diaforos

Ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,
ὄρνυτ᾽ ἄρ᾽ ἐξ εὐνῆς ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο,
ἂν δ᾽ ἄρα διογενὴς ὦρτο πτολίπορθος Ὀδυσσεύς.
τοῖσιν δ᾽ ἡγεμόνευ᾽ ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο


5 Φαιήκων ἀγορήνδ᾽, ἥ σφιν παρὰ νηυσὶ τέτυκτο.
ἐλθόντες δὲ καθῖζον ἐπὶ ξεστοῖσι λίθοισι
πλησίον· ἡ δ᾽ ἀνὰ ἄστυ μετῴχετο Παλλὰς Ἀθήνη,
εἰδομένη κήρυκι δαΐφρονος Ἀλκινόοιο,
νόστον Ὀδυσσῆϊ μεγαλήτορι μητιόωσα,


10 καί ῥα ἑκάστῳ φωτὶ παρισταμένη φάτο μῦθον·
«Δεῦτ᾽ ἄγε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες,
εἰς ἀγορὴν ἰέναι, ὄφρα ξείνοιο πύθησθε,
ὃς νέον Ἀλκινόοιο δαΐφρονος ἵκετο δῶμα
πόντον ἐπιπλαγχθείς, δέμας ἀθανάτοισιν ὁμοῖος.»

15 Ὣς εἰποῦσ᾽ ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου.
καρπαλίμως δ᾽ ἔμπληντο βροτῶν ἀγοραί τε καὶ ἕδραι
ἀγρομένων· πολλοὶ δ᾽ ἄρα θηήσαντο ἰδόντες
υἱὸν Λαέρταο δαΐφρονα. τῷ δ᾽ ἄρ᾽ Ἀθήνη
θεσπεσίην κατέχευε χάριν κεφαλῇ τε καὶ ὤμοις,

20 καί μιν μακρότερον καὶ πάσσονα θῆκεν ἰδέσθαι,
ὥς κεν Φαιήκεσσι φίλος πάντεσσι γένοιτο
δεινός τ᾽ αἰδοῖός τε, καὶ ἐκτελέσειεν ἀέθλους
πολλούς, τοὺς Φαίηκες ἐπειρήσαντ᾽ Ὀδυσῆος.
αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἤγερθεν ὁμηγερέες τ᾽ ἐγένοντο,


25 τοῖσιν δ᾽ Ἀλκίνοος ἀγορήσατο καὶ μετέειπε·
«Κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες,
ὄφρ᾽ εἴπω τά με θυμὸς ἐνὶ στήθεσσι κελεύει.
ξεῖνος ὅδ᾽, οὐκ οἶδ᾽ ὅς τις, ἀλώμενος ἵκετ᾽ ἐμὸν δῶ,
ἠὲ πρὸς ἠοίων ἦ ἑσπερίων ἀνθρώπων·


30 πομπὴν δ᾽ ὀτρύνει, καὶ λίσσεται ἔμπεδον εἶναι.
ἡμεῖς δ᾽, ὡς τὸ πάρος περ, ἐποτρυνώμεθα πομπήν.
οὐδὲ γὰρ οὐδέ τις ἄλλος, ὅτις κ᾽ ἐμὰ δώμαθ᾽ ἵκηται,
ἐνθάδ᾽ ὀδυρόμενος δηρὸν μένει εἵνεκα πομπῆς.
ἀλλ᾽ ἄγε νῆα μέλαιναν ἐρύσσομεν εἰς ἅλα δῖαν


35 πρωτόπλοον, κούρω δὲ δύω καὶ πεντήκοντα
κρινάσθων κατὰ δῆμον, ὅσοι πάρος εἰσὶν ἄριστοι.
δησάμενοι δ᾽ εὖ πάντες ἐπὶ κληῗσιν ἐρετμὰ
ἔκβητ᾽· αὐτὰρ ἔπειτα θοὴν ἀλεγύνετε δαῖτα
ἡμέτερόνδ᾽ ἐλθόντες· ἐγὼ δ᾽ εὖ πᾶσι παρέξω.


40 κούροισιν μὲν ταῦτ᾽ ἐπιτέλλομαι· αὐτὰρ οἱ ἄλλοι
σκηπτοῦχοι βασιλῆες ἐμὰ πρὸς δώματα καλὰ
ἔρχεσθ᾽, ὄφρα ξεῖνον ἐνὶ μεγάροισι φιλέωμεν·
μηδέ τις ἀρνείσθω· καλέσασθε δὲ θεῖον ἀοιδόν,
Δημόδοκον· τῷ γάρ ῥα θεὸς πέρι δῶκεν ἀοιδὴν


45 τέρπειν, ὅππῃ θυμὸς ἐποτρύνῃσιν ἀείδειν.»
Ὣς ἄρα φωνήσας ἡγήσατο, τοὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕποντο
σκηπτοῦχοι· κῆρυξ δὲ μετῴχετο θεῖον ἀοιδόν.
κούρω δὲ κρινθέντε δύω καὶ πεντήκοντα
βήτην, ὡς ἐκέλευσ᾽, ἐπὶ θῖν᾽ ἁλὸς ἀτρυγέτοιο.


50 αὐτὰρ ἐπεί ῥ᾽ ἐπὶ νῆα κατήλυθον ἠδὲ θάλασσαν,
νῆα μὲν οἵ γε μέλαιναν ἁλὸς βένθοσδε ἔρυσσαν,
ἐν δ᾽ ἱστόν τ᾽ ἐτίθεντο καὶ ἱστία νηῒ μελαίνῃ,
ἠρτύναντο δ᾽ ἐρετμὰ τροποῖς ἐν δερματίνοισι,
πάντα κατὰ μοῖραν· παρὰ δ᾽ ἱστία λευκὰ πέτασσαν.

55 ὑψοῦ δ᾽ ἐν νοτίῳ τήν γ᾽ ὅρμισαν· αὐτὰρ ἔπειτα
βάν ῥ᾽ ἴμεν Ἀλκινόοιο δαΐφρονος ἐς μέγα δῶμα.
πλῆντο δ᾽ ἄρ᾽ αἴθουσαί τε καὶ ἕρκεα καὶ δόμοι ἀνδρῶν
ἀγρομένων· πολλοὶ δ᾽ ἄρ᾽ ἔσαν νέοι ἠδὲ παλαιοί.
τοῖσιν δ᾽ Ἀλκίνοος δυοκαίδεκα μῆλ᾽ ἱέρευσεν,


60 ὀκτὼ δ᾽ ἀργιόδοντας ὕας, δύο δ᾽ εἰλίποδας βοῦς·
τοὺς δέρον ἀμφί θ᾽ ἕπον, τετύκοντό τε δαῖτ᾽ ἐρατεινήν.
Κῆρυξ δ᾽ ἐγγύθεν ἦλθεν ἄγων ἐρίηρον ἀοιδόν,
τὸν περὶ Μοῦσ᾽ ἐφίλησε, δίδου δ᾽ ἀγαθόν τε κακόν τε·
ὀφθαλμῶν μὲν ἄμερσε, δίδου δ᾽ ἡδεῖαν ἀοιδήν,


65 τῷ δ᾽ ἄρα Ποντόνοος θῆκε θρόνον ἀργυρόηλον
μέσσῳ δαιτυμόνων, πρὸς κίονα μακρὸν ἐρείσας.
κὰδ δ᾽ ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα λίγειαν
αὐτοῦ ὑπὲρ κεφαλῆς καὶ ἐπέφραδε χερσὶν ἑλέσθαι
κῆρυξ· πὰρ δ᾽ ἐτίθει κάνεον καλήν τε τράπεζαν,


70 πὰρ δὲ δέπας οἴνοιο, πιεῖν ὅτε θυμὸς ἀνώγοι.
οἱ δ᾽ ἐπ᾽ ὀνείαθ᾽ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.
αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
Μοῦσ᾽ ἄρ᾽ ἀοιδὸν ἀνῆκεν ἀειδέμεναι κλέα ἀνδρῶν,
οἴμης τῆς τότ᾽ ἄρα κλέος οὐρανὸν εὐρὺν ἵκανε,


75 νεῖκος Ὀδυσσῆος καὶ Πηλεΐδεω Ἀχιλῆος,
ὥς ποτε δηρίσαντο θεῶν ἐν δαιτὶ θαλείῃ
ἐκπάγλοις ἐπέεσσιν, ἄναξ δ᾽ ἀνδρῶν Ἀγαμέμνων
χαῖρε νόῳ, ὅ τ᾽ ἄριστοι Ἀχαιῶν δηριόωντο.
ὣς γάρ οἱ χρείων μυθήσατο Φοῖβος Ἀπόλλων


80 Πυθοῖ ἐν ἠγαθέῃ, ὅθ᾽ ὑπέρβη λάϊνον οὐδὸν
χρησόμενος· τότε γάρ ῥα κυλίνδετο πήματος ἀρχὴ
Τρωσί τε καὶ Δαναοῖσι Διὸς μεγάλου διὰ βουλάς.
Ταῦτ᾽ ἄρ᾽ ἀοιδὸς ἄειδε περικλυτός· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
πορφύρεον μέγα φᾶρος ἑλὼν χερσὶ στιβαρῇσι


85 κὰκ κεφαλῆς εἴρυσσε, κάλυψε δὲ καλὰ πρόσωπα·
αἴδετο γὰρ Φαίηκας ὑπ᾽ ὀφρύσι δάκρυα λείβων.
ἦ τοι ὅτε λήξειεν ἀείδων θεῖος ἀοιδός,
δάκρυ᾽ ὀμορξάμενος κεφαλῆς ἄπο φᾶρος ἕλεσκε
καὶ δέπας ἀμφικύπελλον ἑλὼν σπείσασκε θεοῖσιν·


90 αὐτὰρ ὅτ᾽ ἂψ ἄρχοιτο καὶ ὀτρύνειαν ἀείδειν
Φαιήκων οἱ ἄριστοι, ἐπεὶ τέρποντ᾽ ἐπέεσσιν,
ἂψ Ὀδυσεὺς κατὰ κρᾶτα καλυψάμενος γοάασκεν.
ἔνθ᾽ ἄλλους μὲν πάντας ἐλάνθανε δάκρυα λείβων,
Ἀλκίνοος δέ μιν οἶος ἐπεφράσατ᾽ ἠδ᾽ ἐνόησεν

95 ἥμενος ἄγχ᾽ αὐτοῦ, βαρὺ δὲ στενάχοντος ἄκουσεν.
αἶψα δὲ Φαιήκεσσι φιληρέτμοισι μετηύδα·
«Κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες·
ἤδη μὲν δαιτὸς κεκορήμεθα θυμὸν ἐΐσης
φόρμιγγός θ᾽, ἣ δαιτὶ συνήορός ἐστι θαλείῃ·


100 νῦν δ᾽ ἐξέλθωμεν καὶ ἀέθλων πειρηθέωμεν
πάντων, ὥς χ᾽ ὁ ξεῖνος ἐνίσπῃ οἷσι φίλοισιν,
οἴκαδε νοστήσας, ὅσσον περιγινόμεθ᾽ ἄλλων
πύξ τε παλαιμοσύνῃ τε καὶ ἅλμασιν ἠδὲ πόδεσσιν.»
Ὣς ἄρα φωνήσας ἡγήσατο, τοὶ δ᾽ ἅμ᾽ ἕποντο.

105 κὰδ δ᾽ ἐκ πασσαλόφι κρέμασεν φόρμιγγα λίγειαν,
Δημοδόκου δ᾽ ἕλε χεῖρα καὶ ἔξαγεν ἐκ μεγάροιο
κῆρυξ· ἄρχε δὲ τῷ αὐτὴν ὁδὸν ἥν περ οἱ ἄλλοι
Φαιήκων οἱ ἄριστοι, ἀέθλια θαυμανέοντες.
βὰν δ᾽ ἴμεν εἰς ἀγορήν, ἅμα δ᾽ ἕσπετο πουλὺς ὅμιλος,


110 μυρίοι· ἂν δ᾽ ἵσταντο νέοι πολλοί τε καὶ ἐσθλοί.
ὦρτο μὲν Ἀκρόνεώς τε καὶ Ὠκύαλος καὶ Ἐλατρεὺς
Ναυτεύς τε Πρυμνεύς τε καὶ Ἀγχίαλος καὶ Ἐρετμεὺς
Ποντεύς τε Πρῳρεύς τε, Θόων Ἀναβησίνεώς τε
Ἀμφίαλός θ᾽, υἱὸς Πολυνήου Τεκτονίδαο·

115 ἂν δὲ καὶ Εὐρύαλος, βροτολοιγῷ ἶσος Ἄρηϊ,
Ναυβολίδης, ὃς ἄριστος ἔην εἶδός τε δέμας τε
πάντων Φαιήκων μετ᾽ ἀμύμονα Λαοδάμαντα.
ἂν δ᾽ ἔσταν τρεῖς παῖδες ἀμύμονος Ἀλκινόοιο,
Λαοδάμας θ᾽ Ἅλιός τε καὶ ἀντίθεος Κλυτόνηος·


120 οἱ δ᾽ ἦ τοι πρῶτον μὲν ἐπειρήσαντο πόδεσσι.
τοῖσι δ᾽ ἀπὸ νύσσης τέτατο δρόμος· οἱ δ᾽ ἅμα πάντες
καρπαλίμως ἐπέτοντο κονίοντες πεδίοιο.
τῶν δὲ θέειν ὄχ᾽ ἄριστος ἔην Κλυτόνηος ἀμύμων·
ὅσσον τ᾽ ἐν νειῷ οὖρον πέλει ἡμιόνοιϊν,


125 τόσσον ὑπεκπροθέων λαοὺς ἵκεθ᾽, οἱ δ᾽ ἐλίποντο.
οἱ δὲ παλαιμοσύνης ἀλεγεινῆς πειρήσαντο·
τῇ δ᾽ αὖτ᾽ Εὐρύαλος ἀπεκαίνυτο πάντας ἀρίστους.
ἅλματι δ᾽ Ἀμφίαλος πάντων προφερέστατος ἦεν·
δίσκῳ δ᾽ αὖ πάντων πολὺ φέρτατος ἦεν Ἐλατρεύς,


130 πὺξ δ᾽ αὖ Λαοδάμας, ἀγαθὸς πάϊς Ἀλκινόοιο.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντες ἐτέρφθησαν φρέν᾽ ἀέθλοις,
τοῖς ἄρα Λαοδάμας μετέφη, πάϊς Ἀλκινόοιο·
«Δεῦτε, φίλοι, τὸν ξεῖνον ἐρώμεθα, εἴ τιν᾽ ἄεθλον
οἶδέ τε καὶ δεδάηκε· φυήν γε μὲν οὐ κακός ἐστι,


135 μηρούς τε κνήμας τε καὶ ἄμφω χεῖρας ὕπερθεν
αὐχένα τε στιβαρὸν μέγα τε σθένος· οὐδέ τι ἥβης
δεύεται, ἀλλὰ κακοῖσι συνέρρηκται πολέεσσιν.
οὐ γὰρ ἐγώ γέ τί φημι κακώτερον ἄλλο θαλάσσης
ἄνδρα γε συγχεῦαι, εἰ καὶ μάλα καρτερὸς εἴη.»


140 Τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Εὐρύαλος ἀπαμείβετο φώνησέν τε·
«Λαοδάμα, μάλα τοῦτο ἔπος κατὰ μοῖραν ἔειπες.
αὐτὸς νῦν προκάλεσσαι ἰὼν καὶ πέφραδε μῦθον.»
Αὐτὰρ ἐπεὶ τό γ᾽ ἄκουσ᾽ ἀγαθὸς πάϊς Ἀλκινόοιο,
στῆ ῥ᾽ ἐς μέσσον ἰὼν καὶ Ὀδυσσῆα προσέειπε·

145 «Δεῦρ᾽ ἄγε καὶ σύ, ξεῖνε πάτερ, πείρησαι ἀέθλων,
εἴ τινά που δεδάηκας· ἔοικε δέ σ᾽ ἴδμεν ἀέθλους.
οὐ μὲν γὰρ μεῖζον κλέος ἀνέρος ὄφρα κεν ᾖσιν
ἢ ὅ τι ποσσίν τε ῥέξῃ καὶ χερσὶν ἑῇσιν.
ἀλλ᾽ ἄγε πείρησαι, σκέδασον δ᾽ ἀπὸ κήδεα θυμοῦ·


150 σοὶ δ᾽ ὁδὸς οὐκέτι δηρὸν ἀπέσσεται, ἀλλά τοι ἤδη
νηῦς τε κατείρυσται καὶ ἐπαρτέες εἰσὶν ἑταῖροι.»
Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«Λαοδάμα, τί με ταῦτα κελεύετε κερτομέοντες;
κήδεά μοι καὶ μᾶλλον ἐνὶ φρεσὶν ἤ περ ἄεθλοι,


155 ὃς πρὶν μὲν μάλα πολλὰ πάθον καὶ πολλὰ μόγησα,
νῦν δὲ μεθ᾽ ὑμετέρῃ ἀγορῇ νόστοιο χατίζων
ἧμαι, λισσόμενος βασιλῆά τε πάντα τε δῆμον.»
Τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Εὐρύαλος ἀπαμείβετο νείκεσέ τ᾽ ἄντην·
«οὐ γάρ σ᾽ οὐδέ, ξεῖνε, δαήμονι φωτὶ ἐΐσκω

160 ἄθλων, οἷά τε πολλὰ μετ᾽ ἀνθρώποισι πέλονται,
ἀλλὰ τῷ ὅς θ᾽ ἅμα νηῒ πολυκληῗδι θαμίζων,
ἀρχὸς ναυτάων οἵ τε πρηκτῆρες ἔασι,
φόρτου τε μνήμων καὶ ἐπίσκοπος ᾖσιν ὁδαίων
κερδέων θ᾽ ἁρπαλέων· οὐδ᾽ ἀθλητῆρι ἔοικας.»

165 Τὸν δ᾽ ἄρ᾽ ὑπόδρα ἰδὼν προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«ξεῖν᾽, οὐ καλὸν ἔειπες· ἀτασθάλῳ ἀνδρὶ ἔοικας.
οὕτως οὐ πάντεσσι θεοὶ χαρίεντα διδοῦσιν
ἀνδράσιν, οὔτε φυὴν οὔτ᾽ ἂρ φρένας οὔτ᾽ ἀγορητύν.
ἄλλος μὲν γὰρ εἶδος ἀκιδνότερος πέλει ἀνήρ,


170 ἀλλὰ θεὸς μορφὴν ἔπεσι στέφει, οἱ δέ τ᾽ ἐς αὐτὸν
τερπόμενοι λεύσσουσιν· ὁ δ᾽ ἀσφαλέως ἀγορεύει
αἰδοῖ μειλιχίῃ, μετὰ δὲ πρέπει ἀγρομένοισιν,
ἐρχόμενον δ᾽ ἀνὰ ἄστυ θεὸν ὣς εἰσορόωσιν.
ἄλλος δ᾽ αὖ εἶδος μὲν ἀλίγκιος ἀθανάτοισιν,

175 ἀλλ᾽ οὔ οἱ χάρις ἀμφιπεριστέφεται ἐπέεσσιν,
ὡς καὶ σοὶ εἶδος μὲν ἀριπρεπές, οὐδέ κεν ἄλλως
οὐδὲ θεὸς τεύξειε, νόον δ᾽ ἀποφώλιός ἐσσι.
ὤρινάς μοι θυμὸν ἐνὶ στήθεσσι φίλοισιν
εἰπὼν οὐ κατὰ κόσμον· ἐγὼ δ᾽ οὐ νῆϊς ἀέθλων,


180 ὡς σύ γε μυθεῖαι, ἀλλ᾽ ἐν πρώτοισιν ὀΐω
ἔμμεναι, ὄφρ᾽ ἥβῃ τε πεποίθεα χερσί τ᾽ ἐμῇσι.
νῦν δ᾽ ἔχομαι κακότητι καὶ ἄλγεσι· πολλὰ γὰρ ἔτλην,
ἀνδρῶν τε πτολέμους ἀλεγεινά τε κύματα πείρων.
ἀλλὰ καὶ ὣς κακὰ πολλὰ παθὼν πειρήσομ᾽ ἀέθλων·


185 θυμοδακὴς γὰρ μῦθος· ἐπότρυνας δέ με εἰπών.»
Ἦ ῥα καὶ αὐτῷ φάρει ἀναΐξας λάβε δίσκον
μείζονα καὶ πάχετον, στιβαρώτερον οὐκ ὀλίγον περ
ἢ οἵῳ Φαίηκες ἐδίσκεον ἀλλήλοισι.
τόν ῥα περιστρέψας ἧκε στιβαρῆς ἀπὸ χειρός,


190 βόμβησεν δὲ λίθος· κατὰ δ᾽ ἔπτηξαν ποτὶ γαίῃ
Φαίηκες δολιχήρετμοι, ναυσικλυτοὶ ἄνδρες,
λᾶος ὑπὸ ῥιπῆς· ὁ δ᾽ ὑπέρπτατο σήματα πάντων
ῥίμφα θέων ἀπὸ χειρός· ἔθηκε δὲ τέρματ᾽ Ἀθήνη
ἀνδρὶ δέμας ἐϊκυῖα, ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε·


195 «Καί κ᾽ ἀλαός τοι, ξεῖνε, διακρίνειε τὸ σῆμα
ἀμφαφόων· ἐπεὶ οὔ τι μεμιγμένον ἐστὶν ὁμίλῳ,
ἀλλὰ πολὺ πρῶτον· σὺ δὲ θάρσει τόνδε γ᾽ ἄεθλον·
οὔ τις Φαιήκων τόδε γ᾽ ἵξεται οὐδ᾽ ὑπερήσει.»
Ὣς φάτο, γήθησεν δὲ πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,


200 χαίρων οὕνεχ᾽ ἑταῖρον ἐνηέα λεῦσσ᾽ ἐν ἀγῶνι.
καὶ τότε κουφότερον μετεφώνεε Φαιήκεσσι·
«Τοῦτον νῦν ἀφίκεσθε, νέοι· τάχα δ᾽ ὕστερον ἄλλον
ἥσειν ἢ τοσσοῦτον ὀΐομαι ἢ ἔτι μᾶσσον.
τῶν δ᾽ ἄλλων ὅτινα κραδίη θυμός τε κελεύει,


205 δεῦρ᾽ ἄγε πειρηθήτω, ἐπεί μ᾽ ἐχολώσατε λίην,
ἢ πὺξ ἠὲ πάλῃ ἢ καὶ ποσίν, οὔ τι μεγαίρω,
πάντων Φαιήκων πλήν γ᾽ αὐτοῦ Λαοδάμαντος.
ξεῖνος γάρ μοι ὅδ᾽ ἐστί· τίς ἂν φιλέοντι μάχοιτο;
ἄφρων δὴ κεῖνός γε καὶ οὐτιδανὸς πέλει ἀνήρ,


210 ὅς τις ξεινοδόκῳ ἔριδα προφέρηται ἀέθλων
δήμῳ ἐν ἀλλοδαπῷ· ἕο δ᾽ αὐτοῦ πάντα κολούει.
τῶν δ᾽ ἄλλων οὔ πέρ τιν᾽ ἀναίνομαι οὐδ᾽ ἀθερίζω,
ἀλλ᾽ ἐθέλω ἴδμεν καὶ πειρηθήμεναι ἄντην.
πάντα γὰρ οὐ κακός εἰμι, μετ᾽ ἀνδράσιν ὅσσοι ἄεθλοι·


215 εὖ μὲν τόξον οἶδα ἐΰξοον ἀμφαφάασθαι·
πρῶτός κ᾽ ἄνδρα βάλοιμι ὀϊστεύσας ἐν ὁμίλῳ
ἀνδρῶν δυσμενέων, εἰ καὶ μάλα πολλοὶ ἑταῖροι
ἄγχι παρασταῖεν καὶ τοξαζοίατο φωτῶν.
οἶος δή με Φιλοκτήτης ἀπεκαίνυτο τόξῳ

220 δήμῳ ἔνι Τρώων, ὅτε τοξαζοίμεθ᾽ Ἀχαιοί.
τῶν δ᾽ ἄλλων ἐμέ φημι πολὺ προφερέστερον εἶναι,
ὅσσοι νῦν βροτοί εἰσιν ἐπὶ χθονὶ σῖτον ἔδοντες.
ἀνδράσι δὲ προτέροισιν ἐριζέμεν οὐκ ἐθελήσω,
οὔθ᾽ Ἡρακλῆϊ οὔτ᾽ Εὐρύτῳ Οἰχαλιῆϊ,

225 οἵ ῥα καὶ ἀθανάτοισιν ἐρίζεσκον περὶ τόξων.
τῶ ῥα καὶ αἶψ᾽ ἔθανεν μέγας Εὔρυτος, οὐδ᾽ ἐπὶ γῆρας
ἵκετ᾽ ἐνὶ μεγάροισι· χολωσάμενος γὰρ Ἀπόλλων
ἔκτανεν, οὕνεκά μιν προκαλίζετο τοξάζεσθαι.
δουρὶ δ᾽ ἀκοντίζω ὅσον οὐκ ἄλλος τις ὀϊστῷ.


230 οἴοισιν δείδοικα ποσὶν μή τίς με παρέλθῃ
Φαιήκων· λίην γὰρ ἀεικελίως ἐδαμάσθην
κύμασιν ἐν πολλοῖς, ἐπεὶ οὐ κομιδὴ κατὰ νῆα
ἦεν ἐπηετανός· τῶ μοι φίλα γυῖα λέλυνται.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ·


235 Ἀλκίνοος δέ μιν οἶος ἀμειβόμενος προσέειπε·
«Ξεῖν᾽, ἐπεὶ οὐκ ἀχάριστα μεθ᾽ ἡμῖν ταῦτ᾽ ἀγορεύεις,
ἀλλ᾽ ἐθέλεις ἀρετὴν σὴν φαινέμεν, ἥ τοι ὀπηδεῖ,
χωόμενος ὅτι σ᾽ οὗτος ἀνὴρ ἐν ἀγῶνι παραστὰς
νείκεσεν, ὡς ἂν σὴν ἀρετὴν βροτὸς οὔ τις ὄνοιτο


240 ὅς τις ἐπίσταιτο ᾗσι φρεσὶν ἄρτια βάζειν·
ἀλλ᾽ ἄγε νῦν ἐμέθεν ξυνίει ἔπος, ὄφρα καὶ ἄλλῳ
εἴπῃς ἡρώων, ὅτε κεν σοῖσ᾽ ἐν μεγάροισι
δαινύῃ παρὰ σῇ τ᾽ ἀλόχῳ καὶ σοῖσι τέκεσσιν,
ἡμετέρης ἀρετῆς μεμνημένος, οἷα καὶ ἡμῖν

245 Ζεὺς ἐπὶ ἔργα τίθησι διαμπερὲς ἐξέτι πατρῶν.
οὐ γὰρ πυγμάχοι εἰμὲν ἀμύμονες οὐδὲ παλαισταί,
ἀλλὰ ποσὶ κραιπνῶς θέομεν καὶ νηυσὶν ἄριστοι,
αἰεὶ δ᾽ ἡμῖν δαίς τε φίλη κίθαρίς τε χοροί τε
εἵματά τ᾽ ἐξημοιβὰ λοετρά τε θερμὰ καὶ εὐναί.


250 ἀλλ᾽ ἄγε, Φαιήκων βητάρμονες ὅσσοι ἄριστοι,
παίσατε, ὥς χ᾽ ὁ ξεῖνος ἐνίσπῃ οἷσι φίλοισιν,
οἴκαδε νοστήσας, ὅσσον περιγινόμεθ᾽ ἄλλων
ναυτιλίῃ καὶ ποσσὶ καὶ ὀρχηστυῖ καὶ ἀοιδῇ.
Δημοδόκῳ δέ τις αἶψα κιὼν φόρμιγγα λίγειαν


255 οἰσέτω, ἥ που κεῖται ἐν ἡμετέροισι δόμοισιν.»
Ὣς ἔφατ᾽ Ἀλκίνοος θεοείκελος, ὦρτο δὲ κῆρυξ
οἴσων φόρμιγγα γλαφυρὴν δόμου ἐκ βασιλῆος.
αἰσυμνῆται δὲ κριτοὶ ἐννέα πάντες ἀνέσταν
δήμιοι, οἳ κατ᾽ ἀγῶνα ἐῢ πρήσσεσκον ἕκαστα,


260 λείηναν δὲ χορόν, καλὸν δ᾽ εὔρυναν ἀγῶνα.
κῆρυξ δ᾽ ἐγγύθεν ἦλθε φέρων φόρμιγγα λίγειαν
Δημοδόκῳ· ὁ δ᾽ ἔπειτα κί᾽ ἐς μέσον· ἀμφὶ δὲ κοῦροι
πρωθῆβαι ἵσταντο, δαήμονες ὀρχηθμοῖο,
πέπληγον δὲ χορὸν θεῖον ποσίν. αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς


265 μαρμαρυγὰς θηεῖτο ποδῶν, θαύμαζε δὲ θυμῷ.
Αὐτὰρ ὁ φορμίζων ἀνεβάλλετο καλὸν ἀείδειν
ἀμφ᾽ Ἄρεος φιλότητος ἐϋστεφάνου τ᾽ Ἀφροδίτης,
ὡς τὰ πρῶτα μίγησαν ἐν Ἡφαίστοιο δόμοισι
λάθρῃ· πολλὰ δ᾽ ἔδωκε, λέχος δ᾽ ᾔσχυνε καὶ εὐνὴν


270 Ἡφαίστοιο ἄνακτος· ἄφαρ δέ οἱ ἄγγελος ἦλθεν
Ἥλιος, ὅ σφ᾽ ἐνόησε μιγαζομένους φιλότητι.
Ἥφαιστος δ᾽ ὡς οὖν θυμαλγέα μῦθον ἄκουσε,
βῆ ῥ᾽ ἴμεν ἐς χαλκεῶνα, κακὰ φρεσὶ βυσσοδομεύων,
ἐν δ᾽ ἔθετ᾽ ἀκμοθέτῳ μέγαν ἄκμονα, κόπτε δὲ δεσμοὺς


275 ἀρρήκτους ἀλύτους, ὄφρ᾽ ἔμπεδον αὖθι μένοιεν.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ τεῦξε δόλον κεχολωμένος Ἄρει,
βῆ ῥ᾽ ἴμεν ἐς θάλαμον, ὅθι οἱ φίλα δέμνι᾽ ἔκειτο,
ἀμφὶ δ᾽ ἄρ᾽ ἑρμῖσιν χέε δέσματα κύκλῳ ἁπάντῃ·
πολλὰ δὲ καὶ καθύπερθε μελαθρόφιν ἐξεκέχυντο,


280 ἠΰτ᾽ ἀράχνια λεπτά, τά γ᾽ οὔ κέ τις οὐδὲ ἴδοιτο,
οὐδὲ θεῶν μακάρων· πέρι γὰρ δολόεντα τέτυκτο.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ πάντα δόλον περὶ δέμνια χεῦεν,
εἴσατ᾽ ἴμεν ἐς Λῆμνον, ἐϋκτίμενον πτολίεθρον,
ἥ οἱ γαιάων πολὺ φιλτάτη ἐστὶν ἁπασέων.


285 οὐδ᾽ ἀλαοσκοπιὴν εἶχε χρυσήνιος Ἄρης,
ὡς ἴδεν Ἥφαιστον κλυτοτέχνην νόσφι κιόντα·
βῆ δ᾽ ἴμεναι πρὸς δῶμα περικλυτοῦ Ἡφαίστοιο,
ἰσχανόων φιλότητος ἐϋστεφάνου Κυθερείης.
ἡ δὲ νέον παρὰ πατρὸς ἐρισθενέος Κρονίωνος


290 ἐρχομένη κατ᾽ ἄρ᾽ ἕζεθ᾽· ὁ δ᾽ εἴσω δώματος ᾔει
ἔν τ᾽ ἄρα οἱ φῦ χειρὶ ἔπος τ᾽ ἔφατ᾽ ἔκ τ᾽ ὀνόμαζε·
«Δεῦρο, φίλη, λέκτρονδε, τραπείομεν εὐνηθέντες·
οὐ γὰρ ἔθ᾽ Ἥφαιστος μεταδήμιος, ἀλλά που ἤδη
οἴχεται ἐς Λῆμνον μετὰ Σίντιας ἀγριοφώνους.»


295 Ὣς φάτο, τῇ δ᾽ ἀσπαστὸν ἐείσατο κοιμηθῆναι.
τὼ δ᾽ ἐς δέμνια βάντε κατέδραθον· ἀμφὶ δὲ δεσμοὶ
τεχνήεντες ἔχυντο πολύφρονος Ἡφαίστοιο,
οὐδέ τι κινῆσαι μελέων ἦν οὐδ᾽ ἀναεῖραι.
καὶ τότε δὴ γίγνωσκον, ὅ τ᾽ οὐκέτι φυκτὰ πέλοντο.


300 ἀγχίμολον δέ σφ᾽ ἦλθε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις,
αὖτις ὑποστρέψας, πρὶν Λήμνου γαῖαν ἱκέσθαι·
Ἠέλιος γάρ οἱ σκοπιὴν ἔχεν εἶπέ τε μῦθον.
βῆ δ᾽ ἴμεναι πρὸς δῶμα, φίλον τετιημένος ἦτορ·
ἔστη δ᾽ ἐν προθύροισι, χόλος δέ μιν ἄγριος ᾕρει·


305 σμερδαλέον δ᾽ ἐβόησε, γέγωνέ τε πᾶσι θεοῖσι·
«Ζεῦ πάτερ ἠδ᾽ ἄλλοι μάκαρες θεοὶ αἰὲν ἐόντες,
δεῦθ᾽, ἵνα ἔργα γελαστὰ καὶ οὐκ ἐπιεικτὰ ἴδησθε,
ὡς ἐμὲ χωλὸν ἐόντα Διὸς θυγάτηρ Ἀφροδίτη
αἰὲν ἀτιμάζει, φιλέει δ᾽ ἀΐδηλον Ἄρηα,

310 οὕνεχ᾽ ὁ μὲν καλός τε καὶ ἀρτίπος, αὐτὰρ ἐγώ γε
ἠπεδανὸς γενόμην· ἀτὰρ οὔ τί μοι αἴτιος ἄλλος,
ἀλλὰ τοκῆε δύω, τὼ μὴ γείνασθαι ὄφελλον.
ἀλλ᾽ ὄψεσθ᾽, ἵνα τώ γε καθεύδετον ἐν φιλότητι,
εἰς ἐμὰ δέμνια βάντες· ἐγὼ δ᾽ ὁρόων ἀκάχημαι.


315 οὐ μέν σφεας ἔτ᾽ ἔολπα μίνυνθά γε κειέμεν οὕτω,
καὶ μάλα περ φιλέοντε· τάχ᾽ οὐκ ἐθελήσετον ἄμφω
εὕδειν· ἀλλά σφωε δόλος καὶ δεσμὸς ἐρύξει,
εἰς ὅ κέ μοι μάλα πάντα πατὴρ ἀποδῷσιν ἔεδνα,
ὅσσα οἱ ἐγγυάλιξα κυνώπιδος εἵνεκα κούρης,


320 οὕνεκά οἱ καλὴ θυγάτηρ, ἀτὰρ οὐκ ἐχέθυμος.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἀγέροντο θεοὶ ποτὶ χαλκοβατὲς δῶ·
ἦλθε Ποσειδάων γαιήοχος, ἦλθ᾽ ἐριούνης
Ἑρμείας, ἦλθεν δὲ ἄναξ ἑκάεργος Ἀπόλλων.
θηλύτεραι δὲ θεαὶ μένον αἰδοῖ οἴκοι ἑκάστη.


325 ἔσταν δ᾽ ἐν προθύροισι θεοί, δωτῆρες ἑάων·
ἄσβεστος δ᾽ ἄρ᾽ ἐνῶρτο γέλως μακάρεσσι θεοῖσι
τέχνας εἰσορόωσι πολύφρονος Ἡφαίστοιο.
ὧδε δέ τις εἴπεσκεν ἰδὼν ἐς πλησίον ἄλλον·
«Οὐκ ἀρετᾷ κακὰ ἔργα· κιχάνει τοι βραδὺς ὠκύν,

330 ὡς καὶ νῦν Ἥφαιστος ἐὼν βραδὺς εἷλεν Ἄρηα,
ὠκύτατόν περ ἐόντα θεῶν οἳ Ὄλυμπον ἔχουσι
χωλὸς ἐὼν τέχνῃσι· τὸ καὶ μοιχάγρι᾽ ὀφέλλει.»
Ὣς οἱ μὲν τοιαῦτα πρὸς ἀλλήλους ἀγόρευον·
Ἑρμῆν δὲ προσέειπεν ἄναξ Διὸς υἱὸς Ἀπόλλων·


335 «Ἑρμεία, Διὸς υἱέ, διάκτορε, δῶτορ ἑάων,
ἦ ῥά κεν ἐν δεσμοῖς ἐθέλοις κρατεροῖσι πιεσθεὶς
εὕδειν ἐν λέκτροισι παρὰ χρυσέῃ Ἀφροδίτῃ;»
Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα διάκτορος ἀργειφόντης·
«αἲ γὰρ τοῦτο γένοιτο, ἄναξ ἑκατηβόλ᾽ Ἄπολλον.

340 δεσμοὶ μὲν τρὶς τόσσοι ἀπείρονες ἀμφὶς ἔχοιεν,
ὑμεῖς δ᾽ εἰσορόῳτε θεοὶ πᾶσαί τε θέαιναι,
αὐτὰρ ἐγὼν εὕδοιμι παρὰ χρυσέῃ Ἀφροδίτῃ.»
Ὣς ἔφατ᾽, ἐν δὲ γέλως ὦρτ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσιν.
οὐδὲ Ποσειδάωνα γέλως ἔχε, λίσσετο δ᾽ αἰεὶ

345 Ἥφαιστον κλυτοεργὸν ὅπως λύσειεν Ἄρηα·
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Λῦσον· ἐγὼ δέ τοι αὐτὸν ὑπίσχομαι, ὡς σὺ κελεύεις,
τίσειν αἴσιμα πάντα μετ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσι.»
Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε περικλυτὸς ἀμφιγυήεις·


350 «μή με, Ποσείδαον γαιήοχε, ταῦτα κέλευε·
δειλαί τοι δειλῶν γε καὶ ἐγγύαι ἐγγυάασθαι.
πῶς ἂν ἐγώ σε δέοιμι μετ᾽ ἀθανάτοισι θεοῖσιν,
εἴ κεν Ἄρης οἴχοιτο χρέος καὶ δεσμὸν ἀλύξας;»
Τὸν δ᾽ αὖτε προσέειπε Ποσειδάων ἐνοσίχθων·


355 «Ἥφαιστ᾽, εἴ περ γάρ κεν Ἄρης χρεῖος ὑπαλύξας
οἴχηται φεύγων, αὐτός τοι ἐγὼ τάδε τίσω.»
Τὸν δ᾽ ἠμείβετ᾽ ἔπειτα περικλυτὸς ἀμφιγυήεις·
«οὐκ ἔστ᾽ οὐδὲ ἔοικε τεὸν ἔπος ἀρνήσασθαι.»
Ὣς εἰπὼν δεσμὸν ἀνίει μένος Ἡφαίστοιο.

360 τὼ δ᾽ ἐπεὶ ἐκ δεσμοῖο λύθεν, κρατεροῦ περ ἐόντος,
αὐτίκ᾽ ἀναΐξαντε ὁ μὲν Θρῄκηνδε βεβήκει,
ἡ δ᾽ ἄρα Κύπρον ἵκανε φιλομμειδὴς Ἀφροδίτη,
ἐς Πάφον, ἔνθα τέ οἱ τέμενος βωμός τε θυήεις.
ἔνθα δέ μιν Χάριτες λοῦσαν καὶ χρῖσαν ἐλαίῳ,


365 ἀμβρότῳ, οἷα θεοὺς ἐπενήνοθεν αἰὲν ἐόντας,
ἀμφὶ δὲ εἵματα ἕσσαν ἐπήρατα, θαῦμα ἰδέσθαι.
Ταῦτ᾽ ἄρ᾽ ἀοιδὸς ἄειδε περικλυτός· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
τέρπετ᾽ ἐνὶ φρεσὶν ᾗσιν ἀκούων ἠδὲ καὶ ἄλλοι
Φαίηκες δολιχήρετμοι, ναυσικλυτοὶ ἄνδρες.

370 Ἀλκίνοος δ᾽ Ἅλιον καὶ Λαοδάμαντα κέλευσε
μουνὰξ ὀρχήσασθαι, ἐπεί σφισιν οὔ τις ἔριζεν.
οἱ δ᾽ ἐπεὶ οὖν σφαῖραν καλὴν μετὰ χερσὶν ἕλοντο,
πορφυρέην, τήν σφιν Πόλυβος ποίησε δαΐφρων,
τὴν ἕτερος ῥίπτασκε ποτὶ νέφεα σκιόεντα


375 ἰδνωθεὶς ὀπίσω· ὁ δ᾽ ἀπὸ χθονὸς ὑψόσ᾽ ἀερθεὶς
ῥηϊδίως μεθέλεσκε, πάρος ποσὶν οὖδας ἱκέσθαι.
αὐτὰρ ἐπεὶ δὴ σφαίρῃ ἀν᾽ ἰθὺν πειρήσαντο,
ὀρχείσθην δὴ ἔπειτα ποτὶ χθονὶ πουλυβοτείρῃ
ταρφέ᾽ ἀμειβομένω· κοῦροι δ᾽ ἐπελήκεον ἄλλοι


380 ἑσταότες κατ᾽ ἀγῶνα, πολὺς δ᾽ ὑπὸ κόμπος ὀρώρει.
δὴ τότ᾽ ἄρ᾽ Ἀλκίνοον προσεφώνεε δῖος Ὀδυσσεύς·
«Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,
ἠμὲν ἀπείλησας βητάρμονας εἶναι ἀρίστους,
ἠδ᾽ ἄρ᾽ ἑτοῖμα τέτυκτο· σέβας μ᾽ ἔχει εἰσορόωντα.»


385 Ὣς φάτο, γήθησεν δ᾽ ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο.
αἶψα δὲ Φαιήκεσσι φιληρέτμοισι μετηύδα·
«Κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες·
ὁ ξεῖνος μάλα μοι δοκέει πεπνυμένος εἶναι.
ἀλλ᾽ ἄγε οἱ δῶμεν ξεινήϊον, ὡς ἐπιεικές.


390 δώδεκα γὰρ κατὰ δῆμον ἀριπρεπέες βασιλῆες
ἀρχοὶ κραίνουσι, τρισκαιδέκατος δ᾽ ἐγὼ αὐτός·
τῶν οἱ ἕκαστος φᾶρος ἐϋπλυνὲς ἠδὲ χιτῶνα
καὶ χρυσοῖο τάλαντον ἐνείκατε τιμήεντος.
αἶψα δὲ πάντα φέρωμεν ἀολλέα, ὄφρ᾽ ἐνὶ χερσὶ

395 ξεῖνος ἔχων ἐπὶ δόρπον ἴῃ χαίρων ἐνὶ θυμῷ.
Εὐρύαλος δέ ἑ αὐτὸν ἀρεσσάσθω ἐπέεσσι
καὶ δώρῳ, ἐπεὶ οὔ τι ἔπος κατὰ μοῖραν ἔειπεν.»
Ὣς ἔφαθ᾽, οἱ δ᾽ ἄρα πάντες ἐπῄνεον ἠδ᾽ ἐκέλευον,
δῶρα δ᾽ ἄρ᾽ οἰσέμεναι πρόεσαν κήρυκα ἕκαστος.


400 τὸν δ᾽ αὖτ᾽ Εὐρύαλος ἀπαμείβετο φώνησέν τε·
«Ἀλκίνοε κρεῖον, πάντων ἀριδείκετε λαῶν,
τοιγὰρ ἐγὼ τὸν ξεῖνον ἀρέσσομαι, ὡς σὺ κελεύεις.
δώσω οἱ τόδ᾽ ἄορ παγχάλκεον, ᾧ ἔπι κώπη
ἀργυρέη, κολεὸν δὲ νεοπρίστου ἐλέφαντος


405 ἀμφιδεδίνηται· πολέος δέ οἱ ἄξιον ἔσται.»
Ὣς εἰπὼν ἐν χερσὶ τίθει ξίφος ἀργυρόηλον,
καί μιν φωνήσας ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Χαῖρε, πάτερ ὦ ξεῖνε· ἔπος δ᾽ εἴ περ τι βέβακται
δεινόν, ἄφαρ τὸ φέροιεν ἀναρπάξασαι ἄελλαι.


410 σοὶ δὲ θεοὶ ἄλοχόν τ᾽ ἰδέειν καὶ πατρίδ᾽ ἱκέσθαι
δοῖεν, ἐπεὶ δὴ δηθὰ φίλων ἄπο πήματα πάσχεις.»
Τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«καὶ σύ, φίλος, μάλα χαῖρε, θεοὶ δέ τοι ὄλβια δοῖεν,
μηδέ τί τοι ξίφεός γε ποθὴ μετόπισθε γένοιτο


415 τούτου, ὃ δή μοι δῶκας, ἀρεσσάμενος ἐπέεσσιν.»
Ἦ ῥα καὶ ἀμφ᾽ ὤμοισι θέτο ξίφος ἀργυρόηλον.
δύσετό τ᾽ ἠέλιος, καὶ τῷ κλυτὰ δῶρα παρῆεν·
καὶ τά γ᾽ ἐς Ἀλκινόοιο φέρον κήρυκες ἀγαυοί·
δεξάμενοι δ᾽ ἄρα παῖδες ἀμύμονος Ἀλκινόοιο


420 μητρὶ παρ᾽ αἰδοίῃ ἔθεσαν περικαλλέα δῶρα.
τοῖσιν δ᾽ ἡγεμόνευ᾽ ἱερὸν μένος Ἀλκινόοιο,
ἐλθόντες δὲ καθῖζον ἐν ὑψηλοῖσι θρόνοισι.
δή ῥα τότ᾽ Ἀρήτην προσέφη μένος Ἀλκινόοιο·
«Δεῦρο, γύναι, φέρε χηλὸν ἀριπρεπέ᾽, ἥ τις ἀρίστη·


425 ἐν δ᾽ αὐτὴ θὲς φᾶρος ἐϋπλυνὲς ἠδὲ χιτῶνα.
ἀμφὶ δέ οἱ πυρὶ χαλκὸν ἰήνατε, θέρμετε δ᾽ ὕδωρ,
ὄφρα λοεσσάμενός τε ἰδών τ᾽ εὖ κείμενα πάντα
δῶρα, τά οἱ Φαίηκες ἀμύμονες ἐνθάδ᾽ ἔνεικαν,
δαιτί τε τέρπηται καὶ ἀοιδῆς ὕμνον ἀκούων.

430 καί οἱ ἐγὼ τόδ᾽ ἄλεισον ἐμὸν περικαλλὲς ὀπάσσω,
χρύσεον, ὄφρ᾽ ἐμέθεν μεμνημένος ἤματα πάντα
σπένδῃ ἐνὶ μεγάρῳ Διί τ᾽ ἄλλοισίν τε θεοῖσιν.»
Ὣς ἔφατ᾽, Ἀρήτη δὲ μετὰ δμῳῇσιν ἔειπεν
ἀμφὶ πυρὶ στῆσαι τρίποδα μέγαν ὅττι τάχιστα.


435 αἱ δὲ λοετροχόον τρίποδ᾽ ἕστασαν ἐν πυρὶ κηλέῳ,
ἐν δ᾽ ἄρ᾽ ὕδωρ ἔχεαν, ὑπὸ δὲ ξύλα δαῖον ἑλοῦσαι.
γάστρην μὲν τρίποδος πῦρ ἄμφεπε, θέρμετο δ᾽ ὕδωρ.
τόφρα δ᾽ ἄρ᾽ Ἀρήτη ξείνῳ περικαλλέα χηλὸν
ἐξέφερεν θαλάμοιο, τίθει δ᾽ ἐνὶ κάλλιμα δῶρα,


440 ἐσθῆτα χρυσόν τε, τά οἱ Φαίηκες ἔδωκαν·
ἐν δ᾽ αὐτὴ φᾶρος θῆκεν καλόν τε χιτῶνα,
καί μιν φωνήσασ᾽ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Αὐτὸς νῦν ἴδε πῶμα, θοῶς δ᾽ ἐπὶ δεσμὸν ἴηλον,
μή τίς τοι καθ᾽ ὁδὸν δηλήσεται, ὁππότ᾽ ἂν αὖτε


445 εὕδῃσθα γλυκὺν ὕπνον ἰὼν ἐν νηῒ μελαίνῃ.»
Αὐτὰρ ἐπεὶ τό γ᾽ ἄκουσε πολύτλας δῖος Ὀδυσσεύς,
αὐτίκ᾽ ἐπήρτυε πῶμα, θοῶς δ᾽ ἐπὶ δεσμὸν ἴηλε
ποικίλον, ὅν ποτέ μιν δέδαε φρεσὶ πότνια Κίρκη,
αὐτόδιον δ᾽ ἄρα μιν ταμίη λούσασθαι ἀνώγει


450 ἔς ῥ᾽ ἀσάμινθον βάνθ᾽· ὁ δ᾽ ἄρ᾽ ἀσπασίως ἴδε θυμῷ
θερμὰ λοέτρ᾽, ἐπεὶ οὔ τι κομιζόμενός γε θάμιζεν,
ἐπεὶ δὴ λίπε δῶμα Καλυψοῦς ἠϋκόμοιο·
τόφρα δέ οἱ κομιδή γε θεῷ ὣς ἔμπεδος ἦεν.
τὸν δ᾽ ἐπεὶ οὖν δμῳαὶ λοῦσαν καὶ χρῖσαν ἐλαίῳ,

455 ἀμφὶ δέ μιν χλαῖναν καλὴν βάλον ἠδὲ χιτῶνα,
ἔκ ῥ᾽ ἀσαμίνθου βὰς ἄνδρας μέτα οἰνοποτῆρας
ἤϊε· Ναυσικάα δὲ θεῶν ἄπο κάλλος ἔχουσα
στῆ ῥα παρὰ σταθμὸν τέγεος πύκα ποιητοῖο,
θαύμαζεν δ᾽ Ὀδυσῆα ἐν ὀφθαλμοῖσιν ὁρῶσα,


460 καί μιν φωνήσασ᾽ ἔπεα πτερόεντα προσηύδα·
«Χαῖρε, ξεῖν᾽, ἵνα καί ποτ᾽ ἐὼν ἐν πατρίδι γαίῃ
μνήσῃ ἐμεῖ᾽, ὅτι μοι πρώτῃ ζωάγρι᾽ ὀφέλλεις.»
Τὴν δ᾽ ἀπαμειβόμενος προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«Ναυσικάα, θύγατερ μεγαλήτορος Ἀλκινόοιο,


465 οὕτω νῦν Ζεὺς θείη, ἐρίγδουπος πόσις Ἥρης,
οἴκαδέ τ᾽ ἐλθέμεναι καὶ νόστιμον ἦμαρ ἰδέσθαι·
τῶ κέν τοι καὶ κεῖθι θεῷ ὣς εὐχετοῴμην
αἰεὶ ἤματα πάντα· σὺ γάρ μ᾽ ἐβιώσαο, κούρη.»
Ἦ ῥα καὶ ἐς θρόνον ἷζε παρ᾽ Ἀλκίνοον βασιλῆα.


470 οἱ δ᾽ ἤδη μοίρας τ᾽ ἔνεμον κερόωντό τε οἶνον.
κῆρυξ δ᾽ ἐγγύθεν ἦλθεν ἄγων ἐρίηρον ἀοιδόν,
Δημόδοκον, λαοῖσι τετιμένον· εἷσε δ᾽ ἄρ᾽ αὐτὸν
μέσσῳ δαιτυμόνων, πρὸς κίονα μακρὸν ἐρείσας.
δὴ τότε κήρυκα προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς,


475 νώτου ἀποπροταμών, ἐπὶ δὲ πλεῖον ἐλέλειπτο,
ἀργιόδοντος ὑός, θαλερὴ δ᾽ ἦν ἀμφὶς ἀλοιφή·
«Κῆρυξ, τῆ δή, τοῦτο πόρε κρέας, ὄφρα φάγῃσι,
Δημοδόκῳ, καί μιν προσπτύξομαι, ἀχνύμενός περ.
πᾶσι γὰρ ἀνθρώποισιν ἐπιχθονίοισιν ἀοιδοὶ


480 τιμῆς ἔμμοροί εἰσι καὶ αἰδοῦς, οὕνεκ᾽ ἄρα σφέας
οἴμας Μοῦσ᾽ ἐδίδαξε, φίλησε δὲ φῦλον ἀοιδῶν.»
Ὣς ἄρ᾽ ἔφη, κῆρυξ δὲ φέρων ἐν χερσὶν ἔθηκεν
ἥρῳ Δημοδόκῳ· ὁ δ᾽ ἐδέξατο, χαῖρε δὲ θυμῷ.
οἱ δ᾽ ἐπ᾽ ὀνείαθ᾽ ἑτοῖμα προκείμενα χεῖρας ἴαλλον.


485 αὐτὰρ ἐπεὶ πόσιος καὶ ἐδητύος ἐξ ἔρον ἕντο,
δὴ τότε Δημόδοκον προσέφη πολύμητις Ὀδυσσεύς·
«Δημόδοκ᾽, ἔξοχα δή σε βροτῶν αἰνίζομ᾽ ἁπάντων·
ἢ σέ γε Μοῦσ᾽ ἐδίδαξε, Διὸς πάϊς, ἢ σέ γ᾽ Ἀπόλλων.
λίην γὰρ κατὰ κόσμον Ἀχαιῶν οἶτον ἀείδεις,


490 ὅσσ᾽ ἔρξαν τ᾽ ἔπαθόν τε καὶ ὅσσ᾽ ἐμόγησαν Ἀχαιοί,
ὥς τέ που ἢ αὐτὸς παρεὼν ἢ ἄλλου ἀκούσας.
ἀλλ᾽ ἄγε δὴ μετάβηθι καὶ ἵππου κόσμον ἄεισον
δουρατέου, τὸν Ἐπειὸς ἐποίησεν σὺν Ἀθήνῃ,
ὅν ποτ᾽ ἐς ἀκρόπολιν δόλον ἤγαγε δῖος Ὀδυσσεύς,


495 ἀνδρῶν ἐμπλήσας οἳ Ἴλιον ἐξαλάπαξαν.
αἴ κεν δή μοι ταῦτα κατὰ μοῖραν καταλέξῃς,
αὐτίκ᾽ ἐγὼ πᾶσιν μυθήσομαι ἀνθρώποισιν
ὡς ἄρα τοι πρόφρων θεὸς ὤπασε θέσπιν ἀοιδήν.»
Ὣς φάθ᾽, ὁ δ᾽ ὁρμηθεὶς θεοῦ ἄρχετο, φαῖνε δ᾽ ἀοιδήν,

500 ἔνθεν ἑλών ὡς οἱ μὲν ἐϋσσέλμων ἐπὶ νηῶν
βάντες ἀπέπλειον, πῦρ ἐν κλισίῃσι βαλόντες,
Ἀργεῖοι, τοὶ δ᾽ ἤδη ἀγακλυτὸν ἀμφ᾽ Ὀδυσῆα
ἥατ᾽ ἐνὶ Τρώων ἀγορῇ κεκαλυμμένοι ἵππῳ·
αὐτοὶ γάρ μιν Τρῶες ἐς ἀκρόπολιν ἐρύσαντο.


505 ὣς ὁ μὲν ἑστήκει, τοὶ δ᾽ ἄκριτα πόλλ᾽ ἀγόρευον
ἥμενοι ἀμφ᾽ αὐτόν· τρίχα δέ σφισιν ἥνδανε βουλή,
ἠὲ διατμῆξαι κοῖλον δόρυ νηλέϊ χαλκῷ,
ἢ κατὰ πετράων βαλέειν ἐρύσαντας ἐπ᾽ ἄκρης,
ἢ ἐάαν μέγ᾽ ἄγαλμα θεῶν θελκτήριον εἶναι,


510 τῇ περ δὴ καὶ ἔπειτα τελευτήσεσθαι ἔμελλεν·
αἶσα γὰρ ἦν ἀπολέσθαι, ἐπὴν πόλις ἀμφικαλύψῃ
δουράτεον μέγαν ἵππον, ὅθ᾽ ἥατο πάντες ἄριστοι
Ἀργείων Τρώεσσι φόνον καὶ κῆρα φέροντες.
ἤειδεν δ᾽ ὡς ἄστυ διέπραθον υἷες Ἀχαιῶν

515 ἱππόθεν ἐκχύμενοι, κοῖλον λόχον ἐκπρολιπόντες.
ἄλλον δ᾽ ἄλλῃ ἄειδε πόλιν κεραϊζέμεν αἰπήν,
αὐτὰρ Ὀδυσσῆα προτὶ δώματα Δηϊφόβοιο
βήμεναι, ἠΰτ᾽ Ἄρηα, σὺν ἀντιθέῳ Μενελάῳ.
κεῖθι δὴ αἰνότατον πόλεμον φάτο τολμήσαντα


520 νικῆσαι καὶ ἔπειτα διὰ μεγάθυμον Ἀθήνην.
Ταῦτ᾽ ἄρ᾽ ἀοιδὸς ἄειδε περικλυτός· αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς
τήκετο, δάκρυ δ᾽ ἔδευεν ὑπὸ βλεφάροισι παρειάς.
ὡς δὲ γυνὴ κλαίῃσι φίλον πόσιν ἀμφιπεσοῦσα,
ὅς τε ἑῆς πρόσθεν πόλιος λαῶν τε πέσῃσιν,


525 ἄστεϊ καὶ τεκέεσσιν ἀμύνων νηλεὲς ἦμαρ·
ἡ μὲν τὸν θνῄσκοντα καὶ ἀσπαίροντα ἰδοῦσα
ἀμφ᾽ αὐτῷ χυμένη λίγα κωκύει· οἱ δέ τ᾽ ὄπισθε
κόπτοντες δούρεσσι μετάφρενον ἠδὲ καὶ ὤμους
εἴρερον εἰσανάγουσι, πόνον τ᾽ ἐχέμεν καὶ ὀϊζύν·


530 τῆς δ᾽ ἐλεεινοτάτῳ ἄχεϊ φθινύθουσι παρειαί·
ὣς Ὀδυσεὺς ἐλεεινὸν ὑπ᾽ ὀφρύσι δάκρυον εἶβεν.
ἔνθ᾽ ἄλλους μὲν πάντας ἐλάνθανε δάκρυα λείβων,
Ἀλκίνοος δέ μιν οἶος ἐπεφράσατ᾽ ἠδ᾽ ἐνόησεν,
ἥμενος ἄγχ᾽ αὐτοῦ, βαρὺ δὲ στενάχοντος ἄκουσεν.


535 αἶψα δὲ Φαιήκεσσι φιληρέτμοισι μετηύδα·
«Κέκλυτε, Φαιήκων ἡγήτορες ἠδὲ μέδοντες,
Δημόδοκος δ᾽ ἤδη σχεθέτω φόρμιγγα λίγειαν·
οὐ γάρ πως πάντεσσι χαριζόμενος τάδ᾽ ἀείδει.
ἐξ οὗ δορπέομέν τε καὶ ὤρορε θεῖος ἀοιδός,


540 ἐκ τοῦδ᾽ οὔ πω παύσατ᾽ ὀϊζυροῖο γόοιο
ὁ ξεῖνος· μάλα πού μιν ἄχος φρένας ἀμφιβέβηκεν.
ἀλλ᾽ ἄγ᾽ ὁ μὲν σχεθέτω, ἵν᾽ ὁμῶς τερπώμεθα πάντες
ξεινοδόκοι καὶ ξεῖνος, ἐπεὶ πολὺ κάλλιον οὕτως·
εἵνεκα γὰρ ξείνοιο τάδ᾽ αἰδοίοιο τέτυκται,


545 πομπὴ καὶ φίλα δῶρα, τὰ οἱ δίδομεν φιλέοντες.
ἀντὶ κασιγνήτου ξεῖνός θ᾽ ἱκέτης τε τέτυκται
ἀνέρι, ὅς τ᾽ ὀλίγον περ ἐπιψαύῃ πραπίδεσσι.
τῶ νῦν μηδὲ σὺ κεῦθε νοήμασι κερδαλέοισιν
ὅττι κέ σ᾽ εἴρωμαι· φάσθαι δέ σε κάλλιόν ἐστιν.

550 εἴπ᾽ ὄνομ᾽, ὅττι σε κεῖθι κάλεον μήτηρ τε πατήρ τε,
ἄλλοι θ᾽ οἳ κατὰ ἄστυ καὶ οἳ περιναιετάουσιν.
οὐ μὲν γάρ τις πάμπαν ἀνώνυμός ἐστ᾽ ἀνθρώπων,
οὐ κακὸς οὐδὲ μὲν ἐσθλός, ἐπὴν τὰ πρῶτα γένηται,
ἀλλ᾽ ἐπὶ πᾶσι τίθενται, ἐπεί κε τέκωσι, τοκῆες.


555 εἰπὲ δέ μοι γαῖάν τε τεὴν δῆμόν τε πόλιν τε,
ὄφρα σε τῇ πέμψωσι τιτυσκόμεναι φρεσὶ νῆες.
οὐ γὰρ Φαιήκεσσι κυβερνητῆρες ἔασιν,
οὐδέ τι πηδάλι᾽ ἐστί, τά τ᾽ ἄλλαι νῆες ἔχουσιν·
ἀλλ᾽ αὐταὶ ἴσασι νοήματα καὶ φρένας ἀνδρῶν,


560 καὶ πάντων ἴσασι πόλιας καὶ πίονας ἀγροὺς
ἀνθρώπων, καὶ λαῖτμα τάχισθ᾽ ἁλὸς ἐκπερόωσιν
ἠέρι καὶ νεφέλῃ κεκαλυμμέναι· οὐδέ ποτέ σφιν
οὔτε τι πημανθῆναι ἔπι δέος οὔτ᾽ ἀπολέσθαι.
ἀλλὰ τόδ᾽ ὥς ποτε πατρὸς ἐγὼν εἰπόντος ἄκουσα


565 Ναυσιθόου, ὃς ἔφασκε Ποσειδάων᾽ ἀγάσεσθαι
ἡμῖν, οὕνεκα πομποὶ ἀπήμονές εἰμεν ἁπάντων.
φῆ ποτὲ Φαιήκων ἀνδρῶν εὐεργέα νῆα
ἐκ πομπῆς ἀνιοῦσαν ἐν ἠεροειδέϊ πόντῳ
ῥαίσεσθαι, μέγα δ᾽ ἧμιν ὄρος πόλει ἀμφικαλύψειν.


570 ὣς ἀγόρευ᾽ ὁ γέρων· τὰ δέ κεν θεὸς ἢ τελέσειεν,
ἤ κ᾽ ἀτέλεστ᾽ εἴη, ὥς οἱ φίλον ἔπλετο θυμῷ.
ἀλλ᾽ ἄγε μοι τόδε εἰπὲ καὶ ἀτρεκέως κατάλεξον,
ὅππῃ ἀπεπλάγχθης τε καὶ ἅς τινας ἵκεο χώρας
ἀνθρώπων, αὐτούς τε πόλιάς τ᾽ εὖ ναιεταούσας,


575 ἠμὲν ὅσοι χαλεποί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δίκαιοι,
οἵ τε φιλόξεινοι καί σφιν νόος ἐστὶ θεουδής.
εἰπὲ δ᾽ ὅ τι κλαίεις καὶ ὀδύρεαι ἔνδοθι θυμῷ
Ἀργείων Δαναῶν ἠδὲ Ἰλίου οἶτον ἀκούων.
τὸν δὲ θεοὶ μὲν τεῦξαν, ἐπεκλώσαντο δ᾽ ὄλεθρον


580 ἀνθρώποις, ἵνα ᾖσι καὶ ἐσσομένοισιν ἀοιδή.
ἦ τίς τοι καὶ πηὸς ἀπέφθιτο Ἰλιόθι πρὸ
ἐσθλὸς ἐών, γαμβρὸς ἢ πενθερός, οἵ τε μάλιστα
κήδιστοι τελέθουσι μεθ᾽ αἷμά τε καὶ γένος αὐτῶν;
ἦ τίς που καὶ ἑταῖρος ἀνὴρ κεχαρισμένα εἰδώς,


585 ἐσθλός; ἐπεὶ οὐ μέν τι κασιγνήτοιο χερείων
γίγνεται ὅς κεν ἑταῖρος ἐὼν πεπνυμένα εἰδῇ.»


Οδύσσεια – η

Ὀδυσσέως σύστασις πρὸς Φαίακας

Χάραζε ροδοδάχτυλη τη νέα μέρα η Χαραυγή,
όταν από την κλίνη του σηκώθηκε ο Αλκίνοος μεγαλόπνοος·
ορθός πετάχτηκε κι ο θείος Οδυσσέας, αυτός που πάτησε
της Τροίας το κάστρο. Μαζί ξεκίνησαν, πήγαινε πρώτος ο
γενναίος Αλκίνοος,

5 στην αγορά βαδίζοντας, χτισμένη από τους Φαίακες προς το
λιμάνι, πλάι στα καράβια. Φτάνοντας κάθησαν στα πέτρινα,
καλοξυσμένα σκαλοπάτια παραπλήσιοι, ενώ η Αθηνά Παλλάδα
κατεβαίνει στην τειχισμένη πόλη, την όψη παίρνοντας του
κήρυκα, που υπηρετούσε τον γενναίο Αλκίνοο. Δεν είχε άλλο
στον νου της πάρεξ τον νόστο του μεγαλόψυχου Οδυσσέα,

10 γι᾽ αυτό κι έναν προς έναν τους πλησίαζε και τους μιλούσε:
«Ελάτε, σύμβουλοι των Φαιάκων κι αρχηγοί, στην αγορά,
να δείτε και να μάθετε για κάποιον ξένο
που μόλις έφτασε στο αρχοντικό του βασιλιά Αλκινόου,
παραδαρμένος στα πελάγη, κι όμως στην όψη σαν θεός.»

15 Μιλώντας κι ερεθίζοντας την όρεξη του καθενός, τους
συγκινούσε κι ευθύς της αγοράς τα σκαλοπάτια γέμισαν από το
πλήθος που συνέρρεε· έκθαμβοι οι πολλοί παρατηρούσαν τον
πολύπειρο γιο του Λαέρτη, που η Αθηνά τον περιέβαλε, ώμους
και κεφαλή, με τη θεσπέσια χάρη της, τον έκανε να φαίνεται

20 σαν πιο ψηλός και πιο μεστός. Ήθελε όλοι τους να τον
δεχτούν σαν φίλο, δέος και σέβας να αισθανθούν μπροστά του,
κι αυτός να φέρει άθλους πολλούς σε πέρας, μ᾽ όσους οι
Φαίακες, μαζί του παραβγαίνοντας, θα τον δοκίμαζαν τον
Οδυσσέα. Κι όταν πια συναθροίστηκαν και βρέθηκαν
συγκεντρωμένοι,

25 πήρε αγορεύοντας τον λόγο ο Αλκίνοος, να πει:
«Ακούστε, των Φαιάκων αρχηγοί και σύμβουλοι,
όσα μου παραγγέλλει η ψυχή στα στήθη· αυτός ο ξένος
(ποιος είναι δεν τον ξέρω) έφτασε στο παλάτι μου
περιπλανώμενος, μπορεί απ᾽ της ανατολής τα μέρη, ίσως κι
από της δύσης.

30 Επιθυμεί να τον ξεπροβοδίσουμε, παρακαλεί για την
ασφάλειά του· εμείς (δεν είναι η πρώτη μας φορά) προτείνω να
επισπεύσουμε την προπομπή του. Γιατί ποιος άλλος, δυστυχής
και μόνος, έφτασε σπίτι μου κι έμεινε περιμένοντας καιρό
με τον καημό της προπομπής του; Ας ρίξουμε λοιπόν στην άγια
θάλασσα μαύρο καράβι

35 πρωτοτάξιδο· να ξεχωρίσουν και πενήντα δύο αγόρια
διαλεχτά στην πόλη, άριστοι και δοκιμασμένοι ναυτικοί.
Δέσετε πρώτα τα κουπιά σας στους σκαρμούς με τάξη,
ύστερα βγείτε στη στεριά κι ελάτε κατευθείαν σπίτι μου,
σας περιμένει γεύμα· αναλαμβάνω εγώ το χρέος να προσφέρω
πλούσιο δείπνο σ᾽ όλους —

40 αυτή είναι η εντολή μου για τα νέα παιδιά. Οι άλλοι, που το
χέρι σας κρατεί ραβδί βασιλικό, είστε προσκαλεσμένοι τώρα
αμέσως στο παλάτι, να υποδεχτούμε στη μεγάλη αίθουσα τον
ξένο επίσημα — παρακαλώ μην αρνηθεί κανείς.
Καλέσετε και τον Δημόδοκο, τον θείο αοιδό, που ένας θεός
του χάρισε του τραγουδιού τη χάρη, να μας τέρπει

45 όπου και όπως τον παρακινεί ο πόθος του να τραγουδήσει.»
Μιλώντας, πρώτος κίνησε κι ακολουθούσαν όσοι κρατούν
ραβδί βασιλικό· στο μεταξύ τρέχοντας έφυγε κι ο κήρυκας
να βρει τον θείο τραγουδιστή. Τότε ξεχώρισαν πενήντα δύο
έφηβοι και, καταπώς τους είχε παραγγείλει ο Αλκίνοος,
προχώρησαν στο ακροθαλάσσι του ατρύγητου πελάγου.

50 Κι όταν κατέβηκαν στη θάλασσα, όπου και βρήκαν το
καράβι, το μαύρο πλοίο σέρνουν στα άπατα νερά,
στο μαύρο πλοίο στήνουν κατάρτι κι άρμενα, πέρασαν
στις δερμάτινες θηλιές κουπιά, όλα τους στη σειρά,
σήκωσαν τα λευκά πανιά, κι

55 εκεί που το νερό βαθαίνει αραξοβόλησαν. Ύστερα κίνησαν
για το λαμπρό παλάτι του σοφού Αλκινόου· είχε γεμίσει ο
μαζεμένος κόσμος κλειστές αυλές, αίθουσες σκεπαστές,
μεγάλες κάμαρες· κι ήσαν πολλοί οι γεροντότεροι κι οι νέοι
που έσμιξαν. Για χάρη τους ο Αλκίνοος παράγγειλε να σφάξουν
δώδεκα αρνιά,

60 δυο βόδια με τα πόδια τους στριφτά, κι οχτώ θρεμμένους
χοίρους με δόντια κάτασπρα. Κι όπως τα γδάραν και τα
φρόντισαν, στρώθηκε πλούσιο τραπέζι για το γεύμα. Πάνω
στην ώρα φάνηκε κι ο κήρυκας, τον τιμημένο οδηγώντας
αοιδό, που τον εσφράγισε η Μούσα με την εύνοιά της,
αντιχαρίζοντας ωστόσο με το καλό μαζί και το κακό· του

65 στέρησε το φως των ομματιών, για να του δώσει το γλυκό
τραγούδι. Τότε τον έβαλε ο Ποντόνοος σ᾽ άνετο κάθισμα,
συναρμοσμένο μ᾽ αργυρά καρφιά, στο μέσο των
συνδαιτυμόνων, αφού το στήριξε σε μια ψηλή κολόνα. Ύστερα
τη μελωδική κιθάρα κρέμασε ο κήρυκας σε ξύλινο καρφί, πάνω
από το κεφάλι του αοιδού, και του εξήγησε πώς να τη φτάσει,

70 έπειτα έσυρε μπροστά του τραπέζι όμορφο μ᾽ ένα πανέρι,
του πρόσφερε μια κούπα με κρασί, να πιει όσο τραβούσε η
όρεξή του. Άπλωσαν τότε όλοι τους τα χέρια στο έτοιμο
φαγητό· κι όταν ο πόθος τους κορέστηκε για το φαΐ, για το
πιοτό, η Μούσα παρακίνησε τον αοιδό να ψάλει κατορθώματα
γενναίων ανδρών, απ᾽ το τραγούδι εκείνο που ανέβηκεν

75 η δόξα του στα ύψη του ουρανού: Πώς φιλονίκησαν ο
Οδυσσέας κι ο Πηλείδης Αχιλλέας, το πώς αντάλλαξαν σε
γιορτινό τραπέζι με θυσίες θεών λόγια βαριά· και πώς
εντούτοις ο Αγαμέμνων, πρώτος στρατηγός, χάρηκε μέσα του,
που οι άριστοι των Αχαιών τώρα φιλονικούσαν· τέτοιο χρησμό
τού είχε δώσει ο Φοίβος,

80 έτσι του μίλησε στην ιερή Πυθώ ο Απόλλων, τότε που
πάτησε το πέτρινο κατώφλι χρησμό γυρεύοντας· ήταν ακόμη
στην αρχή του το κακό που κύλησε σε Δαναούς και Τρώες,
όπως ο μέγας Δίας το όρισε με τη βουλή του. Καθώς
τραγούδαγε ο φημισμένος αοιδός, ο Οδυσσέας με τα δυο του
χέρια πιάνει το πορφυρό του πανωφόρι,

85 το ᾽φερε πάνω απ᾽ το κεφάλι του καλύπτοντας το ωραίο του
πρόσωπο· από ντροπή μπροστά στους Φαίακες, που
βούρκωσαν τα μάτια του κι έτρεχε ασταμάτητο το δάκρυ.
Μόλις ο θείος αοιδός τέλειωνε το τραγούδι του, εκείνος
σφούγγιζε το κλάμα του, κατέβαζε το ρούχο απ᾽ το κεφάλι του
και με μια κούπα δίδυμη στάλαζε στους θεούς σπονδή.

90 Όταν ωστόσο ο αοιδός ξανάπιανε να τραγουδήσει,
γιατί του το ζητούσαν οι καλύτεροι των καλεσμένων
που απολάμβαναν τα έπη του, ο Οδυσσέας σκέπαζε πάλι
το κεφάλι του θρηνώντας. Οι άλλοι καν δεν πρόσεξαν που
πνίγονταν στο δάκρυ ο ξένος, μόνο ο Αλκίνοος το αισθάνθηκε·

95 όπως καθόταν πλάι του, άκουσε και κατάλαβε βαρύ τον
στεναγμό του. Μπήκε στη μέση τότε και στους Φαίακες μίλησε,
που έχουν χαρά τους το κουπί: «Ακούστε, των Φαιάκων
αρχηγοί και σύμβουλοι· φτάνει νομίζω τόσο φαγητό, όσο του
πρέπει καθενός, και της κιθάρας ο σκοπός, συμπλήρωμα
απαραίτητο σε κάθε πλούσιο γεύμα.

100 Τώρα καιρός να βγούμε, να δοκιμαστούμε στα πολλά
αγωνίσματα· να ᾽χει κι ο ξένος, στην πατρίδα του όταν φτάσει,
να διηγάται στους δικούς του πόσο υπερβάλλουμε τους άλλους
στην πυγμαχία, την πάλη, στο άλμα και τον δρόμο.»
Μίλησε και προχώρησε, οι άλλοι πήγαιναν στα βήματά του.

105 Τότε κι ο κήρυκας κρέμασε πάλι τη μελωδική κιθάρα
στο ίδιο ξύλινο καρφί, πήρε απ᾽ το χέρι τον Δημόδοκο
και τον οδήγησε έξω από το παλάτι στον δρόμο που
πορεύονταν οι πρώτοι των Φαιάκων, να δουν και να
θαυμάσουν τα αγωνίσματα. Και φτάνοντας στην αγορά,
κόσμος πολύς μαζεύτηκε,

110 μυριάδες. Εκεί σηκώθηκαν να πιάσουν τα αγωνίσματα
άξιοι νέοι και πολλοί. Πετάχτηκε ο Ακρόνεος, ο Ωκύαλος κι ο
Ελατρεύς, Ναυτέας και Πρυμνέας, Αγχίαλος και Ερετμεύς,
Ποντέας και Πρωρεύς, Θόων και Αναβησίνεος,
μαζί τους κι ο Αμφίαλος, του Τεκτονίδη Πολυνήου ο γιος·

115 πετάχτηκε ο Ευρύαλος σαν βροτοκτόνος Άρης, γιος
του Ναυβόλου, ο ωραιότερος στην όψη και στο σώμα ανάμεσα
σ᾽ όλους τους Φαίακες, δεύτερος όμως στη σειρά μετά τον
Λαοδάμαντα, που πάνω του δεν έβρισκες ψεγάδι. Πάνω
πετάχτηκαν τρεις γιοι του άψογου Αλκινόου· ο Λαοδάμας,
ο Άλιος, ισόθεος ο Κλυτόνηος.

120 Τότε ξεκίνησαν να παραβγούν στο τρέξιμο·
ξάνοιγε μπρος στο σήμα της αρχής ο δρόμος, κι όρμησαν όλοι
τους, πετώντας και σηκώνοντας σύννεφα σκόνης.
Στο τρέξιμο ξεχώρισε κατά πολύ ο Κλυτόνηος·
πόσο δυο μούλες, το χωράφι οργώνοντας, φτάνουν στο τέρμα
μονομιάς,

125 τόσο κι εκείνος προπορεύτηκε, και πάλι πίσω γύρισε στον
κόσμο, που τους άλλους έβλεπε να μένουν πίσω.
Μετά δοκίμασαν την ανελέητη πάλη· σ᾽ αυτήν ο Ευρύαλος
νίκησε τους καλύτερους. Ανώτερος στο άλμα από τους άλλους
ο Αμφίαλος φάνηκε, στον δίσκο τούς ξεπέρασε όλους
βγαίνοντας πρώτος ο Ελατρεύς,

130 στην πυγμαχία ο Λαοδάμας, του Αλκινόου ο γενναίος γιος.
Κι όταν οι πάντες ένιωσαν βαθιά την τέρψη των αγώνων,
πήρε τον λόγο να μιλήσει ο Λαοδάμας, του Αλκινόου ο γιος:
«Φίλοι, θαρρώ πως πρέπει να ρωτήσουμε κι αυτόν τον ξένο
αν ξέρει κάποιο αγώνισμα και το κατέχει· κακός δεν φαίνεται,
αν κρίνουμε απ᾽ το παράστημά του.

135 Μηροί και κνήμες, τα δυο χέρια του ψηλά, ο αυχένας, όλα
του δείχνουν δύναμη και σθένος, και δεν νομίζω να τον
εγκατέλειψε κι η νιότη· μόνο οι πολλές του συμφορές τον
τσάκισαν. Εγώ δεν ξέρω άλλο κακό χειρότερο απ᾽ τη θάλασσα,
μπορεί να καταλύσει τον καθένα, ακόμη κι όταν περισσεύει
η αντοχή του.»

140 Του ανταπάντησε όμως μιλώντας ο Ευρύαλος:
«Σωστός ο λόγος σου και μετρημένος, Λαοδάμα πήγαινε
ο ίδιος τώρα να τον προκαλέσεις, εξήγησε την πρότασή σου.»
Τον άκουσε ευγενικός ο γιος του Αλκινόου, πήγε
και στάθηκε στη μέση, κι εκεί τον Οδυσσέα προσφώνησε:

145 «Έλα κι εσύ, πατέρα ξένε, να παραβγείς σε κάποιο
αγώνισμα, όποιο νομίζεις πως κατέχεις, γιατί δεν φαίνεσαι
άπειρος στα αθλήματα. Λέω, στον κόσμο δεν υπάρχει δόξα
μεγαλύτερη, αν κάποιος κάτι κατορθώσει είτε στα πόδια είτε
με τα χέρια του. Έλα λοιπόν κι εσύ, δοκίμασε, διώξε τη θλίψη
απ᾽ την ψυχή σου·

150 πολύ πια δεν απέχει η ώρα της επιστροφής σου· έτοιμο
το καράβι στα βαθιά νερά, έτοιμοι κι όσοι θα σε
συντροφέψουν.» Ευθύς του αντιμίλησε με την πολλή του
γνώση ο Οδυσσεύς: «Ω Λαοδάμα, μη με σπρώχνετε σε
πράγματα που με πληγώνουν, γιατί σ᾽ εμένα πιο πολύ
βαραίνουν τα πάθη απ᾽ ό,τι οι άθλοι,

155 τόσα που τράβηξα στο παρελθόν, τόσα που υπέφερα·
και τώρα κάθομαι στην αγορά μπροστά σας, με τον καημό
του νόστου μου, τον βασιλιά ικετεύοντας και τον λαό σας.»
Τότε πετάχτηκε ο Ευρύαλος, προκλητικός κι εριστικός:
«Όχι, δεν είσαι, ξένε, ένας που ξέρει από αγώνες,

160 όποιους και όσους συνηθίζει ο άλλος κόσμος.
Μάλλον μου φαίνεσαι κάποιος που τριγυρίζει
με το πολύκωπο καράβι του, σε ναυτεμπόρους αρχηγός,
κι άλλο δεν σκέφτεται απ᾽ το φορτιό και την πραμάτεια,
ό,τι κερδίσει αρπάζοντας — πάντως αθλητικός δεν μοιάζεις.»

165 Λοξά τον κάρφωσε και μίλησε με τη δική του γνώση ο
Οδυσσεύς: «Ξένε, δεν μας τα λες καλά· φαίνεσαι με το
παραπάνω ξιπασμένος. Το δείχνεις πως δεν δίνουν οι θεοί
χάρες αμοίραστες στον κάθε άνθρωπο: παράστημα συνάμα και
μυαλό και λέγειν. Αν κάποιος υπολείπεται στην ομορφιά, του
αντιχάρισε ο θεός

170 όμορφο τότε λόγο, κι οι άλλοι χαίρονται να τον κοιτούν·
όταν εκείνος αγορεύει απρόσκοπτα με μια γλυκιά σεμνότητα
στη συντροφιά του, αμέσως ξεχωρίζει, κι όταν στην πόλη
κατεβαίνει να μιλήσει, τον αντικρίζουν όλοι σαν θεό.
Κάποιος αντίθετα έχει την ομορφιά των αθανάτων,

175 όμως δεν τον στολίζει και το χάρισμα του ωραίου λόγου.
Έτσι κι εσύ την ομορφιά σου ούτε θεός δεν θα μπορούσε
να την κάνει ανώτερη, ο νους σου ωστόσο είναι λίγος και
λειψός. Κι αν έτσι σου μιλώ, εσύ με ερέθισες με τ᾽ άκοσμά σου
λόγια, βαθιά κεντώντας την ψυχή μου. Σε βεβαιώνω πως εγώ
δεν είμαι άμοιρος,

180 όπως το είπες και το πίστεψες, σ᾽ αγώνες και αγωνίσματα·
άλλοτε ήμουνα, νομίζω, από τους πρώτους, όσο με στήριζαν
νιάτα κι αυτά τα χέρια. Τώρα βαρύνομαι με συμφορές και
πάθη, τόσα που σήκωσα στον πόλεμο με τους ανθρώπους,
στο πέλαγος με κύματα θεοτικά. Και μολοντούτο, με τα τόσα
πάθη, θα δοκιμάσω τα αγωνίσματά σας,

185 γιατί ο λόγος σου δάγκωσε την ψυχή μου, ξάναψες το
φιλότιμό μου.» Είπε κι ευθύς, έτσι ντυμένος με τη χλαίνη του,
πήδηξε πάνω κι έπιασε πέτρινο δίσκο — τον πιο μεγάλο και
παχύ, κατά πολύ βαρύτερο από κείνον που οι Φαίακες
συνήθιζαν να ρίχνουν μεταξύ τους. Πρώτα τον στριφογύρισε,
κι όταν τον εξαπέλυσε το στιβαρό του χέρι,

190 βούιξε η πέτρα· σκύβουν στο χώμα οι Φαίακες, αυτοί που
το μακρύ κουπί αγαπούν και καμαρώνουν για τα πλοία τους,
μήπως τους πάρει η ριπή του δίσκου, που φεύγοντας από το
χέρι του, πετούσε τώρα μ᾽ απίστευτη ταχύτητα, πέρα απ᾽ τα
σήματα των άλλων. Τότε κι η Αθηνά, μ᾽ όψη θνητού, το τέρμα
σημαδεύοντας, από μακριά τού φώναξε, να την ακούσουν:

195 «Κι ένας τυφλός ακόμη, ξένε, θα ξεχώριζε το σήμα σου
ψάχνοντας με τα χέρια του· γιατί δεν είναι το δικό σου τέρμα
μες στα πολλά των άλλων, εβγήκε πρώτο με μεγάλη διαφορά.
Θάρρος λοιπόν, που πέτυχες καλά σ᾽ αυτό το αγώνισμα· άλλος
από τους Φαίακες δεν θα σε φτάσει, μήτε και θα σε
ξεπεράσει.» Έτσι του μίλησε, κι

200 ευφράνθηκε βασανισμένος ο Οδυσσέας και θείος, όλος
χαρά που βρήκε σύντροφο στον αγώνα του καλό. Τότε με
θάρρος κι ανακούφιση στράφηκε προς τους Φαίακες:
«Κοπιάστε παλληκάρια μου, να φτάσετε τον δίσκο μου·
σε λίγο ρίχνω κι άλλον, τόσο μακριά ή και μακρύτερα.
Αν κάποιος θαρραλέος θέλει, που να το λέει κι η καρδιά του,

205 ας παραβγεί μαζί μου σε οτιδήποτε—αλήθεια μ᾽ έχετε
χολώσει αφάνταστα· στην πυγμαχία, στην πάλη, ακόμη και στο
τρέξιμο. Δεν θ᾽ αρνηθώ, και προκαλώ τους Φαίακες όλους,
μόνο τον Λαοδάμαντα εξαιρώ, τον ξένο που με φιλοξένησε·
γιατί ποιος μ᾽ ένα φίλο που του δείχνει αγάπη θ᾽ άνοιγε μάχη·
σίγουρα θα ᾽ταν τιποτένιος κι άμυαλος

210 ένας που ανταγωνίζεται εκείνον που τον ξένισε σε ξένο
τόπο· όποιος το κάνει, όλο το δίκιο του το χάνει. Από τους
άλλους όμως κανένα δεν αρνούμαι, κανένα δεν περιφρονώ·
θέλω να δω ο καθένας πόσο αξίζει, αν παραβγεί μαζί μου.
Πάντως δεν είμαι ανάξιος σ᾽ όσους αγώνες οι άντρες
αγωνίζονται.

215 Ξέρω καλά πώς το καλοξυσμένο τόξο να χειρίζομαι,
και πρώτος θα μπορούσα να πετύχω με το βέλος τον αντίπαλό
μου ανάμεσα σ᾽ άλλους εχθρούς, ακόμη κι αν στο πλάι μου
στέκουν οι σύντροφοι πολλοί, τοξεύοντας κι αυτοί.
Ο Φιλοκτήτης μόνος με ξεπερνούσε τότε στο δοξάρι,

220 εκεί στων Τρώων τη χώρα, κάθε φορά που οι Αχαιοί
τοξεύαμε. Από τους άλλους όμως περηφανεύομαι πως
υπερέχω, και μάλιστα πολύ, όσοι θνητοί ζούνε στη γη και
τρων ψωμί. Δεν συνερίζομαι, και δεν το θέλω, τους παλιούς
μου ήρωες, μήτε τον Ηρακλή μήτε τον Εύρυτο από την Οιχαλία·

225 εκείνοι ακόμη και με τους θεούς συναγωνίστηκαν στο τόξο.
Γι᾽ αυτό κι ο μέγας Εύρυτος χάθηκε πριν της ώρας του, δεν
γέρασε στο αρχοντικό του· ο Απόλλων χολωμένος τον
θανάτωσε, όταν εκείνος τον προκάλεσε να παραβγούν στο
τόξο. Ρίχνω και δόρυ, πιο μακριά από όσο οι άλλοι τη σαΐτα
τους·

230 φοβάμαι μόνο για τα πόδια μου, και κάποιος από σας τους
Φαίακες ίσως μπορούσε να μ᾽ αφήσει πίσω. Γιατί με τσάκισε,
με δάμασε άσχημα το κύμα, μέρες δεν είχα να πιαστώ καν σ᾽
ένα ξύλο καραβιού· έτσι μου λύθηκαν τα γόνατα.»
Τελειώνοντας, έμειναν όλοι τους αμίλητοι και βυθισμένοι στη
σιωπή,

235 ώσπου ο Αλκίνοος πήρε τον λόγο να μιλήσει:
«Ξένε, όσα αγορεύεις και μας είπες δεν είναι αχάριστα
ασφαλώς. Θέλησες ν᾽ αποδείξεις και τη δική σου αρετή που
συντροφεύει τη ζωή σου· από θυμό, που αυτός ο νιος
μπροστά στους άλλους βγήκε να σε προσβάλει αστόχαστα,
δείχνοντας περιφρόνηση στην αρετή σου,

240 όση κανείς δεν θα τολμούσε να προφέρει, αν είχε φρόνηση
και λόγια μετρημένα. Πρόσεξε όμως τώρα και τον δικό μου
λόγο, να ᾽χεις να λες στον άλλον κόσμο, όταν μες στο δικό σου
το παλάτι κάποτε, σ᾽ ένα τραπέζι καθισμένος με τη γυναίκα
και τα τέκνα σου, θα μνημονεύεις τη δική μας αρετή·

245 ποια έργα ο Δίας μας αξίωσε κι εμάς να ασκούμε, από τα
χρόνια των πατέρων μας, αδιάκοπα. Δεν είμαστε λοιπόν
ακατανίκητοι πυγμάχοι μήτε και παλαιστές, αλλά στο τρέξιμο
πετούν τα πόδια μας, και δεν θα βρεις καλύτερόν μας στα
καράβια. Απόλαυση δική μας και παντοτινή· το πλούσιο γεύμα,
η κιθάρα κι οι χοροί, ρούχα πολύτιμα, που να τ᾽ αλλάζουμε

250 όταν πρέπει, λουτρά θερμά, και το κρεβάτι. Τώρα λοιπόν
εμπρός, οι άριστοί μας χορευτές στήσετε, Φαίακες, χορό, για
να μπορεί κι ο ξένος να διηγάται, όταν γυρίσει πίσω στην
πατρίδα του, πόσο τους άλλους υπερβάλλουμε στο αρμένισμα,
τον δρόμο, στον χορό και το τραγούδι. Κάποιος ας πάει να
φέρει και τη γλυκόφωνη κιθάρα

255 στον Δημόδοκο· κάπου θα βρίσκεται μες στο παλάτι.»
Έτσι τους μίλησε ο Αλκίνοος θεόμορφος, κι ο κήρυκας
πετάχτηκε να φέρει τη βαθουλή κιθάρα απ᾽ το βασιλικό
παλάτι. Στο μεταξύ σηκώθηκαν επίσημοι οι εννέα κριτές,
όλοι τους διαλεχτοί του δήμου, αυτοί που ορίζουν
στους αγώνες τους κανόνες όπως πρέπει, και

260 τα ρυθμίζουν όλα· ίσωσαν τότε τον τόπο του χορού κι
άνοιξαν όμορφα τον κύκλο. Στην ώρα του κατέφθασε κι ο
κήρυκας με τη μελωδική κιθάρα, τη δίνει στον Δημόδοκο, κι
αυτός πήγε και στάθηκε στη μέση. Γύρω του στήθηκαν ωραία
αγόρια, που μόλις άνθιζε το χνούδι τους, δεινοί ωστόσο
χορευτές, κι αμέσως άρχισαν, τα πόδια τους χτυπώντας,

265 τον θείο χορό. Ο Οδυσσέας έκθαμβος κοιτούσε να λάμπει
η μαρμαρυγή στα πόδια τους, τον συνεπήρε αυτό το θαύμα.
Και να ο Δημόδοκος έκρουσε την κιθάρα, ένα ωραίο τραγούδι
ξεκινώντας για την αγάπη του Άρη με την καλλιστέφανη
Αφροδίτη. Το πώς κρυφά, πρώτη φορά, μέσα στο ίδιο το
παλάτι του Ήφαιστου, έσμιξαν μεταξύ τους· το πώς εκείνος,

270 με τα πολλά του δώρα, άσχημα ντρόπιαζε την κλίνη και το
στρώμα του θεού Ηφαίστου. Δεν άργησε όμως, κι
αγγελιαφόρος φτάνει ο Ήλιος, που του φανέρωσε το πώς τους
είδε αγκαλιασμένους στον παράνομο έρωτα. Τότε λοιπόν το
νέο ακούγοντας που την ψυχή του δάγκωσε, ο Ήφαιστος
τραβήχτηκε στο εργαστήρι, όπου τα μέταλλα δουλεύει,

275 κι ο νους του μελετούσε την εκδίκησή του. Στήνει στο ξύλο
του άκμονα μεγάλο αμόνι και πήρε να χτυπά άρρηκτα κι άλυτα
δεσμά, που να τους παγιδέψουν. Κι όταν ετοίμασε το δόλιο
έργο του, γλίστρησε, χολωμένος με τον Άρη, στον θάλαμό του,
όπου βρισκόταν κι η συζυγική του κλίνη. Και περιπλέκει με τα
δίχτυα το κρεβάτι, από τα πόδια ολόγυρα· κρέμασε κι άλλα

280 από ψηλά στο μεσιανό δοκάρι, πολλά, λεπτότατα, να
πέφτουν σαν αράχνες, κανείς να μην μπορεί, μήτε θεός, να τα
ξεκρίνει — τόσο καλά τον δόλο του είχε στήσει. Κι αφού τα
δίχτυα του παγίδευσαν από παντού την κλίνη, άφησε να φανεί
πως πάει στη Λήμνο, οχυρωμένη και καλοχτισμένη πόλη — της
έτρεφε την πιο μεγάλη αγάπη, την προτιμούσε από

285 τις άλλες χώρες. Στο μεταξύ ο Άρης χρυσοχάλινος, που δεν
τον παραμόνεψε άδικα, βλέποντας ότι ξεμακραίνει ο
καλλιτέχνης Ήφαιστος, στον έρωτα δοσμένος της
καλλιστέφανης Κυθέρειας, έσπευσε αμέσως στο παλάτι του
ξακουστού Ηφαίστου. Κι εκείνη, γυρίζοντας απ᾽ του πατέρα
της, του παντοδύναμου Κρονίδη,

290 εκεί καθόταν περιμένοντας· ο Άρης τότε ορμητικός
της έπιασε σφιχτά το χέρι και την προσφώνησε μιλώντας:
«Έλα, αγαπημένη, να πλαγιάσουμε, τον έρωτά μας να
χαρούμε· δεν είναι εδώ ο Ήφαιστος, το ξέρω πως ξεκίνησε,
πηγαίνοντας μάλλον στη Λήμνο, στους Σίντιες με τη βαριά κι
άγρια φωνή.»

295 Ακούγοντας η Αφροδίτη δέχτηκε με χαρά της να
πλαγιάσουν, οι δυο τους προχωρούν και πέφτουν στο κρεβάτι,
και ξαφνικά τους τύλιξαν περίτεχνα τα δίχτυα του δολοπλόκου
Ηφαίστου· μήτε τα μέλη τους μπορούσαν να κινήσουν, μήτε
να σηκωθούν ξανά· τότε κατάλαβαν ότι τους βρήκε
το αναπόφευκτο.

300 Στην ώρα φθάνει ο περιώνυμος χωλός θεός, πίσω
γυρίζοντας, προτού πατήσει το νησί της Λήμνου· γιατί ο Ήλιος,
κατασκοπεύοντας για χάρη του, τους είδε και του φανερώνει
το μαντάτο. Βαρύθυμος ο Ήφαιστος και πληγωμένος,
προχώρησε στον θάλαμό του, έμεινε ακίνητος στο πρόθυρο,
κι όπως τον έπνιγε ο θυμός, σέρνει μια φοβερή,

305 άγρια κραυγή, να τον ακούσουν όλοι οι θεοί του Ολύμπου:
«Δία πατέρα, και μακάριοι εσείς θεοί αθάνατοι, ελάτε,
δείτε έργα καταγέλαστα κι αβάσταχτα· το πώς εμένα,
τον χωλό θεό, η Αφροδίτη, η κόρη του Διός, με ατιμάζει
συνεχώς· πώς στον ολέθριο Άρη χαρίζει την αγάπη της,

310 γιατί αυτός είναι ο ωραίος, ο αρτιμελής, ενώ εγώ
γεννήθηκα σακάτης· όχι από φταίξιμο άλλου κανενός,
μόνο των δυο γονιών μου, που καλύτερα να μ᾽ άφηναν
αγέννητο. Ελάτε να τους δείτε πώς ζευγαρώνουν τώρα
πλαγιασμένοι, ανεβασμένοι στη δική μου κλίνη, κι εγώ τους
βλέπω και με πνίγει ο πόνος. Φαντάζομαι όμως

315 πως το ζευγάρωμά τους δεν θα το συνεχίσουν για πολύ,
όσο κι αν τους κορώνει ο πόθος· δεν θα θελήσουν γρήγορα
να ξανασμίξουν μεταξύ τους. Γιατί ο δόλος και τα δίχτυα μου
θα τους κρατούν δεμένους, ωσότου τα γαμήλια δώρα γυρίσει
πίσω ο πατέρας της, όσα του πρόσφερα γι᾽ αυτή τη σκύλα
κόρη·

320 ωραία η θυγατέρα του, δεν λέω, μα τόσο ξέφρενη.»
Ακούγοντας τον λόγο του, συναθροιστήκαν οι θεοί στο χάλκινο
κατώφλι του θαλάμου· ήλθε ο Ποσειδών, κύριος της γης· ήλθε
ο πολύστροφος Ερμής· ήλθε λαμπρός ο Απόλλων, τοξότης με
τα μακρινά του βέλη — δεν ήλθαν μόνο οι θεές, στο σπίτι
μένοντας από αιδημοσύνη.

325 Οι άλλοι όμως αγαθοεργοί θεοί ήσαν στο πρόθυρο
στημένοι· και τότε ξέσπασε άσβεστο γέλιο στους μάκαρες
θεούς, βλέποντας τα τεχνάσματα του δολοπλόκου Ηφαίστου.
Ο ένας κοίταζε τον άλλον, λέγοντας μεταξύ τους: «Όχι, τ᾽
άνομα έργα δεν ευδοκιμούν· ο αργός προφθαίνει τον ταχύ.

330 Όπως και τώρα· αργός ο Ήφαιστος, τον Άρη πρόλαβε
ταχύτερον, όσο κανείς από τους άλλους ολυμπίους θεούς·
αν και χωλός, τον έπιασε στα δίχτυα του· τώρα οφείλονται
και της μοιχείας τα χρέη.» Έτσι μιλούσαν, συναλλάσσοντας τα
λόγια τους, και τότε ο Απόλλων, ο περίλαμπρος γιος του Διός,
γύρισε στον Ερμή:

335 «Ερμή διογέννητε, ψυχοπομπέ και δωροδότη, αλήθεια,
πες μου, θα δεχόσουν, παγιδευμένος σε φριχτά δεσμά,
να πλάγιαζες στην ίδια κλίνη με τη χρυσή Αφροδίτη;»
Ευθύς ανταποκρίθηκε ο Ερμής, ψυχοπομπός κι αργοφονιάς:
«Άμποτε κάτι τέτοιο να γινόταν, λαμπρέ εκηβόλε Απόλλωνα·

340 ας ήμουν γύρω μου δεμένος με τρεις φορές τόσα κι
αμέτρητα δεσμά, ας με θωρούσατε όλοι εσείς, θεοί, θεές·
φτάνει να πλάγιαζα με τη χρυσή Αφροδίτη.»
Η απάντηση σήκωσε γέλιο στους αθάνατους θεούς,
όμως ο Ποσειδώνας δεν γελούσε· επίμονα παρακαλούσε

345 τον έξοχο τεχνίτη Ήφαιστο να λύσει τα δεσμά του Άρη.
Στράφηκε τότε προς το μέρος του μιλώντας, και πέταξαν
τα λόγια του σαν τα πουλιά: «Λύσε τον· κι εγώ το υπόσχομαι
να σου πληρώσει αυτός, σύμφωνα με τις απαιτήσεις σου, όλα
τα δίκια σου, με τους αθάνατους θεούς μπροστά.» Ευθύς
ανταποκρίθηκεν ο περιώνυμος χωλός θεός:

350 «Μη Ποσειδώνα, που τη γη κρατείς, μην επιμένεις στο
αίτημά σου· των τιποτένιων οι εγγυήσεις βγαίνουν κι αυτές
στο τέλος τιποτένιες. Πώς θα μπορούσα αλήθεια εγώ να σε
δεσμεύσω, μπρος στους αθάνατους θεούς, αν παρά ταύτα ο
Άρης, λευτερωμένος από τα δεσμά, φύγει αφήνοντας
απλήρωτο το χρέος του;» Κι ο κοσμοσείστης Ποσειδώνας

355 ανταπάντησε: «Ήφαιστε, ανίσως ο Άρης, με το χρέος
απλήρωτο φεύγοντας εξαφανιστεί, εγώ θα το πληρώσω, μόνος
μου.» Τότε τον λόγο ξαναπήρε ο περιώνυμος χωλός θεός:
«Δεν γίνεται, μήτε και πρέπει, ν᾽ απορρίψω την υπόσχεση
σου.» Μ᾽ αυτά τα λόγια, λύνει ο Ήφαιστος τα δίχτυα.

360 Κι όταν οι δυο τους βρέθηκαν λυμένοι απ᾽ τα ακατάλυτα
δεσμά τους, πάνω πετάχτηκαν· εκείνος πήρε τον δρόμο για τη
Θράκη· στην Κύπρο φτάνει η Αφροδίτη, με το απαράμιλλο
μειδίαμα, στην Πάφο καταφεύγοντας, όπου το τέμενος
κι ο μυριστός βωμός της. Εκεί την έλουσαν οι Χάριτες,
την άλειψαν με λάδι αθάνατο,

365 αυτό που βάζουν οι θεοί κι αιώνια λάμπουν· την ντύνουν
και με ρούχα εξαίσια, πάγκαλο θέαμα και θαύμα.
Κι όπως τραγούδαγε ο φημισμένος αοιδός τούτο το ποίημα,
ο Οδυσσέας ακούγοντας γέμιζε αγαλλίαση· όπως κι οι άλλοι
Φαίακες, θαλασσινοί περίφημοι με τα μακριά κουπιά τους.

370 Τότε ο Αλκίνοος παράγγειλε, ο Άλιος κι ο Λαοδάμας
μόνοι τους να χορέψουν, αφού οι δυο τους στον χορό ήσαν
ασυναγώνιστοι. Πήραν λοιπόν στα χέρια τους μια σφαίρα
ωραία, πορφυρή, έργο της επιδέξιας τέχνης του Πολύβου·
όσο την έριχνε ψηλά στα σκούρα νέφη ο ένας, λυγίζοντας
συγχρόνως το κορμί του προς τα πίσω, ο άλλος, υψωμένος

375 στον αέρα, την έπιανε με μαεστρία και χάρη, προτού τα
πόδια του πατήσουνε το χώμα. Κι όταν δοκίμασαν την τέχνη
τους στη σφαίρα, πετώντας την ψηλά και κατακόρυφα,
άρχισαν τότε οι δυο τους τον χορό, τη γη πατώντας που μας
τρέφει τους ανθρώπους, αντικριστά και συναλλάσσοντας
απανωτά λυγίσματα· ενώ στο πλάι οι άλλοι, παλληκαράκια

380 ακόμη, μέσα στον ίδιο κυκλικό χορό στημένα, φώναζαν και
χτυπούσαν παλαμάκια. Κι αντιλαλούσε ο τόπος απ᾽ το μεγάλο
βουητό. Γύρισε τότε στον Αλκίνοο ο θείος Οδυσσέας μιλώντας:
«Αλκίνοε κραταιέ, περίβλεπτε σ᾽ όλη τη χώρα, καυχήθηκες
πως είναι οι χορευτές σας άριστοι, κι έχουμε τώρα την
απόδειξη· τους βλέπω μπρος μου και με πιάνει θάμβος.»

385 Τον άκουσε κι ευφράνθηκε του Αλκινόου η γενναία ψυχή,
κι αμέσως στράφηκε στους Φαίακες, που έχουν χαρά τους το
κουπί: «Ακούστε, των Φαιάκων αρχηγοί και σύμβουλοι·
νομίζω ο ξένος αποδείχτηκε έξυπνος και στοχαστικός,
γι᾽ αυτό προτείνω να προσφέρουμε δώρα φιλόξενα, καθώς
το θέλει κι η περίσταση.

390 Δώδεκα βασιλείς λαμπροί την εξουσία μοιράζονται
σ᾽ αυτή τη χώρα, δέκατος τρίτος βρίσκομαι εγώ στην κορυφή.
Λοιπόν, καθένας σας ας φέρει πανωφόρι καθαρό,
χιτώνα, κι από ένα τάλαντο πολύτιμου χρυσού.
Και λέω όλα να συγκεντρωθούν αμέσως, ώστε κι ο ξένος

395 με τα δώρα του στο χέρι, εύθυμος και χαρούμενος στο
δείπνο να προσέλθει. Όσο για τον Ευρύαλο, μόνος ας βρει
λόγο και δώρο που θα φέρουν συμφιλίωση· γιατί τα λόγια που
ξεστόμισε δεν είχαν ασφαλώς κανένα μέτρο.» Τον άκουσαν, κι
οι πάντες συμφωνώντας συγκατένευσαν· τότε ο καθένας δίνει
εντολή στον κήρυκά του να πάει να φέρει τα φιλόξενά του

400 δώρα. Στο μεταξύ τον λόγο ζήτησε ο Ευρύαλος κι
απολογήθηκε: «Αλκίνοε κραταιέ, περίβλεπτε σ᾽ όλη τη χώρα,
εγώ είμαι πρόθυμος, όπως το παραγγέλλεις, να δείξω
τη συγγνώμη μου στον ξένο· θα του προσφέρω το σπαθί μου
αυτό — χαλκός ατόφιος, με λαβή ασημένια, η θήκη που το
σφίγγει από καινούργιο

405 γυαλισμένο φίλντισι· μεγάλη η αξία του για κείνον που θα
το κρατήσει.» Τελειώνοντας, παρέδωσε στα χέρια του Οδυσσέα
ξίφος δεμένο με αργυρά καρφιά· ύστερα τον προσφώνησε, και
πέταξαν τα λόγια του σαν τα πουλιά: «Χαίρε, πατέρα ξένε· κι
αν απ᾽ το στόμα τούτο βγήκε λόγος βαρύς, ανεμοθύελλες ας
τον αρπάξουν τώρα,

410 να τον ρίξουν κάπου αλλού, μακριά. Κι εύχομαι οι θεοί
να δώσουν κι εσύ να δεις γυναίκα και πατρίδα φτάνοντας στο
νησί σου, που τόσα χρόνια βασανίζεσαι και πάσχεις.»
Ανταποκρίθηκε με την πολύστροφή του γνώση ο Οδυσσεύς:
«Διπλό το χαίρε, φίλε μου, για σένα· κι αντεύχομαι οι θεοί
πάντοτε να σου δίνουν πλούτη, για να μη φτάσει η ώρα

415 να ποθήσεις αυτό το ξίφος που μου χάρισες, σφραγίζοντας
τον λόγο της συμπάθειάς σου.» Μιλώντας, πέρασε στους ώμους
του το ξίφος, δεμένο μ᾽ αργυρά καρφιά. Κι έγερνε ο ήλιος
προς τη δύση, όταν κατέφθασαν και τ᾽ άλλα τιμημένα δώρα,
που τα μετέφεραν οι ξακουσμένοι κήρυκες στο σπίτι
του Αλκινόου, όπου τα υποδέχτηκαν οι γιοι του άψογου

420 Αλκινόου· τότε τα απίθωσαν, δώρα περίκαλλα, στα πόδια
της σεμνής τους μάνας. Κι όπως πήγαινε πρώτος, με τους
άλλους Φαίακες, γενναία ψυχή ο Αλκίνοος, έφτασαν στο
παλάτι κι έσπευσαν να καθήσουν σε υψωμένους θρόνους.
Κι ευθύς γύρισε στην Αρήτη ο μεγαλόψυχος Αλκίνοος, της είπε:
«Γυναίκα, φέρε εδώ πολύτιμη κασέλα, την ωραιότερη που

425 έχεις, και βάλε μέσα πανωφόρι καθαρό κι ένα χιτώνα.
Ύστερα στήστε στη φωτιά λεβέτι χάλκινο, να ζεσταθεί νερό,
για να λουστεί ο ξένος· έτσι λουσμένος, βλέποντας σε τάξη
όλα τα δώρα που του πρόσφεραν οι τίμιοι Φαίακες, το δείπνο
θα χαρεί καλύτερα, ακούγοντας και το υμνητικό τραγούδι.

430 Όσο για μένα, του χαρίζω αυτή την κούπα, δική μου,
ολόχρυση και πάγκαλη, να με θυμάται στην υπόλοιπη ζωή του,
όταν πια στο παλάτι του σπονδές στον Δία θα κάνει ή και στους
άλλους αθανάτους.» Ακούγοντας τον λόγο του, δίνει η Αρήτη
εντολή στις δούλες της να στήσουν, δίχως καθυστέρηση,
μεγάλο τρίποδα επάνω στη φωτιά.

435 Κι αυτές στήνουν στη λάμπουσα φωτιά τρίποδο λέβητα,
τον γέμισαν νερό για το λουτρό, βάζοντας από κάτω ξύλα να
καούν. Κι ευθύς η φλόγα τύλιξε την κοιλιά ολόγυρα στο
τρίποδο λεβέτι, και το νερό ζεστάθηκε. Στο μεταξύ η Αρήτη
μεταφέρει από την κάμαρή της μια πανέμορφη κασέλα για
τον ξένο, έβαλε μέσα τα λαμπρά του δώρα,

440 χρυσό και ρούχα, που του χάρισαν οι Φαίακες, πρόσθεσε
δικό της πανωφόρι κι όμορφο χιτώνα. Ύστερα στράφηκε
στον ξένο, κι όπως επήγε να μιλήσει, τα λόγια της πετούσαν
σαν πουλιά: «Μόνος σου τώρα φρόντισε το σκέπασμα και
κοίταξε καλά πώς θα το δέσεις μήπως και κάποιος στο ταξίδι
το πειράξει, αν βυθιστείς εσύ σ᾽ ύπνο γλυκό,

445 καθώς θα ταξιδεύεις με το μαύρο τους καράβι.»
Ακούγοντας τον λόγο της, βασανισμένος ο Οδυσσέας και θείος,
ευθύς συνάρμοσε το σκέπασμα, το σύνδεσε σφιχτά μ᾽ άλυτο
κόμπο, όπως τον δίδαξε η Κίρκη κάποτε, με την πανέξυπνή της
γνώμη. Κι αμέσως η κελάρισσα τον κάλεσε ν᾽ ανέβει στον
λουτρό,

450 για να λουστεί· εκείνος βλέποντας θερμά λουτρά, γέμισε
αγαλλίαση — δεν είχε βρει τέτοια φροντίδα, αφότου άφησε
για πάντα τα δώματα της Καλυψώς της καλλιπλόκαμης· εκεί
τον φρόντιζαν πολύ και συνεχώς, σάμπως να ήτανε κι αυτός
θεός. Κι αφού τον έλουσαν οι δούλες και τον άλειψαν με λάδι,

455 του φόρεσαν ωραία χλαμύδα και χιτώνα. Κι έτσι λαμπρός
βγήκε από τον λουτρό και προχωρούσε προς τους άλλους
που έπιναν κρασί. Τότε κι η Ναυσικά, με τα θεόσταλτά της
κάλλη, στάθηκε πλάι στον παραστάτη της καλοδεμένης στέγης
κι έμεινε εκεί να τον θαυμάζει, το βλέμμα προσηλώνοντας
στον Οδυσσέα.

460 Ύστερα μίλησε, κι όπως τον προσφωνούσε, τα λόγια της
πετούσαν σαν πουλιά: «Χαίρε, ω ξένε. Όταν μια μέρα φτάσεις
στην πατρίδα σου, να με θυμάσαι· γιατί σ᾽ εμένα πρώτη
οφείλεις τη ζωή σου.» Ευθύς της αποκρίθηκε με την πολύτροπή
του γνώση ο Οδυσσεύς: «Ω Ναυσικά, κόρη του μεγαλόκαρδου
Αλκινόου!

465 Άμποτε ο Δίας να ενδώσει, κεραυνοβόλος σύζυγος της
Ήρας, κι εγώ να φτάσω στην πατρίδα, να δω του νόστου μου
τη μέρα· τότε, το υπόσχομαι, σ᾽ εσένα, σαν θεά, εκεί τις
προσευχές μου θα αναπέμπω, μέχρι το τέλος της ζωής μου,
γιατί σ᾽ εσένα, κόρη μου, χρωστώ που ακόμη ζω.» Μιλώντας,
κάθησε σε θρόνο, στο πλάι του βασιλιά Αλκινόου,

470 κι ήταν η ώρα που το κρέας μοίραζαν και συγκερνούσαν το
κρασί. Τότε φτάνει κι ο κήρυκας φέρνοντας μέσα τον
Δημόδοκο, τον αοιδό που ο κόσμος αγαπούσε και τιμούσε·
τον κάθισε στο μέσο των συνδαιτυμόνων, κοντά σε μια ψηλή
κολόνα, να στηρίζεται. Κι αμέσως τον κήρυκα προσφώνησε
πολύγνωμος ο Οδυσσεύς,

κόβοντας απ᾽ την πλάτη ένα κομμάτι (το πιο πολύ τ᾽ άφησε
ανέπαφο) από ένα χοίρο μ᾽ άσπρα δόντια, γυάλιζε το λίπος
πάνω του: «Ορίστε, κήρυκα, πρόσφερε τούτο το κρέας στον
Δημόδοκο, να το γευτεί· θέλω να δείξω την εκτίμησή μου,
κι ας με βαραίνει η τόση θλίψη. Γιατί πάνω στη γη όλοι οι
θνητοί οφείλουν σέβας και τιμή

480 στους αοιδούς, που η Μούσα τούς εδίδαξε τον δρόμο
στα τραγούδια τους κι αγάπησε πολύ των αοιδών το γένος.»
Μίλησε, κι ευθύς ο κήρυκας πήρε και δίνει στου μυθικού
Δημόδοκου τα χέρια το κομμάτι· αυτός το δέχτηκε κι
ευφράνθηκε η ψυχή του. Τότε κι οι άλλοι απλώνουν στο έτοιμο
φαγητό τα χέρια τους, κι

485 όταν ο πόθος τους κορέστηκε με το φαΐ, με το πιοτό,
γύρισε στον Δημόδοκο με την πολύτροπή του γνώση ο
Οδυσσεύς και τον προσφώνησε: «Δημόδοκε, εσένα ξεχωρίζω
από όλους τους θνητούς στον έπαινό μου· σε δίδαξε ασφαλώς
η Μούσα, η κόρη του Διός, ή κι ο Απόλλων, έτσι που
τραγουδάς με τάξη εξαίρετη των Αχαιών τη μοίρα,

490 τι έπραξαν οι Αχαιοί, τι έπαθαν, τι έχουν υποφέρει·
σάμπως να βρέθηκες παρών ο ίδιος ή σου τα είπε κάποιος που
τα είδε. Μα τώρα λέω άλλαξε σκοπό, ιστόρησέ μας για τον
δούρειο ίππο, το πώς τον έφτιαξε με τέχνη ο Επειός, και η
Αθηνά μαζί του· το πώς τον δόλο αυτόν τον έφερε επάνω στην
ακρόπολη ο θείος Οδυσσεύς,

495 κλείνοντας μέσα του πλήθος ανδρών — αυτούς που
ερήμωσαν το Ίλιο. Ανίσως κατορθώσεις με τη σωστή σειρά κι
αυτά ν᾽ ανιστορήσεις, τότε κι εγώ θα ομολογήσω σ᾽ όλους
τους ανθρώπους ότι ένας θεός καλόγνωμος σου χάρισε το θείο
τραγούδι.» Έτσι του μίλησε, κι αυτός θεόπνευστος φανέρωσε

500 του τραγουδιού του την αρχή. Απ᾽ το σημείο κινώντας,
όταν οι άλλοι, ανεβαίνοντας στα πλοία με τη γερή κουβέρτα,
πήραν να φεύγουν, βάζοντας στις σκηνές φωτιά. Ενώ
οι υπόλοιποι, γύρω στον περιβόητο Οδυσσέα, στην αγορά
των Τρώων βρέθηκαν, κρυμμένοι στην κοιλιά του αλόγου,
που μόνοι τους οι Τρώες το ᾽φεραν στην ακρόπολή τους.

505 Ο δούρειος ίππος ήταν εκεί στημένος, κι εκείνοι, τριγύρω
καθισμένοι, αγόρευαν πολλά κι ανόητα. Τότε μοιράστηκε
στα τρία η γνώμη τους: ή να κεντήσουν το κούφιο ξύλο με
τον άσπλαχνο χαλκό τους· ή να τον σύρουν στην κορφή,
να γκρεμιστεί πάνω στους βράχους· ή άθικτο να τον αφήσουν,
για τους θεούς εξιλαστήριο αφιέρωμα.

510 Κι έμελλε να συντελεστεί η τρίτη γνώμη· γιατί ήταν
το γραφτό της μοίρας τους να αφανιστούν, αν τον
προστάτευε η πόλη αυτόν τον μέγα δούρειο ίππο, όπου
ήσαν κρυμμένοι οι άριστοι των Αχαιών, στους Τρώες
απειλώντας θάνατο και φόνο. Και τραγουδούσε πώς

515 των Αχαιών τα παλληκάρια πάτησαν το κάστρο, όταν
ξεχύθηκαν από τον δούρειο ίππο, αφήνοντας την κούφια
δολερή κοιλιά του. Και τραγουδούσε πώς σκορπίστηκαν, ένας
εδώ άλλος αλλού, ρημάζοντας την πάνω πόλη· ο Οδυσσέας
όμως, σαν τον Άρη, με τον ισόθεο μαζί Μενέλαο, πώς τράβηξαν
ορμώντας στο παλάτι του Διηφόβου· κι εκεί, διηγήθηκε,

520 το πώς εκείνος τόλμησε πόλεμο ανελέητο, και τέλος νίκησε
με τη βοήθεια της αντρειωμένης Αθηνάς. Αυτά τραγούδαγε ο
φημισμένος αοιδός· ωστόσο ο Οδυσσέας έλιωνε, το δάκρυ του
έτρεχε ασταμάτητο μουσκεύοντας τα μάγουλά του. Πώς μια
γυναίκα μοιρολογεί τον άντρα της πεσμένη πάνω του, που
εκεί, μπροστά στην πόλη του και στον λαό του,

525 πέφτει για την πατρίδα πολεμώντας και τα τέκνα του, να
τα γλιτώσει από τη μαύρη μέρα· κι εκείνη, όπως τον βλέπει
τώρα να σπαρταρά και να τελειώνει, γύρω του σωριασμένη,
σπαράζει από το κλάμα· ενώ οι εχθροί με τα κοντάρια τους
πισωχτυπούν αλύπητα στην πλάτη και στους ώμους, τη
σέρνουν να την πάρουν σκλάβα τους, για να βουλιάξει

530 στης δυστυχίας τον πόνο. Πώς το πικρότατό της πάθος
μαραίνει πρόσωπο και παρειές, έτσι κι ο Οδυσσέας θρηνώντας
έχυνε τότε το πικρό του δάκρυ. Οι άλλοι καν δεν πρόσεξαν
που πνίγονταν στο δάκρυ ο ξένος, μόνο ο Αλκίνοος
το αισθάνθηκε, όπως καθόταν πλάι του, άκουσε εκείνος και
κατάλαβε βαρύ τον στεναγμό του.

535 Μπήκε τότε στη μέση και στους Φαίακες μίλησε, που έχουν
χαρά τους το κουπί: «Ακούστε, των Φαιάκων αρχηγοί και
σύμβουλοι· ας σταματήσει τη γλυκόφωνη κιθάρα του ο
Δημόδοκος, γιατί θαρρώ δεν προξενεί σ᾽ όλους χαρά με τα
τραγούδια του. Αφότου ο θείος τραγουδιστής σ᾽ αυτό το δείπνο
ανασηκώθηκε

540 να τραγουδήσει, ούτε στιγμή δεν έπαψε τον δύστυχό του
θρήνο ο ξένος· ίσως τον βασανίζει κάποιος κρυφός καημός.
Λέω λοιπόν να σταματήσει, κι εμείς να βρούμε τρόπο
να χαρούμε όλοι μαζί, ο ξένος κι οι φιλόξενοι·
αυτό νομίζω είναι το καλύτερο. Αφού προς χάριν του όλα
γίνονται του τιμημένου ξένου·

545 το κατευόδιο και τα φιλόξενά μας δώρα, όσα μ᾽ αγάπη
του προσφέρουμε. Ο κάθε ξένος που ικετεύει αξίζει όσο κι
ο αδελφός, αν έχει κι ο φιλόξενος λιγάκι στέρεο νου.
Αλλά κι εσύ μην κρύβεσαι σε σκέψεις υστερόβουλες, απάντησε
σ᾽ ό,τι κι αν σε ρωτήσω — ομολογώντας, κάνεις το καλύτερο.

550 Πες πρώτα το όνομά σου, μ᾽ όποιο κι αν σε καλούν στα
μέρη σου η μάνα κι ο πατέρας σου κι οι άλλοι, όσοι σε
γειτονεύουν μες στην πόλη. Γιατί το ξέρουμε, σ᾽ αυτόν τον
κόσμο κανείς δεν μένει ανώνυμος, το ίδιο ο άσημος όπως κι
ο ευγενής, από την πρώτη μέρα που γεννήθηκε· δίνουνε στον
καθένα που γεννούν όνομα οι γονείς του.

555 Κι ακόμη, φανέρωσε τη χώρα σου, λαό και πόλη, για να
σε ταξιδέψουν προς τα εκεί τα πλοία, με τους δικούς τους
λογισμούς. Γιατί σ᾽ εμάς τους Φαίακες οι καπετάνιοι
περισσεύουν, δεν μας χρειάζονται καν τα πηδάλια, όπως
συμβαίνει με των άλλων τα καράβια. Μόνα τους τα πλεούμενά
μας ξέρουν τι λογαριάζουν και τι σκέφτονται οι άνθρωποι που

560 ταξιδεύουν· γνωρίζουν πόλεις και χωράφια καρπερά·
κι έτσι, ταχύτατα περνούν το άγριο κύμα της θαλάσσης
μες στην ομίχλη, σκεπασμένα με νεφέλη.
Κι ούτε ποτέ κινδύνεψαν να πάθουν κάποια βλάβη ή να
βουλιάξουν. Μόνο που μια φορά άκουσα τον πατέρα μου
Ναυσίθοο να λέει —

565 αυτός μας είπε πως ο Ποσειδών μπορεί και να εξοργιστεί,
που εμείς όλους τούς ταξιδεύουμε με δίχως βλάβη· πρόσθεσε
μάλιστα πως κάποια μέρα το καλοτάξιδο καράβι, καθώς
εκείνο θα γυρνά από ταξίδι γυρισμού, θα το συντρίψει ο θεός
καταμεσής στο μαύρο πέλαγο, και πως την πόλη θα σκεπάσει
μέγα βουνό.

570 Τέτοια μιλούσε ο γέροντας· όμως αυτά είναι στο χέρι του
θεού να τα εκτελέσει ή να τ᾽ αφήσει ατέλεστα, όπως το κρίνει
εκείνος και το προτιμήσει. Εμπρός λοιπόν, πες μου κι αυτό,
μην αποφεύγεις την αλήθεια· σαν πού περιπλανήθηκες; ποιες
χώρες έφτασες και ποιους ανθρώπους; αυτούς που είδες
και τις μεγάλες πολιτείες τους·

575 ποιοι ήσαν βάναυσοι, άδικοι κι απολίτιστοι;
και ποιοι φιλόξενοι, με νου και σέβας στους θεούς;
Κι ακόμη εξήγησε, γιατί θρηνείς κι οδύρεται η ψυχή σου,
όταν ακούς τα πάθη των Αργείων, των Δαναών τη μοίρα και
της Τροίας; Ό,τι κι αν έγινε, έργο θεού· τον όλεθρο τόσων
ανθρώπων

580 έκλωσαν οι θεοί, να γίνει στους μελλούμενους τραγούδι.
Ή μήπως σου σκοτώθηκε κάποιος δικός, εκεί στο Ίλιο,
μπροστά στα τείχη; κι ήταν γενναίος, γαμπρός ή πεθερός;
Είναι κι αυτοί πιο κοντινοί μας, μετά από κείνους που μαζί τους
μας ενώνει αίμα και γένος. Ή μη σου χάθηκε κάποιος εταίρος,
επιστήθιος φίλος,

585 ένας ανδρείος; Καλύτερος κι από αδελφός
ο φίλος, φτάνει μονάχα να σε νιώθει.»


Οδύσσεια – ι