
Ὄφρ᾽ οἱ τοὺς ἐνάριζον ἀπ᾽ ἔντεα, τόφρα δ᾽ Ἀχαιοὶ
τάφρῳ καὶ σκολόπεσσιν ἐνιπλήξαντες ὀρυκτῇ

345 ἔνθα καὶ ἔνθα φέβοντο, δύοντο δὲ τεῖχος ἀνάγκῃ.
Ἕκτωρ δὲ Τρώεσσιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·
«νηυσὶν ἐπισσεύεσθαι, ἐᾶν δ᾽ ἔναρα βροτόεντα·
ὃν δ᾽ ἂν ἐγὼν ἀπάνευθε νεῶν ἑτέρωθι νοήσω,
αὐτοῦ οἱ θάνατον μητίσομαι, οὐδέ νυ τόν γε

350 γνωτοί τε γνωταί τε πυρὸς λελάχωσι θανόντα,
ἀλλὰ κύνες ἐρύουσι πρὸ ἄστεος ἡμετέροιο.»
Ὣς εἰπὼν μάστιγι κατωμαδὸν ἤλασεν ἵππους,
κεκλόμενος Τρώεσσι κατὰ στίχας· οἱ δὲ σὺν αὐτῷ
πάντες ὁμοκλήσαντες ἔχον ἐρυσάρματας ἵππους

355 ἠχῇ θεσπεσίῃ· προπάροιθε δὲ Φοῖβος Ἀπόλλων
ῥεῖ᾽ ὄχθας καπέτοιο βαθείης ποσσὶν ἐρείπων
ἐς μέσσον κατέβαλλε, γεφύρωσεν δὲ κέλευθον
μακρὴν ἠδ᾽ εὐρεῖαν, ὅσον τ᾽ ἐπὶ δουρὸς ἐρωὴ
γίγνεται, ὁππότ᾽ ἀνὴρ σθένεος πειρώμενος ᾗσι.

360 τῇ ῥ᾽ οἵ γε προχέοντο φαλαγγηδόν, πρὸ δ᾽ Ἀπόλλων
αἰγίδ᾽ ἔχων ἐρίτιμον· ἔρειπε δὲ τεῖχος Ἀχαιῶν
ῥεῖα μάλ᾽, ὡς ὅτε τις ψάμαθον πάϊς ἄγχι θαλάσσης,
ὅς τ᾽ ἐπεὶ οὖν ποιήσῃ ἀθύρματα νηπιέῃσιν,
ἂψ αὖτις συνέχευε ποσὶν καὶ χερσὶν ἀθύρων.

365 ὥς ῥα σύ, ἤϊε Φοῖβε, πολὺν κάματον καὶ ὀϊζὺν
σύγχεας Ἀργείων, αὐτοῖσι δὲ φύζαν ἐνῶρσας.
Ὣς οἱ μὲν παρὰ νηυσὶν ἐρητύοντο μένοντες,
ἀλλήλοισί τε κεκλόμενοι καὶ πᾶσι θεοῖσι
χεῖρας ἀνίσχοντες μεγάλ᾽ εὐχετόωντο ἕκαστος·

370 Νέστωρ αὖτε μάλιστα Γερήνιος, οὖρος Ἀχαιῶν,
εὔχετο, χεῖρ᾽ ὀρέγων εἰς οὐρανὸν ἀστερόεντα·
«Ζεῦ πάτερ, εἴ ποτέ τίς τοι ἐν Ἄργεΐ περ πολυπύρῳ
ἢ βοὸς ἢ οἰὸς κατὰ πίονα μηρία καίων
εὔχετο νοστῆσαι, σὺ δ᾽ ὑπέσχεο καὶ κατένευσας,

375 τῶν μνῆσαι καὶ ἄμυνον, Ὀλύμπιε, νηλεὲς ἦμαρ,
μηδ᾽ οὕτω Τρώεσσιν ἔα δάμνασθαι Ἀχαιούς.»
Ὣς ἔφατ᾽ εὐχόμενος, μέγα δ᾽ ἔκτυπε μητίετα Ζεύς,
ἀράων ἀΐων Νηληϊάδαο γέροντος.
Τρῶες δ᾽ ὡς ἐπύθοντο Διὸς κτύπον αἰγιόχοιο,

380 μᾶλλον ἐπ᾽ Ἀργείοισι θόρον, μνήσαντο δὲ χάρμης.
οἱ δ᾽ ὥς τε μέγα κῦμα θαλάσσης εὐρυπόροιο
νηὸς ὑπὲρ τοίχων καταβήσεται, ὁππότ᾽ ἐπείγῃ
ἲς ἀνέμου· ἡ γάρ τε μάλιστά γε κύματ᾽ ὀφέλλει·
ὣς Τρῶες μεγάλῃ ἰαχῇ κατὰ τεῖχος ἔβαινον,

385 ἵππους δ᾽ εἰσελάσαντες ἐπὶ πρύμνῃσι μάχοντο
ἔγχεσιν ἀμφιγύοις αὐτοσχεδόν, οἱ μὲν ἀφ᾽ ἵππων,
οἱ δ᾽ ἀπὸ νηῶν ὕψι μελαινάων ἐπιβάντες
μακροῖσι ξυστοῖσι, τά ῥά σφ᾽ ἐπὶ νηυσὶν ἔκειτο
ναύμαχα κολλήεντα, κατὰ στόμα εἱμένα χαλκῷ.

390 Πάτροκλος δ᾽ ἧος μὲν Ἀχαιοί τε Τρῶές τε
τείχεος ἀμφεμάχοντο θοάων ἔκτοθι νηῶν,
τόφρ᾽ ὅ γ᾽ ἐνὶ κλισίῃ ἀγαπήνορος Εὐρυπύλοιο
ἧστό τε καὶ τὸν ἔτερπε λόγοις, ἐπὶ δ᾽ ἕλκεϊ λυγρῷ
φάρμακ᾽ ἀκέσματ᾽ ἔπασσε μελαινάων ὀδυνάων.

395 αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τεῖχος ἐπεσσυμένους ἐνόησε
Τρῶας, ἀτὰρ Δαναῶν γένετο ἰαχή τε φόβος τε,
ᾤμωξέν τ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα καὶ ὣ πεπλήγετο μηρὼ
χερσὶ καταπρηνέσσ᾽, ὀλοφυρόμενος δ᾽ ἔπος ηὔδα·
«Εὐρύπυλ᾽, οὐκέτι τοι δύναμαι χατέοντί περ᾽ ἔμπης

400 ἐνθάδε παρμενέμεν· δὴ γὰρ μέγα νεῖκος ὄρωρεν·
ἀλλὰ σὲ μὲν θεράπων ποτιτερπέτω, αὐτὰρ ἔγωγε
σπεύσομαι εἰς Ἀχιλῆα, ἵν᾽ ὀτρύνω πολεμίζειν.
τίς δ᾽ οἶδ᾽ εἴ κέν οἱ σὺν δαίμονι θυμὸν ὀρίνω
παρειπών; ἀγαθὴ δὲ παραίφασίς ἐστιν ἑταίρου.»

405 Τὸν μὲν ἄρ᾽ ὣς εἰπόντα πόδες φέρον· αὐτὰρ Ἀχαιοὶ
Τρῶας ἐπερχομένους μένον ἔμπεδον, οὐδὲ δύναντο
παυροτέρους περ ἐόντας ἀπώσασθαι παρὰ νηῶν·
οὐδέ ποτε Τρῶες Δαναῶν ἐδύναντο φάλαγγας
ῥηξάμενοι κλισίῃσι μιγήμεναι ἠδὲ νέεσσιν.

410 ἀλλ᾽ ὥς τε στάθμη δόρυ νήϊον ἐξιθύνει
τέκτονος ἐν παλάμῃσι δαήμονος, ὅς ῥά τε πάσης
εὖ εἰδῇ σοφίης ὑποθημοσύνῃσιν Ἀθήνης,
ὣς μὲν τῶν ἐπὶ ἶσα μάχη τέτατο πτόλεμός τε·
ἄλλοι δ᾽ ἀμφ᾽ ἄλλῃσι μάχην ἐμάχοντο νέεσσιν,

415 Ἕκτωρ δ᾽ ἄντ᾽ Αἴαντος ἐείσατο κυδαλίμοιο.
τὼ δὲ μιῆς περὶ νηὸς ἔχον πόνον, οὐδὲ δύναντο
οὔθ᾽ ὁ τὸν ἐξελάσαι καὶ ἐνιπρῆσαι πυρὶ νῆα
οὔθ᾽ ὁ τὸν ἂψ ὤσασθαι, ἐπεί ῥ᾽ ἐπέλασσέ γε δαίμων.
ἔνθ᾽ υἷα Κλυτίοιο Καλήτορα φαίδιμος Αἴας,

420 πῦρ ἐς νῆα φέροντα, κατὰ στῆθος βάλε δουρί·
δούπησεν δὲ πεσών, δαλὸς δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.
Ἕκτωρ δ᾽ ὡς ἐνόησεν ἀνεψιὸν ὀφθαλμοῖσιν
ἐν κονίῃσι πεσόντα νεὸς προπάροιθε μελαίνης,
Τρωσί τε καὶ Λυκίοισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·

425 «Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταί,
μὴ δή πω χάζεσθε μάχης ἐν στείνεϊ τῷδε,
ἀλλ᾽ υἷα Κλυτίοιο σαώσατε, μή μιν Ἀχαιοὶ
τεύχεα συλήσωσι νεῶν ἐν ἀγῶνι πεσόντα.»
Ὣς εἰπὼν Αἴαντος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ.

430 τοῦ μὲν ἅμαρθ᾽, ὁ δ᾽ ἔπειτα Λυκόφρονα, Μάστορος υἱόν,
Αἴαντος θεράποντα Κυθήριον, ὅς ῥα παρ᾽ αὐτῷ
ναῖ᾽, ἐπεὶ ἄνδρα κατέκτα Κυθήροισι ζαθέοισι,
τόν ῥ᾽ ἔβαλεν κεφαλὴν ὑπὲρ οὔατος ὀξέϊ χαλκῷ,
ἑσταότ᾽ ἄγχ᾽ Αἴαντος· ὁ δ᾽ ὕπτιος ἐν κονίῃσι

435 νηὸς ἄπο πρύμνης χαμάδις πέσε, λύντο δὲ γυῖα.
Αἴας δὲ ῥίγησε, κασίγνητον δὲ προσηύδα·
«Τεῦκρε πέπον, δὴ νῶϊν ἀπέκτατο πιστὸς ἑταῖρος
Μαστορίδης, ὃν νῶϊ Κυθηρόθεν ἔνδον ἐόντα
ἶσα φίλοισι τοκεῦσιν ἐτίομεν ἐν μεγάροισι·

440 τὸν δ᾽ Ἕκτωρ μεγάθυμος ἀπέκτανε. ποῦ νύ τοι ἰοὶ
ὠκύμοροι καὶ τόξον, ὅ τοι πόρε Φοῖβος Ἀπόλλων;»
Ὣς φάθ᾽, ὁ δὲ ξυνέηκε, θέων δέ οἱ ἄγχι παρέστη,
τόξον ἔχων ἐν χειρὶ παλίντονον ἠδὲ φαρέτρην
ἰοδόκον· μάλα δ᾽ ὦκα βέλεα Τρώεσσιν ἐφίει.

445 καί ῥ᾽ ἔβαλε Κλεῖτον, Πεισήνορος ἀγλαὸν υἱόν,
Πουλυδάμαντος ἑταῖρον, ἀγαυοῦ Πανθοΐδαο,
ἡνία χερσὶν ἔχοντα· ὁ μὲν πεπόνητο καθ᾽ ἵππους·
τῇ γὰρ ἔχ᾽ ᾗ ῥα πολὺ πλεῖσται κλονέοντο φάλαγγες,
Ἕκτορι καὶ Τρώεσσι χαριζόμενος· τάχα δ᾽ αὐτῷ

450 ἦλθε κακόν, τό οἱ οὔ τις ἐρύκακεν ἱεμένων περ.
αὐχένι γάρ οἱ ὄπισθε πολύστονος ἔμπεσεν ἰός·
ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, ὑπερώησαν δέ οἱ ἵπποι
κείν᾽ ὄχεα κροτέοντες. ἄναξ δ᾽ ἐνόησε τάχιστα
Πουλυδάμας, καὶ πρῶτος ἐναντίος ἤλυθεν ἵππων.

455 τοὺς μὲν ὅ γ᾽ Ἀστυνόῳ Προτιάονος υἱέϊ δῶκε,
πολλὰ δ᾽ ἐπότρυνε σχεδὸν ἴσχειν εἰσορόωντα
ἵππους· αὐτὸς δ᾽ αὖτις ἰὼν προμάχοισιν ἐμίχθη.
Τεῦκρος δ᾽ ἄλλον ὀϊστὸν ἐφ᾽ Ἕκτορι χαλκοκορυστῇ
αἴνυτο, καί κεν ἔπαυσε μάχης ἐπὶ νηυσὶν Ἀχαιῶν,

460 εἴ μιν ἀριστεύοντα βαλὼν ἐξείλετο θυμόν.
ἀλλ᾽ οὐ λῆθε Διὸς πυκινὸν νόον, ὅς ῥ᾽ ἐφύλασσεν
Ἕκτορ᾽, ἀτὰρ Τεῦκρον Τελαμώνιον εὖχος ἀπηύρα,
ὅς οἱ ἐϋστρεφέα νευρὴν ἐν ἀμύμονι τόξῳ
ῥῆξ᾽ ἐπὶ τῷ ἐρύοντι· παρεπλάγχθη δέ οἱ ἄλλῃ

465 ἰὸς χαλκοβαρής, τόξον δέ οἱ ἔκπεσε χειρός.
Τεῦκρος δ᾽ ἐρρίγησε, κασίγνητον δὲ προσηύδα·
«ὢ πόποι, ἦ δὴ πάγχυ μάχης ἐπὶ μήδεα κείρει
δαίμων ἡμετέρης, ὅ τέ μοι βιὸν ἔκβαλε χειρός,
νευρὴν δ᾽ ἐξέρρηξε νεόστροφον, ἣν ἐνέδησα

470 πρώϊον, ὄφρ᾽ ἀνέχοιτο θαμὰ θρῴσκοντας ὀϊστούς.»
Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα μέγας Τελαμώνιος Αἴας·
«ὦ πέπον, ἀλλὰ βιὸν μὲν ἔα καὶ ταρφέας ἰοὺς
κεῖσθαι, ἐπεὶ συνέχευε θεὸς Δαναοῖσι μεγήρας·
αὐτὰρ χερσὶν ἑλὼν δολιχὸν δόρυ καὶ σάκος ὤμῳ

475 μάρναό τε Τρώεσσι καὶ ἄλλους ὄρνυθι λαούς.
μὴ μὰν ἀσπουδί γε δαμασσάμενοί περ ἕλοιεν
νῆας ἐϋσσέλμους, ἀλλὰ μνησώμεθα χάρμης.»
Ὣς φάθ᾽, ὁ δ᾽αὖ τόξον μὲν ἐνὶ κλισίῃσιν ἔθηκεν,
αὐτὰρ ὅ γ᾽ ἀμφ᾽ ὤμοισι σάκος θέτο τετραθέλυμνον,

480 κρατὶ δ᾽ ἐπ᾽ ἰφθίμῳ κυνέην εὔτυκτον ἔθηκεν
ἵππουριν, δεινὸν δὲ λόφος καθύπερθεν ἔνευεν·
εἵλετο δ᾽ ἄλκιμον ἔγχος, ἀκαχμένον ὀξέϊ χαλκῷ,
βῆ δ᾽ ἰέναι, μάλα δ᾽ ὦκα θέων Αἴαντι παρέστη.
Ἕκτωρ δ᾽ ὡς εἶδεν Τεύκρου βλαφθέντα βέλεμνα,

485 Τρωσί τε καὶ Λυκίοισιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·
«Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταί,
ἀνέρες ἔστε, φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς
νῆας ἀνὰ γλαφυράς· δὴ γὰρ ἴδον ὀφθαλμοῖσιν
ἀνδρὸς ἀριστῆος Διόθεν βλαφθέντα βέλεμνα.

490 ῥεῖα δ᾽ ἀρίγνωτος Διὸς ἀνδράσι γίγνεται ἀλκή,
ἠμὲν ὁτέοισιν κῦδος ὑπέρτερον ἐγγυαλίξῃ,
ἠδ᾽ ὅτινας μινύθῃ τε καὶ οὐκ ἐθέλῃσιν ἀμύνειν,
ὡς νῦν Ἀργείων μινύθει μένος, ἄμμι δ᾽ ἀρήγει.
ἀλλὰ μάχεσθ᾽ ἐπὶ νηυσὶν ἀολλέες· ὃς δέ κεν ὑμέων

495 βλήμενος ἠὲ τυπεὶς θάνατον καὶ πότμον ἐπίσπῃ,
τεθνάτω· οὔ οἱ ἀεικὲς ἀμυνομένῳ περὶ πάτρης
τεθνάμεν· ἀλλ᾽ ἄλοχός τε σόη καὶ παῖδες ὀπίσσω,
καὶ οἶκος καὶ κλῆρος ἀκήρατος, εἴ κεν Ἀχαιοὶ
οἴχωνται σὺν νηυσὶ φίλην ἐς πατρίδα γαῖαν.»

500 Ὣς εἰπὼν ὤτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.
Αἴας δ᾽ αὖθ᾽ ἑτέρωθεν ἐκέκλετο οἷς ἑτάροισιν·
«αἰδώς, Ἀργεῖοι· νῦν ἄρκιον ἢ ἀπολέσθαι
ἠὲ σαωθῆναι καὶ ἀπώσασθαι κακὰ νηῶν.
ἦ ἔλπεσθ᾽, ἢν νῆας ἕλῃ κορυθαίολος Ἕκτωρ,

505 ἐμβαδὸν ἵξεσθαι ἣν πατρίδα γαῖαν ἕκαστος;
ἦ οὐκ ὀτρύνοντος ἀκούετε λαὸν ἅπαντα
Ἕκτορος, ὃς δὴ νῆας ἐνιπρῆσαι μενεαίνει;
οὐ μὰν ἔς γε χορὸν κέλετ᾽ ἐλθέμεν, ἀλλὰ μάχεσθαι.
ἡμῖν δ᾽ οὔ τις τοῦδε νόος καὶ μῆτις ἀμείνων,

510 ἢ αὐτοσχεδίῃ μεῖξαι χεῖράς τε μένος τε.
βέλτερον, ἢ ἀπολέσθαι ἕνα χρόνον ἠὲ βιῶναι,
ἢ δηθὰ στρεύγεσθαι ἐν αἰνῇ δηϊοτῆτι
ὧδ᾽ αὔτως παρὰ νηυσὶν ὑπ᾽ ἀνδράσι χειροτέροισιν.»
Ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.

515 ἔνθ᾽ Ἕκτωρ μὲν ἕλε Σχεδίον, Περιμήδεος υἱόν,
ἀρχὸν Φωκήων, Αἴας δ᾽ ἕλε Λαοδάμαντα
ἡγεμόνα πρυλέων, Ἀντήνορος ἀγλαὸν υἱόν·
Πουλυδάμας δ᾽ Ὦτον Κυλλήνιον ἐξενάριξε,
Φυλεΐδεω ἕταρον, μεγαθύμων ἀρχὸν Ἐπειῶν.

520 τῷ δὲ Μέγης ἐπόρουσεν ἰδών· ὁ δ᾽ ὕπαιθα λιάσθη
Πουλυδάμας· καὶ τοῦ μὲν ἀπήμβροτεν· οὐ γὰρ Ἀπόλλων
εἴα Πάνθου υἱὸν ἐνὶ προμάχοισι δαμῆναι·
αὐτὰρ ὅ γε Κροίσμου στῆθος μέσον οὔτασε δουρί.
δούπησεν δὲ πεσών· ὁ δ᾽ ἀπ᾽ ὤμων τεύχε᾽ ἐσύλα.

525 τόφρα δὲ τῷ ἐπόρουσε Δόλοψ, αἰχμῆς ἐῢ εἰδώς,
Λαμπετίδης, ὃν Λάμπος ἐγείνατο φέρτατον υἱόν,
Λαομεδοντιάδης, εὖ εἰδότα θούριδος ἀλκῆς,
ὃς τότε Φυλεΐδαο μέσον σάκος οὔτασε δουρὶ
ἐγγύθεν ὁρμηθείς· πυκινὸς δέ οἱ ἤρκεσε θώρηξ,

530 τόν ῥ᾽ ἐφόρει γυάλοισιν ἀρηρότα· τόν ποτε Φυλεὺς
ἤγαγεν ἐξ Ἐφύρης, ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος.
ξεῖνος γάρ οἱ ἔδωκεν ἄναξ ἀνδρῶν Εὐφήτης
ἐς πόλεμον φορέειν, δηΐων ἀνδρῶν ἀλεωρήν·
ὅς οἱ καὶ τότε παιδὸς ἀπὸ χροὸς ἤρκεσ᾽ ὄλεθρον.

535 τοῦ δὲ Μέγης κόρυθος χαλκήρεος ἱπποδασείης
κύμβαχον ἀκρότατον νύξ᾽ ἔγχεϊ ὀξυόεντι,
ῥῆξε δ᾽ ἀφ᾽ ἵππειον λόφον αὐτοῦ· πᾶς δὲ χαμᾶζε
κάππεσεν ἐν κονίῃσι, νέον φοίνικι φαεινός.
ἧος ὁ τῷ πολέμιζε μένων, ἔτι δ᾽ ἔλπετο νίκην,

540 τόφρα δέ οἱ Μενέλαος ἀρήϊος ἦλθεν ἀμύντωρ,
στῆ δ᾽ εὐρὰξ σὺν δουρὶ λαθών, βάλε δ᾽ ὦμον ὄπισθεν·
αἰχμὴ δὲ στέρνοιο διέσσυτο μαιμώωσα,
πρόσσω ἱεμένη· ὁ δ᾽ ἄρα πρηνὴς ἐλιάσθη.
τὼ μὲν ἐεισάσθην χαλκήρεα τεύχε᾽ ἀπ᾽ ὤμων

545 συλήσειν· Ἕκτωρ δὲ κασιγνήτοισι κέλευσε
πᾶσι μάλα, πρῶτον δ᾽ Ἱκεταονίδην ἐνένιπεν,
ἴφθιμον Μελάνιππον. ὁ δ᾽ ὄφρα μὲν εἰλίποδας βοῦς
βόσκ᾽ ἐν Περκώτῃ, δηΐων ἀπονόσφιν ἐόντων·
αὐτὰρ ἐπεὶ Δαναῶν νέες ἤλυθον ἀμφιέλισσαι,

550 ἂψ εἰς Ἴλιον ἦλθε, μετέπρεπε δὲ Τρώεσσι,
ναῖε δὲ πὰρ Πριάμῳ, ὁ δέ μιν τίεν ἶσα τέκεσσι·
τόν ῥ᾽ Ἕκτωρ ἐνένιπεν ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζεν·
«οὕτω δή, Μελάνιππε, μεθήσομεν; οὐδέ νυ σοί περ
ἐντρέπεται φίλον ἦτορ ἀνεψιοῦ κταμένοιο;

555 οὐχ ὁράᾳς οἷον Δόλοπος περὶ τεύχε᾽ ἕπουσιν;
ἀλλ᾽ ἕπευ· οὐ γὰρ ἔτ᾽ ἔστιν ἀποσταδὸν Ἀργείοισι
μάρνασθαι, πρίν γ᾽ ἠὲ κατακτάμεν ἠὲ κατ᾽ ἄκρης
Ἴλιον αἰπεινὴν ἑλέειν κτάσθαι τε πολίτας.»
Ὣς εἰπὼν ὁ μὲν ἦρχ᾽, ὁ δ᾽ ἅμ᾽ ἕσπετο ἰσόθεος φώς·

560 Ἀργείους δ᾽ ὄτρυνε μέγας Τελαμώνιος Αἴας·
«ὦ φίλοι, ἀνέρες ἔστε, καὶ αἰδῶ θέσθ᾽ ἐνὶ θυμῷ,
ἀλλήλους τ᾽ αἰδεῖσθε κατὰ κρατερὰς ὑσμίνας.
αἰδομένων δ᾽ ἀνδρῶν πλέονες σόοι ἠὲ πέφανται·
φευγόντων δ᾽ οὔτ᾽ ἂρ κλέος ὄρνυται οὔτε τις ἀλκή.»

565 Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δὲ καὶ αὐτοὶ ἀλέξασθαι μενέαινον,
ἐν θυμῷ δ᾽ ἐβάλοντο ἔπος, φράξαντο δὲ νῆας
ἕρκεϊ χαλκείῳ· ἐπὶ δὲ Ζεὺς Τρῶας ἔγειρεν.
Ἀντίλοχον δ᾽ ὄτρυνε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος·
«Ἀντίλοχ᾽, οὔ τις σεῖο νεώτερος ἄλλος Ἀχαιῶν,

570 οὔτε ποσὶν θάσσων οὔτ᾽ ἄλκιμος ὡς σὺ μάχεσθαι·
εἴ τινά που Τρώων ἐξάλμενος ἄνδρα βάλοισθα.»
Ὣς εἰπὼν ὁ μὲν αὖτις ἀπέσσυτο, τὸν δ᾽ ὀρόθυνεν·
ἐκ δ᾽ ἔθορε προμάχων, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ
ἀμφὶ ἓ παπτήνας· ὑπὸ δὲ Τρῶες κεκάδοντο

575 ἀνδρὸς ἀκοντίσσαντος· ὁ δ᾽ οὐχ ἅλιον βέλος ἧκεν,
ἀλλ᾽ Ἱκετάονος υἱόν, ὑπέρθυμον Μελάνιππον,
νισόμενον πόλεμόνδε βάλε στῆθος παρὰ μαζόν.
δούπησεν δὲ πεσών, τὸν δὲ σκότος ὄσσε κάλυψεν.
Ἀντίλοχος δ᾽ ἐπόρουσε κύων ὥς, ὅς τ᾽ ἐπὶ νεβρῷ

580 βλημένῳ ἀΐξῃ, τόν τ᾽ ἐξ εὐνῆφι θορόντα
θηρητὴρ ἐτύχησε βαλών, ὑπέλυσε δὲ γυῖα·
ὣς ἐπὶ σοί, Μελάνιππε, θόρ᾽ Ἀντίλοχος μενεχάρμης
τεύχεα συλήσων· ἀλλ᾽ οὐ λάθεν Ἕκτορα δῖον,
ὅς ῥά οἱ ἀντίος ἦλθε θέων ἀνὰ δηϊοτῆτα.

585 Ἀντίλοχος δ᾽ οὐ μεῖνε θοός περ ἐὼν πολεμιστής,
ἀλλ᾽ ὅ γ᾽ ἄρ᾽ ἔτρεσε θηρὶ κακὸν ῥέξαντι ἐοικώς,
ὅς τε κύνα κτείνας ἢ βουκόλον ἀμφὶ βόεσσι
φεύγει πρίν περ ὅμιλον ἀολλισθήμεναι ἀνδρῶν·
ὣς τρέσε Νεστορίδης, ἐπὶ δὲ Τρῶές τε καὶ Ἕκτωρ

590 ἠχῇ θεσπεσίῃ βέλεα στονόεντα χέοντο·
στῆ δὲ μεταστρεφθείς, ἐπεὶ ἵκετο ἔθνος ἑταίρων.
Τρῶες δὲ λείουσιν ἐοικότες ὠμοφάγοισι
νηυσὶν ἐπεσσεύοντο, Διὸς δὲ τέλειον ἐφετμάς,
ὅ σφισιν αἰὲν ἔγειρε μένος μέγα, θέλγε δὲ θυμὸν

595 Ἀργείων καὶ κῦδος ἀπαίνυτο, τοὺς δ᾽ ὀρόθυνεν.
Ἕκτορι γάρ οἱ θυμὸς ἐβούλετο κῦδος ὀρέξαι
Πριαμίδῃ, ἵνα νηυσὶ κορωνίσι θεσπιδαὲς πῦρ
ἐμβάλοι ἀκάματον, Θέτιδος δ᾽ ἐξαίσιον ἀρὴν
πᾶσαν ἐπικρήνειε· τὸ γὰρ μένε μητίετα Ζεύς,

600 νηὸς καιομένης σέλας ὀφθαλμοῖσιν ἰδέσθαι.
ἐκ γὰρ δὴ τοῦ μέλλε παλίωξιν παρὰ νηῶν
θησέμεναι Τρώων, Δαναοῖσι δὲ κῦδος ὀρέξειν.
τὰ φρονέων νήεσσιν ἔπι γλαφυρῇσιν ἔγειρεν
Ἕκτορα Πριαμίδην, μάλα περ μεμαῶτα καὶ αὐτόν.

605 μαίνετο δ᾽ ὡς ὅτ᾽ Ἄρης ἐγχέσπαλος ἢ ὀλοὸν πῦρ
οὔρεσι μαίνηται, βαθέης ἐν τάρφεσιν ὕλης·
ἀφλοισμὸς δὲ περὶ στόμα γίγνετο, τὼ δέ οἱ ὄσσε
λαμπέσθην βλοσυρῇσιν ὑπ᾽ ὀφρύσιν, ἀμφὶ δὲ πήληξ
σμερδαλέον κροτάφοισι τινάσσετο μαρναμένοιο

610 Ἕκτορος· αὐτὸς γάρ οἱ ἀπ᾽ αἰθέρος ἦεν ἀμύντωρ
Ζεύς, ὅς μιν πλεόνεσσι μετ᾽ ἀνδράσι μοῦνον ἐόντα
τίμα καὶ κύδαινε. μινυνθάδιος γὰρ ἔμελλεν
ἔσσεσθ᾽· ἤδη γάρ οἱ ἐπόρνυε μόρσιμον ἦμαρ
Παλλὰς Ἀθηναίη ὑπὸ Πηλεΐδαο βίηφιν.

615 καί ῥ᾽ ἔθελεν ῥῆξαι στίχας ἀνδρῶν πειρητίζων,
ᾗ δὴ πλεῖστον ὅμιλον ὅρα καὶ τεύχε᾽ ἄριστα·
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὧς δύνατο ῥῆξαι μάλα περ μενεαίνων·
ἴσχον γὰρ πυργηδὸν ἀρηρότες, ἠΰτε πέτρη
ἠλίβατος μεγάλη, πολιῆς ἁλὸς ἐγγὺς ἐοῦσα,

620 ἥ τε μένει λιγέων ἀνέμων λαιψηρὰ κέλευθα
κύματά τε τροφόεντα, τά τε προσερεύγεται αὐτήν·
ὣς Δαναοὶ Τρῶας μένον ἔμπεδον οὐδὲ φέβοντο.
αὐτὰρ ὁ λαμπόμενος πυρὶ πάντοθεν ἔνθορ᾽ ὁμίλῳ,
ἐν δ᾽ ἔπεσ᾽ ὡς ὅτε κῦμα θοῇ ἐν νηῒ πέσῃσι

625 λάβρον ὑπαὶ νεφέων ἀνεμοτρεφές· ἡ δέ τε πᾶσα
ἄχνῃ ὑπεκρύφθη, ἀνέμοιο δὲ δεινὸς ἀήτη
ἱστίῳ ἐμβρέμεται, τρομέουσι δέ τε φρένα ναῦται
δειδιότες· τυτθὸν γὰρ ὑπὲκ θανάτοιο φέρονται·
ὣς ἐδαΐζετο θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν Ἀχαιῶν.

630 αὐτὰρ ὅ γ᾽ ὥς τε λέων ὀλοόφρων βουσὶν ἐπελθών,
αἵ ῥά τ᾽ ἐν εἱαμενῇ ἕλεος μεγάλοιο νέμονται
μυρίαι, ἐν δέ τε τῇσι νομεὺς οὔ πω σάφα εἰδὼς
θηρὶ μαχέσσασθαι ἕλικος βοὸς ἀμφὶ φονῇσιν·
ἤτοι ὁ μὲν πρώτῃσι καὶ ὑστατίῃσι βόεσσιν

635 αἰὲν ὁμοστιχάει, ὁ δέ τ᾽ ἐν μέσσῃσιν ὀρούσας
βοῦν ἔδει, αἱ δέ τε πᾶσαι ὑπέτρεσαν· ὣς τότ᾽ Ἀχαιοὶ
θεσπεσίως ἐφόβηθεν ὑφ᾽ Ἕκτορι καὶ Διὶ πατρὶ
πάντες, ὁ δ᾽ οἶον ἔπεφνε Μυκηναῖον Περιφήτην,
Κοπρῆος φίλον υἱόν, ὃς Εὐρυσθῆος ἄνακτος

640 ἀγγελίης οἴχνεσκε βίῃ Ἡρακληείῃ.
τοῦ γένετ᾽ ἐκ πατρὸς πολὺ χείρονος υἱὸς ἀμείνων
παντοίας ἀρετάς, ἠμὲν πόδας ἠδὲ μάχεσθαι,
καὶ νόον ἐν πρώτοισι Μυκηναίων ἐτέτυκτο·
ὅς ῥα τόθ᾽ Ἕκτορι κῦδος ὑπέρτερον ἐγγυάλιξε.

645 στρεφθεὶς γὰρ μετόπισθεν ἐν ἀσπίδος ἄντυγι πάλτο,
τὴν αὐτὸς φορέεσκε ποδηνεκέ᾽, ἕρκος ἀκόντων·
τῇ ὅ γ᾽ ἐνὶ βλαφθεὶς πέσεν ὕπτιος, ἀμφὶ δὲ πήληξ
σμερδαλέον κονάβησε περὶ κροτάφοισι πεσόντος.
Ἕκτωρ δ᾽ ὀξὺ νόησε, θέων δέ οἱ ἄγχι παρέστη,

650 στήθεϊ δ᾽ ἐν δόρυ πῆξε, φίλων δέ μιν ἐγγὺς ἑταίρων
κτεῖν᾽· οἱ δ᾽ οὐκ ἐδύναντο καὶ ἀχνύμενοί περ ἑταίρου
χραισμεῖν· αὐτοὶ γὰρ μάλα δείδισαν Ἕκτορα δῖον.
Εἰσωποὶ δ᾽ ἐγένοντο νεῶν, περὶ δ᾽ ἔσχεθον ἄκραι
νῆες, ὅσαι πρῶται εἰρύατο· τοὶ δ᾽ ἐπέχυντο.

655 Ἀργεῖοι δὲ νεῶν μὲν ἐχώρησαν καὶ ἀνάγκῃ
τῶν πρωτέων, αὐτοῦ δὲ παρὰ κλισίῃσιν ἔμειναν
ἁθρόοι, οὐδὲ κέδασθεν ἀνὰ στρατόν· ἴσχε γὰρ αἰδὼς
καὶ δέος· ἀζηχὲς γὰρ ὁμόκλεον ἀλλήλοισι.
Νέστωρ αὖτε μάλιστα Γερήνιος, οὖρος Ἀχαιῶν,

660 λίσσεθ᾽ ὑπὲρ τοκέων γουνούμενος ἄνδρα ἕκαστον·
«ὦ φίλοι, ἀνέρες ἔστε, καὶ αἰδῶ θέσθ᾽ ἐνὶ θυμῷ
ἄλλων ἀνθρώπων, ἐπὶ δὲ μνήσασθε ἕκαστος
παίδων ἠδ᾽ ἀλόχων καὶ κτήσιος ἠδὲ τοκήων,
ἠμὲν ὅτεῳ ζώουσι καὶ ᾧ κατατεθνήκασι·

665 τῶν ὕπερ ἐνθάδ᾽ ἐγὼ γουνάζομαι οὐ παρεόντων
ἑστάμεναι κρατερῶς, μηδὲ τρωπᾶσθε φόβονδε.»
Ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.
τοῖσι δ᾽ ἀπ᾽ ὀφθαλμῶν νέφος ἀχλύος ὦσεν Ἀθήνη
θεσπέσιον· μάλα δέ σφι φόως γένετ᾽ ἀμφοτέρωθεν,

670 ἠμὲν πρὸς νηῶν καὶ ὁμοιΐου πολέμοιο.
Ἕκτορα δὲ φράσσαντο βοὴν ἀγαθὸν καὶ ἑταίρους,
ἠμὲν ὅσοι μετόπισθεν ἀφέστασαν οὐδὲ μάχοντο,
ἠδ᾽ ὅσσοι παρὰ νηυσὶ μάχην ἐμάχοντο θοῇσιν.
Οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτ᾽ Αἴαντι μεγαλήτορι ἥνδανε θυμῷ

675 ἑστάμεν ἔνθα περ ἄλλοι ἀφέστασαν υἷες Ἀχαιῶν·
ἀλλ᾽ ὅ γε νηῶν ἴκρι᾽ ἐπῴχετο μακρὰ βιβάσθων,
νώμα δὲ ξυστὸν μέγα ναύμαχον ἐν παλάμῃσι,
κολλητὸν βλήτροισι, δυωκαιεικοσίπηχυ.
ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἀνὴρ ἵπποισι κελητίζειν ἐῢ εἰδώς,

680 ὅς τ᾽ ἐπεὶ ἐκ πολέων πίσυρας συναείρεται ἵππους,
σεύας ἐκ πεδίοιο μέγα προτὶ ἄστυ δίηται
λαοφόρον καθ᾽ ὁδόν· πολέες τέ ἑ θηήσαντο
ἀνέρες ἠδὲ γυναῖκες· ὁ δ᾽ ἔμπεδον ἀσφαλὲς αἰεὶ
θρῴσκων ἄλλοτ᾽ ἐπ᾽ ἄλλον ἀμείβεται, οἱ δὲ πέτονται·

685 ὣς Αἴας ἐπὶ πολλὰ θοάων ἴκρια νηῶν
φοίτα μακρὰ βιβάς, φωνὴ δέ οἱ αἰθέρ᾽ ἵκανεν,
αἰεὶ δὲ σμερδνὸν βοόων Δαναοῖσι κέλευε
νηυσί τε καὶ κλισίῃσιν ἀμυνέμεν. οὐδὲ μὲν Ἕκτωρ
μίμνεν ἐνὶ Τρώων ὁμάδῳ πύκα θωρηκτάων·

690 ἀλλ᾽ ὥς τ᾽ ὀρνίθων πετεηνῶν αἰετὸς αἴθων
ἔθνος ἐφορμᾶται ποταμὸν πάρα βοσκομενάων,
χηνῶν ἢ γεράνων ἢ κύκνων δουλιχοδείρων,
ὣς Ἕκτωρ ἴθυσε νεὸς κυανοπρῴροιο
ἀντίος ἀΐξας· τὸν δὲ Ζεὺς ὦσεν ὄπισθε

695 χειρὶ μάλα μεγάλῃ, ὤτρυνε δὲ λαὸν ἅμ᾽ αὐτῷ.
Αὖτις δὲ δριμεῖα μάχη παρὰ νηυσὶν ἐτύχθη·
φαίης κ᾽ ἀκμῆτας καὶ ἀτειρέας ἀλλήλοισιν
ἄντεσθ᾽ ἐν πολέμῳ, ὡς ἐσσυμένως ἐμάχοντο.
τοῖσι δὲ μαρναμένοισιν ὅδ᾽ ἦν νόος· ἤτοι Ἀχαιοὶ

700 οὐκ ἔφασαν φεύξεσθαι ὑπὲκ κακοῦ, ἀλλ᾽ ὀλέεσθαι,
Τρωσὶν δ᾽ ἔλπετο θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἑκάστου
νῆας ἐνιπρήσειν κτενέειν θ᾽ ἥρωας Ἀχαιούς.
οἱ μὲν τὰ φρονέοντες ἐφέστασαν ἀλλήλοισιν·
Ἕκτωρ δὲ πρύμνης νεὸς ἥψατο ποντοπόροιο,

705 καλῆς ὠκυάλου, ἣ Πρωτεσίλαον ἔνεικεν
ἐς Τροίην, οὐδ᾽ αὖτις ἀπήγαγε πατρίδα γαῖαν.
τοῦ περ δὴ περὶ νηὸς Ἀχαιοί τε Τρῶές τε
δῄουν ἀλλήλους αὐτοσχεδόν· οὐδ᾽ ἄρα τοί γε
τόξων ἀϊκὰς ἀμφὶς μένον οὐδ᾽ ἔτ᾽ ἀκόντων,

710 ἀλλ᾽ οἵ γ᾽ ἐγγύθεν ἱστάμενοι, ἕνα θυμὸν ἔχοντες,
ὀξέσι δὴ πελέκεσσι καὶ ἀξίνῃσι μάχοντο
καὶ ξίφεσιν μεγάλοισι καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισι.
πολλὰ δὲ φάσγανα καλὰ μελάνδετα κωπήεντα
ἄλλα μὲν ἐκ χειρῶν χαμάδις πέσον, ἄλλα δ᾽ ἀπ᾽ ὤμων

715 ἀνδρῶν μαρναμένων· ῥέε δ᾽ αἵματι γαῖα μέλαινα.
Ἕκτωρ δὲ πρύμνηθεν ἐπεὶ λάβεν οὐχὶ μεθίει,
ἄφλαστον μετὰ χερσὶν ἔχων, Τρωσὶν δὲ κέλευεν·
«οἴσετε πῦρ, ἅμα δ᾽ αὐτοὶ ἀολλέες ὄρνυτ᾽ ἀϋτήν·
νῦν ἡμῖν πάντων Ζεὺς ἄξιον ἦμαρ ἔδωκε,

720 νῆας ἑλεῖν, αἳ δεῦρο θεῶν ἀέκητι μολοῦσαι
ἡμῖν πήματα πολλὰ θέσαν, κακότητι γερόντων,
οἵ μ᾽ ἐθέλοντα μάχεσθαι ἐπὶ πρύμνῃσι νέεσσιν
αὐτόν τ᾽ ἰσχανάασκον ἐρητύοντό τε λαόν·
ἀλλ᾽ εἰ δή ῥα τότε βλάπτε φρένας εὐρύοπα Ζεὺς

725 ἡμετέρας, νῦν αὐτὸς ἐποτρύνει καὶ ἀνώγει.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα μᾶλλον ἐπ᾽ Ἀργείοισιν ὄρουσαν.
Αἴας δ᾽ οὐκέτ᾽ ἔμιμνε· βιάζετο γὰρ βελέεσσιν·
ἀλλ᾽ ἀνεχάζετο τυτθόν, ὀϊόμενος θανέεσθαι,
θρῆνυν ἐφ᾽ ἑπταπόδην, λίπε δ᾽ ἴκρια νηὸς ἐΐσης.

730 ἔνθ᾽ ἄρ᾽ ὅ γ᾽ ἑστήκει δεδοκημένος, ἔγχεϊ δ᾽ αἰεὶ
Τρῶας ἄμυνε νεῶν, ὅς τις φέροι ἀκάματον πῦρ·
αἰεὶ δὲ σμερδνὸν βοόων Δαναοῖσι κέλευε·
«ὦ φίλοι ἥρωες Δαναοί, θεράποντες Ἄρηος,
ἀνέρες ἔστε, φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς.

735 ἠέ τινάς φαμεν εἶναι ἀοσσητῆρας ὀπίσσω,
ἦέ τι τεῖχος ἄρειον, ὅ κ᾽ ἀνδράσι λοιγὸν ἀμύναι;
οὐ μέν τι σχεδόν ἐστι πόλις πύργοις ἀραρυῖα,
ᾗ κ᾽ ἀπαμυναίμεσθ᾽ ἑτεραλκέα δῆμον ἔχοντες·
ἀλλ᾽ ἐν γὰρ Τρώων πεδίῳ πύκα θωρηκτάων

740 πόντῳ κεκλιμένοι ἑκὰς ἥμεθα πατρίδος αἴης·
τῶ ἐν χερσὶ φόως, οὐ μειλιχίῃ πολέμοιο.»
Ἦ, καὶ μαιμώων ἔφεπ᾽ ἔγχεϊ ὀξυόεντι.
ὅς τις δὲ Τρώων κοίλῃς ἐπὶ νηυσὶ φέροιτο
σὺν πυρὶ κηλείῳ, χάριν Ἕκτορος ὀτρύναντος,

745 τὸν δ᾽ Αἴας οὔτασκε δεδεγμένος ἔγχεϊ μακρῷ·
δώδεκα δὲ προπάροιθε νεῶν αὐτοσχεδὸν οὖτα.


Ιλιάδα – Ξ

Παλίωξις παρὰ τῶν νεῶν.

Και αφού τους πάλους διάβηκαν και το χαντάκι οπίσω
φεύγοντας κι έστρωσαν πολλούς των Δαναών οι λόγχες,
σιμά στ᾽ αμάξια στάθηκαν του φόβου κερωμένοι,
και ο Ζευς από τες αγκαλιές εξύπνησε της Ήρας

5  της Ίδης εις τες κορυφές· τινάχθη, εστάθη κι είδε
τους Αχαιούς κατάποδα να κυνηγούν τους Τρώας.
Κι εκεί μέσα στον πόλεμον τον μέγαν Ποσειδώνα·
μακράν τον Έκτορα χαμαί, στα πόδια των συντρόφων,
που με στυμμένην την ψυχήν λαχάνιαζε κι εξέρνα

10  αίμα, τι δεν τον κτύπησε των Αχαιών ηρώων
ο ύστερος· και των θεών και ανθρώπων ο πατέρας
τον είδε, τον λυπήθηκε, και μ᾽ άγριο βλέμμα εστράφη
στην Ήραν, κι είπεν: «Ω σκληρή, αδάμαστη, το βλέπω
δόλος δικός σου πονηρός τον Έκτορα τον θείον

15  απόκοψε απ᾽ τον πόλεμον κι εσκόρπισε τους Τρώας.
Δεν ξέρω αν το βαρύτατο μηχάνημα και πάλιν
θα μου πλερώσεις πρώτη εσύ και σε κακοκτυπήσω.
Θυμάσαι όταν εκρέμοσουν ψηλά και αμόνια δύο
σου ᾽χα στες φτέρνες, και χρυσήν ασύντριφτην στα χέρια

20  άλυσον και συ κρέμοσουν στα νέφη στον αιθέρα;
Και αν κι εγογγύζαν οι θεοί στα πέρατα του Ολύμπου
κανείς δεν είχε δύναμιν να δράμει να σε λύσει·
ότι απ᾽ την πύλην τ᾽ ουρανού θα τον κατρακυλούσα
στην γην να χάσει την πνοήν· και μ᾽ όλα τούτα ο πόνος

25  δεν έπαυε που μ᾽ έσφαζε του θείου Ηρακλέους,
απ᾽ όταν συ με το Βοριά την κάθε ανεμοζάλην
κατάφερες κακόγνωμα, και στ᾽ άγρια πελάγη
τον πέταξες ώσπου στην Κω τον έφερες ν᾽ αράξει.
Εκείθ᾽ εγώ τον έσωσα, που ᾽χε βαστάξει αγώνες

30  πολλούς και τον ξανάφερα στο ιπποτρόφον Άργος.
Και τούτ᾽ αν καλοθυμηθείς θ᾽ αφήσεις την απάτην,
και αν ήλθες απ᾽ τον Όλυμπον και μ᾽ έφερες να πέσω
στο πλάγι σου, να μη θαρρείς που αυτό θα σ᾽ ωφελήσει».
Είπε κι η μεγαλόφθαλμη θεά πάγωσεν όλη,

35  και προς αυτόν απάντησε με λόγια φτερωμένα:
«Μάρτυς μου η γη και ο ουρανός πλατύτατος επάνω
και της Στυγός τα ρεύματα που χύνονται στον Άδην,
οπού ᾽ναι πρώτος και φρικτός των αθανάτων όρκος,
κι η ιερή σου κεφαλή κι η νυμφική μας κλίνη,

40  που όρκον σ᾽ εκείνην ψεύτικον δεν θα ᾽κανα ποτέ μου·
τον Ποσειδώνα εγώ ποσώς δεν έβαλα να βλάψει
τους Τρώας και τον Έκτορα, και να βοηθεί τους άλλους,
αλλά εκινήθη μόνος του, θαρρώ, κι αισθάνθη λύπην
άμ᾽ είδε πως οι Αχαιοί συντρίβονταν στες πρύμνες.

45  Όμως θα τον συμβούλευα κι εκείνος να πηγαίνει
όπου και αν, μαυρονέφελε, σαν αρχηγός προστάζεις».
Είπε, και τότε των θεών και ανθρώπων ο πατέρας
μ᾽ ένα χαμόγελο γλυκό σ᾽ εκείνην απαντούσε:
«Άμποτε, Ήρα σεβαστή, στο εξής ν᾽ αποφασίσεις

50  εις το συνέδριον των θεών να συμφωνείς μ᾽ εμένα.
Τότε, θαρρώ, και ο Ποσειδών, όσον και αν θέλει αλλέω,
σ᾽ ό,τι ποθείς εσύ κι εγώ, τον νουν του θα γυρίσει.
Και αν ομιλείς αληθινά, με όλην την καρδιά σου,
άμε στα γένη των θεών την Ίριν να καλέσεις

55  και τον λαμπρόν Απόλλωνα να έλθουν εδώ πέρα.
Εκείνην θα προστάξω εγώ μες στον λαόν να δράμει
των χαλκοφράκτων Αχαιών, να ειπεί του Ποσειδώνος
να παύσει από τον πόλεμον, στο σπίτι του να γύρει,
τον Έκτορα στον πόλεμον θα ξαναφέρει ο Φοίβος,

60  θα τον γεμίσει δύναμιν, τον νουν του θα ιλαρώσει
από τους πόνους τους δριμείς και την φυγήν θα σπείρει
την άνανδρην στους Αχαιούς, να τους γυρίσει οπίσω,
όσο να πέσουν φεύγοντας στες πρύμνες του Πηλείδη·
τον σύντροφόν του Πάτροκλον εκείνος θα τους στείλει,

65  και ο Πάτροκλος θα πέσει αυτού, στα τείχη εμπρός της Τροίας από τον Έκτορ᾽ αλλ᾽ αφού πολλούς φονεύσει ανδρείους
και τον δικόν μου ακόμα υιόν, τον θείον Σαρπηδόνα·
και απ᾽ τον καημόν ο Αχιλλεύς τον Έκτορα φονεύει·
κατόπι εγώ τους Αχαιούς θα κάμω από τα πλοία

70  τους Τρώας αδιάκοπα να διώχνουν στην πεδιάδα
ώσπου να πάρουν, με βουλήν της Αθηνάς, την Τροίαν.
Και ούτ᾽ εγώ παύω τον θυμόν, ούτε κανέναν άλλον
απ᾽ τους θεούς να βοηθεί τους Δαναούς θ᾽ αφήσω
πριν ή τελειώσ᾽ ολόκληρον τον πόθον του Αχιλλέως,

75  που πρώτα του υποσχέθηκα και με της κεφαλής μου
το νεύμα οπόταν έπεσε στα γόνατά μου η Θέτις
κι εζήτησε τον πορθητήν Πηλείδην να τιμήσω».
Είπε, και τον υπάκουσεν η Ήρα η λευκοχέρα
και στον υψηλόν Όλυμπον ανέβη από την Ίδην.

80  Και όπως ανθρώπου πόχει βγει του κόσμου πολλά μέρη
πετά το πνεύμα και βαθιά τού λέγει ο λογισμός του:
«Αυτού να ήμουν, είτε αυτού,» και άπειρα πλέκει ο νους του·
όμοια πετούσε η θεά, και στην κορφή του Ολύμπου
έφθασε κι ήβρε τους θεούς εκεί συναθροισμένους

85  μέσα στο δώμα του Διός· της επροσηκωθήκαν
όλοι με τα ολόγεμα ποτήρια χαιρετούσαν·
τους άλλους άφησεν αυτή και το ποτήρι εδέχθη
απ᾽ την ωραίαν Θέμιδα, που πρώτη εμπρός της ήλθε
κι ευθύς την επροσφώνησε με λόγια φτερωμένα:

90  «Ήρα, τι ήλθες τώρα εδώ και ταραγμένη δείχνεις;
Πολύ, θαρρώ, θα σ᾽ έσκιαξεν ο άνδρας σου ο Κρονίδης».
Σ᾽ αυτήν απάντησε η θεά, η Ήρα η λευκοχέρα:
«Ω θεά Θέμι, μη ερωτάς, και μόνη το γνωρίζεις
άσπλαχνην πόσον και άδικην έχει ψυχήν εκείνος

95  μην αμελήσεις τώρα συ το ισόμοιρο τραπέζι
και όπως κι οι άλλοι αθάνατοι και συ θ᾽ ακούσεις ποία
έργα κακά μας προμηνά και μας κηρύττει ο Δίας,
π᾽ ούτε θνητός ούτε θεός δεν θα χαρεί, πιστεύω,
εάν ακόμη ευφραίνεται κανείς εις το τραπέζι».

100  Είπε· κι εκάθισε η θεά, και λύπην αισθανθήκαν
όλ᾽ οι θεοί· κι εγέλασεν εκείνη με τα χείλη
αλλ΄ όμως δεν ιλάρωσε το μέτωπον επάνω
από τα μαύρα φρύδια της και αρχίνησε με πόνον:
«Ανόητοι που παίρνομε θυμόν με τον Κρονίδην·

105  και προσμαχούμε ακόμη εμείς με λόγον ή με χέρι
να τον δαμάσομε, και αυτός μακράν μας καθισμένος
δεν μας λογιάζει παντελώς, και λέγει ότ᾽ είναι πρώτος
στην δύναμιν ασύγκριτα των αθανάτων όλων.
Όθεν καθείς μας το κακό που αυτός του στείλει ας έχει·

110  κι ήδη του Άρη συμφορά, μου φαίνετ᾽ έχει γίνει·
στην μάχην ο αγαπητός Ασκάλαφος εχάθη
π᾽ ο Άρης ο τρομακτικός λέγει πως είν᾽ υιός του».
Είπε, και ο Άρης κτύπησε και με τες δυο παλάμες
τ᾽ ανδρειωμένα του μεριά και με παράπον᾽ είπε:

115  «Δεν θα μου δώσετ᾽ άδικον, ω εγκάτοικοι του Ολύμπου,
εκδικητής αν κατεβώ του υιού μου εκεί στα πλοία,
κι εάν μου μέλλει απ᾽ του Διός τον κεραυνόν να πέσω
με τους νεκρούς να κείτομαι στο αιματωμένο χώμα».
Και να του ζέψουν τ᾽ άλογα στον Φόβον και στον Τρόμον

120  είπε, και αυτός τα υπέρλαμπρα εζώνετο άρματά του.
Τότε δεινότερη χολή θενά ᾽πιανε τον Δία
ενάντια σ᾽ όλους τους θεούς και θ᾽ άναφτε ο θυμός του.
Αλλ᾽ η Αθηνά φοβούμενη μη πάθουν όλοι, αφήκε
τον θρόνον όπου εκάθονταν και στην αυλήν εχύθη.

125  Το κράνος τού αφαιρ᾽ η θεά και την λαμπρήν ασπίδα,
και απ᾽ την βαριά παλάμη του το δόρυ και το σταίνει
στην γην, μετέπειτα πικρά τον Άρην ονειδίζει:
«Ξεφρενιασμέν᾽, εχάθηκες έχεις αυτιά ν᾽ ακούεις
του κάκου, οπόταν μήτε νους, μήτ᾽ εντροπή σού εμείναν.

130  Τ᾽ είπε η θεά δεν άκουσες η Ήρα η λευκοχέρα
που ήλθε τώρα εδώ σ᾽ εμάς απ᾽ τον Ολύμπιον Δία;
Ή θέλεις αφού ξέχειλα συ πρώτος δοκιμάσεις
παθήματα, περίλυπος, στον Όλυμπο να γύρεις
και των θεών μέγα κακό των άλλων να γεννήσεις;

135  Θ᾽ αφήσει ευθύς τους Αχαιούς και τους αυθάδεις Τρώας
και θα ᾽λθει εδώ στον Όλυμπον εμάς να τρικυμίσει,
και τον καθέναν, αίτιον ή μη, θα πάρει εμπρός του.
Όθεν συ παύσε τον θυμόν για το καλόν σου αγόρι
καλύτεροί του στην ανδρειά φονεύθηκαν και άλλοι

140  και στο εξής θα φονευθούν και δυνατόν δεν είναι
κάθε θνητού να σώσομεν εμείς το γενολόγι».
Είπε, και τον ακράτητον θεόν εις το θρονί του
εκάθισεν η Αθηνά· και στο προαύλ᾽ η Ήρα
τον Φοίβον επροσκάλεσε, αντάμα με την Ίριν

145  μηνύτραν όλων των θεών, και προς εκείνους είπε:
«Σας και τους δύο θέλει ο Ζευς να πατ᾽ ευθύς στην Ίδην
και άμα εκεί φθάσετ᾽ έμπροσθεν στο πρόσωπο του Δία
εσείς θα κάμετ᾽ ό,τι αυτός θελήσει και προστάξει».
Είπε, και πάλι εγύρισε στον θρόνον της η Ήρα·

150  και αυτοί με πέταμα γοργό ξεκίνησαν κι εφθάσαν
στην Ίδην την πολύβρυσην, την θεριοθρέπτραν κι ήβραν
εις του Γαργάρου την κορφήν τον βροντητήν Κρονίδην
καθήμενον, κι ευωδιαστή τον έζωνε νεφέλη.
Κι εμπρός ως ήλθαν του Διός του νεφελοσυνάκτη,

155  έμειναν, και μ᾽ αυτούς χολήν δεν είχε ο Ζευς άμ᾽ είδε
ότι της Ήρας γρήγορα τον λόγον υπακούσαν.
Στην Ίριν πρώτα ομίλησε με λόγια φτερωμένα:
«Πτερόποδ᾽ Ίρι, πήγαινε, να ειπείς του Ποσειδώνος
ό,τι θ᾽ ακούσεις και πιστήν σε θέλω εγώ μηνύτραν.

160  Να παύσει από τον πόλεμον και να γυρίσει, αν θέλει,
ή στην αγίαν θάλασσαν ή στων θεών τα γένη.
Και αν δεν πεισθεί στα λόγια μου και τ᾽ αψηφίσει, ειπέ του
να εννοήσει αυτό καλά, να μη θαρρέψει τόσο
στην δύναμίν του να σταθεί, όταν του πέσω, εμπρός μου

165  ότ᾽ είμ᾽ εγώ στην δύναμιν περίσσ᾽ ανώτερός του,
είμαι και πρωτογέννητος. Και ωστόσο αυτός τολμάει
ίσος να λέγεται μ᾽ εμέ που όλ᾽ οι θεοί με τρέμουν».
Είπε και τον υπάκουσεν η ανεμόποδ᾽ Ίρις
και στην αγίαν Ίλιον κατέβη από την Ίδην.

170  Και ως ροβολούν κάτω στην γην χιόν᾽ ή χαλάζι κρύο
απ᾽ τον αιθερογέννητον βοριά κατεβασμένα,
με ομοίαν επετούσε ορμήν η ανεμοπόδ᾽ Ίρις
και από σιμά προσφώνησε τον μέγαν Ποσειδώνα:
«Κάποιο να φέρω μήνυμα, μεγάλε γεωφόρε,

175  ήλθα καθώς μ᾽ επρόσταξεν ο αιγιδοφόρος Δίας·
να παύσεις απ᾽ τον πόλεμον σου λέγει και να γύρεις
ή στην αγίαν θάλασσαν ή στων θεών τα γένη·
και αν δεν πεισθείς στα λόγια του και τ᾽ αψηφάς, κηρύττει
ότι και αυτός αντίμαχα με σε να πολεμήσει

180  θα έλθει εδώ· και μη σταθείς, σε συμβουλεύει, εμπρός του, ότ᾽ είναι αυτός στην δύναμιν περίσσ᾽ ανώτερός σου,
είναι και πρωτογέννητος, και όμως τολμά η καρδιά σου
ίσος να λέγεσαι μ᾽ αυτόν, οπού τον τρέμουν όλοι».
Εβάρυνε και απάντησεν ο μέγας κοσμοσείστης:

185  «Ω, λόγον υπερήφανον που είπε, αν κι είναι ανδρείος,
αν τον ομότιμον εμέ με βίαν θα εμποδίσει.
Τρεις γεννηθήκαμεν υιοί, του Κρόνου και της Ρέας,
ο Ζευς, εγώ και ο βασιλεύς των πεθαμένων Άδης.
Και απ᾽ όλα τρία κάμαμεν ισόμοιρα βασίλεια.

190  Να ᾽χω την λευκήν θάλασσαν πέφτει ο λαχνός σ᾽ εμένα,
στον Άδην το ανήλιο σκοτάδι, και στον Δία
ο πλατύς έλαχε ουρανός στα νέφη στον αιθέρα
κι έμειν᾽ η γη κοινή στους τρεις και ο Όλυμπος ο μέγας.
Όθεν εμένα του Διός ο νους δεν θα οδηγήσει,

195  και ας μείνει, αν κι είναι δυνατός, στο τρίτο του μοιράδι.
Και με τα χέρια ως άνανδρον να μη με φοβερίζει.
Με τα μεγάλα λόγια του ταιριάζει να ονειδίσει
τες κόρες και τ᾽ αγόρια που γέννησεν εκείνος,
ότι εξ ανάγκης θα υπακούν εκείνα σ᾽ ό,τι λέγει».

200  Και προς αυτόν απάντησεν η ανεμόποδ᾽ Ίρις:
«Ω γεωφόρε Ποσειδών, τωόντι αυτόν τον λόγον
τον άπονον, τον τρομερόν, θα φέρω εγώ στον Δία;
Δεν θα τον στρέψεις; Στρέφονται οι γνώμες των γενναίων.
Τον πρωτογέννητον βοηθούν, το ξεύρεις, οι Ερινύες».

205  Και προς αυτήν ο Ποσειδών αντείπε ο κοσμοσείστης:
«Ίρι θεά, λόγον καλόν ομίλησες τωόντι
και αυτό λαμπρόν, ο μηνυτής τα ορθά να ξεχωρίζει.
Αλλ᾽ ιδού ποίος την καρδιά φρικτός μού θλίβει πόνος,
εμένα τον ισόμοιρον και τον ομόκληρόν του

210  με λόγια να ονειδίζει αυτός όλα χολήν γεμάτα.
Αλλά με κάνει ευλάβεια για τώρα να συγκλίνω·
αλλ᾽ άκουσ᾽ άλλο που θα ειπώ και αλήθεια θα κηρύξω·
εάν αυτός στο πείσμα μου και άλλων αθανάτων,
της Ήρας και της Αθηνάς, του Ηφαίστου και του Ερμείου

215  θελήσει από τον όλεθρον την Ίλιον να φυλάξει
και να μη δώσει δύναμιν και νίκην στους Αργείους,
ας μάθει π᾽ άσβεστος θυμός θ᾽ ανάψει στην ψυχήν μας».
Και απ᾽ τον λαόν των Αχαιών στα βάθη της θαλάσσης
βυθίζει και όλοι αισθάνονται που λείπει ο κοσμοσείστης.

220  Και ο Ζευς ο μαυρονέφελος τότ᾽ είπε προς τον Φοίβον:
«Στον χαλκοφόρον Έκτορα να πας, καλέ μου Φοίβε·
ότι ο γεωφόρος Ποσειδών έγυρεν ήδη οπίσω
εις την αγίαν θάλασσαν να φύγει απ᾽ την οργήν μας·
και σφόδρ᾽ αυτόν τον πόλεμον θα αισθάνονταν κι οι άλλοι

225  θεοί στα Τάρταρα όσοι ζουν ολόγυρα του Κρόνου.
Καλό σ᾽ αυτόν, καλύτερα σ᾽ εμένα τούτο εγίνη,
που εσύγκλινε από ευλάβειαν και δεν εστάθη εμπρός μου
ότι όχι ανίδρωτος, θαρρώ, θα εγίνονταν αγώνας.
Αλλά στα χέρια πάρε συ την κροσσωτήν αιγίδα

230  και σείοντάς την εις φυγήν θα βάλεις τους Αργείους,
και συ του ενδόξου Έκτορος ο ίδιος θα ᾽σαι σκέπη·
τη δύναμίν του άναψε, τους Αχαιούς να διώξει,
ως πέρα στον Ελλήσποντον να πέσουν στα καράβια.
Κι ύστερα θα φροντίσω εγώ με λόγον και με έργον

235  ανάσασιν των Δαναών να δώσω απ᾽ τον αγώνα».
Είπε, και δεν παράκουσεν ο Απόλλων τον πατέρα,
και από την Ίδην έπεσεν ωσάν το φασσοφόνο
γεράκι που όλα τα πουλιά περνά το πέταμά του·
κι ήβρε τον θείον Έκτορα· χαμαί δεν ήταν πλέον,

240  καθήμενος συνέφερνε κι εγνώριζε τους φίλους,
έπαυσεν η κονταναπνιά και ο ίδρωτας ο κρύος,
ως τον ανάστησεν ο νους του αιγιδοφόρου Δία.
Σιμά του εστάθη κι είπε του ο τοξευτής Απόλλων:
«Έκτωρ Πριαμίδη, ανάμερα τι κάθεσαι απ᾽ τους άλλους

245  λιπόθυμος; Μη συμφορά κάποια μεγάλη σ᾽ ήβρε;»
Του αντείπε με σβηστήν φωνήν ο λοφοσείστης Έκτωρ:
«Ποιος είσαι απ᾽ όλους τους θεούς που μου ομιλείς αντίκρυ,
ω σεβαστέ, δεν το ᾽μαθες; Ενώ κει στα καράβια
χαλούσα τους συντρόφους του, στα στήθη ο μέγας Αίας

250  λιθάρι μου ᾽ριξε τρανό και μ᾽ έβγαλε απ᾽ την μάχην.
Κι ενόμισα ότι σήμερα θα κατεβώ στον Άδη
μες στους νεκρούς, ως έβγαινεν η ποθητή ψυχή μου».
Και προς αυτόν απάντησεν ο τοξευτής Απόλλων:
«Θάρρου, αφού μέγαν βοηθόν ο Ζευς από την Ίδην

255  σου ᾽στειλε να ᾽ναι πρόμαχος προστάτης στο πλευρό σου
τον Φοίβον τον χρυσόξιφον, που πάντοτε σε σκέπω,
εσέ τον ίδιον και με σε τους πύργους του Πριάμου.
Πρόσταξε τώρα τους πολλούς ιππείς προς τα καράβια
τα γρήγορά τους άλογα να σπρώξουν ανδρειωμένα·

260  και στους ιππείς εμπρός εγώ τον δρόμον πέρα πέρα
θα τους ανοίξω και εις φυγήν θα βάλω τους Αργείους».
Αυτά ᾽πε και του επύρωσε με δύναμιν τα στήθη.
Και ως όταν σπάσει τον δεσμόν καλοθρεμμένος ίππος,
βροντά τετραποδίζοντας στην ανοικτήν πεδιάδα,

265  να λούεται στο καθαρό ποτάμι μαθημένος·
την κεφαλήν κρατεί υψηλά, την χαίτην ανεμίζει
και υπερηφανευόμενον στα κάλλη του τον φέρνουν
στες μαθημένες του βοσκές γοργά τα γόνατά του·
όμοια πετούσε ακράτητος προς τους ιππείς ο Έκτωρ

270  και τους κινούσε, ως η φωνή τον δίδαξεν η θεία.
Και ως όταν αγριόγιδο ή και κερατοφόρο
ελάφι σφόδρα κυνηγούν άνδρες του αγρού και σκύλοι·
λόγγος δασύς και γλιστερός γκρεμός τους εμποδίζει,
και να το εβρούν τ᾽ ακόντια τους δεν ήθελεν η μοίρα,

275  και απ᾽ την βοήν τους πύρινο στο δρόμο τους λεοντάρι
φαίνεται και όλοι αναμερούν και αφήνουν το κυνήγι·
έτσι ως τότε οι Δαναοί πυκνοί τους κυνηγούσαν
και τους εκτύπαν με σπαθιά, με δίστομα κοντάρια
αλλ᾽ άμα είδαν τον Έκτορα στες τάξες των ανδρείων,

280  ετρόμαξαν και στην καρδιά το θάρρος τους εκόπη.
Τότε σ᾽ αυτούς ομίλησεν ο Ανδραιμονίδης Θόας,
των Αιτωλών ο έξοχος τεχνίτης εις τ᾽ ακόντι,
καλός και εις μάχην σταθερήν, και ομιλητής ο πρώτος
των νέων αν ασύμφωνοι μαζί λογομαχούσαν.

285  Και αυτός με γνώμην αγαθήν στην μέσην όλων είπε:
«Ω μέγα θαύμα οπού θωρούν τα μάτια τούτα εμπρός τους!
ιδού πώς πάλιν ξέφυγε τον χάρο κι εσηκώθη,
ο Έκτωρ κι επιστεύαμε πως άσφαλτ᾽ απ᾽ τα χέρια
του Αίαντος απέθανε, του Τελαμωνιάδη.

290  Αλλ᾽ έσωσε κάποιος θεός τον Έκτορα και πάλιν
που Δαναούς εθέρισε πολλούς και θα θερίσει,
φοβούμαι τώρα, και άβουλα του βαρυκτύπου Δία
δεν στέκετ᾽ επί κεφαλής και τόσην δείχνει λύσσαν
κι ελάτ᾽ εκείνο που θα ειπώ να το δεχθούμεν όλοι·

295  τα πλήθη ας παραγγείλομε να στρέψουν προς τα πλοία·
και ας μείνομ᾽ όσοι στον στρατόν πρωτεύομεν ανδρείοι,
ίσως με λόγχες σηκωτές κρατήσομεν την πρώτην
ορμήν εκείνου, και θαρρώ, που αν και πολύ μανίζει
θα φοβηθεί των Δαναών την φάλαγγα να σπάσει».

300  Είπε, κι οι άλλοι πρόθυμοι εδέχθηκαν τον λόγον.
Ο Αίας τότε, ο Ιδομενεύς, ο Τεύκρος, ο Μηριόνης,
ο Μέγης του Άρ᾽ ισόπαλος, με τους συντρόφους όλους
τους ανδρειωμένους φώναζαν κι εσύνταζαν την μάχην,
για να δεχθούν τον Έκτορα και τον στρατόν των Τρώων.

305  Και οπίσω τους εγύριζε το πλήθος προς τα πλοία.
Σύσσωμ᾽ οι Τρώες έπεσαν μακροπατώντας, πρώτος
ο Έκτωρ, κι έμπροσθεν σ᾽ αυτόν, με νέφος τυλιγμένος
ο Απόλλων κι είχε την φριχτήν πολεμικήν αιγίδα
την δασερήν, περίλαμπρην που ο Ήφαιστος του Δία

310  εχάλκευσε, να την φορεί, τους άνδρες να τρομάζει.
Αυτήν κρατώντας αρχηγός εστήθηκε των Τρώων.
Και σύσσωμοι τους δέχθηκαν οι Αργείοι κι εσηκώθη
και απ᾽ τα δυο μέρη αλαλαγμός· απ᾽ τες χορδές πετούσαν
τα βέλη, και όπως τα ᾽ριχναν τα χέρια μανιωμένα,

315  άλλα στην σάρκα εμπήγονταν των ανδρειωμένων νέων,
άλλα στον δρόμον τους χωρίς την σάρκα ν᾽ απολαύσουν
μέσα στην γην στυλώνονταν, για σάρκα πεινασμένα.
Και όσο εκρατούσε ασάλευτην ο Φοίβος την αιγίδα
κτυπούντο κι έπεφταν πολλοί και απ᾽ τα δυο μέρη ομοίως·

320  αλλ᾽ όταν την εσάλευσε κατάματα κοιτώντας
τους Αχαιούς με δυνατήν κραυγήν, τον νουν τους μέσα
εμάργωσε και ξέχασαν το θάρρος της ανδρείας.
Και ως όταν ξάφνου δυο θεριά, πριν φθάσ᾽ η μαύρη νύκτα,
σ᾽ αγέλην χύνονται βοδιών ή και κοπήν προβάτων

325  ενώ τους λείπει ο πιστικός, και τα σκορπίζουν όλα·
ομοίως άνανδρην φυγήν γεννά σ᾽ αυτούς ο Φοίβος
την δόξαν εις τον Έκτορα να δώσει και στους Τρώας.
Τότ᾽ άνδρας άνδρα φόνευσεν, αφού σκορπίσθ᾽ η μάχη.
Των χαλκοφράκτων Βοιωτών τον αρχηγόν ο Έκτωρ

330  τον Αρκεσίλαον βροντά νεκρόν και τον Στιχίον
που ήταν σύντροφος πιστός του ανδρείου Μενεσθέως·
τον Μέδοντα, τον Ίασον εφόνευσ᾽ ο Αινείας·
και νόθον ήταν γέννημα ο Μέδων του Οϊλέως
και αδελφός του Αίαντος· μακράν εις την Φυλάκην

335  στα ξένα εζούσε απ᾽ τον καιρόν που εφόνευσ᾽ ένα αδέλφι
της μητρυιάς Εριώπιδος, της νυμφευτής του Οϊλέως·
κι ήτο αρχηγός ο Ίασος αυτός των Αθηναίων
και γέννημα εδοξάζετο του Σφήλου Βουκολίδη·
τον Μηκιστή θανάτωσε κατόπι ο Πολυδάμας,

340  πάλι ο Πολίτης φόνευσε τον πρόμαχον Εχίον
και τον Κλονίον ο θεϊκός Αγήνωρ, και στην πλάτην
του Δηιόχου, ως έφευγεν ελόγχισεν ο Πάρις.
Κι εκείνοι ενώ τους γύμνωναν, οι Αχαιοί ριγμένοι
στους πάλους και στον χάντακα, εδώ κι εκεί σκορπιούνταν

345  στα τείχη οπίσω να κρυβούν· και ο Έκτωρ προς τους Τρώας μακριάν έσυρε φωνήν: «Εμπρός, προς τα καράβια,
και αφείτ᾽ εκεί τα λάφυρα τα αιματοκυλισμένα
και όποιον νοήσω αλλού μακράν να μένει από τα πλοία,
στον τόπον θα του σοφισθώ να κακοθανατίσει,

350  και ούτε αδελφοί ούτε αδελφές νεκρόν θενά τον κάψουν,
αλλά στην πόλιν μας εμπρός θα τον σπαράξουν σκύλοι».
Είπε, βροντά την μάστιγα κατάπλατα στους ίππους·
κι εφώναξε τες φάλαγγες· και με βοήν οι Τρώες
τα αμαξόσυρ᾽ άλογα κατόπι του εκινήσαν

355  κι εβρόντα ο τόπος κι έμπροσθεν ο Φοίβος με τα πόδια
τα φρύδια εγκρέμισ᾽ εύκολα του λάκκου και το χώμα
στο χάσμα μέσα επάτησε και ωσάν γεφύρι δρόμον
μακρύν τους έστρωσε πλατύν, όσο βολή της λόγχης
όταν την ρίχνει λογχιστής να ιδεί την δύναμίν του.

360  Και χύνονταν φαλαγγωτά κι εμπρός με την αιγίδα
ο Φοίβος την βαρύτιμην· κι εγκρέμιζε το τείχος
ωσάν παιδί που παίζοντας ακρόγιαλα σηκώνει
κάποια δικά του κτίσματα με άμμον και κατόπιν
παίζοντας πάλι τα χαλά με φτέρνες, με παλάμες.

365  Όμοια συ, Φοίβε τοξευτή, τους μόχθους των Αργείων
εχάλασες, και στην καρδιά τούς έβαλες τον τρόμον.
Και τούτοι προς τα πλοία τους εμέναν ενωμένοι
και ν᾽ ανδρειευτούν εκραύγαζαν ο ένας προς τον άλλον
και στους θεούς εδέοντο με χέρια σηκωμένα·

370  και ο Νέστωρ, μέγα στήριγμα των Αχαιών, εξόχως
εύχονταν με τα χέρια του προς τ᾽ άστρα σηκωμένα:
«Δία πατέρα, αν σου ᾽καψαν στο σιτοφόρον Άργος
μόσχους ή πρόβατα μ᾽ ευχές να γύρουν στην πατρίδα,
και το υπεσχέθης, ίλεως, θυμήσου τα πατέρα,

375  του ολέθρου μάκρυνε από μας την ώραν, μην αφήσεις
οι Τρώες τόσο χάλασμα να φέρουν των Αργείων».
Ευχήθη αυτός κι εβρόντησεν ο πάνσοφος Κρονίδης
καθώς του έφθασαν οι ευχές του γέροντος Νηλείδη.
Κι οι Τρώες άμα του Διός εγνώρισαν τον κτύπον

380  με λύσσαν νέαν όρμησαν επάνω στους Αργείους.
Και ως μέγα κύμα στα πλατιά πελάγη, αν το εμψυχώνει
ο άνεμος, που δύναμις στα κύματα είναι πρώτη,
χύνετ᾽ επάνω απ᾽ τα πλευρά στου καραβιού το στρώμα,
όμοια κι οι Τρώες με βοήν κατέβαιναν το τείχος,

385  έφθασαν με τ᾽ αμάξια τους στες πρύμνες και σ᾽ εκείνα
ορθοί με λόγχες δίστομες αντίκρυ επολεμούσαν,
κι οι Αχαιοί στα ολόμαυρα καράβι᾽ ανεβασμένοι
με μακριά κοντάρια, που είχαν μες στα πλοία,
θαλασσομάχα, κολλητά, στες άκρες χαλκοφόρα.

390  Και όσον οι Τρώες κι οι Αχαιοί στο τείχος πολεμούσαν
απ᾽ τα καράβια μακράν, ο Πάτροκλος καθόνταν
εις του Ευρυπύλου την σκηνήν κι εκείνον με ομιλίες
έτερπε και με βότανα την δυνατήν πληγήν του
του άλειφε, να ημερωθούν οι πόνοι που τον σφάζαν.

395  Αλλ᾽ άμα ενόησεν εμπρός να προχωρούν οι Τρώες
στο τείχος και των Δαναών βοή φυγής ακούσθη,
εστέναξε κι εβρόντησε τα χέρια στα μεριά του
και με παράπον᾽ έλεγεν: «Ευρύπυλε, αν και χρείαν
μ᾽ έχεις, δεν δύναμ᾽ εγώ πλια σιμά σου εδώ να μένω·

400  αγώνας άναψε φρικτός· ας σε καλοκαρδίσει
ο ακόλουθος· θα δράμω εγώ να εβρώ τον Αχιλλέα
να τον κινήσω εις πόλεμον· δύναμις ίσως θεία
μου δώσει με τα λόγια μου ν᾽ ανάψω την ψυχήν του·
πολύτιμ᾽ είναι συμβουλή του φίλου προς τον φίλον».

405  Αυτά ᾽πε και ανεχώρησεν· και στην ορμήν των Τρώων
άσειστοι εμέναν οι Αχαιοί, και αν και πλιότερ᾽ ήσαν
δεν δύναντο απ᾽ τα πλοία τους μακράν να τους κρατήσουν
ουδέ οι Τρώες δύναντο τες φάλαγγες να σπάσουν
των Δαναών και στες σκηνές να πέσουν και στα πλοία.

410  Και όπως η στάφνη, αν την κρατεί καλού τεχνίτη χέρι,
που όλα τον δίδαξ᾽ η Αθηνά τ᾽ απόκρυφα της τέχνης,
σιάζει δοκάρι καραβιού και ορθά το κανονίζει·
όμοια και αυτοί με ισόμετρον αγώνα επολεμούσαν,
και άλλοι προς άλλην μάχονταν, άλλοι προς άλλην πρύμνην.

415  Στον μέγαν Αίαντ᾽ όρμησεν ο Έκτωρ και για μίαν
πρύμνην οι δύο πάλαιαν· ούδ᾽ ημπορούσε τούτος
να σπρώξει εκείνον και φωτιά να βάλει στο καράβι,
αλλ᾽ ούτ᾽ ο Αίας δύνονταν τον άλλον ν᾽ αποδιώξει,
ότι θεός τον έφερε· και τότε τον Κλυτίδην

420  Καλήτορα κει πόφερνε το πυρ εις το καράβι
λόγχισ᾽ ο Αίας, κι έπεσε με το δαυλί στο χώμα.
Και ως είδ᾽ εμπρός στα μάτια του τον ξάδελφον να πέσει
ο Έκτωρ κει κατέμπροσθεν στ᾽ ολόμαυρο καράβι
μακριάν έσυρε φωνήν στους Τρώας και Λυκίους:

425  «Τρώες, Λύκιοι, Δάρδανοι και σεις, κονταρομάχοι,
μέσα εις τέτοιαν στένωσιν μη φύγετε απ᾽ την μάχην,
εμπρός στες πρύμνες έπεσε το τέκνο του Κλυτίου,
προφθάστε μην οι Αχαιοί γυμνώσουν τον νεκρόν του».
Είπε, την λόγχην την λαμπρήν στον Αίαντ᾽ ακοντίζει,

430  δεν τον επήρε και αντ᾽ αυτού τον Μαστορίδην ήβρε
Λυκόφρονα Κυθήριον, που εζούσε ακόλουθός του,
αφού τα θεία Κύθηρα για φόνον είχε αφήσει·
η λόγχη επάνω από τ᾽ αυτί στην κεφαλήν του εμπήκε,
ως έστεκε στου Αίαντος το πλάγι, και απ᾽ την πρύμνην

435  τ᾽ ανάσκελά ᾽πεσε νεκρός ερρίγωσεν ο Αίας
κι εφώναξε τον αδελφόν: «Ω Τεύκρε αγαπημένε,
τον σύντροφον μας φόνευσαν πιστόν μας Μαστορίδην,
που ξένον απ᾽ τα Κύθηρα τον πήραμε στο σπίτι
κι ίσια τον εσεβόμασθε με τους γλυκείς γονείς μας·

440  ο Έκτωρ τον εφόνευσε· το τόξο και τα βέλη
τα φονικά τι γίνονται, που σόχει δώσει ο Φοίβος;»
Και ο Τεύκρος έδραμεν ευθύς σιμά του και το τόξο
είχε τ᾽ οπισθοτέντωτο μαζί με την φαρέτραν,
και ως έριχνε γοργά πυκνά τα βέλη, αυτού τον Κλείτον

445  κτύπησε του Πεισήνορος λαμπρόν υιόν, και φίλον
του ενδόξου Πολυδάμαντος, ενώ τα χαλινάρια
εκράτει, ότι την άμαξαν εκείνος κυβερνούσε
κι έσπρωχνεν όπου οι φάλαγγες πυκνότερες κτυπιόνταν,
των Τρώων και του Έκτορος προς χάριν· αλλ᾽ εκείνος

450  έπαθε και δεν πρόφθασε κανένας να τον σώσει.
Στο ζνίχι τον επέρασε το δακρυοφόρο βέλος,
από τ᾽ αμάξι εβρόντησε και αλαφιασμέν᾽ οι ίπποι
άδειο τ᾽ αμάξι ετράνταζαν· και ο ήρως Πολυδάμας
το νόησε κι εστήθη εμπρός· κι εκεί του Αστυνόου

455  υιού του Προτιάονος τους έδωκε στα χέρια
και σφόδρα τον παράγγειλε να τους κρατεί σιμά του·
κι εκείνος πάλι εγύρισε στην τάξιν των προμάχων.
Και ο Τεύκρος για τον Έκτορα ετοίμαζε άλλο βέλος,
και τον αγώνα θα ᾽παυε στων Αχαιών τα πλοία,

460  εάν τον έριχνε νεκρόν εκεί που ανδραγαθούσε.
Αλλά το είδε ο πάνσοφος Κρονίδης που εφρουρούσε
τον Έκτορα, και καύχημα του Τεύκρου επήρε μέγα·
που την καλόστριφτην χορδήν στο παινεμένο τόξο,
ως την τραβούσε, του ᾽σπασε, και πλαγινά το βέλος

465  το χάλκινο επετάχθηκε και του ᾽πεσε το τόξο.
Ρίγος τον Τεύκρον έπιασε και είπε του αδελφού του:
«Α! τέλεια κάθε σόφισμα της μάχης μού θερίζει
θεός, οπού μου πέταξε το βέλος απ᾽ το χέρι
και μου ᾽σπασε νεόστριφτην χορδήν που ᾽χα προσδέσει

470  τώρα πρωί να είναι αρκετή στ᾽ ακούραστά μου βέλη».
Και ο μέγας του απάντησεν ο Τελαμώνιος Αίας:
«Φίλε, το τόξον άφησε και τα πυκνά σου βέλη
αφού θεός τους Δαναούς φθονεί και τα συντρίβει·
πάρε κοντάρι μακριό, ζώσου τρανήν ασπίδα,

475  τους Τρώας κτύπα, κίνησε τους άλλους εις την μάχην·
και εάν θα νικήσουν μην ειπούν, που επάτησαν τα πλοία
ακόπως αλλ᾽ ακράτητα στην μάχην ας χυθούμε».
Είπε, και ο Τεύκρος στην σκηνήν εκρέμασε το τόξο
κι ευθύς στους ώμους έζωσε τετράδιπλην ασπίδα·

480  εις την γενναίαν κεφαλήν καλόν έθεσε κράνος
με αλόγου χαίτην, και φρικτός σειόνταν ωσάν ο λόφος·
στο χέρι επήρε δυνατό κοντάρι χαλκοφόρο
και γρήγορα του Αίαντος εστήθηκε στο πλάγι.
Και άμα του Τεύκρου νόησε πως έπαθε το τόξο,

485  ο Έκτωρ έσυρε φωνήν των Τρώων και Λυκίων:
«Τρώες, Λύκιοι, Δάρδανοι και σεις, κονταρομάχοι,
άνδρες δειχθείτε μ᾽ όλην σας την δύναμιν, ω φίλοι,
εδώ στα πλοία· κι είδα εγώ τα βέλη πολεμάρχου
ανδρειωμένου απ᾽ του Διός το θέλημα χαμένα.

490  Φανούσιμο είναι του Διός το χέρι στους ανθρώπους,
είτε σ᾽ αυτούς που υπέροχα θελήσει να λαμπρύνει,
είτε σ᾽ αυτούς που δεν βοηθεί και πλήχτ᾽ η δύναμίς του,
σαν τώρα που ανεβάζει εμάς και σκύφτει τους Αργείους.
Κι εμπρός στα πλοία σύσσωμοι· και όποιον διορίσ᾽ η μοίρα

495  είτε από βέλος του εχθρού να πέσ᾽ είτε από ακόντι,
καλοπεθαίνει αν έπεσε να σώσει την πατρίδα.
Του μένει οπίσω η σύντροφος και τα παιδιά του σώα,
τα γονικά του ανέγγιχτα και η πατρική του κλήρα
αν τα πρυμνήσουν οι Αχαιοί να γύρουν στην πατρίδα».

500  Είπε, και εις όλους άναψε το θάρρος της ανδρείας.
Και απ᾽ τ᾽ άλλο μέρος φώναζεν ο Αίας τους συντρόφους:
«Αίσχος, Αργείοι ! τώρα εδώ μας μέλλ᾽ ή να χαθούμε
ή να σωθούμε, αν το κακό μακρύνομε απ᾽ τα πλοία
και αν τα πατήσει τώρ᾽ αυτός ο λοφοσείστης Έκτωρ,

505  μήπως θαρρείτε της στεριάς να πάτε στην πατρίδα;
Ή δεν ακούτε τον λαόν πως όλον εμψυχώνει
ο Έκτωρ, που λυσσά φωτιά να βάλει στα καράβια;
Να πολεμούν τους προσκαλεί και όχι χορόν να στήσουν.
Και άλλη για μας καλύτερη βουλή δεν είναι η σκέψις,

510  ή να ριχθούμε στον εχθρόν στήθος προς στήθος όλοι.
Ναι, θάνατον μονόφορα να ιδούμε ή σωτηρίαν
παρά σ᾽ αγών᾽ ατέλειωτον εδώ να μας στραγγίζουν
στες πρύμνες τόσο ελεεινά, κατώτεροί μας άνδρες».
Τους άναψαν οι λόγοι του κι εκεί τότ᾽ ο Σχεδίος

515  φονεύθη από τον Έκτορα, βλαστός του Περιμήδη
και των Φωκέων αρχηγός· του Αντήνορος το αγόρι,
Λαοδάμαντ᾽, άρχοντα των πεζών θανάτωσεν ο Αίας·
και ο Πολυδάμας φόνευσε τον Ώτον, που ᾽χεν έλθει
απ᾽ την Κυλλήνην αρχηγός των Επειών γενναίων·

520  νεκρόν τον είδε και όρμησεν ο σύντροφός του Μέγης·
και ο Πολυδάμας κλίνοντας εξέφυγε, ότι ο Φοίβος
δεν άφην᾽ εκεί πρόμαχος να πέσει ο υιός του Πάνθου·
αλλά του Κροίσμου επέρασε το στήθος με την λόγχην.
Με βρόντον έπεσε, κι ενώ τον έγδυνεν ο Μέγης,

525  ο Δόλοψ άξιος λογχιστής τού εχύθη ο Λαμπετίδης,
άνδρα πολεμικότατον τον είχε σπείρει ο Λάμπος,
υιός του Λαομέδοντος των πολεμάρχων πρώτος·
κείνος με λόγχην κτύπησεν εγγύθεν την ασπίδα
του Μέγητος· αλλ᾽ έσωσεν ο θώρακας τον νέον,

530  ο στερεός, που έναν καιρόν είχε ο Φυλεύς τον φέρει
όθε ο Σελλήεις ποταμός στην Έφυραν κυλάει·
φίλος του τον εχάρισεν ο Ευφήτης πολεμάρχος
προφυλακήν απ᾽ τον εχθρόν να τον φορεί στην μάχην·
κι εκείνος τώρα εγλίτωσε τα στήθη του παιδιού του.

535  Και ο Μέγης κει του Δόλοπος την περικεφαλαίαν
στην κορυφήν ελόγχισε του φουντωμένου κώνου,
ξεσπάσθη με την χαίτην του κι εκύλησεν ο λόφος
στα χώματα νεοστίλβωτος από λαμπρήν πορφύραν.
Και ως πολεμούσ᾽ ελπίζοντας νίκην ακόμη ο Δόλοψ,

540  πρόφθασεν ο Μενέλαος χωρίς να τον νοήσει,
πλάγια τού εστήθη και όπισθεν τον κτύπησε στον ώμον
το στήθος όλο πέρασε με ορμήν να προχωρήσει
η λόγχη· κι έπεσεν αυτός επίστομα στο χώμα.
Και ως έτρεχαν απ᾽ τ᾽ άρματα εκείνοι να τον γδύνουν

545  τους αδελφούς ονείδισεν ο Έκτωρ, αλλά πρώτον
το τέκνον του Ικετάονος, Μελάνιππον ανδρείον.
Εκείνος πριν λαός εχθρός πατήσει στην Τρωάδα,
μόσχους καλούς εις τες βοσκές εφύλα της Περκώτης
και ότ᾽ έφθασαν των Δαναών τα ισόπλευρα καράβια

550  στην Ίλιον πάλε ανέβηκε κι έλαμπε μες στους Τρώας,
και ο Πρίαμος στο σπίτι του τον είχε ωσάν παιδί του
Εκείνον κατά πρόσωπον τότ᾽ αποπήρε ο Έκτωρ:
«Έτσι θα μείνομ᾽ άνεργοι, Μελάνιππε; Δεν έχεις
πόνον για τον εξάδελφον; Δεν βλέπεις πώς μαλάζουν

555  τ᾽ άρματα εκεί του Δόλοπος; Αλλ᾽ ακολούθησέ με·
πλέον δεν γίνεται μακράν μ᾽ αυτούς να πολεμούμε,
όσο να τους σκοτώσουμεν ή εκείνοι από τον πάτον
την Ίλιον ρίξουν και σφαγούν μέσα οι πολίτες όλοι».
Είπ᾽, εκινήθη και σ᾽ αυτόν κατόπι ο θείος άνδρας.

560  Και ο μέγας Αίας φώναξε να σπρώξει τους Αργείους:
«Άνδρες, σταθείτε, κι εντροπή μέσα αισθανθείτε, ω φίλοι,
Ένας τον άλλον στους δεινούς αγώνες εντραπείτε,
να σώσει δύνατ᾽ η εντροπή τους άνδρες, όχι ο φόβος,
και σ᾽ όσους φεύγουν δύναμις, και δόξα δεν γεννάται».

565  Αισθάνθηκαν τον λόγον του και μόνοι τους στην μάχην
πρόθυμοι, και με χάλκινον προπύργιον τα καράβια
έφραξαν· κι έσπρωξεν ο Ζευς επάνω των τους Τρώας.
Ο ανδράγαθος Μενέλαος τότ᾽ είπε του Αντιλόχου:
«Αντίλοχε, των Αχαιών άλλον δεν βλέπω νέον

570  ωσάν εσέ πτερόποδα και ατρόμητον στην μάχην·
να ορμούσες να δοκίμαζε την λόγχην σου κανένας! »
Αυτά ᾽πε και ανεχώρησε, και θαρρετός ο νέος
απ᾽ τους προμάχους όρμησε και γύρω του κοιτώντας
ακόντισε αναμέρησαν στου ανδρός τ᾽ ακόντ᾽ οι Τρώες,

575  αλλά δεν βγήκε μάταιον, και τον ανδρειωμένον
υιόν του Ικετάονος Μελάνιππον, που ορμούσε
στην μάχην, τον εκτύπησε, προς τον μαστόν, η λόγχη.
Με βρόντον πέφτει και κροτούν επάνω τ᾽ άρματά του·
του όρμησ᾽ επάν᾽ ο Αντίλοχος, σαν σκύλος εις το ελάφι,

580  που ως επηδούσε απ᾽ την μονιά, του κυνηγού το ακόντι
τον ήβρε κι εξεψύχησε· παρόμοια στο κορμί σου
όρμησεν, ω Μελάνιππε, τα όπλα να σου πάρει
ο Αντίλοχος· αλλ΄ έδραμεν απ᾽ όπου επολεμούσε
ο θείος Έκτωρ κατ᾽ αυτόν, κι εκείνος έμπροσθέν του

585  δεν έμεινε αν και ανδράγαθος, ότι τον πήρε φόβος,
κι έφυγε, ως κάνει το θεριό, που έχει κακουργήσει,
πόκοψε σκύλον ή βοσκόν που μόσχους εφυλάγαν,
και φεύγει πριν συναθροισθούν πολλοί να το κτυπήσουν.
Και ως έφευγε με αλαλαγμούς βέλη πολλά του εχύναν

590  οι Τρώες με τον Έκτορα· κι εστάθη ο Νεστορίδης
εκεί που ήσαν οι σύντροφοι κι εστράφη προς τους Τρώας.
Και ως ωμοφάγοι λέοντες ορμούσαν προς τα πλοία
οι Τρώες και τους ορισμούς τελούσαν του Κρονίδη,
που σφόδρα εμψύχωνεν αυτούς και εμάργωνε το πνεύμα

595  των Αχαιών, να στερηθούν την νίκην και την δόξαν,
ότ᾽ ήθελε του Έκτορος να δώσει αυτός την νίκην,
ώστε φωτιάν αδάμαστην να βάλει στα καράβια,
όλ᾽ η ευχή της Θέτιδος να γίν᾽ η διεστραμμένη·
διότι εκείνο ανάμενεν ο πάνσοφος Κρονίδης,

600  μιας πρύμνης που να καίεται να πρωτοϊδεί την λάμψιν·
ότι κατόπιν θα ᾽καμνεν να φύγουν προς την Τροίαν
οπίσω οι Τρώες κι οι Αχαιοί να δοξασθούν στην νίκην.
Με αυτό στον νουν έσπρωχνε ο Ζευς επάνω στα καράβια
τον Πριαμίδην Έκτορα που εμάνιζε και μόνος

605  ελύσσ᾽ αυτός όσο λυσσά ο λογχοσείστης Άρης,
ή σ᾽ όρος μεγαλόδενδρον φλόγα κακή θεριεύει·
αφροκοπά το στόμα του, κάτω από τ᾽ άγρια φρύδια
τα μάτια του λαμποκοπούν, και, όπως πολεμούσε,
τρομακτικό στους μήλιγγες το κράνος εσειόνταν·

610  είχε βοηθόν τον ίδιον Κρονίδη απ᾽ τον αιθέρα,
οπού από τόσους ήρωες εδόξαζε κι ετίμα
εκείνον ότι λιγοστές είχε να ζήσ᾽ ημέρες.
Ότ᾽ ήδη εσήκων᾽ η Αθηνά την σκοτεινήν ημέραν
επάνω του απ᾽ την δύναμιν να πέσει του Αχιλλέως.

615  Και όπ᾽ έβλεπε πυκνότερες τες καλοαρματωμένες
τάξες ανδρών δοκίμαζεν εδώ κι εκεί να σπάσει·
αλλά δεν το κατόρθωνεν μ᾽ όσην και αν είχε λύσσαν
ότι βαστούσαν πυργωτοί σαν πήκτρα μορφωμένοι,
σαν βράχος που σ᾽ ακρογιαλιά την κορυφήν του υψώνει,

620  άσειστος μένει στες ορμές των σφυρικτών ανέμων
και στα μεγάλα κύματα που επάνω του ξερνούνται.
Ομοίως άσειστ᾽ οι Αχαιοί εδέχοντο τους Τρώας.
Και όλος ζωσμένος αστραπές έπεσε μες στο πλήθος
μ᾽ όσην ορμήν τα κύματα μες στο καράβι πέφτουν

625  σφοδρά θρεμμένα άνεμον, που εγέννησαν τα νέφη·
σκεπάζετ᾽ όλο απ᾽ τους αφρούς, ανέμου λύσσα τρίζει
εις τα πανιά και των ναυτών τρέμ᾽ η καρδιά από φόβον,
τι ο θάνατος μια σπιθαμή μακριά τους είναι ακόμη·
όμοια σπαρτάριζε η καρδιά στων Αχαιών τα στήθη.

630  Και ως λέοντας κακόβουλος αν πέσει σ᾽ αγελάδες
που άπειρες βόσκουν εις πλατύ ποτιστικό λιβάδι,
και τύχει ανήξερος βοσκός που δεν γνωρίζει ακόμη
να μάχεται με φονικό θεριό για τ᾽ αγελάδια,
βαδίζει με τες ύστερες, βαδίζει με τες πρώτες

635  και ωστόσο αυτό στες μεσινές ορμά και τρώγει μίαν,
κι οι άλλες φεύγουν σκορπιστές· παρόμοια τους Αργείους
του Έκτορος και του Διός εκυνηγούσε ο τρόμος.
Τον Μυκηναίον φόνευσε τον Περιφήτην μόνον·
αυτόν εγέννησε ο Κοπρεύς, αυτός που του Ευρυσθέως

640  έφερνε τα μηνύματα στον μέγαν Ηρακλέα·
κακού πατρός γεννήθηκεν αγόρι παινεμένο
σ᾽ όλα τα προτερήματα, φτερόποδος και ανδρείος,
και για την γνώση πρώτευε των Μυκηναίων όλων·
δόξαν τότ᾽ έδωκε λαμπρήν του Έκτορος εκείνος

645  ότι ως εστράφη εκτύπησε στον γύρον της ασπίδος
οπού ως τες φτέρνες έφθανε προφυλακή στα βέλη·
εμπλέχθη και ανασκέλησε· και ως έπεσε στο χώμα
τρομαχτικά στους μήλιγγες εκρότησε το κράνος.
Τον είδ᾽ ο Έκτωρ κι έδραμε και του ᾽μπηξε την λόγχην

650  στο στήθος και τον φόνευσε στα μάτια των συντρόφων,
κι εκείνοι, αν και περίλυποι, τον φίλον δεν βοηθήσαν,
ότι τον θείον Έκτορα ετρόμαζε η ψυχή τους.
Στα πλοία αντίκρυ εβρέθηκαν, κι εμπήκαν εις τον κύκλον
των ακρινών κατάγιαλα, κατόπι τους και οι Τρώες.

655  Και από τα πρώτα να συρθούν τους έφερεν η ανάγκη,
και στες σκηνές τους στάθηκαν αυτού συναθροισμένοι,
δεν εσκορπίσαν στον στρατόν, απ᾽ εντροπήν και φόβον,
ως με ακατάπαυστην βοήν αντιπαρακινούντο,
και μάλιστα των Αχαιών το στήριγμα, ο Νηλείδης,

660  στ᾽ όνομα των γονέων τους παρακαλούσεν όλους:
«Άνδρες δειχθείτε, ω φίλοι μου, και των λοιπών ανθρώπων
μέσα σας λάβετ᾽ εντροπήν ας θυμηθεί καθείς σας
τα τέκνα, την γυναίκα του, το κτήμα, τους γονείς του,
είτ᾽ είναι ακόμη στην ζωήν είτ᾽ είναι πεθαμένοι.

665  Γι᾽ αυτούς που λείπουν, ιδού εγώ κλητός σάς εξορκίζω,
ανδράγαθα σταθείτε αυτού μη στρέφετε τα νώτα».
Είπε, και σ᾽ όλους άναψε το θάρρος της ανδρείας.
Τότ᾽ έδιωξε απ᾽ τα μάτια τους η Αθηνά την θείαν
κατάχνια που τους θάμπωνε, κι έγινε φως στα πλοία,

670  έγινε φως στον πόλεμον, που όλους θερίζει ομοίως·
και μ᾽ όλους τους συντρόφους του τον Έκτορα εγνωρίσαν,
και όσοι όπισθεν εσύρθηκαν, και δεν επολεμούσαν,
και όσοι σιμά στα πλοία τους βαστούσαν τον αγώνα,
του Αίαντος δεν έστερξε τότε η ψυχή γενναία

675  κει με τους άλλους Αχαιούς μακράν και αυτός να μείνει
αλλ᾽ από ᾽να κατάστρωμα στο άλλο διασκελώντας
έσειε θαλασσόμαχο καμάκι στην παλάμην
μεγάλο, καρφοκόλλητον, εικοσιδύο πήχες.
Και ως από άλογα πολλά πιδέξιος αναβάτης

680  τέσσερα σμίγει διαλεκτά, και μέσ᾽ απ᾽ την πεδιάδα
τα ξεκινά σαν αστραπή προς μιαν μεγάλην πόλιν
μέσα εις τον δρόμον του κοινού και τον θαυμάζουν πλήθος
γυναίκες, άνδρες, οπού ορθός ασκόνταφτ᾽ από ένα
σ᾽ άλλο πουλάρι διασκελά και αυτά πετούν — αέρας·

685  ομοίως μακροδιασκελά σ᾽ ένα καράβι απ᾽ τ᾽ άλλο
ο Αίας σέρνοντας κραυγήν που φθάνει ως τον αιθέρα.
Και με βοήν τρομακτικήν φωνάζει τους Αργείους
να σώσουν τα καράβια τους και τες σκηνές· αλλ᾽ ούτε
ο Έκτωρ πλέον έμενε στες φάλαγγες των Τρώων·

690  αλλ᾽ ως αετός ακράτητος που χύνετ᾽, όπου βόσκουν
πτηνά μεγάλα και πολλά στου ποταμού την άκρην,
γερανών πλήθος, ή χηνών, ή κύκνων μακρολαίμων,
ίσια σ᾽ ένα μαυρόπλωρο καράβι εχύθη ομοίως
ο Έκτωρ τότε και όπισθεν τον άμπωθε με χέρι

695  απέραντον ο βροντητής και όλα μαζί τα πλήθη.
Και πάλιν έγινεν αψιά προς τα καράβια μάχη.
Θα ᾽λεγες πως ακούραστοι και αδάμαστοι απαντιώνται
πρώτη φορά στον πόλεμον· τόσ᾽ ήταν η ορμή τους.
Κι ιδού ποιους έχουν στοχασμούς αυτοί που πολεμούσαν·

700  οι Αχαιοί πως έφθασε του ολέθρου η μαύρ᾽ ημέρα,
και οι Τρώες μες στα στήθη τους θαρρούσαν πως τα πλοία
θα κάψουν και τους Αχαιούς εκεί θα σφάξουν όλους.
Κι ενώ μ᾽ αυτούς τους στοχασμούς εμάχονταν, ο Έκτωρ
έπιασε καλοθάλασσο καράβι από την πρύμνην,

705  οπού τον Πρωτεσίλαον ανέβασε στην Τροία
αλλά δεν τον ξανάφερεν οπίσω εις την πατρίδα.
Γι᾽ αυτό το πλοίο σφάζονταν τότε Αχαιοί και Τρώες
στήθη προς στήθη, ουδέ κανείς μακρόθεν τόξου βέλος
να τον κτυπήσει ανάμενεν ή λογχοφόρο ακόντι,

710  αλλ᾽ έστεκαν ακλόνητοι με μίαν γνώμην όλοι
και από σιμά μ᾽ ακονητά πελέκια και μ᾽ αξίνες
με μακριά ξίφη εμάχοντο, με δίστομα κοντάρια.
Και από τους ώμους έπεφταν ή από κομμένα χέρια
ωραίες μάχαιρες πολλές, μαυρόδετες στο χώμα

715  ως πολεμούσαν· κι έρεε στην μαύρην γην το αίμα.
Και ο Έκτωρ δεν απάφηνε την πρύμνην που ᾽χε πιάσει,
και τ᾽ ακροστόλι σφίγγοντας εφώναξε των Τρώων:
«Φέρτε φωτιά, και όλοι βοήν σηκώσετε πολέμου.
Όλα πλερών᾽ η μέρ᾽ αυτή που μας χαρίζ᾽ ο Δίας,

720  τα πλοία να πατήσομε που αντίθετα μας ήλθαν
εδώ και πάμπολλα κακά μας έκαμαν ως τώρα.
Και οι γέροι πταίουν, που οι δειλοί, στες πρύμνες να βροντήσω
τον πόλεμον δεν μ᾽ άφηναν και τον λαόν κρατούσαν.
Και αν τότε μας εζάλισε το πνεύμα ο βροντοφόρος,

725  ο ίδιος τώρα μας κινεί και σπρώχνει την ψυχήν μας».
Είπε, και αυτοί σφοδρότερα στους Αχαιούς ορμήσαν
και ο Αίας πλια δεν έμενε, πνιγμένος απ᾽ τα βέλη·
και ως έβλεπε τον θάνατον, ποδίζοντας αγάλι
άφησε το κατάστρωμα και στο υψηλό της πρύμνης

730  σκαμνί εστήθη, και άγρυπνος επρόβαλνε την λόγχην
εις όποιον έφερνε φωτιά να κάψει τα καράβια.
Και η φωνή του η βροντερή στους Δαναούς βροντούσε:
«Ήρωες φίλοι Δαναοί, θεράποντες του Άρη,
άνδρες φανείτε μ᾽ όλην σας την δύναμιν, ω φίλοι.

735  Τάχα θαρρούμε οπ᾽ έχομεν άλλους βοηθούς οπίσω,
ή τείχη από τον όλεθρον τους άνδρες να σκεπάσουν;
Μη πόλις είν᾽ εδώ σιμά με πύργους να μας σκέπει
και μέσα πρόθυμος λαός να μας ενδυναμώνει;
Στην γην των Τρώων είμασθε των καλοαρματωμένων,

740  σπρωγμένοι προς την θάλασσαν, μακράν απ᾽ την πατρίδα·
και αγρία μόνο, όχι σαχλή θέλει μας σώσει ανδρεία».
Είπε, και με το ακονητό τρικύμιζε κοντάρι.
Και όποιον των Τρώων έβλεπε προς το γοργό καράβι
σταλμένον απ᾽ τον Έκτορα με το δαυλί στο χέρι

745  ο Αίας με το μακριό κοντάρι τον κτυπούσε·
κι έστρωσε δώδεκα νεκρούς εκεί σιμά στα πλοία.


Ιλιάδα – Π