diaforos

Οὐδ᾽ ἔλαθ᾽ Ἀτρέος υἱόν, ἀρηΐφιλον Μενέλαον,
Πάτροκλος Τρώεσσι δαμεὶς ἐν δηϊοτῆτι.
βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ,
ἀμφὶ δ᾽ ἄρ᾽ αὐτῷ βαῖν᾽ ὥς τις περὶ πόρτακι μήτηρ

5 πρωτοτόκος κινυρή, οὐ πρὶν εἰδυῖα τόκοιο·
ὣς περὶ Πατρόκλῳ βαῖνε ξανθὸς Μενέλαος.
πρόσθε δέ οἱ δόρυ τ᾽ ἔσχε καὶ ἀσπίδα πάντοσ᾽ ἐΐσην,
τὸν κτάμεναι μεμαὼς ὅς τις τοῦ γ᾽ ἀντίος ἔλθοι.
οὐδ᾽ ἄρα Πάνθου υἱὸς ἐϋμμελίης ἀμέλησε

10 Πατρόκλοιο πεσόντος ἀμύμονος· ἄγχι δ᾽ ἄρ᾽ αὐτοῦ
ἔστη, καὶ προσέειπεν ἀρηΐφιλον Μενέλαον·
«Ἀτρεΐδη Μενέλαε διοτρεφές, ὄρχαμε λαῶν,
χάζεο, λεῖπε δὲ νεκρόν, ἔα δ᾽ ἔναρα βροτόεντα·
οὐ γάρ τις πρότερος Τρώων κλειτῶν τ᾽ ἐπικούρων

15 Πάτροκλον βάλε δουρὶ κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην·
τῶ με ἔα κλέος ἐσθλὸν ἐνὶ Τρώεσσιν ἀρέσθαι,
μή σε βάλω, ἀπὸ δὲ μελιηδέα θυμὸν ἕλωμαι.»
Τὸν δὲ μέγ᾽ ὀχθήσας προσέφη ξανθὸς Μενέλαος·
«Ζεῦ πάτερ, οὐ μὲν καλὸν ὑπέρβιον εὐχετάασθαι.

20 οὔτ᾽ οὖν παρδάλιος τόσσον μένος οὔτε λέοντος
οὔτε συὸς κάπρου ὀλοόφρονος, οὗ τε μέγιστος
θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι περὶ σθένεϊ βλεμεαίνει,
ὅσσον Πάνθου υἷες ἐϋμμελίαι φρονέουσιν.
οὐδὲ μὲν οὐδὲ βίη Ὑπερήνορος ἱπποδάμοιο

25 ἧς ἥβης ἀπόνηθ᾽, ὅτε μ᾽ ὤνατο καί μ᾽ ὑπέμεινε
καί μ᾽ ἔφατ᾽ ἐν Δαναοῖσιν ἐλέγχιστον πολεμιστὴν
ἔμμεναι· οὐδέ ἕ φημι πόδεσσί γε οἷσι κιόντα
εὐφρῆναι ἄλοχόν τε φίλην κεδνούς τε τοκῆας.
ὥς θην καὶ σὸν ἐγὼ λύσω μένος, εἴ κέ μευ ἄντα

30 στήῃς· ἀλλά σ᾽ ἔγωγ᾽ ἀναχωρήσαντα κελεύω
ἐς πληθὺν ἰέναι, μηδ᾽ ἀντίος ἵστασ᾽ ἐμεῖο,
πρίν τι κακὸν παθέειν· ῥεχθὲν δέ τε νήπιος ἔγνω.»
Ὣς φάτο, τὸν δ᾽ οὐ πεῖθεν· ἀμειβόμενος δὲ προσηύδα·
«νῦν μὲν δή, Μενέλαε διοτρεφές, ἦ μάλα τείσεις

35 γνωτὸν ἐμόν, τὸν ἔπεφνες, ἐπευχόμενος δ᾽ ἀγορεύεις,
χήρωσας δὲ γυναῖκα μυχῷ θαλάμοιο νέοιο,
ἀρητὸν δὲ τοκεῦσι γόον καὶ πένθος ἔθηκας.
ἦ κέ σφιν δειλοῖσι γόου κατάπαυμα γενοίμην,
εἴ κεν ἐγὼ κεφαλήν τε τεὴν καὶ τεύχε᾽ ἐνείκας

40 Πάνθῳ ἐν χείρεσσι βάλω καὶ Φρόντιδι δίῃ.
ἀλλ᾽ οὐ μὰν ἔτι δηρὸν ἀπείρητος πόνος ἔσται
οὐδ᾽ ἔτ᾽ ἀδήριτος ἤτ᾽ ἀλκῆς ἤτε φόβοιο.»
Ὣς εἰπὼν οὔτησε κατ᾽ ἀσπίδα πάντοσ᾽ ἐΐσην·
οὐδ᾽ ἔρρηξεν χαλκός, ἀνεγνάμφθη δέ οἱ αἰχμὴ

45 ἀσπίδ᾽ ἐνὶ κρατερῇ· ὁ δὲ δεύτερος ὄρνυτο χαλκῷ
Ἀτρεΐδης Μενέλαος, ἐπευξάμενος Διὶ πατρί·
ἂψ δ᾽ ἀναχαζομένοιο κατὰ στομάχοιο θέμεθλα
νύξ᾽, ἐπὶ δ᾽ αὐτὸς ἔρεισε βαρείῃ χειρὶ πιθήσας·
ἀντικρὺ δ᾽ ἁπαλοῖο δι᾽ αὐχένος ἤλυθ᾽ ἀκωκή,

50 δούπησεν δὲ πεσών, ἀράβησε δὲ τεύχε᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ.
αἵματί οἱ δεύοντο κόμαι Χαρίτεσσιν ὁμοῖαι
πλοχμοί θ᾽, οἳ χρυσῷ τε καὶ ἀργύρῳ ἐσφήκωντο.
οἷον δὲ τρέφει ἔρνος ἀνὴρ ἐριθηλὲς ἐλαίης
χώρῳ ἐν οἰοπόλῳ, ὅθ᾽ ἅλις ἀναβέβροχεν ὕδωρ,

55 καλὸν τηλεθάον· τὸ δέ τε πνοιαὶ δονέουσι
παντοίων ἀνέμων, καί τε βρύει ἄνθεϊ λευκῷ·
ἐλθὼν δ᾽ ἐξαπίνης ἄνεμος σὺν λαίλαπι πολλῇ
βόθρου τ᾽ ἐξέστρεψε καὶ ἐξετάνυσσ᾽ ἐπὶ γαίῃ·
τοῖον Πάνθου υἱὸν ἐϋμμελίην Εὔφορβον

60 Ἀτρεΐδης Μενέλαος ἐπεὶ κτάνε, τεύχε᾽ ἐσύλα.
Ὡς δ᾽ ὅτε τίς τε λέων ὀρεσίτροφος, ἀλκὶ πεποιθώς,
βοσκομένης ἀγέλης βοῦν ἁρπάσῃ ἥ τις ἀρίστη·
τῆς δ᾽ ἐξ αὐχέν᾽ ἔαξε λαβὼν κρατεροῖσιν ὀδοῦσι
πρῶτον, ἔπειτα δέ θ᾽ αἷμα καὶ ἔγκατα πάντα λαφύσσει

65 δῃῶν· ἀμφὶ δὲ τόν γε κύνες τ᾽ ἄνδρές τε νομῆες
πολλὰ μάλ᾽ ἰύζουσιν ἀπόπροθεν οὐδ᾽ ἐθέλουσιν
ἀντίον ἐλθέμεναι· μάλα γὰρ χλωρὸν δέος αἱρεῖ·
ὣς τῶν οὔ τινι θυμὸς ἐνὶ στήθεσσιν ἐτόλμα
ἀντίον ἐλθέμεναι Μενελάου κυδαλίμοιο.

70 ἔνθα κε ῥεῖα φέροι κλυτὰ τεύχεα Πανθοΐδαο
Ἀτρεΐδης, εἰ μή οἱ ἀγάσσατο Φοῖβος Ἀπόλλων,
ὅς ῥά οἱ Ἕκτορ᾽ ἐπῶρσε θοῷ ἀτάλαντον Ἄρηϊ,
ἀνέρι εἰσάμενος, Κικόνων ἡγήτορι Μέντῃ·
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

75 «Ἕκτορ, νῦν σὺ μὲν ὧδε θέεις ἀκίχητα διώκων
ἵππους Αἰακίδαο δαΐφρονος· οἱ δ᾽ ἀλεγεινοὶ
ἀνδράσι γε θνητοῖσι δαμήμεναι ἠδ᾽ ὀχέεσθαι,
ἄλλῳ γ᾽ ἢ Ἀχιλῆϊ, τὸν ἀθανάτη τέκε μήτηρ.
τόφρα δέ τοι Μενέλαος, ἀρήϊος Ἀτρέος υἱός,

80 Πατρόκλῳ περιβὰς Τρώων τὸν ἄριστον ἔπεφνε,
Πανθοΐδην Εὔφορβον, ἔπαυσε δὲ θούριδος ἀλκῆς.»
Ὣς εἰπὼν ὁ μὲν αὖτις ἔβη θεὸς ἂμ πόνον ἀνδρῶν,
Ἕκτορα δ᾽ αἰνὸν ἄχος πύκασε φρένας ἀμφὶ μελαίνας·
πάπτηνεν δ᾽ ἄρ᾽ ἔπειτα κατὰ στίχας, αὐτίκα δ᾽ ἔγνω

85 τὸν μὲν ἀπαινύμενον κλυτὰ τεύχεα, τὸν δ᾽ ἐπὶ γαίῃ
κείμενον· ἔρρει δ᾽ αἷμα κατ᾽ οὐταμένην ὠτειλήν.
βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ,
ὀξέα κεκληγώς, φλογὶ εἴκελος Ἡφαίστοιο
ἀσβέστῳ· οὐδ᾽ υἱὸν λάθεν Ἀτρέος ὀξὺ βοήσας·

90 ὀχθήσας δ᾽ ἄρα εἶπε πρὸς ὃν μεγαλήτορα θυμόν·
«ὤ μοι ἐγών, εἰ μέν κε λίπω κάτα τεύχεα καλὰ
Πάτροκλόν θ᾽, ὃς κεῖται ἐμῆς ἕνεκ᾽ ἐνθάδε τιμῆς,
μή τίς μοι Δαναῶν νεμεσήσεται, ὅς κεν ἴδηται.
εἰ δέ κεν Ἕκτορι μοῦνος ἐὼν καὶ Τρωσὶ μάχωμαι

95 αἰδεσθείς, μή πώς με περιστήωσ᾽ ἕνα πολλοί·
Τρῶας δ᾽ ἐνθάδε πάντας ἄγει κορυθαίολος Ἕκτωρ.
ἀλλὰ τίη μοι ταῦτα φίλος διελέξατο θυμός;
ὁππότ᾽ ἀνὴρ ἐθέλῃ πρὸς δαίμονα φωτὶ μάχεσθαι
ὅν κε θεὸς τιμᾷ, τάχα οἱ μέγα πῆμα κυλίσθη.

100 τῶ μ᾽ οὔ τις Δαναῶν νεμεσήσεται, ὅς κεν ἴδηται
Ἕκτορι χωρήσαντ᾽, ἐπεὶ ἐκ θεόφιν πολεμίζει.
εἰ δέ που Αἴαντός γε βοὴν ἀγαθοῖο πυθοίμην,
ἄμφω κ᾽ αὖτις ἰόντες ἐπιμνησαίμεθα χάρμης
καὶ πρὸς δαίμονά περ, εἴ πως ἐρυσαίμεθα νεκρὸν

105 Πηλεΐδῃ Ἀχιλῆϊ· κακῶν δέ κε φέρτατον εἴη.»
Ἧος ὁ ταῦθ᾽ ὅρμαινε κατὰ φρένα καὶ κατὰ θυμόν,
τόφρα δ᾽ ἐπὶ Τρώων στίχες ἤλυθον· ἦρχε δ᾽ ἄρ᾽ Ἕκτωρ.
αὐτὰρ ὅ γ᾽ ἐξοπίσω ἀνεχάζετο, λεῖπε δὲ νεκρόν,
ἐντροπαλιζόμενος ὥς τε λὶς ἠϋγένειος,

110 ὅν ῥα κύνες τε καὶ ἄνδρες ἀπὸ σταθμοῖο δίωνται
ἔγχεσι καὶ φωνῇ· τοῦ δ᾽ ἐν φρεσὶν ἄλκιμον ἦτορ
παχνοῦται, ἀέκων δέ τ᾽ ἔβη ἀπὸ μεσσαύλοιο·
ὣς ἀπὸ Πατρόκλοιο κίε ξανθὸς Μενέλαος.
στῆ δὲ μεταστρεφθείς, ἐπεὶ ἵκετο ἔθνος ἑταίρων,

115 παπταίνων Αἴαντα μέγαν, Τελαμώνιον υἱόν.
τὸν δὲ μάλ᾽ αἶψ᾽ ἐνόησε μάχης ἐπ᾽ ἀριστερὰ πάσης
θαρσύνονθ᾽ ἑτάρους καὶ ἐποτρύνοντα μάχεσθαι·
θεσπέσιον γάρ σφιν φόβον ἔμβαλε Φοῖβος Ἀπόλλων·
βῆ δὲ θέειν, εἶθαρ δὲ παριστάμενος ἔπος ηὔδα.

120 «Αἶαν, δεῦρο, πέπον, περὶ Πατρόκλοιο θανόντος
σπεύσομεν, αἴ κε νέκυν περ Ἀχιλλῆϊ προφέρωμεν
γυμνόν· ἀτὰρ τά γε τεύχε᾽ ἔχει κορυθαίολος Ἕκτωρ.»
Ὣς ἔφατ᾽, Αἴαντι δὲ δαΐφρονι θυμὸν ὄρινε·
βῆ δὲ διὰ προμάχων, ἅμα δὲ ξανθὸς Μενέλαος.

125 Ἕκτωρ μὲν Πάτροκλον ἐπεὶ κλυτὰ τεύχε᾽ ἀπηύρα,
ἕλχ᾽, ἵν᾽ ἀπ᾽ ὤμοιιν κεφαλὴν τάμοι ὀξέϊ χαλκῷ,
τὸν δὲ νέκυν Τρῳῇσιν ἐρυσσάμενος κυσὶ δοίη.
Αἴας δ᾽ ἐγγύθεν ἦλθε φέρων σάκος ἠΰτε πύργον·
Ἕκτωρ δ᾽ ἂψ ἐς ὅμιλον ἰὼν ἀνεχάζεθ᾽ ἑταίρων,

130 ἐς δίφρον δ᾽ ἀνόρουσε· δίδου δ᾽ ὅ γε τεύχεα καλὰ
Τρωσὶ φέρειν προτὶ ἄστυ, μέγα κλέος ἔμμεναι αὐτῷ.
Αἴας δ᾽ ἀμφὶ Μενοιτιάδῃ σάκος εὐρὺ καλύψας
ἑστήκει ὥς τίς τε λέων περὶ οἷσι τέκεσσιν,
ᾧ ῥά τε νήπι᾽ ἄγοντι συναντήσωνται ἐν ὕλῃ

135 ἄνδρες ἐπακτῆρες· ὁ δέ τε σθένεϊ βλεμεαίνει,
πᾶν δέ τ᾽ ἐπισκύνιον κάτω ἕλκεται ὄσσε καλύπτων·
ὣς Αἴας περὶ Πατρόκλῳ ἥρωϊ βεβήκει.
Ἀτρεΐδης δ᾽ ἑτέρωθεν, ἀρηΐφιλος Μενέλαος,
ἑστήκει, μέγα πένθος ἐνὶ στήθεσσιν ἀέξων.

140 Γλαῦκος δ᾽ Ἱππολόχοιο πάϊς, Λυκίων ἀγὸς ἀνδρῶν,
Ἕκτορ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν χαλεπῷ ἠνίπαπε μύθῳ·
«Ἕκτορ, εἶδος ἄριστε, μάχης ἄρα πολλὸν ἐδεύεο.
ἦ σ᾽ αὔτως κλέος ἐσθλὸν ἔχει φύξηλιν ἐόντα.
φράζεο νῦν ὅππως κε πόλιν καὶ ἄστυ σαώσῃς

145 οἶος σὺν λαοῖς τοὶ Ἰλίῳ ἐγγεγάασιν·
οὐ γάρ τις Λυκίων γε μαχησόμενος Δαναοῖσιν
εἶσι περὶ πτόλιος, ἐπεὶ οὐκ ἄρα τις χάρις ἦεν
μάρνασθαι δηΐοισιν ἐπ᾽ ἀνδράσι νωλεμὲς αἰεί.
πῶς κε σὺ χείρονα φῶτα σαώσειας μεθ᾽ ὅμιλον,

150 σχέτλι᾽, ἐπεὶ Σαρπηδόν᾽ ἅμα ξεῖνον καὶ ἑταῖρον
κάλλιπες Ἀργείοισιν ἕλωρ καὶ κύρμα γενέσθαι,
ὅς τοι πόλλ᾽ ὄφελος γένετο, πτόλεΐ τε καὶ αὐτῷ,
ζωὸς ἐών· νῦν δ᾽ οὔ οἱ ἀλαλκέμεναι κύνας ἔτλης.
τῶ νῦν εἴ τις ἐμοὶ Λυκίων ἐπιπείσεται ἀνδρῶν

155 οἴκαδ᾽ ἴμεν, Τροίῃ δὲ πεφήσεται αἰπὺς ὄλεθρος.
εἰ γὰρ νῦν Τρώεσσι μένος πολυθαρσὲς ἐνείη,
ἄτρομον, οἷόν τ᾽ ἄνδρας ἐσέρχεται οἳ περὶ πάτρης
ἀνδράσι δυσμενέεσσι πόνον καὶ δῆριν ἔθεντο,
αἶψά κε Πάτροκλον ἐρυσαίμεθα Ἴλιον εἴσω.

160 εἰ δ᾽ οὗτος προτὶ ἄστυ μέγα Πριάμοιο ἄνακτος
ἔλθοι τεθνηὼς καί μιν ἐρυσαίμεθα χάρμης,
αἶψά κεν Ἀργεῖοι Σαρπηδόνος ἔντεα καλὰ
λύσειαν, καί κ᾽ αὐτὸν ἀγοίμεθα Ἴλιον εἴσω·
τοίου γὰρ θεράπων πέφατ᾽ ἀνέρος, ὃς μέγ᾽ ἄριστος

165 Ἀργείων παρὰ νηυσὶ καὶ ἀγχέμαχοι θεράποντες.
ἀλλὰ σύ γ᾽ Αἴαντος μεγαλήτορος οὐκ ἐτάλασσας
στήμεναι ἄντα κατ᾽ ὄσσε ἰδὼν δηΐων ἐν ἀϋτῇ,
οὐδ᾽ ἰθὺς μαχέσασθαι, ἐπεὶ σέο φέρτερός ἐστι.»
Τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη κορυθαίολος Ἕκτωρ·

170 «Γλαῦκε, τίη δὲ σὺ τοῖος ἐὼν ὑπέροπλον ἔειπες;
ὢ πόποι, ἦ τ᾽ ἐφάμην σὲ περὶ φρένας ἔμμεναι ἄλλων,
τῶν ὅσσοι Λυκίην ἐριβώλακα ναιετάουσι·
νῦν δέ σευ ὠνοσάμην πάγχυ φρένας, οἷον ἔειπες,
ὅς τέ με φῂς Αἴαντα πελώριον οὐχ ὑπομεῖναι.

175 οὔ τοι ἐγὼν ἔρριγα μάχην οὐδὲ κτύπον ἵππων·
ἀλλ᾽ αἰεί τε Διὸς κρείσσων νόος αἰγιόχοιο,
ὅς τε καὶ ἄλκιμον ἄνδρα φοβεῖ καὶ ἀφείλετο νίκην
ῥηϊδίως, ὁτὲ δ᾽ αὐτὸς ἐποτρύνει μαχέσασθαι.
ἀλλ᾽ ἄγε δεῦρο, πέπον, παρ᾽ ἔμ᾽ ἵστασο καὶ ἴδε ἔργον,

180 ἠὲ πανημέριος κακὸς ἔσσομαι, ὡς ἀγορεύεις,
ἦ τινα καὶ Δαναῶν ἀλκῆς μάλα περ μεμαῶτα
σχήσω ἀμυνέμεναι περὶ Πατρόκλοιο θανόντος.»
Ὣς εἰπὼν Τρώεσσιν ἐκέκλετο μακρὸν ἀΰσας·
«Τρῶες καὶ Λύκιοι καὶ Δάρδανοι ἀγχιμαχηταί,

185 ἀνέρες ἔστε, φίλοι, μνήσασθε δὲ θούριδος ἀλκῆς,
ὄφρ᾽ ἂν ἐγὼν Ἀχιλῆος ἀμύμονος ἔντεα δύω
καλά, τὰ Πατρόκλοιο βίην ἐνάριξα κατακτάς.»
Ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη κορυθαίολος Ἕκτωρ
δηΐου ἐκ πολέμοιο· θέων δ᾽ ἐκίχανεν ἑταίρους

190 ὦκα μάλ᾽, οὔ πω τῆλε, ποσὶ κραιπνοῖσι μετασπών,
οἳ προτὶ ἄστυ φέρον κλυτὰ τεύχεα Πηλεΐωνος.
στὰς δ᾽ ἀπάνευθε μάχης πολυδακρύου ἔντε᾽ ἄμειβεν·
ἤτοι ὁ μὲν τὰ ἃ δῶκε φέρειν προτὶ Ἴλιον ἱρὴν
Τρωσὶ φιλοπτολέμοισιν, ὁ δ᾽ ἄμβροτα τεύχεα δῦνε

195 Πηλεΐδεω Ἀχιλῆος, ἅ οἱ θεοὶ Οὐρανίωνες
πατρὶ φίλῳ ἔπορον· ὁ δ᾽ ἄρα ᾧ παιδὶ ὄπασσε
γηράς· ἀλλ᾽ οὐχ υἱὸς ἐν ἔντεσι πατρὸς ἐγήρα.
Τὸν δ᾽ ὡς οὖν ἀπάνευθεν ἴδεν νεφεληγερέτα Ζεὺς
τεύχεσι Πηλεΐδαο κορυσσόμενον θείοιο,

200 κινήσας ῥα κάρη προτὶ ὃν μυθήσατο θυμόν·
«ἆ δείλ᾽, οὐδέ τί τοι θάνατος καταθύμιός ἐστιν,
ὃς δή τοι σχεδὸν εἶσι· σὺ δ᾽ ἄμβροτα τεύχεα δύνεις
ἀνδρὸς ἀριστῆος, τόν τε τρομέουσι καὶ ἄλλοι·
τοῦ δὴ ἑταῖρον ἔπεφνες ἐνηέα τε κρατερόν τε,

205 τεύχεα δ᾽ οὐ κατὰ κόσμον ἀπὸ κρατός τε καὶ ὤμων
εἵλευ· ἀτάρ τοι νῦν γε μέγα κράτος ἐγγυαλίξω,
τῶν ποινὴν ὅ τοι οὔ τι μάχης ἒκ νοστήσαντι
δέξεται Ἀνδρομάχη κλυτὰ τεύχεα Πηλεΐωνος.»
Ἦ, καὶ κυανέῃσιν ἐπ᾽ ὀφρύσι νεῦσε Κρονίων.

210 Ἕκτορι δ᾽ ἥρμοσε τεύχε᾽ ἐπὶ χροΐ, δῦ δέ μιν Ἄρης
δεινὸς ἐνυάλιος, πλῆσθεν δ᾽ ἄρα οἱ μέλε᾽ ἐντὸς
ἀλκῆς καὶ σθένεος· μετὰ δὲ κλειτοὺς ἐπικούρους
βῆ ῥα μέγα ἰάχων· ἰνδάλλετο δέ σφισι πᾶσι
τεύχεσι λαμπόμενος μεγαθύμου Πηλεΐωνος.

215 ὄτρυνεν δὲ ἕκαστον ἐποιχόμενος ἐπέεσσι,
Μέσθλην τε Γλαῦκόν τε Μέδοντά τε Θερσίλοχόν τε,
Ἀστεροπαῖόν τε Δεισήνορά θ᾽ Ἱππόθοόν τε,
Φόρκυν τε Χρομίον τε καὶ Ἔννομον οἰωνιστήν·
τοὺς ὅ γ᾽ ἐποτρύνων ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·

220 «κέκλυτε, μυρία φῦλα περικτιόνων ἐπικούρων·
οὐ γὰρ ἐγὼ πληθὺν διζήμενος οὐδὲ χατίζων
ἐνθάδ᾽ ἀφ᾽ ὑμετέρων πολίων ἤγειρα ἕκαστον,
ἀλλ᾽ ἵνα μοι Τρώων ἀλόχους καὶ νήπια τέκνα
προφρονέως ῥύοισθε φιλοπτολέμων ὑπ᾽ Ἀχαιῶν.

225 τὰ φρονέων δώροισι κατατρύχω καὶ ἐδωδῇ
λαούς, ὑμέτερον δὲ ἑκάστου θυμὸν ἀέξω.
τῶ τις νῦν ἰθὺς τετραμμένος ἢ ἀπολέσθω
ἠὲ σαωθήτω· ἡ γὰρ πολέμου ὀαριστύς.
ὃς δέ κε Πάτροκλον καὶ τεθνηῶτά περ ἔμπης

230 Τρῶας ἐς ἱπποδάμους ἐρύσῃ, εἴξῃ δέ οἱ Αἴας,
ἥμισυ τῷ ἐνάρων ἀποδάσσομαι, ἥμισυ δ᾽ αὐτὸς
ἕξω ἐγώ· τὸ δέ οἱ κλέος ἔσσεται ὅσσον ἐμοί περ.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἰθὺς Δαναῶν βρίσαντες ἔβησαν,
δούρατ᾽ ἀνασχόμενοι· μάλα δέ σφισιν ἔλπετο θυμὸς

235 νεκρὸν ὑπ᾽ Αἴαντος ἐρύειν Τελαμωνιάδαο,
νήπιοι· ἦ τε πολέσσιν ἐπ᾽ αὐτῷ θυμὸν ἀπηύρα.
καὶ τότ᾽ ἄρ᾽ Αἴας εἶπε βοὴν ἀγαθὸν Μενέλαον·
«ὦ πέπον, ὦ Μενέλαε διοτρεφές, οὐκέτι νῶϊ
ἔλπομαι αὐτώ περ νοστησέμεν ἐκ πολέμοιο.

240 οὔ τι τόσον νέκυος περιδείδια Πατρόκλοιο,
ὅς κε τάχα Τρώων κορέει κύνας ἠδ᾽ οἰωνούς,
ὅσσον ἐμῇ κεφαλῇ περιδείδια μή τι πάθῃσι,
καὶ σῇ, ἐπεὶ πολέμοιο νέφος περὶ πάντα καλύπτει,
Ἕκτωρ, ἡμῖν δ᾽ αὖτ᾽ ἀναφαίνεται αἰπὺς ὄλεθρος.

245 ἀλλ᾽ ἄγ᾽ ἀριστῆας Δαναῶν κάλει, ἤν τις ἀκούσῃ.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος,
ἤϋσεν δὲ διαπρύσιον Δαναοῖσι γεγωνώς·
«ὦ φίλοι, Ἀργείων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες,
οἵ τε παρ᾽ Ἀτρεΐδῃς, Ἀγαμέμνονι καὶ Μενελάῳ,

250 δήμια πίνουσιν καὶ σημαίνουσιν ἕκαστος
λαοῖς· ἐκ δὲ Διὸς τιμὴ καὶ κῦδος ὀπηδεῖ.
ἀργαλέον δέ μοί ἐστι διασκοπιᾶσθαι ἕκαστον
ἡγεμόνων· τόσση γὰρ ἔρις πολέμοιο δέδηεν·
ἀλλά τις αὐτὸς ἴτω, νεμεσιζέσθω δ᾽ ἐνὶ θυμῷ

255 Πάτροκλον Τρῳῇσι κυσὶν μέλπηθρα γενέσθαι.»
Ὣς ἔφατ᾽, ὀξὺ δ᾽ ἄκουσεν Ὀϊλῆος ταχὺς Αἴας·
πρῶτος δ᾽ ἀντίος ἦλθε θέων ἀνὰ δηϊοτῆτα,
τὸν δὲ μετ᾽ Ἰδομενεὺς καὶ ὀπάων Ἰδομενῆος,
Μηριόνης, ἀτάλαντος Ἐνυαλίῳ ἀνδρειφόντῃ.

260 τῶν δ᾽ ἄλλων τίς κεν ᾗσι φρεσὶν οὐνόματ᾽ εἴποι,
ὅσσοι δὴ μετόπισθε μάχην ἤγειραν Ἀχαιῶν;
Τρῶες δὲ προὔτυψαν ἀολλέες· ἦρχε δ᾽ ἄρ᾽ Ἕκτωρ.
ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἐπὶ προχοῇσι διιπετέος ποταμοῖο
βέβρυχεν μέγα κῦμα ποτὶ ῥόον, ἀμφὶ δέ τ᾽ ἄκραι

265 ἠϊόνες βοόωσιν ἐρευγομένης ἁλὸς ἔξω,
τόσσῃ ἄρα Τρῶες ἰαχῇ ἴσαν. αὐτὰρ Ἀχαιοὶ
ἕστασαν ἀμφὶ Μενοιτιάδῃ ἕνα θυμὸν ἔχοντες,
φραχθέντες σάκεσιν χαλκήρεσιν· ἀμφὶ δ᾽ ἄρα σφι
λαμπρῇσιν κορύθεσσι Κρονίων ἠέρα πολλὴν

270 χεῦ᾽, ἐπεὶ οὐδὲ Μενοιτιάδην ἔχθαιρε πάρος γε,
ὄφρα ζωὸς ἐὼν θεράπων ἦν Αἰακίδαο·
μίσησεν δ᾽ ἄρα μιν δηΐων κυσὶ κύρμα γενέσθαι
Τρῳῇσιν· τῶ καί οἱ ἀμυνέμεν ὦρσεν ἑταίρους.
Ὦσαν δὲ πρότεροι Τρῶες ἑλίκωπας Ἀχαιούς·

275 νεκρὸν δὲ προλιπόντες ὑπέτρεσαν, οὐδέ τιν᾽ αὐτῶν
Τρῶες ὑπέρθυμοι ἕλον ἔγχεσιν ἱέμενοί περ,
ἀλλὰ νέκυν ἐρύοντο· μίνυνθα δὲ καὶ τοῦ Ἀχαιοὶ
μέλλον ἀπέσσεσθαι· μάλα γάρ σφεας ὦκ᾽ ἐλέλιξεν
Αἴας, ὃς περὶ μὲν εἶδος, περὶ δ᾽ ἔργα τέτυκτο

280 τῶν ἄλλων Δαναῶν μετ᾽ ἀμύμονα Πηλεΐωνα.
ἴθυσεν δὲ διὰ προμάχων συῒ εἴκελος ἀλκὴν
καπρίῳ, ὅς τ᾽ ἐν ὄρεσσι κύνας θαλερούς τ᾽ αἰζηοὺς
ῥηϊδίως ἐκέδασσεν, ἑλιξάμενος διὰ βήσσας·
ὣς υἱὸς Τελαμῶνος ἀγαυοῦ, φαίδιμος Αἴας,

285 ῥεῖα μετεισάμενος Τρώων ἐκέδασσε φάλαγγας,
οἳ περὶ Πατρόκλῳ βέβασαν, φρόνεον δὲ μάλιστα
ἄστυ πότι σφέτερον ἐρύειν καὶ κῦδος ἀρέσθαι.
Ἤτοι τὸν Λήθοιο Πελασγοῦ φαίδιμος υἱός,
Ἱππόθοος, ποδὸς ἕλκε κατὰ κρατερὴν ὑσμίνην,

290 δησάμενος τελαμῶνι παρὰ σφυρὸν ἀμφὶ τένοντας,
Ἕκτορι καὶ Τρώεσσι χαριζόμενος· τάχα δ᾽ αὐτῷ
ἦλθε κακόν, τό οἱ οὔ τις ἐρύκακεν ἱεμένων περ.
τὸν δ᾽ υἱὸς Τελαμῶνος ἐπαΐξας δι᾽ ὁμίλου
πλῆξ᾽ αὐτοσχεδίην κυνέης διὰ χαλκοπαρῄου·

295 ἤρικε δ᾽ ἱπποδάσεια κόρυς περὶ δουρὸς ἀκωκῇ,
πληγεῖσ᾽ ἔγχεΐ τε μεγάλῳ καὶ χειρὶ παχείῃ,
ἐγκέφαλος δὲ παρ᾽ αὐλὸν ἀνέδραμεν ἐξ ὠτειλῆς
αἱματόεις· τοῦ δ᾽ αὖθι λύθη μένος, ἐκ δ᾽ ἄρα χειρῶν
Πατρόκλοιο πόδα μεγαλήτορος ἧκε χαμᾶζε

300 κεῖσθαι· ὁ δ᾽ ἄγχ᾽ αὐτοῖο πέσε πρηνὴς ἐπὶ νεκρῷ,
τῆλ᾽ ἀπὸ Λαρίσης ἐριβώλακος, οὐδὲ τοκεῦσι
θρέπτρα φίλοις ἀπέδωκε, μινυνθάδιος δέ οἱ αἰὼν
ἔπλεθ᾽ ὑπ᾽ Αἴαντος μεγαθύμου δουρὶ δαμέντι.
Ἕκτωρ δ᾽ αὖτ᾽ Αἴαντος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ·

305 ἀλλ᾽ ὁ μὲν ἄντα ἰδὼν ἠλεύατο χάλκεον ἔγχος
τυτθόν· ὁ δὲ Σχεδίον, μεγαθύμου Ἰφίτου υἱόν,
Φωκήων ὄχ᾽ ἄριστον, ὃς ἐν κλειτῷ Πανοπῆϊ
οἰκία ναιετάασκε πολέσσ᾽ ἄνδρεσσιν ἀνάσσων,
τὸν βάλ᾽ ὑπὸ κληῗδα μέσην· διὰ δ᾽ ἀμπερὲς ἄκρη

310 αἰχμὴ χαλκείη παρὰ νείατον ὦμον ἀνέσχε·
δούπησεν δὲ πεσών, ἀράβησε δὲ τεύχε᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ.
Αἴας δ᾽ αὖ Φόρκυνα, δαΐφρονα Φαίνοπος υἱόν,
Ἱπποθόῳ περιβάντα μέσην κατὰ γαστέρα τύψε·
ῥῆξε δὲ θώρηκος γύαλον, διὰ δ᾽ ἔντερα χαλκὸς

315 ἤφυσ᾽· ὁ δ᾽ ἐν κονίῃσι πεσὼν ἕλε γαῖαν ἀγοστῷ.
χώρησαν δ᾽ ὑπό τε πρόμαχοι καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ·
Ἀργεῖοι δὲ μέγα ἴαχον, ἐρύσαντο δὲ νεκρούς,
Φόρκυν θ᾽ Ἱππόθοόν τε, λύοντο δὲ τεύχε᾽ ἀπ᾽ ὤμων.
Ἔνθα κεν αὖτε Τρῶες ἀρηϊφίλων ὑπ᾽ Ἀχαιῶν

320 Ἴλιον εἰσανέβησαν ἀναλκείῃσι δαμέντες,
Ἀργεῖοι δέ κε κῦδος ἕλον καὶ ὑπὲρ Διὸς αἶσαν
κάρτεϊ καὶ σθένεϊ σφετέρῳ· ἀλλ᾽ αὐτὸς Ἀπόλλων
Αἰνείαν ὄτρυνε, δέμας Περίφαντι ἐοικώς,
κήρυκι Ἠπυτίδῃ, ὅς οἱ παρὰ πατρὶ γέροντι

325 κηρύσσων γήρασκε, φίλα φρεσὶ μήδεα εἰδώς·
τῷ μιν ἐεισάμενος προσέφη Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων·
«Αἰνεία, πῶς ἂν καὶ ὑπὲρ θεὸν εἰρύσσαισθε
Ἴλιον αἰπεινήν; ὡς δὴ ἴδον ἀνέρας ἄλλους
κάρτεΐ τε σθένεΐ τε πεποιθότας ἠνορέῃ τε

330 πλήθεΐ τε σφετέρῳ καὶ ὑπερδέα δῆμον ἔχοντας·
ἡμῖν δὲ Ζεὺς μὲν πολὺ βούλεται ἢ Δαναοῖσι
νίκην· ἀλλ᾽ αὐτοὶ τρεῖτ᾽ ἄσπετον οὐδὲ μάχεσθε.»
Ὣς ἔφατ᾽, Αἰνείας δ᾽ ἑκατηβόλον Ἀπόλλωνα
ἔγνω ἐσάντα ἰδών, μέγα δ᾽ Ἕκτορα εἶπε βοήσας·

335 «Ἕκτορ τ᾽ ἠδ᾽ ἄλλοι Τρώων ἀγοὶ ἠδ᾽ ἐπικούρων,
αἰδὼς μὲν νῦν ἥδε γ᾽ ἀρηϊφίλων ὑπ᾽ Ἀχαιῶν
Ἴλιον εἰσαναβῆναι ἀναλκείῃσι δαμέντας.
ἀλλ᾽ ἔτι γάρ τίς φησι θεῶν ἐμοὶ ἄγχι παραστὰς
Ζῆν᾽ ὕπατον μήστωρα μάχης ἐπιτάρροθον εἶναι·

340 τῶ ῥ᾽ ἰθὺς Δαναῶν ἴομεν, μηδ᾽ οἵ γε ἕκηλοι
Πάτροκλον νηυσὶν πελασαίατο τεθνηῶτα.»
Ὣς φάτο, καί ῥα πολὺ προμάχων ἐξάλμενος ἔστη·
οἱ δ᾽ ἐλελίχθησαν καὶ ἐναντίοι ἔσταν Ἀχαιῶν.
ἔνθ᾽ αὖτ᾽ Αἰνείας Λειώκριτον οὔτασε δουρί,

345 υἱὸν Ἀρίσβαντος, Λυκομήδεος ἐσθλὸν ἑταῖρον.
τὸν δὲ πεσόντ᾽ ἐλέησεν ἀρηΐφιλος Λυκομήδης,
στῆ δὲ μάλ᾽ ἐγγὺς ἰών, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ,
καὶ βάλεν Ἱππασίδην Ἀπισάονα, ποιμένα λαῶν,
ἧπαρ ὑπὸ πραπίδων, εἶθαρ δ᾽ ὑπὸ γούνατ᾽ ἔλυσεν,

350 ὅς ῥ᾽ ἐκ Παιονίης ἐριβώλακος εἰληλούθει,
καὶ δὲ μετ᾽ Ἀστεροπαῖον ἀριστεύεσκε μάχεσθαι.
Τὸν δὲ πεσόντ᾽ ἐλέησεν ἀρήϊος Ἀστεροπαῖος,
ἴθυσεν δὲ καὶ ὁ πρόφρων Δαναοῖσι μάχεσθαι·
ἀλλ᾽ οὔ πως ἔτι εἶχε· σάκεσσι γὰρ ἔρχατο πάντῃ

355 ἑσταότες περὶ Πατρόκλῳ, πρὸ δὲ δούρατ᾽ ἔχοντο.
Αἴας γὰρ μάλα πάντας ἐπῴχετο πολλὰ κελεύων·
οὔτε τιν᾽ ἐξοπίσω νεκροῦ χάζεσθαι ἀνώγει
οὔτε τινα προμάχεσθαι Ἀχαιῶν ἔξοχον ἄλλων,
ἀλλὰ μάλ᾽ ἀμφ᾽ αὐτῷ βεβάμεν, σχεδόθεν δὲ μάχεσθαι.

360 ὣς Αἴας ἐπέτελλε πελώριος, αἵματι δὲ χθὼν
δεύετο πορφυρέῳ, τοὶ δ᾽ ἀγχιστῖνοι ἔπιπτον
νεκροὶ ὁμοῦ Τρώων καὶ ὑπερμενέων ἐπικούρων
καὶ Δαναῶν· οὐδ᾽ οἳ γὰρ ἀναιμωτί γε μάχοντο,
παυρότεροι δὲ πολὺ φθίνυθον· μέμνηντο γὰρ αἰεὶ

365 ἀλλήλοις ἀν᾽ ὅμιλον ἀλεξέμεναι φόνον αἰπύν.
Ὣς οἱ μὲν μάρναντο δέμας πυρός, οὐδέ κε φαίης
οὔτε ποτ᾽ ἠέλιον σῶν ἔμμεναι οὔτε σελήνην·
ἠέρι γὰρ κατέχοντο μάχης ἐπί θ᾽ ὅσσον ἄριστοι
ἕστασαν ἀμφὶ Μενοιτιάδῃ κατατεθνηῶτι.

370 οἱ δ᾽ ἄλλοι Τρῶες καὶ ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοὶ
εὔκηλοι πολέμιζον ὑπ᾽ αἰθέρι, πέπτατο δ᾽ αὐγὴ
ἠελίου ὀξεῖα, νέφος δ᾽ οὐ φαίνετο πάσης
γαίης οὐδ᾽ ὀρέων· μεταπαυόμενοι δὲ μάχοντο,
ἀλλήλων ἀλεείνοντες βέλεα στονόεντα,

375 πολλὸν ἀφεσταότες. τοὶ δ᾽ ἐν μέσῳ ἄλγε᾽ ἔπασχον
ἠέρι καὶ πολέμῳ, τείροντο δὲ νηλέϊ χαλκῷ
ὅσσοι ἄριστοι ἔσαν· δύο δ᾽ οὔ πω φῶτε πεπύσθην,
ἀνέρε κυδαλίμω, Θρασυμήδης Ἀντίλοχός τε,
Πατρόκλοιο θανόντος ἀμύμονος, ἀλλ᾽ ἔτ᾽ ἔφαντο

380 ζωὸν ἐνὶ πρώτῳ ὁμάδῳ Τρώεσσι μάχεσθαι.
τὼ δ᾽ ἐπιοσσομένω θάνατον καὶ φύζαν ἑταίρων
νόσφιν ἐμαρνάσθην, ἐπεὶ ὣς ἐπετέλλετο Νέστωρ,
ὀτρύνων πόλεμόνδε μελαινάων ἀπὸ νηῶν.
Τοῖς δὲ πανημερίοις ἔριδος μέγα νεῖκος ὀρώρει

385 ἀργαλέης· καμάτῳ δὲ καὶ ἱδρῷ νωλεμὲς αἰεὶ
γούνατά τε κνῆμαί τε πόδες θ᾽ ὑπένερθεν ἑκάστου
χεῖρές τ᾽ ὀφθαλμοί τε παλάσσετο μαρναμένοιιν
ἀμφ᾽ ἀγαθὸν θεράποντα ποδώκεος Αἰακίδαο.
ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἀνὴρ ταύροιο βοὸς μεγάλοιο βοείην

390 λαοῖσιν δώῃ τανύειν, μεθύουσαν ἀλοιφῇ·
δεξάμενοι δ᾽ ἄρα τοί γε διαστάντες τανύουσι
κυκλόσ᾽, ἄφαρ δέ τε ἰκμὰς ἔβη, δύνει δέ τ᾽ ἀλοιφὴ
πολλῶν ἑλκόντων, τάνυται δέ τε πᾶσα διαπρό·
ὣς οἵ γ᾽ ἔνθα καὶ ἔνθα νέκυν ὀλίγῃ ἐνὶ χώρῃ

395 εἵλκεον ἀμφότεροι· μάλα δέ σφισιν ἔλπετο θυμός,
Τρωσὶν μὲν ἐρύειν προτὶ Ἴλιον, αὐτὰρ Ἀχαιοῖς
νῆας ἔπι γλαφυράς· περὶ δ᾽ αὐτοῦ μῶλος ὀρώρει
ἄγριος· οὐδέ κ᾽ Ἄρης λαοσσόος οὐδέ κ᾽ Ἀθήνη
τόν γε ἰδοῦσ᾽ ὀνόσαιτ᾽, οὐδ᾽ εἰ μάλα μιν χόλος ἵκοι·

400 τοῖον Ζεὺς ἐπὶ Πατρόκλῳ ἀνδρῶν τε καὶ ἵππων
ἤματι τῷ ἐτάνυσσε κακὸν πόνον· οὐδ᾽ ἄρα πώ τι
ᾔδεε Πάτροκλον τεθνηότα δῖος Ἀχιλλεύς·
πολλὸν γὰρ ῥ᾽ ἀπάνευθε νεῶν μάρναντο θοάων,
τείχει ὕπο Τρώων· τό μιν οὔ ποτε ἔλπετο θυμῷ

405 τεθνάμεν, ἀλλὰ ζωὸν ἐνιχριμφθέντα πύλῃσιν
ἂψ ἀπονοστήσειν, ἐπεὶ οὐδὲ τὸ ἔλπετο πάμπαν,
ἐκπέρσειν πτολίεθρον ἄνευ ἕθεν, οὐδὲ σὺν αὐτῷ·
πολλάκι γὰρ τό γε μητρὸς ἐπεύθετο νόσφιν ἀκούων,
ἥ οἱ ἀπαγγέλλεσκε Διὸς μεγάλοιο νόημα.

410 δὴ τότε γ᾽ οὔ οἱ ἔειπε κακὸν τόσον ὅσσον ἐτύχθη
μήτηρ, ὅττι ῥά οἱ πολὺ φίλτατος ὤλεθ᾽ ἑταῖρος.
Οἱ δ᾽ αἰεὶ περὶ νεκρὸν ἀκαχμένα δούρατ᾽ ἔχοντες
νωλεμὲς ἐγχρίμπτοντο καὶ ἀλλήλους ἐνάριζον·
ὧδε δέ τις εἴπεσκεν Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων·

415 «ὦ φίλοι, οὐ μὰν ἧμιν ἐϋκλεὲς ἀπονέεσθαι
νῆας ἔπι γλαφυράς, ἀλλ᾽ αὐτοῦ γαῖα μέλαινα
πᾶσι χάνοι· τό κεν ἧμιν ἄφαρ πολὺ κέρδιον εἴη,
εἰ τοῦτον Τρώεσσι μεθήσομεν ἱπποδάμοισιν
ἄστυ πότι σφέτερον ἐρύσαι καὶ κῦδος ἀρέσθαι.»

420  Ὣς δέ τις αὖ Τρώων μεγαθύμων αὐδήσασκεν·
«ὦ φίλοι, εἰ καὶ μοῖρα παρ᾽ ἀνέρι τῷδε δαμῆναι
πάντας ὁμῶς, μή πώ τις ἐρωείτω πολέμοιο.»
Ὣς ἄρα τις εἴπεσκε, μένος δ᾽ ὄρσασκεν ἑκάστου.
ὣς οἱ μὲν μάρναντο, σιδήρειος δ᾽ ὀρυμαγδὸς

425 χάλκεον οὐρανὸν ἷκε δι᾽ αἰθέρος ἀτρυγέτοιο·
ἵπποι δ᾽ Αἰακίδαο μάχης ἀπάνευθεν ἐόντες
κλαῖον, ἐπεὶ δὴ πρῶτα πυθέσθην ἡνιόχοιο
ἐν κονίῃσι πεσόντος ὑφ᾽ Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο.
ἦ μὰν Αὐτομέδων, Διώρεος ἄλκιμος υἱός,

430 πολλὰ μὲν ἂρ μάστιγι θοῇ ἐπεμαίετο θείνων,
πολλὰ δὲ μειλιχίοισι προσηύδα, πολλὰ δ᾽ ἀρειῇ·
τὼ δ᾽ οὔτ᾽ ἂψ ἐπὶ νῆας ἐπὶ πλατὺν Ἑλλήσποντον
ἠθελέτην ἰέναι οὔτ᾽ ἐς πόλεμον μετ᾽ Ἀχαιούς,
ἀλλ᾽ ὥς τε στήλη μένει ἔμπεδον, ἥ τ᾽ ἐπὶ τύμβῳ

435 ἀνέρος ἑστήκῃ τεθνηότος ἠὲ γυναικός,
ὣς μένον ἀσφαλέως περικαλλέα δίφρον ἔχοντες,
οὔδει ἐνισκίμψαντε καρήατα· δάκρυα δέ σφι
θερμὰ κατὰ βλεφάρων χαμάδις ῥέε μυρομένοισιν
ἡνιόχοιο πόθῳ· θαλερὴ δ᾽ ἐμιαίνετο χαίτη

440 ζεύγλης ἐξεριποῦσα παρὰ ζυγὸν ἀμφοτέρωθεν.
Μυρομένω δ᾽ ἄρα τώ γε ἰδὼν ἐλέησε Κρονίων,
κινήσας δὲ κάρη προτὶ ὃν μυθήσατο θυμόν·
«ἆ δειλώ, τί σφῶϊ δόμεν Πηλῆϊ ἄνακτι
θνητῷ, ὑμεῖς δ᾽ ἐστὸν ἀγήρω τ᾽ ἀθανάτω τε;

445 ἦ ἵνα δυστήνοισι μετ᾽ ἀνδράσιν ἄλγε᾽ ἔχητον;
οὐ μὲν γάρ τί πού ἐστιν ὀϊζυρώτερον ἀνδρὸς
πάντων, ὅσσα τε γαῖαν ἔπι πνείει τε καὶ ἕρπει.
ἀλλ᾽ οὐ μὰν ὑμῖν γε καὶ ἅρμασι δαιδαλέοισιν
Ἕκτωρ Πριαμίδης ἐποχήσεται· οὐ γὰρ ἐάσω.

450 ἦ οὐχ ἅλις ὡς καὶ τεύχε᾽ ἔχει καὶ ἐπεύχεται αὔτως;
σφῶϊν δ᾽ ἐν γούνεσσι βαλῶ μένος ἠδ᾽ ἐνὶ θυμῷ,
ὄφρα καὶ Αὐτομέδοντα σαώσετον ἐκ πολέμοιο
νῆας ἔπι γλαφυράς· ἔτι γάρ σφισι κῦδος ὀρέξω,
κτείνειν, εἰς ὅ κε νῆας ἐϋσσέλμους ἀφίκωνται

455 δύῃ τ᾽ ἠέλιος καὶ ἐπὶ κνέφας ἱερὸν ἔλθῃ.»
Ὣς εἰπὼν ἵπποισιν ἐνέπνευσεν μένος ἠΰ.
τὼ δ᾽ ἀπὸ χαιτάων κονίην οὖδας δὲ βαλόντε
ῥίμφα φέρον θοὸν ἅρμα μετὰ Τρῶας καὶ Ἀχαιούς.
τοῖσι δ᾽ ἐπ᾽ Αὐτομέδων μάχετ᾽ ἀχνύμενός περ ἑταίρου,

460 ἵπποις ἀΐσσων ὥς τ᾽ αἰγυπιὸς μετὰ χῆνας·
ῥέα μὲν γὰρ φεύγεσκεν ὑπὲκ Τρώων ὀρυμαγδοῦ,
ῥεῖα δ᾽ ἐπαΐξασκε πολὺν καθ᾽ ὅμιλον ὀπάζων.
ἀλλ᾽ οὐχ ᾕρει φῶτας, ὅτε σεύαιτο διώκειν·
οὐ γάρ πως ἦν οἶον ἐόνθ᾽ ἱερῷ ἐνὶ δίφρῳ

465 ἔγχει ἐφορμᾶσθαι καὶ ἐπίσχειν ὠκέας ἵππους.
ὀψὲ δὲ δή μιν ἑταῖρος ἀνὴρ ἴδεν ὀφθαλμοῖσιν
Ἀλκιμέδων, υἱὸς Λαέρκεος Αἱμονίδαο·
στῆ δ᾽ ὄπιθεν δίφροιο, καὶ Αὐτομέδοντα προσηύδα·
«Αὐτόμεδον, τίς τοί νυ θεῶν νηκερδέα βουλὴν

470 ἐν στήθεσσιν ἔθηκε, καὶ ἐξέλετο φρένας ἐσθλάς;
οἷον πρὸς Τρῶας μάχεαι πρώτῳ ἐν ὁμίλῳ
μοῦνος· ἀτάρ τοι ἑταῖρος ἀπέκτατο, τεύχεα δ᾽ Ἕκτωρ
αὐτὸς ἔχων ὤμοισιν ἀγάλλεται Αἰακίδαο.»
Τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Αὐτομέδων προσέφη, Διώρεος υἱός·

475 «Ἀλκίμεδον, τίς γάρ τοι Ἀχαιῶν ἄλλος ὁμοῖος
ἵππων ἀθανάτων ἐχέμεν δμῆσίν τε μένος τε,
εἰ μὴ Πάτροκλος, θεόφιν μήστωρ ἀτάλαντος,
ζωὸς ἐών; νῦν αὖ θάνατος καὶ μοῖρα κιχάνει.
ἀλλὰ σὺ μὲν μάστιγα καὶ ἡνία σιγαλόεντα

480 δέξαι, ἐγὼ δ᾽ ἵππων ἀποβήσομαι, ὄφρα μάχωμαι.»
Ὣς ἔφατ᾽, Ἀλκιμέδων δὲ βοηθόον ἅρμ᾽ ἐπορούσας
καρπαλίμως μάστιγα καὶ ἡνία λάζετο χερσίν,
Αὐτομέδων δ᾽ ἀπόρουσε· νόησε δὲ φαίδιμος Ἕκτωρ,
αὐτίκα δ᾽ Αἰνείαν προσεφώνεεν ἐγγὺς ἐόντα·

485 «Αἰνεία, Τρώων βουληφόρε χαλκοχιτώνων,
ἵππω τώδ᾽ ἐνόησα ποδώκεος Αἰακίδαο
ἐς πόλεμον προφανέντε σὺν ἡνιόχοισι κακοῖσι·
τώ κεν ἐελποίμην αἱρησέμεν, εἰ σύ γε θυμῷ
σῷ ἐθέλεις, ἐπεὶ οὐκ ἂν ἐφορμηθέντε γε νῶϊ

490 τλαῖεν ἐναντίβιον στάντες μαχέσασθαι Ἄρηϊ.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησεν ἐῢς πάϊς Ἀγχίσαο.
τὼ δ᾽ ἰθὺς βήτην βοέῃς εἰλυμένω ὤμους
αὔῃσι στερεῇσι· πολὺς δ᾽ ἐπελήλατο χαλκός.
τοῖσι δ᾽ ἅμα Χρομίος τε καὶ Ἄρητος θεοειδὴς

495 ἤϊσαν ἀμφότεροι· μάλα δέ σφισιν ἔλπετο θυμὸς
αὐτώ τε κτενέειν ἐλάαν τ᾽ ἐριαύχενας ἵππους·
νήπιοι, οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔμελλον ἀναιμωτί γε νέεσθαι
αὖτις ἀπ᾽ Αὐτομέδοντος. ὁ δ᾽ εὐξάμενος Διὶ πατρὶ
ἀλκῆς καὶ σθένεος πλῆτο φρένας ἀμφὶ μελαίνας·

500 αὐτίκα δ᾽ Ἀλκιμέδοντα προσηύδα, πιστὸν ἑταῖρον·
«Ἀλκίμεδον, μὴ δή μοι ἀπόπροθεν ἰσχέμεν ἵππους,
ἀλλὰ μάλ᾽ ἐμπνείοντε μεταφρένῳ· οὐ γὰρ ἔγωγε
Ἕκτορα Πριαμίδην μένεος σχήσεσθαι ὀΐω,
πρίν γ᾽ ἐπ᾽ Ἀχιλλῆος καλλίτριχε βήμεναι ἵππω

505 νῶϊ κατακτείναντα, φοβῆσαί τε στίχας ἀνδρῶν
Ἀργείων, ἤ κ᾽ αὐτὸς ἐνὶ πρώτοισιν ἁλοίη.»
Ὣς εἰπὼν Αἴαντε καλέσσατο καὶ Μενέλαον·
«Αἴαντ᾽, Ἀργείων ἡγήτορε, καὶ Μενέλαε,
ἤτοι μὲν τὸν νεκρὸν ἐπιτράπεθ᾽ οἵ περ ἄριστοι,

510 ἀμφ᾽ αὐτῷ βεβάμεν καὶ ἀμύνεσθαι στίχας ἀνδρῶν,
νῶϊν δὲ ζωοῖσιν ἀμύνετε νηλεὲς ἦμαρ·
τῇδε γὰρ ἔβρισαν πόλεμον κάτα δακρυόεντα
Ἕκτωρ Αἰνείας θ᾽, οἳ Τρώων εἰσὶν ἄριστοι.
ἀλλ᾽ ἤτοι μὲν ταῦτα θεῶν ἐν γούνασι κεῖται·

515 ἥσω γὰρ καὶ ἐγώ, τὰ δέ κεν Διὶ πάντα μελήσει.»
Ἦ ῥα, καὶ ἀμπεπαλὼν προΐει δολιχόσκιον ἔγχος,
καὶ βάλεν Ἀρήτοιο κατ᾽ ἀσπίδα πάντοσ᾽ ἐΐσην·
ἡ δ᾽ οὐκ ἔγχος ἔρυτο, διαπρὸ δὲ εἴσατο χαλκός,
νειαίρῃ δ᾽ ἐν γαστρὶ διὰ ζωστῆρος ἔλασσεν.

520 ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἂν ὀξὺν ἔχων πέλεκυν αἰζήϊος ἀνήρ,
κόψας ἐξόπιθεν κεράων βοὸς ἀγραύλοιο,
ἶνα τάμῃ διὰ πᾶσαν, ὁ δὲ προθορὼν ἐρίπῃσιν,
ὣς ἄρ᾽ ὅ γε προθορὼν πέσεν ὕπτιος· ἐν δέ οἱ ἔγχος
νηδυίοισι μάλ᾽ ὀξὺ κραδαινόμενον λύε γυῖα.

525 Ἕκτωρ δ᾽ Αὐτομέδοντος ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ·
ἀλλ᾽ ὁ μὲν ἄντα ἰδὼν ἠλεύατο χάλκεον ἔγχος·
πρόσσω γὰρ κατέκυψε, τὸ δ᾽ ἐξόπιθεν δόρυ μακρὸν
οὔδει ἐνισκίμφθη, ἐπὶ δ᾽ οὐρίαχος πελεμίχθη
ἔγχεος· ἔνθα δ᾽ ἔπειτ᾽ ἀφίει μένος ὄβριμος Ἄρης.

530 καί νύ κε δὴ ξιφέεσσ᾽ αὐτοσχεδὸν ὁρμηθήτην
εἰ μή σφω᾽ Αἴαντε διέκριναν μεμαῶτε,
οἵ ῥ᾽ ἦλθον καθ᾽ ὅμιλον ἑταίρου κικλήσκοντος·
τοὺς ὑποταρβήσαντες ἐχώρησαν πάλιν αὖτις
Ἕκτωρ Αἰνείας τ᾽ ἠδὲ Χρομίος θεοειδής,

535 Ἄρητον δὲ κατ᾽ αὖθι λίπον δεδαϊγμένον ἦτορ,
κείμενον· Αὐτομέδων δὲ θοῷ ἀτάλαντος Ἄρηϊ
τεύχεά τ᾽ ἐξενάριξε καὶ εὐχόμενος ἔπος ηὔδα·
«ἦ δὴ μὰν ὀλίγον γε Μενοιτιάδαο θανόντος
κῆρ ἄχεος μεθέηκα χερείονά περ καταπεφνών.»

540 Ὣς εἰπὼν ἐς δίφρον ἑλὼν ἔναρα βροτόεντα
θῆκ᾽, ἂν δ᾽ αὐτὸς ἔβαινε πόδας καὶ χεῖρας ὕπερθεν
αἱματόεις ὥς τίς τε λέων κατὰ ταῦρον ἐδηδώς.
Ἂψ δ᾽ ἐπὶ Πατρόκλῳ τέτατο κρατερὴ ὑσμίνη
ἀργαλέη πολύδακρυς, ἔγειρε δὲ νεῖκος Ἀθήνη

545 οὐρανόθεν καταβᾶσα· προῆκε γὰρ εὐρύοπα Ζεὺς
ὀρνύμεναι Δαναούς· δὴ γὰρ νόος ἐτράπετ᾽ αὐτοῦ.
ἠΰτε πορφυρέην ἶριν θνητοῖσι τανύσσῃ
Ζεὺς ἐξ οὐρανόθεν, τέρας ἔμμεναι ἢ πολέμοιο,
ἢ καὶ χειμῶνος δυσθαλπέος, ὅς ῥά τε ἔργων

550 ἀνθρώπους ἀνέπαυσεν ἐπὶ χθονί, μῆλα δὲ κήδει,
ὣς ἡ πορφυρέῃ νεφέλῃ πυκάσασα ἓ αὐτὴν
δύσετ᾽ Ἀχαιῶν ἔθνος, ἔγειρε δὲ φῶτα ἕκαστον.
πρῶτον δ᾽ Ἀτρέος υἱὸν ἐποτρύνουσα προσηύδα,
ἴφθιμον Μενέλαον —ὁ γάρ ῥά οἱ ἐγγύθεν ἦεν—

555 εἰσαμένη Φοίνικι δέμας καὶ ἀτειρέα φωνήν·
«σοὶ μὲν δή, Μενέλαε, κατηφείη καὶ ὄνειδος
ἔσσεται, εἴ κ᾽ Ἀχιλῆος ἀγαυοῦ πιστὸν ἑταῖρον
τείχει ὕπο Τρώων ταχέες κύνες ἑλκήσουσιν.
ἀλλ᾽ ἔχεο κρατερῶς, ὄτρυνε δὲ λαὸν ἅπαντα.»

560 Τὴν δ᾽ αὖτε προσέειπε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος·
«Φοῖνιξ, ἄττα γεραιὲ παλαιγενές, εἰ γὰρ Ἀθήνη
δοίη κάρτος ἐμοί, βελέων δ᾽ ἀπερύκοι ἐρωήν·
τῶ κεν ἔγωγ᾽ ἐθέλοιμι παρεστάμεναι καὶ ἀμύνειν
Πατρόκλῳ· μάλα γάρ με θανὼν ἐσεμάσσατο θυμόν.

565 ἀλλ᾽ Ἕκτωρ πυρὸς αἰνὸν ἔχει μένος, οὐδ᾽ ἀπολήγει
χαλκῷ δηϊόων· τῷ γὰρ Ζεὺς κῦδος ὀπάζει.»
Ὣς φάτο, γήθησεν δὲ θεὰ γλαυκῶπις Ἀθήνη,
ὅττι ῥά οἱ πάμπρωτα θεῶν ἠρήσατο πάντων.
ἐν δὲ βίην ὤμοισι καὶ ἐν γούνεσσιν ἔθηκε,

570 καί οἱ μυίης θάρσος ἐνὶ στήθεσσιν ἐνῆκεν,
ἥ τε καὶ ἐργομένη μάλα περ χροὸς ἀνδρομέοιο
ἰσχανάᾳ δακέειν, λαρόν τέ οἱ αἷμ᾽ ἀνθρώπου·
τοίου μιν θάρσευς πλῆσε φρένας ἀμφὶ μελαίνας,
βῆ δ᾽ ἐπὶ Πατρόκλῳ, καὶ ἀκόντισε δουρὶ φαεινῷ.

575 ἔσκε δ᾽ ἐνὶ Τρώεσσι Ποδῆς, υἱὸς Ἠετίωνος,
ἀφνειός τ᾽ ἀγαθός τε· μάλιστα δέ μιν τίεν Ἕκτωρ
δήμου, ἐπεί οἱ ἑταῖρος ἔην φίλος εἰλαπιναστής·
τόν ῥα κατὰ ζωστῆρα βάλε ξανθὸς Μενέλαος
ἀΐξαντα φόβονδε, διαπρὸ δὲ χαλκὸν ἔλασσε·

580 δούπησεν δὲ πεσών· ἀτὰρ Ἀτρεΐδης Μενέλαος
νεκρὸν ὑπὲκ Τρώων ἔρυσεν μετὰ ἔθνος ἑταίρων.
Ἕκτορα δ᾽ ἐγγύθεν ἱστάμενος ὤτρυνεν Ἀπόλλων,
Φαίνοπι Ἀσιάδῃ ἐναλίγκιος, ὅς οἱ ἁπάντων
ξείνων φίλτατος ἔσκεν, Ἀβυδόθι οἰκία ναίων·

585 τῷ μιν ἐεισάμενος προσέφη ἑκάεργος Ἀπόλλων·
«Ἕκτορ, τίς κέ σ᾽ ἔτ᾽ ἄλλος Ἀχαιῶν ταρβήσειεν;
οἷον δὴ Μενέλαον ὑπέτρεσας, ὃς τὸ πάρος γε
μαλθακὸς αἰχμητής· νῦν δ᾽ οἴχεται οἶος ἀείρας
νεκρὸν ὑπὲκ Τρώων, σὸν δ᾽ ἔκτανε πιστὸν ἑταῖρον,

590 ἐσθλὸν ἐνὶ προμάχοισι, Ποδῆν, υἱὸν Ἠετίωνος.»
Ὣς φάτο, τὸν δ᾽ ἄχεος νεφέλη ἐκάλυψε μέλαινα,
βῆ δὲ διὰ προμάχων κεκορυθμένος αἴθοπι χαλκῷ.
καὶ τότ᾽ ἄρα Κρονίδης ἕλετ᾽ αἰγίδα θυσσανόεσσαν
μαρμαρέην, Ἴδην δὲ κατὰ νεφέεσσι κάλυψεν,

595 ἀστράψας δὲ μάλα μεγάλ᾽ ἔκτυπε, τὴν δ᾽ ἐτίναξε,
νίκην δὲ Τρώεσσι δίδου, ἐφόβησε δ᾽ Ἀχαιούς.
Πρῶτος Πηνέλεως Βοιώτιος ἦρχε φόβοιο.
βλῆτο γὰρ ὦμον δουρὶ πρόσω τετραμμένος αἰεὶ
ἄκρον ἐπιλίγδην· γράψεν δέ οἱ ὀστέον ἄχρις

600 αἰχμὴ Πουλυδάμαντος· ὁ γάρ ῥ᾽ ἔβαλε σχεδὸν ἐλθών.
Λήϊτον αὖθ᾽ Ἕκτωρ σχεδὸν οὔτασε χεῖρ᾽ ἐπὶ καρπῷ,
υἱὸν Ἀλεκτρυόνος μεγαθύμου, παῦσε δὲ χάρμης·
τρέσσε δὲ παπτήνας, ἐπεὶ οὐκέτι ἔλπετο θυμῷ
ἔγχος ἔχων ἐν χειρὶ μαχήσεσθαι Τρώεσσιν.

605 Ἕκτορα δ᾽ Ἰδομενεὺς μετὰ Λήϊτον ὁρμηθέντα
βεβλήκει θώρηκα κατὰ στῆθος παρὰ μαζόν·
ἐν καυλῷ δ᾽ ἐάγη δολιχὸν δόρυ, τοὶ δὲ βόησαν
Τρῶες· ὁ δ᾽ Ἰδομενῆος ἀκόντισε Δευκαλίδαο
δίφρῳ ἐφεσταότος· τοῦ μέν ῥ᾽ ἀπὸ τυτθὸν ἅμαρτεν·

610 αὐτὰρ ὁ Μηριόναο ὀπάονά θ᾽ ἡνίοχόν τε,
Κοίρανον, ὅς ῥ᾽ ἐκ Λύκτου ἐϋκτιμένης ἕπετ᾽ αὐτῷ—
πεζὸς γὰρ τὰ πρῶτα λιπὼν νέας ἀμφιελίσσας
ἤλυθε, καί κε Τρωσὶ μέγα κράτος ἐγγυάλιξεν,
εἰ μὴ Κοίρανος ὦκα ποδώκεας ἤλασεν ἵππους·

615 καὶ τῷ μὲν φάος ἦλθεν, ἄμυνε δὲ νηλεὲς ἦμαρ,
αὐτὸς δ᾽ ὤλεσε θυμὸν ὑφ᾽ Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο—
τὸν βάλ᾽ ὑπὸ γναθμοῖο καὶ οὔατος, ἐκ δ᾽ ἄρ᾽ ὀδόντας
ὦσε δόρυ πρυμνόν, διὰ δὲ γλῶσσαν τάμε μέσσην.
ἤριπε δ᾽ ἐξ ὀχέων, κατὰ δ᾽ ἡνία χεῦεν ἔραζε.

620 καὶ τά γε Μηριόνης ἔλαβεν χείρεσσι φίλῃσι
κύψας ἐκ πεδίοιο, καὶ Ἰδομενῆα προσηύδα·
«μάστιε νῦν, ἧός κε θοὰς ἐπὶ νῆας ἵκηαι·
γιγνώσκεις δὲ καὶ αὐτὸς ὅ τ᾽ οὐκέτι κάρτος Ἀχαιῶν.»
Ὣς ἔφατ᾽, Ἰδομενεὺς δ᾽ ἵμασεν καλλίτριχας ἵππους

625 νῆας ἔπι γλαφυράς· δὴ γὰρ δέος ἔμπεσε θυμῷ.
Οὐδ᾽ ἔλαθ᾽ Αἴαντα μεγαλήτορα καὶ Μενέλαον
Ζεύς, ὅτε δὴ Τρώεσσι δίδου ἑτεραλκέα νίκην.
τοῖσι δὲ μύθων ἦρχε μέγας Τελαμώνιος Αἴας·
«ὢ πόποι, ἤδη μέν κε καὶ ὃς μάλα νήπιός ἐστι

630 γνοίη ὅτι Τρώεσσι πατὴρ Ζεὺς αὐτὸς ἀρήγει.
τῶν μὲν γὰρ πάντων βέλε᾽ ἅπτεται, ὅς τις ἀφήῃ,
ἢ κακὸς ἢ ἀγαθός· Ζεὺς δ᾽ ἔμπης πάντ᾽ ἰθύνει·
ἡμῖν δ᾽ αὔτως πᾶσιν ἐτώσια πίπτει ἔραζε.
ἀλλ᾽ ἄγετ᾽ αὐτοί περ φραζώμεθα μῆτιν ἀρίστην,

635 ἠμὲν ὅπως τὸν νεκρὸν ἐρύσσομεν, ἠδὲ καὶ αὐτοὶ
χάρμα φίλοις ἑτάροισι γενώμεθα νοστήσαντες,
οἵ που δεῦρ᾽ ὁρόωντες ἀκηχέδατ᾽, οὐδ᾽ ἔτι φασὶν
Ἕκτορος ἀνδροφόνοιο μένος καὶ χεῖρας ἀάπτους
σχήσεσθ᾽, ἀλλ᾽ ἐν νηυσὶ μελαίνῃσιν πεσέεσθαι.

640 εἴη δ᾽ ὅς τις ἑταῖρος ἀπαγγείλειε τάχιστα
Πηλεΐδῃ, ἐπεὶ οὔ μιν ὀΐομαι οὐδὲ πεπύσθαι
λυγρῆς ἀγγελίης, ὅτι οἱ φίλος ὤλεθ᾽ ἑταῖρος.
ἀλλ᾽ οὔ πῃ δύναμαι ἰδέειν τοιοῦτον Ἀχαιῶν·
ἠέρι γὰρ κατέχονται ὁμῶς αὐτοί τε καὶ ἵπποι.

645 Ζεῦ πάτερ, ἀλλὰ σὺ ῥῦσαι ὑπ᾽ ἠέρος υἷας Ἀχαιῶν,
ποίησον δ᾽ αἴθρην, δὸς δ᾽ ὀφθαλμοῖσιν ἰδέσθαι·
ἐν δὲ φάει καὶ ὄλεσσον, ἐπεί νύ τοι εὔαδεν οὕτως.»
Ὣς φάτο, τὸν δὲ πατὴρ ὀλοφύρατο δάκρυ χέοντα·
αὐτίκα δ᾽ ἠέρα μὲν σκέδασεν καὶ ἀπῶσεν ὀμίχλην,

650 ἠέλιος δ᾽ ἐπέλαμψε, μάχη δ᾽ ἐπὶ πᾶσα φαάνθη·
καὶ τότ᾽ ἄρ᾽ Αἴας εἶπε βοὴν ἀγαθὸν Μενέλαον·
«σκέπτεο νῦν, Μενέλαε διοτρεφές, αἴ κεν ἴδηαι
ζωὸν ἔτ᾽ Ἀντίλοχον, μεγαθύμου Νέστορος υἱόν,
ὄτρυνον δ᾽ Ἀχιλῆϊ δαΐφρονι θᾶσσον ἰόντα

655 εἰπεῖν ὅττι ῥά οἱ πολὺ φίλτατος ὤλεθ᾽ ἑταῖρος.»
Ὣς ἔφατ᾽, οὐδ᾽ ἀπίθησε βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος,
βῆ δ᾽ ἰέναι ὥς τίς τε λέων ἀπὸ μεσσαύλοιο,
ὅς τ᾽ ἐπεὶ ἄρ κε κάμῃσι κύνας τ᾽ ἄνδρας τ᾽ ἐρεθίζων,
οἵ τέ μιν οὐκ εἰῶσι βοῶν ἐκ πῖαρ ἑλέσθαι

660 πάννυχοι ἐγρήσσοντες· ὁ δὲ κρειῶν ἐρατίζων
ἰθύει, ἀλλ᾽ οὔ τι πρήσσει· θαμέες γὰρ ἄκοντες
ἀντίον ἀΐσσουσι θρασειάων ἀπὸ χειρῶν,
καιόμεναί τε δεταί, τάς τε τρεῖ ἐσσύμενός περ·
ἠῶθεν δ᾽ ἀπονόσφιν ἔβη τετιηότι θυμῷ·

665 ὣς ἀπὸ Πατρόκλοιο βοὴν ἀγαθὸς Μενέλαος
ἤϊε πόλλ᾽ ἀέκων· περὶ γὰρ δίε μή μιν Ἀχαιοὶ
ἀργαλέου πρὸ φόβοιο ἕλωρ δηΐοισι λίποιεν.
πολλὰ δὲ Μηριόνῃ τε καὶ Αἰάντεσσ᾽ ἐπέτελλεν·
«Αἴαντ᾽, Ἀργείων ἡγήτορε, Μηριόνη τε,

670 νῦν τις ἐνηείης Πατροκλῆος δειλοῖο
μνησάσθω· πᾶσιν γὰρ ἐπίστατο μείλιχος εἶναι
ζωὸς ἐών· νῦν αὖ θάνατος καὶ μοῖρα κιχάνει.»
Ὣς ἄρα φωνήσας ἀπέβη ξανθὸς Μενέλαος,
πάντοσε παπταίνων ὥς τ᾽ αἰετός, ὅν ῥά τέ φασιν

675 ὀξύτατον δέρκεσθαι ὑπουρανίων πετεηνῶν,
ὅν τε καὶ ὑψόθ᾽ ἐόντα πόδας ταχὺς οὐκ ἔλαθε πτὼξ
θάμνῳ ὑπ᾽ ἀμφικόμῳ κατακείμενος, ἀλλά τ᾽ ἐπ᾽ αὐτῷ
ἔσσυτο, καί τέ μιν ὦκα λαβὼν ἐξείλετο θυμόν.
ὣς τότε σοί, Μενέλαε διοτρεφές, ὄσσε φαεινὼ

680 πάντοσε δινείσθην πολέων κατὰ ἔθνος ἑταίρων,
εἴ που Νέστορος υἱὸν ἔτι ζώοντα ἴδοιτο.
τὸν δὲ μάλ᾽ αἶψα νόησε μάχης ἐπ᾽ ἀριστερὰ πάσης
θαρσύνονθ᾽ ἑτάρους καὶ ἐποτρύνοντα μάχεσθαι,
ἀγχοῦ δ᾽ ἱστάμενος προσέφη ξανθὸς Μενέλαος·

685 «Ἀντίλοχ᾽, εἰ δ᾽ ἄγε δεῦρο, διοτρεφές, ὄφρα πύθηαι
λυγρῆς ἀγγελίης, ἣ μὴ ὤφελλε γενέσθαι.
ἤδη μὲν σὲ καὶ αὐτὸν ὀΐομαι εἰσορόωντα
γιγνώσκειν ὅτι πῆμα θεὸς Δαναοῖσι κυλίνδει,
νίκη δὲ Τρώων· πέφαται δ᾽ ὤριστος Ἀχαιῶν,

690 Πάτροκλος, μεγάλη δὲ ποθὴ Δαναοῖσι τέτυκται.
ἀλλὰ σύ γ᾽ αἶψ᾽ Ἀχιλῆϊ θέων ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν
εἰπεῖν, αἴ κε τάχιστα νέκυν ἐπὶ νῆα σαώσῃ
γυμνόν· ἀτὰρ τά γε τεύχε᾽ ἔχει κορυθαίολος Ἕκτωρ.»
Ὣς ἔφατ᾽, Ἀντίλοχος δὲ κατέστυγε μῦθον ἀκούσας·

695 δὴν δέ μιν ἀμφασίη ἐπέων λάβε, τὼ δέ οἱ ὄσσε
δακρυόφι πλῆσθεν, θαλερὴ δέ οἱ ἔσχετο φωνή.
ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὧς Μενελάου ἐφημοσύνης ἀμέλησε,
βῆ δὲ θέειν, τὰ δὲ τεύχε᾽ ἀμύμονι δῶκεν ἑταίρῳ,
Λαοδόκῳ, ὅς οἱ σχεδὸν ἔστρεφε μώνυχας ἵππους.

700 Τὸν μὲν δάκρυ χέοντα πόδες φέρον ἐκ πολέμοιο,
Πηλεΐδῃ Ἀχιλῆϊ κακὸν ἔπος ἀγγελέοντα.
οὐδ᾽ ἄρα σοί, Μενέλαε διοτρεφές, ἤθελε θυμὸς
τειρομένοις ἑτάροισιν ἀμυνέμεν, ἔνθεν ἀπῆλθεν
Ἀντίλοχος, μεγάλη δὲ ποθὴ Πυλίοισιν ἐτύχθη·

705 ἀλλ᾽ ὅ γε τοῖσιν μὲν Θρασυμήδεα δῖον ἀνῆκεν,
αὐτὸς δ᾽ αὖτ᾽ ἐπὶ Πατρόκλῳ ἥρωϊ βεβήκει,
στῆ δὲ παρ᾽ Αἰάντεσσι θέων, εἶθαρ δὲ προσηύδα·
«κεῖνον μὲν δὴ νηυσὶν ἐπιπροέηκα θοῇσιν,
ἐλθεῖν εἰς Ἀχιλῆα πόδας ταχύν· οὐδέ μιν οἴω

710 νῦν ἰέναι μάλα περ κεχολωμένον Ἕκτορι δίῳ·
οὐ γάρ πως ἂν γυμνὸς ἐὼν Τρώεσσι μάχοιτο.
ἡμεῖς δ᾽ αὐτοί περ φραζώμεθα μῆτιν ἀρίστην,
ἠμὲν ὅπως τὸν νεκρὸν ἐρύσσομεν, ἠδὲ καὶ αὐτοὶ
Τρώων ἐξ ἐνοπῆς θάνατον καὶ κῆρα φύγωμεν.»

715Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα μέγας Τελαμώνιος Αἴας·
«πάντα κατ᾽ αἶσαν ἔειπες, ἀγακλεὲς ὦ Μενέλαε·
ἀλλὰ σὺ μὲν καὶ Μηριόνης ὑποδύντε μάλ᾽ ὦκα
νεκρὸν ἀείραντες φέρετ᾽ ἐκ πόνου· αὐτὰρ ὄπισθε
νῶϊ μαχησόμεθα Τρωσίν τε καὶ Ἕκτορι δίῳ,

720 ἶσον θυμὸν ἔχοντες ὁμώνυμοι, οἳ τὸ πάρος περ
μίμνομεν ὀξὺν Ἄρηα παρ᾽ ἀλλήλοισι μένοντες.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα νεκρὸν ἀπὸ χθονὸς ἀγκάζοντο
ὕψι μάλα μεγάλως· ἐπὶ δ᾽ ἴαχε λαὸς ὄπισθε
Τρωϊκός, ὡς εἴδοντο νέκυν αἴροντας Ἀχαιούς.

725 ἴθυσαν δὲ κύνεσσιν ἐοικότες, οἵ τ᾽ ἐπὶ κάπρῳ
βλημένῳ ἀΐξωσι πρὸ κούρων θηρητήρων·
ἕως μὲν γάρ τε θέουσι διαρραῖσαι μεμαῶτες,
ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ ἐν τοῖσιν ἑλίξεται ἀλκὶ πεποιθώς,
ἄψ τ᾽ ἀνεχώρησαν διά τ᾽ ἔτρεσαν ἄλλυδις ἄλλος.

730 ὣς Τρῶες ἧος μὲν ὁμιλαδὸν αἰὲν ἕποντο,
νύσσοντες ξίφεσίν τε καὶ ἔγχεσιν ἀμφιγύοισιν·
ἀλλ᾽ ὅτε δή ῥ᾽ Αἴαντε μεταστρεφθέντε κατ᾽ αὐτοὺς
σταίησαν, τῶν δὲ τράπετο χρώς, οὐδέ τις ἔτλη
πρόσσω ἀΐξας περὶ νεκροῦ δηριάασθαι.

735 Ὣς οἵ γ᾽ ἐμμεμαῶτε νέκυν φέρον ἐκ πολέμοιο
νῆας ἔπι γλαφυράς· ἐπὶ δὲ πτόλεμος τέτατό σφιν
ἄγριος ἠΰτε πῦρ, τό τ᾽ ἐπεσσύμενον πόλιν ἀνδρῶν
ὄρμενον ἐξαίφνης φλεγέθει, μινύθουσι δὲ οἶκοι
ἐν σέλαϊ μεγάλῳ· τὸ δ᾽ ἐπιβρέμει ἲς ἀνέμοιο.

740 ὣς μὲν τοῖς ἵππων τε καὶ ἀνδρῶν αἰχμητάων
ἀζηχὴς ὀρυμαγδὸς ἐπήϊεν ἐρχομένοισιν·
οἱ δ᾽ ὥς θ᾽ ἡμίονοι κρατερὸν μένος ἀμφιβαλόντες
ἕλκωσ᾽ ἐξ ὄρεος κατὰ παιπαλόεσσαν ἀταρπὸν
ἢ δοκὸν ἠὲ δόρυ μέγα νήϊον· ἐν δέ τε θυμὸς

745 τείρεθ᾽ ὁμοῦ καμάτῳ τε καὶ ἱδρῷ σπευδόντεσσιν·
ὣς οἵ γ᾽ ἐμμεμαῶτε νέκυν φέρον. αὐτὰρ ὄπισθεν
Αἴαντ᾽ ἰσχανέτην, ὥς τε πρὼν ἰσχάνει ὕδωρ
ὑλήεις, πεδίοιο διαπρύσιον τετυχηκώς,
ὅς τε καὶ ἰφθίμων ποταμῶν ἀλεγεινὰ ῥέεθρα

750 ἴσχει, ἄφαρ δέ τε πᾶσι ῥόον πεδίονδε τίθησι
πλάζων· οὐδέ τί μιν σθένεϊ ῥηγνῦσι ῥέοντες·
ὣς αἰεὶ Αἴαντε μάχην ἀνέεργον ὀπίσσω
Τρώων· οἱ δ᾽ ἅμ᾽ ἕποντο, δύω δ᾽ ἐν τοῖσι μάλιστα,
Αἰνείας τ᾽ Ἀγχισιάδης καὶ φαίδιμος Ἕκτωρ.

755 τῶν δ᾽ ὥς τε ψαρῶν νέφος ἔρχεται ἠὲ κολοιῶν,
οὖλον κεκλήγοντες, ὅτε προΐδωσιν ἰόντα
κίρκον, ὅ τε σμικρῇσι φόνον φέρει ὀρνίθεσσιν,
ὣς ἄρ᾽ ὑπ᾽ Αἰνείᾳ τε καὶ Ἕκτορι κοῦροι Ἀχαιῶν
οὖλον κεκλήγοντες ἴσαν, λήθοντο δὲ χάρμης.

760 πολλὰ δὲ τεύχεα καλὰ πέσον περί τ᾽ ἀμφί τε τάφρον
φευγόντων Δαναῶν· πολέμου δ᾽ οὐ γίγνετ᾽ ἐρωή.


Ιλιάδα – Π

Μενελάου ἀριστεία.

Είδεν ευθύς ο αρείφιλος Μενέλαος Ατρείδης
πόπεσε ο Πάτροκλος αυτού στην μάχην με τους Τρώας,
και στ᾽ άρματά του αστραφτερός εβγήκε απ᾽ τους προμάχους
και ολόγυρά του εβάδιζε, καθώς εις το μοσχάρι

5  γόζοντας περιστρέφεται πρωτόγεννη μητέρα.
Παρόμοια ο Μενέλαος στο σώμα του Πατρόκλου·
και το κοντάρι εκράτει εμπρός και την γλιστρήν ασπίδα,
για να φονεύσει όποιον ιδεί στο σώμα να σιμώσει·
κι ως έπεσεν ο Πάτροκλος ο ασύγκριτος στην μάχην

10  αδιάφορος δεν έμεινεν ο ήρως Πανθοΐδης.
Και στον Μενέλαον έμπροσθεν εστήθη και του είπε:
«Μενέλαε διόθρεπτε, οπίσω και άφησέ μου
το λείψανο και τ᾽ άρματα τα αιματοβαμμένα.
Ότι απ᾽ εμέ πρώτος κανείς των Τρώων κι επικούρων

15  δεν λόγχισε τον Πάτροκλον στον δυνατόν αγώνα·
γι᾽ αυτό να λάβω άφησε φήμην λαμπρήν στους Τρώας
μη σου αφαιρέσ᾽ η λόγχη μου την ποθητήν ψυχήν σου».
Τότε ο ξανθός Μενέλαος εβάρυνε και του ᾽πε:
«Δία πατέρ᾽, αβάστακτες που είν᾽ οι αλαζονείες!

20  όμοιαν ψυχήν περήφανην δεν έχει το λιοντάρι
δεν έχει ο λεοπάρδαλις, ο άγριος μήτε ο χοίρος
οπού κακόγνωμος θαρρεί πολύ στην δύναμίν του,
όσον του Πάνθου τα παιδιά επαίρονται τ᾽ ανδρεία.
Ούδ᾽ ο Υπερήνωρ χάρηκε την νιότη του ο γενναίος,

25  που εμπρός μου εστάθη αντίμαχος και μ᾽ έψεξε πως είμαι
στην μάχην ο αχρειότερος των Δαναών ηρώων·
και οπίσω με τα πόδια του δεν γύρισε, πιστεύω,
να ευφράνει την γυναίκα του και τους σεπτούς γονείς του.
Εμπρός μου εάν σταθείς και συ, νεκρός εδώ θα πέσεις.

30  Αλλά να μην αντιταχθείς σ᾽ εμέ σε συμβουλεύω,
και γύρε οπίσω εις τον στρατόν πριν πάθεις από εμένα.
Μόνο αφού εγίν᾽ η συμφορά ο ανόητος μαθαίνει».
Είπε και δεν τον έπειθε· και αντείπε προς εκείνον:
«Μενέλαε, τώρα εκδίκησιν θα πάρω του αδελφού μου,

35  οπού μου τον εφόνευσες και το καυχάσαι ακόμη,
που την γυναίκα εχήρεψες στον νέον τους νυμφώνα
και τους γονείς του έκαμες την κλάψα ν᾽ αγαπήσουν.
Του θρήνου παρηγόρημα θα φέρω των θλιμμένων,
αν, αφού πάρω τ᾽ άρματα και ομού την κεφαλήν σου,

40  του Πάνθου και της Φρόντιδος εγώ τα παραδώσω.
Αλλά θα είναι σύντομος στην δοκιμήν ο αγώνας,
και θενά δείξει ποιος εδώ θα φύγ᾽ ή θα νικήσει».
Είπε και τον εκτύπησε στην κυκλωτήν ασπίδα·
δεν έσπασε την στερεήν ασπίδα το κοντάρι

45  κι η χάλκιν᾽ άκρη εστράβωσε· κατόπιν επετάχθη,
αφού ευχήθη του Διός, ο Ατρείδης με την λόγχην,
μες στον λαιμόν την έμπηξεν, εκεί που αποχωρούσε,
και δυνατά την άμπωσε με το βαρύ του χέρι.
Κι έξω απ᾽ το ζνίχι τ᾽ απαλό η άκρη αντίκρυ εβγήκε.

50  Βρόντησε κάτω κι ήχησαν επάνω τ᾽ άρματά του.
Στο αίμα εβάφ᾽ η κόμη του, καλή σαν των Χαρίτων,
και με τ᾽ ασημοχρύσαφα σφιγμένες οι πλεξίδες.
Και όπως γεωργός ολόχλωρο τρέφει βλαστάρι ελαίας,
σ᾽ έρημον τόπον μ᾽ άφθονον νερόν σιμά στην ρίζαν,

55  ωραίον, ολοπράσινο και ασπροανθοβολισμένο
εις των ανέμων τες πνοές λυγίζει τα κλαδιά του·
έρχεται ξάφνου ρούφουλας σφοδρής ανεμοζάλης
και σύρριζ᾽ απ΄ τον λάκκον του στο χώμα το ξαπλώνει·
παρόμοια τον Εύφορβον, κονταριστήν ανδρείον

60  εφόνευσε ο Μενέλαος και να τον γδύσει ορμούσε.
Και ως στην ανδρειάν του θαρρετό, θρέμμα βουνού, λεοντάρι
αρπάζει την καλύτερην δαμάλαν της αγέλης·
με τ᾽ ανδρειωμένα δόντια του τον σβέρκον τής συντρίβει,
και της ρουφά τα σωθικά κατόπι και το αίμα

65  σπαρακτικά, και άνδρες βοσκοί και σκύλοι τον κοιτάζουν,
και από μακριά βάζουν φωνές και δεν τολμά κανένας
να πλησιάσει ότι χλωμός τους κυριεύει ο τρόμος·
όμοια στα στήθη του κανείς τότε καρδιά δεν είχε
εις την ανδρειά ν᾽ αντιταχθεί του ενδόξου Μενελάου.

70  Κι εύκολα τα λαμπρ᾽ άρματα θα έπαιρνε του Ευφόρβου
ο Ατρείδης, αλλά βάσκανος εναντιώθη ο Φοίβος
που εκίνησε τον Έκτορα, ισόπαλον του Άρη·
του Μέντη, οπού βασίλευε στους Κίκονας, επήρε
τ᾽ ανάστημα και την μορφήν και προς εκείνον είπε:

75  «Ω Έκτωρ, τ᾽ ακατάφθαστα ξετρέχεις τόσην ώραν,
του Αχιλλέως τ᾽ άλογα και αυτά δεν τα δαμάζει
ή τ᾽ ανεβαίνει άλλος θνητός ή μόνος ο ανδρειωμένος
Αιακίδης, οπού αθάνατη τον γέννησε μητέρα.
Ωστόσον ο Μενέλαος, εκεί που του Πατρόκλου

80  σκέπει το σώμα, εφόνευσεν άνδρα λαμπρόν των Τρώων
τον Πανθοΐδην Εύφορβον, και την ανδρειά τού επήρε».
Είπε κι εγύρισε ο θεός στην ταραχήν της μάχης,
κι αισθάνθη πόνον τρομερόν ο Έκτωρ στην καρδιά του.
Εκοίταξε στες φάλαγγες και είδε τον Ατρείδην

85  να παίρνει τα λαμπρ᾽ άρματα, τον άλλον ξαπλωμένον
στην γην και από το λάβωμα τα αίματα να ρέουν.
Εις τ᾽ άρματά του αστραφτερός εβγήκε απ΄ τους προμάχους
κραυγάζοντας, προσόμοιος μ᾽ άσβεστην φλόγα Ηφαίστου
και την βοήν δεν άργησεν ο Ατρείδης να γνωρίσει

90  και μέσα εις την γενναίαν του ψυχήν με πόνον είπε:
«Ω συμφορά μου! αν τ᾽ άρματα αφήσω εδώ και ακόμη
τον Πάτροκλον που έπεσε, για να εκδικήσει εμένα,
θα με ονειδίσουν οι Αχαιοί· και απ᾽ εντροπήν αν μείνω
τους Τρώας και τον Έκτορα να πολεμήσω μόνος

95  τότε τον έναν οι πολλοί κακά θα περικλείσουν·
και ο Έκτωρ όλες φέρνει εδώ τες φάλαγγες των Τρώων,
αλλά να διαλογίζεται τι στέκεται η ψυχή μου;
Όποιος θελήσει αντίθετα να μάχεται μ᾽ εκείνον,
που τον δοξάζει ένας θεός, μέγα κακό θα πάθει.

100  Και αφού τον Έκτορα οι θεοί στην μάχην εκινήσαν
αν δώσω τόπον εις αυτόν κανείς δεν θα με ψέγει·
κάπου ήθελα τον Αίαντα να άκουα τον ανδρείον·
τότε και αντίθεα πόλεμον θα εκάναμεν οι δύο,
να πάρουμε ίσως το νεκρόν στον θείον Αχιλλέα,

105  ένα ολιγότερο κακό στες τόσες συμφορές μας».
Ταύτα ενώ εκείνος έλεγε στα βάθη της ψυχής του,
έρχεται ο Έκτωρ και μ᾽ αυτόν οι φάλαγγες των Τρώων·
άφησε τότε τον νεκρόν κι εμπόδιζεν οπίσω
συχνά την όψιν στρέφοντας, σαν δυνατό λεοντάρι

110  που από την στάνην με φωνές το διώχνουν και με βέλη
άνδρες και σκύλοι· μέσα του τα σπλάχνα τ᾽ ανδρειωμένα
παγώνουν· ώστε αθέλητα το περιαύλι αφήνει.
Ομοίως απ᾽ τον Πάτροκλον εμπόδιζ᾽ ο Ατρείδης,
και ως έφθασε στους Αχαιούς εστάθηκε κι εστράφη,

115  και για τον μέγαν Αίαντα τον Τελαμωνιάδη
εκοίτα και τον είδ᾽ ευθύς στ᾽ αριστερά της μάχης
που τους συντρόφους θάρρυνε στην μάχην, ότι ο Φοίβος
ορμήν φυγής ακράτητην τους έβαλε στα στήθη.
Έτρεξε, τον πλησίασε και «δράμε», του ᾽πε, «ω φίλε,

120  τον πεθαμένον Πάτροκλον μ᾽ εμέ να υπερασπίσεις,
το λείψανο ίσως φέρομε στον θείον Αχιλλέα
γυμνό· ότι έχει τ᾽ άρματα ο λοφοσείστης Έκτωρ».
Ετάραξεν ο λόγος του του Αίαντος τα στήθη
και ομού με τον Μενέλαον εβγήκε απ᾽ τους προμάχους·

125  και ως έγδυσε τον Πάτροκλον ο Έκτωρ τον τραβούσε
με την λεπίδ᾽ ακονητήν να κόψει το κεφάλι
και να πετάξει το κορμί στες σκύλες της Τρωάδος·
με ασπίδα ως πύργον στήθηκεν εγγύς ο μέγας Αίας
και στους συντρόφους σύρθηκεν ο Έκτωρ και στ᾽ αμάξι

130  ανέβη και παράγγειλε τουςΤρώας εις την πόλιν
να φέρουν τα λαμπρ᾽ άρματα, δόξαν να τα ᾽χει εκείνος.
Κι εσκέπαζε τον Πάτροκλον με την πλατιάν ασπίδα
ο Αίας, όπως λεόντισσα εμπρός απ᾽ τα μικρά της,
που κυνηγοί την απαντούν να τα οδηγά στον λόγγον·

135  στην ρώμην της περήφανη το μέτωπο σουφρώνει
και με τα φρύδια χαμηλά τα μάτια της σκεπάζει·
αυτήν εμπρός στον Πάτροκλον την στάσιν πήρε ο Αίας.
Ο Ατρείδης ο Μενέλαος και αυτός εις τ᾽ άλλο πλάγι
παράστεκε περίλυπος μες στ᾽ ανδρειωμένα στήθη.

140  Και ο Γλαύκος του Ιππολόχου υιός, ο άρχος των Λυκίων,
μ᾽ άγριαν ματιά στον Έκτορα βαρύν τον λόγον είπε:
«Έκτωρ, στα κάλλη ασύγκριτε, και αδύνατε στην μάχην,
είσαι δειλός και χάρισμα μεγάλην δόξαν έχεις.
Τώρα την πόλιν σκέψου εσύ να σώσεις και τον πύργον

145  μόνος εσύ με τους λαούς που κατοικούν στην Τροίαν.
Διότι δια την πόλιν σας κανένας των Λυκίων
δεν θέλει μάχεται στο εξής, αφού δεν είχε χάριν
τούτος ο ατελεύτητος με τον εχθρόν αγώνας.
Πώς άνδρ᾽ άλλον κατώτερον, ελεεινέ, θα σώσεις,

150  αφού ξένον και σύντροφον, τον μέγαν Σαρπηδόνα
να γίνει αφήκες άρπαγμα στα πλήθη των Αργείων;
Που μέγα κέρδος έφερε στην πόλιν και σ᾽ εσένα
και δεν τον φύλαξες, δειλέ, των σκύλων απ᾽ το στόμα.
Για τούτο οι Λύκιοι θᾲ πεισθούν στον λόγον μου να φύγουν

155  εις την πατρίδα και όλεθρος θα πέσει στην Τρωάδα·
ότι αν ατρόμητην ορμήν είχαν στα στήθη οι Τρώες,
ως η καρδιά ᾽ναι των ανδρών οπού για την πατρίδα
με τους εχθρούς ακούραστον βαστούν πολέμου αγώνα,
τότ᾽ εύκολα τον Πάτροκλον θα εσέρναμε στην Τροίαν.

160  Και αν απ᾽ της μάχης την βοήν στην πόλιν του Πριάμου
εσέρναμε μαχόμενοι τούτον τον πεθαμένον,
τον Σαρπηδόν᾽ αντάλλαγμα και τ᾽ άρματά του οι Αργείοι
θα έδιδαν να φέρομε στα τείχη της Ιλίου·
ότ᾽ ήταν κείνος ο νεκρός ακόλουθος μεγάλου

165  ανδρός, οπού των Δαναών πρωτεύει στην ανδρείαν.
Αλλά τον μεγαλόψυχον υιόν του Τελαμώνος
στην μάχη συ δεν τόλμησες κατάματα να βλέπεις,
να πολεμήσεις κι είναι αυτός πολύ καλύτερός σου».
Του αντείπε μ᾽ άγριο βλέφαρο ο λοφοσείστης Έκτωρ:

170  «Ω Γλαύκε, τόσον άδικον να μου προφέρεις λόγον;
Έλεγα πως στην φρόνησιν πρωτεύεις συ των άλλων
ανθρώπων, όπου κατοικούν την κάρπιμην Λυκίαν,
και τώρα ό,τ᾽ είπες μου ᾽δειξεν ότι σωστά δεν κρίνεις,
που εμπρός στον μέγαν Αίαντα δεν τόλμησα να μείνω.

175  Με δεν παγώνει ο τάραχος της μάχης και των ίππων·
αλλά νικά πάντοτε ο νους του αιγιδοφόρου Δία
που εύκολα και άνδρ᾽ ατρόμητον δειλιάζει και την νίκην
του αφαιρεί και άλλη φορά τον σπρώχνει αυτός στην μάχην.
Αλλά στήσου στο πλάγι μου, να ιδείς, αγαπητέ μου,

180  αν θα ᾽μαι ολήμερα δειλός καθώς μου τ᾽ ονειδίζεις,
ή αν πολλούς των Δαναών, όσον και αν είναι ανδρείοι,
θα στρώσω, εκεί που μάχονται τον Πάτροκλον να σώσουν».
Είπε κι εσήκωσε φωνήν μεγάλην εις τους Τρώας:
«Τρώες, Λύκιοι, Δάρδανοι και σεις κονταρομάχοι,

185  άνδρες φανείτε μ᾽ όλην σας την δύναμιν, ω φίλοι,
τ᾽ άρματα όσο να ζωσθώ τα ωραία του Αχιλλέως,
που εφόνευσα τον Πάτροκλον και λάφυρα τα επήρα».
Αυτά είπε και ανεχώρησεν ο λοφοσείστης Έκτωρ·
κι εχύθηκεν ως αστραπή, να φθάσει τους συντρόφους,

190  οπού στην πόλιν έφερναν τα όπλα του Αχιλλέως
και όχι μακράν τούς πρόφθασεν· και ανάμερ᾽ απ᾽ την μάχην
εστάθη, την πολύθρηνον, τα όπλα να ξαλλάξει,
και στην αγίαν Ίλιον να φέρουν τα δικά του
στους Τρώας έδωσε, και αυτός τ᾽ αθάνατα εζωνόνταν

195  του Αχιλλέως, που οι θεοί χαρίσαν του πατρός του·
και τούτος, όταν γέρασε τα έδωκε του υιού του.
Αλλά ο υιός δεν γέρασε στα όπλα του πατρός του.
Και άμα τον είδε ο βροντητής Κρονίδης κατά μέρος
τα άρματα να ζώνεται του θείου Αχιλλέως,

200  εκίνησε την κεφαλήν κι έλεγε μέσα ο νους του:
«Ω δύστυχε, δεν εννοείς τον θάνατον κοντά σου,
και τ᾽ άφθαρτ᾽ άρματα φορείς του πρώτου πολεμάρχου,
που την ανδραγαθίαν του τόσον τρομάζουν και άλλοι.
Και σύντροφον του φόνευσες καλόν και ανδρειωμένον,

205  και άσχημα τον εγύμνωσες απ᾽ την αρματωσιά του.
Αλλά καν τώρα δύναμιν και νίκην θα σου δώσω
αφού δεν μέλλει σπίτι σου να γύρεις απ᾽ την μάχην,
η Ανδρομάχη τ᾽ άρματα να λάβει του Αχιλλέως».
Είπε, τα μαύρα φρύδια χαμήλωσε ο Κρονίδης

210  και άρμωσε την αρματωσιά στου Έκτορος το σώμα·
μέσα του εμπήκε φοβερός ο Άρης και τα μέλη
άναψαν όλα δύναμη· και στους λαμπρούς συμμάχους,
κραυγάζοντας προχώρησε κι επρόσφερνεν εις όλους,
ως έλαμπε μες στ᾽ άρματα, τον θείον Αχιλλέα·

215  κι έναν προς έναν εύρηκε στην μάχην να εμψυχώσει,
τον Μέσθλην, τον Θερσίλοχον,, τον Μέδοντα, τον Γλαύκον,
τον Φόρκυν, τον Ιππόθοον και τον Αστεροπαίον·
μ᾽ εκείνους τον Δεισήνορα ομού και τον Χρομίον,
τον ορνεοσκόπον Έννομον και προς εκείνους είπε:

220  «Των περιοίκων βοηθών άπειρα γένη, ακούτε·
όταν από τες χώρες σας σας έφερα εδώ πέρα,
δεν εζητούσα του λαού ν᾽ αυξήσω εγώ το πλήθος,
αλλά για τες γυναίκες μας και τα μικρά παιδιά μας
των φιλομάχων Αχαιών μ᾽ ανδρειά ν᾽ αντιταχθείτε.

225  Όθεν και γενναιότερην να κάμω την ψυχήν σας,
δώρα σας δίδω και τροφές και πάσχουν οι λαοί μου.
Εμπρός λοιπόν καθένας σας στην μάχην ή να πέσει
ή να σωθεί και η σύσμιξις τούτ᾽ έχει του πολέμου.
Και όποιος τον Αίαντα ημπορεί να σπρώξει και να σύρει

230  τον Πάτροκλον, αν και νεκρόν, στες φάλαγγες των Τρώων
σ᾽ αυτόν τα μισά λάφυρα θα δώσω, κι εγώ τ᾽ άλλα
μισά θα πάρω· και όσο εγώ, θα δοξασθεί κι εκείνος».
Είπε, κι εκείνοι ορμητικά στους Δαναούς χυθήκαν
με τα κοντάρια σηκωτά· και τον νεκρόν θαρρούσαν

235  ν᾽ αρπάξουν απ᾽ τον Αίαντα τον Τελαμωνιάδην.
Μωροί! κι επάνω στον νεκρόν πολλούς θενά θερίσει.
Τότε προς τον ανδράγαθον Μενέλαον είπ᾽ ο Αίας:
«Αγαπητέ Μενέλαε, δεν έχω ελπίδα πλέον
να γύρομε απ᾽ τον πόλεμον εμείς εις την πατρίδα.

240  Ο πεθαμένος Πάτροκλος δε με τρομάζει τόσο
που άφευκτα σκύλοι Τρωικοί κι όρνεα θα τον φάγουν,
όσο η δική μου κεφαλή μην πάθει και η δική σου·
έρχεται ο Έκτωρ και μ᾽ αυτόν μαυρίλα του πολέμου
και αφανισμός μάς εύρηκε· αλλά στους πολεμάρχους

245  βάλε φωνήν των Δαναών, ίσως κανείς ακούσει».
Είπε και τον υπάκουσεν ο ανδράγαθος Ατρείδης.
και στριγγήν έσυρε φωνήν των Δαναών και είπε:
«Ω πολεμάρχοι αγαπητοί, προστάτες των Αργείων,
όσους οι Ατρείδες προτιμούν και πίνετε μαζί τους

250  από τα δώρα του κοινού και ορίζετε καθένας
τα πλήθη, και τιμήν ο Ζευς και δόξαν σας χαρίζει.
Μου είναι δύσκολο να ιδώ στην φλόγα του πολέμου,
καθέναν απ᾽ τους αρχηγούς· αλλά και αφ᾽ εαυτού του
κανείς ας έλθει κι έλεγχον ας φοβηθεί η ψυχή του

255  αν γίνει ο Πάτροκλος χαρά των σκύλων της Τρωάδος».
Είπε κι ευθύς τον άκουσεν ο Οϊλιάδης Αίας
και πρώτος ήλθε με σπουδήν απ᾽ όπου επολεμούσε·
κατόπιν ο Ιδομενεύς, μ᾽ αυτόν και ο Μηριόνης,
ακόλουθός του, ισόπαλος του ανθρωποφόνου Άρη.

260  Και ποιος στο πνεύμα του να ειπεί τα ονόματα ημπορούσε
των άλλων που κατόπι του τον πόλεμον ανάψαν;
Σύσσωμ᾽ οι Τρώες κτύπησαν εμπρός και ο Έκτωρ πρώτος·
και όπως εκεί που ροβολά διογέννητο ποτάμι
στο ρεύμα ενάντια η θάλασσα κύμα ξερνά μεγάλο

265  κι οι ακρογιαλιές αντιβοούν στον βρόντον της θαλάσσης,
με τόσην όρμησαν βοήν οι Τρώες και τριγύρω
στον Πάτροκλον οι Αχαιοί με μια ψυχή στεκόνταν
φραγμένοι στες ασπίδες των· και στα λαμπρά τους κράνη
σκοτάδι ολόγυρα βαθύ τους έχυσε ο Κρονίδης,

270  ότι και πριν τον Πάτροκλον καλόθελε, όταν ζούσε
του Αχιλλέως σύντροφος, και μισητό τού εφάνη
να γίνει εκείνος άρπαγμα των σκύλων της Τρωάδος,
και τους συντρόφους κίνησε γι᾽ αυτόν να πολεμήσουν.
Και πρώτα οι Τρώες έσπρωξαν τους Αχαιούς, που οπίσω

275  επόδισαν και τον νεκρόν αφήκαν και κανέναν
οι Τρώες οι περήφανοι δεν πήραν με τες λόγχες
αλλ᾽ ετραβούσαν τον νεκρόν· αλλ᾽ όμως δεν αργήσαν
να ορμήσουν πάλιν οι Αχαιοί σπρωγμένοι απ᾽ τον γενναίον,
τον Αίαντα οπού δεύτερος του θαυμαστού Πηλείδη,

280  των Δαναών επρώτευε στο σώμα και στα έργα.
Και απ᾽ τους προμάχους όρμησαν με την ανδρειάν αγρίου
χοίρου, που μες στα σύλλογγα βουνά κατασκορπίζει,
καθώς τινάζεται με ορμήν, άνδρες ομού και σκύλους.
Όμοια και ο Αίας, ο λαμπρός υιός του Τελαμώνος,

285  εύκολα κατασκόρπισε τες φάλαγγες των Τρώων,
που εκύκλωναν τον Πάτροκλον θαρρώντας να τον σύρουν
επάνω εις την πόλιν τους και δόξαν ν᾽ αποκτήσουν.
Κι εκεί του Λήθου Πελασγού το δοξασμένο αγόρι
ο Ιππόθοος τον ποδόσερνε, στον δυνατόν αγώνα,

290  από τα νεύρα με λουρί δεμένον εις την φτέρναν,
των Τρώων και του Έκτορος προς χάριν, αλλ᾽ εκείνος
έπαθεν, ουδέ πρόφθασε κανένας να τον σώσει.
Τούτον ο Τελαμώνιος, ορμώντας μες στο πλήθος,
αντίκρισε κι εκτύπησε στην περικεφαλαία·

295  από την λόγχην έσκασε το φουντωμένο κράνος,
ότι το χέρ᾽ ήταν βαρύ και μέγα το κοντάρι,
και απ᾽ την πληγήν ο εγκέφαλος πετάχθη στο στελιάρι
αιματωμένος· νέκρωσαν τα μέλη του και αφήκε
από τα χέρια του στην γην το πόδι του Πατρόκλου·

300  κι επίστομ᾽ έπεσε νεκρός εις του νεκρού το πλάγι
από την Λάρισαν μακράν, και τους γλυκούς γονείς του
δεν αντιγεροκόμησεν, ότ᾽ η ζωή του εκόπη
απ᾽ του μεγάλου Αίαντος το δυνατό κοντάρι·
Ο Έκτωρ τότε ακόντισε στον Αίαντα με λόγχην.

305  Τον είδε αυτός κι εξέφυγε το χάλκινο κοντάρι·
και τον Σχεδίον, γέννημα του ανδρειωμένου Ιφίτου,
μες στους Φωκείς ασύγκριτον, που στην λαμπράν Πανόπην
εκατοικούσ᾽ εκεί πολλών ανθρώπων βασιλέας,
ο Έκτωρ τον εκτύπησε στην κλείδωσιν και η λόγχη

310  κάτω απ᾽ τον ώμον πέρασε· κι επάνω του εβροντήσαν
τ᾽ άρματα καθώς έπεσε. Και ο Αίας τον ανδρείον
Φόρκυν᾽ υιόν του Φαίνοπος, που εστήθη εμπρός στο σώμα
του Ιπποθόου, κτύπησε στην μέσην της κοιλίας,
του έσπασε τον θώρακα και του ᾽φαγεν η λόγχη

315  τ᾽ άντερα· κι έπεσεν αυτού κι εφούκτωσε το χώμα.
Κι επόδισαν οι πρόμαχοι και ο λαμπροφόρος Έκτωρ·
κραυγήν σηκώσαν οι Αχαιοί και τους νεκρούς εσύραν
Ιππόθοον και Φόρκυνα και τους εξεγυμνώναν.
Και τότε απ· την σφοδρήν ορμήν των Αχαιών οι Τρώες

320  στην Ίλιον θ· ανέβαιναν ανάνδρως συντριμμένοι
κι οι Αργείοι θα εδοξάζονταν χωρίς να θέλει ο Δίας
με μόνην τους την δύναμιν· αλλ᾽ ήλθ᾽ ο ίδιος Φοίβος
προς τον Αινείαν και όμοιαζε τον κήρυκα Ηπυτίδην
Περίφαντα, που εγέραζε στο έργον του πλησίον

325  του γέρου Αγχίση, παλαιός καλοθελήτης φίλος.
Σ᾽ αυτόν ομοιώθη κι έλεγεν ο Φοίβος στον Αινείαν:
«Αινεία, πώς θα εσώζετε τους πύργους της Ιλίου
εσείς κι ενάντια των θεών; Άλλους εγνώρισ᾽ άνδρες
στην δύναμίν τους να θαρρούν, και στην ανδρειά τους μόνον

330  και στον δικόν τους τον λαόν ολίγον και γενναίον.
Τώρα οπού ο Ζευς μάς προτιμά και νίκην μας χαρίζει
εσείς ανάνδρως φεύγετε, δεν θέλετε την μάχην».
Και ο Αινείας καλογνώρισε τον Φοίβον ως τον είδε
στην όψιν και του Έκτορος εφώναξε μεγάλως:

335  «Έκτωρ, κι οι επίλοιποι αρχηγοί των βοηθών και Τρώων,
μεγάλη τούτ᾽ είν᾽ εντροπή στην Ίλιον ν᾽ ανεβούμε
απ᾽ την ορμήν των Αχαιών ανάνδρως συντριμμένοι.
Αλλ᾽ εμέ κάποιος των θεών εσίμωσε και είπε,
ότι βοηθόν μας έχομεν τον ύψιστον Κρονίδην·

340  εμπρός λοιπόν στους Δαναούς, αφρόντιστοι μη φέρουν
εκείνοι προς τα πλοία τους το σώμα του Πατρόκλου».
Και των προμάχων πολύ εμπρός πετάχθηκε κι εστάθη·
κι οι Τρώες ετινάχθηκαν ενάντια στους Αργείους.
Ο Αινείας τον Λειώκριτον του Αρίσβαντος με λόγχην

345  ελάβωσε, τον σύντροφον λαμπρόν του Λυκομήδου.
Ελύπησεν ο φόνος του τον θείον Λυκομήδην
κι εσίμωσε κι εστήθη αυτού και ακόντισε την λόγχην
στο σκώτι του Απισάονος, μεγάλου πολεμάρχου,
του Ιππασίδη, και νεκρόν τον κύλησε στο χώμα.

350  Από την μεγαλόστηλην είχ᾽ έλθει Παιονίαν
μαχητής πρώτος, δεύτερος απ᾽ τον Αστεροπαίον.
Και τούτος για τον θάνατον θλιμμένος του συντρόφου,
όρμησε προς τους Αχαιούς, αλλά δεν είχε τόπον
να σπάσει, εκεί που ολόφρακτοι με λόγχες σηκωμένες

355  και ασπίδες, κύκλον έκαναν στον Πάτροκλον τριγύρω,
όπως ο Αίας πανταχού καθέναν οδηγούσε
μήτ᾽ εξοπίσω του νεκρού κανείς να μη ποδίσει,
μήτε κανείς να προμαχεί εμπρός από τον άλλον,
αλλ᾽ όλοι γύρω εις τον νεκρόν σφικτά να πολεμήσουν.

360  Αυτά ᾽λεγε ο θεόρατος ο Αίας και το χώμα
έβαψεν αίμα, ως έπεφταν άνδρες πολλοί των Τρώων
και των γενναίων βοηθών και ακόμη των Αργείων
ότι αιματώνονταν και αυτοί εις την μάχην και αποθαίναν,
αλλά πολύ ολιγότερον, τ᾽ είχε καθείς στον νουν του

365  απ᾽ την σφαγήν τον σύντροφον στην μάχην να φυλάξει.
Έτσι ωσάν φλόγα εμάχοντο και θα ᾽λεγες πως μήτε
ο ήλιος εσώζονταν μήτε η σελήνη πλέον·
ότι σκοτάδι εσκέπαζε τους πολεμάρχους όλους
που εστέκονταν κι εμάχοντο στον Πάτροκλον τριγύρω·

370  ως οι άλλοι Τρώες και Αχαιοί με ανάσα επολεμούσαν
εις τον αέρα ολόλαμπρον από το φως του ηλίου,
και νέφος δεν εφαίνονταν στην γην μηδέ στα όρη,
κι είχαν και ξανασάματα μακρόθεν πολεμώντας
κι εξέφευγαν, ως έπεφταν, τα πικροφόρ᾽ ακόντια·

375  ενώ στην μέσην φοβερά πεθαίναν απ᾽ το σκότος
και από τες λόγχες των εχθρών οι πολεμάρχοι πρώτοι.
Κι ήρωες δύο δοξαστοί δεν είχαν μάθει ακόμη,
ο Αντίλοχος και, αυτάδελφος εκείνου, ο Θρασυμήδης,
πόπεσ᾽ ο θείος Πάτροκλος, κι ενόμιζαν που εκείνος

380  στην σειράν πρώτων ζωντανός τους Τρώας πολεμούσε.
Και ως των συντρόφων την φυγήν φοβούνται και τον φόνον,
ξεχωρισμένοι εμάχονταν, ως είχε παραγγείλει
ο Νέστωρ που τους έστειλε στην μάχην απ᾽ τα πλοία.
Κι είχαν με πείσμα ολήμερον δεινού πολέμου αγώνα

385  και απ᾽ τον κόπον ίδρωτας δεν έπαυε να ραίνει
τες κνήμες των, τα γόνατα, τα πόδια και τα χέρια,
πατόκορφα ως τα βλέφαρα, καθώς αγωνιζόνταν
για τον λαμπρόν ακόλουθον του θείου Αχιλλέως.
Και ως άνθρωπος των νέων του να του τανύσουν δίνει

390  μεγάλου ταύρου τόμαρο με πάχος ποτισμένο
και χωρισμένοι γύρωθεν εκείνοι το τεντώνουν
και ως φεύγ᾽ η νότια μέσα του ρουφά το πάχος όλο,
και ωσάν τραβιέται από πολλούς τεντώνεται ως την άκρα·
όμοια σ᾽ αυτήν την σπιθαμήν εκείνοι αντιτραβούσαν

395  εδώθ᾽ εκείθε τον νεκρόν, κι οι Τρώες να τον σύρουν
άνω στην Ίλιον έλπιζαν κι οι Δαναοί στα πλοία.
Και γύρω του άγριος μάνιζεν ο πόλεμος, πως μήτε
εάν τους έβλεπ᾽ η Αθηνά μήτ᾽ ο ανδρεγέρτης Άρης
ποσώς δεν θα τους έλεγαν, όσον και αν τους μισούσε.

400  Τέτοιον ο Ζευς στον Πάτροκλον επάνω ανδρών και ίππων
σκληρόν αγώνα ετέντωσεν εκείνην την ημέραν.
Και που ᾽χε πέσει ο Πάτροκλος δεν γνώριζε ο Πηλείδης
ότι απ᾽ τα πλοία ξέμακρα, στα τείχη εμπρός της Τροίας
επολεμούσαν. Ώστε αυτός δεν το ᾽λπιζε να πέσει,

405  θαρρώντας ότι ζωντανός, αφού στες πύλες φθάσει
θενά γυρίσει. Ότι ποσώς δεν έλπιζε ότι εκείνος
χωρίς αυτόν, ή και μ᾽ αυτόν, την πόλιν θα πορθήσει,
ότι πολλές το άκουσε φορές απ᾽ την μητέρα
πως του εφανέρωνε κρυφά το νου του υψίστου Δία.

410  Αλλά δεν του ᾽πε το κακόν, όσο κατόπι εγίνη,
η μάνα του, ότι ο σύντροφος εχάθη ο ποθητός του.
Και άπαντα γύρ᾽ απ᾽ τον νεκρόν τ᾽ ακονητά κοντάρια
έσμιγαν κείνοι αντίστηθα κι επλήθαιναν οι φόνοι.
Και των ανδρείων Αχαιών, κάποιος ευρέθη κι είπε:

415  «Ω φίλοι, δε θα ᾽ν᾽ ένδοξο για μας προς τα καράβια
να γύρομε· αλλ᾽ η μαύρη γη στα πόδια μας ν᾽ ανοίξει
θα ήταν ποθητότερο και να χαθούμεν όλοι,
εάν τούτον θ᾽ αφήσομεν στους ιπποδάμους Τρώας,
να σύρουν εις την πόλιν τους και δόξαν ν᾽ αποκτήσουν».

420  Και κάποιος πάλιν έλεγε των γενναιοψύχων Τρώων:
«Στο πλάγι, ω φίλοι, αυτού του ανδρός να πέσομε όλοι αντάμα
η μοίρ᾽ αν θέλει, ασάλευτοι σταθείτε στον αγώνα».
Αυτά ᾽λεγαν και άναφτε του καθενός η ανδρεία.
Αυτού εκείνοι εμάχοντο και ο σιδερένιος κρότος

425  στον ουρανόν τον χάλκινον βροντούσε απ᾽ τον αιθέρα
και ανάμερ᾽ απ᾽ τον πόλεμον οι ίπποι του Αχιλλέως
εκλαίγαν άμα εγνώριζαν πόπεσ᾽ ο κυβερνήτης
νεκρός από του Έκτορος την λόγχην, του ανδροφόνου.
Και όσο και αν ίδρωνε ο καλός Διωρείδης Αυτομέδων

430  και με την σφοδράν μάστιγα στα νώτα να τους πλήττει
και να τους κραίνει μαλακά και να τους φοβερίζει,
μήτε στες πρύμνες να στραφούν, στην άκραν του Ελλησπόντου, μήτε κατά τον πόλεμον των Αχαιών να γύρουν
ήθελαν, και ως ασάλευτη στέκεται στήλη επάνω

435  στο μνήμ᾽ ανδρός ή γυναικός, ακλόνητοι κι εκείνοι
εμέναν, στο πανεύμορφον αμάξι τους ζεμένοι,
με τα κεφάλια στηρικτά στην γην· και πυρωμένα
εχύναν δάκρυα που ο καλός τούς λείπει κυβερνήτης.
Και ως απ᾽ την ζεύγλην έπεφτεν η φουντωμένη χαίτη

440  εις τα δυο πλάγια του ζυγού, μολύνετο εις το χώμα.
Τους είδε κι εσυμπόνεσε το κλάμα τους ο Δίας,
την κεφαλήν εκίνησε κι έλεγε μέσα ο νους του:
«Δύστυχοι, τι σας δώσαμε του σεβαστού Πηλέως
θνητού ανθρώπου, αγέραστοι και αθάνατοι όπως είσθε;

445  Ή για να πάσχετε και σεις με των θνητών το γένος;
Διότι θλιβερότερο του ανθρώπου δεν υπάρχει,
κανέν᾽ απ᾽ όσα εκεί στην γην κινούνται και αναπνέουν.
Αλλά ποτέ σάς ν᾽ ανεβεί και το λαμπρόν αμάξι
τον Πριαμίδην Έκτορα ποσώς δεν θε ν᾽ αφήσω,

450  δεν φθάνει που ᾽χει τ᾽ άρματα και τόσο δα καυχάται;
Και σας ανδρεία στα γόνατα και στην ψυχήν θα βάλω
να σώσετε απ᾽ τον πόλεμον ως εις τα κοίλα πλοία,
τον Αυτομέδοντα· ότι εγώ σ᾽ αυτούς θα αφήσω ακόμη
να σφάζουν και να δοξασθούν, στες πρύμνες ως να φθάσουν,

455  άμα βυθίσει ο ήλιος και τ᾽ άγιο σκότος έλθει».
Αυτά είπε κι εφύσησεν ορμήν σφοδράν στους ίππους.
Κι εκείνοι από τες χαίτες των την σκόνη αφού τινάξαν
φέραν τ᾽ αμάξι ως αστραπή στην μέσην του πολέμου·
και αν κι έκλαιε τον Πάτροκλον, εχύθη με τους ίππους

460  ο Αυτομέδων, ως αετός εκεί που χήνες βόσκουν·
κι εύκολ᾽ από την χλαλοήν έφευγε αυτός των Τρώων
κι εύκολα πάλι έπεφτε το πλήθος να σκορπίσει
αλλ᾽ άνδρες δεν εφόνευε κει που τους κυνηγούσε
ότι στ᾽ αμάξι μόνος του να σπρώχνει δεν εμπόρει

465  τους γοργούς ίππους και να ορμά στην μάχην με την 
λόγχην· στο τέλος ένας σύντροφος τον είδε, ο Αυτομέδων,
που ήταν του Λαέρκεως βλαστάρι του Αιμονίδου·
στο αμάξι οπίσω εστάθηκε και προς εκείνον είπε:
«Ω Αυτομέδων, των θεών ποιος σου ᾽βαλε στα στήθη

470  βουλήν ολέθριαν κι έβλαψε τα ύγεια λογικά σου;
Τους Τρώας συ να πολεμείς στην πρώτην τάξιν μόνος!
και σου εφονεύθη ο σύντροφος, και ο Έκτωρ με καμάρι
τώρα στους ώμους του φορεί τα όπλα του Αχιλλέως».
Και ο Διωρείδης προς αυτόν: «Κανείς, ω Αλκιμέδων,

475  των Αχαιών, όσον εσύ καλός άλλος δεν είναι
να οδηγήσει την ανδρειά των αθανάτων ίππων,
μόνον ο ισόθεος Πάτροκλος όταν ακόμα εζούσε·
τώρα τον έχει ο θάνατος και η μοίρ᾽· αλλά συ λάβε
την μάστιγα και τα λαμπρά των ίππων χαλινάρια,

480  και κάτω εγώ θα κατεβώ πεζός να πολεμήσω».
Είπε κι εκείνος όρμησε στο γρήγορον αμάξι
κι έλαβ᾽ ευθύς την μάστιγα και ομού τα χαλινάρια.
Και ο άλλος κάτω επήδησε· τους είδε ο λαμπρός Έκτωρ
και στον Αινείαν είπ᾽ ευθύς που ευρίσκετο σιμά του:

485  «Ένδοξ᾽ Αινεία της βουλής των χαλκοφόρων Τρώων,
ξάφνου εφανήκαν τ᾽ άλογα του θείου Αχιλλέως
στον πόλεμον και αδύναμοι τα έχουν κυβερνήτες.
Αν είσαι πρόθυμος και συ, θαρρούσα να τα πάρω
ότι αν ορμούσαμεν εμείς, δεν θα σταθούν εκείνοι

490  εμπρός μας να δοκιμασθούν στου Άρη τον αγώνα».
Τον λόγον έστερξ᾽ ο υιός του Αγχίση ο παινεμένος.
Και αυτοί με ασπίδες στερεές πλασμένες από δέρμα
ταύρου ξερό χαλκόστρωτο στην μάχην ίσια ορμούσαν.
Ο θείος Άρητος μ᾽ αυτούς κινήθη και ο Χρομίος,

495  και μέγα θάρρος στην ψυχήν ετρέφαν πως θα πάρουν
τ᾽ άλογα τα μακρόλαιμα κι εκείνους να φονεύσουν·
μωροί που αναιμάτωτοι δεν έμελλαν να φύγουν
από τον Αυτομέδοντα· και του Διός ευχήθη
κείνος και ανδρειά πλημμύρισε τα φύλλα της καρδιάς του,

500  κι είπε στον Αλκιμέδοντα, εγκάρδιον σύντροφόν του:
«Ω Αλκιμέδων, μη μακράν τους ίππους μού κρατήσεις,
αλλά τα χνώτα οπίσω μου να αισθάνομαι, ότι βλέπω
που δεν θα παύσει απ᾽ την ορμήν ο Πριαμίδης Έκτωρ
όσο ή τους ίππους ν᾽ ανεβεί του θείου Αχιλλέως,

505  αφού φονεύσει πρώτα εμάς και διώξει των Αργείων
τα πλήθη, ή πέσει αυτός νεκρός στην μέσην των προμάχων».
Κι εφώναξε τους Αίαντας αυτού και τον Ατρείδην:
«Αίαντες και Μενέλαε, των Δαναών προστάτες,
σεις τον νεκρόν αφήσετε στους άλλους πολεμάρχους

510  στο πλάγι του τες φάλαγγες του εχθρού ν᾽ απομακρύνουν
και σώσετε απ᾽ τον όλεθρον εμάς που ζούμε ακόμη.
Ότι μας έπεσαν βαρείς μες στον σκληρόν αγώνα,
Έκτωρ κι Αινείας, ήρωες οι πρώτοι στην Τρωάδα.
Αλλ᾽ όλ᾽ αυτά στην δύναμιν των αθανάτων μένουν·

515  θέλω κι εγώ την λόγχην μου να ρίξω κι έχει ο Δίας».
Είπε και το μακρόσκιον ετίναξε κοντάρι
του Αρήτου, τον ακόντισε στην κυκλωτήν ασπίδα.
Και τον χαλκόν δεν κράτησεν η ασπίδα αλλ᾽ ετρυπήθη,
και τον ζωστήρα επέρασεν ως την γαστέρα η λόγχη·

520  και όπως μ᾽ αξίναν κοφτερήν ανδρειωμένο αγόρι
οπίσω από τα κέρατα ταύρον κτυπά στο νεύρο
να κοπεί όλο και βροντά σκιρτώντας χάμου ο ταύρος·
όμοια σκιρτώντας έπεσε και αυτός, και η πικρή λόγχη
μες στ᾽ άντερά του τινακτή τού ενέκρωσε τα μέλη.

525  Τότε στον Αυτομέδοντα την λόγχην ρίχν᾽ ο Έκτωρ·
εμπρός τηρώντας ξέφυγεν εκείνος το κοντάρι·
και, ως αυτός έσκυψεν εμπρός, οπίσω του εστυλώθη
στο χώμα η λόγχη κι έτρεμεν η ουρά της από πάνω·
και ο βαρύς Άρης έσβησεν εκεί την δύναμίν του.

530  Και με τα στήθη αντίστηθα να κτυπηθούν ορμούσαν,
αν την ορμήν δεν έκοφταν οι Αίαντες που εφθάναν
εις του συντρόφου την φωνήν εκεί που επολεμούσαν.
Και ως είδαν κει τους Αίαντας, οπίσω φοβισμένοι
Έκτωρ κι Αινείας πόδισαν και ο θεϊκός Χρομίος

535  και άφησαν κει τον Άρητον με σπλάχνα σπαραγμένα
να κείται· και με την ορμήν του Άρη ο Αυτομέδων
τ᾽ άρματα επήρε του νεκρού κι επάνω του εκαυχήθη:
«Εγλύκανα τον πόνον μου για τον αποθαμένον
Πάτροκλον, αν κι εφόνευσα πολύ κατώτερόν του».

540  Είπε, στ᾽ αμάξι τ᾽ άρματα τα αιματοβαμμένα
πήρε κι αιματοστάλακτος ολόβολος κι εκείνος
ανέβηκε ωσάν λέοντας πόχει σπαράξει ταύρον.
Και πάλι μάχη λυσσερή στον Πάτροκλον επάνω
άναψε πολυδάκρυτη, ότ᾽ ήλθεν ουρανόθεν

545  να τους κινήσ᾽ η Αθηνά σταλμένη από τον Δία
να βοηθεί τους Δαναούς, ότ᾽ είχε αλλάξει γνώμην.
Ως όταν απ᾽ τον ουρανόν τανύζει ο μέγας Δίας
την λαμπροφόραν ίριδα εις τους θνητούς σημάδι
πολέμου ή κακοχειμωνιάς, που τους ανθρώπους παύει

550  από τα έργα των αγρών και βλάπτει τα κοπάδια·
όμοιαν νεφέλην πορφυρήν ενδύθη και στα πλήθη
εισέβη αυτή των Αχαιών κι εγκάρδιωνε καθέναν.
Τον ένδοξον Μενέλαον, που ήταν σιμά της, πρώτον
επαρακίνησε η θεά, την όψιν αφού επήρε

555  του Φοίνικος, τ᾽ ανάστημα και την καλήν φωνήν του:
«Όνειδος μέγα κι εντροπήν, Μενέλαε, θ᾽ αποκτήσεις
εάν τον πιστόν σύντροφον του θείου Αχιλλέως
σπαράξουν σκύλοι αρπακτικοί στα τείχη εμπρός της Τροίας.
Αλλ᾽ ανδρειέψου και άναγε τα πλήθη στον αγώνα».

560  Και της θεάς ο ανδράγαθος Μενέλαος αποκρίθη:
«Φοίνιξ, ω γέρε παλαιικέ, αν εις εμέ να δώσει
δύναμιν ήθελ᾽ η Αθηνά, και από τ᾽ ακόντια σκέπην,
πρόθυμος για τον Πάτροκλον εκεί θα υπερμαχούσα,
που ο θάνατός του επλήγωσε στα βάθη την ψυχήν μου.

565  Αλλά μανίζει φοβερός ο Έκτωρ· ουδέ κάνει
να κόψ᾽ η λόγχη του, ότι ο Ζευς να τον δοξάσει θέλει».
Είπε και η γλυκόφθαλμη θεά χαρά το πήρε
διότι απ᾽ όλους τους θεούς σ᾽ αυτήν ευχήθη πρώτον.
Και ορμήν πολλήν του έβαλε στα γόνατα, στους ώμους,

570  και μέσα τον εγέμισε με πείσμα ως έχ᾽ η μύγα,
που όσο την διώχνουν στο κορμί το ανθρώπινο κολλάει
να το δαγκάνει και πολύ το αίμ᾽ αγαπά του ανθρώπου.
Με τόσο πείσμα εγέμισε τα βάθη της καρδιάς του.
Κι επήγε προς τον Πάτροκλον και ακόντισε την λόγχην.

575  Άνθρωπος τ᾽ όνομα Ποδής ευρίσκετο εις την Τροίαν
υιός του Ηετίωνος και πλούσιος και γενναίος
σύντροφος ομοτράπεζος του Έκτορος και φίλος·
αυτόν ως έφευγε, ο ξανθός Μενέλαος στον ζωστήρα
κτύπησε και του πέρασε την λόγχην πέρα πέρα·

580  και όπως βροντώντας έπεσεν, ο Ατρείδης απ᾽ τους Τρώας
έσυρε αμέσως τον νεκρόν στες τάξες των συντρόφων.
Και ο Φοίβος τότ᾽ εστάθηκεν στου Έκτορος το πλάγι
του Ασιάδου Φαίνοπος προσόμοιος, της Αβύδου,
που ήταν φίλος του ακριβός όσον κανείς των ξένων.

585  «Έκτωρ», του είπεν ο θεός, «και ποιος θα σε τρομάξει
άλλος στο εξής των Αχαιών; Που εμπρός του Μενελάου
έφυγες, οπού ελέγετο πολεμιστής αχρείος·
και τώρα μόνος τον νεκρόν εσήκωσε απ᾽ την μέσην
των Τρώων, κι ήταν ο Ποδής αγαπητός σου φίλος,

590  του Ηετίωνος υιός καλός και ανδρειωμένος».
Είπε κι εκείνον σκέπασε πόνου βαθιά μαυρίλα
και ολόφρακτος μες στ᾽ άρματα εβγήκε απ᾽ τους προμάχους·
και τότε, ο Ζευς την κροσσωτήν αιγίδ᾽ ακτινοβόλον
επήρε και όλην σκέπασε με σύννεφα την Ίδην,

595  άστραψ᾽ εβρόντησε βαριά και σειώντας την αιγίδα
νίκην των Τρώων έδιδε και τρόμον των Αργείων.
Την φυγήν άρχισε ο Βοιωτός Πηνέλαος, ότι ως ήταν
πάντοτ᾽ εμπρός, τον λόγχισεν εγγύς ο Πολυδάμας,
κι επήρε η λόγχη ξέδερμα του ώμου του την άκραν

600  κι εξάκρισε το κόκαλο· τον Λήιτον ο Έκτωρ
του Αλεκτρύονος τον υιόν ελάβωσε στο χέρι
μες στον αρμόν, κι εμάκρυνεν αυτόν από την μάχην·
τηρώντας γύρω εσύρθηκε, ότι στο χέρι μέσα
την λόγχην είχε, ανίκανος να πολεμήσει πλέον.

605  Ο Ιδομενεύς τον Έκτορα που εχύνετο στον Λήιτον
εκτύπησε κατάστηθα προς το βυζί κι εκόπη
στην λόγχην το κοντάρι του και αλάλαξαν οι Τρώες.
Ο Έκτωρ τότε ακόντισεν εις τον Ιδομενέα
ορθόν στ᾽ αμάξι κι έλειψεν ολίγο να τον πάρει·

610  κι εκτύπησε τον Κοίρανον, που απ᾽ την ωραίαν Λύκτον
του Μηριόνη ήλθε οπαδός στ᾽ αμάξι κυβερνήτης.
Ότ᾽ είχεν έλθει ο Ιδομενεύς πεζός απ᾽ τα καράβια
και δόξης θα ήταν αφορμή μεγάλης εις τους Τρώας,
αν δεν έφθανε ο Κοίρανος των ίππων κυβερνήτης·

615  και σώστης του απ᾽ τον όλεθρον προφύλαξεν εκείνον
και του ανδροφόνου Έκτορος αυτόν επήρε η λόγχη,
κάτω απ᾽ τ᾽ αυτί τον κτύπησε, και του ᾽σπασεν η λόγχη
όλα τα δόντια κι έκοψε την γλώσσαν μες στην μέσην,
από το αμάξι εβρόντησε και απόλυσε απ᾽ τα χέρια

620  τα χαλινάρια· κι έσκυψε στην γην ο Μηριόνης,
τα επήρε κι έπειτα έλεγε προς τον Ιδομενέα:
«Ράβδιζε τώρα, γρήγορα να φθάσεις εις τα πλοία·
το βλέπεις, που των Αχαιών δεν είναι η νίκη πλέον».
Είπε κι ευθύς εράβδισε τους ίππους προς τα πλοία

625  ο Ιδομενεύς, ότι έπεσε μες στην ψυχήν του ο φόβος.
Κι ενόησ᾽ ο Μενέλαος και ο Τελαμώνιος Αίας
τον Δία πως εχάριζε την νίκην εις τους Τρώας,
κι είπεν ο μεγαλόψυχος ο Τελαμώνιος Αίας:
«Θεοί μου, πλέον καθαρά κι ένας μωρός το βλέπει

630  το χέρι του πατρός Διός πως βοηθεί τους Τρώας.
Όλα δαγκάν τα βέλη τους, είτε κακός τα ρίχνει,
είτε καλός· πάντοτε ο Ζευς τα στρέφει στο σημάδι
και όλων μας ελεεινά πέφτουν στην γην χαμένα.
Αλλ᾽ ό,τ᾽ είναι καλύτερον ας έβρει τώρα ο νους μας

635  και τον νεκρόν να πάρομε, κι οι ίδιοι την ζωήν μας
να σώσομε, να το χαρούν οι φίλοι, οπού θλιμμένοι
εδώ μας βλέπουν και θαρρούν πως κρατημόν δεν θα ᾽χει
του ανδροφόνου Έκτορος η μανιωμένη ανδρεία,
και ότι θα πέσει ακράτητος επάνω στα καράβια.

640  Να ήταν κανείς το μήνυμα να φέρει στον Πηλείδην
ογρήγορα, ότι δεν θαρρώ να το ᾽χει μάθει ακόμη
το θλιβερό, πως έχασε τον ακριβόν του φίλον.
Αλλά να ιδώ δεν δύναμαι των Αχαιών κανέναν
ότι και αυτούς και τ᾽ άλογα σκοτάδι περιζώνει.

645  Πατέρα, απ᾽ τ᾽ Αχαιόπαιδα συ διάλυσε το σκότος,
ξαστεριά κάμε, ευδόκησε να βλέπουν οι οφθαλμοί μας,
και αφού το θέλεις, χάσε μας καν εις το φως του ηλίου».
Αυτά ᾽πε κι εσυμπόνεσε το κλάυμα του ο πατέρας,
κι ευθύς του σκότους σκόρπισεν εκείθε την μαυρίλα,

650  έλαμψ᾽ ο ήλιος κι έδειξε γύρω την μάχην όλην.
Τότε προς τον Μενέλαον εστράφη κι είπ᾽ ο Αίας:
«Ατρείδη, τώρα κοίταξε, το μάτι σου ίσως πάρει
τον Νεστορίδη Αντίλοχον, αν ζει και αυτός ακόμη,
να δράμ᾽ ειπέ του γρήγορα να φέρει του Αχιλλέως

655  το μήνυμα που απέθανεν ο φίλος της καρδιάς του».
Είπε, και τον υπάκουσεν ο ανδράγαθος Ατρείδης,
κι εβγήκεν ωσάν λέοντας μέσ᾽ απ᾽ το περιαύλι
που απόκαμ᾽ ερεθίζοντας άνδρες ομού και σκύλους,
που ολονυχτούν, τα ολόπαχα μοσχάρια τους να σώσουν·

660  κι εκείνο, από την όρεξιν σπρωγμένο των κρεάτων
ορμά, πλην ανωφέλητα· με τόσην τόλμην ρίχνουν
ακόντι᾽ επάνω του οι βοσκοί και δέματ᾽ αναμμένα,
που τα φοβείται, αν και λυσσά και άμα χαράξ᾽ η ημέρα
κατηφιασμένο αποχωρεί· ο Ατρείδης παρομοίως

665  άθελ᾽ από τον Πάτροκλον μακράν αποχωρούσε,
ότι εφοβείτο της φυγής μη το κακό σκορπίσει
τους Αχαιούς και τον νεκρόν εις τους εχθρούς αφήσουν.
Κι έλεγε προς τους Αίαντας και προς τον Μηριόνην:
«Ω πολεμάρχοι, Αίαντες και Μηριόνη, ακούτε·

670  τώρα την άδολην καρδιά του άμοιρου Πατρόκλου
μη λησμονείτε· ότι γλυκύς, όταν εζούσε, εις όλους
ήταν· και τώρα ο θάνατος και η μοίρα μάς τον πήρε».
Είπε και αναχώρησεν ο Ατρείδης και τριγύρω
ετήρα, ως ο αετός, οπού κανέν᾽ απ᾽ όσα

675  πετούμενα είναι τ᾽ ουρανού το μάτι αυτό δεν έχει·
οπού γοργό λαγόπουλο και μέσα μουλωμένο
στο φουντωτό χαμόδενδρο και από ψηλά το βλέπει,
του πέφτει επάνω και το αρπά και την ζωήν τού παίρνει·
παρόμοια συ, Μενέλαε, τα φωτερά σου μάτια

680  παντού γοργά τα εγύριζες στο πλήθος των συντρόφων,
τον Νεστορίδην ζωντανόν ίσως ιδείς ακόμη.
Δεν άργησε να τον ιδεί στ᾽ αριστερά της μάχης
που τους συντρόφους του θερμά κεντούσε στον αγώνα.
Τότε ο ξανθός Μενέλαος πλησίασε και του ᾽πε:

685  «Έλα σιμά μου, Αντίλοχε, διόθρεπτε, ν᾽ ακούσεις
τα λυπηρά που γίνονται, να μ᾽ είχε φέξ᾽ η μέρα·
το βλέπεις με τα μάτια σου θαρρώ και το γνωρίζεις
που συμφορά στους Δαναούς θεόθεν ροβολάει·
νικούν οι Τρώες, έπεσε των Αχαιών ο πρώτος,

690  ο Πάτροκλος, μέγας καημός στων Δαναών το γένος·
αλλά συ τρέχε γρήγορα να ειπείς του Αχιλλέως
ίσως προφθάσει τον νεκρόν να σώσει στα καράβια
γυμνόν· κι επήρε τ᾽ άρματα ο λοφοσείστης Έκτωρ».
Και ως τ᾽ άκουσ᾽ ο Αντίλοχος μέσα του αισθάνθη φρίκην,

695  τα λόγια του ᾽πιασε αμιλιά πολληώρα κι εγεμίσαν
δάκρυα τα μάτια κι έστυψε στον λάρυγγα η φωνή του.
Αλλ᾽ όμως δεν αμέλησε να κάμει ό,τι είπ᾽ ο Ατρείδης,
κι έφυγ᾽ ευθύς και τ᾽ άρματα εδέχθη ο σύντροφός του
Λαόδοκος, που τ᾽ άλογα στο πλάγι του οδηγούσε.

700  Και αυτόν γοργά τα πόδια του μακράν από την μάχην
έπαιρναν μήνυμα κακό να φέρει του Αχιλλέως,
και, Ατρείδη, συ δεν έστεργες να μείνεις των Πυλίων
συντρόφων του βοηθός εκεί πού ᾽χαν σκληρόν αγώνα
και πόνον που τους έλειπε ο Αντίλοχος ο ανδρείος.

705  Αλλά σ᾽ εκείνους έστειλε τον θείον Θρασυμήδην
και αυτός στον ήρωα Πάτροκλον εκίνησε να φθάσει·
στους Αίαντας εσίμωσε και προς εκείνους είπε:
«Εκείνον επροβόδησα να εβρεί τον Αχιλλέα
εις τα καράβια· αλλά πολύ διστάζω αν θα ᾽λθει τώρα,

710  όσον και αν βράζει εκδίκησιν του Έκτορος να πάγει,
ότι γυμνός δεν δύναται ν᾽ αντιταχθεί στους Τρώας.
Αλλ᾽ ό,τ᾽ είναι καλύτερον ας έβρει τώρα ο νους μας·
και τον νεκρόν να πάρομεν κι οι ίδιοι την ζωήν μας
να σώσομε απ᾽ τον θάνατον και την ορμήν των Τρώων».

715  Και ο μέγας του αποκρίθηκε, ο Τελαμώνιος Αίας:
«Φρόνιμον λόγον πρόφερες, Μενέλαε δοξασμένε,
πως τώρα οι δυο στους ώμους σας, εσύ και ο Μηριόνης
έξω απ᾽ την μάχην τον νεκρόν σηκώσετε και οπίσω
εμείς οι δυο τον Έκτορα κρατούμε και τους Τρώας.

720  Εμείς που συνονόματοι με μια ψυχήν ως τώρα
πλάγι με πλάγι μένουμε στου Άρη τον αγώνα».
Είπε κι εκείνοι τον νεκρόν σηκώσαν εις τα χέρια
πολύ υψηλά, και αλάλαζαν οπίσω τους οι Τρώες
άμ᾽ είδαν ότ᾽ οι Δαναοί τον Πάτροκλον σηκώναν·

725  και ομοιάζαν σκύλοι όταν ορμούν να πιάσουν λαβωμένον
χοίρον, και άνδρες κυνηγοί τους έχουν βάλει εμπρός τους
και τρέχουν τρέχουν πρόθυμοι πολύ να τον σπαράξουν,
αλλ᾽ όταν στρέφεται σ᾽ αυτούς θαρρώντας στην ανδρειά του
όλοι σκορπούν, ένας εδώ και άλλος εκεί στο δάσος·

730  όμοια των Τρώων πάντοτε στες πλάτες των το πλήθος
με ξίφη και με δίστομα κοντάρια τους κτυπούσαν·
αλλ᾽ όταν στρέφονταν σ᾽ αυτούς οι Αίαντες κι εμέναν,
τότε η θωριά τους άλλαζεν, ουδέ να προχωρήσει
να μάχεται για τον νεκρόν κανείς δεν ετολμούσε.

735  Με ανδρείαν τόσην τον νεκρόν εφέρναν προς τα πλοία·
και οπίσω τους εμάνιζε άγρια πολέμου λύσσα,
σαν την φωτιάν οπού ξεσπά μέσα εις μεγάλην χώραν
και όπως τα σπίτια καίονται φαίνεται η λάμψις πέρα,
ως έρχεται με θόρυβον η δύναμις του ανέμου,

740  όμοια, καθώς με τον νεκρόν εκείνοι επροχωρούσαν
κατόπι αχούσε ακράτητος κτύπος ανδρών και ίππων.
Και όπως με δύναμιν πολλήν μουλάρια νεφρωμένα
στο μονοπάτι πετρωτό τραβούν από το όρος
δοκάρ᾽ ή καραβίσιο ξύλο τρανό και ο κόπος

745  και ο ίδρος τα καταπονεί καθώς εμπρός σπουδάζουν,
και αυτοί με πόνον τον νεκρόν εφέρναν, και από πίσω
φραγμόν είχαν τους Αίαντας, καθώς κρατεί το ρεύμα
στην πεδιάδ᾽ ανάμεσα μια λογγισμένη ράχη,
που και γενναίων ποταμών τα μανιωμένα ρείθρα

750  κόφτει και γέρνει εδώ κι εκεί στο σιάδι τα νερά τους,
ουδέ ημπορούν με την σφοδρήν ορμήν τους να την σπάσουν·
ομοίως και οι Αίαντες τες λόγχες εμποδίζαν
των Τρώων που κατάποδα τους κυνηγούσαν όλοι,
ο μέγας Έκτωρ έξοχα και ο υιός του Αγχίση Αινείας.

755  Κι είδες ψαρόνια να περνάν σαν νέφος και κουρούνες
και να φωνάζουν, αν ιδούν μακρόθεν το γεράκι
που στα μικρά πετούμενα μεγάλον κάνει θρήνον·
ομοίως απ᾽ του Έκτορος την λόγχην και του Αινεία
εφεύγαν με στριγγές φωνές, ξεχνώντας την ανδρειά τους,

760  και άρματα έπεσαν πολλά ολόγυρα στον λάκκον
ως έφευγαν οι Δαναοί χωρίς να παύ᾽ η μάχη.


Ιλιάδα – Σ